- نوسان قیمت
- الگوی مصرف(دیوید، ۱۹۹۹).
ب. عوامل اجتماعی و فرهنگی
با توجه به تغییرات اجتماعی قابل توجه در عصر اطلاعات، انتظارات اجتماعی رو به گسترش بوده و نیاز به پاسخگویی مناسب و به موقع را می طلبد(احمدی، ۱۳۷۷).
این عوامل در برگیرنده باورها، اعتقادات، ارزشها و سبک زندگی کسانی که در محیط خارج سازمان می باشند و از محیط فرهنگی، جمعیت شناختی، مذهبی و قومی سرچشمه گرفته است(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶).
تغییرات عوامل اجتماعی، فرهنگی، بوم شناسی و محیطی می تواند اثرات عمده ای در محصولات، خدمات، بازارها و مشتریان بگذارد. تهدیدها و فرصت های ناشی از تغییر در عوامل اجتماعی، فرهنگی، ترکیب جمعیت و محیط توانسته است سازمان های کوچک، بزرگ، انتفاعی و غیرانتفاعی را به چالش بطلید و این تغییرات با سرعتی سرسام آور صورت می گیرد(دیوید، ۱۹۹۹).
در زیر تعدادی از متغیرهای مهم اجتماعی و فرهنگی که موجب پیدایش فرصت ها یا تهدیداتی برای سازمان ها می شوند، ارائه شده است که به منظور تهیه سوالات می تواند کمک خوبی باشد.

- نرخ رشد جمعیت
- باورها و ارزشهای حاکم بر زندگی
- مراکز تحقیقاتی و اطلاعاتی کشور
- سطح تخصصی و مهارت نیروی انسانی در سطوح مختلف(احمدی، ۱۳۷۷).
- نگرش درباره کیفیت محصول
- نگرش درباره ارائه خدمات به مشتری
- هدر ندادن انرژی
- کنترل دستگاه های آلوده کننده محیط(دیوید، ۱۹۹۹).
پ. عوامل سیاسی، دولتی و قانونی
از عوامل بسیار مهم تاثیر گذار بر کسب و کار می باشد و مربوط به محیطی است که سازمان در آن فعالیت می کند(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶).
پیش بینی ها و تحلیل های سیاسی معمولاً براساس اطلاعات کیفی است و کمتر مبتنی بر اطلاعات کمی، در نتیجه درصد اعتماد و اتکای به آنها کمتر است. تاثیرات عوامل سیاسی بر فعالیت های اقتصادی، اجتماعی گاه بسیار زیاد می شود. بنابراین از نظر اهمیت کمتر از سایر عوامل محیطی نبوده و لازم است که میزان ریسک و ثبات سیاسی کاملاً ارزیابی گردد. در این ارتباط برخی از عوامل پیشنهادی می تواند به شرح ذیل باشد.
- سیاست ها، بخشنامه ها و دستورالعمل های دولت
- میزان ثبات سیاسی
- قانون کار و مشکلات کارگری(احمدی، ۱۳۷۷).
- قوانین حفظ محیط زیست
- میزان یارانه های دولت
- تغییر در سیاست های پولی و مالی دولت(دیوید، ۱۹۹۹).
ت. فن آوری
خلاقیت و نوآوری های تکنولوژی معمولاً باعث افزایش توان رقابتی و مزیت های شرکت می گردد. برای حفظ و استمرار موقعیت تکنولوژیکی لازم است که نوآوری ها نیز استمرار داشته و مرتب محصولات بهبود یابند. از این جهت تکنولوژی و عوامل مربوط به آن در تعیین استراتژی نقش مهمی را ایفا می نمایند (احمدی، ۱۳۷۷).
نیروهای فنی، نمونه هایی از فرصت ها و تهدیداتی می باشند که سازمان ها هنگام تدوین استراتژی ها باید آنها را مورد توجه قرار دهند. پیشرفت های فن آوری می توانند بر محصولات، خدمات، بازارها، سازمان های عرضه کننده مواد اولیه، توزیع کنندگان، شرکت های رقیب، مشتریان، فرایندهای تولید، روش های بازاریابی بر موضع یا پایگاه رقابتی اثرات شدید بگذارند(دیوید، ۱۹۹۹).
برخی از عوامل برای تحلیل وضعیت تکنولوژی در ادامه بیان شده است.
- بررسی تکنولوژی موجود شرکت
- تاثیر تکنولوژی های خارج از مجموعه بر سازمان
- بررسی وجود نوآوری در شرکت(احمدی، ۱۳۷۷)
- سرعت تغییر تکنولوژی
- ساختار تکنولوژی و ویژگیهای آن
- بهبود عملکرد از طریق اتوماسیون اداری
- چگونگی انتقال تکنولوژی(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶).
ث. رقبا و رقابت
بخش عمده ای از بررسی عوامل محیط همانا شناسایی شرکت های رقیب و تعیین نقاط قوت، ضعف، توانایی ها، فرصت ها، تهدیدات، هدف های بلندمدت و استراتژی هاست. گردآوری و ارزیابی اطلاعات مربوط به شرکت های رقیب در امر تدوین استراتژی ها نقشی حیاتی دارد(دیوید، ۱۹۹۹).
بدیهی است در یک محیط رقابتی وضعیت رقبا از مهمترین عواملی هستند که باید مد نظر قرار گرفته و تحلیل گردد. شناخت نوع نظام رقابتی و رقبای موجود و محتمل از جمله اقداماتی است که در تعیین استراتژی نقش بسزائی را دارد. بدین منظور عوامل زیر می تواند راه گشا باشد(احمدی، ۱۳۷۷).
- رشد آهسته صنعت
- بالا بودن تعداد رقیبان
- بالا بودن موانع خروج
- بالا بودن هزینه های ثابت
- فقدان تنوع محصولات(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶)
- شناسایی رقبای اصلی
- شناسایی محصولات جایگزین در این صنعت
- مشخص کردن نقاط قوت و ضعف رقبا(احمدی، ۱۳۷۷).

۱۵

۶۸

۳/۷۸

۵۲۰۹۰۰

۱۶

۷۲

۴/۶۹

۲۹۰۰

شکل ۴- ۷ اثر دما بر ویسکوزیته رزین اکریلیک.
شکل ۴- ۸ اثر دما بر استحکام چسبندگی جداشدگی رزین اکریلیک.
۴-۶ اثر نانوذرات سیلیکات بر خواص چسبندگی رزین اکریلیک
به منظور بررسی اثر نانوذرات سیلیکات سه نمونه‌ی متفاوت از آن‌ها جهت شدت بخشیدن به بهبود خواص چسبندگی و به عنوان یک عامل تقویت کننده خواص مکانیکی و مقاوم کردن در برابر رطوبت به پلیمریزاسیون اضافه شد. در شکل ۴-۹ تصویری از نمونه‌های نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%) و نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده بدون-التراسون (۲%) نشان داده شده است. در شکل ۴-۹ پراکندگی یکنواخت نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%) به وضوح دیده می‌شود. نمونه‌ی اول پودر نانو ذرات سیلیکات بود که تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی آن در شکل ۴-۱۰ نشان داده شده است. دو نمونه دیگر نیز نمونه‌های نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%) و نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده بدون-التراسون (۲%) بودند که به ترتیب تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی آن‌ها در شکل‌های ۴-۱۱ و ۴-۱۲ نشان داده شده است. همانطور که در شکل ۴-۱۱ مشاهده می‌شود نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%) دارای نظم خاصی هستند که نشان از پراکندگی و اندازه ذرات یکنواخت نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%) است. نتایج اثر هر کدام از این سه نمونه بر ویسکوزیته و استحکام چسبندگی جداشدگی رزین اکریلیک در جدول ۴-۵ و همچنین به ترتیب در شکل‌های ۴-۱۳ و ۴-۱۴ آمده است.
شکل ۴- ۹ سمت راست نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%) و سمت چپ نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده بدون-التراسون (۲%).

شکل ۴- ۱۰ تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نانو ذرات سیلیکات پودری.

شکل ۴- ۱۱ تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%).

شکل ۴- ۱۲ تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده بدون-التراسون (۲%).
جدول ۴- ۵ اثر نانو ذرات سیلیسی بر استحکام چسبندگی جداشدگی و ویسکوزیته رزین اکریلیک.

نمونه

نام نمونه

استحکام چسبندگی جداشدگی (میانگین) (N/mm)

ویسکوزیته
(cp)

۱۷

نانو ذرات سیلیکات پودری

۰

۳۰۳۰

۱۸

نانو ذرات سیلیکات مخلوط شده به روش التراسون (۲%)

شکل ۴-۳۵: بلوک دیاگرام برنامه ARM
حال به بررسی هر قسمت می­پردازیم. ^[۱۱]

۴-۲-۱- ARM-BOARD.vi

این VI (شکل ۴-۳۶) مربوط به همان برنامه اصلی نوشته شده در ARM است که در قسمت قبل برخی از ویژگی­های آن گفته شده است.

شکل ۴-۳۶: ARM-BOARD.vi

۴-۲-۲- Serial Port Init.vi

بلوک نشان داده شده در شکل ۴-۳۷، تنظیمات اولیۀ مربوط به پورت سریال، از قبیل شماره پورت، پریتی، تعداد بایت­های اتمام بسته و… را انجام می­دهد.

شکل ۴-۳۷: Serial Port Init.vi

۴-۲-۳- Byte at Serial Port.vi

این بلوک (شکل ۴-۳۸) تعداد بایت­های موجود در پورت مورد نظر را از طریق خروجیbyte count اعلام می­ کند.

شکل ۴-۳۸: Byte at Serial Port.vi

۴-۲-۴- Serial Port Read.vi

این بلوک (شکل ۴-۳۹) داده ­ها را از پورت مورد نظر می­خواند.

شکل ۴-۳۹: Serial Port Read.vi

۴-۲-۵- Serial Port Write.vi

این بلوک (شکل ۴-۴۰) داده ­ها را روی پورت مورد نظر قرار می­دهد.

شکل ۴-۴۰: Serial Port Write.vi

۴-۲-۶- MCB2300 Turn On LED.vi

LED های مورد نظر را با این بلوک (شکل ۴-۴۱) می­توانید روشن کنید.

شکل ۴-۴۱: MCB2300 Turn On LED.vi

۴-۲-۷- MCB2300 Turn Off LED.vi

LED های مورد نظر را با این بلوک (شکل ۴-۴۲) می­توانید خاموش کنید.

شکل ۴-۴۲: MCB2300 Turn Off LED.vi

۴-۲-۸- MCB2300 Init LCD.vi

این بلوک (شکل ۴-۴۳) LCD برد اصلی را آماده کار می­ کند.

شکل ۴-۴۳: MCB2300 Init LCD.vi

۴-۲-۹- MCB2300 Clear LCD Screen.vi

این بلوک (شکل ۴-۴۴) LCD برد اصلی را پاک می­ کند.

شکل ۴-۴۴: MCB2300 Clear LCD Screen.vi

۴-۲-۱۰- MCB2300 Set Text on LCD.vi

با بهره گرفتن از بلوک شکل ۴-۴۵، کاربر می ­تواند متن دلخواه خود را در دو ورودیLine1 وLine2 که مربوط به دو سطرِ LCD است، بنویسد.

شکل ۴-۴۵: MCB2300 Set Text on LCD.vi

نتیجه ­گیری و پیشنهادات

با توجه به مطالب گفته شده، این سامانه می ­تواند دمای حداقل ۱ کانال و حداکثر ۶۴ کانال را در کمتر از یک ثانیه و در فضای حداکثر ۹۰۰ متر بخواند؛ همچنین ۱۰ کانال را به صورت هم­زمان روی گراف نمایش دهد، بیشترین و کمترین مقدار را نشان دهد، داده ­های دریافتی را با نرخ­های متفاوت ذخیره کند و داده ­های ذخیره شده را بارگذاری کند.
در این پروژه بر حسب نیاز و سلاح دید استاد مربوطه، از آی­سی ADM485 که بر حسب پروتکل RS485 کار می­ کند، برای انتقال اطلاعات استفاده شده است تا بتوان مسافت بیشتری را با نرخ انتقال اطلاعات ۳۸۴۰۰bits/s، تحت پوشش قرار داد. همچنین پروتکل ارتباطی بین میکرو و Max6675 از نوع SPI است که در آن میکرو به عنوان Master و آی­سی Max6675 به عنوان Slave عمل می­ کند و برای ارتباط راحت با سرعت بالا بین سخت­افزار و نرم­افزار از پروتکل TCP/IP استفاده شده است.

این سامانه در حال حاضر برای اندازه ­گیری دمای ترموکوپل نوع K طراحی شده است اما می­توان با کمی تغییر در بردهای جانبی، مقدار هر نوع سنسوری را خواند و آن­ها را در بسته­بندی خاصی که برای داده ­ها در نظر گرفته شده به برنامه تحت رایانه ارسال کرد. همچنین می­توان در این سامانه با تغییرات جزئی در بردهای جانبی و برنامه کامپیوتری آن را به یک سامانه کنترلی نیز تبدیل کرد.

مراجع

[۱] امیرحسین رضایی و محمد­رضا ذهابی، “اندازه ­گیری الکترونیکی” چاپ چهارم، دانش­نگار، ۱۳۸۴، ص­ص ۱۹۴-۲۰۱
[۲] J.P.Holman، “Heat Transfer” Sixth Edition، کبری، ۱۳۶۸، ص­ص ۱-۲۲
[۳]امیر ره ­افروز، “میکروکنترلرهای AVR و کاربرد آن­ها"، چاپ هفتم، ۱۳۹۲، نص، ص­ص ۵۵-۶۶
[۴] Tanenbaum، ” Computer Networks"، ۴th edition، نص، ۱۳۸۸
[۵] عبدوس محمد علی، صنعت هوشمند، “معیار انتخاب حسگرهای دما“، ۱۶، ۱۳۹۲، ۴۹-۵۱
[۶] http://www.atryco.com/en/index.php/download/16-2012-04-14-09-54-39/82-concept
[۷] http://www.omega.com/
[۸] “DataSheet Max6675”, MAXIM Co, 2002
[۹] http://www.gilsoneng.com/reference/ THERMOCOUPLE GENERALINFORMATION.pdf

۲-۱۰-۱) تغییر اقتصادی^[۵۶]
عناصر کلیدی تغییر اقتصادی در ارتباط با گردشگری در مقصد شامل: اشتغال، درآمدزایی، تنوع اقتصادی و بازسازی و احیای اقتصاد می‌باشد. اگرچه توسعه گردشگری، اشتغال را حمایت کرده و درآمدزا می‌باشد و در تنوع اقتصادی مقصد نقش مهمی دارد، اما لزوما تمامی اثرات اقتصادی آن مثبت نیست. درواقع، هر جامعه‌ای با روش‌های متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. ممکن است یک جامعه در گردشگری بسیار موفق باشد و از اثرات مثبت آن بهره ببرد، ولی جامعه‌ای دیگر، از کمترین مزایای گردشگری بهره ببرد (نوربخش و اکبرپور سراسکانرود،۱۳۸۹،صص۲۸-۲۷).
۲-۱۰-۱-۱) اشتغال^[۵۷]
اکثر مشاغل در زمینه گردشگری، شغل‌های خدماتی مستقیم در بخش تسهیلات گردشگری و جاذبه‌ها هستند که به طور عمده این مشاغل در هتل‌ها، جاذبه‌ها، رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و شرکت‌های مسافرتی دیده می‌شوند و همچنین در بخش‌های اقتصادی، فرصت‌های شغلی بیشتری در زمینه گردشگری در بخش‌هایی مانند: کشاورزی، ماهیگیری، تولید و ساخت سرویس‌های حمل‌و‌نقل و جا‌به‌جایی دیده می‌شود. اکثر مشاغل مستقیم در بخش گردشگری، دارای ویژگی‌های مثبت زیر هستند:
اکثر این مشاغل به نسبت آسان هستند.
این مشاغل به مهارت و آموزش زیادی نیاز ندارند.
بیش از سرمایه، نیازمند نیروی انسانی هستند.
این بدین معنی است که شغل‌های وابسته به گردشگری، سریع‌تر ایجاد می‌شوند و نیاز به سرمایه اولیه کمتری در مقایسه با بخش‌های دیگر اقتصاد دارند. این منافع، خاص مواقعی هستند که فرصت‌های شغلی جدیدی را برای افراد جوان، افراد بدون مهارت و کسانی که به دنبال افزایش درآمد خانواده هستند، فراهم می‌کند. اگرچه مخارج گردشگر از شغل‌های محلی حمایت می‌کند، ولی این شغل‌ها دارای ابعاد و ویژگی‌هایی از قبیل:

دستمزد کم، فصلی بودن و پاره‌وقت بودن هستند.
همچنین این شغل‌ها دارای دوره حیات محدود بوده و چشم‌انداز روشنی ندارند، به جز در بخش‌های مشخص مثل تاسیسات (امکان ارتقا در آنها کم است).
نیروی کار خروجی در کشورهای کمتر توسعه‌یافته باعث خروج ارز می‌گردد.
در واقع، به سختی می‌توان گفت که تمامی شغل‌های گردشگری، بازار کل مشاغل را تقویت کرده و افراد کم تجربه را وادار به کار می‌کنند. ویژگی‌های گردشگری و نوع اشتغال آن، موجب شده است گردشگری در اقتصاد محلی، نقش حمایت‌کننده داشته باشد، تا نقش عمده و اصلی را در اقتصاد محلی بازی کند (نوربخش و اکبرپور سراسکانرود،۱۳۸۹،ص۲۸).
شکل ۲-۳) سهم منطقه‌ای رشد کل اشتغال جهانی
(سازمان جهانی جهانگردی،۲۰۱۳،ص۶۴)
۲-۱۰-۱-۲) درآمدزایی^[۵۸]
مخارج بازدیدکنندگان، نه تنها بر فرصت‌های شغلی و دستمزدها اثر می‌گذارد، بلکه درآمدی را نیز برای بخش عمومی و خصوصی ایجاد می کند که این درآمدها از طریق زیر حاصل می‌شوند : (که همان ویژگی‌های مثبت گردشگری و درآمدزایی نیز می‌باشند)
به دلیل اینکه شرکت‌های گردشگری مانند سایر تجارت‌های محلی، مالیاتی را به دولت پرداخت می‌کنند، بنابراین با توسعه گردشگری، درآمد حاصل از مالیات نیز افزایش می‌یابد.
دریافت هزینه، بابت استفاده از تسهیلات عمومی (توالت، پارکینگ)، باعث افزایش درآمد کل حاصل از گردشگری می‌شود.
دریافت مالیات داخلی و یا دیگر اشکال مالیات گردشگری، باعث افزایش درآمد گردشگری در مقصد می‌شود (اثر=ضریب تکاثری).
این بودجه‌های اضافی، در اغلب موارد، می‌تواند برای حفظ بناهای تاریخی و ایجاد تسهیلات استفاده شود و همچنین به فعالیت‌های توسعه و تبلیغات می‌تواند کمک نماید. با این وجود، اندازه و تنوع اقتصاد محلی یک منطقه، تعیین‌کننده ارزش واقعی گردشگری برای آن منطقه است (نوربخش و اکبرپور سراسکانرود، ۱۳۸۹، ص۲۸).
جدول ۲-۶) درآمد حاصل از گردشگری (به میلیارد دلار)

هزینه‌های آموزشی

فروش‌ها (فاکتورهای فروش باستثناى هزینه ای صرف شده)

میانگین تعداد کارکنان تمام وقت در سال

حساسیت فقدان^[۵۸] (تاثیر روی سود اگر ۱۰ نفر شرکت را ترک کنند)

هزینه‌های بیرونی‌(پرداختها به تامین کنندگان خارج از شرکت)

پایداری مالی^[۵۹] (توانایی سازمان برای پرداخت بلند مدت بدهی)

سرمایه فردی (کل تعداد سال‌هایی که تمامی افراد درآمد زا مشغول به کار بوده‌اند)

افراد درآمدزا (افرادی که در طراحی، تولید، فرایند و آماده سازی محصول مورد تقاضای مشتری دخیل هستند)

سطح تحصیلات

ارزش افزوده به ازاء هر فرد درآمد زا

ذخیره نقدینگی^[۶۰] (تعداد ماه هایی که پول برای سازمان باقی می ماند اگر هیچ قراردادی بسته نشود)

ارزش افزوده به ازاء هر کارمند

هزینه‌های داخلی (هزینه‌های محاسبه شده پرسنل و هزینه‌های محاسبه شده‌ای که نیازمند پرداخت از جانب شرکت نمی‌باشد)

ارزش افزوده (هزینه‌های عملیاتی قبل از تخصیص + هزینه‌های نیروى کارگرى و اجاره.

اگرچه روش برگه متوازن نامحسوس آنگونه که ایجاد کنندگان آن انتظار داشتند توسط شرکت‌های سوئدی مورد پذیرش قرار نگرفت اما مباحثی که بدنبال ارائه این روش صورت گرفت بدون تردید تاثیر زیادی را روی بسیاری از شرکت‌های سوئدی که شاخص‌های غیر مالی را در گزارشات سالانه خود می‌آورند و همچنین مجلات و مراکز تحقیقاتی گذاشت (رودو و للیارت، ۲۰۰۲). مطالعات مختلف نشان داد که شرکت‌ها با وسعتی روبه افزایش اطلاعات مربوط به سرمایه فکری را در گزارشات سالیانه خود آورده اند. گرایش گزارش‌دهی سرمایه فکری میان شرکت‌ها افزایش یافته و آنها تمایل دارند این اطلاعات را در گزارش‌های سالیانه افزایش دهند. با این وجود این مدل همانند بسیاری از مدل‌های دیگر بر اساس سنجه‌های کیفی بوده و توانایی کمی‌کردن ارزش واقعی سرمایه فکری را ندارد. (رودو و للیارت، ۲۰۰۲،۳۳۶)
۲-۱-۹-۳ مدل کارت امتیازی متوازن^[۶۱]
در سال ۱۹۹۲، کارت امتیازی متوازن به وسیله روبرت کاپلان به‌عنوان ابزار نشان‌دهنده و تحلیل‌کننده اهداف و آرمان‌های سازمان ابداع شد و در سال ۱۹۹۶ توسط وی و نورتون توسعه یافت. این روش تاکنون در بسیاری از سازمان‌های بزرگ مورد استفاده قرار گرفته‌است و امروزه نیز از این روش در ارزیابی سرمایه فکری استفاده می‌شود. در دهه گذشته، این رویکرد از چارچوبی برای اندازه‌گیری به ابزاری برای اجرای استراتژی تبدیل شده‌است. روش نامبرده مجموعه‌ای از روابط علت و معلولی را میان سنجه‌های خروجی و محرک‌های عملکردی در چهار دسـته زیر نــمایش می‌دهد (پیترانتونیو ، ۲۰۰۷، استارویک و مار، ۲۰۰۳):
یادگیری و رشد: توانایی بهبود و ایجاد ارزش برای مثال درصد فروش‌های ناشی از محصولات جدید.
کارایی در فرآیندهای تجاری: در چه چیزهایی ما باید برتری داشته باشیم برای مثال طول مدت فرآیندها و سطح اتلاف.
رضایت مشتری :مشتریان چه تصوری نسبت به ما دارند برای مثال قیمت در مقایسه با رقبا و درجه بندی محصولات.
نتایج مالی و اقتصادی: چگونگی رفتار با سهامداران برای مثال جریان نقدینگی و سودآورى.
این روش سپس یک چارچوب چند بعدی را ایجاد می‌کند که در آن بر ارتباطات بالقوه‌ای که میان اهداف، ابتکارات و عملکردهای یک سازمان وجود دارد تأکید شده و یکپارچه می‌شوند (رمضان، مجید،۱۳۹۰، ۱۰۵به نفل از پیترانتونیو، ۲۰۰۷).
۲-۱-۹-۴ هدایت‌گر اسکاندیا
اسکاندیا به‌عنوان اولین شرکت بزرگی است که به‌درستی در جهت اندازه‌گیری دارایی‌های دانشی گام بر‌داشت (بونتیس، ۲۰۰۱). این شرکت اولین گزارش سرمایه فکری خود را در سال ۱۹۸۵ منتشر کرد و در سال ۱۹۹۴ اولین شرکتی بود که گزارش سرمایه فکری را به‌صورت ضمیمه به همراه گزارش مالی به سهامداران شرکت ارائه نمود .دیگر شرکت‌ها همانند شرکت نوآوری‌های شیمیایی دوو در ارزش‌گذاری فرایند تحقیق و توسعه و اختراع به‌طور کامل از مدل درک چند بعدی ارزش سازمانی اسکاندیا استفاده می‌نمودند. اسکاندیا به منظور اندازه‌گیری ارزش بازار، پیشنهاد نمود ارزش بازاری به دو بخش سرمایه مالی و سرمایه فکری تقسیم بندی شود (مار، چیوما و نیلی، ۲۰۰۴). مولفه‌های سرمایه فکری به دو زیر مولفه سرمایه انسانی و دیگر دارایی‌های ناملموس که در سازمان جاگرفته و سرمایه ساختاری نام گرفته‌است، تقسیم بندی می‌شود. سرمایه ساختاری خود به دو زیر مولفه سرمایه مشتری (برای مثال ارزش ارتباطات مشتریان) و سرمایه سازمانی تقسیم می‌شود. در نهایت سرمایه سازمانی به دو زیر مولفه سرمایه فرایند (مرتبط با رویه‌ها و جریانات عادى و دایمى کاری موجود در فرآیندهای داخلی سازمان) و سرمایه نوآوری که نشان‌دهنده توانمندسازهای نوآوری در فرآیندها و محصولات است تقسیم می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت در رویکرد اسکاندیا، سرمایه فکری به چهار مولفه تقسیم می‌شود: سرمایه انسانی، سرمایه مشتری، سرمایه فرایند و سرمایه نوآوری (شکل شماره ۲-۵)
.
سرمایه انسانی به‌صورت ترکیبی از دانش، مهارت، ابتکار و توانایی کارکنان فردی سازمان برای انجام وظایف تعریف می‌شود (بونتیس، ۲۰۰۱). آن همچنین شامل ارزش‌ها، فرهنگ و جوسازمانی نیز می‌شود. یک شرکت نمی‌تواند مالک سرمایه انسانی باشد .سرمایه ساختاری سخت‌افزار، نرم‌افزار، پایگاه‌های داده، ساختار سازمانی، حق انحصارى اختراع، علامت‌های تجاری و دیگر قابلیت‌های سازمانی به منظور پشتیبانی از بهره‌وری می‌باشد. به‌عبارتی دیگر، هر آن‌چه که در شرکت باقی می‌ماند، زمانی که کارکنان به منزل می‌روند. سرمایه ساختاری همچنین فراهم کننده سرمایه مشتری و ارتباطات توسعه داده شده با مشتریان کلیدی است. برخلاف سرمایه انسانی، شرکت می‌تواند مالک سرمایه ساختاری بوده و به تجارت آن بپردازد. سرمایه فکری برابر است با مجموع سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری. در واقع سرمایه فکری در بر‌گیرنده تجارب کاربردی، فناوری سازمانی، ارتباطات مشتری و مهارت‌های حرفه‌ای است که برای اسکاندیا یک مزیت رقابتی در بازار ایجاد نموده‌است. در مجموع، طرح ارزش اسکاندیا شامل هر دو جنبه مالی و غیرمالی است که با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا ارزش بازاری شرکت را تخمین بزنند. بر طبق دسته‌بندی فوق، اسکاندیا یک ابزار ارزیابی سرمایه فکری با نام هدایت‌گر اسکاندیا توسعه داد. این ابزار شباهت زیادی به مدل کارت امتیازدهی متوازن دارد، اما جنبه انسانی به منظور داشتن ۵ جنبه ارزیابی افزوده شده‌است. مدل هدایتگر اسکاندیا مجموعه‌ای از روش‌های اندازه‌گیری دارایی‌های ناملموس است که توسط ادوینسون در این شرکت طراحی شده‌است. این هدایتگر متشکل از دیدی کل‌نگر از عملکرد و اهداف مورد انتظار است. ساختار هدایتگر اسکاندیا ساده و در عین حال ماهرانه است . (رمضان، مجید،۱۳۹۰، ۱۰۹)
۲-۱-۹-۵ ارزش ناملموس محاسبه شده^[۶۲]