جهان گویی همه پر وشی و پر پرنیانستی(۸۲۰۹)
*دیبا افکندن؛ کنایه از(مصدر) آذین بستن و نیز آماده‌ی استقبال شدن:
به روم از پی مذمت تست شاها
همه شهر دیبا بر افکنده قیصر(۲۹۶۴)
*دیبا روی؛ صفت هنری و کنایه از زیبا آن چه که رویی شبیه دیبا دارد:
همی به روی تو ماند بهار دیبا روی
همه سلامت روی تو و بقای بهار(۱۱۴۶)
و نیز نک بیت: ۲۵۰
*دیبا سلب؛ صفت هنری آن چه که پوششی شبیه دیبا دارد و کنایه از(موصوف) ابر:
آسمان دیبا سلب گشت و هوا عنبر غبار
گلستان زرین درخت و آدمی سیمین مکان(۶۷۸۲)
دیده
برای دیده نگاه کنید به مدخل چشم
دیگ
-
- با واژه‌ی دیگ ۲ تصویر شامل ۱ کنایه و ۱ تمثیل ساخته شده است که است:
*بادیگ بمنشین که سیه برخیزی؛ تمثیل برای ابیات زیر:
ای دوست به یک سخن زمن بگریزی
خوی تو نبد به هر حدیثی تیزی
بدگشتی از آن که با بدان آمیزی
بادیگ بمنشین که سیه برخیزی(۶-۸۸۲۵)
*بادیگ نشستن؛ کنایه از سیاه شدن(قس. همنشین تو از تو به باید/تا تو را عقل و دین بیفزاید(انوری، ۱۳۸۴، ج ۱: ۱۴۹):
نک نمونه‌ی پیش
دین
-
- با واژه‌ی دین ۲ تشخیص ساخته شده است:
*بازو داشتن دین؛تشخیص:
ای شهر یار ملوک عالم
ای بازوی دین و پشت اسلام(۴۴۶۴)
و نیز نک بیت: ۶۲۶۸
دینار
-
- با واژه‌ی دینار ۲۱ تصویر شامل ۴ تشبه، ۲ استعاره، ۲ تشخیص، ۱۰ کنایه و ۳ صفت هنری ساخته شده است:
* مشبهٌ‌به می از جهت زردی:
برابر دو رخ او بداشتم می سرخ
ز شرم دو رخ او زرد گشت چو دینار(۲۱۰۸)
* مشبهٌ‌به گل نار از جهت زردی :
عیدست و بر این عید می خور که ز عکسش
رخساره‌ی دیناری گردد گل ناری(۷۹۶۱)
* مشبهٌ‌به گل زرد از جهت زردی:
تا چو بر شاخ، گل زرد، چو دینار شود
لاله‌ی سرخ چو بیجاده بتابد ز کمر(۳۴۷۳)
*دینار جعفری؛ مشبهٌ‌به رخ عاشق از جهت زردی :
چون لاله سرخ گشت رخ من ز خون تو
زان پس که زرد بود چو دینار جعفری(۷۷۰۲)
* استعاره از گل‌های زرد:
گلبن سرخ آستین صدره پر یاقوت کرد
گلبن زرد آستین کرته پر دینار کرد(۸۴۹۱)
* استعاره از برگ‌های زرد درختان:
در زیر شاخه‌های درختان میان باغ
|
[سه شنبه 1400-08-04] [ 06:55:00 ب.ظ ]
|
