عنوان صفحه
۴-۲- صفات فیزیولوژیک ……………………………………………………………………………………………………………………………
۴-۲-۱- شاخص کلروفیل ……………………………………………………………………………………………………………..
۴-۲-۲- شاخص‌های رشد …………………………………………………………………………………………………………….
۴-۲-۲-۱- شاخص سطح برگ …………………………………………………………………………………………………….
۴-۲-۲-۲- سرعت رشد محصول …………………………………………………………………………………………………..
۴-۲-۲-۳- سرعت فتوسنتز خالص …………………………………………………………………………………………………
۴-۲-۲-۴- سرعت رشد نسبی ………………………………………………………………………………………………………..
۴-۳- صفات مرفولوژیک …………………………………………………………………………………………………………………………….
۴-۳-۱- ارتفاع بوته ………………………………………………………………………………………………………………………
۴-۳-۲- ارتفاع پانیکول …………………….. …………………………………………………………………………………………
۴-۳-۳- قطر چوب بلال ………………………………………………………………………………………………………………..
۴-۴- تراکم و وزن خشک علف‌های هرز ……………………………………………………………………………………………………….
۴-۴-۱- تراکم علف‌های هرز ………………………………………………………………………………………………………….
۴-۴-۲- وزن خشک علف‌های هرز …………………………………………………………………………………………………
۴-۵- صفات فنولوژیک …………………………………………………………………………………………………………………………………
۴-۶- آزمون‌های بذر ………………………………………………………………………………………………………………………………………
۴-۶-۱- درصد جوانه‌زنی ………………………………………………………………………………………………………………….
۴-۶-۲- سرعت جوانه‌زنی …………………………………………………………………………………………………………………
۴-۶-۳- وزن خشک گیاهچه …………………………………………………………………………………………………………….
۴-۷- همبستگی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
نتیجه‌گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
منابع مورد بررسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
فصل اول
مقدمه
مقدمه
فقر و گرسنگی همراه با ازدیاد روز افزون جمعیت در بیشتر کشورهای جهان و همچنین محدودیت زمین‌های قابل کشت برای تامین مواد غذایی مردم جهان، سرنوشت آینده بشر را به صورت وحشتناکی ترسیم می‌کند. این واقعیت تلخ که آینده جهان را تهدید به نابودی می‌کند از مدتها پیش انسانها را برآن داشته است که با افزایش تولید محصولات کشاورزی و بهره‌برداری هرچه بیشتر از حداکثر امکانات موجود، درصدد تأمین کمبود مواد غذایی از طریق انتخاب بهترین گیاهان زراعی و یافتن ارقام پر محصول برآیند. بنابراین چاره‌ای جز تلاش در جهت افزایش تولیدات کشاورزی در کشور نیست و از آنجایی که سطح زیر کشت و زمین‌های زراعی موجود چندان قابل افزایش نمی‌باشد، باید برای تامین غذای مردم جهان تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح افزایش یابد و تا آنجا که ممکن است از گیاهان پر سودتر با دوره رشد کوتاه‌تر استفاده شود (بهاروند، ۱۳۸۸).

گیاهان خانواده غلات از نظر تنوع و میزان تولید در تغذیه انسان بیشترین سهم را دارند. دانه‌های تولید شده از غلات، به خاطر ارزش غذایی زیادی که در تغذیه انسان و دام دارند، نزدیک به ۹۰ درصد کل تولید دانه را تشکیل می‌دهند (نور محمدی و همکاران، ۱۳۸۴). ذرت گیاهی یکساله از خانواده گندمیان است که در بین گیاهان زراعی درجات بالایی از اهلی شدن را سپری کرده است. اگرچه در مورد منشاء و تکامل اولیه ذرت اتفاق نظر ضعیفی وجود دارد، اما عموماً معتقد هستند که ذرت در حدود ۷۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال قبل در جنوب مکزیک اهلی شده است. ذرت گیاهی است پر سود و با دوره رشد نسبتاً کوتاه که میزان عملکرد دانه آن در واحد سطح نسبت به گیاهان مشابه به مراتب بیشتر بوده و می‌تواند قسمتی از نیاز غذایی جامعه بشری را جواب گو باشد (بهاروند، ۱۳۸۸). به دلیل استعداد زیاد، در تولید دانه، ذرت را پادشاه غلات نامیده‌اند (امام، ۱۳۸۳).
ذرت پس از گندم و برنج، مهمترین ماده غذائی دنیا را تشکیل می‌دهد و به دلیل ویژگی‌های بسیار زیاد خود مانند قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون، مقاومت مطلوب نسبت به خشکی و ورس، عملکرد زیاد در هکتار، توانایی قرار گرفتن در تناوب‌های مختلف با گیاهان، بسیار زود در تمام دنیا گسترش یافته است (نور محمدی و همکاران، ۱۳۸۴). ذرت از جمله گیاهانی است که عملکرد دانه آن در عرض‌های جغرافیایی بالاتر از خاستگاه خویش، بیشتر می‌باشد . این موضوع بیانگر توسعه‌ی اقتصادی و استفاده‌ی بیشتر از نهاده‌ها در تولید این محصول در عرض‌های جغرافیایی بالاتر است، هرچند طول دوره روشنایی بیشتر و فصل رشد طولانی‌تر هم در این امر مؤثر بوده‌اند (امام، ۱۳۸۳). با توجه به سهم ۶۵ تا ۷۰ درصدی ذرت در ترکیب جیره غذایی طیور کشور و روند رو به رشد تولید مرغ و تخم مرغ و افزایش مصرف سرانه آن‌ها و گسترش روز افزون جمعیت کشور و افزایش تقاضا و همچنین نیاز بخش صنعت و فرآورده‌های غذایی به ذرت، موجب گردیده است تا در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به افزایش تولید ذرت در کشور صورت گیرد (بهاروند، ۱۳۸۸).
با توجه به اینکه عمده زمین‌های زراعی کشور ایران در ردیف خاک‌های کم بازده قرار دارند، عملاً یکی از دلایل افت عملکرد، نبود شرایط بهینه بستر بذر می‌باشد. این امر با مدیریت صحیح علمی تا حدود زیادی قابل جبران است. ازجمله مهمترین تیمارهای افزایش دهنده قدرت جوانه‌زنی بذور می‌توان به پرایمینگ^[۱](پیش تیمار) اشاره داشت. به استناد پژوهش‌های صورت گرفته این روش از کارائی بالایی به ویژه در شرایط نامساعد محیط و بستر بذر برخوردار است. پرایمینگ بذر روشی است که به واسطه آن بذرها پیش از قرارگرفتن در بستر خود و مواجهه با شرایط اکولوژیکی محیط، به لحاظ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آمادگی جوانه‌زنی را به دست می‌آورند. این امر می‌تواند سبب بروز واکنش‌های زیستی و فیزیولوژیکی متعددی در بذر پیش تیمار شده و گیاه حاصل از آن گردد به‏طوری‏که این موارد را می‌توان در چگونگی جوانه‌زنی، استقرار اولیه گیاه، بهره‌برداری از نهاده‌های محیطی، زودرسی و افزایش عملکرد و کیفیت محصول مشاهده کرد. تسریع جوانه‌زنی در بذرهای پیش تیمار شده می‌تواند ناشی از افزایش فعالیت‌ آنزیم‌های تجزیه کننده مثل آلفا– ‏‏آمیلاز، افزایش سطح انرژی زیستی در قالب افزایش مقدار ATP، افزایش سنتز RNA و DNA، افزایش تعداد و در عین حال ارتقای عملکرد میتوکندری‌ها باشد (مسعودی و همکاران، ۱۳۸۷).
تغذیه معدنی یکی دیگر از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد نهایی گیاهان زراعی می‌باشد. پیشرفت‌های علمی در تغذیه گیاهی، انقلابی در تولید محصولات زراعی به وجود آورده است به طوری که ۵۰ درصد عملکرد ذرت و سایر غلات بدون در نظر گرفتن بهبود در کیفیت و ارزش غذایی محصولات، به واسطه کاربرد کودهای تجاری شیمیایی است (فرامرزی و همکاران، ۱۳۸۴). مصرف کود تا هنگامی مقرون به صرفه است که میزان افزایش عملکرد، هزینه مصرف کود بیشتر را تأمین نماید. به عبارت بهتر استفاده از کود نیز مانند هر سرمایه‌گذاری دیگر بایستی بازده منطقی داشته باشد زیرا که قانون بازده نزولی در مورد کود نیز صادق است (شهسواری و صفاری، ۱۳۸۴).
امروزه به دلایل مختلف، مصرف کودهای آلی کاهش یافته و نیاز غذایی گیاهان، بیشتر از طریق کودهای شیمیایی تأمین می‌شود. برای مثال در آمریکا ۷۰ درصد نیتروژن مصرفی از طریق کودهای شیمیایی، ۶ درصد از طریق کودهای دامی و ۲۴ درصد از طریق پسماند‌های گیاهی تأمین می‌شود. استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی به خصوص کودهای نیتروژنی و عدم استفاده از کودهای آلی در طی سالیان اخیر، عامل کاهش چشمگیر میزان ماده آلی خاک‌های ایران بوده است (کاظمینی و همکاران، ۱۳۸۷). از سوی دیگر، کاربرد بیش از حد کودهای شیمیایی در کشاورزی باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی از جمله تخریب فیزیکی خاک و عدم توازن عناصر غذایی آن (کاظمینی و همکاران، ۱۳۸۷)، آلودگی آب‌های زیرزمینی و همچنین صرف هزینه زیاد (شهسواری و صفاری، ۱۳۸۴) شده است.
در دهه‌ های گذشته به دلیل کاربرد بی‌رویه کودهای شیمیایی، اثرات زیست محیطی متعددی از جمله انواع آلودگی‌های آبی و خاکی و مشکلاتی در ارتباط با سلامتی انسان و دیگر موجودات زنده به وجود آمده است. سیاست کشاورزی پایدار و توسعه پایدار کشاورزی، متخصصان را بر آن داشت که هر چه بیشتر از موجودات زنده خاک در جهت تأمین نیازهای غذایی گیاهان کمک بگیرند و بدین سان بود که تولید کودهای زیستی^[۲] آغاز شد. نخستین کود زیستی در اواخر قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفت و از آن تاریخ به بعد سایر کودهای زیستی ساخته شدند (آستارائی و کوچکی، ۱۳۷۵) و تلاش بر آن است تا از توانایی موجودات زنده خاک و مواد آلی به منظور دستیابی به حداکثر تولید به همراه حفظ کیفیت خاک و رعایت بهداشت و ایمنی محیط زیست استفاده گردد (معلم و عشقی‌زاده، ۱۳۸۶).
امروزه با توجه به ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی، تولید و مصرف کودهای زیستی به عنوان مهمترین رویکرد در زمینه بیوتکنولوژی خاک به شمار می‌رود. کود زیستی، صرفاً به منظور تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه تولید می‌شود (Premsehkar and Rajashree, 2009) و به عنوان یک جایگزین مناسب برای بخشی از مصرف کودهای شیمیایی با هدف افزایش باروری خاک و تولید محصولات در کشاورزی پایدار محسوب می‌شود (Wu et al., 2005). کودهای زیستی در مقایسه با کودهای شیمیایی مزیت‌های قابل توجهی دارند از آن جمله این که در چرخه غذایی، مواد سمی و میکروبی تولید نمی‌کنند، قابلیت تکثیر خودبخودی دارند، باعث اصلاح خصوصیات فیزیکی وشیمیایی خاک می‌شوند و از نظر اقتصادی، مقرون به صرفه و از دیدگاه زیست محیطی قابل پذیرش هستند (معلم و عشقی‌زاده، ۱۳۸۶؛ آستارائی و کوچکی، ۱۳۷۵).
اهداف تحقیق:
بررسی تأثیر کاربرد نیتروکسین همراه با پیش تیمار بذر جهت بالا بردن عملکرد ذرت.
بررسی تأثیر کاربرد نیتروکسین همراه با کود نیتروژنه جهت بالا بردن عملکرد ذرت.
بررسی تأثیر کاربرد نیتروکسین همراه با کود نیتروژنه جهت کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژنه.
بررسی تأثیر کاربرد کود نیتروژنه همراه با پیش تیمار بذر جهت بالا بردن عملکرد ذرت.
بررسی تأثیر کاربرد کود نیتروژنه همراه با پیش تیمار بذر و نیتروکسین جهت بالا بردن عملکرد ذرت.
فصل دوم
بررسی منابع
۲-۱- منشاء و تاریخچه ذرت
ذرت یکی از گیاهان با ارزش زراعی است که تنوع ، سازگاری بالا و ارزش غذای فراوانش آن را در ردیف مهمترین گیاهان زراعی جهان قرار داده است (نورمحمدی و همکاران، ۱۳۸۴). منشاء اولیه ذرت، آمریکایی مرکزی است. پیش از کشف قاره جدید ذرت اصلی‌ترین محصول زراعی جهت تأمین مواد غذایی در آمریکایی شمالی، مرکزی و جنوبی بود. پژوهش‌های باستان شناسی در کشور مکزیک مشخص نموده است که ذرت در حدود ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد در آنجا کشف شده است. با وجود این، والدن(Valden) سه مبدأ اولیه برای ذرت ذکر می کند که این سه مبدأ منطبق با سه تمدن بزرگ در آمریکایی جنوبی و مرکزی بوده‌اند (پرو ،مکزیک وگواتمالا). پس از کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب، در سال ۱۴۹۳ ذرت وارد اسپانیا گردید و ازآنجا به ایتالیا، پرتغال و سایر کشورهای اروپایی گسترش یافت. پرتغالی‌ها در اوایل قرن شانزدهم میلادی ذرت را وارد اندونزی، آفریقا، هندوستان و چین نمودند. در ایران اولین بار در سال ۱۳۵۲، سطحی معادل ۴۰۰۰ هکتار به وسیله اداره کل مهندسی زراعی به منظور تامین خوراک دام و طیور کشت گردید (نورمحمدی و همکاران، ۱۳۸۴). ذرت نسبت به سایر غلات از تنوع ژنتیکی بیشتری برخوردار است. امروزه در نتیجه کوشش پژوهشگران به‌نژادی برای اصلاح ارقام ذرت و تولید هیبریدهای جدید، این گیاه در اکثر نقاط جهان کشت می‌شود. در نیمکره غربی، ذرت از عرض جغرافیایی ۵۸ درجه شمالی در کانادا تا ۴۰-۳۵ درجه عرض جغرافیایی جنوبی کشت می‌شود. همچنین در مناطقی پایین‌تر از سطح دریا تا ارتفاع ۴۰۰ متری قابل کشت است (Tollenaar and Dwyer, 1999).
۲-۲- سطح زیر کشت و تولید ذرت در دنیا
براساس اطلاعات سازمان خواروبار کشاورزی جهانی (فائو) در سال ۲۰۰۸، سطح زیر کشت ذرت بالغ بر ۶/۹۳ میلیون هکتار بوده است که ۸/۹ درصد از سطح زیر کشت جهان را تشکیل می‌دهد. از این نظر ذرت در بین غلات بعد از گندم و برنج در رتبه سوم قرار دارد. تولید ذرت در سال ۲۰۰۸ براساس آمار منتشر شده از فائو برابر با ۴/۷۹۸ میلیون تن بوده است. ایالات متحده آمریکا با تولید ۲۵۳۲۰۸۱۲۸ تن ذرت در سال ۲۰۰۸ در بین کشورهای تولید کننده این محصول، جایگاه ویژه‌ای داشته است. کشور چین با ۱۰۵۲۳۱۰۰۰ تن از تولید جهانی، در مقام دوم قرار گرفته و برزیل با سهم ۳۲۰۳۸۰۰۰ تن در تولید جهانی، رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. متوسط عملکرد ذرت در جهان در سال ۲۰۰۸ برابر با ۷۶۹۸ کیلوگرم در هکتار بوده است که بر همین اساس در بین کشورهای عمده تولید کننده ذرت، به ترتیب کشورهای ایتالیا، فرانسه و آمریکا رتبه‌های اول تا سوم را دارند.
۲-۳-‌ بررسی‌های آماری در ایران
بر اساس آمارنامه منتشره از سوی وزارت جهاد کشاورزی، سطح زیر کشت ذرت در سال زراعی ۸۹-۸۸ معادل ۲۴۰۲۰۹ هکتار بوده است که از این میزان ۲۳۹۵۰۵ هکتار آن مربوط به کشت آبی و ۷۰۴ هکتار آن مربوط به کشت دیم می‌باشد. بیشترین سطح زیر کشت ذرت، مربوط به استان خوزستان برابر ۸۷۱۱۷ هکتار و کمترین آن مربوط به استان زنجان با ۲۰ هکتار است. بیشترین و کمترین عملکرد ذرت دانه‌ای آبی کشور به استانهای قزوین و اردبیل به ترتیب با ۵۲/۱۲۶۳۸ کیلوگرم و ۳۱/۵۳۷۷ کیلوگرم در هکتار تعلق داشته است. بیشترین و کمترین عملکرد ذرت دانه‌ای دیم کشور متعلق به استانهای مازندران و گیلان به ترتیب با ۳۸/۵۸۵۳ کیلوگرم و ۹۵/۲۳۷۴ کیلوگرم در هکتار می‌باشد (آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی، ۱۳۸۹).
۲-۴-‌ گیاه شناسی ذرت
ذرت از خانواده گرامینه و از زیر خانواده Panicoide و از جنس Zea می‌باشد و دارای گونه‌های زیادی است. ذرت دارای سیستم ریشه‌ای افشان و کاملاً قوی و توسعه یافته است و عمق نفوذ آن به عمق و بافت خاک بستگی دارد. سیستم ریشه‌ای ذرت، از دو گروه ریشه‌های نابجایی که از قاعده محور زیر لپه منشاء می‌گیرند مجموعه‌ای را به نام ریشه‌های بذری به وجود می‌آورند. چند روز بعد از جوانه‌زدن، از اولین گره‌های زیر خاک، چند ریشه تاجی بوجود می‌آید که برخی، ضخیم شده و ریشه‌های نابجای هوایی را ایجاد می‌کنند که از نقش‌های آن‌ها می‌توان به جذب آب و مواد غذایی، مقاومت گیاه در شرایط غرقاب و جذب اکسیژن برای گیاه اشاره کرد. ساقه ذرت همانند سایر غلات، بندبند و بسته به رقم نیمه پر تا پر است. از نظر مورفولوژیکی، گیاه ذرت دارای ساقه استوانه‌ای با مقطع عرضی تقریباً بیضوی است. تعداد گره در ساقه بسته به نوع واریته بین ۸ تا ۳۰ عدد متغیر است. ارتفاع ساقه ذرت در رابطه با تراکم، رقم و میزان کود به کارگرفته شده از۶۰ تا ۶۰۰ سانتی متر متغیر است و به طور متوسط بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ سانتی متر می‌باشد. قطر ساقه حدود ۲ تا ۷ سانتی متر است. به خاطر ارتفاع نسبتاً بلند ذرت در بعضی از نقاط ازآن به عنوان بادگیر یا باد شکن استفاده می‌شود. در این میان، ارقام زودرس با تعداد برگ و گره کمتر، ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی کمتر در مقابل خطر ورس ساقه، مصنویت نسبی دارند. تولید پنجه در ذرت از امور بسیار نادر است. برگ ذرت از نوع برگ‌های تسمه‌ای شکل خانواده غلات و محل انجام یکی از تکامل یافته‌ترین سیستم‌های فتوسنتزی در بین گیاهان است. برگ‌ها در ذرت به طور متناوب روی ساقه قرار دارند. پهنک برگ، کرکدار و دارای یک زبانک یا لیگول کوتاه است که میان پهنک و دمبرگ قرار گرفته است ولی گوشوارک در آن وجود ندارد. تعداد برگ در ذرت تا حدودی از خصوصیات واریته‌ای است (۴ تا ۸ عدد) و خیلی کم تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرد و نیز بین تعداد برگ روی ساقه اصلی و دوره رشد گیاه ذرت یک رابطه مثبت وجود دارد. ذرت از نظر مکانیسم گرده افشانی، گیاهی است یکپایه که گل‌های نر به صورت خوشه‌ای در قسمت انتهایی ساقه قرار دارند. هر سنبلچه دارای دوگل است و هر گل از سه پرچم تشکیل شده است. مجموعه گل‌های نر در انتهای ساقه ذرت را گل‌تاجی^[۳] می‌گویند. اما در گل ماده هر سنبلچه دارای دو گل است که فقط یک گل آن بارور می‌شود. گل بالا،گل ماده معروف به بلال است. عمل گرده افشانی در ذرت به صورت غیر مستقیم به وسیله باد انجام می‌گیرد. اصولاً گل نر، چند روز زودتر شروع به گرده افشانی می‌کند و بنابراین، در صورت وجود شرایط بسیار گرم و خشک و یا سرد و مرطوب در هنگام گرده افشانی، درصد گل‌های تلقیح یافته و در نتیجه عملکرد دانه به شدت کاهش پیدا می‌کند (نورمحمدی و همکاران، ۱۳۸۴). ذرت یک میوه تک دانه است که جدار میوه‌اش به سطح دانه چسبیده است که به آن گندمه می‌گویند (نورمحمدی، ۱۳۸۰). رنگ، شکل و اندازه دانه در ارقام مختلف، متفاوت بوده و به رنگ‌های سفید، زرد، قرمز، ارغوانی، سیاه و آبی تغییر می‌کند. اجزاء تشکیل دهنده دانه عبارتند از : پوسته بذر یا برون بر (پریکارپ) که بیرونی‌ترین لایه است. تستا یا پوسته واقعی دانه، لایه آلئورون که آندوسپرم را می‌پوشاند و شامل یک ردیف سلول است ( نورمحمدی ، ۱۳۸۴ ؛ امام، ۱۳۸۳).
۲-۵-‌ اهمیت محصول ذرت و موارد مصرف
ذرت به دلیل ویژگی‌های بسیار زیاد خود، به ویژه قدرت سازگاری با شرایط اقلیمی گوناگون بسیار زود در تمام دنیا گسترش یافت و از نظر سطح زیر کشت بعد از گندم و برنج مقام سوم را به خود اختصاص داد. تجربیات علمی و آزمایش‌های متعددی که در نقاط مختلف دنیا بر روی ذرت انجام گرفته، مشخص نمود که ذرت علاوه بر آنکه علوفه‌ای بسیار مطلوب برای دام می‌باشد، از نظر تأمین انرژی نیز بی همتا است به همین دلیل امروزه ذرت در تغذیه مرغ و تولید تخم مرغ به عنوان یک غذای پر انرژی دارای اهمیت بسیار زیاد شناخته شده است و بالاترین مقام و ارزش را در مقایسه باسایر غلات دارا می‌باشد (بهاروند، ۱۳۸۸؛ نورمحمدی و همکاران، ۱۳۸۴؛ امام، ۱۳۸۳).
نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ درصد از تولیدات جهانی ذرت به صورت مستقیم در شکل های مختلف (آرد ذرت، شیرینی، کنسرو و فرنی ذرت) در تغذیه انسان و ۶۰ تا ۷۵ درصد به صورت‌های مختلف مثل دانه، خمیر، پودر و شکل‌های دیگر به مصرف دام وطیور می‌رسد . به علاوه حدود ۵ درصد تولید ذرت نیز جهت فرآورده‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ساقه‌های ذرت در صنعت کاغذ سازی و مقوا سازی و از چوب بلال نیز در تهیه اسید استیک، قطران زغال سنگ و فورفورال که در صنایع رنگ و لاستیک سازی به کار می‌رود، استفاده می‌گردد. صنایع تخمیری یکی از استفاده‌ کنندگان غیر مستقیم ذرت می‌باشد به طوری که الکل اتیلیک، استالدئید، بوتیل الکل، استیل، متیل کرپنیول، متانول و تارفورال از محصولات مهم دیگر صنایع تخمیری هستند که ذرت در تهیه آنها نقش اساسی و عمده ای دارد. ذرت در صنایع داروسازی، چسب سازی،تهیه کاغذ و نئوپان، عایق‌بندی و لوله پلاستیک نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از پروتئین ذرت ماده‌ای به نام زئین^[۴] می‌گیرند که در ساختن رنگ‌ها استفاده می‌شود (بهاروند، ۱۳۸۸).
۲-۶- اکولوژی ذرت
۲-۶-۱- پراکندگی جغرافیایی