مرجع [۲۳]، تکنیکهای ابتکاری قبلی را مورد مطالعه قرار داده و چگونگی اصلاح یا بهبود آنها را نشان داده است. سپس دو تکنیک برای حصول نتایج بهتر را ارائه کرده است. این دو تکنیک را میتوان تعمیم یافتهی روش های ابتکاری قبلی برای جایابی خازن در نظر گرفت. برای اثبات نزدیکی پاسخهای حاصل از تکنیکهای پیشنهادی به پاسخ بهینه، یک الگوریتم جدید با بهره گرفتن از تکنیک تغییراتی مطرح میگردد.

روش جدیدی مبتنی بر تکنیک ابتکاری و جستجوی حریص^[۲۰] در [۲۴] برای جایابی بهینهی خازن پیشنهاد شده است. قوانین ابتکاری برای تعیین مکانهای احتمالی خازن بکار گرفته شده است. سپس تکنیک جستجوی حریص، مکانهای بهینهی خازن حاصل از مکانهای احتمالی را تعیین کرده و اندازهی خازنها در این مکانها را ارائه میکند. تکنیک جستجوی حریص برای تعیین مکان و اندازهی بهینهی خازن، از یک تکنیک جستجوی تکبعدی استفاده میکند. برتری تکنیک ابتکاری با مقایسهی نتایج آن با الگوریتم ژنتیک به اثبات رسیده است. در [۲۵]، روش ابتکاری نوینی برای یافتن گره های حساس برای نصب خازن به منظور کاهش تلفات اهمی و افزایش صرفهجوئی اقتصادی ارائه شده است. گره های حساس، مکانهای اولیه برای نصب بانک خارنی بوده و براساس تلفات ناشی از مولفه راکتیو جریانهای بار انتخاب میشود. هزینه سرمایهگذاری خازنها و تغییرات بار در طول مدت روز نیز در فرایند مطالعه در نظر گرفته میشود.
۲-۵ روش های مبتنی بر هوش مصنوعی
با توجه به توسعه های اخیر هوش مصنوعی، محققان زیادی آن را برای مسائل مهندسی قدرت بکار گرفتهاند. در عمل، الگوریتم ژنتیک^[۲۱] (GA)، سیستمهای خبره^[۲۲] (ES)، آبکاری شبیهسازی شده ^[۲۳] (SA)، شبکه های عصبی مصنوعی^[۲۴] (ANN) و تئوری مجموعهی فازی^[۲۵] (FST) برای حل مسالهی جایابی بهینهی خازن پیشنهاد شدهاند.
۲-۵-۱ الگوریتم ژنتیک
الگوریتم ژنتیک از تکاملی بیولوژیکی برای ایجاد مجموعهای از نقاط فضای جستجو به سمت یک نقطهی بهینه استفاده میکند. الگوریتم ژنتیک با انتخاب یک جمعیت از پارامترهای کدبندی شده با بالاترین سطح برازندگی (یعنی پارامترهائی که منجر به بهترین پاسخ میشوند) و انجام ترکیبی از عملگرهای جفتگیری، جهش و تقاطع روی آنها، مجموعهی بهتری از پارامترهای کد شده را تولید میکند. الگوریتم ژنتیک به سادگی اجرا شده و قادر به یافتن نقطهی بهینه است.
در [۲۶]، تعدادی از روش های تسریع عملکرد الگوریتم ژنتیک برای حل مسالهی بهینهی خازن در سیستمهای توزیع چند مبدلهی نامتعادل مطالعه شده و نتایج آن با هم مورد مقایسه قرار گرفته است. از این رو، برتریهای اصلی این مقاله عبارت است: ۱) بسط تکنیکهای جایابی خازن در سیستمهای توزیع چند مبدلهی نامتعادل با در نظرگیری اعوجاجهای شکل موج، ۲) مقایسهی رفتار این تکنیکها با یکدیگر و الگوریتم ژنتیک ساده بدون هیچ کاهش در فضای جستجو به منظور اثبات برتری.
ایدهی اصلی مرجع [۲۷]، کاهش هزینه های نصب و تلفات توان اکتیو شبکه های توزیع با در نظرگیری عمر ادوات کلیدزنی شبکه (تپچنجر ترانسفورماتور و خازن کلیدزنی) در تابع هدف مسالهی جایابی بهینهی خازن است. شینههای کاندید برای نصب خازن با بهره گرفتن از تحلیل حساسیت و پیشبینی بار سالیانه تقریب زده میشود. سپس، بهرهبرداری بهینه از تمامی ادوات برای هر بخش با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک، صورت میگیرد. تعداد خازنهای نصب شده، براساس عملکرد بهینه محاسبه میشود که این امر منجر به کاهش هزینه سالیانهی نصب خازن و تلفات توان اکتیو میگردد.
در [۲۸]، روش جدیدی برای بهبود الگوریتم ژنتیک به منظور حل مسالهی جایابی بهینهی خازن ارائه شده است که در طی آن، فاز فضای جستجوی به الگوریتم ژنتیک با بهره گرفتن از سازماندهی سلسله مراتب افزوده میشود. تکنیک پیشنهادی، برخی از ملاحظات مانند محدودیتهای بودجهی سالیانه را نیز در بر میگیرد. روش پیشنهادی قادر به اجرا در شبکه های توزیع بزرگ با توانائی یافتن پاسخهای نزدیک به حالت بهینه در یک مدت زمان اجرای کوتاه است.
معصوم^[۲۶] و همکارانش در [۲۹]، الگوریتم ژنتیک را برای فرمولبندی مسالهی جایابی و تعیین ظرفیت بهینهی خازن در حضور هارمونیکهای ولتاژ و جریان با درنظر گرفتن تعداد محدودی از بانکهای خازنی در هر شینه و کل فیدر، بکار گرفته است. قیود عملیاتی و کیفیت توان شامل ولتاژ موثر، تعداد/ظرفیت خازنهای نصب شده و رزونانسهای همزمان هارمونیک در جایابی لحاظ شده است. با بهره گرفتن از تابع برازندگی پیشنهادی، ترکیب مناسبی از هدف و قیود به عنوان معیار انتخاب تعریف میشود. نتایج شبیهسازی برای دو شبکهی IEEE ارائه شده و پاسخهای الگوریتم ژنتیک با تکنیکهای حداکثر حساسیت انتخاب^[۲۷]، حداکثر حساسیت انتخاب-تغییرات محلی^[۲۸] و مجموعه فازی مورد مقایسه قرار گرفته است.
نویسندگان مرجع [۳۰]، تکنیکی را برای جایابی بهینهی خازن با سه هدف پیشنهاد کردهاند: ۱) سطوح عمیقتر کاهش ولتاژ پست برای کاهش پیک بار، ۲) اصلاح ضریب قدرت و ۳) کاهش تلفات توان. کاهش بار همراه با بهبود ضریب قدرت در پست علاوه بر داشتن مزایای اقتصادی برای شبکه، دارای اثرات مفید پایداری ولتاژ با افزایش حد پایداری سیستم است.
۲-۵-۲ سیستمهای خبره
سیستمهای خبره یا سیستمهای مبتنی بر دانش^[۲۹] (KBS) شامل مجموعه قوانین، حقایق (دانش) و یک محرک واسط برای انجام استدلال منطقی است. اغلب ES ها در مهندسی قدرت برای تشخیص، طراحی و برنامه ریزی بکار میروند [۳۱].
چنگ و همکارانش در [۳۲] اولین بار ساختار پیشنهادی برای استفاده از سیستم خبره را برای مساله جایابی بهینهی خازن تشریح کردهاند. چهار سال بعد در [۳۳]، سیستم خبرهی جبرانسازی توان راکتیو با بهره گرفتن از قوانین اکتشافی خبره های انسانی و تخصص ادبیات فنی^[۳۰] مانند الگوریتمها و فرمول ساخت هوش مبتنی بر سیستم، پیشنهاد کردهاند. داده های مولفه سیستم توزیع و توپولوژی سیستم در دیتابیس ذخیره میشود. پروفیل ولتاژ سیستم توزیع در محدودهی مطلوب با انتخاب مناسب خازنهای شنت و رگولاتورهای ولتاژ حفظ میگردد. حالت بسیار اقتصادی بهرهبرداری برای سیستم توزیع در تمامی مدت، بدون تجاوز از قیود ولتاژ سیستم، تضمین میشود. سپس در [۳۴]، این سیستم خبره برای طراحی کوتاه مدت و بلند مدت کنترل ولتاژ و کاهش تلفات در سیستمهای توزیع با بهره گرفتن از خازنهای شنت و رگولاتورهای ولتاژ، تعمیم داده شدهاند. به صورت ایدهآل، سیستم خبره، بخشی از سیستم SCADA خواهد شد.
مراجع [۳۵-۳۶]، کاربرد معادل شبکهی حالت پایدار و سیستم خبره را برای کنترل ولتاژ و توان راکتیو در سیستمهای قدرت بزرگ پیشنهاد میکند. تکنیک معادلسازی شبکهی حالت پایدار برای ساخت زیرسیستم سه ردیفی که مناسب با حل مسائل نقض ولتاژ است، بکار گرفته میشود. سیستم خبره نیز روش درخت حساس^[۳۱] را برای انتخاب مجموعهی بهینهی فعالیتهای کنترلی برای کوچککردن مسالهی ولتاژ استفاده مینماید. کاربرد عملی سیستم خبرهی بسط یافته در سیستم قدرت کمیسیون برقآبی تاسمانیا به اثبات رسیده است.
۲-۵-۳ آبکاری شبیهسازی شده
آبکاری فلزات یک الگوریتم بهینه سازی تکراری است که مبتنی بر آبکاری جامدات است. هنگامیکه یک ماده آبکاری میشود، آن تا یک دمای بالا حرارت داده شده و به آرامی طبق یک برنامه ریزی سرد میشود. با سرد شدن ماده، اجزاء در ساختار شبه شبکهای که دارای حداقل انرژیست، نظم مییابند. برای مسئلهی جایابی بهینهی خازن، تابع هزینه کل به صورت تابع صرفهجوئی فرمولبندی میشود. در [۳۷]، SA برای کمینهسازی تابع هزینه کل به صورت زیر بکار رفته است:
(۲-۳)
که در آن،
K_PP_loss: هزینه تلفات توان پیک
K_EE_loss: هزینه تلفات انرژی
K_CC: هزینه های نصب خازن
در [۳۸]، آبکاری شبیهسازی شده را برای جایابی بهینهی خازن و بازآرائی شبکه با هدف کاهش تلفات توان و بهبود پروفیل ولتاژ پیشنهاد کردهاند. قابلیت روش پیشنهادی با حصول نتایج نزدیک به حالت بهینهی بازآرائی شبکه و جایابی خازن قابل دفاع است. هدف از این مطالعه، تشخیص انتقال بار در تابع هدف مرکب از کمینهسازی تلفات توان و ارضاء حدود پروفیل ولتاژ است. شبیهسازی روی شبکهی استاندارد IEEE انجام شده و نتایج محاسباتی نشان میدهد که بازآرائی فیدر همزمان با جایابی خازن، تلفات توان را به صورت قابل ملاحظهای کاهش میدهد.
روشی مرکب از تکنیک جستجوی ابتکاری و آبکاری شبیهسازی شده برای حل مسالهی جایابی بهینهی خازن در شبکهی توزیع شعاعی پیشنهاد شده و اثرات آن روی شبکه و نامتعادلی بار، هارمونیکهای منبع و بارهای غیرخطی مورد بررسی قرار گرفته است. تاثیر نامتعادلی شبکه بسیار شدید بوده و میتوان آن را به راحتی در فرایند مطالعه در نظر گرفت در حالیکه در این مطالعه، رابطه جدیدی برای اعمال نامتعادلی ارائه شده است [۳۹].
در [۴۰]، برنامه ریزی دو هدفهی تعاملی با روش مبادلهی ارزشمند^[۳۲] برای حل مسالهی جایابی بهینهی خازن و مسائل برنامه ریزی با بهره گرفتن از یک تکنیک آبکاری شبیهسازی شده و بهینه سازی اجتماع ذرات ارائه شده است. دو نگرانی اصلی طراحی، یعنی هزینه و کیفیت، در بهینه سازی با حضور خازنهای ثابت و کلیدزنی در نظر گرفته شده است. جهت اثبات برتری تکنیک پیشنهادی مطالعهی مقایسهای روی یک فیدر واقعی انجام شده است.
۲-۵-۴ شبکه های عصبی مصنوعی
یک شبکهی عصبی مصنوعی عبارت است از اتصال عصبهای مصنوعی که سیستم عصبی مغز انسان را شبیهسازی میکنند. شبکه های عصبی مصنوعی برای تشکیل ارتباطات غیرخطی بین ورودیها و خروجی ها مفیداند. یک ANN نوعا شامل سه لایه است، یک لایهی ورودی، یک یا چند لایهی میانی و یک لایهی خروجی. رابطه بین ورودیها و خروجی ها به صورت پارامترها در لایهی میانی نهفته میشود. هرگاه یک ANN آموزش ببیند، آن میتواند به نتایج بسیار سریعی از مجموعه ورودیها استخراج کند. شکل (۲-۱) ساختار یک ANN را نشان میدهد.
Layer 4
Layer 1
Layer 5
x y
Layer 3
Layer 2
A₁
f₁
W₁
A₂
N
x
B₁
f
N
f₂
W₂
y
x y
B₂
شکل (۲-۱): ساختار شبکهی عصبی
مرجع [۴۱] استفاده از شبکه های عصبی را به منظور کاهش زمان مورد نیاز برای حل مسالهی جایابی بهینهی خازن پیشنهاد کرده است. با اجرای این تکنیک، میتوان دریافت که شبکه های عصبی حداقل ۱۰۰ برابر سریعتر از سایر تکنیکهای بهینه سازی مرسوم برای یافتن تعداد واقعی خازنها در سیستم است. بعلاوه، با افزایش تعداد خازن در شبکه، بازدهی شبکه های عصبی مصنوعی نسبت به سایر روشها (از لحاظ زمان حل) افزایش مییابد.
در [۴۲]، روش موثری برای جایابی خازنهای شنت در سیستمهای توزیع صنعتی با بهره گرفتن از تکنیک تبدیل موجک گسسته^[۳۳] (DWT) با یک شبکهی عصبی مصنوعی پیشرو-پسرو^[۳۴] (FFANN) ارائه شده است. تکنیک پیشنهادی، بعد از ترکیب جریانهای سهفاز در طرف مصرفکننده برای ایجاد یک مدل تکجریانه، DWT را برای گرفتن جریانهای فرکانس بالای گذرا در این مدل، بکار میگیرد. انرژی موجود در جریانهای فرکانس بالای گذار تبدیل به تعدادی از نمونه ها برای دو سطح مجزای DWT میشود که این سطوح یک FFANN برای دستهبندی خازنهای کلیدزنی، تغذیه میکند. شبیهسازیها با بهره گرفتن از نرمافزار PSCAD/EMTDC انجام شده و نتایج به محیط MATLAB منتقل میشود.
۲-۵-۵ تئوری مجموعه فازی
مفهوم تئوری مجموعه فازی توسط زاده^[۳۵] [۴۳] در سال ۱۹۶۵ به صورت وسیلهی قراردادی برای بررسی عدم قطعیت و مدلسازی نرم مطرح شد. یک متغیر فازی با بهره گرفتن از تابع عضویتی که درجهای از عضویت را به یک مجموعه اختصاص میدهد، مدل میشود.

مقدمه : کلیات طرح رساله
الف - بیان مسأله
ابتدا لازم می دانم به علت طرح موضوع بپردازم . گسترش قواعد حقوق بین الملل مبتنی برنظام حقوقی بوده است که اساس آن از رویکرد روابط بین الملل ناشی شده است . نظامی که اعمال دولتها را تنظیم می کند ، موضوع ا صلی آن کشورها هستند . با توجه به تحولات عصرما و نظریه مشورتی دیوان بین المللی دادگستری در قضیه جبران خسارت ، سازمان های بین المللی نیز جایگاه خود را پیدا کرده اند . اگر چه لئون دوگی فرانسوی سردمدار نظریه همبستگی اجتماعی معتقد به ا صالت فرد است و موضوع وا قعی تمامی رشته های حقوق را فرد می داند .
تعامل حقوق ملی و حقوق بین الملل و تأ ثیرا ت هریک بر دیگری منجر به پدید آ مدن وا قعیتی شده است که امروزه بسیاری از مواد معاهدات حقوق بشری ، در قوانین اساسی کشورها گنجا نده شده است .
نقش محوری سازمان ملل متحد و سازمان های تابعه آن در تدوین و توسعه حقوق بین الملل در نیم قرن اخیر بر کسی پوشیده نیست . علی رغم انتقادات زیادی که برآن صورت می گیرد ، موفقیت این نهاد بین المللی با تنظیم معاهدا ت چندجانبه قا نونساز که یکی از دهها وظیفه آن به شمار می رود ، توانسته صلح جهانی را تضمین کند و بنیان آن را تقویت نماید . شاهد مثال کنوانسیون حقوق دریاست که شاهکار قانونگزاری بین المللی به شمار می رود .
انتخاب موضوع صلح جهانی از طریق نظا م قانون مند ، قریب ربع قرن است که با مطالعات بین المللی مستمر ذهن نویسنده را به خود معطوف کرده است ، خدا را سپاسگزارم که در همه زمینه های زندگی ، آرزوهای این بنده را برآورده می سازد . انتشار مقالات و مجلات علمی به زبانهای مختلف ، در آستا نه هزاره جدید پیرامون جهانی سازی و ابعاد متنوع آن ، انگیزه موجود را تقویت نمود که با توجه به عصر جهانی شدن ، حمایت و گسترش سازوکارهای حقوقی، در این را بطه بیش از پیش لازم است . رسالت علم حقوق به خصوص بین الملل نیز همراه با پیشرفت های بشری در سطح جهان ، توجه هر چه بیشتر به تشکیلات و قوا عد منطبق بر نیازهای عصر ما و آیندگان است .
سعی شده است با توجه به وضعیت موجود ، به موارد بدیع و جدیدی پرداخته شود که نتیجه آن تکامل قوا عد حاکم بر نظام بین الملل است . دراین مسیر به اسنا د جدید ی که لازمه تحلیل موضوع است دست یا فته ام . لازم به ذکر است که از روش استقرا ء استفاده شده است ، اگر چه برای تحلیل مطا لب امکان ترک عادت بهره مندی از قیاس بسیار مشکل است .

نظام قانون مند جهانی متغیر ثابت موضوع است ، زیرا که قریب یک قرن دچار تحول شده است و ضرورت آن بر جامعه بین المللی مبرهن است . این نظام از بعد داخلی و فراملی متأثرست . مفهوم شخصیت حقوقی بین المللی و توجه به حقوق بشر ؛ کشور و فرد را محور ا صلی قرار می دهد. زما نی می توان ادعا کرد که صلح جهانی استوار شده و استمرا ر دار د که این دو عنصر محوری ، مورد توجه ویژه قرار گیرند و حقوق مربوط به آنها به خوبی رعایت شده باشد .
تعاریف مختلفی که از صلح وجود دارد ، هیچ اجماع روشنی برای حدود آن به دست نمی دهد ، لذا بهتر است از دو بعد موضوعی و عینی و از منظر خرد و کلان به آن بپردازیم .
در فرهنگ های غیر تخصصی ، صلح را از طریق سلبی بیان کرده اند . به عبارتی با تأکید بر نبود جنگ و دیگر اشکال خشونت ، صلح محقق می شود . مثلا” در لغت نامه انگلیسی آکسفورد صلح چنین تعریف شده است : «رهائی یا پایان جنگ و مخا صمات که منجر به وضعیتی می شود که یک ملت در جنگ با کشور دیگری نباشد . » قابل توجه اینکه کلمه انگلیسی PEACE مشتق از کلمه لاتین PAX که بیشتر بار منطقی دارد و به معنی یک معاهده یا خاتمه مخا صمات است .
نکته مهم اینکه در تمامی زبان ها ، معنی صلح به ا فراد ارتباط پیدا می کند . در زبان عبری واژه SHALEV به معنی کل با تقسیم نشده ، تعریف شده است و جالب تر اینکه در زبان عربی کلمه SALUM به معنی صلح است ، ریشه آن را می توان در کلمه اسلام یا فت . در زبان های سا نسکریت ترکیبی از صلح درونی یا روحی و رفتاری است و بالاخره چینی ها صلح را به معنی هماهنگی و توازن در ذهن دا رند ، هیچگاه مشابه غربیها به معنی عدم خشونت نگرفته اند .
در محموع بایدگفت : درک جهانی صلح شامل هر دو معنی ، فقدان عواملی مانند خشونت و ظهور عواملی مانند توازن ، هماهنگی و غیر شکننده بودن است .
چنانچه ازمفهوم کلان به خرد بپردازیم ، از بعد زیست شناختی گایا ، صلح با سیاره زمین و دنیای طبیعی؛ صلح سیاسی ، بین المللی (بین ملتها ) ؛ صلح ملی و محلی ( درون ملتها ) ؛ صلح مدنی و محلی ( درجامعه ) ؛ صلح فرهنگی ، اجتما عی ( بین گروه های اجتماعی ) ؛ و صلح شخصی ( بین ا فراد و گروه ها ) ؛ و بالاخره صلح درونی یا شخصی که مرتبط با مسائل درونی فرد است و حد ادنی خرد آن است ، قابل ذکرند .
از دیدگاه سازمان بهداشت جهانی ،خشونت که مفهوم مخالف صلح است اینگونه تعریف شده است : ” کاربرد هد فمند فشار فیزیکی یا زور ، تهدید یا به طور وا قعی علیه یک شخص توسط شخص دیگر یا علیه یک گروه یا اجتماع که نتیجه آن صدمه بدنی ، مرگ ، صدمه روانی ، عدم توسعه یا محرومیت خواهدبود .
سه مقوله صلح جهانی ، صلح فرهنگی و صلح شخصی مصادیق صلح از کل به جزء هستند .
سازمان علمی ، فرهنگی و تربیتی، یونسکو در تعریف صلح از مفا هیمی ما نند : تعلیم و تربیت ، ا قتصاد پایدار ، توسعه اجتماعی ، احترام به حقوق بشر ، برابری بین زن و مرد ، مشارکت دموکراتیک ، درک و فهم یکدیگر ، تحمل یا همبستگی ، ارتباط ، شراکت جمعی و جریان شناور اطلاعات و علوم سخن به میان آورده است . علاوه بر این در تعاریف دیگر به مفا هیم ، عدالت ، امنیت ، روابط ا خلاقی ، تفا وتهای ا قتصادی ، رفتارهای شخصی متفاوت ، آب و هوا و حتی شرائط سرزمینی پرداخته شده است که مرتبط با فرهنگ صلح می تواند باشد .
مسائلی که در این پژوهش مورد بررسی قرارگرفته اند ، عبارتند از : ۱- مفهوم صلح و چا لش ا سا سی فرا روی جهانی سازی صلح چیست ؟ ۲- مقتضیات یک نظام قانون مند و را هکارهای ا ساسی ا ستقرار صلح و ثبات در عرصه جهانی چیست ؟‌
ضرورت نظام واحد قانون مند که در حقوق بین الملل بدوا” با وضع مقررات محقق می شود و متعا قبا” دولتها به آن روی می آورند نتیجه شیرین و مطلوبی را به همراه دارد که چیزی نیست غیراز آرمان دیرینه ا نسانهای متمدن و آن ”صلح جهانی ” ا ست .
برای نیل به این مهم ، با بررسی ابزارهای ا صلی همچون معاهدات ، عرف و سایرمنابع حقوق بین الملل به مهمترین عامل تأثیرگذار ، یعنی جهانی سازی و ارتباط آن با مفاهیم حقوق بین الملل پرداخته ایم . با توجه به مباحث گسترده ای که با آن مواجه هستیم ، سعی در تمرکز موضوع به مباحث حقوقی و به ویژه تابعان حقوق بین الملل شده است . ازیک طرف ، ضرورت ا صلاح قوانین داخلی کشورها و ا نطباق با قوانین موضوعه بین الملل و از طرف دیگر به تأثیرات ناشی از برتری حقوق بین ا لملل پرداخته شده است .
ب – سؤالات کلیدی پژوهش :
آیا صلح جهانی در گرو موجودیت نظام قانون مندست ؟
معیار صلح بین الملل ، شاخصه ها و مبادی آن چیست ؟
وجود نظام قانون مند جهانی بر سراسر گیتی از ا بتدای قرن بیستم روند رو به رشدی داشته ؛ به طوریکه در نیمه دوم آن شدت گرفت و از ابتدای هزاره جدید به حالت با ثبات و همه گیر ی دست یافته است . نسل های سه گانه حقوق بشر هر روز متکامل تر می شوند و برای تمامی ساکنین کره زمین ، پیروی از ا ستانداردهای بین المللی که دولت ها را تحت تأ ثیر قرار داده است ، ا جتناب ناپذیرست .
گسترش روز ا فزون معاهدات بین المللی قانون ساز به روش وفاق عام ، پیشی گرفتن عنصر معنوی عرف بر عنصر مادی آن ، دایره حاکمیت انحصاری کشورها را تنگ ترمی کند ؛ مفاهیمی مانند عد الت ، صلح ، رفع تبعیض ، آزادی و رعایت کرامت انسانی ، در تما می زمینه های بشری منجر به نفی هرگونه توسل به زور خواهد شد .
پایان قدرت دولت به معنی پایان خود دولت نیست . دموکراسی نیازمند ارتباط فرا مرزی ا ست و برای رسیدن به این منظور باید به دنبال مفاهیم جدید باشیم . عبارت “ ما مردم ملل متحد “ در ا بتدای منشور ملل متحد ، نشانگرضرورت ا نطباق نظریه حقوق بشر با جامعه بین ا لملل است . فعا لیت سازمان های غیردولتی در این مسیر از اهمیت بیشتری برخوردارست .
ج - هدف پژوهش :
در آستا نه هزاره جدید موضوعاتی مانند حذف فقرجهانی و ایجادکار برای فقرا درا قصی نقا ط عا لم مورد توجه بسیاری قرارگرفت .تقریبا” یک چهارم مردم دنیا درفقربه سرمی برند ، بنابراین استقبال عمومی ازسوی جمعیت عظیمی که درآمد روزانه آنها کمتراز یک دلار است و هوادارانشان ، به موضوع ترویج توسعه پایدار ، انتقال تکنولوژی و حفظ محیط زیست جهانی ، عاملی بود تا سران کشورها دراجلاس هزاره علاوه براین ، به موضوعات دیگری که خصیصه جهانی دارند نیز بپردازند .
مسایلی مانند حفظ بهداشت ، ا صلاح تعلیم و تربیت ، همکاری فنی ، گسترش سرمایه گزاری خصوصی ، تجارت آزاد ، توسعه پایدار و ا قدام مؤثر برضد فساد از دبگر موارد مورد بحث بودند.
این تفکر که حقوق بین الملل نقش مهمی در توزیع ثروت درسطح جهانی دارد کمتر از چند دهه قوت گرفته است . منشور حقوق و تکالیف اقتصادی کشورها مثال بارزی است .
اگرچه تهدید ا قتصادی ، هنوز مصدا قی از عمل تهدید علیه صلح ، محسوب نمی گردد ؛ ا ما ا مروزه علاوه بر هجوم نظامی ، کشمکش های داخلی منجر به خونریزی ، نقض فاحش حقوق بشر و موارد مشابه درقطعنامه های سازمان ملل به عنوان تهدید علیه صلح بین المللی قلمداد گردیده اند .
هدف این پژوهش ، بررسی را هکارها و عواملی است که نیل به صلح جهانی درچارچوبی قا نون مند را با تکامل حقوق بین الملل ، از طریق سازمان های بین المللی دولتی و غیردولتی ، با توجه به نیازمتقابل کشورها به حفظ حکومت ها و صیانت از هویت انسان ها درزمینه های مختلف بین ا لمللی و جهانی هموار سازد .برای اثبات این مهم از روش تحلیلی بهره گرفته شده است . با این توضیح که انسان موجودی اجتماعی است و از ابتدای پیدایش جوامع ، قواعد مختلف حقوقی لازمه تدا وم زیست جمعی بوده است . در مواردی به توصیف برخی واقعیات نیز پرداخته شده است . آیا با وجود نظام قانون مند حتما” به صلح جهانی دست پیدا می شود ؟ یا اینکه مهمترین ابزار برای نیل به این هدف وجود نظام قانون مندی است که صلح بین المللی بر آن استوار گردد.
نهضتی که از خاتمه جنگهای سی سا له منجر به صلح وستفالی شد ؛ تفکرات دانشمند بزرگی مانند گروسیوس ، تفکــرات فیلسوف اندیشمند ، امانوئل کانت با آرزوی تأسیس یک سازمانی جهانی و دموکراسی جهانی ، امروزه ضرورت وضع قوانین بین المللی و تأسیس نهادهای بین المللی، در زمینه صلح جهانی را بیش از پیش جلوه گر می سازد .
بخش ا ول : حقوق بین ا لملل و جهان گستری
مدخل - چارچوب تحلیلی
تغییرات شگرفی که در حقوق بین الملل به وجود آمده است ، نیازمند دیدگاه جدیدی در مطالعه آن می باشد . حقوق بین الملل هر روز گسترده تر وپیچیده تر می شود، قلمرو آن به وسعت سازمان بشری در ابعاد جهانی و یا منطقه ای افزایش می یابد. زمانی که صحبت از نظم در یک جامعه به بیان می آید بدون یک نظام حقوقی که روابط اعضای آن جامعه را با یکدیگر تنظیم کند ، امکان برقراری حقوق نیست . در نیم قرن اخیر نظام بین المللی دچار تغییرات اساسی شده است . بیش از شصت کشور تازه پا به عرصه وجود گذاشته اند وتعداد کشورهایی که پس از نظام وستفالی و ا فول استعمار به وجود آمده اند بالغ بر دویست کشور شده است .نابودی کمونیسم در اواخر قرن بیستم نظم جهانی را دگرگون ساخت . تجدید حیات شورای امنیت برای مقابله با تجاوز و تغییر بینش به آن ، در جهت حمایت از مداخلات بشر دوستانه ، صلاحیت شبه تقنینی آن ، قطعنامه های تاسیس محاکم قضایی بین المللی و قطعنامه های تحریمی و بهره مندی از ارکان دیگر سازمان ملل متحد ، صلح وا منیت بین المللی را با ابزارهای متفاوتی به دنبال داشته است .
در زمینه ا قدامات شبه قانونگذاری ، ا عاده صلح و ا منیت بین ا لمللی در خلیج فارس و تحدید حدود مرزی عراق و کویت ، مسائل هسته ای جمهوری اسلامی ایران وکره شمالی ، در راه توسعه مدا خلات بشر دوستانه ، مداخله نظامی در سوما لی و عرا ق برای ارسال غذا و با لاخره تاسیس دادگاههای بین المللی یوگسلاوی و رواندا و سیرالئون ، مصوبات شبه قضایی هستند که به عنوان مثال قابل ذکرند . تجزیه اتحاد جماهیر شوروی سا بق و بر خی کشورهای دیگر بلوک شرق مانند یوگسلاوی سابق ، بسیاری از موضوعات حقوق بین الملل را به صحنه عمل کشانده است . تلاش کشورهای جا نشین به خصوص روسیه جهت حفظ ثبات داخلی ، تقویت نظام ا قتصادی و نقش بین ا لمللی جدید آن پس از جنگ سرد هنوز ادامه دارد .
جهان سوم هنوز با تاریخ مستعمراتی خود و برخی اختلافات قومی مذهبی و مسائل عدم توسعه دست و پنجه نرم می کند .
در این رابطه سوالاتی که بدان می پردازیم ، اینکه منظور از صلح چیست ؟ عنا صر نظام قانون مند کدام است و چه چیزهایی باید تعبیه شود تا یک نظام قانون مند شود ؟ نظامی که مواجه با آن هستیم ساختار تقسیماتی از بعد عملی دارد تا عقیدتی ، اقتصادی، سیاسی و بالاخره فا صله بین کشورهای پیشرفته و توسعه نیا فته که با دو نظر مخالف همراه است . گروهی معتقدند هر روز فا صله این دو عمیق تر می شود ولی در قبال آن ، گروه دیگربا توجه به روند جهانی سازمان تجارت جهانی بر این عقیده هستند ، که این جدایی در حال کم شدن است . در مواردی همکاری بین ایالات متحده و روسیه جایگزین مقابله سابق شده است .اگر چه ا قدامات استراتژیک آمریکا و سلطه طلبی ا نحصاری آن گاهی اخباری را پدید می آورد که یاد آور جنگ سرد است . توسعه حقوق و سازمانهای جدید برای صلح و ا منیت بین المللی ، حقوق بشر، محیط زیست و رشد بهره مندی از دیوان بین المللی دادگستری از آثار تغییرات سالهای اخیرست.^[۱]
ا ولین خصیصه برجسته حقوق بین الملل ، آن است که قواعد آن در تنظیم روابط بین دولتهاست و موضوع اشخاص ، به عنوان تابع ثا نوی تلقی می شود ^[۲].توسعه سازمانهای بین المللی ، تشکیل کنفرا نسهای جهانی سازمان ملل متحد در موضوعات حفظ محیط زیست ، رشد جمعیت ، تمدن، حقوق زنان و مندرجات اعلامیه هزاره که بزرگترین گرد همایی رهبران کشورهای جهان تاکنون بوده است ، نشانگر اهمیت روند جهانی شدن و باعث تکامل نظم جهانی است . روندی که پس از قضیه قتل کنت برنادت میانجی سازمان ملل در مسئله فلسطین به عنوان حمایت شغلی سازمان ناشی از پذیرش شخصیت حقوقی بین ا لمللی آن تا به ا مروز جنبه قانونی به خود گرفته است .^[۳] می توان گفت سازمانهای بین المللی و انواع مختلف آن به عنوان موضوع حقوق بین ا لملل به طور تخصصی هر یک از اهداف هزاره را دنبال می کنند .محو فقر و گرسنگی ، تحقق آموزش و پرورش اولیه در سطح جهانی، حمایت زنان و ترویج برابری زن و مرد، حذف تبعیض جنسی، توجه خاص به کودکان ، مبارزه با بیماریهای واگیردار مانند مالاریا و ایدز، ایجاد یک همکاری جهانی برای توسعه ، توجه به کشورهای بدون مرز آبی و همکاری با کشورهای در حال توسعه در تمامی زمینه های ا قتصادی ، ملی و بین ا لمللی ، کار برای جوانان ، دسترسی به دارو و همکاری با بخش خصوصی در دستیابی به تکنولوژی جدید به خصوص ا طلاعات و ارتبا طات را می توان ذکر کرد .^[۴]
موضوع شورشیان که از طریق مبارزات خود علیه کشوری که بدان تعلق دارند اعلام موجودیت می کنند ، ا ما به سادگی در جامعه بین المللی پذیرفته نمی شوند ، مگر اینکه ثابت کنند قادر به اعمال برخی حقوق حاکمیت مخصوص کشورها هستند ؛ موضوع سنتی جامعه بین المللی به شمار می رود . پس از جنگ جهانی دوم قطب های جدیدی از حالت بین المللی برخوردار شدند. علاوه بر سازما نهای بین المللی از جنبشهای آزادی بخش ملی و ا فراد می توان نام برد. به این موضوعات جدید وجه تمایز حقوق بین الملل جدید با کلاسیک گفته می شود.^[۵]
کسانی که از جامعه جهانی سخن می گویند اعتقاد دارند که دنیا مکان بهتری برای زندگی می شود اگر به صورت یک جامعه در آید . ا ما باید توجه داشت که در عصر جهانی شدن هویت ها ی قومی ، درون هویت جهانی همچنان با قی خواهد ماند و خصوصیات هر قوم ؛ وجه مشخصه آن باید حفظ شود. به عقیده اریک فروم تاریخ بستر گورستان فرهنگ های برزگی است که پایان فاجعه آمیز آنها بدان سبب است که نتوانستند در برابر چا لش ، واکنش برنامه ریزی شده ، بخردانه و ارادی بروز دهند .^[۶] در قبال تغییرات زمانه هر گونه مقاومت محکوم به شکست است به همین سبب بزرگترین دلیل موفقیت برای هر موضوعی از حقوق بین الملل فوق الذکر انطباق خود با تازه ها ست. غریزه جمعی بودن بشر که در دوران پارینه سنگی، ا و را به کشفیات جدیدی سوق داد تا بتوا ند بقای خود را تامین کند و تا به امروز زندگی راحت تری را به وجود آورد ، ا مروزه در سطح بین المللی به حداکثر خود رسیده است . ا نفجار اطلاعات و ارتباطات که جهان را به یک دهکده تشبیه می کند :«جهان گستری را به مرحله تازه ای از تاثیر گذاری متقابل نظر و عمل، دا نش و قدرت وارد کرده ا ست ».^[۷]
از عقاید مختلفی که نظم نوین جهانی چگونه بر سراسر گیتی حاکم می شود ، می توان چنین فهمید که: اولا” وجود یک نظم جهانی اجتناب ناپذیر و به عنوان ا صل بدیهی پذیرفته شده است ثانیا” : تا قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی برخی آن را از طریق یک کودتای نظامی قابل تحقق می دانستند ، عده دیگر ا ستفاده از نیروهای سازمان ملل و آمریکایی علیه تمامی ملل جهان برای ایجاد یک حکومت جهانی واحد فرض میکردند و بالاخره وجود یک بحران کامپیوتری در تاریخ ۲۰۰۰ که نتیجه آن بی نظمی گسترده اجتماعی میشد عامل ایجاد نظم نوین جهانی به شمار می آوردند . ا ما از هزاره جدید به بعد نظریه پردازان می گویند : نظم جهانی به تدریج در حال شکل گیری است. ا فول استعمار، امپریالیسم آمریکا ، وجود نهادهایی مانند سازمان ملل متحد ، سازمان بهداشت جهانی، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی ، تشکیل اتحادیه اروپایی و پول یورو ، تشکیل اتحادیه آمریکای شمالی و پول آمرو ،^[۸] حوزه تجارت آزاد خاور میانه و برنامه ها و فرایند های مختلف صلح خاور میانه ، اتحادیه آفریقا و حملات یازده سپتامبر را عوا مل برجسته ای در راه رسیدن به آن ذکر میکنند . ^[۹]اولین بار ا صطلاح نظم جهانی توسط ویلسون رئیس جمهور آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم و در خلال شکل گیری جامعه ملل مطرح شد . ا و به جای تاکید بر نظام ا منیت دسته جمعی ، دموکراسی و حق تعیین سرنوشت این نظم را مبتنی بر سیاست های برتر قدرتهای بزرگ آن زمان می دانست . با عدم عضویت آمریکا در جامعه ملل و شکست آن ، این واژه نیز رو به فراموشی رفت. بعد از فروپاشی شوروی سا بق و پایان جنگ سرد این واژه توسط بوش در سال ۱۹۹۰ مطرح شد .با توجه به عوا مل متعددی که در شکل گیری یک نظام قانون مند جهانی موثر است ، ما از دیدگاه حقوقی به مطالعه این موضوع می پردازیم .
۲- روش های توسعه نظام قانون مند جهانی :
اگر چه حقوق بین الملل حقوق همکاری است ، وجود آن بستگی به رضایت کشورها دارد که می تواند به صورت صریح و یا ضمنی باشد . فقدان رضایت یک کشور به معنی آن است که نمی توان قاعده ای را بر آن تحمیل کرد . در نتیجه هر کشور قا نونگزار خود میباشد .رابطه حقوقی بین کشورها با تنوع زیاد بستگی به اراده آن کشورها دارد.^[۱۰] البته نباید قواعد آمره حقوق بین ا لملل را از یاد برد . قواعدی که هر مورد تخطی و نقض آن باعث بطلان است و موجبات مسئولیت بین المللی را پدید می آورد.^[۱۱] به عبارتی این قاعده سخن از حدا قل رفتار قابل قبولی را بیان می کند که هیج دولت ـ ملتی از آن تخلف نمیکند . مثلا” اعدام نوجوانان ، می تواند در این مقوله جای گیرد.. معاهدات ، اعلامیه ها و عملکردهایی که نشانگر ممنوعیت این موضوع به طور گسترده و غیر قابل تردید است را در زمره مسائلی مانند بردگی ، شکنجه و کشتار دسته جمعی جای می دهد. هیچ کشوری اظهاری خلاف این موضوعات نمی کند . از طرفی می توان گفت حقوق بین الملل فا قد یک قانونگزار به این منظورست و نتیجتا” معاهدات دو جانبه و چند جانبه چنین نقشی را بر عهده دارند . از طرف دیگر باید توجه داشت که حقوق بین الملل دارای خصیصه خا صی^[۱۲] با جنبه های قانونگزاری بین المللی است ، به عبارتی حقوق بین الملل عام مرکب از حقوق عرفی بین المللی و ا صول کلی حقوقی است . قواعد حقوق بین الملل عام برای همه کشورها الزام آورست. بدین ترتیب که هرمعاهده جدید به این نظام وارد می شود از چنین خصیصه ای برخوردار است .
در دنیای معا صر عوامل عدیده ای منجر به بین ا لمللی شدن قواعد حقوق بین ا لملل می شود.با زمان های گذشته که یک کشور یا وزیر خارجه آن به آسانی می توانست قاعده ای را بپذیرد یا از آن شانه خالی کند تفاوت زیادی صورت گرفته است . ا مروز دیگر در سطح بین المللی واقع شدن یک انتخاب نیست . عملکرد سازمانهای زیادی که تعدادشان روبه ا فزایش است ، حتی دستگاه های قانونگزاری و قضایی ملی منعکس کننده سیاست و نحوه قانون سازی رسمی یا غیر رسمی بین ا لمللی هستند . نهادینه شدن حاکمیت وسیاست جهانی محدود به بین المللی کردن فعالیت های حکومتی و دولتی نیست ، بلکه در هر زمینه ای از جنبه های اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی روابط کشورها از مرزهای سرزمینی فراتر رفته است . از تاریخ تشکیل اتحادیه بین المللی تلگراف در ۱۸۶۵ ارتباط بین ا لمللی ، مورد تاکید اروپائیان و سپس جهانیان واقع شده است . به قول لویی رنو دانشمند فرا نسوی «گردانندگان پست و تلگراف که اتحادیه پست و اتحادیه تلگراف را به وجود آوردند و مردم حتی نا مشان را هم نمی دانند به تمدن و صلح بین اقوام به مراتب بیشتر از دیپلماتهای صاحب نام خدمت کردند .^[۱۳]
دوران پس از جنگ دوم جهانی و تشکیل سازمان ملل متحد نیز با تصویب منشورملل متحد مبداء جدیدی برای تغییر نظام وستفالی به شمار می رود.سازمان ملل متحد و ارکان آن برای جبران ضعف های جامعه ملل به گونه ای طراحی شد که تقسیم سیاسی جهان به دولت - ملتهای قدرتمند با منا فع جغرا فیایی مختلف در منشور مورد توجه بود. و یکی از دلایل آشکار حق وتوی اعضای دائم شورای ا منیت است.^[۱۴] اینک زمان آن فرا رسیده که حقوق بین الملل جدید را در دنیای معا صرمورد آزمایش قرار دهیم. برای این منظور با تفکر جدیدی به موضوعات باید نظر ا فکند مناسب ترین بینش در فهم مباحث حقوق بین الملل توجه به قواعد آن یا اجرای آن به تنهایی نیست ، بلکه بر اساس قواعد و اجرا و علاوه بر این قدرت و کنترل آن می باشد . قواعد به تنهایی نمی توانند تصمیمات بین المللی را توجیه کنند و تمرکز بر اجرا نیز به تنهایی راه گشا نیست. عوا مل ا قتصادی و جغرافیایی و اجتماعی نیز باعث پیچیده تر شدن موضوع است . بهترین دلیل موجودیت حقوق بین الملل و تکامل قواعد آن بر جهان گستری ، این است که همه کشورها تلاش مستمری در انطباق عملکردشان بر مقررات آن دارند. .
در اینجا لازم است به پیمان نا مه های حقوق بشری سازمان ملل متحد که در تکامل اعلامیه جها نی حقوق بشر منعقد شدند اشاره کنیم . پیمان ا ول در ۱۹۶۶ برحقوق ا فراد و آزادیهای اساسی تاکید میکند در حالی که مورد دوم که به نسل دوم حقوق بشر شهرت یافته بر حقوق اقتصادی وا جتماعی متمرکز است . نزدیک به ۱۴۸ کشور از جمله ایران این دو پیمان نامه را به تصویب رسانده ا ند اما علی رغم تاثیراتی که در وضع زنان،کودکان،کارگران میتواند داشته باشد، ایالات متحده آمریکا حاضر به تصویب کنوانسیون حقوق اقتصادی و اجتماعی نشده است .بنا براین نتیجه میگیریم که کمرنگ شدن حاکمیت دولتها در کشورهای اروپایی بیشتر از آمریکا بوده است .از طرفی کنوانسیون حقوق کودک به موجب قطعنامه شماره ۲۵ ./res/44بیست نوامبر ۱۹۸۹ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسیدودر سال ۱۹۹۰ لازم الاجرا شد .این کنوانسیون به تصویب ۱۹۱ کشور رسیده است که در واقع تعداد کشورهای تصویب کننده این کنوانسیون از تعداد کشورهای عضو سازمان ملل بیشتر است .^[۱۵] بدیهی است چنین معاهداتی می تواند در ایجاد یک رژیم اخلاقی مستحکم بین ا لمللی حقوق بشر و همچنین به شکل گیری قراردادهای تجار ی بین المللی و هدایت مذاکرات و چانه زنی های بین المللی کمک کنند.^[۱۶]
اگر چه مانند مقررات حقوق داخلی برخی موارد نقض را در حقوق بین الملل مشاهده می کنیم ، هر ملتی دارای منا فعی از حقوق بین الملل و توا فقات بین المللی است. حقوق بین الملل جامعه بین ا لمللی را به سمت مشارکت با هدف نظم و ثبات سوق میدهد .وجود نهادهای مشترک و مداخلات متقابل باعث محدودیت عملکرد کشورها شده است . منافع حیاتی هر کشور نوعی همبستگی شدید را با دیگران طلب میکند .مثلا” حفظ صلح و جلوگیری از جنگ ، مثالهای خوبی هستند که از اهداف عمده تشکیل سازمان ملل به شمار میروند. توسعه حقوق معاهداتی که با کنگره وین آغاز شد ، ابزار توسعه حقوقی بین کشورهایی است که آماده مشارکت و همکاری با یکدیگر هستند و بدین ترتیب با ا لزام خود به انجام تعهد ، خواسته هایشان را به ظهور می رسانند. ^[۱۷]برای گسترش استقلال و امنیت و حفظ سرزمین ، به خصوص کنترل رفتار سایر کشورها ، هر کشوری می پذیرد که محدودیت هایی بر عملکرد خود ایجاد کند. قواعد حقوق بین الملل را ، از نزاکت بین المللی مانند برا فراشتن پرچم کشتی های جنگی خارجی در دریا که جنبه اخلاقی دارد و هیچ تعهد حقوقی ندارد باید جدا فرض کرد .^[۱۸] نبود قانونگزار بین المللی و مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل که مرکب از نمایندگان تمامی کشورهای عضو است و از الزام حقوقی برخوردار نیستند ، همچنین نظام قضایی مبتنی بر موا فقت اولیه کشورها در دیوان بین المللی دادگستری و حق وتوی اعضای دائم شورای امنیت نیز هیچ تاثیری بر موجودیت این رشته حقوقی ندارد. اگر چه فیلسوف انگلیسی جان آستین ^[۱۹] در قرن نوزدهم ، نظریه حقوق بر اساس تفکر حاکمیت با پشتوانه ضمانت اجرا و مجازات را مطرح نمود ، هنوز حقوق بین ا لملل با این تفکر منطبق نشده است.^[۲۰] علی رغم خواسته های متفاوت کشورها در بسیاری از اجلاسهای بین المللی که منجر به تصویب معاهدات قا نون ساز مانند کنوانسیون حقوق دریا گردیده است،دکترین وفاق عام^[۲۱] چاره ساز بوده است . وفاق عام منعکس کننده تاثیر اکثریت در ایجاد قواعد جدید حقوق بین الملل و پذیرش آنها توسط سایر کشورها می باشد. نوعی تلاش بر تغییر ساختار حقوق بین الملل از تاکید انحصاری بر دولت - ملت ، به یک شکل در حال توسعه مشارکت بین ا لمللی است .^[۲۲]بشریت در جستجوی رفاه وعدا لت است نه فقط در کشوری که زندگی می کند بلکه در نظام بین المللی که در آن به سر می برد. نکته ای که در پایان این بند لازم به ذکراست اینکه در همه حال باید انسان را که محور مطالعات حقوقی فرهنگی واجتماعی است مد نظر قرار دهیم و بر این پایه؛ شرق و غرب و سنتی و مدرن اهمیت خود را از دست می دهند . آنچه بتواند برای انسان وحیات انسانی مفید باشد ، خوب است .حق تعیین سرنوشت و سایر ا صولی که در منشور ملل متحد مورد توجه قرار گرفته است با همین انگیزه بوده است .
۳- آیا صلح جهانی دست یا فتنی است ؟
در سال ۱۹۸۱ مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ۶۷/۳۶ را به تصویب رساند که به موجب آن یک روز بین المللی صلح اعلام شود. متعاقب آن در سال ۲۰۰۱ قطعنامه جدید ۲۸۲/۵۵ روز ۲۱ سپتامبر هر سال به عنوان روز بین المللی صلح مورد تصویب قرارگرفت. طبق این قطعنامه روزجهانی صلح باید از آن به بعد به عنوان یک روز آتش بس جهانی وعدم خشونت باشد . جامعه جهانی تمامی ملتها و مردم را دعوت به توقف خصومت ها در این روز می کند . از تمامی دول عضو ، سازمانهای نظام ملل متحد و سازمانهای غیر دولتی و افراد خواسته می شود که با یک روش مناسب و از طریق آموزش و آگاهی عمومی برای ایجاد آتش بس جهانی با سازمان ملل همکاری کنند. جالب اینجاست که دبیر کل سازمان از همه دعوت کرده است در ساعت ۱۲ ظهر روز صلح یک دقیقه سکوت کنند .^[۲۳] صلح جهانی یک آرزوی دیرینه توام با عدا لت ، آزادی و شادی بین ملتهاست . برخی مورخین این ا صطلاح را از زمان تشکیل دولت - ملت و پایان جنگهای قرن هفدهم می دانند. مثلا” اروپای قدیم با دو جنگ اول و دوم را چنانچه با اروپای متحد مقایسه کنیم به این نتیجه می رسیم که صلح از طریق وحدت دست یافتنی است .
تاریخ شناخته شده بشری سراسر جنگهای بزرگ و کوچکی بوده است به طوری که از چند هزار سال تمدن های قدیم و جدید تنها دو قرن ، آن هم گسسته صلح نسبی برقرار بوده است.اولین معاهده ای که رسما” توسل به زور را غیر قانونی اعلام کرد تصویب پیمان بریان کلوگ ^[۲۴]در ۱۹۲۸ و متعاقب آن منشور ملل متحد است .
از نویسندگانی که در دوران باستان با دیدگاه مذهبی جنگ را منفور اعلام کردند می توان به سنت آگوستین ^[۲۵] ، توماس آکویناس ^[۲۶] فرانسیسکو دوویتوریا^[۲۷]و سوارز^[۲۸]اشاره کرد که سعی در محدود کردن و ایجاد مقرراتی برای جنگ داشتند . در دوران جدید دانشمندانی مانند گروسیوس ،جنتیلی، بنکر شوک و واتل ، موضوع حفظ صلح از طریق مباحثه را مطرح کردند که حتی با خرد گرایی هم که جنبه مذهبی داشت ؛ جنگ ، عملی مشروع شناخته می شد. براساس وضعیت غالب دولت ملت پس از وستفالی، هیچیک از این نویسندگان به طور کامل جنگ را نفی نکردند. زیرا که جنگ جلوه ای از انعکاس ذاتی طبیعت انسانی به شمار میرفت.^[۲۹] با توجه به این وضعیت است که در حقوق بین الملل مقرراتی پیرامون حقوق جنگ وضع شده است .جنگی که ضد ارزش است و شدت نفرت جامعه بین الملل پس از دو جنگ ویرانگر جهانی قرن بیستم از آن ، به حدی بوده است که در منشور ملل متحد هیچگاه از چنین واژه ای استفاده نشده است بلکه ا صل ممنوعیت توسل به زور از ا صول مندرج در این سند بنیادین است. ا مروزه مهمترین منبع حقوق مخا صمات مسلحانه بین المللی به حقوق ژنو و حقوق لاهه مشهور است .^[۳۰]

با توجه به خصوصیات برجسته این ماده و موارد کاربرد آن در پزشکی و داروسازی ، گیاه تلکا می تواند به عنوان منبع ارزشمندی از آربوتین استفاده شود(۶۲و۶۵و۶۷) .
۲-۴. تمرینات هوازی
فعالیت هوازی شامل حرکات ورزشی استقامتی نظیر پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا و … می باشد. در این تمرینات، اکسیژن برای متابولیزه نمودن چربی ها و کربوهیدرات های ذخیره شده در کبد و عضلات اسکلتی طی تولید انرژی برای فعالیت بکار گرفته می شود. انرژی هوازی می تواند برای مدت طولانی تولید شود اما سرعت آن محدود است(۲۳).

فعالیتهای هوازی یا استقامتی کنترل گلوکز خون را بهبود بخشیده(به صورت کاهش مقادیر هموگلوبین متصل شده به گلوکز^[۲۵])، حساسیت انسولین را افزایش داده و ریسک فاکتورهای قلبی- عروقی را کاهش می دهد(۲۲و۳۹و۶۶). در تمرینات بی هوازی، کربوهیدرات ذخیره شده در بدن می تواند بدون استفاده از اکسیژن برای تولید انرژی تجزیه شود. سرعت تهیه انرژی از این طریق خیلی بالا بوده اما ظرفیت این سیستم تهیه انرژی کاملا محدود بوده و تنها به مدت چند دقیقه می تواند دوام داشته باشد(۵۹).
فعالیت هوازی می تواند اثر انسولین را بر هر فیبر عضلانی بدون افزایش اندازه فیبر تغییر دهد در حالی که تمرینات مقاومتی ترجیحا جذب گلوکز را با افزایش اندازه هر فیبر عضلانی بهبود می بخشند. از این رو تمرینات ترکیبی می تواند اثرات مضاعف ناشی از مکانیسم های جبرانی هر دو نوع ورزش را اعمال کند(۲۲).
پیشینه تحقیق
شهلا خان و راپ^[۲۶](۱۹۹۵) اثرات تعاملی ۱۵ هفته برنامه تمرین ورزشی، رژیم غذایی و دارودرمانی را بر سطح هموگلوبین گلیکولیزه^[۲۷] بیماران دیابتی نوع ۲ مورد بررسی قرار دادند. نتایج تحقیقات نشان داد که تمرین ورزشی توصیه شده سبب افزایش ۱۰درصدی در Vo2peak و کاهش ۳/۰ درصدی هموگلوبین گلیکولیزه گروه ورزش شده ولی این تغییرات در مقایسه با گروه کنترل از نظر آماری معنی دار نبود. محققین نتیجه گرفتند ورزش به همراه دارو درمانی توصیه شده، به صورت مستقیم سطح هموگلوبین گلیکولیزه را تغییر نمی دهد اما اثرات مطلوبی بر مقادیر لیپید خون، سطح آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی بیماران دیابتی نوع ۲ می گذارد(۶۳).
وبندیت وهمکاران^[۲۸](۱۹۹۶) اثر ورزش بر کنترل متابولیکی بیماران دیابتی نوع ۲ را که تحت درمان دارویی گلی بن کلامید بودند مورد مطالعه قرار دادند. بررسی میزان تغییرات گلوکز خون، انسولین و پپتید C پلاسما در گروه های چهارگانه تحقیق نشان داد که در گروه های تعاملی ورزش و دارو، میزان گلوکز خون نسبت به گروه های دارویی کاهش معنی دار داشته است(۴۸).
گودات^[۲۹]و همکارانش (۱۹۹۸) با انجام تحقیقی در مورد اثر ورزش و گلی بن کلامید در پایین آوردن قند خون و مقاومت به انسولین بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ عنوان کردند که مصرف گلی بن کلامید همراه با ورزش سبب کاهش بارز در غلظت گلوکز می شود اما هرکدام به تنهایی کاهش اندکی در گلوکز خون و مقاومت به انسولین ایجاد می کنند(۳۳).
پوییر^[۳۰] و همکارانش ( ۲۰۰۲ )اثر تمرین ورزش هوازی با شدت متوسط بر حساسیت به انسولین در بیماران مرد دیابتی که تحت درمان داروهای خوراکی کاهنده قند خون بودند را در مورد بررسی قرار دادند. ۱۳ بیمار دیابتی نوع ۲(۶نفر غیر چاق و ۷ نفر چاق) که از داروهای گلی بن کلامید و متفورمین برای کنترل گلایسمیک خود استفاده می کردند در یک برنامه ورزشی ۱۲ هفته ای شرکت کردند. سطح گلوکز پلاسما ناشتا، انسولین و هموگلوبین گلیکولیزه ناشتا و همچنین حساسیت انسولین تغییر معنی داری نشان ندادند. یافته های این تحقیق پیشنهاد کردند که تمرین ورزشی هوازی متوسط به مدت ۳ ماه حساسیت انسولین را صرفا در مردان دیابتی نوع ۲ غیر چاق بهبود می بخشد و این نوع تمرین برای افراد دیابتی نوع ۲ چاق تأثیری ندارد و میزان چربی یک عامل تعیین کننده بر فواید متابولیکی حاصله از تمرین ورزشی در بیماران دیابتی نوع ۲ است(۵۸).
بروس^[۳۱]و همکارانش ( ۲۰۰۴) در مطالعه ای به بررسی حساسیت به انسولین بعد از تمرین ورزشی در بیماران دیابتی نوع ۲ پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که میزان گلوکز خون ناشتا(از ۳/۸ به ۹/۷ میلی مول در لیتر) و هموگلوبین گلیکولیزه(از ۹/۷ به ۷ درصد) در گروه بیماران دیابتی نوع ۲ کاهش یافت که البته این میزان کاهش از نظر آماری معنی دار نبود ولی میزان انسولین پلاسما به طور معنی داری کاهش یافته بود. با انجام تمرین، میزان حساسیت انسولینی افزایش یافته بود(تقریبا۳۰ درصد، ۰۱/۰>P). نتایج تحقیق بیانگر این مطلب بود در بیماران دیابتی نوع ۲ حساسیت به انسولین بعد از تمرین کوتاه مدت بهبود می یابد. ولی میزان مقاومت به انسولین به طور کامل در بیماران دیابتی نوع ۲ به حالت اولیه بر نمی گردد(۱۷).
سردار و همکاران (۱۳۸۸)در مطالعه خود به این نتیجه دست یافتند که در بیماران دیابتی نوع ۲، مصرف گلی بن کلامید به تنهایی و به صورت تعاملی با تمرین هوازی سبب بهبود کنترل گلوکز خون و مقاومت به انسولین می شود و بیماران دیابتی نوع ۲ که از قرص گلی بن کلامید جهت درمان استفاده می کنند، ممکن است با انجام تمرین هوازی بتوانند میزان مصرف گلی بن کلامید را کاهش دهند بدون آن که در روند بهبود متابولیکی ایجاد شده اختلالی بوجود آید(۵).
اسوانستون فلت^[۳۲]و همکاران(۲۰۰۴) در تحقیقی که بر روی گیاه علف خرس که دارای بیشترین مقدار آربوتین در بین گیاهان می باشد، انجام شد مشخص گردید عصاره این گیاه در رت های دیابتی نسبت به گروه کنترل باعث کاهش قند خون نمی شود(۶۸). تاکی^[۳۳]و همکاران(۱۹۹۷) در تحقیقات خود نشان دادند آربوتین به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی گلوکز خون را کاهش می دهد(۷۰).
آربوتین برای ضد عفونی کردن مجاری ادراری در عفونت های دستگاه ادراری در التهابات متوسط مجاری ادراری و صفرا استفاده می شود(۱۱). آربوتین اثر آنتی اکسیدان و ضد آفتاب دارد وبا مهار سنتز ملانین، سبب سفید کردن پوست میشود و به عنوان عامل سفید کننده در فرمولا سیون اشکال دارویی موضعی محافظ در برابر تابش های شدید اشعه فرابنفش به کار برده میشود. آربوتین برای چشم و پوست حساسیت زا نمی باشد(۱۴). آربوتین قاعده آور و دیورتیک است . میوه های تازه جنس پیروس^[۳۴] در انسان در مصرف خوراکی، فعالیت ضد توموری وفعالیت ضد جهش ژنی در برابر باکتری سالمونلا تیفی موریم نشان داده اند(۱۴) . آربوتین باعث کاهش قند خون میشود(۷۰).
نتایج پژوهش های انجام شده توسط پور امیر وهمکاران در دانشگاه علوم پزشکی بابل نشان داد که عصاره برگ تلکا دارای حدود ۶۶%آربوتین میباشد. همچنین در این پژوهش ها مشخص شد در اثر فعالیت های ورزشی سطوح پروتئین ناقل قند^[۳۵]افزایش می یابد و در نتیجه ورود قند به داخل سلول های عضلانی و مصرف آنها تسهیل می گردد.مهمترین منبع سرشار شناخته شده از آربوتین در دنیا گیاه انگورخرس (Arctostaphylos uva-ursi) از خانواده اریکاسه میباشد که در ایران موجود نیست. طبق فارما کوپه ژاپن ، میزان مشتقات هیدروکینون که آربوتین نیز از مشتقات هیدروکینون است، در این گیاه نباید کمتر از ۷ درصد باشد(۷۱) .
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱. روش و طرح تحقیق
از آنجایی که در این پژوهش رابطه علت و معلولی بین متغیر های مستقل و وابسته مورد بررسی قرار می گیرد و متغیر مستقل دستکاری می شود تا اثر آن بر متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار گیرد، مطالعه حاضر در ردیف پژوهش های تجربی قرار می گیردکه به صورت میدانی و با طرح پس آزمون با گروه های همسان اجرا شد.
۳-۱-۱. جامعه آماری و حجم نمونه
جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی رتهای نر نژاد ویستار با سن ۸ هفته و در محدوده ی وزنی ۱۵۰-۲۵۰ گرم که در مرکز انستیتوپاستور تهران نگهداری می شدند، بود. از بین اعضای جامعه آماری ۱۰۰راس رت را به صورت تصادفی انتخاب و به مرکز پرورش حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی بابل جهت نگهداری منتقل شدند.
شکل (۳-۱): رت نر نژاد ویستار
پس از یک هفته قرار گرفتن رت ها در آزمایشگاه جهت سازگاری با محیط جدید، از بین جامعه آماری، ۸۰ راس رت نر انتخاب شدند.
رت ها در آزمایشگاه دانشگاه علوم پزشکی بابل با درجه حرارت ۲۲-۱۸ درجه سانتی گراد و بایک برنامه ۱۲ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت تاریکی (شروع روشنایی ساعت ۹ و شروع تاریکی ساعت ۲۱) و به صورت تصادفی تعداد ۷ رت در قفسهای استاندارد نگهداری شدند. رتها دریک رژیم غذایی استاندارد قرار داشتند. آب و غذا آزادانه در دسترس بود.
۳
شکل (۳-۲) قفس نگهداری رت ها به همراه ظرف آب مخصوص
۳-۱-۲. متغیرهای پژوهش:
الف- متغیر مستقل:
تمرین هوازی، مصرف آربوتین و تمرین هوازی همراه بامصرف آربوتین، متغیرهای مستقل این پژوهش می باشند.
ب- متغیر وابسته:
گلوکز خون، انسولین و هموگلوبین گلیکوزیله شده، متغیرهای وابسته این پژوهش بودند.
۳-۲. روش گردآوری اطلاعات و روش اجرای پژوهش
در این مرحله با توجه به اهداف مطالعه که ارزیابی اثر دریافت آربوتین و تمرین هوازی بر متغیرهای وابسته در رت های نر دیابتی بود، حیوانات پس از همسان سازی وزنی به طور تصادفی به ده گروه زیر تقسیم شدند که هر گروه شامل ۷ رأس رت بود.
گروه سالم کنترل(A)
گروه سالم تمرین هوازی (B)
گروه سالم دریافت آربوتین ©
گروه سالم دریافت آربوتین و انجام تمرین هوازی(D)
گروه دیابتی کنترل(E)
گروه دیابتی تمرین هوازی(F)
گروه دیابتی دریافت آربوتین(G)
گروه دیابتی دریافت آربوتین و انجام تمرین هوازی(H)
گروه دیابتی دریافت گلی بن کلامید(I)
گروه دیابتی دریافت گلی بن کلامید و انجام تمرین هوازی(J)
۳-۳. نحوه دیابتی نمودن آزمودنی ها:
آلوکسان را به مقدار ۹۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن رتها بعد از حل کردن در سالین^[۳۶] به ۶ گروه، دیابتی کنترل،دیابتی دریافت آربوتین، دیابتی تمرین هوازی، دیابتی آربوتین و تمرین هوازی، دیابتی دریافت گلی بن کلامید و دیابتی گلی بن کلامید وتمرین هوازی به صورت زیر جلدی در دو محل، زیر مفصل کتف و بالای لگن ( بین ران وشکم) تزریق شد. پس از گذشت ۷۲ ساعت از تزریق آلوکسان قند خون رت ها توسط دستگاه گلوکومتر اندازه گیری شد تا از دیابتی شدن رتها اطمینان  حاصل شود.
شکل ( ۳-۳) دستگاه سنجش قند خون ACCU-CHEK و نوار تست قند
جدول(۳-۱) میزان تزریق آلوکسان بر حسب وزن رتها را نشان می دهد.
جدول(۳-۱) میزان تزریق آلوکسان بر حسب وزن در رتهای گروه دیابتی کنترل

۳-۵-۱ نحوه­ امتیازبندی پرسشنامه
برای رتبه ­بندی داده ­های این پژوهش از مقیاس رتبه­ای استفاده شده است. در این روش از پاسخ­گو خواسته شد که میزان موافقت یا مخالفت خود را با هر گویه، بر مبنای یک طیف مشخص نمایند. از طریق این مقیاس می­توان حساسیت، تعقل و باور پاسخ­دهنده را تعیین نمود. در این پرسشنامه از یک مقیاس ۵ گزینه­ای استفاده شده است که ارزش عوامل مقیاسی برای این پرسشنامه از کاملاّ موافقم (۱) تا کاملاّ مخالفم (۵) امتداد خواهد یافت.

۳-۶ روایی
مقصود این است که آیا ابزار اندازه‌گیری موردنظر می‌تواند ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر؟ به عبارت دیگر مفهوم روایی^[۵۰] به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می‌سنجد. همین‌طور پرسشنامه‌ای که همه وجوه موضوع مورد تحقیق را در بر نگیرد قطعا دارای روایی مطلوبی نیست. نظر کارشناسان و خبرگان می‌تواند کمک خوبی برای بهبود روایی ابزار اندازه‌گیری باشد. موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری‌های نامتناسب می‌تواند هر پژوهش علمی را بی­ارزش سازد.
در این پژوهش از روایی محتوایی برای پرسشنامه استفاده شده است که به چند نفر از استادان گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد واحد کرمانشاه و همچنین مدیران شرکت های خدماتی و تولیدی شهر کرمانشاه داده شد و با توجه اطلاحات محتوایی به عمل آمده از آن، پرسشنامه نهایی تنظیم شد.
۳-۷ پایایی
پایایی^[۵۱] با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. به عبارت دیگر، «همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است» چقدر است. به بیان دیگر اگر ابزار اندازه‌گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به یک گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه‌گیری پایایی شاخصی به نام ضریب پایایی استفاده می‌کنیم. دامنه ضریب پایایی از صفر تا ۱+ است. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است.
در این پژوهش برای سنجش و اندازه گیری پایایی متغیرها از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار و نتایج آن به شرح جدول ۳-۴ می باشد:
جدول ۳-۴ مقادیر آلفای کرونباخ به تفکیک هر یک از مؤلفه ها

۳-۸ روش­ها و ابزار­ تجزیه و تحلیل داده ­ها
در این پژوهش برای ارائه ی آمار توصیفی و همچنین آزمون نرمال بودن داده ها و آزمون همبستگی از نرم­افزارSPSS و برای آزمون فرضیات و روایی سازه و تعیین بار عاملی سؤالات پرسشنامه از نرم افزار معادلات ساختاری آموس استفاده شده است.
نرم­افزار آموس یک محصول نرم افزاری است که به منظور برآورد و آزمون مدل­های معادلات ساختاری طراحی شده است. این نرم­افزار با بهره گرفتن از همبستگی و کوواریانس بین متغیرهای اندازه ­گیری شده، می‌تواند مقادیر بارهای عاملی، واریانس­ها و خطاهای متغیرهای مکنون را برآورد یا استنباط کند، و از آن می‌توان برای اجرای تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی مرتبه دوم، تحلیل عاملی تاییدی و همچنین تحلیل مسیر(مدل یابی علّی با متغیرهای مکنون) استفاده کرد. هر گاه در یک تحقیق تعداد نسبتا زیادی متغیر وجود داشته باشد، یافتن رابطه­ها و یا به عبارت دیگر همبستگی بین این متغیرها به روش­های معمولی بسیار مشکل و گاه ناممکن می‌باشد.

۴ـ توسعه روابط ایران با غرب در جهت بازسازی جنگی و برنامه‌های رشد و توسعه اقتصادی کشور.
۵ـ افزایش دادن کیفیت رابطه ایران با بانک جهانی و با صندوق بین‌المللی پول.
۶ـ حل مشکلات شدید مربوط به ایرانیان متقاضی ویزا از آمریکا.
۷ـ رفع مسئله جزایر سه‌گانه.
لذا با توجه به مسایلی که مطرح شد ما نیازمندیم که به یک تفاهم کلی و مشترک برسیم. اگر به این نتیجه رسیدیم که می‌خواهیم بهبود روابط داشته باشیم، باید از یک کشور میانجی و دوست و تا اندازه‌ای قابل اطمینان مثل ترکیه و پاکستان و عربستان سعودی استفاده کنیم که نوعی پیشنهاد از سوی آمریکا به ایران باشد.
لذا در این راستا ایران می‌تواند شروطی را برای مذاکره مطرح کند، از جمله اینکه:

ـ آزاد کردن بدون قید و شرط دارایی‌های ایران و تحویل سلاحهای خریداری شده در زمان شاه.
ـ مطرح شدن عینی و عملی پرداخت غرامت‌های جنگی ایران از طریق سازمان ملل متحد.
ـ حل مسایل و مشکلات مربوط به امور ویزایی و امور کنسولی ایرانیان داخل و خارج کشور.
بنابراین ما باید در ساختار سیاسی خود و نحوه تقسیم قدرت و اختیار و مسئولیتها، تعدیل‌های لازم را به عمل آوریم تا بتوانیم در شرایط جدید نظم نوین جهانی و روند جهانی شدن و موقعیت جدید خاورمیانه سیاست خارجی خود را پویا و فعالتر کنیم و تصمیم‌های قاطع‌تری داشته باشیم. ما در موقعیتی قرار داریم که باید وضعیت خود را در منطقه و نظام بین‌الملل مورد ارزیابی مجدد قرار دهیم. (آیدین، ۱۳۸۳، ص ۱۵)
بنابراین، اگر تغییراتی باید صورت بگیرد، می‌بایست موانع این تغییرات را بشناسیم. بر اساس قاعده فقهی، مسئولین ما نسبت به مسایل، ذهن فقهی دارند. در نتیجه، احساس انجام تکلیف می‌کنند، مگر اینکه فکر کنند راه دیگری وجود ندارد، آن وقت تکلیف را ساقط فرض می‌کنند. در حال حاضر، یکسری نخبگان فکری که کاملاً هم ضد ایرانی هستند در آمریکا در خصوص ایران تصمیم گیری می‌کنند، مایکل لنن در سخنرانی خود گفته است: «اگر از میان مخالفین ایران، حتی پنج میلیون نفر از اقشار مختلف اعتصاب کنند، نظام فرو می‌پاشد.»
پس به نظر می‌رسد که اولاً آمریکا از این طریق برای تغییر نظام ایران مصمم است و ثانیاً بدیل‌های خود را برای حکومت معمولاً از گروه های اپوزیسیون خارج از کشور انتخاب کرده است.
بنابراین، در حالی که ایران توجهات خود را معطوف به آمریکا کرده است. در داخل کشور متوجه خطرات پیرامونی خود نیست. لذا نباید از محیط داخلی کشور غافل شد زیرا حفظ بقاء بدون پرداختن به محیط داخلی پدید نخواهد آمد. عمده دغدغه‌های داخلی ایران، بخشی از آن اقتصادی است و بخشی دیگر آن تا حدودی سیاسی است. اگر یک رفاه نسبی در جامعه ایجاد شود، می‌تواند مقداری رضایت جامعه را افزایش دهد.
پس اگر بتوانیم به لحاظ روانی مردم را راضی کنیم، می‌توانیم به مسایل خارجی خود با آرامش بپردازیم و اگر آمریکا نسبت به آن چیزی که در داخل ایران می‌گذرد تا حدودی ناامید شود، شاید در تصمیمات خود، تغییراتی انجام دهد. (همان منبع، ص ۱۷)
امروزه به نظر می‌رسد که کشورهایی مثل چین و کشورهای اروپایی که قدرت و توان نظامی قابل ملاحضه‌ای دارند، بیش از آنکه به فکر مقابله دسته جمعی با آمریکا و مطامع آن کشور باشند، به دنبال بهره‌برداری از امکانات اقتصادی و اقتصاد بزرگ آمریکا هستند که آنها را در جهت پیشبرد اهدافشان کمک کند.
همانطور که بیان شد، جمهوری اسلامی ایران باید به دنبال اتخاذ بهترین سیاست باشد تا بتواند اولاً موقعیت خود را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی افزایش دهد و ثانیاً شرایط را برای ایالات متحده فراهم نسازد که بخواهد ایران را تحت محاصره قرار داده یا به این کشور حمله نظامی کند.
جمهوری اسلامی ایران باید صداقت عمل و رفتار خود را به مجامع بین‌المللی ثابت نماید که اولاً کشوری نیست که بخواهد قوانین بین‌المللی را زیر پا گذارد و ثانیاً تمام فعالیت‌های هسته‌ای این کشور تحت نظارت آژانس بین‌ المللی انرژی اتمی صورت می پذیرد و ثانیاً جمهوری اسلامی قصد ندارد که این فناوری هسته‌ای را در اختیار کشور دیگری قرار دهد.
هر کشوری برای افزایش ضریب امنیتی خود نیازمند دستیابی به تکنولوژی مدرن می‌باشدو هیچ کشوری از جمله آمریکا این حق را ندارد که از آن جلوگیری کرده و آن را در انحصار خود بداند.
با توجه به مطالب ارائه شده مهم‌ترین نگرانی‌های امنیتی ـ نظامی ایران در منطقه عبارتند از: بحران عراق، بی‌ثباتی در افغانستان، خطر تروریسم و قاچاق مواد مخدر، تهدید‌‍‌های نظامی آمریکا واسرائیل، همکاری امنیتی ترکیه واسرائیل، اختلاف با جمهوری آذربایجان در سر میدان نفتی خزر، ادعاهای امارات متحده عربی نسبت به جزایر ایرانی ابو موسی وتنب بزرگ و کوچک و چشم انداز تقویت شورای همکاری خلیج فارس ازسوی دیگر کشورهای عربی وکنار گذاشته شدن ایران در ترتیبات امنیتی منطقه وطرح خاورمیانه بزرگ آمریکا است.
اکنون وقت آن است که سیاستمداران ایرانی باید از حالت انزوا وانفعال خارج شده وبه فکر اتخاذ سیاست مناسب و صحیح باشند. از سوی دیگر ایالات متحده برای محدود ساختن فعالیت‌های هسته‌ای ایران به اتحادیه اروپا فشار وارد می کند تا از این طریق جمهوری اسلامی را محدود نماید. روند مذاکرات و دیپلماسی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران واروپا نشان می دهد که هر دو طرف هدفها و انگیزه های جداگانه‌ای دارند. ایران برای خنثی سازی سیاست‌های خصمانه امریکا و بهره‌گیری از فناوری هسته‌ای وارد مذاکره با اروپا شده است.
با این حال هدف اتحادیه اروپا امتناع کردن ایران برای چشم پوشی از فناوری چرخه سوخت هسته‌ای با دادن امتیازات تشویقی است. پس به این نتیجه می‌رسیم که با توجه به تلاشهای ایران برای دستیابی به تکنولوژی هسته‌ای، سایر کشورها و قدرتهای منطقه‌ای و بین‌المللی خواهان عدم دسترسی ایران به این فناوری هستند.
ایالات متحده از طریق فشار وارد کردن بر اتحادیه اروپا خواهان این است که اتحادیه اروپا جمهوری اسلامی را متقاعد ساخته تا دست از فعالیتهای خود برداشته و آن را متوقف سازد.
دولت بوش برای اثبات اتهاماتی که علیه جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تلاش برای تولید تسلیحات هسته‌ای و کشتار جمعی وارد می‌سازد سعی دارد با توسل به ابزار قانونی و حقوقی و نفوذ در سازمانهای بین‌المللی به نحوی پرونده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به شورای امنیت کشانده و به موضوع جنبه امنیتی بر بدهد و مجازاتهای بین‌المللی شدیدتری بر جمهوری اسلامی ایران به منظور تغییر رژیم تحمیل نمایند.
آیا آمریکا پس از تصرف عراق، ایران را تحت فشار می‌گذارد؟
بررسی گفتارها و عملکردهای آمریکا و اسراییل در پیرامون ایران، گویای آن است که رفتار دو کشور، بیش از پیش ستیزه جویانه گشته واحتمال بروز جنگ به نظر می رسد.
جورج بوش، با محور شرارت خواندن ایران در ۲۹ ژانویه۲۰۰ برای اقدامات آینده خویش وآماده سازی افکار عمومی و منطقی جلوه دادن واکنش‌های آمریکا، درصد محک جامعه جهانی بر آمده است. اگر چه جامعه جهانی در برابر اظهارات بوش واکنش نشان داده وگنجانیدن نام ایران در کنار عراق وکره شمالی به مخالفت برخاست اما تاخر سندی جامعه جهانی مانع از با تداوم و تشدید سیاست دشمنانه کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی نشده، وانگهی رویکرد آمریکا به ایران، روندی را می‌پیماید که بسیاری از محافل سیاسی و رسانه‌ای معتقدند: ایالات متحده درصدد رویارویی با ایران است. ضمن اینکه تل آویو نیز در ترغیب واشنگتن به اقدام نظامی علیه ایران، از هیچ کوششی دریغ نورزیده است. جنب وجوشهای بین‌المللی آمریکا نیز موید آن است که واشنگتن، به بهانه مبارزه با تروریسم و رویارویی با تولید و تکثیر جنگ افزارهای کشتار جمعی به دنبال این است که حمایت جامعه جهانی به ویژه اتحادیه اروپا و کشورهای روسیه و چین را نیز کسب کند. در بیانیه پایانی نشست ۸ کشور صنعتی جهان که از سوی نخست وزیر کانادا ـ به عنوان رئیس اجلاس صادر گردید. اعلام شد: «که سران گروه ۸،توافق خود را درباره تنظیم ۶ اصل عدم تکثیر سلاحهای کشتار جمعی اعلام تسلیحات هسته‌ای، شیمیایی، رادیولوژی، میکروبی و اجزای تجهیزات و فناوری‌های وابسته است.» براد شرمن، نماینه مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد: «دسترسی ایران به تسلیحات اتمی می‌تواند به قاچاق آنها به آمریکا نیز بیانجامد و شهرهای ایالات متحده را به خطر بیافکند. فراهم ساختن هزینه‌های مالی تهدید انتقاد شرمن، خطاب به دولت‌های اروپایی بود که به رغم تهدیدهای آمریکا با جمهوری اسلامی به ویژه در زمینه نفت وگاز همکاری می‌کنند. شرکت‌های اروپایی که در ایران به سرمایه‌گذاری می‌پردازند و یا نهادهای مالی که سرمایه در اختیار جمهوری اسلامی میگذارند، این امکان را فراهم می‌سازند که تهران بتواند در زمینه دست‌یابی به سلاح‌های کشتار جمعی سرمایه گذاری کند.
بخش فارسی رادیو آمریکا اعلام کرد: «ایالات متحده معتقد است که ایران، عوامل میکروبی، تولید و آنها را به جنگ افزار تبدیل کرده است. چنین کشوری، با دادن سلاحهای کشتار جمعی به تروریستها، می‌تواند به گفته بوش وسایلی در اختیار آنان بگذارد که با نظراتشان برابری داشته باشد ایالات متحده اجازه نخواهند داد خطرناک‌ترین رژیم‌های جهان؛ با خطرناک‌ترین جنگ‌افزارهای جهان، آمریکا را مورد تهدید قرار دهند.»
دیک چنی، معاون رئیس جمهور ایالات متحده گفت: «آمریکا، همه اردوگاههای تروریست را در سراسر جهان درهم خواهد کوبید. تنها با در نظر گرفتن تمهیداتی برای حفظ جان مردم و جلوگیری از آسیب ساختمانهای این کشور کافی نیست، زیرا با شیوه‌های پدافندی نمی‌توان در جنگ پیروز شد بلکه باید به سراغ دشمن رفت.»
روزنامه تایمز چاپ لندن نوشت :(( دولت ایالات متحده به استقبال جنگی بالقوه رفته است‌.این ادعاهای ستیزه جویانه، در واقع نشان از شدت گرفتن جنگ بالقوه‌ای دارد‌که آمریکا‌ییان از حوادث ‌۱۱‌سپتامبر، از طریق انتشار بیانیه، بر پای نشست‌های مطبوعاتی و سخنرانی‌های بلند پایگان این کشور، در پیش گرفته‌اند.))
برخی‌از تحلیلگران بر این باورند ‌که آمریکا بعد از عراق، به ایران نیز حمله خواهد کرد. روزنامه نشنال پست، چاپ کانادا، در این زمینه نوشت: «بعد از حمله آمریکا به عراق، تأسیسات ایران نیز مورد حمله قرار خواهد گرفت تا دو کشور از تسلیحات خطرناک و غیر قانونی محروم شوند. اما با توجه به نوع عملیات آمریکا در عراق، بعید به نظر می‌رسد کاخ سفید بخواهد بعد از عراق، ایران را نیز مورد حمله قرار دهد. زیرا، هدف واشنگتن در عراق، سرنگونی رژیم عراق است. در ضمن حمله احتمالی آمریکا علیه ایران، محدود به نابودی نیروگاههای بوشهر نیست. آمریکاییان به این واقعیت پی برده‌اند که حمله به ایران، باید به گونه‌ای شدید و گسترده باشد که جمهوری اسلامی ایران قادر به پاسخ‌گویی نباشد. از این رو، صرف حمله احتمالی به یک نیروگاه، از توانمندی نظامی ایران در پاسخ‌گویی به عملیات آفندی ایالات متحده نخواهد کاست و متقابلاً ایران نیز اهداف آمریکا در منطقه را مورد حمله قرار خواهد داد.
عده‌ای بر این باورند: «در حمله احتمالی آمریکا علیه ایران، مسئله جزایر سه گانه را نباید از نظر دور داشت. در چارچوب این سناریو ممکن است واشنگتن شرایط را به گونه‌ای فراهم سازد که عملیات نظامی علیه ایران، از طریق درگیری کوچک و محدود میان نیرو های ایران وامارات عربی، در منطقه ابوموسی آغاز ودامنه آن به سایر کشور ها نیز کشیده شود. در چنین شرایطی، با توجه به قرارداد های دو جانبه که میان هر یک از کشور‌های عربی منطقه با واشنگتن بسته شده، آمریکا نیز در این بر خورد ها مداخله خواهد کرد.
در مجموع، جامعه بین المللی با حمله آمریکا به ایران به منظور بر اندازی جمهوری اسلامی موافق نیست و آمریکا ییان نیز به این نکته واقف هستند اما در شرایطی که هدف آمریکا عملیات سریع، مؤثر و به منظور ضربه زدن بر توانمندیهای ملی، اقتصادی ونظامی ایران باشد، امکان ایجاد همگرایی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی از سوی ایالات متحده علیه ایران بسیار است. از این رو، میزان آسیب پذیری ایران نیز با توجه به نوع میزان تجهیزاتی که آمریکا از آن بر خوردار است بالا خواهد بود.بر همین اساس واشنگتن می کوشد بیش از گذشته، به لحاظ سیاسی و روانی ایران را درگیر مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی می سازد. با توجه به سیاستمداران آمریکا در قبال ایران، واقعیت این است که دولت بوش هنوز سیاست محکم واستواری در قبال جمهوری اسلامی، تدوین نکرده است هر چند واشنگتن تصمیم گرفته است ایران را مجبور به تغیر روش های خود کند، ولی بحث در مورد بهترین گزینه وراه حل هنوز ادامه دارد.
نکات اصلی در حال حاضر عبارتند از:
اولویت پرداخت به مسئله ایران، وضعیت صلح خاور‌میانه، نخستین اولویت واشنگتن بشمار می رود.
اقلیتی در واشنگتن هستند که معتقدند مسئله ایران باید ابتدا مطرح شود.چگونگی بر خورد با ایران مسئله بزرگتری است.گزینه‌های موجود در این رابطه عبارتند از:
الف) تقویت اصلاح طلبان.
ب) معامله با محافظه کاران، زیرا به هر حال آنها قدرت را در دست دارند.
ج) سرنگون کردن رژیم کنونی و به قدرت رساندن گروهی جدید.
از دیدگاه واشنگتن هر یک از این گزینه‌ها دارای امتیازها و مشکلات خاص خود است.
امروزه آمریکا متقاعد شده است که نمی تواند اجازه دهد رفتار کنونی ایران که واشنگتن مخالف آن است ادامه پیدا کند.در حالی که آمریکا هنوز به نتیجه نهایی برای نحوه بر خورد با ایران در بلند مدت نرسیده است: سیاستهای فوری عبارتند از:
- افزایش فشار بر سایر کشورها مخصوصا روسیه، چین وهند- برای خودداری از ارسال تکنولوژی پیشرفته نظامی به ایران.
ـ استفاده از اهرم‌های فشار خود بر اتحادیه اروپا با توجه به دغدغه‌ها ونگرانی آمریکا.
به عبارت دیگر هر چند کشور اروپایی خواستار انجام مذاکرات تجاری با ایران هستند، ولی ناگهان شاهد آن هستیم به موضوعاتی را مطرح می‌کنند که پیش از این عادت داشتیم فقط آنها را از واشنگتن بشنویم.مانندبه رسمیت شناختن راه حل ایجاد دو کشور در فلسطین‌‌، پایان دادن به حمایت از گروههایی که غرب معتقد است تروریست هستند،و پایان دادن به برنامه ساخت موشک‌های دور برد و سلاح‌های کشتار جمعی.
با این حال به نظر می‌رسد که مهمترین عوامل باز دارنده حمله نظامی آمریکا به جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
۱ـ موقعیت جغرافیایی و سیاسی که ایران از آن برخوردار است به گونه‌ای که در حال حاضر حمله به ایران، می‌تواند تمامی منطقه، از آسیای میانه گرفته تا خلیج فارس را به التهاب وبحران بکشاند.از سوی دیگر روابط نزدیک ایران با عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز موجب می‌شود که ایجاد هر گونه نا‌امنی در آن، حساس‌ترین منطقه استراتژیکی مورد نظر ایالات‌ متحده رابحرانی سازد.
۲ـ قدرت،جایگاه سیاسی،جایگاه بین‌المللی و روابط خارجی ایران با کشور‌هایی نظیر افغانستان، سومالی، یوگسلاوی جدید، عراق و حتی کره شمالی بسیار متفاوت است.
جایگاه محوری ایران در سازمان کنفرانس اسلامی، سازمان اوپک، جنبش عدم تعهد و طرح گفتگوی تمدنها از سوی ایران موجب می‌شود تا نوع بر‌خورد با ایران به طور بنیادی با کشور‌های عراق وکره شمالی، متفاوت و حمله احتمالی به آن به آسانی حمله به کشوری نظیر عراق نباشد.
۳ـ محکومیت رفتار تهاجمی و تهدیدات آمریکا علیه ایران از سوی اتحادیه اروپا، روسیه، چین، آلمان و حتی انگلیس و سایر کشورهای دیگر بیانگر آن است که در جهان امروز هیچ توافقی در این باره وجود ندارد و واشنگتن در صورت اعمال تهدیداتش علیه تهران تنها خواهد ماند. عملی ساختن تهدید آمریکا علیه ایران واکنش منفی کشورهای شرق آسیا به ویژه ژاپن را نیز در پی داشته است، زیرا آنها عمده انرژی مورد نیاز خود را از منطقه خلیج فارس تأمین می‌کنند که با ایجاد بحران نظامی در این منطقه نظر موافقی ندارند.
۴ـ برخورداری از تجربه دفاع در جنگ طولانی هشت ساله و نابرابر، دارا بودن دو سازمان نظامی کارآمد ارتش و سپاه بهره‌مندی از زیر ساخت‌های اقتصادی و جمعیت جوان ۳۰ میلیون توانمندی دفاعی ایران را افزایش و نوعی از بازدارندگی تهاجم به ایران به آن داده است.
به نظر می‌رسد اشکال وارده بر واشنگتن در برخورد با ایران در این مرحله نیز عدم شناخت صحیح مردم و مسئولان نظام جمهوری اسلامی از سوی سران کاخ سفید باشد زیرا پایداری و مقاومت رهبری دولت و مردم ایران در طی دو نیم دهه گذشته از انقلاب اسلامی تسلیم ناپذیری آنها را به اثبات رسانیده و بسیار دور از انتظار است که ایران در برابر خواسته‌های ایالات متحده تسلیم شود.
آمریکا باید با در پیش گرفتن خط مشی واقع گرایانه و درک تحولات سریع سیاسی در صفحه داخلی کشورها و روابط بین‌الملل، با عذر خواهی رسمی از دولت و مردم ایران به خاطر عملکردهای خود از استمرار رفتار خصمانه علیه ایران که دیوار بی اعتمادی موجود را بیش از پیش بلند کرده باعث شود تا روابط ایران و آمریکا بهبود یافته و شکل منطقی و عادی به خود بگیرد.
فصل هفتم:
تاثیرات حمله آمریکا به عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
بررسی پیامدهای سیاستهای آمریکا در منطقه در جمهوری اسلامی ایران: