مطالب بالا در مورد بخش بندی را می­توان به صورت شکل ۷٫۴ ارائه داد که نمایش دهنده موقعیت هر خوشه در بین انتظارات اصلی در مقایسه با دیگر خوشه ­ها است که این به صورت نموداری تجسم یافته است. این شکل نشان داده که خوشه ۱، خوشه­ای است که در آن اهمیت انتظارات اصلی به جز انتظارات خدمات افزوده در پایین­ترین سطح انتظارات قرار دارد که می توان آن را خوشه “کم توقع” نیز نامید. و خوشه ۲ ، خوشه­ای است که در آن انتظارات نسبت به دو خوشه دیگر در بالاترین سطح اهمیت قرار دارد. از اینرو این خوشه را خوشه ” پرتوقع” می نامیم. در خوشه ۳ به جز عامل خدمات افزوده، بقیه انتظارات بین دو خوشه ۱ و ۲ قرار می گیرند. که این خوشه را می توان خوشه با “توقع متوسط” نامید.
نمودار ۷٫۴: موقعیت خوشه ­ها دربین انتظارات اصلی کاربران بانکداری موبایلی
۴٫۴٫۲٫۴- مقایسه اولویت هر یک از انتظارات کاربران بانکداری موبایلی از نظر اهمیت درخوشه های سه گانه
معادل ناپارامتری برای آزمون واریانس یک طرفه (بین موردی)، آزمون کروسکال-والیس (Kruskal-Wallis) است. در این قسمت با بهره گرفتن از نتایج بدست آمده از داده ­های کمی به این سوال پاسخ می­دهیم که ترتیب ۴ انتظارات اصلی و ۲۸ شاخص انتظارات تفصیلی شناسایی شده پژوهش در هر یک از خوشه ها در مقایسه با یکدیگر به چه صورت است. فرضیه ­های مربوط به این سوال به شرح زیر هستند:
H0: رتبه اهمیت عامل X در خوشه های مختلف با هم برابرند (R1_G1 =R1_G2 =R1_G3 …=R1_Gn).
H1: حداقل در دو خوشه رتبه اهمیت عامل X نابرابر است (حداقل یک زوج از Rها نابرابرند).
۱­- مقایسه اولویت انتظارات خدمات اصلی بانکداری موبایلی از نظر اهمیت در خوشه های سه­گانه
نتایج این آزمون دارای دو خروجی است. طبق نتایج جدول اول کای دو محاسبه شده ۵۱۹/۷۸ ، درجه آزادی ۲ و عدد معناداری ۰۰۰/۰ است از آنجا که عدد معناداری کمتر از ۱% است. فرضیه H0 در سطح اطمینان ۹۹% رد می­ شود و آزمون کروسکال-والیس نتیجه آزمون پارامتری را تایید نمی­کند. به عبارت دیگر میزان اهمیت بعد انتظارات خدمات اصلی بانکداری موبایلی حداقل در یک زوج از خوشه ها متفاوت است. خروجی دوم جدول آزمون کروسکال-والیس میانگین رتبه انتظار مربوط در هر یک از خوشه ها را ارائه می­دهد که در جدول ۱۷٫۴ نشان داده شده است.
همانطور که مشاهده می­ شود کاربران بانکداری موبایلی به ترتیب در خوشه های پرتوقع، با توقع متوسط و کم توقع، بیشترین اهمیت را برای انتظارات خدمات اصلی بانکداری موبایلی قائل هستند.
جدول۱۸٫۴: نتایج آزمون کروسکال-والیس جهت مقایسه اولویت اهمیت انتظارات خدمات اصلی بانکداری موبایلی

بالاترین حجم آگاهی بخشی و آموزش افراد پس از سنین آغازین زندگی و رشد در فضای خانواده و مدرسه توسط رسانه‌ها اتفاق می‌افتد و بیشترین اثرگذاری در فرایند جامعه پذیری و سبک دهی به زندگی در سنین جوانی و بزرگسالی از سوی رسانه‌ها رخ می‌دهد و علاوه بر این دین نیز حضوری غیرقابل انکار در تمام لایه‌های زندگی بشر دارد.
سبک زندگی معنایی متفاوت از فرهنگ و روش‌های زندگی دارد و گاهی به اشتباه این دو مفهوم یکی انگاشته می‌شود. امروزه سبک زندگی به مفاهیم، امور و اشیایی نسبت داده می‌شود که مرتبط به امور ذوقی، سلیقه‌ای و تمایلات انسان‌ها است و باید بین این مفهوم و فرهنگ تمایز قائل شد.
رسانه‌ها فرصت گزینش‌های متعدد را برای همه انسان‌ها فراهم می‌کنند در حالی که اگر در گذشته این فرصت‌ها فراهم بود، باز هم اقشار مختلف جامعه اطلاعات کافی و همچنین توانایی لازم را برای انتخاب کمتری داشتند. انتخاب حاصل آگاهی است و رسانه‌ها با کارکرد آگاهی بخشی خود این فرصت را به افراد می‌دهند. البته باید توجه داشت، رسانه‌ها علاوه بر آگاهی بخشی، کارکرد اغنا و ترغیب نیز دارند.

با توجه به بعد آگاهی بخشی و رغبت افزایی رسانه‌ها در انتخاب گزینه مناسب سبک زندگی باید گفت رغبت افراد برای دست زدن به انتخاب با تنوع و تکثر پیام‌های رسانه‌ای و تکثر خود انواع رسانه‌ها افزایش می‌یابد، نمونه بارز این امر در حوزه آگهی‌های تجاری و رسانه‌ای نظیر بیلبوردهای خیابانی، آگهی روزنامه‌ها به‌صورت مستقیم و پوشیدن انواع لباس‌ها، مدل مو، ایجاد پسند خاص در سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی و … به‌عنوان روشی غیر مستقیم قابل اشاره است. در نهایت نوع پوشش، اندیشیدن، ازدواج، تحصیل، تفکر و شغل مستقیم یا غیرمستقیم به مخاطبان القا می‌شود.
بالاترین حجم آگاهی بخشی و آموزش افراد پس از سنین آغازین زندگی و رشد در فضای خانواده و مدرسه توسط رسانه‌ها اتفاق می‌افتد و بیشترین اثرگذاری در فرایند جامعه‌پذیری و سبک‌دهی به زندگی در سنین جوانی و بزرگسالی از سوی رسانه‌ها رخ می‌دهد.
دین در دنیوی‌ترین و سطحی‌ترین لایه‌های زندگی افراد که امروزه ادعا می‌شود، دیگر در آنها دین حضور ندارد، جای گرفته است و با اجزای آن در حال تعامل است. با بهره گرفتن از منابع غربی که خود را صاحبان تفکر مدرن می‌دانند، می توان دید که دین حتی در لایه‌های مختلف زندگی غربیان نیز حضور دارد و تأثیرگذار است.
تاثیر مکان زندگی در طرز تفکر انسان ها:
حدیثی داریم که در آن گفته شده است: هرکسی شبیه به گروهی شود؛ جز آن گروه است. حدیث مربوطه به این نکته اشاره دارد که وقتی مدتی فردی شبیه به گروهی زندگی کند؛ هنجارها و غالب های فکری آن گروه خواسته یا ناخواسته به سراغ آن فرد میآید. در نتیجه کم کم طرز تفکر آن شخص شبیه به آن گروه میشود. مثلا یک مسلمان مقید که در اروپا زندگی می کند را با یک مسلمانی که در یک شهر زیارتی زندگی می کند را در نظر بگیرید. هر دو مسلمان هستند و ممکن است هر دو مقلد یک مرجع تقلید باشند. اما وقتی طرز تفکر این دو را بررسی میکنیم؛ می فهمیم کسی که در اروپا زندگی می کند؛ طرز فکرش در مورد خیلی از مسایل با طرز فکر کسیکه در یک شهر مذهبی زندگی می کند؛ متفاوت است. زیرا کسیکه در اروپا زندگی می کند؛ بخشی از آداب و رسوم زندگی اش آداب و رسوم محیط است.
یکی از دستوراتی که در اسلام است؛ هجرت کردن می باشد. هجرت زمانی مطرح می شود که افراد مسلمان مجبور شوند در یک جامعه ایی شیوه زندگی آن جامعه را داشته باشند و اگر آن شیوه زندگی را نپذیرد؛ طرد می شود. تا زمانیکه آن افراد مجبور به پذیرفتن آن شیوه زندگی شوند. در این موقعیت برای آن افراد امر به هجرت شده است. یعنی جایی که سبک زندگی غیر دینی به شما تحمیل می شود نباید آنجا بمانید. کسی نمی تواند بگوید که من سبک زندگی خود را عوض می کنم اما طرز فکر خود را نگه می دارم. چون وقتی سبک زندگی تغییر کند؛ طرز فکر هم تغییر می یابد. به همین دلیل زیستن در بلاد کفر و همراهی کردن در شیوه زندگی با آنها در اسلام خیلی مورد تاکید نمی باشد بلکه هجرت مورد تاکید می باشد.
جایگاه مهدویت در سبک زندگی اسلامی-ایرانی:
هر انسانی در زندگی خود هدفی را انتخاب میکند و سعی میکند تا تمام تلاش ها و فعالیت ها و رنج کشیدنهای او در مسیر رسیدن به آن هدف قرار گیرد. این باعث می شود که زندگی انسان معنادار شود و ارزش پیدا کند. با این وجود، آدم ها بر اساس هدفی که برای زندگی خود انتخاب کرده اند، ارزش پیدا میکنند و از دیگران جدا میشوند. به عبارت دیگر برای قضاوت درباره انسان ها میتوان به داوری درباره هدف هایی که آنها برای زندگی خود انتخاب کرده اند، پرداخت.
موارد متفاوت و متنوعی می توانند به عنوان هدف زندگی انسان انتخاب شوند و به برنامه ها وطرح بندی های او برای زندگی جهت دهند. کسب ثروت، رسیدن به لذت، تجربه شرایط و موقعیت های خاص و غیر معمول، موفقیت شغلی و تحصیلی و کسب شهرت، نمونه هایی از این اهداف به شمار می روند. با این وجود، آنچه باعث می شود هدف های انسان ها برای زندگی متفاوت باشد و افراد، هدفهای مختلفی را برای زندگی خود برگزینند و راه های گوناگونی را برای رسیدن به این اهداف در پیش گیرند، سطح شناخت و نوع بینش آنها به زندگی است. همچنان که نمی توان از یک آدم معمولی اما با سطح درآمد پایین انتظار داشت که از خیر ثروت بگذرد، تلاش برای قانع کردن یک عالم که به کار اقتصادی روی آورد و از فعالیت علمی خود فاصله بگیرد بی ثمر خواهد ماند.
در چشم انداز مهدویت، بهترین هدفی که آدمی می تواند برای زندگی خود در نظر بگیرد و در راستای تحقق آن تلاش کند، همان هدفی است که خداوند انسان ها را برای تحقق آن خلق کرده است.در واقع، بهترین هدف برای زندگی عبودیت خداوند است و کسانی که این هدف را برای زندگی خود برگزیده اند،انسان های موفق و ارزشمندی محسوب می شوند.برای رسیدن به این هدف و تحقق آن در زندگی، خداوند راهی را به انسان ها معرفی کرده و ازآنها خواسته تا از این راه به سوی خدا و عبودیت او حرکت کنند.
این راه، حجت های الهی و امامان معصوم(علیهم السلام) هستند که اراده خداوند را تحقق میبخشند و برای قرب به خداوند تنها راه محسوب می شوند. چنانچه توجه به مضمون حدیث مشهوری از پیامبر خدا(ص)که می فرمایند: «من شهر علم هستم و علی(علیه السلام)در آن شهر است.پس کسی که می خواهد به این شهر راه یابد، باید از در آن وارد شود».گویای این حقیقت است.همچنین در زیارت امام موعود(عج)می خوانیم:"سلام بر تو ای راه خداوند که هر کس از راهی جز آن برود، هلاک می گردد.”
در واقع پس از آنکه ما در مسیر ولایت خداوند قرار گرفتیم و از طاغوت ها و بیراهه ها جدا شدیم، می باید کسی که در هر زمان عهده دار مقام ولایت الهی است -امامان معصوم(علیهم السلام)در هر عصر و زمان - را بشناسیم و با او همراه شویم. با این وجود، کار در این مرحله پایان نمی گیرد و برای تحقق عبودیت خداوند در زندگی باید برای یاری ولی خدا قیام کرد. به عبارت دیگر آنچه سبب می شود ما در مسیر ولایت خداوند قرار گیریم و به سوی هدف خلقت گام برداریم، شناخت، همراهی و یاوری امام معصوم(عج) است. از آنجا که امام و حجت خداوند، نماد اراده الهی به شمار می رود، یاری امام در واقع یاری خداوند بوده و یاری خداوند، به معنای پذیرش دعوت او و حرکت به سمت عبودیت خدا و تحقق هدف خلقت است.
یاری امام موعود و خدمت به این حقیقت بزرگ در زمانه ای که ما در آن زندگی میکنیم، وظیفه ای است که هر یک از شیعیان می بایست در زندگی فردی و اجتماعی خود به آن عمل کند. یاری امام، از خود ما آغاز میشود و اولین گام در این مسیر، خودسازی و اصلاح فردی است. در واقع هر فرد با تلاشی که درجهت اصلاح باورها، رفتارها و اعمال خود انجام می دهد و با کوششی که در مسیر عمل به وظایف دینی و دوری از گناهان صورت می دهد، بزرگ ترین خدمت ممکن به امامان موعود را محقق می سازد. به عبارت دیگر هر کدام از منتظران امام موعود با تربیت و اصلاح وضعیت زندگی خود، گام بزرگی در آمادگی عمومی برای پذیرش ظهور موعود بر می دارد و با این عمل خود، بر این نکته اساسی تأکید می کند که «منتظران مصلح خود باید صالح باشند.
مطالعه تاریخ نشان می دهد مشکلاتی که برسر تحقق اهداف پیامبران(صلی الله علیه و آله) و امامان(علیهم السلام) به وجود میآید، بیش از آنکه به کمبود امکانات و سختی شرایط مربوط شود، به غفلت یاران ایشان و عدم آمادگی و تربیت درونی آنها باز میگردد. درحقیقت، کسانی که از یاری امام معصوم باز میمانند و در جهاد عظیمی که حجت های الهی رهبری آن را بر عهده دارند حاضر نمی شوند، پیش از آن در میدان اصلاح فردی بازنده بوده و نتوانسته اند عقل و دین خود را بر سرزمین وجود خویش حاکم کنند.
ایجاد وضعیت آرمانی و مطلوب پس از ظهور موعود بر عهده انسان های پاک و صالح است و کسانی که نتوانند در مسیر اصلاح خود گام بردارند، سهمی از این آرمان نخواهند داشت. علاوه براین، باید توجه داشت که هدف اصلی امام موعود، اصلاح انسان ها و ایجاد جامعه ای سالم و صالح است و اگر ما به اصلاح خود نپردازیم، در واقع در برابر این هدف قرار گرفته ایم و در این صورت نمی توانیم خود را از یاوران و پیروان آن امام بدانیم.
امیرالمومنین علی(علیه السلام) به مردمان عصر خود می فرمود: «بدانید که هر کسی امامی دارد که به او اقتدا می کند و از نور علم او بهره می برد… بدانید که شما نمی توانید همچون من باشید اما با ورع و کوشش بسیار و عفت و اصلاح و از بین بردن نقص ها مرا یاری کنید». این توصیه نشان می دهد که نخستین گام در راه یاری امام موعود، به اموری مربوط می شود که در حوزه زندگی فردی ما قرار دارد. در واقع هر یک از ما می توانیم با پرهیزکاری، تلاش بسیار و عفت ورزی و همچنین کوشش در جهت اصلاح نواقص و پر کردن شکاف های زندگی خود، به امام(عج) خدمت کرده و او را در مسیر تحقق آرمان بزرگ خود یاری کنیم.
گام بعدی در جهت خدمت به موعود و یاری امام(عج)، تلاش در جهت آشنایی دیگران با این حقیقت بزرگ است. در واقع همان گونه که جریان اصلاح و تربیت فردی ما از شناخت و آگاهی نسبت به مهدویت آغاز می شود، برای کمک به دیگران هم می بایست در ابتدا زمینه آشنایی آنها با مهدویت را فراهم آورد. بنابراین علاوه بر پژوهش ها و مطالعات تخصصی که لازمه شناخت، شرح و تبیین آموزه های مهدوی است و در مراکز و مۆسسات علمی و پژوهشی صورت می گیرد، تغییر نگرش عمومی افراد جامعه نسبت به مهدویت مهم ترین و اساسی ترین کاری است که می توان به آن پرداخت.
در واقع آنچه باعث می شود اندیشه و فرهنگ مهدوی شناخته شود و به جریان افتد و در نهایت در عمل و جهت گیری انسان ها و جامعه به شکل صحیح وخالص بروز یابد، همین مسأله است.به عبارت دیگر می بایست تلاش شود تا نگرش و باورهای مردم درباره امام موعود و حقیقت مهدویت با معیارهای دینی سنجیده شود و نگرش های غلط در این زمینه اصلاح شود.
برای عملی ساختن این هدف، راهی جز آموزش عمومی به نظر نمی رسد؛ آموزشی که هم به ایجاد بینش و نگرش نظر داشته باشد و هم در روند کلی آن، اصلاح برداشت های نادرست و تغییر رفتارهای بیگانه با فرهنگ مهدوی دیده شده باشد. چنین رویکردی علاوه بر آنکه فرایند شناخت مهدویت را به جریان می اندازد، نتایجی را در بر دارد که حداقل آنها همان شناخت، انتشار و سازندگی عمومی فرهنگ مهدوی است.
آموزش عمومی مهدویت به این معناست که ما بدانیم و باور کنیم آنچه راه رسیدن به حقیقت مهدوی و استقبال از ظهور امام مهدی(عج) را هموار می کند، زمینه سازی عمومی در میان عموم جامعه است. این زمینه سازی که وظیفه ماست، به ایجاد بینش یا تغییر نگرش نسبت به مهدویت در میان مردم نیاز دارد و این عامل جز با آموزش میسر نمی شود. چنانچه امامان معصوم(علیهم السلام) فرموده اند: «خداوند رحمت کند کسی را که با آموختن علوم ما به مردم، امر حاکمیت ما را احیا می کند و اگر مردم خوبی های کلام ما را بدانند ازما تبعیت خواهند کرد.»
بخش سوم: رسانه ها:
۲-۳-۱رسانه:
رسانه های جمعی یا عمومی و به تعبیر دیگر وسایل ارتباط جمعی اصطلاح فارسی شده واژه لاتین«Medium» است که جمع آن«Media» می باشد و منظور از آن دسته ای از وسایل هستند که مورد توجه تعداد کثیری می باشند و از تمدن های جدید بوجود آمده اند. البته رسانه در این تعریف به طور کامل معرفی نشده است زیرا وسایلی که مورد توجه تعداد کثیری باشد و در تمدن جدید بوجود آمده باشد محدود و منحصر به وسایل ارتباط جمعی نیست از این رو بایستی به تعریفی دقیق تر پرداخت. رسانه به معنی هر وسیله ای است که انتقال دهنده فرهنگ ها و افکار عده ای باشد. و اکنون آن چه مصداق این تعریف است وسایلی همانند: روزنامه ها، مجلات، رادیو، تلویزیون، ماهواره، اینترنت، CDها، ویدئو و… می باشند.
۲-۳-۲ تاریخچه رسانه های عمومی در ایران:
در حدود ۱۶۰ سال قبل با منتشر شدن کاغذ اخبار به مدیریت میرزای شیرازی، ایران وارد جهان رسانه ای شد و این در حالی است که در غرب این تاریخ به ۴۰۰ سال پیش برمی گردد و این مسأله از قدمت بحث رسانه ها در کشورهای غربی حکایت می کند و به نسبت همین قدمت، کار رسانه ای بیشتری انجام شده است و طبعاً پیشرفت های قابل ملاحظه ای صورت گرفته است.
روزنامه ها
روزنامه رسانه ای است که به صورت روزانه جدیدترین اخبار و اطلاعات را در حوزه های مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی، سیاسی و اقتصادی به اقشار مختلف جامعه ارائه می دهند. همواره روزنامه ها به صورت مکتوب منتشر می شوند و این مکتوب بودن آثار مثبت و منفی فراوانی به دنبال دارد که مسئولین دست اندرکاران روزنامه ها به هدف دستیابی به آثار مثبت آن تلاش می کنند. امروزه در کشور ما حدود ۳۵ عنوان روزنامه ها با تیراژ نسبتاً بالایی به چاپ می رسد و این در حالی است که پرتیراژترین آن ها روزنامه جام جم است که در مقایسه با جمعیت حدود ۷۰ میلیونی ایران عددی ناچیز محسوب می شود. و این در حالی است که تعداد قابل توجهی از این روزنامه ها صرفاً اقتصادی یا سیاسی بوده و مورد توجه و استفاده گروه و قشر خاصی از مردم قرار می گیرد.
مجلات
مجله رسانه ای است مکتوب، دارای صفحاتی بیشتر از روزنامه، با اهداف خاص و از پیش تعیین شده. متوسط یک مجله از ۲۰ صفحه تا ۳۰۰ صفحه نیز وجود دارد که البته تعداد صفحات بالا، بیشتر اختصاص به مجلات و نشریات تبلیغی دارد. در کشور ما به طور متوسط حدود ۵۰۰ عنوان مجله با تیراژهای بسیار بالا به چاپ می رسد که در بازه های زمانی: هفته نامه، گاهنامه، ماهنامه، دوماهنامه، فصلنامه، سالنامه و انواع و اقسام مختلف دیگر به دست خوانندگان می رسد. در تقسیم بندی مجلات می توانیم آن ها را به نشریات زرد و غیر آن تقسیم کنیم. مجلات زرد آن دسته از نشریات هستند که با جنجال و هیاهو سعی در جذب مخاطب دارند. هدف در این مجله ها جذب مخاطب(به هر وسیله ای) و به دنبال آن سود اقتصادی است. این نشریات در ارائه مسایل و مشکلات اقتصادی جامعه چند راه پیش می گیرند: ۱٫ بزرگنمایی، اغراق و زیاده روی در بیان مشکلات اقتصادی و… تا این که افکار عمومی مشوش شده و راه تفهیم و تفاهم منطقی و عاقلانه بسته شود. ۲٫ سطحی سازی و نادیده گرفتن مسایل عمقی و اخذ نتایج سریع و غیر منطقی(۳) ۳٫ رواج مصرف گرایی مثل تبلیغات زیبایی اندام، کالاها و لوازم آرایشی ۴٫ مطالب وحشتناک و حوادث تلخ همراه با تیترهای دلهره آور که باعث رواج و شکستن قبح و زشتی این اعمال می شود.
رادیو
در سال۱۳۱۹ رادیو وارد ایران شد. رادیو رسانه ای است صوتی که با بهره گرفتن از امواج به انتقال مطالب می پردازد. در ابتدا فقط یک شبکه رادیویی ملی در ایران وجود داشت اما اکنون هر استان دارای شبکه رادیویی محلی و اضافه بر آن شبکه های رادیویی سراسری متفاوتی از قبیل فرهنگ، معارف، قرآن، جوان و … وجود دارد. این تنوع شبکه ها فرد را در انتخاب آزاد می گذارد و طبعاً انتخاب راحت تر خواهد بود. رادیو با تمام فوائدش که از جمله آن، دسترسی همیشگی به آن(حتی بدون برق) است دارای نواقصی است، رادیو از نعمت تصویر بی بهره است و مسئولان و مجریان رادیو باید تمام توان و نیروی هنری خود را صرف صدا کنند تا از این طریق فضا سازی مناسبی در ذهن شنونده ایجاد کند. شنونده اگر از موسیقی برنامه خوشش نیاید دیگر رادیو کارآیی خود را از دست می دهد اما همین مسأله اگر در مورد تلویزیون بوجود آید با قطع صدا همه چیز را از دست نمی دهد بلکه می توان کماکان از تصویر استفاده کرد و لذت برد.
سینما
در سال ۱۹۰۰ میلادی مظفرالدین شاه به فرانسه سفر کرده و با دیدن دستگاه سینماتوگراف مجذوب آن شد. به دستور شاه دستگاه سینماتوگراف خریداری شد و اولین فیلمبردار همان عکاس دربار بود. سینما پس از مطبوعات و رادیو و تلویزیون یکی از وسایل ارتباط جمعی و از رسانه های همگانی نسبتاً جدید است که فرهنگ خاص خود را نیز اقتضا می کند. بشر پس از دو دوره فرهنگ گفتاری و نوشتاری اکنون به دروازه فرهنگ تصویری با گستردگی فراوانش وارد می شود. سینما یکی از پیشرفته ترین رسانه های همگانی است که انواع هنرها را با پیچیده ترین تاکتیک ها جمع آوری نموده است.
تلویزیون
پرمخاطب ترین رسانه در جهان، تلویزیون است و این آمار در ایران به مراتب بیشتر است و این تنوع و کثرت مخاطب به دلیل وجود صدا و تصویر به طور هم زمان است و در سال های اخیر شاهد توانایی پخش مستقیم و زنده نیز بر این جذابیت افزوده است. تلویزیون گر چه در بدو ورود به ایران چندان مورد توجه قرار نگرفت و حتی برخی آن را نامحرمی در محیط خانوادگی محسوب می کردند، اما با گذشت زمان جای خود را در خانواده های ایرانی باز کرد بطوری که برنامه های نیمه وقت صدا و سیمای ایران به برنامه های ۲۴ ساعته و از ۲ شبکه به ۷ شبکه ارتقاء یافت. تلویزیون به علت قابلیت استفاده از تصویر در تمام حیطه ها جذابیت مخصوص به خود دارد. تلویزیون قابلیت تغییر فرهنگ جامعه را داراست و به همین علت است که صدا و سیمای جمهوری اسلامی زیر نظر رهبری جامعه اسلامی اداره می شود تا این که مورد سوء استفاده جناح ها و گروه ها و دسته ها قرار نگیرد. امروزه طبقه متوسط و مذهبی جامعه که توانایی اتصال به شبکه های ماهواره ای را ندارند از تلویزیون به عنوان بهترین رسانه جمعی استفاده می کنند و همواره نقد و نظر درباره این رسانه بیشتر و پرجنجال تر از بقیه رسانه ها بوده است و حتی رسانه هایی چون روزنامه ها و مجلات برای جذب مخاطبان خود به تلویزیون و جذابیت های آن متوسل می شوند.
ماهواره
اولین ماهواره ها در سال۱۹۸۰ با ۱۲ هزار مدار تلفنی و تنها ۲ کانال تلویزیونی در مدار قرار گرفتند و نسل ششم آن ها با ۳ برابر ظرفیت نسل پنجم و با سیستم های دیجیتالی پیچیده و در سال۱۹۸۶ ساخته و بکار گرفته شد. ماهواره های تلویزیونی (DBS) ماهواره هایی هستند که در واقع به عنوان یک فرستنده پرقدرت تلویزیونی در فضا عمل می کنند. مهم ترین برتری یک ماهواره تلویزیونی آن است که می تواند تمامی نقاط کور یک کشور را که فرستنده های زمینی قادر به پوشش آن ها نیستند تحت پوشش در آورد. امروزه شبکه های ماهواره ای فراوانی بوجود آمده اند؛ از شبکه های علمی و تحقیقاتی و ورزشی گرفته تا شبکه های مبتذل رقص و پایکوبی در آن یافت می شود و شبکه های فارسی زبان نیز به خیل وسیع آن ها پیوسته اند این پایگاه ها که اکثراً متعلق به گروه های ایرانی خارج از کشور و ضد انقلابی هستند برای جذب مخاطب بیشتر از انواع و اقسام حربه ها استفاده می کنند.
اینترنت
در اواخر دهه۱۹۶۰ پدیده ای به نام اینترنت جهان را متحول کرد. تأسیس شبکه آرپانت در سال۱۹۶۹ به عنوان منشأ پیدایش اینترنت شناخته شد. در حقیقت اینترنت مجموعه ای از میلیون ها کامپیوتری است که از طریق شبکه های مخابراتی به یکدیگر متصلند. به عبارتی دیگر مجموعه ای از هزاران شبکه ماهواره ای- رایانه ای است که تعداد زیادی از رایانه ها را در یک شبکه پیچیده بزرگ و قابل اطمینان به یکدیگر وصل می کند. اینترنت هیچ سازمان مدیریتی یا سرپرست حقوقی ندارد و به خودی خود واقعیتی مستقل ندارد و تنها از تألیف تشکیلات مستقل دیگر حیات یافته است. از طریق این فناوری جدید می توان پست الکترونیکی^[۲۴] ایجاد کرد و بدون صرف وقت و هزینه های پستی زیاد می توان عکس ها و نامه های متنی خود را برای یک یا چندین نفر به طور هم زمان ارسال کرد، هم چنین می توان سایت های^[۲۵] مختلفی ساخت و از این طریق به شبکه جهانی وب پیوست و از قابلیت های تصویری، صوتی و حتی فیلم در آن استفاده کرد؛ فناوری چت یا گفتگو یکی دیگر از راه های ارتباطی جدید در اینترنت است که در آن می توان علاوه بر مکالمه با چندین نفر به طور هم زمان تصاویر یکدیگر را نیز چک کرد. شبکه های خبری، موتورهای جستجو و FTP ها نیز از دیگر قابلیت های موجود در اینترنت است.
۲-۳-۳ کارکرد رسانه ها:
ویژگی اصلی رسانه ها(همه جا) بودن آن هاست. بر خلاف مدرسه و دیگر ارکان حیات انسانی، رسانه ها امری فراگیرند آن ها می توانند یک کلاس بی دیوار با میلیاردها مستمع تشکیل دهند. رسانه ها وظیفه حراست از محیط را به عهده دارند آن ها باید همبستگی کلی را بین اجزاء جامعه در پاسخ به نیازهای محیطی ایجاد کنند و مسئولیت انتقال میراث اجتماعی از نسلی به نسل دیگر را به عهده دارند.« استوارت هال» جامعه را به صورت مدار بسته ای تعریف می کند که رسانه های جمعی به عنوان شاهراه در فرایند هویت بخشی در جامعه نقش پیدا می کنند. رسانه ها هم حرکت و پویائی و سر زندگی را تقویت و تولید می کنند هم رخوت و تنبلی و سستی. از یک سو احساس های عاطفی، محبت و صداقت را برمی انگیزند و از سوی دیگر احساس زشتی، دشمنی، بی اعتمادی، دروغ و خشونت را زنده می کنند. این کارکرد به طور طبیعی موجب پیدایش تضاد درونی- رفتاری در مقیاس فردی و اجتماعی می شود. وظایف خبری و آموزشی نیز یکی دیگر از کارکرد رسانه هاست. مثلاً با دیدن فیلم های مربوط به زندگی جوانان امروز عقیده شخصی فرد نسبت به اخلاق و شرایط زندگی جوانان دگرگون می شود و حتی ممکن است در خود گرایش به زندگی آشفته جوانان امروز را احساس کند.
در زمینه تأثیر رسانه در زندگی بشر سخن‌ها گفته شده تا جایی که برخی از اندیشمندان معتقدند که وسایل ارتباط جمعی عامل اساسی دگرگونی و تحولات تاریخی جوامع هستند. البته وقتی می‌گویم رسانه منظور الزاما رسانه‌های داخلی نیست بلکه رسانه‌های خارجی رقیب است. از سوی دیگر، برخی از اندیشمندان نیز معتقدند که رسانه آنقدر در زندگی افراد رسوخ پیدا کرده که به‌صورت عضوی از اعضای خانواده در آمده است، البته عضوی بیگانه که تمام نهان و نهاد خانواده را برگرفته است، یعنی فرهنگ، رفتار و گفتار خانواده همه تحت‌تأثیر رسانه قرار گرفته است.

گام دوم: وزن دهی به ماتریس نرمالایز شده:
ماتریس تصمیم در واقع پارامتری است و لازم است کمی شود ،به این منظور تصمیم گیرنده برای هر شاخص وزنی را معین میکند.

مجموعه وزنها((w در ماتریس نرمالایز شده® ضرب میشود.
با توجه به اینکه ماتریسWn*1 قابل ضرب در ماتریس تصمیم نرمالایز شده(n*n) نیست، قبل از ضرب باید ماتریس وزن را به یک ماتریس قطری Wn*n تبدیل نمود.(وزنها روی قطر اصلی)
گا م سوم: تعیین راه حل ایده آل و راه حل ایده آل منفی:
دو گزینه مجازی A* و A- را به صورتهای زیر تعریف می کنیم:
دو گزینه مجازی ایجاد شده در واقع بدترین و بهترین راه حل هستند.
گام چهارم: به دست آوردن اندازه فاصله ها
فاصله بین هر گزینه n بعدی را از روش اقلیدسی می سنجیم.یعنی فاصله گزینه i را از گزینه های ایده آل مثبت و منفی می یابیم.
گام پنجم : محاسبه نزدیکی نسبی به راه حل ایده آل
این معیار از طریق فرمول زیر به دست می آید:
مشخص است که هر چه فاصله گزینه Ai از راه حل ایده آل کمتر باشد نزدیکی نسبی به ۱ نزدیکتر خواهد بود.
گام ششم: رتبه بندی گزینه ها
نهایتا گزینه ها را بر اساس ترتیب نزولی رتبه بندی می کنیم .

۳-۷-۲ ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن

هرگاه داده‌ها بصورت رتبه‌ای جمع آوری شده باشند یا به رتبه تبدیل شده باشند، می‌توان از همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن (rs) که یکی از روش های ناپارامتریک است، استفاده کرد. (بهبودیان، ۱۳۸۳ : ۱۴۵) یکی از مزیت‌های ضریب همبستگی اسپیرمن به ضریب همبستگی پیرسون این است که اگر یک یا چند داده نسبت به سایر اعداد بسیار بزرگ باشد چون تنها رتبه آنها محسوب می‌شود، سایر داده‌ها تحت الشعاع قرار نمی‌گیرند.
برای محاسبه ضریب همبستگی رتبه‌ای داده‌های زوجی (xi,yi) ابتدا به تمام xها برحسب مقادیرشان رتبه می‌دهیم و همین کار را نیز برای yها انجام می‌دهیم، سپس تفاضل بین رتبه‌های هر زوج را که با (xi-yi) نشان می‌دهیم حساب می‌کنیم. در مرحله بعد توان دوم d‌ها را محاسبه می کنیم.

۳-۷-۳ تجزیه وتحلیل عاملی تأییدی

تحلیل عاملی می تواند دو صورت اکتشافی و تاییدی داشته باشد. اینکه کدامیک از این دو شکل باید در تحلیل عاملی به کار رود مبتنی بر هدف تحلیل داده هاست. تحلیل اکتشافی وقتی به کار می رود که پژوهشگر شواهد کافی قبلی و پیش تجربه ای برای تشکیل فرضیه در باره ی تعداد عامل های زیر بنایی داده ها را نداشته و در حقیقت مایل باشد در باره تعیین تعداد یا ماهیت عامل هایی که واریانس بین
داده ها را توجیه می کند داده ها را بکاود. بنابراین تحلیل اکتشافی بیشتر بعنوان یک روش تدوین و تولید تئوری و نه یک روش آزمون تئوری در نظر گرفته می شود.
برای بررسی روایی یک مدل و در نتیجه روایی متغیرهای هر عامل لازم است نشان دهیم که بین این نشانگرها ((مثلاً شاخص ها یا سوال های فرعی)) هماهنگی و همسویی وجود دارد. از میان روش های مختلفی که برای مطالعه ی ساختار داخلی یک مجموعه از نشانگر ها وجود دارد، تحلیل عاملی تاییدی احتمالاً مفید ترین روشی است که به برآورد پارامترها و آزمون های فرضیه ها، با توجه به تعداد عامل های زیربنایی روابط میان مجموعه نشانگرها می پردازد.
در تحلیل عاملی تاییدی، پژوهشگر بدنبال تهیه مدلی است که فرض می شود داده های تجربی را بر پایه ی چند پارامتر نسبتاً اندک، توصیف، تبیین یا توجیه می کند. این مدل مبتنی بر اطلاعات پیش تجربی در باره ی ساختار داده هاست که می تواند به شکل ۱- یک تئوری یا فرضیه ۲- یک طرح طبقه بندی کننده معین برای گویه ها یا پاراتست ها در انطباق با ویژگی عینی شکل و محتوا ۳- شرایط معلوم تجربی ۴- دانش حاصل از مطالعات قبلی در باره ی داده های وسیع باشد (هومن، ۱۳۸۴، ۲۹۵-۲۹۴).
تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی، یک ((آ زمون نظریه)) است. در تحلیل عاملی تاییدی، محقق با یک فرضیه ی قبلی شروع به تحلیل داده های تجربی می کند. این مدل یا فرضیه، مشخص می کند که کدام متغیرهای اندازه پذیر با ((عوامل)) در ارتباط بوده، و کدام عامل ها با هم همبستگی دارند.
در این روش، محقق قادر است بطورصریح فرضیات مربوط به ساختارهای عاملی داده را آزمایش کند. در تحلیل عاملی تاییدی، پس از مشخص شدن یکسری عوامل قبلی، تلاش می شود تا ساختارهای عاملی نظری و مشهود با مجموعه ی داده تطابق داده شود تا ((خوبی برازش)) مدل اولیه تعیین گردد.
آمارهای برازشی، میزان خوبی برازش مدل های رقیب با داده های واقعی را آزمایش می کند.
GFI، CFI و مربع کای نمونه هایی از آماره برازش می باشد که در بررسی های علمی بطور گسترده مورد بهره برداری محققین فرار گرفته است.
مربع کای، این فرضیه را آزمایش می کند که کوواریانس مدل نظری با کوواریانس داده های واقعی سازگار است. هرچه مربع کای کوچکتر باشد، برازش مدل با داده ی واقعی بهتر است.
شاخص خوبی برازش یا GFI معادل R2 دررگرسیون چندگانه است. هرچه GFI به یک نزدیک باشد، برازش مدل با داده بهتر است. AGFI بر مبنای تصحیح تعداد درجات آزادی در یک مدل اندازه گرفته می شود. GFI و AGFI نسبت به مربع کای به اندازه ی نمونه حساسیت کمتری دارند.
باید توجه کرد که ممکن است چندین مدل با مجموعه ی مشخص از داده ها برازش داشته باشد. بنابراین پیدا کردن یک مدل با برازش خوب به معنای یافتن تنها مدل یا مدل بهینه نیست. چون شاخص های گوناگون برازش وجود دارد، بهتر است همزمان چندین آماره ی برازش را برای یافتن خوبی برازش مدل استفاده کرد (علی احمدی و همکاران، ۱۳۸۳، ۴-۳).
چهارم:

یافته های تحقیق

۴-۱ مقدمه

به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های آماری پژوهش حاضر، ابتدا اطلاعات حاصل از اسناد و مدارک و مصاحبه اولیه مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن براساس اطلاعات موجود پرسش نامه با ۲۳سئوال تنظیم و در اختیار کارشناسان و مدیران و صاحبنظران قرار گرفت. همچنین چون محقق برای گردآوری سایر اطلاعات از پرسشنامه استفاده کرده است، لذا جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات این بخش، ابتدا داده‌های پژوهش از پرسشنامه‌ها استخراج و در جدول اطلاعات کلی یا جدول مادر تنظیم شد. سپس کلیه داده ها و اطلاعات با بهره گرفتن از کامپیوتر و نرم افزارهای آماری ۱۹ SPSS در بخش روش‌های توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . در فصل حاضر ابتدا اطلاعات حاصل از پرسش نامه و متغییرهای پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ، سپس براساس شاخص های بدست آمده با بهره گرفتن از روش TOPSIS شاخص ها اولویت بندی شده و مدل نهایی ایجاد شده است.

۴-۲ آمار توصیفی

در این تحقیق از آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناختی استفاده شده است .برای این منظور اطلاعات جمعیت شناختی معمولا با بهره گرفتن از جداول فراوانی و نمودارها میله ای ،نمودارهای دایره ای ،نمودارهای هیستوگرام و جداول توافقی نشان داده شده است.

۴- ۳ بررسی های جمعیت شناختی پژوهش

در این بخش به بررسی محور های جمعیت شناختی به شرح زیر خواهیم پرداخت ، پرسشنامه شامل متغییر های جمعیت شناختی زیر است :
تحصیلات
موقعیت کاری
سابقه کاری

۴-۳-۱ تحصیلات

از ۲۶۰ نمونه۵۴ نفر دیپلم، ۱۰۸ نفر فوق دیپلم، ۷۸ نفر لیسانس، ۲۰ فوق لیسانس و بیشتر

جدول ۴-۱ جدول فروانی تحصیلات

با توجه به ویژگی های جامعه آماری این پژوهش، روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده استفاده شده است که از قابلیت تعمیم پذیری زیادتری برخوردار می باشد.در نمونه گیری تصادفی ساده اعضای جامعه آماری یک شانس معین وبرابر برای انتخاب شدن را دارا بوده وزمانی که اعضاءرا از جامعه آماری انتخاب می کنیم احتمال بسیار دارد که الگوهای پراکنش ویژگی هایی که در تحقیق، خود بدان علاقه مند هستیم، به همان صورت در عناصری که برای نمونه برمی گزینیم توزیع شده باشد. این طرح نمونه گیری به نمونه گیری تصادفی ساده شهرت دارد.کمترین سوگیری وبیشترین تعمیم پذیری را دارا می باشد.جهت تعیین حجم نمونه از فرمول ذیل استفاده شده است:

طبق فرمول بالا ۲۰۰ n=تعیین می شود که از بین کارمندان، مدیران و مشتریان بطور تصادفی انتخاب شده اند.

۳-۶ روش سنجش روایی و پایایی ابزار تحقیق

۳-۶-۱^[۵۸]روایی

مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه گیری به واقع بتواند خصیصه مورد نظر را اندازه گیری نماید ونه خصیصه دیگری را. به عبارتی روایی میزان توانایی آزمون در اندازه گیری آنچه باید اندازه گیری کند می باشد.(هومن،۴۷:۱۳۷۸)
موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری های نامناسب وناکافی می تواند پژوهش علمی را بی ارزش وناروا سازد.
در این تحقیق ،پس از طراحی پرسشنامه محقق جهت سنجش ابزار گردآوری داده ها،ابتدا پرسشنامه مقدماتی را در میان نمونه مورد نظر توزیع ومورد اجرا قرار داد سپس برای تعیین روایی، که در آن هدف ارتباط آزمون با خصیصه مورد اندازه گیری است،تلاش شد تا سوالات روشن وقابل فهم باشد ودر تدوین ویا اصلاح سوالات به مفاهیم ونظریه های مرتبط با موضوع واهداف وفرضیات تحقیق توجه شود.
پس از جمع آوری داده ها و کسب از متخصصین و کارشناسان شهرداری تغییرات لازم جهت تحقیق مورد استفاده قرار گرفت ،واین امر روایی محتوایی وصوری پرسشنامه را امکان پذیر ساخت.

۳-۶-۲ اعتبار^[۵۹] یا پایایی

مقصود آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار وبه گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام «ضریب پایایی» استفاده می کنیم واندازه آن معمولا بین صفر تا یک تغییر می کند. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی وضریب پایایی یک، معرف پایایی کامل است.(فرهنگی،۲۳۳:۱۳۸۵)
برای محاسبه ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری شیوه های مختلفی به کار برده می شود از جمله :
الف)اجرای دوباره آزمون یا روش باز آزمایی^[۶۰]
ب)روش موازی یا استفاده از آزمون همتا^[۶۱]

همکاری با گروه های ملّی و محلّی
تقدیر نامه ها و جوایز

۴٫نتایج کلیدی سازمان

شاخصهای برداشتی و عملکردی که عبارتند از:
دستاوردهای مالی و غیرمالی شرکت برای سهامداران و مالکان شامل

میزان سود سهام
افزایش ارزشی سهام سازمان
رضایت سهامداران

۲-۱-۵) طراحی سیستم ارزیابی عملکرد
علاوه بر ابزار ها و روش های ارزیابی عملکرد، به منظور اجرای هرچه بهتر ارزیابی عملکرد در سازمان ها، طراحی و پیاده سازی سیستم ارزیابی عملکرد ضروری می باشد. در این بخش به صورت مختصر به بررسی نحوه ی طراحی سیستم های ارزیابی عملکرد می پردازیم. یک سیستم ارزیابی عملکرد همانطور که در شکل ۲-۵ نشان داده شده در سه سطح می تواند مورد بررسی قرار گیرد:
شاخص های عملکرد مجزا
مجموعه شاخص های عملکرد
ارتباط بین سیستم ارزیابی عملکرد و محیطی که سیستم درون آن عمل می کند.
شکل ۲-۵) چارچوبی برای طراحی سیستم ارزیابی عملکرد (منبع: عفتی داریانی و همکاران، ۱۳۸۶ )
در طراحی سیستم ارزیابی عملکرد، باید دانست که شاخص های عملکرد می بایست در یک زمینه ی استراتژیک قرار گیرند تا بر آنچه افراد انجام می دهند، اثر گذارند. ممکن است ارزیابی، فرایند کمی کردن باشد اما اثر آن در تحریک عملکرد است و به گفته مینتزبرگ تنها با سازگاری عمل است که استراتژی ها درک می شوند. به عقیده لیانگ و همکاران وی در بخش تولید، ابعاد کلیدی عملکرد عبارتند از: کیفیت، سرعت تحویل، قابلیت تحویل، قیمت و انعطاف پذیری. در اینجا تنها به بررسی شاخص های کلیدی کیفیت، زمان، هزینه و انعطاف پذیری خواهیم پرداخت (عفتی داریانی، ۱۳۸۶).
۲-۱-۶) عملکرد بازار
موفقیت استراتژی های هر شرکت، در عملکرد آن شرکت منعکس می شود. عملکرد شرکت میزان موفقیت یک شرکت در خلق ارزش برای قسمت های مختلف بازار است. در نهایت عملکرد شرکت بر اساس دستیابی به اهداف کسب و کار، از طریق واحدهای مختلف شرکت، تعیین می شود. شرکت هایی که عملکرد مطلوبی دارند، ارزش را در طول زمان خلق می نمایند و این مهم در شرکت هایی که عملکرد نامطلوبی دارند صورت نمی گیرد. عملکرد بازاریابی به توانایی سازمان برای افزایش فروش، ارتقای موقعیت رقابتی شرکت، توسعه محصول جدید، بهبود کیفیت محصول، کاهش زمان تحویل کالا یا خدمات به مشتریان، گسترش سهم بازار و غیره در مقایسه با دیگر رقبا در یک صنعت خاص اشاره دارد (سایمونز، ۱۳۸۵). به طور کلی اندازه گیری عملکرد در یک سازمان، کار چندان ساده ای نیست زیرا معمولا اندازه سازمان ها بزرگ است، فعالیت های گوناگون و اغلب پیچیده ای دارند و نیز در نقاط مختلف جغرافیایی پراکنده اند. ایشان در پی تامین هدف های متنوع و گوناگونی هستند و به نتایج متفاوتی نیز دست می یابند. برای سنجش و اندازه گیری عملکرد سازمان، شاخص ها و روش های متعددی ارائه شده است. دو دانشمند کانادایی با مرور ادبیات مدیریت توانسته اند برای شرکت های موفق ۲۷ ویژگی بر شمارند که از مرز عدد و رقم خشک و بی روح فراتر می رود. با این وجود در تحقیقات آنان مشاهده می شود که بسیاری از مدیران برای ارزیابی عملکرد و تعیین هدف با مشکل مواجه هستند و نمی توانند تنها به مقادیر کمی اکتفا کنند (دفت، ۱۳۸۷).
بازارهای مالی
سرمایه‌گذاری
فروش بازار درآمد باقی مانده بازگشت سرمایه‌گذاری سود
شرکت
مواد خام نیرو و کار انرژی خدمات
درآمد
پرداخت نقدی
بازار محصول مشتری
پیشنهاد ارزش
قیمت
کیفیت
شکل ظاهری
خدمات
عوامل بازار
شکل ۲- ۶) جریان های عملکرد شرکت (منبع: سایمونز، ۱۳۸۵)
شکل ۲-۶ دربرگیرنده ی جریان هایی است که باید در ازای عملکرد شرکت مورد ملاحظه قرار گیرند. عوامل کلیدی ارزش افزایی از منظر عملکرد شرکت عبارتند از:
مشتریان
تامین کنندگان
مالکان و اعتبار دهندگان
سه گروه مذکرو مبادلاتی را از طریق بازار با شرکت انجام می دهند. بدین ترتیب که مشتریان، کالاها و خدمات را در بازار کالا خریداری می کنند. ( گاهی دوباره به فروش می رسانند) تامین کنندگان محصولات و خدمات را از طریق بازارهای عامل به شرکت می فروشند و نیز مالکان و اعتباردهندگان سهام شرکت یا اسناد بدهی را از طریق بازارهای مالی به فروش می رسانند (سایمونز، ۱۳۸۵، ص ۲۴۹).
۲-۱-۷) روش های مختلف سنجش عملکرد بازار
محقیقین مختلف برای سنجش عملکرد بازاریابی از مولفه های مختلفی استفاده کرده اند و هیچ رویه ی ثابت یا مشابهی در این زمینه دیده نمی شود و رویه ی معمول به این صورت است که در ابتدا چند مولفه در ارتباط با عملکرد بازاریابی انتخاب شده و سپس به روش عینی یا ذهنی و تحت یک سوال هر یک از مولفه ها را می سنجند (بختیاری، ۱۳۸۵).
ماهیت معیار
آیا معیار کامل است