β

t

sig

۱

رعایت حرمت همکاران

۵۳/۰

۲۸/۰

۶۴/۵۲

۵۳/۰

۲۵/۷

۰۰۰/۰

۲

رعایت حرمت همکاران +
احترام گذاشتن به موسسه و سازمان

۵۸/۰

۳۴/۰

۶۴/۵۲
۲۹/۱۳

۵۱/۰
۲۵/۰

۳۷/۷
۶۴/۳

۰۰۰/۰

۰۱/۰P< 136N=

جدول حاکی از آن است که در بررسی اولویتهای متغیرهای پیش بینیکنندهی فرهنگ سازمانی، در گام اول رعایت حرمت همکاران بیشترین پیش بینی را داشته، این متغیر به تنهایی توانسته ۲۸ درصد تغییرات فرهنگ سازمانی را پیش بینی کند و در گام دوم احترام گذاشتن به موسسه و سازمان نیز وارد الگوی پیش بینی شده است، این دو متغیر با هم دیگر توانستهاند ۳۴ درصد تغییرات فرهنگ سازمانی را پیش بینی کنند، یعنی متغیر احترام گذاشتن به موسسه و سازمان به تنهایی توانسته است ۶ درصد به میزان پیش بینی متغیر قبلی اضافه کند. ضریب بتای استاندارد نیز نشان میدهد که در معادلهی رگرسیون، متغیر رعایت حرمت همکاران دارای ضریب بتای ۵۱/۰ و متغیر احترام گذاشتن به موسسه و سازمان دارای ضریب بتای ۲۵/۰ میباشند.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ ) نتایج
با توجه به مطالبی که در پژوهش گفته شد می توان موارد زیر را نتیجه گیری کرد:
فرضیه اصلی: بین فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه ای رابطه معنی داری وجود دارد
تجزیه تحلیل یافته های مربوط به فرضیه کلی نشان داد که بین دو متغیر فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه ای رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد و با بالا رفتن فرهنگ سازمانی اخلاق حرفه ای نیز افزایش می یابد.
نتا یج این فرضیه با نتایج پژوهش مقیمی(۱۳۸۷) با موضوع اخلاق حرفه ای پایه گذار فرهنگ سازمانی هم خوانی دارد وی در این مقاله به این نتیجه رسید که اخلاق حرفه ای پایه گذار فرهنگ سازمانی می باشد
همچنین با تحقیق قندعلی یوسفی(۱۳۸۹) با عنوان بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و وجدان کاری در بین کارکنان مناطق نفتخیز جنوب مطابقت داردنتایج نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و وجدان کاری در سطح ۹۹ % رابطه معنی دار ومثبت وجود دارد همچنین بین کلیه ابعاد فرهنگ سازمانی بجزبعد خطرپذیری با وجدان کاری رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.
همچنین بانتایج بیک زاده،صادقی،ابراهیم پور(۱۳۹۱) با عنوان تا ثیر عوامل سازمانی بر رشد اخلاق حرفه ای کارکنان شرکت ملی پخش فراورده های نفتی مازندران مطابقت دارد.تنایج بیانگر آن است که ساختار سازمانی،فرهنگ سازمانی،آموزش کارکنان ونظام اطلاع رسانی بررشداخلاق حرفه ای کارکنان در شرکت ملی پخش فراورده غرب استان مازندران تاثیر دارد
فرضیه فرعی۱: میانگین نمرات پاسخگویان در خصوص فرهنگ سازمانی بالاتر از حد متوسط است
تجزیه تحلیل یافته های مربوط به فرضیه نشان دادکه میانگین نمرات پاسخگویان در خصوص فرهنگ سازمانی از میانگین آزمون بیشتر است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که میانگین نمرات پاسخگویان در خصوص فرهنگ سازمانی بالاتر از حد متوسط می باشد.

نتایج این فرضیه با پژوهش منوریان و بختایی ( ۱۳۸۶ ) با عنوان شناخت فرهنگ سازمانی براساس مدل دنیسون در سازمان مدیریت صنعتی،انجام دادندمطابقت دارد نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که سازمان مدیریت صنعتی در هر چهار بعد درگیر شدن در کار، انطباق پذیری، سازگاری و رسالت در حدمتوسط و بالاتر از متوسط قرار دارد. سازمان مدیریت صنعتی بهترین وضعیت را در متغیرهای درگیر شدن در کار و انطباق پذیری به دست آورده است. با وجوداین، در برخی شاخص ها از جمله هماهنگی و پیوستگی و اهداف و مقاصد نیازمند بهبود است. همچنین بامقاله قادری ( ۱۳۸۸ ) باعنوان بررسی فرهنگ سازمانی بیمارستان شهیدهاشمی نژادمشهد براساس مدل دنیسون وتحقیق رجب بیگی(۱۳۸۷) با عنوان بررسی فرهنگ سازمانی در سازمان جنگل ها، مراتع، آبخیزداری کشور مطابقت دارد.
فرضیه فرعی۲: میانگین نمرات پاسخگویان در خصوص اخلاق حرفه ای بالاتر از حد متوسط است
تجزیه تحلیل یافته های مربوط به فرضیه نشان دادکه میانگین نمرات پاسخگویان در خصوص اخلاق حرفه ای از میانگین آزمون بیشتر است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که میانگین نمرات پاسخگویان در خصوص اخلاق حرفه ای بالاتر از حد متوسط می باشد. و این فرضیه با نتایج باپژوهش طاهری،کاظم پور،اشرفی ریزی(۱۳۸۹) با عنوان میزان توجه کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان به اخلاق حرفه‌ای بر اساس اصول اخلاقی کتابداران دانشگاهی ایران انجام گرفت هم سو می باشد . در این مقاله به این نگته اشاره می کند که مهم‌ترین متغیر در موفقیت هر سازمان، رعایت اخلاق می‌باشد. ماهیت حرفه‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی خدمت به کاربران است، از این‌رو توجه به اخلاق حرفه‌ای لازم و ضروری است.از نظر کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان، بالاترین میزان توجه به عناصر اخلاق حرفه‌ای بر اساس اصول اخلاقی کتابداران دانشگاهی ایران به ترتیب شامل برقراری ارتباط مثبت با همکاران در داخل و خارج از سازمان، رفتار مناسب و توأم با احترام با همه‌ی مراجعان و تلاش در شناسایی مسؤولیت‌های اجتماعی و حرفه‌ای می‌باشد. هر چند میزان توجه در بیشتر موارد بالاتر از حد متوسط است، اما مدیران کتابخانه‌های پ
یش‌گفت نباید از سایر اصول اخلاق حرفه‌ای، که در سطح متوسط و پایین‌تر هستند، غافل شوند. این امر، ضرورت آموزش مداوم اخلاق حرفه‌ای برای کتابداران دانشگاهی را می‌طلبد. همچنین با نتایج پژوهش بررسی صلاحیت های حرفه ای معلمان آموزش عمومی که توسط مصطفی نیکنامی (۱۳۸۸ ) انجام گرفت مطابقت دارد. اما با نتایج تحقیق عزیزی(۱۳۸۹)باعنوان اخلاق حرفه ای در آموزش عالی تاملی بر راهبرد های بهبود استانداردهای اخلاقی در آموزشهای دانشگاهی کردستان هم سونمی باشد شدنتایج پژوهش نشان دهنده این است که ازنظراساتید ودانشجویان،وضعیت موجوداخلاق حرفه ای درحوزه ی فعالیت های آموزشی پایین تر از حد متوسط ارزیابی می شود.

جدول ۲۶ بعد سلامت محیط بر حسب نوع ناتوانی ۹۱
جدول ۲۷میانگین کیفیت زندگی و ابعاد آن بر حسب نوع ناتوانی ۹۲
جدول ۲۸ بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای پیوسته پژوهش ۹۳
جدول ۲۹ بررسی کیفیت زندگی کل افراد دارای کم توانی بر حسب دسترسی به تسهیلات و امکانات موجود در جامعه ۹۳
جدول ۳۰ بررسی کیفیت زندگی کل افراد دارای کم توانی بر حسب درآمد افراد ۹۴
جدول ۳۱ بررسی کیفیت زندگی کل افراد دارای کم توانی بر حسب سطح تحصیلات ۹۴
جدول ۳۲ بررسی کیفیت زندگی کل افراد دارای کم توانی بر حسب وضعیت اشتغال ۹۴
جدول ۳۳ بررسی کیفیت زندگی کل افراد دارای کم توانی بر حسب دارا بودن بیمه دولتی ۹۴
جدول ۳۴ بررسی کیفیت زندگی کل افراد دارای کم توانی بر حسب دسترسی به وسایل کمکی ۹۵
جدول ۳۵ بررسی همبستگی متغیر کیفیت زندگی کل با سن افراد دارای کم توانی ۹۵
فهرست شکل‌ها
نمودار ۱ نمودار مدل ادراکی کیفیت زندگی فرانس ۵۲
نمودار ۲ نمودار کیفیت زندگی (مدل ران) ۵۳
نمودار ۳ مدل کیفیت زندگی بهداشت جهانی ۵۵
فصل اول: کلیات پژوهش
مقدمه
بیان مسئله
انگیزه پژوهشگر
هدف پژوهش
اهمیت وضرورت پژوهش
فایده پژوهش
مقدمه
در سراسر جهان ودر تمام سطوح اجتماع افراد دارای کم توانی وجود دارند. تعداد این افراد در جهان بسیاراست واین تعدادپیوسته رو به افزایش می‌باشد علل بوجود آورنده کم توانی و پیامد‌های ناشی از آن در جهان یکسان نمی‌باشد. تفاوت در پیامد‌ها ناشی از اوضاع واحوال گوناگون اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی جوامع ونیزتسهیلاتی است که دولت ها به رفاه شهروندان خود اختصاص می‌دهند. در عرصه کم توانی شرایط متعدد وخاصی وجود دارد که وضعیت زندگی افراد ناتوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. جهل، غفلت، خرافات وترس ازجمله عوامل اجتماعی هستند که در طی تاریخ کم توانی باعث در انزوا قرار گرفتن افراد ناتوان وبه تاخیر انداختن رشد توانایی‌های آنها شده است. مطالعات تاریخی حاکی از تلاش‌های مستمر افراد دارای کم توانی برای دستیابی به حقوق و فرصت‌های برابر با دیگران است.

کم توانی شرایطی است که در توانایی فرد برای انجام کار‌های روزانه وانطباق وی برای داشتن یک زندگی عادی و مستقل در بعد شخصی ویا اجتماعی اختلال ایجاد می‌شود بعبارت دیگرکم توانی مرتبط با محرومیت‌هایی است که فرد بعنوان نتیجه اختلالات و کم توانی‌های خود تجربه می‌کند واین امر باعث می‌شود فرد دارای کم توانی نتواند نقش‌های خود را بسته به سن ویا جنس که در شرایط اجتماعی وفرهنگی طبیعی در نظر گرفته می‌شود انجام دهد. اما درک، توضیح وتبیین این امر ارتباط تنگاتنگ با الگو‌های مفهومی دارد که آن را به اشکال گوناگون توجیه می‌کند، به عنوان مثال دیدگاه‌های پزشکی، اجتماعی، حقوقی و… هر یک توجیهات متفاوتی از کم توانی ارائه می‌کنند. اگر در دیدگاه پزشکی تمرکز بر فرد دارای کم توانی وتوانایی‌های وی می‌باشد، در دیدگاه اجتماعی کم توانی تابعی از ارتباط میان فرد دارای کم توانی ومحیط است و هنگامی اتفاق می‌افتد که این افراد با موانع فرهنگی و اجتماعی مواجه می‌شوند که مانع از برخورداری آنها از سیستم‌های مختلف جامعه که برای دیگر افراد قابل دسترسی است، می‌شود. اگر این واقعیت را بپذیریم که همه افراد بشر آزاد و برابر آفریده می‌شوند، پس باید به این حقیقت نیز اذعان نماییم که همه انسانها می‌باید از منزلت، کرامت و حقوق برابر خوردار باشند. بنابراین هر نوع محرومیت از حقوق انسانی و شهروندی بر مبنای نژاد، رنگ، جنسیت ویا کم توانی تبعیض قلمداد می‌شود، در شرایطی که چارچوب حقوق بین الملل زندگی افراد را در هر نقطه از جهان تغییر داده افراد دارای کم توانی نیز باید بتواننداز تمامی حقوق انسانی برابر با دیگران بهره مند شوند. علیرغم نادیده گرفته شدن تاریخی این افراد، نگاه به آنان می‌باید مورد تجدید نظر جدی قرار گیرد بر اساس حقوق بین الملل و قانون اساسی کشورباید تمام افراد دارای کم توانی بادیده احترام نگریسته شوند و به آنان فرصت برابر برای داشتن یک زندگی عادی داده شود. لذا کم توانی نباید به عنوان عامل عقب ماندگی فرد از جریان عادی زندگی تلقی گردد.
افراد دارای کم توانی اقلیتی بزرگ را در تمامی جوامع تشکیل می‌دهند، هرچند که آنان در کشور‌های پیشرفته و توسعه یافته شرایطی متفاوت از کشورهای در حال توسعه ویا کمتر توسعه یافته دارند لیکن همه در یک تجربه مشترکند و آن تبعیض است. براساس آمار‌های منتشره از سوی سازمان ملل درسند آخرین میثاق جهانی افراد دارای کم توانی در سال ۲۰۰۶، ۶۵ میلیون نفر با کم توانی درسراسر جهان زندگی می‌کنندکه با در نظر گرفتن خانواده‌های آنان حدود دو میلیارد انسان بنوعی با موضوعات مربوط به کم توانی درگیر می‌باشند که این امر خود نشان از لزوم توجه ویژه به شرایط این افراد می‌باشد. در مناطق مختلف ودر هر کشوری از جهان بخصوص در کشور‌های در حال توسعه افراد دارای کم توانی در حاشیه زندگی می‌کنند اغلب آنها از تجربه‌های اساسی زندگی از جمله دستیابی به اموری چون مدرسه رفتن، بدست آوردن شغل، داشتن مسکن مناسب، ازدواج، گذران اوقات فراقت، دسترسی به تسهیلات عمومی، حمل ونقل وحتی سیستم‌های اطلاع رسانی محرومند.
در حدود ۲۰ درصد از فقیر‌ترین افراد جهان دارای کم توانی هستند.
بیش از ۸۵ درصداز افراد دارای کم توانی با فقر زندگی می‌کنند.
بیش از ۵۰ درصد از کم توانی‌هایی که قابل پیشگیری هستند، مستقیماً با فقر ارتباط دارند. این موضوع مخصوصاً در مورد کم توانی‌های ناشی از سوء تغذیه بویژه تغذیه دوران بارداری و بیماری‌های عفونی صدق می‌کند.
در حدود ۹۸ درصد از بچه‌های دارای کم توانی در کشور‌های در حال توسعه به مدرسه نمی‌روند.
در حدود ۳۰ درصد از بچه‌های خیابانی جهان دارای کم توانی هستند.
میزان سواد برای افراد بزرگسال دارای کم توانی کمتر از ۳ درصد است ودر برخی کشور‌ها این آمار برای زنان دارای کم توانی کمتر از ۱ درصد می‌باشد.
سطح مرگ ومیر در کودکان دارای کم توانی بالغ بر ۸۱ درصد می‌باشد با اینکه مرگ ومیر در میان کودکان زیر پنج سال به طور کل به زیر ۲۰ درصد کاهش یافته است در برخی موارد بنظر می‌رسد که کودکان دارای کم توانی از جامعه حذف شده اند.
زنان دارای کم توانی احتمالا ۲ یا ۳ برابر بیشتر از زنانی که دارای کم توانی نیستند، قربانی مسایل فیزیکی وسوء استفاده‌های جنسی می‌شوند. تقریباً ۲۰ میلیون زن هر ساله به دلیل عوارض دوران بارداری یا هنگام زایمان دچار کم توانی می‌شوند(۲۰۰۶, UN).
میان فقر و کم توانی همبستگی وجود دارد، در حالی که افراد فقیر ممکن است در طول زندگیشان دچار کم توانی گردند، کم توانی نیز می‌تواند به فقر منتهی گردد. این افراد معمولاً با تبعیض ومسائل حاشیه نشینی مواجه اند. تبعیض دارای یک پیامد مشخص نیست بلکه بیانگرمحرومیت از سلسله ی بهم پیوسته‌ای از موقعیت هاست که سرنوشت افراد مورد تبعیض را دگرگون میکند. کودک دارای کم توانی که امکان رفتن به مدرسه را پیدا نمی‌کند از دستیابی به درآمد وداشتن شغل پایدار محروم می‌ماند. عدم استقلال مادی موجب وابستگی وی به اطرافیان می‌گردد. زمانی که فرد دارای کم توانی امکان استفاده از تسهیلات عمومی جامعه را نداشته باشد از تعامل با دیگران محروم می‌گردد وعدم دسترسی به منابع جامعه موجب طرد و انزوای فرد دارای کم توانی را فراهم می‌سازد. انباشتگی محرومیت‌ها برای اغلب این افراد بگونه‌ای است که هیچ پله‌ای برای صعود به پله بعدی وجود ندارد. محرومیت آنان نه ناشی از محدودیت در عملکرد این افراد بلکه بدلیل اختلال در سیستم ها وساختار‌ جوامعی است که امکانات موجود درآن برای همه طراحی نشده است. لذا در ادبیات نوین، کم توانی امری است نسبی، که نه ناشی از مشکلات فردی بلکه محصول شرایط جامعه می‌باشد. در واقع زمانی که شرایط جامعه بگونه‌ای باشد که تسهیلات وامکانات ونیزفرصت‌های برابر برای تمامی مردم فراهم نباشد ممکن است که هر فردی به نحوی در معرض عقب ماندگی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… قرار گیرد. در این شرایط وضعیت زنان دارای کم توانی بخصوص در کشور‌های در حال توسعه بسیار وخیم‌تر است اغلب آنان با تبعیضی سه گانه مواجه اند: زن بودن، ناتوان بودن و زندگی در یک کشور کمتر توسعه یافته.
بیان مسئله
از ابتدای خلقت، بشر در فراز و نشیب زندگی همواره با حوادث و اتفاقات ناشناخته روبرو بوده است. سیل، زلزله، جنگ‌های خانمان سوز، بیماری‌های لاعلاج، فقر، شیوع فحشاء، مواد مخدر ،حوادث و اتفاقات ناشی از کار، تصادفات و… همه از عواملی هستند که سلامت انسان را تهدید نموده و همه ساله گروهی از انسان‌ها را دچار کم توانی می‌سازند.
ازنظر سازمان جهانی بهداشت، کم توانی عبارت است از هرگونه محدودیت یا فقدان توانایی انجام فعالیتهای معمولی ومتعارف که از یک نقص نشات می‌گیرد (سازمان بهداشت جهانی، ۲۰۰۸).
فرد دارای کم توانی کسی است که بخشی از توانایی‌های فیزیکی، جسمی، اجتماعی، حرفه ای، ذهنی و روانی خود را از دست داده یا اصلاً بدست نیاورده است. بنابراین باید سعی شود توانایی‌های او تا حد ممکن افزایش یابد. (نودهی، ۱۳۸۵: ۲۸).
کم توانی بیماری نیست و معمولاً تا پایان عمر با فرد باقی می‌ماند، میزان مرگ و میر و بیماری در بین افراد دارای کم توانی به مراتب بیشتر می باشد. افراد دارای کم توانی غالباً به خدمات و فرصت‌هایی که در اختیار سایر افراد جامعه قرار داده می‌شود دسترسی ندارند. آنان اغلب از تصدی هر گونه شغل مهم و کلیدی در جامعه کنار گذاشته می‌شوند، عدم حضور در امور جامعه منجر به این می‌شود که نیاز‌های آنان در ورطه فراموشی قرار گیرد. کم توانی در اثر تعامل دوسری عوامل حاصل می‌شود، ویژگی‌های فردی که دارای کم توانی است و ویژگی‌های محیطی که ایجاد کننده محرومیت می‌باشد. احساساتی نظیر بی ارزش بودن، سردرگمی، مشکلات برقراری ارتباط اجتماعی، نداشتن آموزش، شغل و درآمد، زندگی منزوی و سایر تبعیضات اجتماعی، محرومیت‌هایی هستند که فرد دارای کم توانی آن‌ها را تجربه می‌کند. این پیامد‌ها بستگی مستقیم با شرایط محیطی، امکانات و منابع اجتماعی و مقررات تبعیضی در جوامع دارد. هر چند این تبعیضات بر اساس شرایط اجتماعی و کلیشه‌های منفی نسبت به افراد دارای کم توانی وجود دارد اما زنان بار این تبعیضات را بیشتر بر دوش می‌کشند.
در سرشماری نفوس ایران در سال۱۳۶۰ افراد نابینا، ناشنوا، قطع اندام ها، تغییر شکل اندام‌ها وفلج کامل به عنوان فرد ناتوان ودارای کم توانی سرشماری شده اند و افراد فاقد این شرایط از سرشماری خارج بوده ا ند.
در سرشماری ۱۳۷۵ با محور قراردادن خانوار از ۱۲۳۹۸۲۳۵ خانوار کشور نزدیک به ۴۷۹۵۹۰ خانوار دارای فرد دارای کم توانی سرشماری شده اند. بدین ترتیب نسبت خانوارهای دارای فرد دارای کم توانی به خانوارهای عادی ۹/۳ درصد بوده است. این نسبت در نقاط شهری ۴/۳ در صد در نقاط روستایی ۷/۴ در صد محاسبه شده است (محمدی، ۱۳۸۵: ۱۱).
بر اساس مطالعات انجام شده به منظور شناسایی اقشار نیازمند به خدمات بهزیستی، ۲/۶ درصد جمعیت ایران ۶۰ سال و بالاتر بوده اند و۵/۶ در هزار افراد بررسی شده مبتلا به ضعف وعدم کارکرد اندام‌ها و۷/۲ در هزار نیز مبتلا به فلج اندامها می‌باشند. در این بررسی مهمترین علت کم توانی، بیماریها با ۸ /۲۸، ضربه ۳/۲۶، و مشکلات مادر زادی ۷ /۲۱ درصد گزارش شده است (جغتایی، ۱۳۷۷: ۱۳).
سازمان بهداشت جهانی(WHO) معتقد است: تقریباً ۱۰درصد از جمعیت جهان با کم توانی زندگی می‌کنند که بزرگترین گروه اقلیت جهان هستند به دلیل رشد جمعیت جهان، پیشرفت‌های پزشکی و فرایند سالمندی تعداد افراد دارای کم توانی در حال افزایش است، شمار جهانی افراد دارای کم توانی بیش از ۶۵۰ میلیون نفر است که با خانواده‌هایشان رقمی معادل ۲ میلیارد نفر را در بر می‌گیرد که بنوعی درگیر مسئله کم توانی هستند ( ۲۰۰۶ , UN ).
در ایران بر اساس سرشماری نفوس و مسکن کل کشوردرسال ۱۳۸۵ ازجمعیت ۷۰۴۹۵۷۸۲ نفری کشور با در نظر گرفتن نرخ شیوع کم توانی به میزان ۳۸/۴ تعداد ۳۰۸۷۷۱۵ نفر دارای کم توانی در کشور وجود دارد که ازاین تعداد ۲/۲۴ درصد یعنی معادل ۷۴۷۱۳۲ نفر تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند که ۳۶ درصد یعنی۹۶۸,۲۶۸نفر را زنان و۶۴درصد یعنی ۱۶۴,۴۷۸ نفر را مردان تشکیل می‌دهند توجه به آمارها نشان دهنده این واقعیت است که افراد دارای کم توانی بخش عظیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و لذا نمی توان نسبت به مسائل ومشکلات ونیز حقوق آنان بی اعتنا بود. کم توانی و نقص برای زنان در مقایسه با مردان مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند و پیامد‌های آن برای زنان بسیار جدی و قابل تعمق است. در بسیاری از کشور ها، بخصوص کشور‌های در حال توسعه محرومیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زنان را از دسترسی به خدماتی مانند: مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و پرورش، حرفه آموزی و اشتغال باز می‌دارد و بنابراین در چنین کشور‌هایی زنان دارای کم توانی تقریباً هیچ گونه امکاناتی برای غلبه بر مشکلات خود ندارند، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و فرصت‌های تحصیلی برای دختران و زنان دارای کم توانی بسیار اندک است. احتمال دریافت حرفه آموزی و اشتغال برایشان محدود می‌باشد. زنان دارای کم توانی بشدت در معرض خشونت‌های جسمی، جنسی و روانی قرار می‌گیرند. دختران و زنان دارای کم توانی بیشتر گرفتار فقر می‌باشند، مشارکت آنان در تصمیم گیری‌ها نیز بطور کلی بسیار ناچیز است. در بسیاری از کشور‌ها زنان در صورت ناتوان شدن از سوی شوهرانشان رها شده و از زندگی در کنار فرزندانشان محروم می‌شوند. تحقیقیات در زمینه کم توانی معمولاً نسبت به تفاوت‌های جنسیتی بی تفاوت بوده است (وایت، ۱۹۷۷: ۲۳). لذا در بررسی مسائل مربوط به کم توانی، نیاز‌ها وتجربیات زنانه در نظر گرفته نشده است.
در طی چند دهه گذشته سلامت بعنوان یک حق بشری و هدف اجتماعی در جهان شناخته شده است که باید در دسترس همه انسان‌ها قرار گیرد، اخیراً مفهوم وسیع تری از سلامت بوجود آمده وآن کیفیت زندگی است. برخی کیفیت زندگی را با مفاهیمی چون رضایت مندی از زندگی، خشنودی، آسایش خاطرو حتی زندگی خوب بکار می‌برند (فرانس ۱۹۹۲: ۲۳ ) سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را ادراک فرد از موقعیتش در زندگی و در متن فرهنگ و نظام‌های ارزشی که در آن زندگی می‌کند و در ارتباط با هدف، انتظارات و ارتباطات و نیاز هایش می‌داند. بطور کلی کیفیت زندگی دارای ابعاد مختلف فیزیکی، روانی واجتماعی است که پهنه وسیعی از زندگی فرد را در بر می‌گیرد. کیفیت زندگی درک منحصربه فرد هر شخص است در مورد اینکه آیا زندگی او با وجود ارتباطاتی که با دوستان، آشنایان و اجتماعش داردبرایش رضایت بخش و قابل قبول است یا نه؟ (پارک و پارک، ۱۳۷۶). یکی از جامع‌ترین و کامل‌ترین تعاریف کیفیت زندگی به وسیله پروفسور هور نکوئیست(۱۹۸۵) ارائه گشته است وی کیفیت زندگی را بر اساس مطالعات خود و یافته‌های سایرین بعنوان نیاز بیان شده و رضایت عملی در یک تعداد از ابعاد اصلی زندگی با تمرکز خاص بر احساس خوب بودن تعریف می کند به عقیده وی اندازه گیری کیفیت زندگی به وسیله بررسی ابعاد ۵ گانه زیر از زندگی افراد امکان پذیر است.
قلمرو فیزیکی شامل سلامت بدن و فشار ناشی از بیماری خاص
قلمرو روانی و عاطفی شامل احساس رضایت از زندگی، احساس خوب بودن و عملکرد فکری و عقلانی و اعتقادات
قلمرو اجتماعی شامل تماس اجتماعی و ارتباط مناسب بادیگران بطورعموم وباخانواده وهمسربه طورویژه.
قلمرو رفتاری: فعالیتی شامل ظرفیت پذیرش مراقبت از خود و انجام کار و فعالیت و حرکت
قلمرو مادی، شامل وضعیت اقتصادی و مالی فرد و بطور کلی درک فرد ازرضایت مندی در زندگی (زارعی، ۱۳۸۷: ۲۳).

ماهیت افشاگر رفتارهای تبدیل­خواه در دوران مدرسه: انگشت­نما بودن

کد ۶۱۰: بازنماییِ سرشت دخترانه­ی تبدیل­خواه در دوران تحصیل: ایجاد تصویر همجنس­گرا
مشارکت­کننده­ شماره­ ۵:
«همیشه فکر می­کردم که من منحرف جنسی هستم. چون همین دوستم هم که باهاش رابطه داشتم بهم گفته بود که تو همجنس­گرا هستی. منم همیشه فکر می­کردم که یه همجنس­بازم».
کد ۶۲۰: بازنماییِ سرشت پسرانه­ی تبدیل­خواه در دوران تحصیل: ایجاد تصویر همجنس­گرا
مشارکت­کننده­ شماره­ ۷:
«تو مدرسه هم بهم می­گفتند هم­جنس­باز».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۹:
«تو دانشگاه چون همه فهمیده بودند که من دوست­دختر دارم، به حراست گزارش داده بودند و من سر این موضوع پرونده داشتم. چون اون­جا بهم گفته بودند که شما همجنس­گرا هستید».

• بررسی و تحلیل تم و مقایسه­ دو گروه مبتنی بر سیطره­ی جنسیت (۶۱۰ و ۶۲۰)

سرشت متفاوت از جنسیت هر دو گروه از تبدیل­خواهان در دوران تحصیل، برای آنان دردسرهایی به همراه دارد. از جمله­ این مسائل می­توان به انگ همجنس­گرایی به آنان اشاره کرد. از آن­جا که تبدیل­خواه جنسی به جنس مخالف خود گرایش دارد و این جنس مخالف را مبتنی بر سرشت دخترانه/ پسرانه­ی خود بازتعریف می­ کند که با جنسیت ظاهری او تطابق ندارد،‌ تصویری که در مدرسه از او شکل می­گیرد، یک همجنس­گرا است! توجه به این نکته ضروری است که از دوران پس از بلوغ این گرایش­های جنسی را می­توان در بیشتر کودکان مشاهده کرد اما در بسیاری از موارد، ‌امکان بروز چنین تمایلات جنسی­ای برای کودکان راضی از جنسیت وجود ندارد. حال آنکه، یک ترنسکشوال در میان انبوهی از همکلاسی­ها و هم­مدرسه­ای­ها و معلمین (برای MtF) از جنس مخالف قرار گرفته و در چنین وضعیتی، پنهان کردن تمایلات مذکور،‌ به مراتب دشوارتر است.

کد ۶۱۱: «دخترک تنها» در مدرسه­ی پسرانه: تجربه­ طرد و انزوا به دلیل روحیات دخترانه در دوران مدرسه
مشارکت­کننده­ شماره­ ۱:
«دوران مدرسه به­خاطر متفاوت بودنم بچه­ها تمایلی نداشتند که من­رو تو جمع خودشون راه بدن و یا این­که همش مسخرم می­کردند، حتی اگه راه می­دادنم من معذب بودم و زیاد باهاشون راحت نبودم. تو دوران دانشجویی فقط درس می­خوندم. همش سالن مطالعه و در حال درس خوندن بودم».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۳:
«در مدرسه هیچ دوست پسری نداشتم با دخترها هم دوست نبودم. بسیار منزوی بودم».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۶:
«دوران مدرسه خیلی خوب نبود. دوران ابتدایی که تو تنهایی مطلق گذشت البته نه اینکه کسی نخواد با من دوست نشه نه. من خودم فراری بودم. تقریبن یه بچه­ی غیراجتماعی بودم که وضعیت تحصیلم هم چندان تعریفی نداشت. من بیشتر ترجیح می­دادم که با دوستِ خیالیم بازی کنم. یه دوست خیالی داشتم که باهاش حرف می­زدم. باهاش خاله­بازی می­کردم».
کد ۶۲۱: «پسربچه­­ی فعال» در مدرسه­ی دخترانه: تجربیات شیرین شیطنت­های پسرانه در دوران مدرسه
مشارکت­کننده­ شماره­ ۱۰:
«تو دوران دبیرستان کلن من جزو اراذل بودم. دوستانی هم که داشتم همه یکی یه جین دوست­پسر داشتند».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۹:
«تو مدرسه هم که همه شرگیریام پسرونه بود».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۱۱:
«من تو مدرسه مشکل حادی نداشتم. فقط اینکه مسئولین مدرسه همیشه از دست من شاکی بودند. فقط از شیطنت­هام شاکی بودند. مثلا هر وقت مامانم میومد مدرسه بهش می­گفتند که چرا هیچ­وقت آروم و قرار نداره. یه جا بند نمی­شه. من سر هیچ کلاسی آرامش نداشتم. همیشه هم ته کلاس می­­نشستم. هر معلمی که من­رو می­دید می­گفت بیا جلو بنشین که جلوی چشمم باشی».

• بررسی و تحلیل تم و مقایسه­ دو گروه مبتنی بر سیطره­ی جنسیت (۶۱۱ و ۶۲۱)

آنچه در توضیح تم فرعی پیش ذکر شد، از منظر تاثیر بودن در محیط جنس مخالف تاثیری متفاوت دارد: دخترسرشت همچون دخترکی تنها در میان پسربچه­ها روزگاری سخت را می­گذارند. از یکسو در معرض طمع جنسی آنان قرار دارد (که بدان پرداخته خواهد شد) و از سوی دیگر در جریان کنش متقابل با گروه همسالان، نوعی انزوا را تجربه می­ کند زیرا علاوه بر طرد از سوی همسالان، نوعی احساس هراس و عدم امنیت نسبت به آنان در تبدیل­خواهان گزارش شده است تا آن­جا که یکی از مشارکت­کنندگان (شماره­ ۶) داشتن دوست خیالی در دروان مدرسه را به روابط واقعی ترجیح می­دهد:
«من بیشتر ترجیح می­دادم که با دوستِ خیالیم بازی کنم. یه دوست خیالی داشتم که باهاش حرف می­زدم. باهاش خاله­بازی می­کردم».
برخلاف تبدیل­خواهان MtF، دختران پسرسرشت در مدرسه پسربچه­های فعالی بودند که نه تنها چنین انزوایی را مانند گروه دیگر تجربه نکردند بلکه از خاطرات شیرین خود در آن دوره به نیکی یاد می­ کنند! از مقایسه­ این دو گروه می­توان به ترجیح آشکار جنسیت مردانه پی برد. در اینجا نیز، آن­چنان که مشهود است،‌ عبور از هنجارهای شکل گرفته شده مبتنی بر جنسیت برای دختران به مراتب با دشواری کمتری همراه است زیرا آنان با الگوی جنس برتر رفتار می­ کنند.
کد ۶۱۲: جذابیت رفتارها و ظاهر زنانه: شکل­ گیری دخترانگیِ شبیه­سازی شده
مشارکت­کننده­ شماره­ ۴:
«تو دوران مدرسه بیشتر وقت من توی مدرسه بود و اون­جا هم همش قاطیه پسرا بودیم. دیگه از دخترها خبری نبود. خیلی تنها شده بودم. همش تو خودم بودم اصلا با پسرها قاطی نمی­شدم. رفتارهامم خاصتر شده بود. مثلا همش به زن­ها توجه می­کردم که چه­کار می­ کنند،‌ من هم کارهای اونارو تقلید می­کردم. وقتی می­دیدم که زن­ها ابروهاشون­رو بر می­دارن من هم با قیچی ابروهامو قیچی می­کردم».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۵:
«دوران راهنمایی اوضاع یه کم فرق کرد چون دیگه اون حس­های دخترونه­م داشت خودش­رو نشون می­داد. دوست داشتم آرایش بکنم. خیلی خط چشم دوست داشتم. همش وسایل آرایش مادرم­رو کِش می­رفتم. ابروهام­رو تمیز می­کردم. سال سوم راهنمایی که بودم دیگه کارم شده بود آرایش کردن».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۲:
«من همیشه آرایش داشتم و به خاطر آرایشم چندین بار از مدرسه اخراج شده بودم. حالت حرف زدنم دخترانه بود. خیلی از بچه­ها بهم میگفتند که تو اواخواهری. ابروهامو تمیز می­کردم. این کارها خیلی به من آرامش می­داد. دوست داشتم قیافه­ام زنانه باشد. از قیافه مردانه خودم بدم میومد. از ریش و سیبیل متنفر بودم. هیچ­وقت نمی­گذاشتم بلند شه».
کد ۶۲۲: جذابیت رفتارها و ظاهر پسرانه: شکل­ گیری پسرانگیِ شبیه­سازی شده
مشارکت­کننده­ شماره­ ۱۰:
«تو راهنمایی همش دنبال شرارت بودم. همش می­خواستم به­زور با این کارم ثابت کنم که با دخترها فرق می­کنم چون دوران بلوغمم بود. شاید اگر از اول جنسیتم این بود یه آدم آروم می­شدم که شلوار پارچه­ای می­پوشند و خیلی ساده می­گردن. ولی تو مدرسه واسه اینکه ثابت کنم اینجوریم شلوار شش جیب و یه لباسایی در حد چی بگم. هر روز هم به­خاطر پوششم دفتر بودم».
مشارکت­کننده­ شماره­ ۷:
«مدرسه که می­رفتم، از مدرسه که بیرون میومدم،‌ مانتوم­رو درمیاوردم می­گذاشتم تو کیفم. همیشه هم مقنعه­ام از سرم افتاده بود».

۲۰-کشمش مانند هویج، برای سلامتی چشم نیز خوب است.

۲۱-کشمش باعث تقویت اعصاب می‌شود.
۲۲-کشمش، سستی و رخوت را از بدن دور می‌کند.
۲۳-با خوردن کشمش، غضب را از خود دور کنید.
۲۴-کشمش موجب از بین رفتن آب اضافی بدن می‌گردد.
۲۵-کشمش، دهان را خوشبو می‌کند.
۲۶-کشمش، اسپاسم یا گرفتگی عضلانی را کم می‌کند.
۱-۶- سابقه تحقیق
انگور به عنوان یکی از بزرگترین محصولات میوه‌ای جهان شناخته شده است. میوه انگور حاوی مقادیر قابل توجهی ترکیبات فلاونوئیدی و همچنین حاوی املاح پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن، کلسیم، روی و مس می‌باشد (زرگری، ۱۳۷۶). در سال‌های اخیر تحقیقات زیادی بر روی مقایسه ترکیبات فنولی و فعالیت پاداکسایشی عصاره‌‌های بخش‌های مختلف انگور از جمله گوشت، پوست و برگ صورت گرفته است. که در این بین مقایسه بین برگ، غوره، میوه رسیده و خشک شده کمتر مورد توجه واقع شده است.
Orhan و همکاران (۲۰۰۸) به مطالعه فعالیت‌های بیولوژیکی برگ‌های انگور پرداختند. در این تحقیق محتوای فنول کل، برخی فعالیت‌های پاداکسایشی و ضد ویروسی برگ‌های انگور به منظور استفاده در صنایع دارویی مطالعه شد. Katalinic و همکاران (۲۰۱۰) محتوای فنولی و پاداکسایشی عصاره پوست میوه ۷ رقم انگور سفید و ۷ رقم انگور قرمز را مطالعه کردند. مقدار فنول کل موجود در پوست ارقام قرمز بیشتر از سفید گزارش شد.
در سال ۲۰۰۷ مطالعه‌ای توسط Chiou و همکاران بر روی محتوای فنولی و فعالیت پاداکسایشی کشمش سه زیر رقم انگور که هر کدام از سه منطقه مختلف یونان جمع آوری شده بود صورت گرفت. مقدار فنول کل بین زیر ارقام مختلف و مناطق مختلف متفاوت بود و با مقادیر فنول بدست آمده از پوست انگور تازه مشابه بود.
۱-۷- هدف
هدف از تحقیق حاضر بررسی و مقایسه فعالیت‌های پاداکسایشی و جاروب کنندگی رادیکال‌های آزاد، توسط دو حلال اتانول و متانول در عصاره‌های استخراجی از برگ، غوره، انگور و کشمش یک رقم انگور (رقم کشمشی قرمز) جمع آوری شده از روستای امامزاده ارومیه است که چنین مطالعه ای در نوع خود جدید می‌باشد.
فصل دوم
مواد و روش‌ها
۲- فصل دوم: مواد وروش‌ها
۲-۱- جمع آوری نمونه‌ها و فراهم کردن مواد گیاهی
در این تحقیق برگ‌های بالغ و سالم و غوره (میوه نارس) انگور رقم کشمشی قرمز در خرداد ماه ۹۱ از روستای امامزاده جمع آوری شدند، انگور (میوه رسیده) در اواخر شهریور ۹۱ جمع آوری شدند. سپس این نمونه‌ها در فریزر^ͨ ۸۰- تا زمان عصاره‌گیری نگهداری شدند. کشمش(میوه خشک شده) در اوایل مهر تهیه شد. کشمش به روش سنتی و با پهن کردن انگور بر روی خاک (ورزن) و با بهره گرفتن از گرمای نور خورشید تهیه شد.
۲-۲- عصاره‌گیری
بطور جداگانه مقدار ۱۵ گرم از برگ‌ها، ۲ گرم از انگور، غوره و کشمش در هاون چینی کوبیده شد و سپس به صورت جداگانه با ۱۵ میلی‌لیتر از محلول‌های متانول و اتانول در دمای اتاق بر روی تکان دهنده مغناطیسی به مدت ۳ ساعت عصاره گیری شدند. سپس محلول حاصل با کاغذ صافی واتمن صاف شدند و حجم به ۲۵ میلی‌لیتر رسانده شد. قرار گرفتن عصاره در معرض هوا و نور می‌تواند ترکیبات فنولی آن را تحت تاثیر قرار دهد، به همین دلیل درب ظرف حاوی مخلوط توسط نوار پارا فیلم بسته و بدنه ظرف نیز به وسیله کاغذ آلومنیومی پوشانده شد، سپس برای انجام آزمایش‌های مختلف در یخچال ۴ درجه سانتی گراد نگهداری شدند (Kamkar et al., 2011).
۲-۳- تعیین محتوای فنل کل
محتوای فنلی کل به وسیله معرف Folin-Ciocalteu و طبق روش Horwits (1984) تعیین شد. طبق این روش به ۵۰ میکرولیتر از عصاره‌ی گیاهی، ۱ میلی لیتر معرف Folin-Ciocalteu ده برابر رقیق شده، ۱ میلی لیتر محلول کربنات سدیم ۱۰ درصد پس از ۳ دقیقه، اضافه گردید. محلول حاصل به مدت ۱ ساعت در دمای اتاق انکوبه شد و سپس جذب آن در ۷۵۰ نانومتر با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفتومتری خوانده شد. محتوای فنل کل با بهره گرفتن از منحنی استاندارد گالیک اسید (ضمائم، نمودار ۱) تعیین گردید.
۲-۴- تعیین محتوای فلاوونوئیدی
برای تعیین محتوای فلاونوئیدی موجود در بخش‌های مختلف گیاهان ابتدا ۲۰ میکرولیتر از عصاره گیاهی با ۱ میلی لیتر آب مقطر رقیق سازی شده و ۰۷۵/۰ میلی لیتر از نیتریت سدیم (۵٪) به آن اضافه شد. بعد از ۵ دقیقه از انجام واکنش ۱۵/۰ میلی لیتر کلرید آلومنیوم (۱۰٪) اضافه شد بعد از ۶ دقیقه از انجام واکنش ۵/۰ میلی لیتر هیدروکسید سدیم (یک مول بر لیتر) اضافه گردید و به حجم نهایی ۳ میلی لیتر رسانده شد و جذب آن در ۵۱۰ نانومتر تعیین شد. محتوای فلاونوئید کل با بهره گرفتن از منحنی استاندارد کوئرستین (ضمائم، نمودار۲) تعیین گردید.
۲-۵- ظرفیت جمع آوری رادیکال نیتریک اکسید
به منظور جمع آوری رادیکال‌های آزاد نیتریک به ۴۰ میکرولیتر از عصاره ۵/۰ میلی لیتر بافر فسفات سالین(۱۰ میلی مولار) و ۲ میلی‌لیتر سدیم نیتروپروسید(۱۰ میلی مولار) اضافه گردید و در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد به مدت ۱۵۰ دقیقه انکوبه گردید. سپس ۵/۰ میلی‌لیتر از محلول فوق با ۱ میلی‌لیتر سولفانیلیک اسید (۳۳/۰٪ در گلاسیال استیک اسید۱۰٪) مخلوط شد و به مدت ۵ دقیقه جهت تکمیل واکنش در حال استراحت گذاشته شدند. بعد از آن ۱ میلی لیتر نفتیل اتیلن دی آمین دی هیدروکلراید (۱/۰٪) اضافه شده و به مدت ۳۰ دقیقه در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد قرار داده شد. یک رنگ صورتی پخش شده در محلول ایجاد گردید. جذب آن در ۵۴۰ نانومتر اندازه گیری شد. درصد مهار از فرمول زیر محاسبه گردید (Garrat, 1964).
= (A_blank – A_sample ) * ۱۰۰/ A _sampleدرصد جمع آوری رادیکال نیتریک اکسید
A_Blank = جذب مخلوط واکنش بدون عصاره
A_Sample = جذب مخلوط واکنش حاوی عصاره
۲-۶- تعیین درصد جمع آوری رادیکال سوپراکسید
برای سنجش رادیکال آنیون سوپراکسید، رادیکال‌های آنیون سوپراکسید بوسیله یک سیستم اتواکسیداسیون پیروگالول ایجاد شدند (Mazza and Minitiati, 1993). 9 میلی‌لیتر از محلول بافر تریس-اسیدکلریدریک (۲/۸ =pH ,50 میلی‌مول بر لیتر) به لوله‌ی آزمایش اضافه شد و لوله‌ی آزمایش به مدت ۲۰ دقیقه در بن ماری در دمای ۲۵ درجه‌ی سانتی‌گراد انکوبه گردید. ۴۰ میکرولیتر از محلول پیروگالول (۴۵ میلی‌مول بر لیتر پیروگالول در اسید کلریدریک ۱۰ میلی مول بر لیتر)، که قبلا در ۲۵ درجه سانتی‌گراد انکوبه شده بود، با بهره گرفتن از یک سرنگ میکرولیتری به قسمت بالایی لوله‌ی آزمایش تزریق شده و مخلوط گردید. مخلوط برای ۳ دقیقه در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد انکوبه گردید و سپس بلافاصله ۱ قطره اسیدآسکوربیک برای پایان واکنش به داخل مخلوط چکانده شد. جذب مخلوط در ۴۲۰ نانومتر به عنوان A₀ پس از ۵ دقیقه ثبت شد و این A₀ سرعت اتواکسیداسیون پیروگالول را نشان می‌دهد. سرعت اتواکسیداسیون A₁ از همان روش بالا گرفته شد فقط به بافر تریس میزان مشخصی از عصاره (۱۰ میکرولیتر) افزوده شد. همزمان یک بلانک کنترل از مواد واکنشی (۹ میلی‌لیتر از محلول بافر تریس- اسیدکلریدریک، ۴۰ میکرولیتر از محلول پیروگالول و ۱ قطره اسید آسکوربیک بدون عصاره) به عنوان A₂ در نظر گرفته شد. درصد جمع آوری رادیکال با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه گردید:
درصد جمع آوری رادیکال‌های سوپراکسید = A₀- (A₁-A₂) _* ۱۰۰ / A0
۲-۷- سنجش درصد جمع آوری رادیکال DPPH (2،۲- دی فنیل- ۱- پیکریل هیدرازیل)
میزان جاروب کنندگی رادیکال پایدار DPPH (2،۲- دی فنیل ۱- پیکریل هیدرازیل) طبق روش Bucar و Burits (2000) با کمی تغییر تعیین شد. ۴۰ میکرولیتر از عصاره با ۲ میلی‌لیتر محلول متانولی (۰۰۴/۰٪) DPPH مخلوط شد. جذب مخلوط بعد از ۳۰ دقیقه انکوباسیون (در دمای اتاق و تاریکی) در طول موج ۵۱۷ نانومتر خوانده شد. درصد فعالیت جاروب کنندگی عصاره‌ها طبق فرمول زیر محاسبه گردید.
۱۰۰× ( A_Blank / A_Sample -۱ )= درصد مهار رادیکال DPPH
جذب مخلوط واکنش بدون عصاره A_{Blank =}
جذب مخلوط واکنش حاوی عصاره A_{Sample =}
۲-۸- قدرت احیای آهن با بهره گرفتن از سنجش FRAP
قدرت احیای آهن با بهره گرفتن از سنجش (Ferric Reducing Antiozidant Power) FRAP با روش Benzie و Strain (1996) با اندکی تغییر تعیین شد. معرف FRAP حاوی ۵/۲ میلی‌لیتر از TPTZ 10 میلی‌مولار در HCl 40 میلی مولار و ۵/۲ میلی‌لیتر از FeCl₃20 میلی‌مولار از بافر استات ۳/۰ مولار (۶/۳( pH= به طور تازه تهیه شد. ۱۰ میکرولیتر از هر عصاره با ۳ میلی‌لیتر از معرف FRAP مخلوط گردید و جذب واکنش در طول موج ۵۹۵ نانومتر اندازه‌گیری شد. محلول‌های متانولی با غلظت مشخص Fe (ІІ)، به مقدار ۱۰۰۰- ۶۰ میلی مول بر لیتر (FeSO₄)، برای بدست آوردن منحنی استاندارد (ضمائم، نمودار۳) استفاده گردید.
۲-۹- سنجش ظرفیت مهار پراکسیداسیون چربی با روش تیوباربیوتیک اسید (TBA)
روش تیوباربیوتیک برای محاسبه میزان پراکسیداسیون لیپید به کار رفته است. در pH پایین و در دمای بالا (۱۰۰ درجه سانتی گراد )، مالون دی آلدهید (MDA) به TBA باند شده و تشکیل یک کمپلکس قرمز رنگ می‌دهد که می‌توان آن را در ۵۳۲ نانومتر تشخیص داد (Eshbaugh, 1975). 2 میلی لیتر تری کلرواستیک اسید ۲۰ درصد و ۲ میلی لیتر از محلول TBA 67/0 درصد به ۲ میلی‌لیتر از عصاره نمونه‌های گیاهی اضافه شد. این مخلوط به مدت ۱۰ دقیقه در بن ماری ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار گرفت و پس از سرد کردن تا دمای اتاق، به مدت ۲۰ دقیقه در سرعت ۳۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفوژ شد. فعالیت ضداکسایشی بر اساس جذب محلول رویی در ۵۳۲ نانومتر می‌باشد که بر اساس فرمول زیر قابل محاسبه است:
(رقت × ۱۰۰۰ ×(۱۵۵/ جذب ) μgMDA/g F.w =
۲-۱۰- سنجش فعالیت شکستگی زنجیر
فعالیت شکستگی زنجیر با بهره گرفتن از معرف DPPH و روشBrand –Wolliams و همکاران (۱۹۹۵) همراه با اندکی تغییرات اندازه‌گیری شد. ۱۰ میکرولیتر از عصاره با ۹/۱ میلی‌لیتر محلول متانولی (۰۰۴/۰٪) DPPH ترکیب شد. سپس جذب آنها در زمان صفر و بعد از ۳۰ دقیقه انکوباسیون در دمای اتاق و تاریکی در طول موج ۵۱۵ نانومتر خوانده شد. سرعت واکنش طبق فرمول Abs^-3 - Abs₀^-3 = -۳kt محاسبه گردید.
k نشان دهنده‌ی سرعت شکستگی رادیکال است.
Abs₀ مقدار جذب اولیه

در دیونی که باید به اقساط پرداخت شود. ابتدای مرور‌­زمان هر قسط نسبت به همان قسط حساب می‌شود.
همانطور که ملاحظه نمودید بجز مواردی که نص قانونی وجود دارد در بقیه موارد تاریخ استحقاق مطالبه مبدأ جریان مرور­‌زمان می‌باشد.
مبحث دوم: آثار مرور­زمان
بعد از مطالعه مقررات مرور‌­زمان و بررسی مبانی فقهی و حقوقی آن، اینک آثار و فواید ناشی از وضع این قاعده را با توجه به قانون تجارت و لایحه آیین دادرسی تجاری نسبت به طرفین دعوی و جامعه توضیح می دهیم.
گفتار اول: بررسی لزوم یا عدم لزوم ایراد خوانده
یکی از حقوق خوانده در جلسه دادرسی حق ایراد اقامه‌ی دعوا خارج از مهلت به استناد ماده ۸۴ آ.د.م می‌باشد. قانون ایراد را تعریف نکرده است می‌توان گفت که ایراد وسیله‌ای است که معمولا خوانده‌ی دعوا برای ایجاد مانع موقتی یا دائمی بر جریان رسیدگی به دعوای مطروحه یا بر شکل‌گیری مبارزه در ماهیت حق مورد ادعا، به منظور جلوگیری از پیروزی موقت یا دائمی خواهان به کار می‌گیرید^[۱۷۵].

همانطور که سابقا گفته شد مهلت‌های قانونی تفاوت آشکاری با مرور­زمان دارد. در مهلت‌های قانونی، قانونگذار مدت معینی برای اقامه‌ی دعوا تعیین کرده است و دعوا باید در ظرف آن مدت اقامه شود مانند دعوای دارنده‌ی برات علیه ظهر‌نویس که اگر در مدتی که تعیین شده است اقدام نشود، موجب سقوط حق اقدامی می‌شود که در آن مدت انجام نشده است. فایده مهم تمایز مزبور این است که در دعاوی‌ای که مشمول مرور­زمان شده است صدور قرار عدم استماع دعوا حتی در حقوق فرانسه و کشور‌های عربی مستلزم ایراد خوانده است و دادگاه نمی‌تواند رأسا آن را صادر کند؛ در حالی که هر گاه مدتی که در قانون تعیین شده«مهلت» شمرده شود، دادگاه مکلف است حتی بدون ایراد و اعتراض خوانده به آن توجه نموده و قرار عدم استماع دعوا صادر کند.
بنا‌بر‌این هر چند که در قانون تجارت اثری که بر مرور­زمان مترتب شده است، سقوط حق اقامه‌ی دعوا می‌باشد اما پس از استقرار مرور­زمان، استناد به آن اختیاری است و دادگاه نمی‌تواند رأسا و بدون استناد ذی‌حق، قرار عدم استماع دعوی صادر کند. زمانی که مرور‌­زمان کامل شد، بعد از رعایت اسباب توقف و انقطاع به نحوی که ذکر شد، التزام به دین یا تعهد خود به خود از طریق مرور ‌زمان ساقط نمی‌شود بلکه مدیون باید برای سقوط تعهد یا دین به مرور­‌زمان استناد کند^[۱۷۶]. این موضوع در ماده ۷۳۲ قانون آ.د.م سابق لحاظ شده بود. در قانون تجارت راجع به اینکه مدیون باید به مرور‌­زمان ایراد کند نصی وجود ندارد و با سکوت قانون تجارت، می‌توان به مقررات آیین دادرسی مدنی مراجعه کرد. به نظر می‌رسد از بند ۱۱ ماده ۸۴ قانون آ.د.م می‌توان این موضوع را استنباط کرد، هر چند که ممکن است اشکال وارد شود که این ماده مرور­‌زمان های خاص را در‌بر‌نمی‌گیرد و فقط شامل مواعد و مهلت‌ها می‌شود، در پاسخ باید گفته شود که تفاوت مهلت و مرور‌زمان در همین نکته است که مهلت نیاز به ایراد ندارد و دادگاه بدون ایراد صاحب حق مکلف است دعوایی که خارج از مهلت طرح شده است را رد کند و بنابر‌این اگر در غیر این‌صورت بود قانونگذار باید لزوم ایراد را تصریح می‌کرد؛ پس از ماده ۸۴ لزوم ایراد مرور­‌زمان را نیز می‌توان استنباط کرد. بنا‌بر‌‌این لازم است افزون بر سپری شدن مدت قانونی، فردی که حق استفاده از مرور‌­زمان را دارد، در قبال دعوای مطرح شده، به مرور ­زمان استناد کند.
در مورد اینکه چه کسی حق استناد به مرور­زمان را دارد باید گفت که طبق ماده ۸۴ ق.آ.د.م ایراد مرور­زمان از حقوق مدعی‌علیه است اما ممکن است مدعی‌علیه از این حق استفاده نکند که البته ممکن است دلایل خاصی داشته باشد از جمله اینکه مثلا وی تاجر باشد و با یکی از طلبکاران خود تبانی کرده باشد و به قصد اضرار به سایر دیّان در قبال دعوای مطروحه ایراد مرور­زمان ‌نکند، به همین خاطر در قانون آ.د.م سابق پیش‌بینی شده بود کسانی‌که عدم استناد به مرور­زمان موجب ضرر آن‌ها باشد از قبیل بستانکار و ضامن می‌توانند وارد دعوا شده و به مرور­زمان استناد نمایند، اما با وجود سکوت قانونگذار تجاری این موارد از سایر قوانین به خوبی قابل استنباط است.
گفتار دوم: عدم استماع دعوای تجاری
همانطور که گفته شد برای ترتب اثر مرور­زمان لازم است که خوانده به آن استناد کند. اینک در این گفتار اثری را که جریان مرور­زمان بر دعاوی تجاری مترتب می‌کند از جمله از بین رفتن امتیازات تجاری دعوا و عدم رسیدگی در دادگاه تجاری را در قانون تجارت و لایحه آیین دادرسی تجاری بررسی می‌کنیم.
بند اول: سقوط امتیازات ویژه دعاوی تجاری
همانطور که در فصل دوم ذکر شد در قانون تجارت به منظور تثبیت و استقرار معاملات تجاری و اهمیت سرعت و امنیت در تجارت، قانونگذار تجارت امتیازاتی را برای دستیابی به این اهداف پیش بینی کرده است و مدت بهرمنده‌مندی از این مزایا را در دعاوی تجاری مقید به طرح دعوا در مدت زمان تعیین شده کرده است و با سپری شدن مرور­زمان این امتیازات از بین می‌رود. برای مثال در دعاوی ناشی از اسناد تجاری، متعهدان در برابر دارنده مسئولیت تضامنی دارند و دارنده حق اقامه‌ی دعوا علیه همه‌ی آنها را دارد یا در بحث شرکت‌های تضامنی که شرکا مسئولیت تضامنی دارند، طلبکاران می‌توانند علیه همه‌ی شرکا اقدام کنند یا در مورد سایر امتیازاتی که دارندگان اسناد تجاری بر علیه مسئولین می‌توانند استفاده کنند، اثر جریان مرور­زمان در حقوق تجارت منتفی شدن این امتیازات و تبدیل شدن دعوا به یک دعوای ساده‌ی حقوقی است.
اما نکته‌ی قابل توجه این است که حق اقامه‌ی دعوای حقوقی پس از جریان مرور­زمان تجاری فقط در بحث اسناد تجاری تصریح شده شده است.
لازم است توضیح داده شود که در حقوق فرانسه نیز مرور­‌زمان ‌فقط دعاوی ناشی از برات را ساقط می‌‌کند و روابط سابق طرفین، تابع مرور‌­زمان عام است، و دعاوی ناشی از این روابط، پس از حصول مرور‌ زمان براتی، قابل طرح خواهند بود. تنها تفاوتی که قانون فرانسه با قانون تجارت ایران دارد، این است که در حقوق فرانسه شرط مراجعه دارنده به مسئولین را دارا شدن بلا‌جهت قرار نداده است.^[۱۷۷]
در حقوق کشور‌های عربی نیز به تبعیت از فرانسه، مرور­زمان در دعاوی تجاری باعث سقوط امتیازات دعوای تجاری می‌شود ولی راه اقامه دعوی‌ همچنان باز است و برای اقامه دعوی در مورد دارنده‌ی برات شرط استفاده بلاجهت قرار داده نشده است.
در قانون ما، پس از گذشت مرور‌­زمان، دعوی دارنده علیه مسئولان فقط در صورتی پذیرفته می‌شود که مسئول مزبور، برات را به ضرر صاحب سند، مالک شده باشد. ماده ۳۱۹ ق.ت بیان می‌کند که: اگر وجه برات یا فته طلب یا چک را نتوان به واسطه حصول مرور‌­زمان پنج ساله مطالبه کرد، دارنده برات یا فته طلب یا چک می‌تواند تا حصول مرور­‌زمان اموال منقوله، وجه آن را از کسی که به ضرر او استفاده بلاجهت کرده است، مطالبه نماید.
بنا‌براین پس از گذشت مرور­زمان، دعوای دارنده به موجب سند تجاری، و به قصد استفاده از خصایص و ضمانت اجرای ویژه‌ی تجاری آن، پذیرفته نمی‌شود، و هر گاه یکی از مسئولان سند، به ضرر دارنده و بلاجهت دارا شده باشد، دارنده می‌تواند با اثبات استفاده‌ی بلاجهت وجه را از او مطالبه کند. این یک دعوای مدنی است، لذا مرور­زمان آن مدنی بوده و تابع احکام است ؛ یعنی مشمول مرور ‌زمان ماده ۷۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی سابق است که با توجه به خلاف شرع اعلام شدن آن به وسیله شورای نگهبان، هرگز مشمول مرور­زمان نمی‌شود. طبق تبصره ماده ۳۱۹ قانون تجارت « حکم فوق در موردی نیز جاری است که برات یا فته طلب یا چک یکی از شرایط اساسی مقرر در این قانون را فاقد باشد ».
تشخیص استفاده کننده‌ی بلا‌جهت به ضرر دارنده برات موکول به تفسیر مواد ۲۹۰ و ۲۹۱ قانون تجارت می­باشد.
ماده ۲۹۰ مقرر می‌دارد: « پس از انقضای مواعد فوق، دعوی دارنده‌ی برات و ظهر‌نویس‌های برات بر علیه برات دهنده نیز پذیرفته نمی‌شود مشروط بر اینکه ثابت نماید در سر وعده وجه برات را به محال علیه رسانیده و در این صورت دارنده‌ی برات حق مراجعه به محال علیه را خواهد داشت».
منظور از مواعد فوق، مهلت‌های یک ساله و دو ساله مندرج در مواد ۲۸۶ و ۲۸۷ است .
ماده ۲۹۱ نیز چنین است: « اگر پس از انقضاء مواعدی که برای اعتراض‌نامه یا برای اقامه‌ی دعوی مقرر است برات دهنده یا هر یک از ظهر‌نویس‌ها به طریق محاسبه یا عنوان دیگر وجهی را که برای تأدیه‌ی برات به محال علیه رسانیده بود مسترد دارد دارنده‌ی برات بر خلاف مقررات دو ماده قبل حق خواهد داشت که بر علیه دریافت کننده‌ی وجه اقامه‌ی دعوی نماید».
ماده ۲۹۰ دارای مفهوم مخالف می‌باشد و آن این است که « اگر برات‌دهنده وجه برات را در سر وعده به محال علیه نرسانده باشد بعد از مواعد مقرر اقامه‌ی دعوی علیه وی ممکن خواهد بود». از توجه به مواد ۲۹۰ و ۲۹۱ و سایر توضیحات قبلی به خوبی روشن می‌شود که هر یک از اشخاص ذیل ممکن است از وجه برات به ضرر دارنده‌ی آن استفاده بلا‌جهت نمایند:
۱-محال‌علیه اگر وجه واقعی برات در سر‌رسید نزد او موجود بوده ولی به دارنده‌ی برات نداده و به برات‌دهنده نیز مسترد نداشته است.
۲-برات‌دهنده که مدیون محتال بوده اما وجه برات را در موعد به محال‌علیه نرسانده و یا در صورت رساندن مسترد داشته است.
۳-ظهر‌نویسی که وجه واقعی برات را از محال علیه استرداد نموده است.
۴-شخص ثالثی که طبق ماده ۲۳۹ پس از نکول محال‌علیه برات را قبول کرده ولی به شرح بند یک سابق الذکر عمل نموده .
۵-شخص ثالثی که به مناسبت وکالت و یا به هر عنوان دیگر واسطه‌ی رساندن وجه برات به دارنده بوده ولی نامبرده آن را نرساند. دعوا ‌علیه چنین شخصی صرف نظر از ماده‌ی ۳۱۹ ق.ت به استناد مقررات عادی نیز پس از پنج سال قابل طرح است .
۶-ضامنی که وجه را از مضمون عنه گرفته ولی به دارنده‌ی برات تأدیه ننموده است^[۱۷۸]
اما اینکه در سایر دعاوی تجاری که مشمول مرور­زمان می‌شود با توجه به سکوت قانونگذار آیا فردی که به حق خود نرسیده است در دادگاه حقوقی می‌تواند اقامه‌ی دعوا کند یا نه، به نظر می‌رسد که همانطور که گفته شد فلسفه‌ مرور­زمان در حقوق تجارت محدود کردن مدت استفاده از امتیازاتی است که به موجب دعوای تجاری برای فرد ایجاد می‌شود بنا­بر­این مطالبه‌ی اصل حق محدود به زمان خاصی نشده است و همچنین با توجه به اینکه هیچ فردی نباید بدون علت از اموال دیگران بهره‌مند شود ؛ بنا‌براین در سایر دعاوی تجاری نیز فرد می‌تواند به استناد دارا شدن بلاجهت علیه فردی که ناروا بهره‌مند شده است طرح دعوای حقوقی کند.
در لایحه پیش‌نویس آیین دادرسی تجاری بدون اینکه اقامه­ی دعوای حقوقی را منحصر به مورد خاصی کند، پیش‌بینی شده است که با عدم استماع دعوای تجاری به علت تأثیر مرور زمان، مدعی امکان مطالبه حق مورد ادعا را از طریق طرح دعوی در دادگاه حقوقی دارد.
بند دوم: محرومیت از امتیازات خاص دادگاه تجاری
با توجه به پیش‌بینی لایحه آیین دادرسی تجاری پس از انقضای مرور­زمان، رسیدگی به دعوا در دادگاه حقوقی خواهد بود. اینکه رسیدگی در دادگاه تجاری نسبت به دادگاه حقوقی چه امتیازاتی می‌تواند داشته باشد که باعث سقوط حق دادرسی در دادگاه تجاری است، ضرورت دارد که نحوه رسیدگی در دادگاه تجاری و تفاوت اثر آن‌را با توجه به دادگاه حقوقی بررسی کنیم.
دادگاه بازرگانی یک دادگاه قضایی وابسته به دادگستری خواهد بود که می‌تواند مراتبی داشته باشد. در لایحه قانون تجارت رسیدگی به دعاوی موضوع این قانون را در صلاحیت دادگاه تجاری دانسته و قوه قضاییه را مکلف به تهیه لایحه‌ی آیین دادرسی شناخته است.
کارکرد عمده دادگاه تجاری، همانطور که از متن لایحه پیش‌نویس آیین دادرسی تجاری قابل استنباط است، تسهیل و تسریع در رسیدگی به دعاوی تجاری می‌باشد؛ و ممکن است این دادگاه دو صورت داشته باشد:
الف: شعب اختصاصی به دعاوی دیگر نیز رسیدگی می کند، ولی دعاوی بازرگانی در اولویت می‌باشد. مانند تبصره ماده ۱۰ ل.پ.آ.د.ت که آورده است: « اختصاص شعبه یا شعبی از دادگاه تجدید‌نظر یا دیوان عالی کشور برای رسیدگی تجدید‌نظر یا فرجامی به آراء دادگاه تجاری، مانع صلاحیت شعب مذکور برای رسیدگی به آراء سایر دادگاه‌ها در حدود صلاحیت آن‌ها نمی‌باشد».
ب: شعب اختصاصی تنها به دعاوی بازرگانی رسیدگی نمایند. ظاهر ماده ۱و۲ پیش‌نویس ق.ت مبین این الگو می‌باشد.
ممکن است دادگاه بازرگانی، افزون بر مزیت پیش گفته، دست کم از نظر شیوه‌ی گزینش دادرسان و نوع دادرسی( اختصاری/عادی) متفاوت باشد. در قانون محاکم تجارت مصوب ۱۵/۴/۱۲۹۴ چنین محاکمی وجود داشت.
ممکن است دادگاه بازرگانی، با آیین دادرسی ویژه رسیدگی کند. لایحه آیین دادرسی تجاری تلاش داشته که استقلال بیشتری برای دادگاه‌های تجاری تعریف کند. در ماده ۲ لایحه پیش‌نویس راجع به تشکیلات دادگاه تجاری آورده است: « دادگاه تجاری متشکل از دو نفر قاضی به عنوان رئیس و هیأت متشکل از سه مشاور می‌باشد که با حضور حداقل یکی از اعضای قضایی و حداقل دو مشاور رسمیت می‌یابد».
با توجه پیش‌بینی بهره‌گیری از قضات با‌تجربه و متخصص، این امر باعث تسهیل و تسریع تخصصی شدن روند رسیدگی در دادگاه تجاری خواهد شد.
در اینجا برخی از موارد رسیدگی های استثنایی که در این لایحه به آن توجه شده به طور خلاصه توضیح می‌دهیم.
-پیش‌بینی حکم غیابی فوری: در عرف علمای حقوق، این شیوه رسیدگی را رسیدگی اداری، دادرسی بدون تشریفات و استثنایی دانسته‌اند. قواعد و ویژگی‌های مهم چنین رسیدگی آن است که:
۱- نیازی به تعیین وقت و فراخوان طرفین دعوی ندارد. این رسیدگی در وقت اداری یا حتی ممکن است بعد از ساعت اداری و بدون ساعت مشخص و از پیش تعیین شده و به محض فراغت دادگاه، انجام گیرد.
۲-رأی بر‌خاسته از این رسیدگی بر خلاف دادرسی فوری، قاطع دعوی شمرده می‌شود. اگر‌چه رأی قطعی نیست.
۳-پیش از اعتراض یا سپری شدن مهلت آن، رأی قدرت اجرایی نداشته.
۴-این شیوه رسیدگی معمولا در دعاوی با موضوع وجه نقد و به اتکاء سند عادی رسیدگی می شود.
۵-علاوه برآن، در‌خواست از راه اظهار‌نامه نیز گذاشته شده و برای اقناع وجدان دادرس، سکوت یا تأیید مخاطب نیز شرط می‌شود.
در پیش‌نویس لایحه آیین دادرسی تجاری از این امکان غفلت نشده و در ماده ۳۲ پیش‌نویس آمده است: خواهان باید قبل از اقامه دعوی حق مورد ادعای خود را با ارسال اظهار‌نامه از شخصی که می‌خواهد علیه او اقامه‌دعوی نماید، مطالبه کند. در صورتی که خواسته وجه نقد و مستند به سند عادی باشد، چنان‌چه خواهان آن‌را به وسیله‌ی اظهار‌نامه مطالبه نموده به طریق زیر اقدام خواهدشد: چنان‌چه مدیون ظرف ۱۰ روز پس از ابلاغ واقعی اظهار‌نامه، دین خود را نپردازد یا در صندوق دادگستری تودیع ننماید و یا آنکه در مقابل اظهار‌نامه ظرف ۱۰ روز دین خود را انکار ننماید و یا جوابی ندهد، به تقاضای بستانکار حکم الزام او به تأیید دین از طرف دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی دارد، صادر خواهد شد.
علت اینکه در مطالبه خواسته از طریق اظهار‌نامه قید متکی بودن وجه سند به سند عادی آمده، این است که اگر خواسته متکی به سند رسمی باشد احتیاج به رسیدگی و تأیید دادگاه ندارد و دوائر اجرای احکام دادگاه‌ها و اجرای ثبت اسناد آن‌ها را اجرا می‌کنند.
نکته دیگر اینکه ارسال اظهار‌نامه به مخاطب آثاری دارد؛ از جمله اینکه خواننده متوجه دین احتمالی خود و آمادگی خواهان برای اقامه دعوی می‌شود. همچنین این شیوه باعث می‌شود که واکنش نخستین خوانده بر‌انگیخته شود تا موضع خود را در مورد ادعا ابراز داشته و در صورت تصدیق ادعا و پرداخت آن، جلوی طرح دعاوی بی‌مورد گرفته شده و از حجم دعاوی قابل طرح در دادگاه‌ها کاسته می‌شود.
-آیین رسیدگی فوری: مورد دیگری که در لایحه پیش‌بینی شده و نحوه رسیدگی را متمایز می کند، آیین رسیدگی فوری است. در ماده ۴۸ پیش‌نویس آمده است: در موارد فوری دادگاه می‌تواند با ذکر دلایل فوریت بدوت تبادل لوایح، طرفین دعوی را برای همان روز و در صورت عدم امکان برای اولین جلسه بعدی جهت رسیدگی دعوت کند.
این شیوه باعث تسریع رسیدگی به دعاوی تجاری می‌شود اما ایرادی که بر این ماده وارد است این است که ماده ۴۸ به تنهایی نمی‌تواند رژیم دادرسی فوری را در دعاوی بازرگانی اجرایی کند و نیازمند برخی مقررات عمومی آ.د.م درباره دادرسی فوری می‌باشد.
-بهره گیری از شیوه تبادل لایحه: تبادل لوایح فرایندی است که طی آن پیش از برپایی نخستین جلسه دادرسی، اصحاب دعوی اظهارات خود را به طور رسمی، زیر نظر دادگاه رد‌و‌بدل می کنند. این شیوه دادرسی اولین بار در ق.ا.م.ح مصوب ۱۸/۸/۱۲۹۰ به کار‌گرفته شد. در تبادل لوایح بسته به اینکه چند مرحله کنش و واکنش بین خواهان و خوانده باشد، مراتبی دارد. در لایحه پیش‌نویس نوع یک مرحله‌ای آن پیش‌بینی شده است.در ماده ۴۷ پیش نویس آمده است: خوانده باید ظرف یک هفته پس از ابلاغ دادخواست و ضمایم پاسخ مکتوب خود به دعوای خواهان را به دفتر دادگاه تقدیم نماید و رو­نوشت تصدیق شده کلیه اسناد و دلایل خود را پیوست کند.