در برخی شهرها نمایش های صحنه ای مشتمل بر بازی ها ، اپراها ، کنسرت ها و نمایش حرکات موزون ، برای جهان گردان و هم چنین ، مردم محلی جاذبه های عمده هستند . تئاتر ، یک جاذبه مهم و منبع درآمد در شهرهایی نظیر لندن ، پاریس ، نیویورک ، مسکو ، لنینگراد ، سیدنی و توکیو است . حضور جهان گرد در نمایش های تئاتر ، اغلب یک منبع درآمد مهم برای تامین مخارج بازی گران تئاتر است . (عبداله زاده،۱۳۸۸،ص۴۳)

۶-۲-۵- جشنواره های فرهنگی
انواع گوناگون فستیوال های فرهنگی مربوط به هنر و سنت های محلی می توانند جاذبه های عمده محسوب شوند . فستیوال های بزرگ مذهبی و مراسم مجللی نظیر کارناوال در ریودوژانیرو^[۳] ، بسیاری از جهان گردان علاوه بر ساکنان محلی را جذب می کند . انواع گوناگون فستیوال های موسیقی که سالانه در اروپا و شمال آمریکا برگزار می شود خیلی بازدید کننده دارند .فستیوال های هنری سالیانه در بالی اندونزی برای حمایت از هنرهای نمایشی و هنرهای تجسمی، بسیاری از جهان گردهای بین المللی و ساکنان محلی را جذب می کند .(سازمان جهانی جهانگردی،۱۳۸۸،ص۱۵)
۷-۲-۵- کنفرانس ، همایش و جلسات
همایش ها و کنفرانس های داخلی و بین المللی جهان گردی ، شامل جلسات کوچک ، دوره های کارورزی ، سمینارها و کنفرانس ها و همایش های بزرگ ، یک نوع عمده جهان گردی در سراسر دنیاست و در تمام کشورها مدام در حال توسعه است . بسیاری کشورها ، مناطق ، شهرها و تفرج گاه ها و هتل های ویژه انواع متنوع تسهیلات جلسات و همایش ها را توسعه داده اند . مرکز تجارت و همایش ها در ونکوور کانادا و مرکز کنفرانس های مانیل در فلیپین ، نمونه هایی از پروژه های سرمایه گذاری بزرگ در این زمینه هستند . جهان گردی همایشی در موقعیتی که نزدیک جاذبه ها و فعالیت ها برای شرکت کنندگان در کنفرانس و همراهانشان ارائه شود ، بهترین کارکرد را خواهد داشت . زیرا آنان ، اغلب در طول اوقات فراغتشان درگیر فعالیت هایی می شوند که شامل فرصت هایی برای تماشای شهر ، خرید ، تفریح و استراحت و خوراک است .(رضوانی،۱۳۷۴،ص۹۱)
۶- گردش گری پایدار
گردش گری پایدار حاصل تلاش در دست یابی به توسعه پایدار در تمامی زمینه هاست . اجلاس زمین در سال ۱۹۹۲ در ریودوژانیرو دولت ها را به سمت توسعه ای سوق داد که حداقل زیان و لطمه را به محیط زیست وارد سازد . گردش گری پایدار نیز جزء توافقات حاصل در دستور کار اجلاس ۲۱ (یعنـی برنـامه های مـربوط به قـرن بیست و یکـم) قـرار گرفت . دسـتور اجلاس در واقع شامل مجموعه ای از طرح های عملی مفصل بود که نقش هر کشور را در رسـیدن به توسـعه پـایدار بیـان می نمود . از این رو سازمان های بین المللی گردش گری در سطح جهان دستور اجلاس ۲۱ برای گردش گری را منتشر کردند . این تصمیمات به رسمیت شناختن نقش گردش گری را در فرایند توسعه مناسب گوشزد می کرد و ضرورت طرح عملی برای سازمان های گردش گری را در راستای به فعلیت درآوردن اصول گردش گری پایدار پیش می کشید .
هدف اصلی در بسـط معنایی گردش گری پایدار ارائه روش های منطقی در بهره گیری از منابع طبیعی و انسانی و ممانعت از بکارگیری غیرعلمی این منابع است . توسعه پایدار گردش گری دارای سه جنبه : ۱- حفاظت از محیط زیست ۲- حفظ منابع و میراث فرهنگی و ۳- حرمت و احترام به جوامع است . از این رو گردش گری پایدار باید با سیاست مشخص و مدونی به اجرا درآید تا بتواند حرکت امید بخشی رادر توسعه همه جانبه فضاهای جغرافیایی تضمین کند.(lumsdon,1997,p378)
اصول گردش گری پایدار را می توان به شرح زیر بیان نمود :

1. 1. استفاده پایدار از منابع : حفظ و استفاده از منابع (طبیعی ، اجتماعی و فرهنگی) بسیار حائز اهمیت و به معنای تجارت دراز مدت است .

1. 1. عدم مصرف بیش از حد و اتلاف : این امر جلوی هزینه های بازسازی و زیان های دراز مدت را می گیرد و به کیفیت گردش گری کمک می کند .

1. 1. حفظ تنوع : حفظ و ارتقای تنوع طبیعی ، اجتماعی و فرهنگی برای پایداری دراز مدت گردش گری اهمیت ویژه ای دارد و گردش گری را انعطاف پذیر می کند .

1. 1. برنامه ریزی : بسط و توسعه گردش گری در یک چهار چوب برنامه ریزی راهبردی محلی و ملی شده که تأثیرات محیط زیست را مدنظر قرار می دهد ، پایداری دراز مدت گردش گری را افزایش می دهد .

1. 1. حمایت از نظام اقتصاد محلی : گردش گری باید با تحت پوشش قرار دادن فعالیت های اقتصادی محلی از نظام های اقتصادی حمایت کند .

1. 1. مشاوره با افراد ذی نفع و عامه مردم : مشاوره بین مسئولان ، مدیران و سرمایه گذاران صنعت گردش گری و سازمان ها و نهادهای محلی مهم است .

1. 1. آموزش خدمه : باعث رعایت استانداردها می گردد .

1. 1. مسئولیت بازاریابی صنعت گردش گری : بازاریابی اطلاعات کاملی را در اختیار گردش گران قرار می دهد به همین دلیل رضایت مشتری را افزایش می دهد .

1. 1. انجام تحقیق : پژوهش ، جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل نه تنها به حل و فصل مشکلات گردش گری کمک می کند بلکه مزایایی را برای مقاصد بازار ، تعیین رضایت مندی گردش گران و نیز آثار اقتصادی ، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی گردش گری در دستور کار خود قرار می دهد . (جمشیدیان، ۱۳۷۹ ، ص۲۵۰)

۷- اصول توسعه پایدار صنعت گردش گری
اگرچه عبارت توسعه پایدار از نظر لغوی به نسبت جدید می باشد ، اما به واقع مفهوم جدیدی نیست . مفاهیمی از قبیل صرفه جویی ، محافظت و نگهداری از محیط اغلب در گذشته به عنوان اهداف جلوگیری از تخریب مورد توجه بوده اند اما آن چه که تازگی دارد وارد ساختن این مفهوم در معادلات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی توسعه است .
در همین راستا است که موضوعاتی از قبیل موضوع رشد در ابعاد جمعیت ، اقتصاد ، فرهنگ و مسائل اجتماعی نمی تواند بدون آثاری بر محیط ادامه یابد . اقدام به برنامه ریزی گردش گری مستلزم تدوین اصولی است که توسعه پایدار گردش گری بر مبنای آن بنا نهاده می شوند . این اصول بیانیه هایی هستند که در هنگام پرداختن به مفهوم توسعه پایدار و یافتن بهترین تناسب آن با گردش گری باید در ذهن ما باشد . (کاظمی ، ۱۳۸۶ ، صص۱۲۱ - ۱۲۵)
۸- گردش گری و توسعه روستایی
راه کارهای اقتصادی در زمینه توسعه منطقه ای وابسته به آن است که به مقاصد گردش گری روستایی به عنوان مکانی برای یک تجارت کوچک نگریسته شود (Fleisher , 1993 , p 24) که در الگوهای فضای گردش گری در محیط روستا موزائیک وار در کنار سایر فعالیت ها قرار می گیرند . این نگرش کمک می کند تا در یک نظام منطقه ای هر مقصد [مکان] گردش گری زیربخش برنامه ریزی منطقه ای محسوب شود تا بتواند تخصیص های عمودی را در زمینه توسعه گردش گری به فعالیت های افقی تبدیل نماید . (زیاری ، ۱۳۷۸ ، ص ۱۰۴) در برنامه ریزی منطقه ای ، در برآورد کالاهای قابل عرضه ، توان های محیطی منطقه به عنوان محصول گردش گری مطرح است . منابع فرهنگی ، طبیعی و تاریخی نواحی روستایی به عنوان کالای فرهنـگی گـردش گـری قـابل عرضه اند . هم چنین برآورد تراکم و ظرفیت پذیری در نواحی روستایی ، زیربناهای اقتصادی در بخش های مختلف ، توان سنجی اقتصاد روستایی در زمینه کشاورزی و دیگر بخش های اقتصادی ، قابلیت عرضه دیگر محصولات مورد نیاز گردش گران ، و بررسی امکانات اقامتی در نواحی روستایی و مراکز جمعیتی منطقه از جمله مواردی هستند که در برنامه ریزی های منطقه ای با راهبردهای اقتصادی باید مورد توجه قرار گیرند .
عرضه محصول گردش گری روستایی در یک منطقه با تقاضای گردش گری رابطه مستقیم دارد و تقاضا نیز به ارزش کالا ، خدمـات و تسهیلات گـردش گـری وابسته است . جهت گیـری تقاضـای گـردش گری روستایی متغیر است و به هر یک از سطوح گردش گران داخلی و خارجی وابسته است . (قره نژاد ، ۱۳۷۴ ، ص ۷۴) برآورد تقاضا برای گردش گری روستایی را می توان از جمع درآمدها و هزینه های اقامت در هر مکان گردش گری محاسبه نمود . (Ryan , 1996 , p p 6-19) علاوه بر آن در برآورد تقاضا ، شیوه های بازاریابی و شناسایی بازارها نیز باید مد نظر قرار گیرد .
توسعه گردش گری روستایی به عنوان یک سنجش ارزش مند و رشد یابنده در زمینه رهیافت اقتصادی مطرح بوده ، در زمینه سرمایه گذاری با توجه به در دست رس بودن منابع و پایین بودن قیمت ها و کوچک بودن طرح ها درمقایسه با دیگر طرح های (پروژه های) گردش گری خطرات و هزینه های کمتری دارد . گردش گری روستایی موجب رشد اقتصادی ، ایجاد تنوع و ثبات در اشتغال ، پویایی تجارت و صنایع ، گسترش فرصت هایی برای رشد درآمد به صورت فعالیت های چندگانه ، ایجاد بازارهای جدید برای محصولات کشاورزی و گسترش مبنای یک اقتصاد منطقه ای می شود . (Sharply , 2002 , p322)
۹- گردش گری شهری پایدار
گردش گری شهری هنگامی می تواند مفید واقع شود که در رابطه با دیگر کارکردهای شهری باشد . از آنجا که مفهوم پایداری شهری خود در بر گیرنده تعامل سه عامل : ۱) محیطی ۲) اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی ۳) کالبدی است ، (Camagni , 1998 , p 116) برنامه ریزی در رابطه با گردش گری شهری پایدار نیز دربرگیرنده سه سطح بازار ، رشد شهری و اجتماعات محلی است . هر یک از این سطوح با در نظر گرفتن ظرفیت مدنظر ، در چهارچوب پایداری گردش گری می بایست به گونه ای برنامه ریزی شوند که کارکرد بهینه سیستم عرضه و تقاضای گردش گری را فراهم آورند .
۱۰- نظریه های گردش گری
عملکرد و تأثیرات گردش گری در فضاهای جغرافیایی فراتر از مفهوم دوبعدی در زمینه فرهنگ و اقتصاد است و چشم اندازهای متعددی را شکل می دهد . بررسی تأثیرات گردش گری از دیدگاه های مختلف در یک کلیت فراگیر در ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، فر هنگی و زیست محیطی تبلور یافته و رویکردی چند بعدی را شکل داده است . فضاهای جغرافیایی هم چون مقاصد و اهداف گردش گری دائماً در حال تغییر و تحول اند . (شفقی ، ۱۳۷۶ ، ص ۲۲۷) جریان ساده و سریع سرمایه در هدایت گردش گری به عنوان یکـی از شیـوه های کسب سود ، گردش گری را در هر فضایی ممکن ساخته است . گـردش گـری مـدرن بـاعث شـده که بسیاری از سـاختـارهـا و ذهنیت های توسعه ی کلاسیک فرو پاشد .
برنامه ریزی و توسعه گردش گری به عنوان عاملی مهم در روند اقتصادی شدن امر اجتماعی ، فرهنگی ، و نگرش ابزاری و کاربردی و کالایی به طبیعت و به فرهنگ ، توجه به دیدگاه های مختلف درباره گردش گری را ضروری می سازد . نگاه از پایین به بالا به گردش گری توجیه کننده نگرش توسعه ای در مفهومی از مشـارکت مردمی در اقتصاد سـرمایه داری است . ولی نگاه از بالا به پایین به گردش گری نشان از این دارد که این پدیده علاوه بر کارکرد اقتصادی بر مفاهیم اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی نیز استوار است . در این نگرش است که می توان تأثیرگـذاری گردش گری را در پیونـد بـا سـرمایه داری در تمـامی ابعـاد بازشناخت . دیـدگاه های مختـلف درباره گردش گـری می تواند ما را به ابعاد مفاهیم گردش گری و تحلیل ماهیت آن آگاه سازد . این دیدگاه ها که عمدتاً در سه بعد بررسی می شود می تواند پوشش دهنده روند گردش گری درفضاهای جغرافیایی باشد . ( Tribe , 1997 , P 32)
منبع : Tribe , 1997 , P 32
شکل شماره ۲: عوامل مؤثر در ساختار گردش گری
سه بعد اصلی گردش گری عبارتند از : سرمایه ، مدیریت ، فن آوری ، و دو رکن فرعی عوامل طبیعی و مجموعه میراث فرهنگی است (شکل۳) . در میان عوامل شکل دهنده تشکیلات و ساختار گردش گری وجود سرمایه از بنیان های اساسی است . فن آوری مناسب به عنوان یک زیرساخت جریان گردش گری را متحول می کند . سرمایه عامل تأثیرگذار در روند ممتد گردش گری در پارامترهای سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی است . بر پایه این عوامل گردش گری پیرامون سـاختار خـود شـکل مـی گیرد و از ابعـاد مختلفـی تحلیل می شـود . در ایـن قسمت بـه طـور کلـی ما گـردش گـری را از دیدگاه هـای مختلف در یک کلیت فـراگیر در قـالب ابعاد اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی بررسی می کنیم .
شکل شماره۳ : ابعاد گردش گری
منبع : Tribe , 1997 , P 32
۱-۱۰- دیدگاه اقتصادی
گردش گری قبل از هر چیز یک مسئله اقتصادی است . ساماندهی فضای جغرافیایی در امر مبادله آزاد گردش گری شکل می گیرد و تجارت مسافرت بر پایه سرمایه داری و سودآوری انجام می شود . از این رو گردش گری در فرایند عرضه و تقاضا جلوه هایی از توسعه را نشان دهد . کارشناسان اقتصادی با تأکید بر جنبه های مختلف گردش گری نقش آن را در پویایی اقتصادی بسیار مهم دانسته اند و می کوشند تا با شناخت ابعاد اقتصادی گردش گری راه های توسعه را در این افق بررسی کنند .
گردش گری یک حرکت فرهنگی و صلح آمیز نیز هست . اما خارج ازاین دیدگاه گردش گری در اصل صرف کردن اوقات فراغت است که در روندی از اقتصادی شدن امر اجتماعی شکل می گیرد . گردش گری بدون کنش و واکنش میهمان و میزبان نمی تواند وجود داشته باشد و از آنجا که در ازای این کنش و واکنش مبادله پول صورت می گیرد گردش گری را نمی توان صرفاً یک امر فرهنگی محسوب نمود و یا آن را حرکتی غیر اقتصادی به حساب آورد .
به طور کلی گردش گری در زمینه اقتصادی علاوه بر جنبه های مختلف کسب ارز خارجی انتقال بخشی از قدرت خرید اتباع سایر کشورها به جذب کننده گردش گراست . گردش گری منجر به افزایش تحرک در تولید و توزیع ، ایجاد مشاغل و خدمات گوناگون و کمک به سرعت گردش پول می شود . لذا در محاسبات اقتصادی گردش گری به دو ضریب یا ضرایب فزاینده اشاره می شود : ضریب افزایش درآمد و ضریب افزایش اشتغال . ضریب افزایش درآمد در گردش گری سبب افزایش ثروت و ضریب افزایش اشتغال موجب ایجاد مشاغل جدید از طریق گردش گری می شود . (پوریا ، ۱۳۷۴ ، ص ۷۰) در هم تنیدگی فعالیت های اقتصادی حول محور گردش گری با دیگر شاخص های اقتصاد به حدی است که به عنوان مثال رشد اقتصادی موجب رشد گردش گری و افول اقتصادی موجب افول گردش گری می گردد . (پدریان ، ۱۳۷۴ ، ص ۶۶) از این رو تقویت ارتباط بین گردش گری و سایر بخش های اقتصاد اهمیت زیادی دارد . (ابراهیمی ، ۱۳۷۶ ، ص ۴۷۵)
به طور کلی قابلیت های گردش گری را در زمینه اقتصادی می توان در قالب جریان سرمایه بازشناخت که برای اقتصادهای ملی اهمیت بالایی دارد . تحرک پذیری اقتصاد گردش گری سبب کسب ارز خارجی ، فروش محصولات داخلی و گسترش بازارهای صادراتی می شود . گردش گری به لحاظ دارا بودن قابلیت تحرک در تولید و توزیع و ایجاد خدمات گوناگون ، سرعت بخشیدن به گردش پول و سرانجام ایجاد اشتغال یکی از مهم ترین منابع تولید کشورهاست و می توان به سود اقتصاد ملی کشور میزبان از آن بهره گرفت . (عباس نژاد ، ۱۳۷۵ ، ص ۳۰) رویکرد اقتصاد گردش گری بر پایه اقتصاد آزاد و در چهارچوب عرضه و تقاضا شکل می گیرد . از این رو شناخت عرضه و تقاضا در گردش گری ، شناخت بازار را به دنبال دارد که راه گشای درک اقتصادی از گردش گری است .
شرایط اقتصادی کشورها در ایجاد تحرک و سرمایه گذاری در امر گردش گری بسیار مهم است . صاحبان سرمایه و بانک داران معیارهای اقتصادی برای تحرک گردش گری در نظر دارند و معتقدند که کشورهایی با درآمد سرانه کمتر از ۳ هزار دلار نمی توانند تحرک چندانی در امر گردش گری داشته باشند و یا اقوام به سرمایه گذاری های مهم در این زمینه بنمایند . این گونه کشورها در امر گردش گری محتاج سرمایه گذاری خارجی اند . اصولاً بحث سرمایه گذاری خارجی ، داشتن پول و اعتبارات نیست ، بلکه جذب سرمایه گذاری خارجی در گردش گری به معنای وارد شدن به شبکه سرمایه داری گردش گری است . سرمایه فی نفسه یک مطلب اساسی است ولی این که سرمایه از طرف کدام سرمایه گذار تأمین شود و چگونگی ارتباط سرمایه با شبکه بانکی و اعتباری جهانی و سرمایه داری جهانی مطلب دیگری است . (پاپلی یزدی وهمکار،۱۳۸۸،ص۳۴)
۲-۱۰- دیدگاه سیاسی
گردش گری در سال های پس از جنگ جهانی دوم رشد زیادی حدود ۵ درصد از سال را نشان می دهد . رشد گردش گری حاصل رشد اقتصادی دراز مدت ، افزایش سطح درآمد و افزایش اوقات فراغت همراه با توسعه فن آوری به خصوص در زمینه حمل و نقل در طی این سال هاست . فعالیت های گردش گری در رابطه با سرمایه داری پا گرفته و در سطح ملی و بین المللی گردش گری انبوه هم چون کالاهای بسته بندی شده در تورهای دسته جمعی شکل گرفته است . گردش گری به عنوان فعالیتی اقتصادی با نفع بسیار در بهبود کیفیت زندگی ساکنان مناطق و افزایش درک از مکان عامل مهمی در توسعه محسوب می شود . دولت ها بالطبع برای گام نهادن در روی کرد به توسعه فضای سرزمینی نقش پررنگی را برعهده دارند . دولت ها در زمینه گردش گری با توان رقابت خارجی ، جذب سرمایه و گردش گر ، رفاه اجتماعی و گسترش بازارهای گردش گری بر اساس توزیع مجدد ثروت همراه با روند نوسازی مدیریتی – فن آوری ایفای نقش می کنند . نتایج این فعل و انفعالات اقتصادی و جریان معکوس سرمایه و انسان بر روابط سیاسی بسیار گسترده است .
معتقدیم که گسترش مردم سالاری در چین در سال های اخیر تا اندازه زیادی مدیون گسترش گردش گری و سیاست گردش گری این کشور است . کشور پهناوری که تا دهه ۱۹۷۰ گردش گر خارجی را جاسوس تلقی می کرد و روزانه کمتر از ده گردش گر خارجی را پذیرا بود ، در سال ۲۰۰۵ در هر زمان که تصور شود(همه فصول و روزها) پذیرای صدها هزار گردش گر خارجی در خاک خود است . چنین کشوری مسلماً نمی تواند همان سیاست خفقان و فشار و استبداد کمونیستی را بر مردم خود اعمال کند . بدیهی است که عوامل دیگری هم در زمینه گسترش مردم سالاری در چین مؤثر بوده اند ولی سهم گردش گری در این بین کم نیست . از دیدگاه سیاسی گردش گری در عین حال که یک رقابت اقتصادی است موجب نوع دوستی و هم کاری بین المللی نیز هست ، و همین امر موجب می شود که از نظر سیاسی دولت ها به هم نزدیک تر شوند . و ملت ها همدیگر را بهتر بشناسند . دولت هایی که در زمینه گردش گری سرمایه گذاری کرده اند ، در روابط بین المللی خود بازنگری به عمل آورده اند.
مردم محبوس در یک گوشه از جهان استبداد را تحمل می کنند اما ملت گردش گر پذیر خواه ناخواه به مردم سالاری دست می یابند . گذار از جهان گردی به گردش گری خود گذار از سنت به مدرنیته است. گذار از سنت به مدرنیته لاجرم با قدرت و آزادی توأم است . اگر سنت و مدرنیته را در یک مربع قرار دهیم یک ضلع آن سنت ، ضلع دیگر آن ، آزادی و قدرت است . (نراقی ، ۱۳۸۲ ، ص۲۳)
شکل شماره۴ : گذار از جهان گردی به گردش گری
منبع : نراقی ، ۱۳۸۲ ، ص ۱۵
۳-۱۰- دیدگاه اجتماعی – فرهنگی