۴/۵۵۸

۱۳۸۳

۹/۴۹۹

۱۳۷۴

۴/۵۰۰

۱۳۸۴

۲۸۹

۱۳۷۵

۴/۴۳۰

۱۳۸۵

۸/۴۸۸

۱۳۷۶

۹/۴۵۷

۱۳۸۶

۶/۳۶۱

۴-۶-۱-مقادیر متوسط یخبندان
دما یکی از مهمترین عناصر اقلیمی است که در ارتباط با میزان بارش ها خصوصیات کلی یک ناحیه را مشخص می کند (جعفر پور ، ۱۳۵۶) . دما از جمله عناصری است که در بارش های جامد از جمله تگرگ نقش غیر قابل انکاری دارد .بر این اساس متوسط روزهای یخبندان ، حداقل مطلق دما در ایستگاه سنندج ارائه گردیده است .
یخبندان ها بر اساس شدت به ضعیف یا شدید تقسیم می شوند و بر اساس زمان وقوع به زودرس و دیررس موسوم است. گاهی یخبندان ها ،بعد از مدت بسیار کمی با گرم شدن هوا از بین می روند که به زودگذر موسوم اند و زمانی نیز مدت ها در منطقه باقی می مانند ،به طوری که باعث انجماد آب های سطحی منطقه ی تحت نفوذ خود می شوند که به آن ها یخبندان های دیر پا می گویند(حجازی زاده، ۱۳۸۶ ). .آمار مربوط به روزهای یخبندان در شکل (۵-۱) آورده شده است با توجه به آمار مشاهده می شود که ۷ ماه از سال یخبندان اتفاق می افتد این ماه ها از مهر شروع شده تا فروردین ادامه دارند .با توجه به فاصله ی اولین و اخرین یخبندن در طول سال ، متوجه طول دروه ی سرما خصوصا در ارتفاعات منطقه می شویم .تعداد ماه های بدون یخبندان ۵ ماه است که شامل اردیبهشت خرداد تیر مرداد و شهریور می باشد شدت یخبندان در چند ماه از سال مثل آبان آذر دی بهمن و اسفند بسیار زیاد است که در این بین دی ماه با متوسط ۵/۲۵ روز بالاترین تعداد روزهای یخبندان را به خود اختصاص داده است و مهر ماه با متوسط ۴/ روز کمترین روز های یخبندان را دارا است .در کل با گذر از فصل زمستان به بهار از تعداد روزهای یخبندان کاسته می شود. از اردیبهشت تا شهریور یخبندان نداریم متوسط یخبندادن ۲/۹۵ روز می باشد مساله مهم این است که روزهای یخبندادن در سطوح پایین جو مانع صعود هوا و یا فرارفت در منطقه می شود همین عامل مانع از بارش تگرگ می شود به همین خاطر بیشترین تعداد بارش تگرگ در ماهی نیست که بیشترین روزهای یخبندادن را دارد (دی ماه ) بلکه در ماهی است که نفوذ سیستم های سرد در سطح زمین کم شده اما در سطوح بالا (۵۰۰ هکتو پاسکال ) هوای سرد حاکم بوده و سطح زمین گرم می باشد .
شکل (۵-۱) مقادیر متوسط یخبندان
با بررسی این پارا متر متوجه می شویم که میانگین حد اقل دمای هوا در بعضی از ماه ها ی پاییز و زمستان به زیر صفر درجه سانتی گراد می رسد ،طبق آمار های موجود دی ماه ۱/۴- در جه سانتی گراد کمترین مقادیر این پارامتر را در بر می گیرد و با گذر از فصل زمستان به بهار مقادیر این پارا متر افزوده می شود مقادیر ۱/۴- ، ۲/۳- ، ۵/ برای ماه های دی ، بهمن و اسفند به مقادیر ۲/۵، ۶/۸، ۸/۱۲ درجه سانتی گراد به ترتیب برای ماه های فروردین ، اردیبهشت و خرداد می رسد . با آغاز فصل پاییز افت مقادیر میانگین حد اقل دمای هوا محسوس تر می شود . با توجه به تغییر رژیم حرارتی اوخر پاییز و اوخر زمستان شرایط همرفتی و صعود در حوضه ی شهرستان سنندج برای بارش تگرگ فراهم می گردد .

با توجه به داده های ایستگاه سینوپتیکی ایستگاه مورد مطالعه و میانگین آنها ، متوجه اختلاف فصلی دما در طول زمستان است و علت آن نفوذ توده هوای بسیار سرد و خشک سیبری به منطقه که باعث کاهش شدید دما می شود و از سویی به دلیل باز تابش در طول شب دمای هوا به شدت کاهش می یابد. پوشش برفی زمین و طولانی بودن شب ها نیز مزید علت شده و این روند را تشدید می کند .
با توجه به اختلاف میانگین درجه حرارت سالانه ، می توان نتیجه گرفت که ناهمواری ،رطوبت موجود و شرایط متضاد در اوایل و اوخر فصل سرد، شرایط برای بارش تگرگ در منطقه بوجود می آید .
۵-۶-۱-میانگین ماهانه نم نسبی
رطوبت از عناصر مهم در جو ایران به شمار می رود . برای اینکه بارندگی و در نتیجه وضعیت حیات را کنترل می کند (علیجانی ،۱۳۷۹) . با توجه به شکل (۵-۱)، بیشترین میزان نم نسبی را در ماه های سرد سال داریم که در این میان دی و بهمن بالاترین میزان نم نسبی را با حدود ۷۸/ به خود اختصاص داده اند.کمترین میزان نم نسبی را در ماهای گرم سال یعنی تابستان داریم که میزان آن در سه ماه تابستان ۴۰/ است . نتیجه می گیریم بین نم نسبی و میزان دما رابطه معکوس قرار برقرار است . پس در فصول سرد سال با توجه به نم نسبی بالا ، زمینه ی اشباع هوا وجود دارد و بارش وجود دارد .در دوره ی سرد به دلیل پایین بودن درجه حرارت و ورود توده هوای مرطوب غربی میزان نم نسبی بالا است شکل ( ۵-۱) بالا بودن نم نسبی خصوصا در فصل بهار در منطقه و به علاوه و جود شرایط همرفتی و صعود و دمای نزدیک به صفر درجه و ارتفاع و ناهمواری شرایط مناسبی را برای بارش تگرگ فراهم می نماید .
جدول (۴-۱) میانگین ماهانه ی نم نسبی ایستگاه سنندج بر حسب درصد از سال ۱۳۶۷ الی ۱۳۸۶

فروردین

اردیبهشت

خرداد

تیر

مرداد

شهریور

مهر

آبان

آذر

دی

بهمن

اسفند

۰۴/۵۴