۱ – با ورهای ما
۲ – اینکه تا چه حد به توانایی خود در انجام کارها اطمینان داریم . ( کریم زاده ۸۸)
نشانه های اعتماد به نفس در افراد
الا بذکرا.. تطمئن القلوب ….«دل به یاد خدا آرام می گیرد».(سوره رعد آیه ۲۸)
کسانی که دارای اعتماد به نفس هستند :
- بادیگران تفاهم دارند واز مصاحبت با افراد آگاه لذت می برند.
- نسبت به عملکردشان خوش بین و راضی می باشند و حداکثر استفاده ازتوایهای خودشان را به عمل می آورند.
- به شخصیت خودشان پایبند هستند و خود را باور دارند.
- به پیروزی آینده ی تصمیمشان مطمئن هستند.
- درتصمیم گیری های فردی و اجتماعی دارای ثبات رأی و اطمینان خاطرمی باشند .
- راز دارهستند .
- ازمسخره کردن دیگران دوری می کنند و به دیگران در حد توان کمک می نمایند .
- اهداف خود را د رزندگی به درستی می دانند و خود را سزاواربه حقیقت پیوستن رویاهایشان می دانند.
- به خود احترام می گذارند و متقابلا ً به دیگران نیز احترام می گذارند و روابط خود را با دیگران ارتقا می بخشند و آرامش روحی خود را حفظ می کنند.
- با ترس خود رو به رو می شوند و با رویارویی با ترس خود ، اعتماد به نفس بیشتری به دست می آورند .
- دارای احساس خود باوری و اعتماد به نفس و اعتماد به اراده و خواست خود هستند.
- دارای سجایا و مشخصات روحی خاص می باشند و اسیر خود نمی باشند و اسیر احساسات نیستند و روی اصول دوستی رفتارمی کنند.
- از جنب وجوش وفعالیت زیاد لذت می برند ودر رسیدن به نتیجه شیرینی احساس می کنند.
- افرادی آرام مطمئن وسنگین وبا ثباتی هستند.
- از خطا واشتباه خود درس می گیرند وازتکرارآنها جلو گیری می کنند وخود را محدود نمی کنند.
- خود آگاهی دارند وتلاش می کنند برای شناخت وپرورش استعدادهای نهانی خود.

- احساس کنترل برزندگی خود وپشتکارواراده در رسیدن به نیازها واهداف خود دارند.
- شکست ناپذیری واستقامت وپایداری در مشکلات وحوادث زندگی .(بیابانگرد،۱۳۷۲).
اعتماد به نفس یکی از عوامل اساسی موفقیت انسان در زندگی است. کسی که اعتماد به نفس دارد خود را به درستی می شناسد وازتواناییها ومحدودیت های خود آگاه است .وخود را همانگونه که هست ،می پذیرد نسبت به خویش نگرش مثبت دارد.وبا شناخت وپذیرش خود برای تقویت توانمندی ها وکاهش محدودیت های خویش تلاش می کند.
به خود متکی است ودر انجام کارها از تجربیات دیگران استقلال عمل دارد. همچنین روحیه شاد وامیدوار دارد ودر برابر مشکلات پایداری بیشتری نشان می دهد. (کریم زاده،۸۸).
روش های تقویت اعتماد به نفس در کودکان
عوامل متعددی درپرورش وتقویت حس اعتماد به نفس در کودکان ونوجوانان به ویژه آنهایی که دچار کمرویی ویا ناتوانایی های ذهنی هستند .باتوجه به ویژگی های جسمانی وقابلیتهای ذهنی وتوانمندی های عمومی آنها دخیل می باشد. خانواده ها ومربیان مدارس ومراکز آموزشی می بایست اطمینان حاصل کنند که همه ی کودکانی که با ایشان محشور هستند.در اتخاذ تصمیمات وانجام فعالیت های مختلف ازاعتماد به نفس کافی برخوردارمی باشند.
باید تلاش نمود تا احساس کارا بودن ،مفید واقع شدن ،وبالطبع خودارزشمندی وقابل احترام بودن را در آنها واقعاً تقویت گردد.
باید توجه داشت که رفتارهایی از قبیل بی توجهی ،تحقیر، تهدید، وایجاد موانع ومحدودیتها ی بی جهت برای فعالیتهای کودکی که ازاعتماد به نفس کافی برخوردارنیست. واز آفتهای رشد این ویژگی دراومحسوب می شوند . طبیعی است ازکودکی که فاقد اعتماد به نفس کافی باشد، نمی توان پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در امر تحصیل ، فعالیتهای شغلی وحرفه ای ومهارتهای ارتباطی انتظار داشت.
کودکی که احساس کارایی ،ارزشمندی واعتماد به نفس نداشته باشد ،چگونه می تواند با انگیزه ای قوی وتصمیم واراده ای استوارکه احساس پیشرفت در هر کاری است در امرتحصیل وکسب مهارت لازم موفق شود.(افروز۸۷).
ازآنجا که رفتارهای ما ازکودکی شکل می گیرد.برای پرورش اعتماد به نفس نیز بهتراست ازکودکی آغازکنیم .
با استفاده ازشیوه های زیر می توان اعتماد به نفس کودکان را پرورش داد.
۱- سعی نمائید همیشه توانمندیهای کودک خود را مدنظرقراردهید نه ضعف وناتوانی اورا.
لازم است همواره با دید وبازخورد مثبت وسازنده به کودک نگریست،فرزند هبه الهی است وباید با دیده ی منت به اونگریست. تقدیر الهی درخلقت وجود انسان همیشه دراحسن تقویم است،به عبارت دیگر آنچه خداوند هبه می کند درراستای بهترین صورتها بوده است،لذا باید نقاط قوت وتوانمندی های اورا مد نظر قرار داده ،برای شکوفایی استعدادهای بالقوه اش تلاش نمود.
۲- برای کودکان تجارب خوشایندی ازفعالیت ها ی مستقل وآزاد فراهم نمائید.
به کودک فرصت دهید تا فعالیت های مستقل ،بازی کردن ،احساس مسئولیت ومراقبت ازخویشتن را بیابد. برای این کارایجاد انگیزه های لازم برای تحرک وفعالیت های داوطلبانه بسیار حائز اهمییت است.
۳- تجارب موفقیت آمیز کودک را افزایش دهید .
یکی از مهمترین عوامل ایجاد وتقویت حس اعتماد به نفس در کودکان به ویژه کودکان کمرو ویا نا موفق،فراوانی موفقیت ها ی آنها درانجام فعالیت های مختلف است. حس کارایی وارزشمندی وبالطبع اعتماد به نفس دراوتقویت می شود. تجارب موفق کودک، انگیزه،جرأت،تلاش،پشتکارو اعتمابه نفس آنها را تقویت می کند،پس محیط زندگی کودک درخانه ومدرسه را زمینه ای برای تلاش وموفقیت او سازیم.
۴- تحمل کودک ونوجوان رابرای مواجه شدن با ناکامی ها افزایش دهید.
تجارب ناشی ازناکامیهای وسرخوردگیها به کودک ونوجوان می آموزد که دیدی واقع بینانه نسبت به توانایی های خود وفعالیتها وامورمختلف زندگی داشته یاشد. برخورداری کودک ونوجوان ازنگرش واقع بینانه نسبت به توانمندی خود به مسائل ومشکلات که با آن مواجه می شود، موجب تقویت کارایی وارزشمندی شخص واعتماد به نفس او خواهد شد.
۵- رفتار مصمم ومطمئن ودر عین حال مطلوب کودک را تقویت نمائید.
ترغیب وتقویت رفتار کلامی وغیر کلامی مطمئن کودک که دچارکمرویی یا ضعف شخصیت است. اعتماد به نفس اورا بیشتر خواهد کرد.
۶- مهارت اجتماعی کودک فاقد اعتماد به نفس لازم، را تقویت نما ئید.
توان برقراری وحفظ ارتباط مثبت با دیگران موجب افزایش احساس ارزشمندی واجتماعی واعتماد به نفس کودکان می شود.
۷- آشنایی کودکان ونوجوانان با الگوهای رفتاری مطلوب
وجود الگوهای رفتاری درانسان،حرکت وتعالی وجود ایجاد نموده وموجب شکوفا شدن ابعاد مختلف شخصیت می شود وموجب تقویت حس اعتماد به نفس می شود.(همان منبع).
۸-ارائه الگوهای مناسب به کودکان:
کودکان بیش از گفتاراز رفتارما تأثیر می پذیرند. بنا براین باید سعی کنیم ،ابتدا اعتماد به نفس رادر خود تقویت کنیم تا الگوی شایسته ای برای فرزندانمان باشیم.
۹- محبت وتوجه کافی به کودک :
یکی ازنیازهای اساسی کودک محبت است. اگر به اندازه ی کافی به فرزندان خود محبت کنیم ،آنها خودودیگران رادوست خواهند شد ودرنتیجه نسبت به خویش نگرش مثبت پیدا کرده وبا دیگران سازگاری بیشتر وبهتری خواهند داشت.
۱۰-احترام به کودک:
تحقیر کودکان به هر شکل سبب می شود که آنها درخود احساس بی ارزشی کنند. نامیدن کودکان با اسامی والقاب تحقیرآمیزومسخره کردن آنها موجب می شود که آنها نیز نسبت به خود نگرش منفی داشته باشند واحساس بی کفایتی کنند.