۴-۳-۳-۱- بهینه سازی دمای اتصال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۵
۴-۴-۴- نتایج آزمون PCR برای شناسایی ژنP - فیمبریه در سویه های واجد اشرشیا کلی یوروپاتوژن…………………………………………۶۶

۴-۴-۴-۱- بهینه سازی دمای اتصال …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۶
۴-۴-۴-۲- انجام آزمون روی سایر ایزوله ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۷
۴-۵-۵- نتایج آزمون PCR برای شناسایی ژن Afaدر سویه های واجد اشرشیا کلی یوروپاتوژن……………………………………………………..۶۸
۴-۵-۵-۱- بهینه سازی دمای اتصال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۸
۴-۵-۵-۲- انجام آزمون روی سایر ایزوله ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۹
۴-۶-۶- نتایج آزمون PCR برای شناسایی ژنFim در سویه های واجد اشرشیا کلی یوروپاتوژن……………………………………………………۷۰
۴-۶-۶-۱- بهینه سازی دمای اتصال………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۷۰
۴-۷-ژن های ویرولانس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۲
۴-۸-نتایج ویرولوتایپینگ سویه ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۷
۴-۹-نتایج تایید محصولات PCR ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………79
فصل پنجم: نتیجه گیری
۵-۱-بحث………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۹۱
۵-۲-مقایسه نتایج بدست آمده با یافته های دیگر محققین…………………………………………………………………………………………………………………………..۹۱
عنوان صفحه

۵-۳-نتیجه گیری....…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...۹۵
۵-۴- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۹۵
فهرست منابع
منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۹۶
منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۹۷
چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۰۲زمون آ

فهرست جدول ها

عنوان جدول صفحه

جدول ۱-۱: ژن های ویرولانس در اشرشیا کلی و عملکرد ژن ها………………………………………………………………………………………………………………….۳۰
جدول۳-۱: مشخصات پرایمرهای مورد استفاده…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۴۸
جدول ۳-۲: اجزاء و ترکیبات مورد استفاده برای واکنش PCR ……………………………………………………………………………………………………………………..49
جدول ۳-۳: برنامه دمایی ترموسایکلر برای ژن aer ………………………………………………………………………………………………………………………………………….50
جدول ۳-۴: برنامه دمایی ترموسایکلر برای ژن HlyA………………………………………………………………………………………………………………………………………51
جدول ۳-۵: برنامه دمایی ترموسایکلر برای ژن Pap ………………………………………………………………………………………………………………………………. 52
جدول ۳-۶: برنامه دمایی ترموسایکلر برای ژن Cnf ……………………………………………………………………………………………………………………………………..52 جدول ۳-۷: برنامه دمایی ترموسایکلر برای ژن Afa …………………………………………………………………………………………………………………………………………53
جدول ۳-۸: برنامه دمایی ترموسایکلر برای ژن Fim………………………………………………………………………………………………………………………………………..54
جدول ۴-۱: مشخصات ایزوله های اشرشیا کلی جدا شده از بیماران……………………………………………………………………………………………………………۷۳
جدول ۴-۲: نتایج ویرولوتایپینگ درکل سویه ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………۷۷
جدول۴-۳: نتایج ویرولوتایپینگ در سویه های اشرشیا کلی، سویه های مشابه در هر ژن……………………………………………………………………….۷۸

فهرست علامت ها و اختصارها

معادل فارسی معادل انگلیسی علامت

اشرشیا کلی Escherichia coli E.coli

توانایی مهار رادیکال­های آزاد در حضور ۵ عصاره­های متانولی مورد مطالعه، توسّط آزمایش DPPH بررسی شد. معادله خط رگرسیونی که رابطه غلظت­های مختلف محلول آنتی­اکسیدان سنتزی (اسیدآسکوربیک) را با میزان جذب نمونه­­ها در طول موج ۵۱۷ نانومتر نشان می­دهد، به صورت ذیل می­باشد.
Y=15.057X-10.18 R²=0.989
نتایج درصد مهار رادیکال­های آزاد در جدول­های (شکل ۳-۱۷)، (شکل ۳-۱۸)، (شکل ۳-۱۹)، (شکل ۳-۲۰)، (شکل ۳-۲۱) و (شکل ۳-۲۲) مشخص شده است.
هم چنین، برای مقایسه بهتر فعّالیّت عصاره­ها از نظر توانایی مهار رادیکال­های آزاد DPPH، مقادیر IC₅₀ در جدول (۳-۸) تعیین گردید.

۳-۲-۶-۱-۱ نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بادام کوهی
توانایی مهار رادیکال­های آزاد در حضور عصاره متانولی بادام کوهی و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک توسط آزمون DPPH بررسی شد. با افزایش غلظت عصاره، مهار رادیکال­ها با قدرت بیشتری صورت گرفت که نتایج آن در نمودار (شکل ۳-۱۷) مشخص شده است. توانایی مهار رادیکال­های آزاد عصاره بادام کوهی در غلظت ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر، ۵۱/۸۶% می­باشد که در مقایسه با اسیدآسکوربیک ۰۹/۹۴% کمی ضعیف­تر است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد، غلظت عصاره بادام کوهی و آنتی­اکسیدان سنتزی تأثیر معنی­داری (P<0.05) بر میزان مهار رادیکال­های آزاد دارد.
شکل (۳-۱۷) : مقایسه میانگین میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH توسط غلظت­های مختلف عصاره متانولی بادام کوهی (Amygdalus scoparia) و آنتی­اکسیدان سنتزی. حروف غیر مشابه در هر غلظت نشان­دهنده اختلاف معنی­دار در سطح احتمال ۵% می­باشند.
۳-۲-۶-۱-۲ نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره بومادران
گونه گیاهی بومادران از نظر میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH در غلظت­های گوناگون ارزیابی و مشخص شد که با افزایش غلظت عصاره متانولی بومادران از ۵۰۰-۸/۷ میلی­گرم بر میلی­لیتر درصد مهار رادیکال­های آزاد به طور چشمگیری افزایش می­یابد. همان­گونه که در نمودار (شکل ۳-۱۸) مشاهده می­ شود اختلاف معنی­داری در فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره بومادران با اسیدآسکوربیک وجود دارد. در غلظت­های پایین اختلاف بین عصاره و اسیدآسکوربیک کم و با افزایش غلظت اختلاف بین آن­ها افزایش می­یابد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد، اختلاف معنی­داری بین عصاره متانولی بومادران و اسیدآسکوربیک در سطح احتمال ۵% وجود دارد.
شکل (۳-۱۸) : مقایسه میانگین میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH توسط غلظت­های مختلف عصاره متانولی بومادران (Achillea millefolium) و آنتی­اکسیدان سنتزی. حروف غیر مشابه در هر غلظت نشان­دهنده اختلاف معنی­دار در سطح احتمال ۵% می­باشند.
۳-۲-۶-۱-۳ نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره کلپوره
نتایج آنالیز واریانس نشان داد، در غلظت­های پایین توانایی درصد مهار رادیکال­های آزاد DPPH در عصاره متانولی کلپوره بیشتر از آنتی­اکسیدان سنتزی بود اما در غلظت­های بالاتر از ۵/۶۲ میلی­گرم بر میلی­لیتر، اسیدآسکوربیک فعالیت آنتی­اکسیدانی بیشتری نسبت به عصاره نشان داد. هم­چنین اختلاف معنی­داری بین درصد مهار رادیکال­های آزاد در عصاره و اسیدآسکوربیک در غلظت ۲۵/۳۱ میلی­گرم بر میلی­لیتر وجود ندارد. غلظت عصاره متانولی کلپوره و آنتی­اکسیدان سنتزی تاثیر معنی­داری (P<0.05) بر میزان مهار رادیکال­های آزاد دارد (شکل ۳-۱۹).
شکل (۳-۱۹) : مقایسه میانگین میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH توسط غلظت­های مختلف عصاره متانولی کلپوره (Teucrium polium) و آنتی­اکسیدان سنتزی. حروف غیر مشابه در هر غلظت نشان­دهنده اختلاف معنی­دار در سطح احتمال ۵% می­باشند.
۳-۲-۶-۱-۴ نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره گلپر
در نمودار (شکل ۳-۲۰) درصد مهار رادیکال­های آزاد DPPH عصاره متانولی کلپوره و آنتی­اکسیدان سنتزی در مقابل غلظت نشان می­دهد که اسیدآسکوربیک در اغلب غلظت­های مورد بررسی فعالیت آنتی­اکسیدانی بیشتری نسبت به عصاره گلپر دارد. در غلظت­های ۸/۷ و ۶۲/۱۵ میلی­گرم بر میلی­لیتر درصد مهار عصاره بیشتر از اسیدآسکوربیک بود و در غلظت ۲۵/۳۱ میلی­گرم بر میلی­لیتر تفاوت معنی­داری مشاهده نشد. به طور کلی اختلاف معنی­دار در درصد مهار رادیکال­های آزاد عصاره و اسیدآسکوربیک با افزایش غلظت مشهود است.
شکل (۳-۲۰) : مقایسه میانگین میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH توسط غلظت­های مختلف عصاره متانولی گلپر (Heracleum persicum) و آنتی­اکسیدان سنتزی. حروف غیر مشابه در هر غلظت نشان­دهنده اختلاف معنی­دار در سطح احتمال ۵% می­باشند.
۳-۲-۶-۱-۵ نتایج مهار رادیکال­های آزاد عصاره مریم گلی
عصاره متانولی مریم گلی درجه­ای از درصد مهار رادیکال­های آزاد DPPH را به صورت وابسته به غلظت نشان داد، در حالی که آنتی­اکسیدان سنتزی دارای توانایی آنتی­اکسیدانی بالاتری می­باشد. اسیدآسکوربیک در غلظت ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر بالاترین درصد مهار برابر با ۰۹/۹۴% و عصاره گیاهی حاضر با درصد مهار ۲۵/۵۳%، دارای فعالیت کمتری می­باشد. در غلظت ۲۵/۳۱ میلی­گرم بر میلی­لیتر تفاوت معنی­داری مشاهده نشد و در غلظت­های ۸/۷ و ۶۲/۱۵ میلی­گرم بر میلی­لیتر درصد مهار عصاره مریم گلی بیشتر از اسیدآسکوربیک بود. همان گونه که در نمودار شکل (۳-۲۱) مشخص است، افزایش غلظت عصاره و آنتی­اکسیدان سنتزی تأثیر معنی­داری بر میزان مهار رادیکال­های آزاد دارد.
شکل (۳-۲۱) : مقایسه میانگین میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH توسط غلظت­های مختلف عصاره متانولی مریم گلی (Salvia officinalis) و آنتی­اکسیدان سنتزی. حروف غیر مشابه در هر غلظت نشان­دهنده اختلاف معنی­دار در سطح احتمال ۵% می­باشند.
۳-۲-۶-۱-۶ نتایج مقایسه­ ای درصد مهار عصاره­ها و اسیدآسکوربیک
نتایج آنالیز واریانس نشان داد، غلظت عصاره­ها و آنتی­اکسیدان سنتزی تاثیر معنی­داری (P<0.05) بر میزان مهار رادیکال­های آزاد داشتند. هم­چنین، توانایی عصاره­ها در مهار رادیکال­های آزاد همزمان با افزایش غلظت افزایش یافت. نمودار (شکل ۳-۲۲)، میزان مهار رادیکال­های آزاد توسط غلظت­های مختلف عصاره­های متانولی گیاهان مورد بررسی و آنتی­اکسیدان سنتزی را نشان می­دهد. در محدوده غلظت ۵۰۰-۵/۶۲ میلی­گرم بر میلی­لیتر، بیشترین قدرت مهارکنندگی پس از اسیدآسکوربیک به ترتیب مربوط به عصاره­های بادام کوهی و گلپر می­باشد. در محدوده غلظت ۲۵/۳۱-۸/۷ میلی­گرم بر میلی­لیتر، عصاره­ الکلی کلپوره فعّالیّت آنتی­اکسیدانی بیشتری نسبت به اسیدآسکوربیک نشان داد. در تمامی غلظت­ها، اغلب کم­ترین توانایی مهارکنندگی مربوط به عصاره بومادران است.
شکل (۳-۲۲) : مقایسه میانگین میزان مهار رادیکال­های آزاد DPPH توسط غلظت­های مختلف عصاره­های متانولی مورد بررسی و آنتی­اکسیدان سنتزی. حروف غیر مشابه در هر غلظت نشان­دهنده اختلاف معنی­دار در سطح احتمال ۵% می­باشند.
مقادیر IC₅₀ هر یک از عصاره­های متانولی مورد مطالعه، به منظور مقایسه دقیق­تر آن­ها از نظر توانایی مهار رادیکال­های آزاد DPPH تعیین گردید (شکل ۳-۲۳). در این روش، IC₅₀ عبارت است از غلظتی از عصاره که قادر به مهارکردن ۵۰% از رادیکال­های آزاد DPPH در محیط واکنش می­باشد. بنابراین هر چه این غلظت کمتر باشد نشان­دهنده این است که فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره بیشتر است. همان طور که در نمودار مشاهده می­ شود کمترین مقدار IC₅₀ متعلق به آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک و پس از آن مربوط به عصاره­های متانولی بادام کوهی و گلپر می­باشد. بیشترین مقدار IC₅₀ متعلق به عصاره مریم گلی است.
شکل ۳-۲۳: مقایسه میانگین مقادیر IC₅₀ (میلی­گرم عصاره بر میلی­لیتر) عصاره­های متانولی گیاهان مورد مطالعه در آزمون ارزیابی میزان مهار رادیکال­های DPPH. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
۳-۲-۶-۲ قدرت احیاکنندگی عصاره­ها
۳-۲-۶-۲-۱ نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی
نتایج آنالیز واریانس نشان داد، قدرت احیاکنندگی در آنتی­اکسیدان سنتزی در هر غلظت مورد مطالعه بیشتر از عصاره متانولی بادام کوهی می­باشد. در غلظت­های مورد بررسی، اختلاف زیادی در میانگین قدرت احیاکنندگی عصاره حاضر و اسیدآسکوربیک وجود ندارد، این اختلاف در غلظت­های پائین این بیشتر اما با افزایش غلظت کاهش می­یابد. همان گونه که در نمودار (شکل ۳-۲۴) مشخص است تفاوت معنی­داری در میانگین جذب عصاره بادام کوهی و اسیدآسکوربیک در غلظت ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر وجود ندارد. غلظت عصاره بادام کوهی و آنتی­اکسیدان سنتزی تاثیر معنی­داری (P<0.05) بر قدرت احیاکنندگی دارد.
شکل ۳-۲۴: مقایسه میانگین قدرت احیاکنندگی غلظت­های مختلف عصاره متانولی بادام کوهی (Amygdalus scoparia) و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
۳-۲-۶-۲-۲ نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران
عصاره متانولی بومادران درجه­ای از درصد جذب را در طول موج ۷۰۰ نانومتر به صورت وابسته به غلظت نشان داد. نمودار (شکل ۳-۲۵) نشان از توانایی قدرت احیاکنندگی بالاتر آنتی­اکسیدان سنتزی دارد. اسیدآسکوربیک در غلظت ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر دارای درصد جذب ۶۸۰/۱% و عصاره گیاهی حاضر با درصد جذب ۵۵۷/۱%، دارای فعالیت احیاکنندگی کمتری می­باشد. آنالیز مقایسه­ ای درصد جذب در نمودار ذیل نشان می­دهد که افزایش غلظت عصاره و آنتی­اکسیدان سنتزی تأثیر معنی­داری بر میزان قدرت احیاکنندگی دارد.
شکل ۳-۲۵: مقایسه میانگین قدرت احیاکنندگی غلظت­های مختلف عصاره متانولی بومادران (Achillea millefolium) و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی­دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
۳-۲-۶-۲-۳ نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره
گونه گیاهی کلپوره از نظر میزان قدرت احیاکنندگی در غلظت­های مختلف ارزیابی و مشخص شد که با افزایش غلظت عصاره متانولی کلپوره از ۵۰۰-۸/۷ میلی­گرم بر میلی­لیتر درصد جذب افزایش می­یابد. همان گونه که در نمودار (شکل ۳-۲۶) مشاهده می­ شود تفاوت معنی­داری در فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره حاضر و اسیدآسکوربیک وجود دارد. تغییرات داده ­های میزان قدرت احیاکنندگی در سطح ۵% کاملا معنی­دار می­باشد.
شکل ۳-۲۶: مقایسه میانگین قدرت احیاکنندگی غلظت­های مختلف عصاره متانولی کلپوره (Teucrium polium) و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی­دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
۳-۲-۶-۲-۴ نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر
توانایی قدرت آنتی­اکسیدانی در حضور عصاره متانولی گلپر و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک توسط آزمون تعیین قدرت احیاکنندگی بررسی شد. نتایج آنالیز نشان می­دهد که توانایی عصاره در میانگین درصد جذب همزمان با افزایش غلظت افزایش می­یابد. توانایی قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر در غلظت ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر ۵۵۱/۱% می­باشد که در مقایسه با اسید آسکوربیک ۶۸۰/۱%، ضعیف­تر می­باشد. به طور کلی، غلظت­های مورد مطالعه عصاره و آنتی­اکسیدان سنتزی تاثیر معنی­داری (P<0.05) بر میزان قدرت احیاکنندگی دارد (شکل ۳-۲۷).
شکل ۳-۲۷: مقایسه میانگین قدرت احیاکنندگی غلظت­های مختلف عصاره متانولی گلپر (Heracleum persicum) و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی­دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
۳-۲-۶-۲-۵ نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی
در نمودار (شکل ۳-۲۸) میزان قدرت احیاکنندگی عصاره متانولی مریم گلی و آنتی­اکسیدان سنتزی در مقابل غلظت نشان می­دهد که اسیدآسکوربیک در غلظت­های مورد بررسی فعالیت آنتی­اکسیدانی بیشتری نسبت به عصاره حاضر دارد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد، اختلاف معنی­داری بین غلظت­های مختلف عصاره مریم گلی در سطح احتمال ۵% وجود ندارد. به طور کلی، تغییرات معنی­دار در درصد جذب عصاره و اسیدآسکوربیک با افزایش غلظت مشهود است.
شکل ۳-۲۸: مقایسه میانگین قدرت احیاکنندگی غلظت­های مختلف عصاره متانولی مریم گلی (Salvia officinalis) و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی­دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
۳-۲-۶-۲-۶ نتایج مقایسه­ ای قدرت احیاکنندگی عصاره­ها و اسیدآسکوربیک
در این آزمون، قدرت احیاکنندگی مقادیر مختلفی از عصاره­های حاصل از گیاهان مورد مطالعه (۵۰۰-۸/۷ میلی­گرم بر میلی­لیتر) به عنوان شاخصی از فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره­ها در طول موج ۷۰۰ نانومتر مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر جذب بالاتر، نشان­دهنده قدرت احیاکنندگی بالاتر می­باشند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد، اختلاف معنی­داری (P<0.05) بین قدرت احیاکنندگی عصاره­های مختلف و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک وجود دارد. نتایج به دست آمده نشان داد، در غلظت­های ۵۰۰-۸/۷ میلی­گرم بر میلی­لیتر آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک دارای بیشترین قدرت کاهندگی می­باشد. در تمامی عصاره­ها با افزایش غلظت، میزان جذب محلول حاوی عصاره­ها نیز افزایش یافت. در محدوده غلظت ۵۰۰-۲۵/۳۱ میلی­گرم بر میلی­لیتر فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره بادام کوهی به میزان چشمگیری افزایش یافت، به نحوی که این عصاره، در میان عصاره­ها بیشترین توانایی را در غلظت ۵۰۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر به خود اختصاص داد به طوری که با اسیدآسکوربیک قابل مقایسه بود. در تمامی غلظت­ها، اغلب کم­ترین توانایی کاهندگی مربوط به عصاره مریم گلی می­باشد.
شکل ۳-۲۹: مقایسه میانگین قدرت احیاکنندگی غلظت­های مختلف عصاره­های متانولی مورد مطالعه و آنتی­اکسیدان سنتزی اسیدآسکوربیک. حروف غیر همسان نشان دهنده وجود تغییرات معنی دار در سطح ۵% بر اساس آزمون دانکن می­باشد. داده ­ها به صورت میانگین ± خطای استاندارد ارائه شده است.
فصل چهارم
بحث و نتیجه ­گیری کلی
۴-۱ فعالیت ضد میکروبی عصاره­های مورد بررسی
۴-۱-۱ فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن
امروزه مقاومت روزافزون باکتری­ های بیماری­زا به عوامل ضد میکروبی مشکلات متعددی را در امر درمان عفونت­های باکتریال به وجود آورده است. این امر موجب شده است تا محققان به مطالعه تاثیر عوامل ضد میکروبی گیاهان بر رشد باکتری­ ها بپردازند. ترکیبات ضد میکروبی در واقع متابولیت­های ثانویه گیاه­اند که یا به طور پیوسته در گیاهان ساخته می­شوند و یا در پاسخ به پاتوژن­ها تولید می­شوند. اسانس ­ها و عصاره­های گیاهی بیش از هزار سال است که در غذا، داروها و درمان­های طبیعی و مکمل مورد استفاده قرار می­گیرند. عصاره­های گیاهی منابع جدیدی از ترکیبات ضد باکتریایی در برابر باکتری­ های پاتوژن هستند و مطالعات آزمایشگاهی اثر عصاره­های گیاهی بر توقف رشد باکتری­ ها را مشخص نموده است به طوری که می­توان این اثر را تحت ۳ عنوان قوی، متوسط و ضعیف طبقه ­بندی کرد. یک ویژگی مهم عصاره­های گیاهی مربوط به آب­گریزی است که عصاره گیاهی را قادر می­سازد تا با پیوند روی لایه پپتیدی غشاء سلولی باکتری­ ها و میتوکندری آن­ها، باعث پاره­شدن غشای سلولی و خروج مولکول­ها و یون­های مهم باکتری به خارج از سلول و در نهایت مرگ باکتری گردد [۱۰۰].
عوامل زیادی در بروز تاثیرهای متعدد از جمله خواص ضد میکروبی یک گیاه مؤثرند. عواملی مانند میزان اسانس، روش عصاره­گیری، نوع محیط کشت و مواد موجود در آن، غلظت عصاره و نوع حلال مورد استفاده می ­تواند بر اثرات ضد میکروبی گیاه اثر بگذارد [۱۰۱].
حلال­های آلی گروه بزرگ و ناهمگنی از ترکیبات شیمیایی هستند. این حلال­ها مواد آلی ساده­ای می­باشند که در دمای اتاق مایع و از لحاظ شیمیایی نسبتا خنثی و واکنش­پذیرند. اکثر این ترکیبات، فرار، غیرقطبی و چربی­دوست مانند بنزن، سیکلوهگزان، استون، استالدئید، اتانول، اتیل استات و متانول هستند. در پژوهش حاضر عصاره­گیری گیاهان مورد بررسی با حلال متانول ۸۰% صورت گرفت زیرا متانول ۸۰% به عنوان یک حلال عمومی با قدرت جداسازی مناسب برای تعداد زیادی از ترکیب­های شیمیایی شناخته شده است. تحقیقات نشان داده­اند عصاره­های تهیه شده با حلال­های آلی تاثیر پایدارتر و بیش­تری نسبت به حلال­های آبی دارند زیرا بیشتر ترکیبات مؤثره گیاهی در آب نامحلول هستند.

۳-۴-۴-۴ خصوصیات فیزیکی مدل
برای مدل­سازی هیدرولیک جریان در بستر صلب، شرایط فیزیکی حاکم بر جریان، به صورت زیر انتخاب شد:

۱- مقدار شتاب ثقل در جهت عکس عمق جریان و برابر ۸۱/۹- انتخاب شد.
۲- چون سیال مورد استفاده در آزمایشات، آب زلال در نظر گرفته شده بود سیال از نوع نیوتنی^[۶۰] انتخاب شد.
۳- به‌دلیل آشفتگی جریان در آزمایشات، دو مدل آشفتگی k-ɛ و RNG k-ɛ در نرم­افزار مورد ارزیابی قرار گرفت.
برای مدل­سازی آبشستگی در پایین­دست سازه ترکیبی، شرایط فیزیکی حاکم بر جریان به صورت زیر انتخاب شد:
۱- مقدار شتاب ثقل در جهت عکس عمق جریان و برابر ۸۱/۹- انتخاب شد.
۲- چون سیال مورد استفاده در آزمایشات، آب زلال در نظر گرفته شده بود سیال از نوع نیوتنی انتخاب شد.
۳- به دلیل آشفتگی جریان، سه مدل آشفتگی k-ɛ ، RNG k-ɛ و LES در نرم­افزار مورد ارزیابی قرار گرفت.
۴- مشخصات رسوبی که در مدل­سازی­ها جهت کالیبراسیون حداکثر عمق آبشستگی تعریف شد در جدول زیر ارائه داده شده است:
جدول ۳- ۶ مدل­سازی­های انجام شده برای تعیین بهترین مقدار پارامترهای مربوط به رسوب

عوامل مؤثر در کالیبراسیون حداکثر عمق آبشستگی در پایین­دست سازه، پارامترهای حداکثر ضریب تراکم مواد بستر، عدد شیلدز بحرانی، ضریب دراگ، زاویه ایستایی و همچنین نوع مدل آشفتگی بودند.
۳-۴-۴-۵ شرایط اولیه جریان
قبل از وارد کردن جریان در مدل­سازی عددی، حالت اولیه کانال را انتخاب می­ کنند که در این تحقیق، قبل از ورود جریان، کانال تا قبل از سازه و تا لبه تاج سرریز از سیال مورد‌نظر در نظر گرفته شد.
۳-۴-۴-۶ زمان اجرای مدل
نکته دیگری که در شبیه­سازی­های عددی بسیار مهم است، زمان اجرای مدل تا رسیدن به یک مقدار مناسب از لحاظ پایداری و ماندگاری جریان است. بنابراین در کلیه آزمایشات شبیه­سازی شده، زمان اجرای مدل برای شبیه­سازی هیدرولیک جریان بین ۳۰-۱۵ ثانیه و برای شبیه­سازی آبشستگی در پایین­دست سازه ترکیبی بین ۵۰۰۰ - ۴۰۰۰ ثانیه در نظر گرفته شد، که با سپری شدن این مدت زمان، جریان در کانال به صورت یکنواخت می­ شود.
شکل ۳-۱۴ نمودار تغییرات زمانی حجم سیال در مدل­سازی هیدرولیک جریان
شکل ۳-۱۵ نمودار تغییرات زمانی حجم سیال در مدل­سازی حفره آبشستگی

۱۸,۰۰۰

۱۸,۲۸۸

Number of analyses

۱۸۰۰

۳۰۰۰

۱۸۵۳

۲۲۰

۲۸۶

۶۳۰

مشاهده می‌شود که در این مثال الگوریتم پیشنهادی به مقدار ۱۸۲۸۸ پوند برای وزن سازه رسیده است. که این مقدار به مقادیر به دست آماده توسط سایر الگوریتم‌ها بسیار نزدیک و شبیه است. دلیل این شباهت را می‌توان ناشی‌ از تعداد کم متغیرها و کوچک بودن فضای جواب دانست.

در طراحی بهینه‌ی این مثال توسط الگوریتم پیشنهادی، ۳۰ قاب مختلف اولیه‌ی تصادفی شرکت داشته‌اند که پس از بهینه‌یابی سبک ترین قاب بدست آمده به عنوان بهترین جواب انتخاب شده و در جدول ۵-۳ نشان داده شده است. نمودار همگرایی طراحی بهینه‌ی این جواب به همراه میانگین ۳۰ طرح مختلف بدست آمده برای قاب ۳ طبقه و دو دهانه در شکل ‏۵‑۲ نشان داده شده است.
شکل ‏۵‑۲: نمودار همگرایی طراحی بهینه قاب ۳ طبقه و دو دهانه توسط الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده
نمونه‌ی طراحی قاب ده طبقه و یک دهانه
مثال بعدی که در اینجا به طراحی آن می‌پردازیم یک قاب دو بعدی ده طبقه و یک دهانه است که تحت یک حالت بارگذاری طبق شکل ‏۵‑۳ قرار گرفته است. طرح بهینه‌ی این قاب با بهره گرفتن از الگوریتم GA توسط پزشک و همکاران [۱۳] ارائه شد، کمپ و همکاران [۲۴] با بهره گرفتن از الگوریتم ACO و توسط دگرتکین [۲۵] به وسیله الگوریتم HS طراحی شد. طراحی این قاب بر اساس ملزومات AISC-LRFD [16] انجام شده است.
شکل ‏۵‑۳: قاب فولادی ده طبقه و یک دهانه طراحی شده بر اساس ملزومات AISC-LRFD [25]
در این مثال مقاطع اعضای قاب به عنوان متغییر طراحی می‌باشد . مدول الاستیسیته‌ی E=29,000 ksi و تنش جاری شدن f_y=36 ksi مورد استفاده قرار گرفتند.
در طراحی این قاب قیود جابجایی بر اساس ملزومات AISC-LRFD [16] برابر ۱/۳۰۰ ارتفاع در نظر گرفته شده است. مقاطع تیرها از یک لیست ۲۶۷ عضوی مقاطع W انتخاب شدند و لیست مقاطع W10 و W14 برای مقاطع ستون‌ها در نظر گرفته شد. ضریب طول موثر اعضا از معادله تقریبی که دومونتیل [۱۷] ارائه داد برابر Kx≥۱ محاسبه شد، در حالی که ضریب طول موثر خارج از صفحه (ky) برابر ۱ در نظر گرفته شد. برای هر تیر ضریب طول موثر خارج از صفحه (ky) برابر ۲/۰ تعیین شد. توان تابع جریمه و ثابت جریمه برابر ɛ=۲ و κ=۱.۰ [۲۶] در نظرگرفته شد. قید شکل مقطع داده شده در معادله ]۳-۱۲[ در این مسئله‌ی در نظر گرفته نشده است.
طراحی بهینه این قاب توسط الگوریتم رقابت استعماری اصلاح شده که در محیط MATLAB کد نویسی شده است انجام شد. در جدول ‏۵‑۴ گروه بندی اعضا مشخص شده و
جدول ‏۵‑۵ نشان دهنده پارامترهای استفاده شده در الگوریتم می‌باشد.
جدول ‏۵‑۴: گروه بندی اعضای قاب ده طبقه و یک دهانه

Group

Members

۱

۱,۲,۴,۵

۲

۷,۸,۱۰,۱۱

۳

۱۳,۱۴,۱۶,۱۷

۴

۱۹,۲۰,۲۲,۲۳

۵

۲۵,۲۶,۲۸,۲۹

۶

۲-۲۴-۲- تحقیقات انجام شده در ایران:
تحقیق بیابانگرد (۱۳۷۰) تحت عنوان «بررسی میزان همبستگی عزت نفس و عملکرد تحصیلی دانش آموزان» که بر روی ۲۳۰ دانش آموز پسر شهر تهران انجام داد که میان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت و معناداری است، یعنی دانش آموزانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند در مقایسه با آنانی که عزت نفس پائینی دارند از پیشرفت تحصیلی بهتری برخوردارند.
معتمدی (۱۳۷۳) به «بررسی و مقایسه عزت نفس دانش آموزان دختر و پسر ورزشکار و غیر ورزشکار دبیرستان‌های قوچان» پرداخت و دریافت که بین عزت نفس دانش آموزان پسر ورزشکار و دختر ورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد و نیز بین عزت نفس دانش آموزان پسر غیسر ورزشکار و دختر ورزشکار تفاوت معناداری وجود دارد.
مدیری (۱۳۷۳) به «بررسی بین سبک ساناد، عزت نفس و وضعیت اجتماعی- اقتصادی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پسر سال سوم تجربی دبیرستان‌های اهواز به صورت جداگانه و ترکیبی» پرداخت و دریافت که بین عزت نفس و انگیزه پیشرفت، یک رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که بین عزت نفس و جنسیت دانش آموزان دبیرستانی ارتباط معناداری وجود ندارد.
مطالعه برات وند (۱۳۷۶) به این نتیجه دست یافت که رابطه مثبتی بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس دانش آموزان وجود دارد و نیز معلوم شد ترکیبی از دو متغیر مقبولیت گروهی و عزت نفس قادر به تبیین میزان بیشتری از تغییرپذیری پیشرفت تحصیلی است.
پژوهش فتحی آشتیانی (۱۳۷۷) بر روی یک نمونه ۱۳۱۴ نفری از میان فراگیران مقطع متوسطه مراکز آموزشی شهر تهران، به این نتیجه دست یافت که خودپنداره با عزت نفس در ارتباط است، و این دو عامل تأثیر مثبتی بر افزایش سطح موفقیت تحصیلی دارند. او هم چنین دریافت یک رابطه منفی معنادار بین خودپنداره و عزت نفس با افسردگی وجود دارد که منجر به کاهش بازده تحصیلی می شود.
عبداللهی (۱۳۷۷) در مطالعه خود «بررسی رابطه هراس اجتماعی با عزت نفس و مقایسه عزت نفس در افراد مبتلا و عادی» بر روی دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه و پسرانه شش ناحیه مشهد نشان داد که هراس اجتماعی با عزت نفس همبستگی منفی معناداری دارد. هم چنین عزت نفس گروه مبتلا به هراس در مقایسه با گروه عادی به طور معناداری پائین تر است.
ولی بیگی (۱۳۷۸) به «بررسی رابطه عزت نفس با قضاوت اخلاقی دانش آموزان سال سوم دوره متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی ۷۸-۷۷» پرداخت که نتایج آن نشان داد که بین عزت نفس و قضاوت اخلاقی ارتباط معناداری وجود ندارد.
وجدان پرست (۱۳۷۸) نشان داد که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مراکز تربیت معلم رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که میان عزت نفس دانشجویان دختر و پسر مراکز تربیت معلم تفاوت معناداری مشاهده نشد. لیکن بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر و پسر مراکز تربیت معلم تفاوت معناداری است. بدین معنی که پیشرفت تحصیلی دانشجویان دختر از دانشجویان پسر بیشتر است. هم چنین بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشجویان علوم پایه و علوم انسانی تفاوت معناداری مشاهده نشد.
میرعلی یاری (۱۳۷۹) دریافت که بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس ارتباط معناداری وجود دارد. این فرضیه هم که بین عزت نفس و جنسیت با پیشرفت تحصیلی تفاوت معنادار وجود دارد، نیز با احتمال ۹۹% تأیید شد.
اسماعیلی (۱۳۸۰) دریافت که عزت نفس دانش آموزانی که درس مهارت‌های زندگی را گذرانده بودند، بیشتر از کسانی بودند که این درس را نگذرانده بودند.
باقری (۱۳۸۱) دریافت که پس از اجرای آموزش مهارت‌های زندگی عزت نفس دانش آموزان افزایش یافته است.
مفتاح (۱۳۸۱) پی برد که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. او هم چنین دریافت از دو متغیر کمرویی و عزت نفس، عزت نفس توان پیش بینی پیشرفت تحصیلی را دارد و بین عزت نفس در دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد.
تحقیق ورودی (۱۳۸۳) نشان داد که آموزش مهارت‌های زندگی بر ابراز وجود، عزت نفس و مسئولیت‌پذیری تأثیر مثبت دارد.
برماس(۱۳۸۳) به این نتایج رسیده که:افراد غیرمعتاد دارای اسنادهای درونی پایدار و عام تری هستند،افراد غیرمعتاد از عزت نفس بالاتری برخوردارند و بین ابعاد مختلف سبک اسناد(درونی-بیرونی،پایدار-ناپایدار،ویژه-عام)در وقایع خوشایند و ناخوشایند در هر دو گروه روابط معنی دار وجود دارد.
عبادی (۱۳۸۴) در یک تحقیق دانشگاهی «اثرات عزت نفس بر عملکرد دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی» که در اهواز صورت گرفته نشان داد که افزایش و کاهش عزت نفس باعث افزایش و کاهش عملکرد آنها شده است.
خاکساری (۱۳۸۵) به این نتیجه رسید که با افزایش عزت نفس سلامت روان هم افزایش می یابد.
یافته‌های سلیمیان (۱۳۸۶) نشان داد که میزان عزت نفس با انگیزه پیشرفت در کلیه جنبه‌های زندگی، از جمله کار، ارتباط دارد و هم چنین بین عزت نفس و مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت (مسئولیت‌پذیری، رقابت جویی، سخت کوشی، هدف مداری) رابطه مثبت وجود دارد.
تحقیق سوری و‌هاشمی (۱۳۸۶) به «بررسی مقایسه ای میزان عزت نفس دانشجویان مصوب و دانش آموخته دانشگاه علوم انتظامی و راهکارهای افزایش آن در سال تحصیلی ۸۶-۸۵» پرداخت. نتایج تحقیق آنها نشان داد ۰۴/۷۷% دانشجویان از عزت نفس بالایی برخوردارند. دانشجویان سال‌های مختلف از نظر میزان عزت نفس متفاوت بوده و دانشجویان سال اول از بیشترین میزان عزت نفس برخوردارند. میزان عزت نفس دانش آموختگان در بین دانشجویان مصوب بیشتر است. بین میزان عزت نفس دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. بسیاری از عوامل جمعیت شناختی با عزت نفس در ارتباط است.
ثابت (۱۳۸۷) در تحقیق خود به «بررسی رابطه عزت نفس مدیران زن و اثر بخشی آنان در مدارس منطقه چناران در سال تحصیلی ۸۶-۸۵» که در میان مدیران زن مدارس (مدیر مستقل) در مقاطع مختلف ابتدایی، راهنمائی و متوسطه اداره آموزش و پرورش چناران پرداخت که نشان داد بین عزت نفس مدیران زن و اثربخشی آنان در مدارس رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد.
زارعی(۱۳۸۸) به یافته‌هایی در تحقیق خود دست یافت که عبارت است از اینکه عزت نفس در دیدگاه قرآن، حالت شکست ناپذیری است که محصول نوعی عملکرد در قلمرو دین و در ارتباط با خدا و پایبندی به اصول و ارزش‌ها یا اخلاق به دست می آید. عوامل کسب عزت نفس ایمان، تقوا و انجام اعمال صالح است. مبانی آن، کرامت، تربیت پذیری انسان، برخورداری او از اختیار می باشد. هدف از پرورش عزت نفس، تربیت افرادی است که با بهره مندی از این صفت درونی و بهره مندی از قدرت شکست ناپذیری توان مقابله با مسائل مختلفی که در زندگی خود با آن‌ها روبرو می شوند را داشته باشند و نتیجه نهایی به دست آمده عبارت است از اینکه به طور کلی دست یابی به آن عزت نفس مد نظر قرآن کریم، شخصیت مستحکم مؤمن در بعد فردی و جامعه سالم در بعد اجتماعی آن را ایجاد می کند.
تمنایی فر، ارفعی و محمدآبادی(۱۳۸۹) در تحقیقی با عنوان رابطه هوش هیجانی،خود پنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی، به این نتیجه رسیده اند که بین هوش هیجانی،خودپنداره و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد.همچنین یافته‌ها نشان داد که بین هوش هیجانی و خودپنداره دانشجویان دختر و پسر تفاوتی وجود ندارد،اما میزان عزت نفس دانشجویان دختر بیش از دانشجویان پسر است.بنابراین در بررسی عوامل مؤثر برپیشرفت تحصیلی نمی توان فقط بر سازه‌های روانشناختی مانند هوش هیجانی،خودپنداره و عزت نفس تأکید کرد.

محمدی و صبرکش (۱۳۹۰) به «بررسی همبستگی عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه علوم انتظامی ناجا در سال تحصیلی ۸۶-۸۵» پرداختند که دریافتند بین عزت نفس و پیشرفت دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی همبستگی مثبت وجود دارد.
انصاری نژاد(۱۳۹۱) در پژوهش خود با عنوان تحلیل بزهکاری نوجوانان کانون اصلاح وتربیت تهران، به بررسی عوامل بازدارنده ی بزهکاری از قبیل عزت نفس بالا و سطح تحمل ناکامی بالا در نوجوانان پرداخته و به نتایجی از این قبیل دست یافته که اعزت نفس گروه عادی بیش از گروه بزهکار است،دختران عادی با عزت نفس بالاتر در برابر پلیس و قانون نگرش مثبت تری دارند و در آخر به این نتیجه رسیده است که مسئولان آموزش و پرورش،والدین،رسانه‌های گروهی و…برای پیشگیری،درمان و بازپروری بزهکاران باید عزت نفس را ایجاد و افزایش دهند.
شفیعیو صفاری نیا(۱۳۹۱) در پژوهش خود به این نتایج رسید که بین خودشیفتگی و عزت نفس و پرخاشگری رابطه مثبت و بین عزت نفس و پرخاشگری رابطه معکوس معناداری وجود دارد.نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که عزت نفس پائین بیشترین سهم را در پیش بینی پرخاشگری در نوجوانان برعهده دارد.یافته‌های این تحقیق نشان داد که هیچگونه تفاوت جنسی در ویژگی‌های خودشیفتگی وعزت نفس در بین نوجوانان وجود ندارد و تفتوت جنسی در ابعاد پرخاشگری در نوجوانان فقط در بعد پرخاشگری فیزیکی مشاهده گردید.
فیض الهی (۱۳۹۲) در بررسی‌ها و تحقیقات خود به این نتایج دست یافت که گرایش مثبت به بزهکاری با سن نوجوانان رابطه دارد و در سنین پایین تر بیشتر دیده می شود. نوع رشته تحصیلی نوجوانان نیز تنها با گرایش مثبت به بزهکاری در آنها رابطه دارد و در رشته تحصیلی اول عمومی بیشتر از سایر رشته‌های تحصیلی دیگر است.
در پژوهش‌هایی که به عنوان نمونه و پیشینه تحقیقات انجام شده در حوزه عزت نفس ذکر شد، نتیجه مشترکی که به دست آمده بیانگر آن نکته است که عزت نفس رابطه معناداری با میزان موفقیت افراد در جنبه‌های مختلف از قبیل شغل، تحصیل و غیره داشته و به طور کامل به این نتیجه دست یافته اند که بین عزت نفس و موفقیت مثبت انسان‌ها رابطه وجود دارد و هر چقدر عزت نفس بالا باشد به همان میزان امکان انحراف فرد از مسیر اصلی و درست کمتر خواهد بود و مورد دیگر اینکه در تحقیقات اشاره شده به ابعاد مختلف عزت نفس پرداخته نشده، بلکه عزت نفس صرفاً به صورت کلی توضیح داده شده است. ولی تحقیق حاضر که با عنوان تبیین عزت نفس و تأثیر آن در پیشگیری از بزهکاری نوجوانان پسر شهر تبریز می باشد، متفاوت از تحقیقات قبلی بوده به دلیل اینکه اولاً تمامی جنبه‌های عزت نفس اعم از عزت نفس کلی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی جامعه مورد مطالعه مدنظر بوده و ثانیاً جامعه مورد مطالعه نیز متفاوت از جوامع قبلی مورد مطالعه در تحقیقات پیشین بوده لذا نتیجه حاصله مسلماً از قبل متفاوت خواهد بود. هدف در این پژوهش آن است که کدام جنبه یا مؤلفه ی عزت نفس در نمونه‌های مورد مطالعه بیشتر از مؤلفه‌های دیگر و کدام جنبه در پیشگیری از بزهکاری و عدم گرایششان به آن بیشترین تأثیر را داشته است. هدف دیگری که در این تحقیق دنبال می شود آن است که بر اساس نتایج حاصله از تحلیل داده‌ها، کدام جنبه از عزت نفس بایستی کانون توجه در تربیت نوجوانان قرار گیرد و والدین و مربیان در جهت ارتقاء آن باشند تا نوجوانان بتوانند در مسیر موفقیت قرار گرفته وبدون گرایش به بزهکاری و با یک شخصیتی سالم از عهده‌ی زندگی شخصیت خود و مسئولیت‌های اجتماعی که در آینده، اعم از خانواده و یا شغلی که عهده دار خواهند بود، به نحو مطلوبی برآیند.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
یکی از مهمترین ارکان تحقیق روش تحقیق می باشد که محقق با تهیه این طرح و نقشه اولیه ساختار پژوهش خود را ترسیم می کند و از آغاز تا انتهای تحقیق در این مسیر حرکت می کند و با جمع آوری داده ها و تجزیه وتحلیل آنها به نتیجه رسیده و به پاسخ مسائل خویش دست پیدا می کند. فلذا در این فصل از پژوهش به روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری، قلمرو مکانی و زمانی تحقیق، ابزار جمع آوری اطلاعات، روایی و پایایی ابزار جمع آوری اطلاعات و روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها اشاره و پرداخته شده است.
۳-۲- روش تحقیق:
نوع تحقیق از جهت هدف کاربردیبوده، و از روش تحقیق توصیفی-پیمایشی استفاده شده که یکی از رایجترین روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی است و بر اساس آن از نگرش و رفتار جمعی که با روش خوشه ای بعنوان نمونه انتخاب شده اند و در یک مقطع زمانی خاص به یک رشته سوال پاسخ داده اند و اطلاعاتی به دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این تحقیق از نظر ماهیت نیز از نوع همبستگی می باشد که میزان تأثیر متغیر مستقل (عزت نفس) بر متغیر وابسته(بزهکاری نوجوانان پسر) را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده شده است.
۳-۳- جامعه آماری:
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند.معمولا در هر پژوهش جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفات متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد.(نایب پور، ۱۳۹۰) جامعه آماری در این تحقیق عبارت است از دانش آموزان پسر پایه های اول و دوم دبیرستان های دولتی شهر تبریز در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ و همچنین تعداد ۴۹ نفر نوجوان پسر بزهکار تحت نظر در کانون اصلاح وتربیت شهر تبریز.
۳-۴- نمونه آماری و روش نمونه گیری:
در این نحقیق تعداد ۳۵۰ نفر از دانش آموزان پسر کلاس‌های اول و دوم دبیرستان‌های عادی دولتی ناحیه ۵ تبریز اعم از کاردانش،فنی و حرفه ای و نظری به عنوان نمونه مورد سنجش قرار گرفته اند که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشه ای و بر اساس جدول اچ. اس. بولا از تعداد ۳۴۵۸ نفر انتخاب شدند و این تعداد همان گروه سالم بوده و نوجوانان پسر بزهکار تحت نظر در کانون اصلاح و تربیت تبریز به تعداد ۴۹ نفر هم بعنوان گروه ناسالم مورد مطالعه و سنجش قرار گرفته اند.
۳-۵- قلمرو مکانی و زمانی تحقیق:
این تحقیق در استان آذربایجان شرقی- شهرستان تبریز- ناحیه ۵ شهر تبریز - در سال تحصیلی
۹۳-۹۲ صورت گرفته است.
۳-۶- ابزار گردآوری اطلاعات:
بررسی و مطالعه کتب، متون، پایان نامه‌ها، اینترنت و مقالات مرتبط با موضوع و یاداشت برداری از مطالب قابل استفاده برای تدوین مبانی نظری به روش کتابخانه ای از ابزار جمع آوری اطلاعات بوده و برای تدوین فصل تجزیه وتحلیل داده‌ها از دو پرسشنامه استفاده شده که پرسشنامه اول همان پرسشنامهمشخصات فردی خود ساخته که(جدول شماره ۱و۲) حاوی اطلاعاتی است در خصوص نمونه آماری اعم از سن، مقطع تحصیلی و غیره و پرسشنامه دوم، پرسشنامه کوپراسمیت(جدول شماره ۳)است که همراه مشخصات فردی توسط همان جامعه نمونه تکمیل شده است.و علی رغم اینکه پرسشنامه‌های دیگری، برای مثال پرسشنامه روزنبرک، با سؤالات محدود در این زمینه وجود دارد ولی از پرسشنامه کوپر اسمیت به دلیل جامع بودن آن استفاده شده است.
۳-۶-۱- پرسشنامه مشخصات فردی شامل دو نوع می باشد:
الف) برای گروه عادی یا سالم:( جدول شماره ۱)
ب) برای گروه بزهکار:(جدول شماره ۲)
۳-۶-۲- پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت(جدول شماره ۳)
این پرسشنامه توسط کوپر اسمیت و همکاران در سال ۱۹۶۷ تهیه و تدوین شده است و دارای ۵۸ ماده است که ۸ ماده آن دروغ سنج است و در نمره گذاری محاسبه نمی شود. ۵۰ ماده دیگر آن به چهار خرده مقیاس عزت نفس کلی، عزت نفس خانواده، عزت نفس اجتماعی و عزت نفس شغلی یا همان عزت نفس تحصیلی تقسیم شده است و این چهار مقیاس همان چهار بعد اصلی و فرعی نیز می باشد. حدأقل نمره فرد صفر و حدأکثر آن ۵۰ است.پرسشنامه عزت نفس (SEI) را می توان به طور فردی یا گروهی اجرا کرد. مدت اجرای تست تقریبا ۱۰ دقیقه است. بهتر است که آزمونگر در حین اجرای تست، از هر گونه توضیح و تبیین خودداری کند.