کشورهای پیشرفته صنعتی جهان، هزینه های گسترده ای را به منظور بررسی تغییرات سالانه رضایت شغلی کارکنان خود پرداخت می کنند. تغییرات سالانه رضایت شغلی کارکنان آنها در منابع مربوط موجود است. پرداخت چنین هزینههایی توسط کشورهای مذکور نشان می دهد که رضایت شغلی موضوع بسیار با اهمیتی است که متأسفانه در کشور ما، به صورت عملی، چندان مورد توجه قرار نگرفته است. برای دستیابی به بهره وری مدرن، وجود رضایت شغلی نیز ضروری است. رضایت شغلی یکی از عوامل مؤثر بر افزایش عملکرد کارکنان است. حداقل می توان به صراحت بیان کرد که کارکنان ناراضی، عملکرد پیوسته مطلوبی نخواهند داشت. نبود رضایت شغلی باعث افزایش غیبت، ترک خدمت، جابه جایی، سوانح حین کار و حتی کاهش رضایت از زندگی و مانند اینها می شود.(قربانی و همکاران، ۱۳۸۸).

مشاغل مختلف در محیط های مختلفی انجام می گیرند و عوامل متعددی از جمله رضایت کلی از شغل، رضایت از درآمد، رضایت از محیط فرهنگی شغلی و رضایت از روابط با همکاران که در محیط کار بر سلامت افراد مؤثر هستند. عوامل بسیاری نیز باعث بر هم خوردن سلامت روان افراد می شوند که از جمله آنها می توان به عدم رعایت عدالت، فراهم نبودن فرصت های شکوفایی برای افراد و وجود توجه به سلامت روان در، تبعیض های غیرمنطقی اشاره نمود تمام عرصه های زندگی از جمله زندگی فردی، اجتماعی و شغلی حائز اهمیت بوده و یکی از زمینه هایی که توجه به سلامت روان در آن حائز اهمیت است، شغل و حرفه است.(هاشمی نظری، ۲۰۰۵).
استوار و خاتونی(۱۳۸۷)، در تحقیق خود به بررسی رابطه بین هوش هیجانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی در یک کارخانه پرداختند. نتایج تحقیق آنها نشان می دهد که بین متغیرهای هوش هیجانی و رضایت شغلی و همچنین هوش هیجانی و تعهد سازمانی رابطه معنی دار وجود دارد.
گولریوز، گانی، میسکی آیدین، آسان در پژوهشی که هدف آن تأثیر هوش هیجانی و ابعاد آن بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی پرستاران بود، دریافتند که هوش هیجانی به گونهی شایان توجهی با رضایت شغلی و تعهد سازمانی مرتبط می شود.(گولریوز، گانی، میسکی آیدین، آسان، ۲۰۰۸).
نتایج پژوهش کوزترک و دنیز حاکی از وجود رابطه معنادار میان هوش هیجانی و رضایت شغلی است.(کوزترک و دنیز، ۲۰۰۸).
در پژوهشی که هدف آن ارزیابی روابط بین هوش هیجانی، کارایی مدیریت و تعهد رضایت شغلی در آموزش و پرورش بود، نتایج حاکی از آن بودند که هوش هیجانی بر تعهد و رضایت، کارایی معلمان تأثیری مثبت دارد.( لرد نگلو ۲۰۰۸).
رضایت شغلی بخشی از رضایت از زندگی است. چون شغل یک بخش عمده از زندگی می باشد، بنابراین رضایت شغلی بر رضایت کلی انسان از زندگی تأثیر می‌گذارد. مزایای حاصل از رضایت شغلی معلمان به همه افراد جامعه و شهروندان این مرز و بوم خواهد رسید. معلم راضی، شادابی و مسرت را از مدرسه به خانه و جامعه منتقل می کند. بنابراین می توان با توجه به مسئولیتهای اجتماعی و مقدار پولی، که در سایه وجود رضایت شغلی نصیب جامعه خواهد شد از این پدیده دفاع کرد(حسینزاده و همکاران، ۱۳۸۱). رضایت و عدم رضایت شغلی پیامدهای متفاوتی دارد. رضایت شغلی باعث افزایش بهره‌وری و روحیه، سلامت فیزیکی و ذهنی، رضایت از زندگی، سرعت در آموزش مهارتهای جدید شغلی و تعهد‌ سازمانی می‌شود. در حالیکه عدم رضایت شغلی باعث افزایش تشویش، غیبت، تأخیر کاری، ترک خدمت، فعالیت اتحادیه‌ای (شکایت، اعتصاب) و بازنشستگی زودرس می‌گردد. همچنین افزایش تعهد سازمانی نتایج مطلوب سازمانی نظیر تمایل به بقاء، نیت باقی ماندن، حضور(عدم غیبت)، حفظ کارمند و عملکرد شغلی بهتری را به دنبال خواهد داشت.(مقیمی،۱۳۷۷).
سانوسی اوتمن و انوگراه در پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ با عنوان بررسی ارتباط تعهد و موفقیت شغلی و نقش واسطه ای تعهد در ارتباط با هوش هیجانی- موفقیت شغلی انجام دادند به این نتیجه رسید که، افراد دارای هوش هیجانی بالا تعهد بیشتری نسبت به شغل خود دارند.
با توجه به آنچه در مطالب بالا بیان گردید و نتایج تحقیقات نشان داد ضرورت انجام تحقیقی در زمینه رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی یا سلامت روان بهورزان دانشگاه علوم پزشکی شهر زاهدان احساس میگردد. از سوی دیگر، با توجه به بررسیهای بعمل آمده تاکنون چنین موضوعی در ایران انجام نگرفته است لذا نتایج این تحقیق میتواند مورد استفاده وزارت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی، مراکز بهداشت استان، شبکه های بهداشت، مراکز بهداشت و سازمان های مربوطه قرار گیرد.
۱-۴- اهداف تحقیق
هدف کلی این پژوهش عبارتست از:
«تعیین رابطه بین هوش هیجانی و رضایت شغلی با سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی شهر زاهدان»
اهداف ویژه پژوهش حاضر عبارتند از :

1. 1. تعیین رابطه بین هوش هیجانی و سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین رابطه بین رضایت شغلی و سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

1. 1. تعیین رابطه بین هوش هیجانی و رضایت شغلی بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین رابطه بین ابعاد هوش هیجانی و رضایت شغلی بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین رابطه بین ابعاد هوش هیجانی و سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین رابطه بین رضایت شغلی و ابعاد سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین تفاوت هوش هیجانی بهورزان شاغل برحسب جنسیت و تحصیلات دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین تفاوت رضایت شغلی بهورزان شاغل برحسب جنسیت و تحصیلات دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

1. 1. تعیین تفاوت سلامت روان بهورزان شاغل برحسب جنسیت و تحصیلات دانشگاه علوم پزشکی زاهدان.

۱-۵- فرضیه های تحقیق
۱-۵-۱- فرضیه اصلی
« بین هوش هیجانی و رضایت شغلی با سلامت روان بهروزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی شهر زاهدان رابطه وجود دارد»
۱-۵-۲- فرضیات فرعی

1. 1. بین هوش هیجانی و سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین رضایت شغلی و سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین هوش هیجانی و رضایت شغلی بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین ابعاد هوش هیجانی و رضایت شغلی بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین ابعاد هوش هیجانی و سلامت روان بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین ابعاد سلامت روان و رضایت شغلی بهورزان شاغل دانشگاه علوم پزشکی زاهدان رابطه وجود دارد.

1. 1. بین هوش هیجانی بهورزان شاغل برحسب جنسیت و تحصیلات دانشگاه علوم پزشکی زاهدان تفاوت وجود دارد.

1. 1. بین رضایت شغلی بهورزان شاغل برحسب جنسیت و تحصیلات دانشگاه علوم پزشکی زاهدان تفاوت وجود دارد.

1. 1. بین سلامت روان بهورزان شاغل برحسب جنسیت و تحصیلات دانشگاه علوم پزشکی زاهدان تفاوت وجود دارد.

۱-۶- تعریف مفاهیم
۱-۶-۱- تعریف نظری متغیرهای پژوهش:
هوش هیجانی:
تعریف نظری: مجموعه‌ای از توانایی‌های شناخت، درک، توصیف هیجان‌های خود و دیگران و پردازش صحیح آن‌ها به منظور واکنش مناسب (یعنی شناخت و پردازش صحیح عواطف خود و دیگران به نحوی که بتوانیم بر پایه‌ی آن، رفتاری مبتنی بر اخلاق، وجدان جمعی و معنویت داشته باشیم) (شریفی‌درآمدی، ۱۳۸۶).
ابعاد هوش هیجانی
گلمن، بوباتزیس وری^[۹] (۱۹۹۹)، اجزای هوش هیجانی را به شرح زیر بیان کرده‌اند:
خود آگاهی:
خودآگاهی یا تشخیص احساسات در همان زمان که در حال وقوع است، بخش مهم و کلیدی هوش هیجانی را تشکیل می‌دهد. توانایی کنترل و اداره لحظه به لحظه احساسات که از درک خویشتن و بصیرت روان‌شناسانه دارد …
خود نظم دهی(خود مدیریتی):
کنترل و اداره احساسات مهارتی است که بر پایه خود آگاهی شکل می‌گیرد.
انگیزش(خود انگیزشی):
هدایت احساسات زمینهساز هر نوع مهارت و موفقیت است و کسانی که قادرند احساسات خود را به موقع برانگیزانند، در هر کاری که به آنان واگذار شود سعی می‌کنند مولد و مؤثر باشند.
همدلی:
توانایی دیگری که بر اساس خودآگاهی هیجانی شکل می‌گیرد، همدلی با دیگران است که نوعی مهارت مردمی محسوب می‌شود.
مهارت‌های اجتماعی یا تنظیم روابط با دیگران:
هنر ارتباط با مردم به مقدار زیادی مهارت کنترل و اداره احساسات دیگران است. این مهارت نوعی توانایی است که محبوبیت، قوه رهبری و نفوذ شخصی را تقویت میکنند.(سیادت، مختاری پور، ۱۳۸۴).
روابط بین فردی^[۱۰]: توانایی ایجاد و حفظ روابط رضایت بخش متقابل که به وسیله نزدیکی عاطفی، صمیمیت، محبت کردن و محبت گرفتن توصیه می شود.

کوآدرچر اسمی است که برای انتگرال عددی استفاده می­ شود. در ریاضیات حالتهای مختلفی از کوآدرچر بسته به حدود انتگرال گیری مد نظر، وجود دارد. که هر کدام به صورت عملگر بر تابع عمل کرده و مقدار تابع را در نقاط مشخص یا نقاط نمونه برداری حساب کرده و مقدار بدست آمده را در ضرایب وزنی مناسب مربوط به هر نقطه نمونه برداری ضرب می­ کند. در نهایت حاصل تابع در نقاط نمونه برداری با هم جمع می­ شود. به عنوان مثال وقتی که کوآدرچر به ماتریس سختی اعمال شود، هر کدام از درایه­های مختلف ماتریس سختی ، در به عنوان تابعی هستند که باید در طول، سطح یا حجم المان انتگرال گیری شوند. تکنیک انتگرال گیری کوآدرچر در حالت یک، دو و سه بعدی، تعریف می­ شود. که بنا به حوزه تعریف مسئله از حالت مناسب استفاده می­ شود. در این فصل درباره المان صفحه­ای صحبت کردیم، در نتیجه انتگرال عددی در حوزه فضای دو بعدی تعریف می­ شود. به همین منظور این تکنیک انتگرال گیری را فقط در حالت دو بعدی بررسی می­کنیم.

قاعده چند بعدی گائوس، حاصل ضرب گائوسین نامیده می­ شود و با اعمال پی در پی قاعده گائوس یک بعدی بدست می ­آید. در حالت دو بعدی تابع را در نظر بگیرید. انتگرال گیری اول نسبت به و بعد نسبت به انجام می­ شود. این مطلب در رابطه زیر قابل ملاحظه است.
(۳-۴۰)
در این بخش فقط راجع به گائوس کوآدرچر صحبت شد. قاعده کوآدرچر اغلب برای ساختن ماتریس­های المان بکار می­رود. همان طور که اشاره شد این روش نقاط نمونه گیری را تعیین کرده و ضریب وزنی مخصوصی به هر کدام از نقاط اختصاص می­دهد. این کار به منظور حداقل کردن خطای انتگرال گیری، وقتی که انتگرال روی چند جمله­ای اعمال می­ شود، انجام می­ شود. بنابراین روش گائوس کوآدرچر به منظور دقت معین، از نقاط نمونه گیری کمتری نسبت به قاعده­های دیگر کوآدرچر استفاده می­ کند.
در انتگرال گیری چند جمله­ای­ها به روش گائوس کوآدرچر باید یک قانون کلی را در انتخاب مرتبه این قاعده در نظر داشت. حاصل انتگرال چند جمله­ای از درجه با گائوس کوآدرچر نقطه­ای، جواب دقیقی می­دهد. استفاده از نقاط بیشتر تفاوتی در حاصل انتگرال ایجاد نمی­کند. در المان­های هشت گرهی، توابع شکل درجه دو بکار رفته است ، پس می­توان از گائوس کوآدرچر ، نقطه­ای استفاده کرد.
در جدول زیر، نقاط نمونه گیری و ضرایب نظیرشان برای گائوس کوآدرچر در بازه منفی یک تا یک ارائه شده است.
جدول ۳-۱ محل نقاط نمونه گیری و ضرایب وزنی برای گائوس کوآدرچر در بازه تا .

در شکل ۳-۴ محل قرار گیری نقاط نمونه گیری تابع دو بعدی برای قاعده گائوس در حالات مرتبه دو (چهار نقطه) و مرتبه سه (سه نقطه)، نشان داده شده است.

شکل ۳-۴ محل قرار گیری نقاط نمونه گیری برای تابع دو بعدی در حالات مرتبه دو و مرتبه سه
(Cook, 2007)
تا به اینجا فرمول بندی روش المان محدود ارائه شد، در بخش بعدی فرمول بندی روش المان نامحدود ارائه می­ شود.
۳-۵ روش المان نامحدود
همانطور که قبلاً نیز اشاره شد تعریف ماتریس سختی و ماتریس جرم در روش المان نامحدود کاملاً مطابق با روش المان نامحدود است. در واقع روش المان نامحدود تکامل روش المان محدود برای مسائل شامل حیطه بی­نهایت است. تنها تفاوتی که بین این دو روش وجود دارد در توابع شکل بکار رفته و تکنیک انتگرال عددی بکار رفته است.
محققانی که در دو دهه اخیر به بررسی رفتار خاک با بهره گرفتن از ترکیب روش­های المان محدود و المان نامحدود با تابع زوال نمایی، جهت بررسی انتشار امواج در خاک پرداخته­اند :
(Zhang & Zhao, 1987; Yang, et al., 1996; Yerli, et al., 1998)

۱ـ مرحله مادر شاهی: مرحله‌ای از تاریخ که جوانان ناچار بودند همسر خویش را از غیر همخون خود برگزینند. آنان به نقش خود در تولید فرزند واقف نبودند؛ بنابراین با اینکه شباهت فرزندان را با خود احساس می‌کردند، ولی در عین حال آنان را فرزندان همسر می‌شناختند. از اینرو این دوره را دوره مادر شاهی می‌نامند.

۲ـ دوره پدر شاهی: مرحله‌ای است که مرد به نقش خویش در تولید فرزند آگاه گشته و سعی کرده ریاست خانواده را به عهده بگیرد. در این دوره مردان از قبایل دیگر زن می‌گرفتند و چون میان قبایل حالت جنگ وجود داشت، همسر خود را از آن قبیله مورد نظر می‌ربودند.
۳ـ در مرحله سوم زمانی که صلح جای جنگ را گرفته و دیگر رسم ربودن همسر از میان رفته بود و مرد مجبور بود برای انتخاب همسر مدتی را برای پدر زنش کار کند تا موفق به انتخاب همسر شود.
۴ـ در مرحله‌ای مرد به این نتیجه رسید که به جای کار کردن برای پدر زن آینده خویش، بهتر است هدیه‌ای در قالب پیشکش به وی تقدیم کند و بدین ترتیب «مهریه» پیدا شد. در این دوره ها نگاه اجتماع به زن نگاه اقتصادی بوده ‌است که نیازهای جنسی مرد را نیز تأمین می‌کرد، بنابراین محصول کار وی متعلق به دیگری، یعنی پدر و برادر بود.
۵ـ مرحله پنجمی نیز وجود دارد که مربوط به دوره بعد از ظهور اسلام است که البته جامعهشناسان به آن اشاره نمی‌کنند. در این مرحله هدیه یا مهریهای که مرد پرداخت می‌کند، متعلق به خود زن است و به جز او هیچ ‌کس حقی در آن ندارد (مطهری، ۱۳۵۷: ۱۹۶).
ویژگی نظام حقوقی اسلام در مقایسه با دیگر نظامهای حقوقی آن است که ضمن پذیرش رسم مهریه، عروس را مالک بی‌قید و شرط مبلغ مذکور می‌داند و برای خانواده عروس سهمی در مهریه قائل نیست (بستان، ۱۳۸۳: ۵۱).
براساس پژوهش‌های مردم شناختی چنین فهمیده می‌شود که سنت مهر، هر چند با نام‌های مختلف و ویژگی‌های متنوع در بسیاری از حوزه‌های فرهنگی و آئین‌های مذهبی رواج داشته‌، به عنوان نمونه، در تمدن آشور مهر به عنوان قیمت و بهای زن رواج داشته ‌است(دورانت، ۲۸۹:۱۳۷۰).
تا قبل از ظهور کتب اسلام هم رسم دادن مهریه به زنان رایج بوده ‌است؟آنچه از مطالعه تاریخى حقوق زن در ادوار گذشته معلوم مى‌شود این است که مهریه از ابداعات حقوق اسلام نیست و قبل از آن نیز وجود داشته ‌است. قدیمی‌ترین قانونى که تا کنون شناخته شده، قانون حمورابى است که حدود ۱۷۰۰سال قبل از میلاد مسیح تدوین شده‌است. طبق مواد ۱۳۸ و ۱۳۹ قانون مزبور اگر زن عقیم بوده و طلاق داده شود، شوهر مکلف است که مهر و جهیزیه وى را تسلیم کند و در صورتى که زن مهر و جهیزیه نداشته باشد، پرداخت مقدار یک من نقره به او ضرورى است. هرگاه زن مرتکب ترک خانواده یا اعمالى از قبیل آن شود، به لحاظ جرم ارتکابى، شوهر از تأدیه مهریه و جهیزیه معاف بوده. نظر به مراتب فوق معلوم مى‌شود که قانون حمورابى با وضع مواد خاصى درباره مهریه آن را از احکام عقد نکاح تلقى کرده ‌است(بکر، ۱۳۷۰: ۱۲۱).
در یونان قدیم شخصیت حقوقى زن کمتر مورد توجه بود، چنانکه مردان مى‌توانستند زن خود را به دیگرى ببخشند یا او را به دوست خود قرض دهند، اما آنچه از کتب مربوطه برمى‌آید از جمله تشریفاتى که براى ازدواج در یونان قدیم صورت مى گرفته ‌این بود که پدر دختر، بدون اخذ مبلغى پول یا هدیه از طرف داماد با انتقال حقوق خود نسبت به دختر و در نتیجه با ازدواج وى موافقت نمى‌کرد(پولادی،۱۳۸۸: ۴۵).
در عربستان قبل از اسلام زن وضع خاصى داشت و نه تنها شخصیت و حقوقى براى او قائل نبودند بلکه اصولا با وجودش مخالفت داشتند. به طورى که تاریخ حکایت دارد اعراب، داشتن دختر را ننگ تلقى مى کردند و به وسایل مختلف او را از بین مى بردند. در عربستان مهر متعلق به پدر بود و دختر حقى به آن نداشت و چون پدر با تزویج دختر خود و گرفتن مهر او مال خود را زیاد مى کرد، لذا دختر را نافجه مى‌گفتند و تهنیت کسى که صاحب دخترى مى شد جمله (هنیئا لک النافجه) بود. اعراب در زمان جاهلیت از تزویج دختران خود به غیر از اعضای قبیله امتناع داشتند مگر در صورتى که داماد با پرداخت مهر بیشتری موافقت می‌کرد. حتى در خود قبیله هم حق تقدم براى ازدواج با کسى بود که مهر بیشترى می‌پرداخت. در زمان جاهلیت رسم دیگرى نیز بود که موجب محروم شدن زن از مهر مى‌شد. یکى از آن‌ها رسم ارث زوجیت و یا نکاح میراثى بود. بدین صورت که اگر کسى مى‌مرد وارثان افراد از قبیل فرزندان و برادران همان طورى که ثروت او را به ارث مى‌بردند، همسر او را نیز به ارث مى‌بردند و پسر یا برادر میت این حق را داشت که آن زن شوهر مرده را به تزویج دیگرى درآورد و مهریه را هم خودش بگیرد و یا او را بدون مهر جدیدى و به موجب همان مهرى که میت قبلا پرداخته زن خود قرار دهد. قرآن کریم رسم ارث زوجیت را منسوخ کرد و فرمود: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یَحِلُّ لَکُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّسَاءَ کَرْهاً»^[۲۰]: اى کسانى که‌ ایمان آورده‌اید بر شما روا نیست که زنان مورث خود را ارث ببرید در حالى که خود آن زنان تمایل ندارند که همسر شما باشند. دیگر از انواع نکاح عجیب زمان جاهلیت نکاح ثغار است در این نکاح مهر جنبه مالى ندارد و به ولى دختر نیز چیزى داده نمى‌شد بلکه پدر یا برادر دختر در قبال تمتعى که از دخترى مى‌بردند حاضر مى‌شدند دختر یا خواهر خود را به تزویج پدر یا برادر آن دختر در آورند. بنابراین نکاح ثغار از اقسام نکاح معاوضه به شمار مى‌رفت، اسلام این رسم را منسوخ کرد. رسول اکرم در این مورد فرموده اند: «لا ثغار فى الاسلام» نکاح ثغار در اسلام جایز نیست (مطهری،۱۳۷۴: ۲۳۰).
نکاح ‏«شغار»^[۲۱] یکی دیگر از مظاهر اختیارداری مطلق پدران نسبت‏ به دختران بود. در این نکاح، دو نفر که دو دختر دم بخت در خانه ‏داشتند با یکدیگر معاوضه می‏کردند، به این ترتیب هر یک از این دو دختر، مهر آن دیگر به شمار می‏رفت و به پدر او تعلق می‏گرفت. اسلام این رسم را نیز منسوخ کرد (همان: ۲۰۴).
۲-۴-۳- اقسام مهریه
مهر المسمّی؛ مالی معین است که به هنگام عقد ازدواج یا پس از آن با توافق طرفین یا نمایندگان آن‌ها تعیین می‌شود. این مال ممکن است عین باشد، مانند خانه معیّن، یا منفعت، مانند اجاره‌ بهای خانه معین یا عمل باشد دارای ارزش عقلی و شرعی، مانند تعلیم فن و یا حق مانند دین شخص ثالث (صفایی و اسدالله امامی،۱۳۷۰: ۱۹۵).
مهر المثل؛ اگر در حین عقد مهر تعیین نشود یا عدم آن شرط شود یا مهرالمسّمی باطل شود و آمیزش هم واقع شده باشد زن مستحق مهرالمثل خواهد شد یعنی مهرمطابق زنان همتای او تعیین خواهد شد(همان: ۱۹۶).
مهر المتعه؛ هرگاه در حین عقد، مهر تعیین نشده باشد یا عدم آن شرط شود و مرد بخواهد قبل از نزدیکی، همسر خود را طلاق بدهد؛ می‌باید مبلغی را به عنوان مهر المتعه به او بپردازد. در تعیین مهرالمتعه، وضع مالی و توان اقتصادی مرد را ملاک قرار می‌دهند نه شأن زن (همان: ۱۹۷).
مهرالسّنته؛ مقدار مهری که پیامبر اکرم (ص) برای همسران و دختران خویش تعیین می‌کردند مهرالسنته گفته می‌شود. مقدار مهرالسنته پانصد درهم است و مهر زنان مسلمان نیز به همین مقدار باشد(همان).
۲-۴-۴- شرایط مهریه
چیزی که به عنوان مهر تعیین می‌شود باید شرایط عمومی مورد نظر در معامله را داشته باشد قرارداد زوجین راجع به تعیین مهر، قراردادی تبعی است یعنی قراردادی است راجع به مال، که جدا از اصل نکاح تابع عقد مزبور است و بدین جهت شرایط اساسی صحت معامله در مورد قرارداد مهر نیز لازم الرعایه‌است. بنابراین موضوع مهر باید واجد شرایط عمومی مورد معامله باشد که عبارت‌اند از:

1. 1. مالیت داشتن؛ مهر باید دارای ارزش اقتصادی باشد بنابراین یک حبّه گندم و مانند آن نمی‌تواند مهر قرار گیرد؛

۲٫قابل تملک بودن؛ مهر باید برای زن قابل تملک باشد بنابراین اموال عمومی مانند معادن و صحراها یا عضوی از بدن فرد یا موقوفات نمی‌توانند مهر قرار گیرند؛
۳٫منفعت عقلایی ومشروع داشتن؛ اشیایی مانند مشروبات الکلی، مواد مخدر یا گوشت خوک به دلیل عدم مشروعیت معامله وعدم وجود منفعت عقلی وشرعی در آن‌ها نمی‌توانند به عنوان مهرقرار گیرند؛
۴٫معین ومعلوم بودن؛ این ویژگی مربوط به مهرالمسمی است به این معنی که مهرالمسمی نمی‌تواند یک خانه نامعلوم یا انگشتر نامعین ومانند آن باشد (مطهری،۱۳۷۴: ۲۴۰ – ۲۴۳).
۲-۴-۵- تعیین مهریه
مهریه بایستی با توافق طرفین– زوج و زوجه- معین شود و شخص دیگری اعم از والدین و فامیل حق تعیین مهریه را ندارند مگر اینکه از طرف زوجین اجازه داشته باشند. امام باقر فرمودند: “مهر چیزی است که زوجین بر آن توافق می‌نمایند، کم باشد یا زیاد” گاهی نیز تعیین مهر به دو صورت زیر اتفاق می افتد:

1. 1. تفویض مهر: هرگاه اختیار تعیین مهر با توافق زوجین به یکی از آن دو یا شخص ثالث واگذار شود، مهر صحیح بوده و از زنی که بدین گونه ازدواج نماید، «مفوضه‌ی المهر» یعنی کسی که مهرش را تفویض نموده نام برده خواهد داشت.

1. 1. تفویض بضع: هرگاه در ازدواج دائم، ذکری از مهر نشده ویا اینکه شرط شود مهری وجود نداشته باشد، این عمل را «تفویض بُضع» می‌گویند و زن را «مفوَّضه‌ی البضع» یعنی کسی که بهره‌گیری از خود را واگذار می‌کند، می‌نامند. در ازدواج موقت تعیین مهر لازم است اما در ازدواج دائم تعیین مهر ضرورتی ندارد ودر صورت عدم تعیین «مهر المثل» مقرّر خواهد شد)پولادی،۱۳۸۸: ۸۲).

۲-۴-۶- مقدارمهریه
در مورد مقدار مهریه در فقه امامیه دو نظریه وجود دارد: برخی معتقدند که مقدار مهر نباید بیش از «مهرالسنه» باشد. امّا مشهور فقها معتقدند مقدار مهر از نظر کمی و زیادی هیچ محدودیتی ندارد ولی رعایت مهر السنه مستحب و زیاد از آن مکروه ‌است. هر چند که برای حداکثر مهر میزانی مقرر نیست، لکن حداقل آن باید چیزی باشد که مالیت داشته و بتوان برای آن ارزشی قایل شد والا اگر مقدار مهر به اندازه‌ای کم باشد که آن ‌را از مالیت خارج کند، همانطور که ماده ی ۱۰۷۸ قانون مدنی مقرر می‌دارد، مهر مزبور باطل است. حتی بعضی معتقدند که، “اولی این است که مقدار مالی که به عنوان مهر قرار داده می‌شود، باید به اندازه‌ای باشد که نصف آن هم دارای ارزش باشد. زیرا اگر زن قبل از دخول، طلاق داده شود، مستحق نصف مهر است و قانون مدنی هم در ماده‌ی ۱۰۹۲ به‌ این موضوع اشاره دارد، پس برای تامین نظر مقنن، چاره‌ای نیست، جز آنکه نصف مقدار مهر نیز که به زن داده می‌شود مالیت داشته باشد"(همان:۵۶).
بعضی مانند سید مرتضی، صدوق و اسکافی، معتقدند که مهر نباید از “مهر السنه” تجاوز نماید، و چنانچه بیش از آن مقرر شود، به همین مقدار برگشت خواهد خورد. مقدار مهر السنه، پانصد درهم، معادل پنجاه دینار است. این قول، قول مشهور فقهای امامیه ‌است که مقدار مهر از لحاظ کمی و زیادی محدودیتی ندارد، تنها از نظر کمی، بایستی چیزی باشد که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد، و هر چه تعیین شد، پرداخت آن به عنوان مهر، بر مرد واجب می‌شود. اکثریت فقهای امامیه، با جمع روایت مورد استناد سید مرتضی و آیه‌ی شریفه، اضافه کرده‌اند که اگر مقدار مهر، بیشتر از مهر السنه باشد، مکروه و ناپسند است. برخی نیز عدم تجاوز از مهر السنه را امری مستحب شمرده اند(همان:۵۷).
قانون مدنی نیز در خصوص، از قول مشهور فقهای امامیه پیروی کرده، و برای مهر، از نظر مقدار، حداقل و حداکثری معین نکرده‌است. ماده ی ۱۰۸۰ قانون مدنی، در این زمینه مقرر می‌دارد:"تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است".قانون مدنی، مقدار مهر را به اختیار زوجین گذاشته ‌است؛ ولی باید اضافه نمود که از ظاهر ماده چنین استنباط نمی‌شود که تعیین حداقل مهر نیز به نظر زوجین باشد، بلکه باید شرط مالیت و ارزش اقتصادی داشتن، رعایت شود(همان:۵۸).
۲-۴-۷- عوامل استقرار مهریه
مجموعه‌ای از عوامل موجب می‌شوند که زن حق دریافت مهریه را به دست آورد، عبارت‌اند از:

1. 1. همبستر شدن با ‌زوجه از جمله ‌این عوامل است. نوع و میزان رابطه جنسی تاثیری بر مهریه ندارد. ۲-فوت زوج یا زوجه؛ فقهای پیشین معتقد بودند چنانچه زوج یا زوجه قبل از نزدیکی بمیرند، تمامی مهر المسمّی به نفع زوجه مستقر می‌شود امّا فقهای معاصر چنین اعتقادی ندارند. ۳ –ارتداد زوج؛ هرگاه زوج قبل از نزدیکی مرتد شود، زوجه باید بلافاصله از وی جدا شود و در این صورت تمام مهر را نیز مالک می‌شود. ۴- حق حبس؛ در صورتی که مهریه مدت دار نباشد، زوجه می‌تواند بلافاصله پس از عقد آن را مطالبه نماید و مرد موظف است آن را پرداخت نماید. چنانچه مرد از پرداخت مهرخودداری کند، زن می‌تواند تا وقتی که مهر را دریافت نکرده‌است از تمکین (اطاعت وآمیزش جنسی) امتناع نماید^[۲۲](باباخانی،۱۳۷۷: ۷۵).

۲-۴-۸- مواد قانونی مرتبط با مهریه
در سنت ایرانی مهریه به گونه‌های مختلف مورد نظر قرار گرفته و بیان شده، در کنار سنت، قانون نیز به مهریه پرداخته و در ماده‌های مختلف بیان نموده است که در ذیل به مواردی از آن اشاره می‌شود:
ماده ۱۰۷۸ ـ هر چیزی را که مالیت داشته باشد و قابل تملک نیز باشد می‌توان مهر قرار داد.
ماده ۱۰۸۰ ـ تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.
ماده ۱۰۸۱ ـ اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است.
ماده ۱۰۸۲ ـ به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. تبصره ـ چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود، محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
ماده ۱۰۸۳ ـ برای تأدیه تمام یا قسمتی از مهر می‌توان مدت یا اقساطی قرار داد.
ماده ۱۰۸۴ ـ هرگاه مهر، عین معین باشد و معلوم شود قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن عیب و تلف است.
ماده ۱۰۸۵ ـ زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظائفی که در مقابل شوهر دارد، امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۰۸۶ ـ اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ‌ایفای وظائفی که درمقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی‌تواند از حکم ماده‌ی قبل استفاده کند معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.

۲- چهل روز باشد که زن بنشیند و به حمام نرود و نماز نخواند بعد از زادن تا پاک شود، چهل روز باشد که درویشان درگوشه ای بنشینند و روزه دارند و عبادت کنند. چهل روز که زاهدان، مرتازان و درویشان برای ذکر و فکر وطاعت و عبادت خلوت گزینند. چهل روزترک حیوانی گفتن و دیگر ریاضات و رزیدن، مَنِن با مَکَن قافیه، کل بیت استعاره از دوستی است.

۳) شرح مفاهیم عرفانی: چله: یکی از رسوم اهل سیرو سلوک است که با رعایت آداب خاصی چهل روز به ریاضت می پردازند. برای چله مراتبی هست با اجازه شیخ، هر هفته شیخ با سالک ارتباط دارد، زمان ومکان، دایم الوضو، چهل روز روزه دار است، قُوت کم خورد، کم حرف، کم خواب، خواط رحمانی و شیطانی را باز شناسد، به خواط رحمانی پردازد و دایم الذکر است. (ر. ک، سجادی، ۱۳۸۹: ۳۰۵-۳۰۶)، در چله نشینی بود که برّهان الدین مولانا را در علم ظاهر و باطن کامل یافت، و شیخ در علم ظاهر مولانا را تشویق می کرد. و به ارشاد وی پرداخت و بهاء ولد انتظار داشت با چله نشینی و ریاضت فرزندش همانند او واعظی کامل در علم باطن شود، که این فقط با چله نشینی امکان پذیر بود. (ر.ک، زرین کوب، ۱۳۹۰: ۹۵)

۱) ترجمه بیت: آن دوقبیله بزرگ عرب در سود و زیان با هم شریک هستند کمابیش معنی قاب قوسین همین است، که پیامبر هم در اجرای دستورات خداوند شریک می باشد و اطاعت از پیامبر اطاعت ازخداوند است. پیامبر به اندازه دو کمان بلکه کمتر به خدا نزدیک شد.
۲) نکات بلاغی: هَم با کَم قافیه و جناس است، نفع و ضررتضاد، بیش وکم تضاد، تلمیح به آیه(۹) سوره نجم که می فرماید: (فَکَانَ قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَى).
۳) شرح مفاهیم عرفانی: قاب قوسین: قوس بین دو سر کمان، کنایه از بسیار لاغر و ضعیف، در معنی عرفانی مقام احدیت را گویند، که جامع میان قوس وجوب و امکان است. و آن مقام اسمایی است به اعتبار تقابل میان اسماء الهی که آن را دایره وجود می گویند. همانند: نزول، باز آفریدن، عروج و فاعل قابل که با حق با بقای جدا گشتن است، و دوییت از آن پیوند تعبیر می شود و دارای مقامی بالاتر از آن تعبیر میکنند که به «او ادنی» میگویند. و عالم صفات به قاب قوسین تعبیر میکنند که آن مقامی الهی و احدیتی میباشد، و محیط میان قاب قوسین وجوب و امکان است که آن مقام محمّدی است. در صورتی که خداوند در سوره نجم آیه (۹) آن را به «اوادنی» برای رفع ابهام و دو گانگی تعبیر فرموده است: که آن مقام محض است، و قاب قوسین را در معنی ابرو کمان هم تعبیر کرده اند که به اندازه خانه و میان کمان هم مناسبت دارد، کلمه قاب به دربر گیرنده امکان و وجوب می باشد، و این زمانی می باشد که سالک برای طی و طریق حق ازعالم هستی قدم بیرون گذارد و در آن زمان است که فانی می شود، و در آن گم می شود و در این موقع است که وجوب و امکان یکی می شود. و عارف به حق می رسد و از خود گم می گردد و در حق باقی می ماند. (ر. ک، سلیمانی، ۱۳۹۰: ۳۳۸ و ۳۴۵)

دماسنج و رطوبت­سنج
دستگاه بخور سرد
داروی بیهوشی کتامین^[۶۱] ۱۰% (در هرمیلی­لیتر ۱۰۰ میلی­گرم کتامین) و زایلوزین^[۶۲] ۲% (در هر میلی­لیتر ۲۰ میلی­گرم زایلوزین)
ترازوی وزن­کشی حیوانات
ترازوی با حساسیت ۰٫۰۰۰۱ جهت اندازه ­گیری وزن عضلات آزمودنی­ها
نیتروژن مایع به منظور بلافاصله منجمد کردن نمونه­های عضلانی
تیغ بیستوری (جراحی) سایز ۱۱
سرنگ انسولینی برای تزریق ماده بیهوشی به آزمودنیها

سرنگ ۱۰ میلی لیتری به منظور خون­گیری از قلب آزمودنیها
کرایوتیوب ۲ میلی لیتری DNA-RNase free، ساخت شرکت گرینر به منظور نگهداری نمونه عضلات
۳-۱۲-۲- وسایل و ابزار اندازه ­گیری آزمایش­های سلولی مولکولی
دستگاه Rotor-Gene 6000 ساخت شرکت Qurbet به منظور انجام Real time PCR
سانتریفیوژ یخچال دار
دستگاه هموژنایزر
دستگاه PCR
کیت Real time PCR (Maxima SYBR Green/ROX qPCR) ساخت شرکت Thermo Scintific
کیت مستر میکس PCR (Top High fidelity PCR) ساخت شرکت توپاز ژن کاوش
آنزیم و بافر RevertAid Reverse Transcriptase ساخت شرکت Thermo Scintific به منظور سنتز cDNa
dNTP Mix 10mM ساخت شرکت Thermo Scintific به منظور سنتز cDNA
RiboLock RNase Inhibitor 20u ساخت شرکت Thermo Scintific به منظور سنتزcDNA
Random Hexamer 100pmol ساخت شرکت ThermoScintific به منظور سنتز cDNA
آنزیم و بافر DNase I ساخت شرکت Thermo Scintific به منظور سنتز cDNA
محلول RNX-Plus ساخت شرکت سیناژن به منظور استخراج RNA از بافت عضلانی
۳-۱۳- روش آماری
از آمار توصیفی برای دسته بندی داده ­های خام و تنظیم جدول­ها و از برنامه ­های excel و Prism 6 برای تنظیم نمودارها و انجام محاسبات استفاده شد. از روش CT∆∆ برای محاسبه میزان افزایش یا کاهش بیان ژن هدف در گروه تمرین نسبت به گروه گروه کنترل استفاده شد. از آزمون شپیرو-ویلک^[۶۳] برای تست نرمال بودن داده ­ها استفاده شد، که در صورت نرمال بودن داده ­ها از آزمون T و در غیر اینصورت از آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی^[۶۴] برای تعیین معنی داری فرض صفر استفاده شد. از نرم­افزار ۱۶ Spss برای انجام تست های معنی داری به کار برده شد.
۳-۱۴ روش ∆∆CT
داده ­های Real time PCR به دو روش قطعی و نسبی اندازه ­گیری می­شوند. روش نسبی برای اکثر مطالعات فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی مناسب است و به مقایسه بیان ژن هدف با ژن مرجع و بیان ژن مشابه در نمونه هدف در مقابل نمونه مرجع می ­پردازد. دو مدل ریاضی برای انجام این مقایسه وجود دارد: مدل کارایی کالیبره­شده و مدل ∆∆CT . فرمول ریاضی مدل ∆∆CT برابر است با :
^∆∆CT-2
∆∆CT=∆Ct _{test sample} - ∆Ct _{calibrator sample}
∆Ct= CT_target - CT_reference
که بیانگر میزان هدف است که نسبت به مرجع درونی و کالیبراتور نرمال شده است(۷۹, ۸۰).
برای انجام آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی، ∆Ct های گروه تمرین و کنترل به عنوان داده برای انجام تست در نظر گرفته می­شوند(۷۹).
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل آماری داده ­ها
۴-۱- مقدمه
در فصل پیشین نحوه انجام پژوهش و جمع­آوری اطلاعات بیان گردید و مواردی از قبیل روش پژوهش، نمونه و جامعه آماری، محیط پژوهش، ابزارهای مورد استفاده در پژوهش، متغیرهای پژوهش، آشنایی با محیط پژوهش و نحوه انجام پروتکل­های تمرینی، نحوه نمونه گیری و استخراج عضلات مورد نظر، روش سنجش بیان ژن و روش­های آماری به اختصار بیان شد. در این فصل اطلاعات به دست آمده با بهره گرفتن از روش­های آماری تهیه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابتدا اطلاعات خام دریافتی از آزمایشگاه­های حیوانات و سلولی – مولکولی در جداول جداگانه تنظیم و سپس با بهره گرفتن از نرم­افزار ۱۶ Spss مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
۴-۲- تجزیه و تحلیل توصیفی یافته­ ها
در این قسمت نتایج توصیفی متغیر­های پژوهش در سه گروه کنترل، تمرین تناوبی سرعتی و تمرین اکسنتریک در قالب جداول و نمودار گزارش می­ شود.
۴-۲-۱- وزن بدن
میانگین و انحراف معیار وزن بدن گروه ­های کنترل، تمرینی در قبل و بعد از دوره تمرین در جدول ۴-۱ آمده است. (با انجام آزمون شپیرو-ویلک مشخص شد که داده ­های وزن نرمال هستند.)
جدول ۴-۱- میانگین و انحراف معیار (M±SD) وزن بدن (گرم) گروه ­های تمرینی و کنترل