۴-۱- سوال های پژوهش
۱- رویکرد موجود شرکت کاشی الوند به برنامه ریزی بازاریابی چیست؟
۲- نقاط ضعف و قوت شرکت کاشی الوند و فرصتها و تهدید ها از دیدگاه مدیران چیست؟
۳- اهداف فروش شرکت کاشی الوند چگونه تعیین میشود؟
۴- دیدگاه نمایندگی های فروش شرکت کاشی الوند در ارتباط با عوامل آمیخته بازاریابی چگونه است؟
۵-۱- کاربردهای پژوهش و استفاده کنندگان از نتایج
بر اساس جمع آوری اطلاعات اولیه شرکت کاشی الوند از برنامه ریزی علمی بازاریابی پیشرفته ای برخوردار نیست و این پژوهش یک تلاش و گام علمی در پیاده سازی یک برنامه موثر در این شرکت به شمار می آید.
مزایای استفاده از برنامه بازاریابی موثر را نیز می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
به عنوان یک نقشه راه عمل می کند.
در اجرا و کنترل استراتژی ها به مدیران یاری می دهد.
در تامین منابع برای اجرای استراتژی هایاری می رساند.

امکان استفاده از منابع محدود را فراهم می آورد.
در تعیین وظایف، نقش ها، مسئولیت ها و زمان بندی کارها کمک می کند.
فرصت ها و تهدیدات محیطی و نقاط قوت و ضعف داخلی را مشخص می سازد.
علاوه بر این شرکت به کمک برنامه بازاریابی می تواند موقعیت رقابتی خود را بهبود بخشد و به رشد و سود رضایت بخش دست یابد.
اگر برنامه بازاریابی در این شرکت به عنوان یک مطالعه آزمایشی موفق ارزیابی شود،می توان این الگوی برنامه ریزی را برای سایر شرکت های فعال در این صنعت پیشنهاد داد.
۶-۱- تعاریف عملیاتی
بازاریابی:در بازرگانی پیشرفته به معنی طیف وسیعی از فعالیتهای تحقیقاتی، طراحی، تدارکات، تولید، بیمه،کنترل کیفیت،انبارداری،آماده سازی برای مصرف،تعیین قیمت عوامل فروش ،شناسایی مشتری،بسته بندی، فروش و خدمات پس از فروش است به طوری که توزیع و انتقال کالا به مصرف کنندگان دور و نزدیک را تسهیل نماید.
برنامه ریزی استراتژیک بازاریابی:فرایند منطقی،سیستماتیک و برنامه ریزی شده منابع بازاریابی برای تحقق اهداف و استراتژی های بازاریابی است که داده و چارچوبی را برای تهیه برنامه بازاریابی و برنامه استراتژیک بازاریابی سازمان فراهم می کند.فرایند مذکور معمولا با تحلیل وضعیت و بررسی محیط بازاریابی سازمان و تدوین بیانیه رسالت و ماموریت شروع شده و به طراحی اهداف و استراتژی های بازاریابی ، برنامه عملیاتی و اجرا و کنترل ختم می شود.
شکل ۱-۱-مراحل اساسی در برنامه ریزی^[۳]
تحلیل نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها:بخش مهمی ازتحلیل وضعیت سازمان که در آن نیروها و عوامل داخلی و خارجی موثر بر سازمان در قالب قوت ها و ضعف ها(داخلی) و فرصت ها و تهدیدها(خارجی)مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. نکته دیگر این که ، نتایج حاصل از این تحلیل و نه خود تحلیل در برنامه استراتژیک بازاریابی می آید و تعیین کننده عوامل حیاتی موفقیت برنامه می باشد.
استراتژی های بازاریابی:ابزارهای تحقق و نیل به اهداف بازاریابی هستند که برنامه و مسیر کلی حرکت سازمان را بدین منظور تعیین می کند. استراتژی های بازاریابی عموما با عوامل آمیخته بازاریابی مرتبط بوده و در این گام از فرایند برنامه ریزی استراتژیک بازاریابی باید ابزارهای نیل به هدف، طرح زمانی و تخصیص منابع به روشنی و شفاف بیان شوند.
آمیخته بازاریابی:مجموعه ای از متغیرهای بازاریابی قابل کنترل (محصول، قیمت،توزیع و ترفیع)که شرکت آن ها را در بازار مصرف و برای ایجاد واکنش مورد نیاز خود ترکیب می کند. این ترکیب شامل هر نوع اقدامی است که شرکت بتواند برای کالای خود و به منظور تحت تاثیر قراردادن تقاضا،انجام دهد.^[۴]
محیط اقتصادی/جمعیتی
محیط فرهنگی/اجتماعی
محیط سیاسی/قانونی
محیط فیزیکی/تکنولوژی
ابزارهای بازاریابی
رقبا
عموم مردم
تهیه کنندگان مواد
سیستم برنامه ریزی بازاریابی
سیستم کنترل بازاریابی
سیستم سازماندهی و کاربردبازاریابیی
سیستم اطلاعات بازاریابی
محصول
پیشبرد
قیمت
مکارن
شکل ۱-۱- عوامل اثر گذار بر روی استراتژی بازاریابی موسسه^[۵]
۷-۱- قلمرو مکانی و زمانی تحقیق
شرکت کاشی الوند و نمایندگی های کلیدی فروش شرکت، بعنوان قلمرو مکانی تحقیق برگزیده شده‌اند.
قلمرو زمانی تحقیق از اوایل اردیبهشت ماه۱۳۹۳لغایت بهمن ماه۱۳۹۳
فصل دوم
مبانی نظری
مقدمه
برنامه بازاریابی یک فعالیت ساده،سرگرم کننده و تفریحی نیست،بلکه امری بسیار زمان بر و چالشی است،به طوری که اکثر مدیران موفق بیشتر وقت خود را صرف برنامه ریزی می کنند تا اجرا. هر چند که نغییرات روز افزون و فزاینده در بازارها بسیاری از برنامه ریزیها را از سودمندی و کارآیی می اندازد، به طوری که یکی از صاحبنظران به نام جیمز برایان کوین در این باره می گوید که بخش بزرگی از برنامه ریزی ها همانند نم نم باران، پس از بارش شدید آن هستند و هیچ تاثیری بر هوای پس آن باران ندارند ،اما با این وصف هم،مدیران مجبور به برنامه ریزی هستند و باید وقت مناسبی برای آن صرف نمایند.
از اینرو برنامه ریزی روش و مهارت اساسی است که به کار گرفته می شود تا ما را در برخورد با مشکل انجام کارهای فراوان با منابع اندک یاری رساند. جعبه ابزار برنامه ریزان در برگیرنده تکنیک هایی برای اولویت بندی،تصمیم گیری و همین طور هدف گذاری و کنترل است. و همه این ابزارها به کار گرفته می‌شوند تا به ما اطمینان دهند که منابع محدود به طور کارآمدی مورد استفاده قرار گرفته اند، به گونه ای که بهترین نتایج را از زمان و پول خود به دست خواهیم آورد.اما در محیط شدیدا رقابتی کسب و کار امروزی،کارآیی به تنهایی کافی نیست. در بازار هزاره جدید،مشتریان به همان اندازه زمان و پول کمیاب هستند و تنها زمانی می توان به موفقیت امیدوار بود که برنامه ریزی بر ارضای مشتریان و ارباب رجوع های حساس تمرکز یابد .استفاده اثر بخش از منابع کمیاب به همان اندازه استفاده کارآمد آن ها حیاتی بوده و چالشی است که مدیران بازرگانی امروزه پیش رو دارند. برنامه بازاریابی چارچوب یا نقشه استراتژی های مشتری-مدار را فراهم آورده و موفقیت کسب و کار را تضمین می کند(هتن،۱۳۸۷)^[۶]
۱-۲- ساختار برنامه بازاریابی

عمارت کلاه فرنگی نخستین بنای ارتباطات بیسیم کشور درسال(1303)
مخابرات جهان
در سال 1844 میلادی آقای ساموئل مورس به وسیله دستگاهش (تلگراف) این جمله را مخابره کرد «وه که پروردگار چه کارهای شگفتی دارد.» سپس یک سال بعد قراردادهای بین المللی جهت رمزهای مورس بسته شد.
سال 1865 از سوی ناپلئون سوم در پاریس توسط 20 کشور جهان اولین قرارداد بین المللی تلگراف نوشته شد. روز دهم مارس 1876 مصادف با دهم فروردین 1255 گراهام بل انگلیسی از اتاق خود به دستیارش در اتاق دیگر گفت: «آقای واتسن، بیایید با شما کار دارم» تا این که چهارده سال بعد (سال 1890) آقای « استروجر » سیستم تلفن خودکار را بنا نهاد.
ضمنا هم اکنون سیستم مخابرات کشورها از طریق سیستم ITU (مقر بین المللی مخابرات) مبادلات فنی و تخصصی مورد نیاز همراه با استانداردهای مورد توافق را انجام می دهند.
مخابرات ایران
اسفند سال 1236 یعنی چهارده سال پس از مخابره اولین پیام تلگرافی مورس، سیستم تلگرافی مذبور در ایران زیر نظر علی قلی میرزا اعتضاد السلطنه (وابسته دربار قاجار) و با همکاری یک نفر مازندرانی (رئیس وقت مدرسه دارالفنون) به نام رضا قلی خان الله باشی طبرستانی، توسط یکی از معلمین اتریشی (مسیو کوشش) با موفقیت آزمایش شد که جمله مخابره شده بدین شرح بود: «منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت…» بلافاصله کار سیم کشی بین کاخ ارک تا باغ لاله زار تهران شروع شد که در سال 1237 آغاز به کار نمود.
در تیر ماه 1238 نخستین خط نسبتا طولانی تلگراف به فاصله 300 کیلو متر بین تهران و چمن سلطانیه (واقع در نزدیکی زنجان- اردوگاه تابستانی ناصرالدین شاه) دایر گردید. سال 1240 ارتباط تلگرافی تهران برقرار و سال 1241 خط تهران – گیلان نیز دایر شد. در سال 1242 برای اولین بار ارتباط تلگرافی ایران با روسیه از طریق اتصال خط تهران- تبریز با شبکه تلگرافی روسیه برقرار گشت و در همین سال با دولت انگلیس جهت تأسیس خطوط تلگرافی شهرهای خانقین، کرمانشاه، همدان، تهران، اصفهان، شیراز و بوشهرمذاکره شد که در سال 1243 مورد بهره برداری قرار گرفت.

سال 1253 اداره تلگراف پس از جدا گشتن از وزارت علوم به وزارت تلگراف تبدیل و در سال 1287 با وزارت پست ادغام و بالاخره در سال 1308 امور تلفن نیز تحت نظر وزارت پست و تلگراف قرار گرفت که به نام وزارت پست و تلگراف و تلفن نامگذاری شد. اخیرا در نیمه دوم سال 1382 با تصویب مجلس شورای اسلامی به نام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تغییر یافت. در همین راستا چند شرکت سابق حذف و در نتیجه شرکتهای جدیدی مانند شرکت ارتباطات زیرساخت، شرکت ارتباطات سیار و شرکت فناوری اطلاعات تحت پوشش شرکت مادر تخصصی مخابرات ایران ولی به صورت مستقل تشکیل شدند.
آنگاه با ایجاد تحول اداری و ساختاری شرکت مخابرات ایران، از سال 1383 به عنوان شرکت مادر تخصصی مخابرات ایران تغییر یافته و در راستای تمرکز زدایی، شرکتهای مخابرات استانی به صورت جداگونه تشکیل شده و از اختیارات گسترده ای برخوردار شدند و تعدادی از شرکت ها و سازمان ها از جمله ارتباطات زیرساخت با جدا شدن از مخابرات ایران، تحت پوشش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفته اند.
شرکت مخابرات استان ها نیز در عین مستقل بودن از لحاظ فنی و تخصصی تحت حمایت مخابرات مرکزی ایران و نیز انتخاب هیئت مدیره و مدیر عامل از سوی وزارت ارتباطات تعیین می شدند تا این که پس از گذشت چند سال مطابق اصل 44 قانون اساسی در جهت خصوصی سازی شرکت های دولتی طی سال 1388 این شرکت وارد بازار بورس ایران شد. سپس مقرر گردید عمده سهام این شرکت به بخش خصوصی واگذار شود که این اتفاق در آبان 1388 به وقوع پیوست و هم اکنون این این شرکت با عنوان اپراتور مهم و اول وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به بخش خصوصی واگذار گردید و فعالیت گسترده خود را با جدیت آغازکرده است.
2-3-2- خلاصه اهم سیر تحول در مخابرات کشور سال های 1236 تا پایان 1389
سال 1236 - نصب اولين خط تلگراف در ايران بين تهران و چمن سلطانيه (اردوگاه تابستاني ناصر الدين شاه در نزديكي زنجان )
سال 1238 - اتصال خط تلگراف ايران به شبكه تلگراف روسيه
سال 1248 - عضويت ايران در اتحاديه بين المللي تلگراف
سال 1255 - تبديل اداره تلگراف به وزارت تلگراف
سال 1269 - راه اندازي اولين خط تلفن در ايران بين ايستگاه ماشين دودي و شهر ري
سال 1304 - نصب اولين مركز تلفن مغناطيسي با 1212 شماره در تهران
سال 1305 - بهره برداري از تلفن مغناطيسي در تهران
سال 1308 - تبديل نام وزارت پست و تلگراف به وزارت پست و تلگراف و تلفن و واگذاري مسئوليت مربوط به امور تلفن به اين وزارتخانه
سال 1310 - خريد سهام شركت كل تلفن توسط دولت و تاسيس شركت سهامي تلفن ايران.
سال 1311 - افزايش پنج هزار شماره به ظرفيت تلفن هاي مغناطيسي تهران
سال 1316 - آغاز به كار اولين مركز تلفن خودكار با شش هزار شماره ظرفيت
سال 1320 - خريد خطوط تلفن كارير متفقين توسط دولت ، همزمان با خروج نيروهاي متفقين از ايران
سال 1331 - تصويب قانون ملي شدن ارتباطات تلفني كشور در مجلس شوراي ملي
سال 1339 - نصب و راه اندازي اولين مراكز تلكس غير اتوماتيك در تهران و خرمشهر
سال 1341 - نصب اولين مراكز خودكار مراكز مشابه در 58 شهر
سال 1343 - آغاز استفاده از سيستم مايكروويو در مخابرات كشور
سال 1344 - بهره برداري از خط مايكروويو سرتاسري سنتو
سال 1345 - تاسيس كارخانجات مخابراتي ايران
سال 1348 - راه اندازي و بهره برداري از ايستگاه زميني شهيد قندي ( اسد آباد ) همدان ، بين تهران و كرج ، تاسيس ( PCM ) بهره برداري از اولين خط كابل ارتباطي بين شهري مركز آموزش مخابرات
سال 1349 - تاسيس مركز تحقيقات مخابرات، اجراي طرح تلفن خودكار بين المللي .
سال 1350 - تاسيس شركت مخابرات ايران و شركت صنايع مخابراتي راه دور ايران .
سال 1352 - تاسيس شركت طرح و توسعه تلفن ايران
سال 1353 - آغاز به كار دوازده مركز تلكس كامپيوتري در تهران و برخي ازمراكزاستانها
سال 1355 - برقراري امكان ارتباط مستقيم تلفني مشتركين تهراني با آمريكا
سال 1357 - تعداد مشتركين تلفن ثابت معادل 850000 مشترك و 312 روستا داراي ارتباط مخابراتي بوده است
سال1358- نصب اولين سيستم نيمه خودكار
سال 1364 - تاسيس كارخانه كابل شهيد قندي يزد
سال 1365 - عقد قرارداد براي اجراي فاز اول شبكه ديتا با شركت هيوز ،راه اندازي و بهره برداري از مركز ارتباطات ماهواره اي اصفهان و بومهن
سال 1367 - نصب اولين خط كابل كواكسيال بين شهري در ايران بين شهرهاي اصفهان و تهران،نصب و راه اندازي سيستم ده هزار شماره اي فراخوان .
سال 1368 - آغاز بهره برداري از كارخانجات كابل شهيد قندي يزد ، بهره برداري از اولين مركز سوئيچ ديجيتال ايران در تهران ( مركز دانشگاه تهران). افتتاح خط فيبرنوري بين شهري بين تهران و كرج .
سال 1370 - بهره برداري از اولين آنتن ماهواره اي اينمارست، بهره برداري ازكابل فيبرنوري دريايي ايران – امارات بين بنادر جاسك و فجيره ورود سيستم ديجيتالي 256 شماره اي( فجر ) به شبكه مخابراتي كشور، شروع به كار شبكه فراخوان ايران با چهار هزار مشترك .
سال 1371 - اخذ موافقت اصولي ايجاد دانشكده علمي و كاربردي مخابرات، عقد قرار داد براي اجراي فاز دوم شبكه ديتا با شركت هيوز ، بهره برداري از آنتن وي ست ( VSAT) براي نخستين بار در كشور .
سال 1372 - بهره برداري از مجتمع مخابراتي انقلاب اسلامي به عنوان دومين مركز مخابراتي ايران .
سال 1373- توسعه شبكه تلفن تهران از يك ميليون شماره به دو ميليون شماره ، ايجادشبكه تلفن سيار در كشور.
سال 1374- تصويب اساسنامه تاسيس شركت هاي سهامي مخابرات استان ها در مجلس شوراي اسلامي .
سال 1375 - آغاز فعاليت شركت هاي سهامي مخابرات استان ها،گسترش شبكه تلفن همراه در سطح 35 شهر و طراحي يك ميليون شماره تلفن همراه ، اتصال 170 شهر به به ميزان هفتاد درصد، برگزاري( VSAT )شبكه ارتباطات ديتا، توسعه شبكه وي ست سومين اجلاس وزيران پست و مخابرات كشورهاي عضو سازمان كنفرانس اسلامي در تهران .
سال 1376- واگذاري يك ميليون و 790 هزار شماره تلفن همراه ، توليد مراكز پرظرفيت با فناوري ژاپن با برخورداري از دانش فناوري مخابراتي در TMC/ NEAXIديجيتال زمينه سيگنالينگ و شبكه ISDN
سال 1377 - بهره برداري از پروژه كابل نوري آسيا ، اروپا( TAE )، واگذاري سرويسهاي ويژه تلفن ثابت به مشتركين در سطح وسيع

شبیه سازی سامانه‌های انرژی
الگوهایی که برای سامانه‌های انرژی توسعه داده شده است در هفت دستۀ کلی دسته بندی می‌شود: شبیه سازی، ارزیابی صحنه^[۱۳]، موازنه، بالا به پایین، پایین به بالا، بهینه سازی عملکردی و بهینه سازی سرمایه گذاری.

الگوهایی مانند مارکال^[۱۴]، صحنه محورند و در بسیاری از کشورها کاربرد دارند. هدف آن بررسی صحنه‌های مختلف در سامانۀ انرژی واحدی است که در محدودۀ جغرافیایی کوچک تا ملی و بیشینۀ بازۀ زمانی ۵۰ ساله تعریف می‌شوند. اساس کار این دسته‌ از الگوها چارچوب موازنۀ اقتصادی است و در سیاست‌گذاری انرژی در سطح ملی استفاده می‌شوند.
دکو^[۱۵] ابزاری است که برای بهینه‌سازی سامانۀ عرضۀ انرژی استفاده می‌شوند و بر اساس چاچوب شبیه‌سازی نِمِس^[۱۶] توسعه یافته است. این نرم‌افزار به کارگیری ابزارها و فناورهای از پیش تعیین شده را بر اساس معیاری که کاربر انتخاب می‌کند تا کمینه شود، بهینه می‌کند. بازه‌های زمانی در این نرم‌افزار می‌تواند بسیار کوتاه باشد برای مثال برای تحلیل یک ساله می‌توان بازه‌های یک ساعته را تعریف نمود. روش حل نیز با بهره گرفتن از برنامه‌ریزی خطی است.
الگوهای دیگری مانند مدست^[۱۷]، برای کمینه کردن هزینۀ سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری در شرایطی که کل تقاضا پاسخ داده می‌شود کاربرد دارد. در این روش چون از الگوی برنامه‌ریزی خطی استفاده می‌شود، حل مسائل بزرگ مقدور است. [۲۸] در این الگو، هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه به صورت تابعی خطی از ظرفیت نصب شده در نظر گرفته می‌شود بنابراین در پاسخ‌های به دست آمده از تحلیل‌ها، گاهی ظرفیت‌های غیر قابل دستیابی یا بسیار کوچک ارائه می‌گردد که از ضعف‌های این الگو است. یکی دیگر از محدودیت‌های این روش، در نظر نگرفتن فناوری‌های ذخیره‌سازی و فاصلۀ مکانی است. [۲۹]
انرجیس^[۱۸] سامانۀ اطلاعات جغرافیایی^[۱۹] را با معادلات برنامه ریزی خطی عدد صحیح ترکیبی تلفیق می‌کند تا شبکۀ گرمایشی و سرمایشی راطراحی کند. تقاضای سالانه برای گرمایش، آب گرم، سرمایش و برق از اطلاعات ساختمان‌ها در سامانۀ اطلاعات جغرافیایی استخراج می‌شود. سپس دمای سیال رفت و برگشتی طوری انتخاب می‌گردد که کل نیاز پاسخ داده شود و همچنین مسیرهای ارتباطی مناطق مختلف که با یکدیگر تبادل انرژی دارند، طراحی می‌شود. این الگو می‌تواند فناوری‌های مختلفی مانند سامانه‌های تولید همزمان با موتور و توربین گاز و تلمبۀ حرارتی را نیز در تحلیل‌های خود استفاده کند.
تحقیقات گسترده‌ای برای بهینه‌سازی سامانۀ تولید همزمان ساختمان‌ها اجرا شده است. برای مثال اخیراً از برنامه ریزی خطی عدد صحیح ترکیبی برای طراحی چیدمان و بهره‌برداری بهینه از سامانۀ تولید همزمان برق، گرما و سرما با هدف کمینه‌سازی هزینۀ سالانه و پاسخگویی به نیاز گرمایشی، آب گرم، سرما و برق استفاده شده است.
در تحقیقات دیگری، ارجحیت فناوری‌ها برای کمینه‌سازی مصرف انرژی یا هزینه در سامانۀ تولید همزمان بررسی شده است. برای مثال استفاده از چیلر جذبی یا تراکمی در مجتمع مسکونی مستقل از شبکۀ سراسری برق در مطالعه‌ای مقایسه شده است. [۹]
در داخل کشور پژوهش‌های مختلفی برای تعیین راهبرد بهره برداری بهینه و طراحی بهینه سامانۀ تولید همزمان انجام شده است. برای نمونه دو برنامه کامپیوتری برای تامین مصرف حرارتی و الکتریکی مجتمع مسکونی نمونه‌ای تدوین شده است. به کمک این برنامه‌ها حساسیت‌های وابسته به تغییر پارامترهای سامانه به مطالعه و بررسی شده است. [۱۰]
در پژوهشی دیگر امکانسنجی فنی و اقتصادی به کار گیری سامانه‌های کوچک تولید همزمان با بهره گرفتن از برنامه ریزی غیر خطی عدد صحیح آمیخته برای تعیین ظرفیت بهینه، برای پنج اقلیم آب و هوایی ایران بررسی و نتایج و حساسیت‌ها تحلیل شده است. [۱۱]
شبیه سازی تقاضای انرژی از موضوعات مهمی است که در دقت و صحت نتایح برای موردهای واقعی اهمیت زیادی دارد. در پژوهشی تقاضای انرژی خانوار بر اساس الگوی اقتصادی- اجتماعی و الگوی نِمِس در سه بخش لوازم برقی، آب گرم مصرفی و سرمایش - گرمایش مورد نیاز شبیه سازی شده است. [۱۲]
برخی پژوهش‌ها نیز برای مجتمع‌های مسکونی واقعی اجرا شده است. برای مثال راهبرد بهینۀ مدیریت سامانۀ تولید همزمان با بهره گرفتن از مدیریت برقی برای مجتمع آتی ساز بررسی شده است. [۱۳]
اختلاف قیمت واقعی سوخت و قیمت عرضۀ آن در ایران، برای مسائل مشابه در ایران و سایر کشورها، منجر به راهکارهای متفاوتی می‌شود. در پژوهشی، بهره برداری و تعیین ابعاد بهینۀ واحد تولید همزمان برق و حرارت برای مجتمع مسکونی نمونه، با بهره گرفتن از بهینه سازی تصادفی بررسی شده است. در نهایت نتایج خروجی برای دو وضعیت بهای فعلی حاملهای انرژ ی در ایران و بهای جهانی حامل‌های انرژی ارائه شده است. [۱۴]
شبیه‌سازی سامانه‌هایی که با حامل‌های انرژی چندگانه کار می‌کنند، پیچیدگی‌های خود را دارد و معمولاً روش‌های مختلفی برای تحلیل این سامانه‌های به کار گرفته می‌شود. برای مثال از روش تصمیم گیری سلسله مراتبی^[۲۰] برای بهیابی ظرفیت و بهینه سازی عملکرد در سامانه‌هایی با حامل‌های انرژی چندگانه استفاده شده است. [۴] در این پژوهش قطب های انرژی^[۲۱] که مانند مانند گره‌های تولید انرژی تعریف شده‌‌اند، نقش اصلی را در تحلیل و مدل سازی این سیستم ها به عهده دارند.
شکل ‏۲‑۱- نمونه‌ای از تعریف قطب انرژی [۴]
شبیه سازی سامانۀ انرژی شهر
الگویی جدیدی در قالب طرح جامعی در زمینۀ انرژی شهری، از سوی شرکت بی.پی در امپریال کالج لندن در جریان است. برنامه و اهداف اصلی این طرح در شکل ‏۲‑۲ نشان داده شده است. الگویی که در این طرح توسعه می‌یابد قابلیت تحلیل و بهینه یابی برای کلان‌شهرهایی مانند لندن، وین، سیدنی، پاریس و… را خواهد داشت. [۳۰]
شکل ‏۲‑۲ - برنامه و اهداف کلی طرح سامانۀ انرژی شهری شرکت بی پی و امپریال کالج لندن [۳۰]
الگوی استفاده شده در این طرح، ترن^[۲۲] نام دارد که منابع و فناوری‌ها را به عنوان شبکه‌ در نظر می‌گیرد. [۳۱] در الگوی ترن، شهر به بخش‌هایی تقسیم می‌شود که هریک مقدار تقاضای مشخصی برای هر منبع در بازۀ زمانی دارد. (تقاضا تابع زمان و مکان است) [۲۹] الگوی پیشنهادی برای این پایان‌نامه، شباهت زیادی به این الگو دارد.
سامانه‌های انرژی شهری، علاوه بر پیچیدگی‌های ذاتی سامانه‌های انرژی، مسائل بخصوصی نیز در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و همچنین محدودیت‌هایی در زمینۀ تولید آلاینده‌ها، اختصاص فضا برای احداث نیروگاه در داخل شهر و تغییر ساختار و زیرساخت موجود به ساختار بهینه دارند. معصوم‌زاده [۱۵] برخی از محدودیت‌های اینگونه سامانه‌ها را بررسی کرده است.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
سامانه‌های تولید همزمان محدودیت‌های بالقوه‌ای دارند: چون گرمای بازیافتی در این سامانه، تابع بار مکانیکی (برق) است، هماهنگ نبودن میزان مصرف برق و گرما، می‌تواند باعث اتلاف انرژی و کاهش بازده شود. از سوی دیگر، بارگذاری جزیی موتور یا توربین، باعث کاهش بازده مکانیکی آن و اگزرژی دود می‌شود. بنابراین برای تقاضایِ مشخصِ مصرف کنندگان، بهینه‌سازی سامانه به گونه‌ای که بازده کل سامانۀ انرژی شهر بیشینه شود، نیازمند الگوی مدیریت سامانه است.
عملکرد سامانۀ تولید همزمان در شهرها به دلایل متعددی محدود می‌شود. به عنوان مثال محدودیت در انتشار آلاینده‌های هوا و آلودگی صوتی ممکن است شرایطی را فراهم آورد که تجهیزات بجای داخل شهر، در حومۀ آن نصب شوند یا از تجهیزات کوچکتر و با ظرفیت محدودتر استفاده شود. بطور مشابه کمبود فضا (زمین برای نصب تجیهزات) در مناطقی که بافت جمعیت و ساختمان متراکم است، محدودیت ایجاد می کند. اینگونه محدودیت‌ها ممکن است منجر به استفاده از نیروگاه‌ها و تجهیزات کوچکتر شود که نسبت به تجهیزات بزرگ، بازده کمتر و نیاز به سرمایه‌گذاری اولیۀ بیشتری (هزینه نسبت به مگاوات خروجی) دارند.
در این پایان نامه، اثر اینگونه محدودیت‌ها به صورت کمّی بر سامانۀ انرژی شهری بررسی و الگوی بهینه برای شهر نمونۀ مورد مطالعه، ارائه می‌گردد. الگوی انتخاب شده برای شبیه‌سازی، بهینه یابی سامانۀ انرژی شهری را بر اساس ترکیب فناوری و شبکۀ تولید و توزیع انرژی را برای پاسخ‌گویی به نیاز مصرف‌کنندگان که تابع مکان و زمان است ارائه می کند. روش به کار گرفته شده برای بهینه‌یابی، از کل به جزء است.
روابط و معادلات
الگوی استفاده شده، بر پایۀ الگوی تِرن توسعه یافته است. با تقسیم بندی شهر به مناطق مشخص، بر اساس جمعیت و تعداد ساختمان‌های قرار گرفته در هر منطقه، نیاز آن به منابع مختلف استخراج می‌شود. طبعاً متغیّر نیاز، تابع زمان و مکان است. تابع تقاضا در رابطۀ ۱ دیده می‌شود.

در این رابطه،  ، تقاضای منبع r در منطقۀ جغرافیایی  در زمان t است که به عنوان دادۀ ورودی به الگو وارد می‌شود. برای سهولت شماره‌گذاری، تقسیم بندی شهر به صورت مربعی است ولی شماره‌گذاری به صورت تک اندیسی انجام می‌شود.
بازۀ زمانی،  ، به عنوان تابعی از زمان و به عنوان متغیّر ورودی در نظر گرفته می‌شود. بازۀ زمانی می‌تواند برای زمان‌های مختلف متفاوت باشد (مثلاً برای روزهای زمستان و تابستان که الگوی اوج مصرف برق، سرما و گرما متفاوت است)، ولی در یکی از بهترین روش‌ها، هر روز به سه بازۀ زمانی تقسیم می‌شود: بازۀ زمانی کم باری، بازۀ زمانی معمولی و بازۀ زمانی اوج بار. کوچک‌تر کردن بازه‌های زمانی حجم محاسبات را افزایش می‌دهد ولی می‌تواند نتایج دقیق‌تری ارائه نماید. به دلیل محدودیت حجم محاسبات در نرم افزار، معمولاً محدودیت‌هایی برای کاهش بازۀ زمانی وجود دارد.
هر تجهیز یا فناوری که با نماد P نشان داده می‌شود، منابعی را به عنوان ورودی می‌گیرد و منابعی را به عنوان خروجی به منطقه‌ای که در آن قرار گرفته است می‌دهد. برای مثال نیروگاه با موتور گازسوز، هوا و گاز طبیعی را به عنوان ورودی دریافت می‌کند و برق و گرما (به شکل آب گرم یا هوای گرم) تحویل می‌دهد. ضریب تبدیل  به عنوان ضریب تولید (  ) یا ضریب مصرف (  )، برای منبع r و تجهیز P تعریف می‌شود. به این ترتیب کل منبع r که در هر منطقه تولید می‌شود از رابطۀ ۲ محاسبه می‌شود.

که در آن  ، حاصل جمع منابع r تولیدی در منطقۀ i، در زمان t است.  نرخ بار تجهیز P در منطقۀ i و زمان t است که به حاصل‌ضرب بیشینۀ بار تجهیزِ P (  ) در تعداد نصب شده از آن تجهیز در منطقۀ i (  ) محدود می‌شود.  جزو متغیّرهای تصمیم است که به عنوان خروجی شبیه سازی محاسبه می‌گردد.
برای تمامی تجهیز‌ها فرض می‌شود  و  ضریب تولید و ضریب مصرف  منبع است.
برای هر منبع r و تجهیز p به صورت ثابت فرض شده و به عنوان متغیّر ورودی ارائه می‌گردد. ولی در واقعیت، این ضریب تابع عوامل متعددی از جمله بارگذاری تجهیز است.(۱) برای مثال بازده مکانیکی موتور در بارهای مختلف در شکل ‏۳‑۱ دیده می‌شود. در این شکل ضریب تبدیل  (بازده) بین ۲۸% تا ۴۲% در بارهای ۱۰ تا ۱۰۰% متغیّر است. ولی برای سهولت محاسبات، این ضریب ثابت فرض شده و سعی می‌شود بارگذاری سامانه‌ها به گونه ای باشد که در بارهای جزیی کار نکنند.

اکوتوریسم در مناطق روستایی در ایران که جمعیت بالایی از مردم روستا را در خود جای داده است یکی از شاخص­ های مهم توسعه پایداراست. مهم­ترین تاثیر مثبتی که اقامتگاه‌های بوم گردی (اکوکمپ) می ­تواند بر محیط پیرامونی خویش از خود بر جای بگذارد تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بر معیشت و تنظیم نظم معیشت در یک جامعه محلی است و تاثیر منفی این اقامتگاه­ها می ­تواند تاثیرات منفی زیست محیطی و اجتماعی – فرهنگی باشد. مهم­ترین اصل رعایت شده در اقامتگاه­های بوم­گردی، به ویژه در اکولوژها، مشارکت اعضای خانواده میزبان (صاحب اقامتگاه) و جامعه محلی مقصد در تمامی فعالیت­های گردشگری اقامتگاه است. روستای افراچال در استان مازندران، شهرستان ساری، بخش کلیجان رستاق، دهستان تنگه سلیمان قرار دارد. با توجه کل خانوارهای روستایی که طبق آخرین سرشماری دارای ۹ خانوار و ۳۱ نفر جمعیت ثابت (سرشماری نفوس و مسکن استان مازندران، ۱۳۹۰) و ۵۰۰ نفر و ۱۰۰ خانوار (گزارش غیررسمی ادارت محلی)، نمونه از طریق فرمول کوکران و در سطح اطمینان ۹۵درصد (خطای ۵ درصد) مبادرت به انتخاب نمونه نموده و تعداد ۵۳ پرسشنامه برای گردشگران، تعداد ۵۱ پرسشنامه برای روستائیان جامعه محلی و تعداد ۳۴ پرسشنامه برای مسئولین و دست اندرکاران محلی به عنوان حجم نمونه انتخاب شده ­اند. آلفای کرونباخ پرسش نامه جامعه محلی ۷۳۷/۰، پرسش نامه مسئولین محلی ۷۰۳/۰ و پرسش­نامه گردشگران ۹۴۹/۰ به­دست آمده است. برای آزمون فرضیات از آزمون آماری تی تک نمونه ­ای و آزمون آماری همبستگی پیرسون استفاده شده است. امکان سنجی قابلیت ­های روستای افراچال برای احداث اکوکمپ از دیدگاه جامعه محلی ۲/۸۱% و از دیدگاه مسئولین محلی ۴/۷۹% رضایت بخش ارزیابی شده است. همچنین در صورت احداث اکوکمپ در روستای افراچال میزان موفقیت این طرح از دیدگاه جامعه محلی ۸/۵۶% و از دیدگاه مسئولین محلی ۸/۵۸% موفقیت­آمیز سنجش شده است. از دید جامعه محلی و مسئولین محلی روستای افراچال به دلیل برخورداری از طبیعت بکر و زیبا و آب و هوای مطلوب، پتانسیل جذب گردشگر دارد و همچنین از دیدگاه جامعه محلی و مسئولین محلی موقعیت جغرافیایی روستای افراچال برای احداث اقامت گاه بوم­گردی مناسب می­باشد و نیز از دیدگاه جامعه محلی و مسئولین محلی موقعیت جغرافیایی روستای افراچال برای احداث اقامتگاه بوم­گردی مناسب می­باشد.

واژگان کلیدی: اکوتوریسم (طبیعت­گردی)، اقامتگاه­های بوم­گردی، معیشت پایدار، جامعه محلی، روستای افراچال شهرستان ساری
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
گردشگری در قرن بیست و یکم با توجه به گسترش زیرساخت‌های اقتصادی، بهداشتی، امنیتی و ارتباطی به یک واقعیت اجتناب ناپذیر بدل گشته است. سفر به دیگر نقاط برای گردشگری با انگیزه‌های مختلف جزء ملزومات زندگی در این قرن محسوب می شود و در واقع جریانی را شکل می دهد که مرزهای ملی و بین المللی را درنوردیده و رویکردی فراتر از دولت ملت یافته است (سقایی، ۷، ۱۳۸۵). بر این مبنا جریان گردشگری در جهان، به خصوص در ابعاد اقتصادی اهمیتی دو چندان یافته است. به گونه ای که مصرف گردشگری، سرمایه گذاری دولتی و خصوصی و همچنین صادارات در گردشگری در سال ۲۰۰۴ رشدی معادل ۹/۵ درصد و در حدود ۵/۵ تریلیون دلار داشته است (Chiang Lee , 2008:180). تنوع بخشی به اقتصاد، بالا بردن شاخص‌های توسعه ی انسانی، مشکلات ناشی از صنعتی شدن و آلودگی بیش از حد استاندارد شهرها به ویژه شهرهای بزرگ، مهاجرت‌های روستایی، افزایش بهره وری و کارآمدی نیروی انسانی، اشتغال زایی، تعامل فرهنگ‌ها و گفتمان‌ها، حفظ محیط زیست، و در مجموع توسعه پایدار از دغدغه‌هایی است که جهان امروز با آن روبرو است. هر یک از کشورها در هر سطحی از توسعه در تلاشند که پاسخ لازم به دغدغه‌های مذکور را بیابند. در این میان، کشورهایی که به متنوع سازی اقتصاد روی آورده اند و می خواهند خود را از اقتصاد تک پایه ای برهانند در جستجوی شناخت راه‌های آن یا خلق راه‌ها و روش‌های جدیدند. یکی از این روش‌ها گردشگری است که اغلب کشورها به ویژه کشورهایی که به لحاظ موقعیت مکانی از این مزیت برخوردارند، آن را در برنامه‌های توسعه ی ملی خود گنجانده اند تا از این طریق بتوانند فرایند توسعه ی ملی خود را سرعت بخشند. توریسم انواع مختلفی دارد که اکنون شکلی نوین و گزیده ای از توریسم با عنوان توریسم روستایی، با هدف توسعه پایدار جوامع محلی در نواحی روستایی، به عنوان ابزاری جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی و یکی از مهمترین مشاغل مدرن در مناطق روستایی ارتقاء یافته است. از انواع مهم و در حال رشد تورسیم، توریسمی است که مربوط به روستا و مناطق روستایی می باشد. تورسیم وابسته به روستا در کشورهایی که دارای صنعت توریسم رشد یافته ای هستند به شدت در حال رشد و گسترش می باشد (Ashley & Goodwin , 2001). یکی از جدیدترین گونه‌های گردشگری، گردشگری سبز می باشد که در گفتمان جدید مطالعات گردشگری نمود یافته است. گردشگری سبز طبق آنچه تعریف شده است اگرچه در بعضی از کشورها اصطلاح «گردشگری سبز» به گردشگری روستایی اطلاق می‌شود(یعنی گردشگری در مناطق سبز)، اما اغلب برای توصیف نوعی از گردشگری به کار می‌رود، که بیشتر طرفدار محیط زیست است. این نوع گردشگری با نام‌های مختلف مانند« گردشگری مسئول »، « گردشگری انعطاف‌پذیر »، « گردشگری سودمند » یا « گردشگری بدیل » شناخته شده است، گردشگری سبز بهترین روش برای توسعه ارتباط همزیستی بین محیط زیست طبیعی و اجتماعی است. به عبارت دیگر، افزایش توجه به اثرات زیانباری که برخی از انواع گردشگری در محیط زیست ایجاد می‌کند سبب شکل‌گیری نوع خاصی از گردشگری به نام گردشگری سبز شده است. در این میان روستاها به لحاظ داشتن شرایط وموقعیت طبیعی وتاریخی، مناطق ییلاق با چشم انداز زیبا، ویژگی زیست محیطی، ارتفاعات و… با برنامه ریزی و مدیریت صحیح همراه با سرمایه گذاری مناسب می تواند زمینه را برای توسعه اکوتوریسم فراهم کند. که اگر از این مواهب خدادای استفاده درست شود علاوه بر اینکه به توسعه صنعت توریسم و ایجاد اشتغال کمک می کند نقش مهمی در توسعه پایدار روستایی خواهد داشت. رهیافتی که در گفتمان‌های مسلط توریسم و اکوتوریسم مطرح شده است رهیافت توسعه اقامتگاه‌های بوم گردی در مناطقی است که پتانسیل‌ها و بسترهای توسعه این نوع از اکوتوریسم فراهم است. در این رهیافت توریست با اقامت در مکانهایی که با مشخصات و شاکله توسعه بوم آورد و منتج از محیط و رعایت محیط زیست و احترام به محیط زیست با لذت بردن از سفر و کسب تجربه ای جدید، تعریفی نو از توریسم و اکوتوریسم به دست می دهد.
۱-۲ بیان مسئله
نگرش توسعه پایدار در اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰، هنگامی که مردم از پیامدهای منفی ناشی از رشد افسارگسیخته اقتصادی آگاه شده بودند، به وجود آمد. خسارت‌های هنگفت بر منابع پایه در سراسر جهان وارد شد و سایر منابع نیز در معرض نابودی قرار گرفتند. در اواخر دهه ۱۹۷۰ شوماخر مفهوم توسعه پایدار را در کتاب خود به نام کوچک زیباست معرفی نمود. وی در نوشته‌های خود مدلهای توسعه را در مقیاس کوچک و بر اساس تمرکززدایی و با بهره گرفتن از فنآوری‌های مناسب، جایگزین و ارائه می کند. بحث اصلی او این بود که توسعه در مقیاس کوچک آسانتر و قابل کنترل تر بوده و با روحیات توده مردم سازگارتر است (Schumacher , 1973). سیاست توریسم پایدار در دنیای امروزی، رهیافت جامعی است که خواهان رشد بلندمدت صنعت توریسم بدون اثرات مخرب بر زیست بوم‌های طبیعی است و براین نکته تأکید دارد که در قالب توسعه توریسم، بشر قادر خواهد بود که جوانب خاصی از محیط درجهت مثبت یا منفی تعدیل یا دستکاری نماید (شریف زاده، مرادی نژاد، ۱۳۸۱: ۵۵). به همین خاطر، در طول چندین سال گذشته، مفهوم گردشگری پایدار تا حدی پیشرفت کرده و جا افتاده است تا بتواند پاسخگوی تهدیدات گردشگری نابسامان باشد. گردشگری پایدار، گردشگری را در غالب مرزها بررسی کرده و رابطه مثلث وار میان جامعه میزبان و سرزمین آن را از یک سو و جامعه میهمان یعنی گردشگران را از سویی و با صنعت گردشگری برقرار ساخته است.در کشورهای جهان از گردشگری به عنوان کاتالیزوری کارآمد برای بازسازی و توسعه اجتماعی نواحی یاد شده است (Sharply , 2002:233 ) تا جایی که سازمان جهانی گردشگری در بیانیه مانیل، گردشگری را نیاز اساسی در هزاره سوم معرفی کرده است. شکل شماره ۱ برای درک بیشتر اهمیت سرمایه در گردشگری روستایی حومه شهرهاست که تمایزی روشن بین دارایی‌های سرمایه حومه شهر و منابع اقتصادی گسترده تر به کار گرفته شده توسط صنایع روستایی است.بسیاری از منابع اقتصادی همچون سرمایه سهام در کسب و کار گردشگری روستایی مورد استفاده قرار می گیرد به عنوان مثال ساختمانی دور افتاده در حومه شهر که به عنوان موزه کشاورزی بازسازی شده است در ابتدا سرمایه روستایی بوده اما اکنون به عنوان پایتخت جریان سرمایه گردشگری روستایی و حومه شهر ایفای نقش می نماید و به طور رسمی بخشی از مالکیت سرمایه حومه شهر محسوب می گردد (Brian Garrod , 2006:121 ).
تنوع بخشی به اقتصاد، بالا بردن شاخص‌های توسعه انسانی، مشکلات ناشی از صنعتی شدن وآلودگی بیش از حد استاندارد شهرها بویژه شهرهای بزرگ، مهاجرت‌های روستایی، افزایش بهره وری وکارآمدی نیروی انسانی، اشتغال زایی، تعامل فرهنگها و گفتمان‌ها، حفظ محیط زیست و در مجموع توسعه پایدار از چالش‌هایی است که جهان امروز با آن روبه رو می باشد. امروزه، نبود فرصت‌های شغلی، وجود بیکاری و همچنین فقر روستایی را نیز می توان از مشکلات اساسی روستاهای کشور برشمرد که به مهاجرت‌های روستا-شهری منجرشده و این امر مشکلاتی را هم برای شهرها و هم روستاها و در واقع، برای کل کشور فراهم آورده است. گردشگری فرصت‌های بسیاری را برای کسب و کارهای کوچک خانوادگی ایجاد می کند که بیشتر آنها، روابط مستقیم و متقابل میزبان و میهمان را در خانه و املاک خانواده گردشگرپذیر در بردارند. این حضور و مشارکت از سوی خانواده، برای تجربه و رضایت گردشگر و همچنین برای توسعه پایدار مقصد و جامعه محلی، امری بسیار حیاتی است.
سرمایه طبیعی سرمایه فیزیکی سرمایه حومه شهرسرمایه اجتماعی
صنعت گردشگری
منابع اقتصادی
تاثیرات سرمایه حومه شهر
سرمایه‌گذاری در روستاها
درآمدهای حاصل از محصولات گردشگری و تجارب
گردشگری و محصولات مرتبط
استفاده مستقیم و غیر مستقیم به عنوان:
جاذبه های بازدید کننده منابع
حیات‌وحش پس زمینه برای تجربه
تصویر قسمت
گردشگر
بازخورد رضایت گردشگران از تجارب گردشگری روستایی
نمودار ۱- ۱- مدل تعامل بین گردشگری روستایی و سرمایه حومه
یکی از کسب وکارهای کوچک گردشگری که از سال ۱۹۹۴ میلادی به جهانیان معرفی شد. اقامتگاه‌های بوم گردی برای اولین بار در نخستین سمینار بین المللی اقامتگاه‌های بوم گردی که در سال ۱۹۹۴ در خلیج ماهو در جزایر ویرجین در آمریکا برگزار گردید مطرح شد. اولین دستورالعمل بین المللی اقامتگاه‌های بوم گردی نیز نتیجه ی کنفرانس بین المللی کاستاریکا در سال ۱۹۹۵ و پنج سال تحقیق و بازبینی بود. تعریف ارائه شده منتج از این تحقیقات به شرح ذیل است :
“اقامتگاه بوم گردی، اقامتگاهی برای گردشگران هستند که دارای خصوصیاتی به این ترتیب باشند : ۱٫ آسیبی به محیط زیست اطراف اعم از طبیعی و فرهنگی وارد نسازند ۲٫ کمترین تاثیر ممکن را هنگام ساخت و ساز بر روی محیط طبیعی اطرافش بگذارند ۳٫ مناسب و هماهنگ با بافت فیزیکی و فرهنگی آن منطقه باشند و با توجه به شکل، ظاهر، رنگ و معماری محلی ساخته شده باشند ۴٫ از روش‌های پایدار برای به دست آوردن آب مصرفی و کاهش مصرف آن استفاده کنند ۵٫ سیستم کارآمد دفع زباله و فاضلاب داشته باشند ۶٫ از منابع انرژی جایگزین با رعایت اصول پایداری بهره مند باشند ۷٫ در راستای همکاری با انجمن‌های محلی تلاش کنند ۸٫ برنامه‌های آموزشی درباره ی محیط‌های فرهنگی طبیعی و فرهنگی منطقه برای کارمندان و گردشگران ترتیب دهند و ۹٫ با شرکت در برنامه‌های تحقیقاتی، به توسعه ی پایدار منطقه کمک کنند ( http://ecotourism.ichto.ir) “. هدف اصلی ایجاد و توسعه این نوع از اقامتگاه‌ها که دارای هویت و ساختاری بومی هستند، رسیدن به توسعه پایدار است. بیشتر این اقامتگاه‌ها توسط یک خانواده محلی اداره شده و تنها جنبه اقامتی ندارند؛ بلکه در آنها فعالیت‌های مختلفی مانند ارائه غذا و نوشیدنی بومی، ساخت، آموزش و فروش صنایع دستی محلی، اجرای نمایش و موسیقی سنتی، برگزاری رویدادهای بومی، تورها و فعالیت‌های بوم گردی به چشم می خورد. مکان فیزیکی اقامتگاه، به دلیل سبک معماری و مصالح ارگانیک به کار رفته در ساختمان اقامتگاه، طراحی داخلی و مبلمان بومی و همچنین فعالیت‌های تعریف شده در آن به نوعی یک اکوموزه بوده و یک جاذبه گردشگری محسوب می شود. مهم‌ترین اصل رعایت شده در اقامتگاه‌های بوم گردی، به ویژه در اکولوژها، مشارکت اعضای خانواده میزبان (صاحب اقامتگاه) و جامعه محلی مقصد در تمامی فعالیت‌های گردشگری اقامتگاه است. از سال ۱۹۹۴ میلادی و در اولین سمینار بین المللی انجمن‌های تخصصی اکولوژ، گونه جدیدی از اقامتگاه‌ها با نام «اقامتگاه بومی یا اکولوژ» به صورت رسمی به دنیای گردشگری معرفی شد که ساختار خود اقامتگاه با هویت آن در هم تنیده بودند. بر اساس اولین تعریف رسمی در سال ۲۰۰۲ میلادی، اقامتگاه بومی یا اکولوژ امکانات اقامتگاهی گردشگری است که به معیارهای زیر پایبند است: حفاظت از محیط طبیعی و فرهنگی پیرامون؛ ایجاد کمترین اثر بر محیط طبیعی اطراف اقامتگاه در هنگام ساخت آن؛ استفاده از معماری و مصالح بومی و داشتن بافت فرهنگی و فیزیکی خاص با توجه و هم آهنگ با فرم، منظره و رنگ محیط؛ استفاده از سیستم‌های آبرسانی پایدار و کاهش مصرف آب؛ به کارگیری روش‌هایی برای بازیافت زباله‌های خشک و دفع دیگر انواع زباله بدون آسیب رسانی به محیط؛ استفاده از انرژی‌های پایدار به روش‌های سنتی و به کار‌گیری انرژی‌های نو با بهره گرفتن از وسایل مدرن؛ کار گروهی همراه با به کارگیری جامعه محلی؛ ارائه کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی ویژه کارکنان، گردشگران و مالکان اقامتگاه‌ها درباره چگونگی حفاظت و برخورد با محیط طبیعی و فرهنگی پیرامون؛ همکاری با برنامه‌های تحقیقاتی در جهت برنامه ریزی توسعه پایدار محلی. اقامتگاه‌های گروه خوشه سار بوم گردی در طول سال‌های گذشته، به گونه‌های مختلف با هم آشنا شده و به سرعت در سراسر ایران درحال گسترش هستند. افراد این شبکه که در سرتاسر ایران و در اکوسیستم‌های مختلف مشغول به کار و زندگی هستند، ارزش‌های میراث فرهنگی و زندگی بومی را فراتر از گفتار و نوشتار، کم و بیش در رفتار و زندگی شان وارد کرده اند؛ مانند محل زندگی، پوشش، خوراک، شغل، موسیقی و غیره. آنها به شکل ارگانیک تشکیل یک شبکه بومی داده اند، با یکدیگر همکاری دارند، تجاربشان را درمیان می گذارند و معرف یکدیگرند. تقریبا تمام این افراد در مراحل طراحی، تهیه مصالح و اجرای فضای معماری اقامتگاه‌های مورد نظرشان به صورت عملیاتی وارد شدند و مهارت و دانش کسب کردند. همین موضوع کم و بیش نسبت به تهیه پوشاک و به تبع، خوراکشان و نیز فعالیت‌ها و محصولاتی که ارائه می کنند، دخیل بوده است. افراد این گروه زندگی مفید نزدیک به طبیعت، در بافت‌های قدیمی شهری و روستایی را انتخاب کرده و ارزش‌های میراث فرهنگی و معنوی، صنایع دستی، محیط زیست و گردشگری را در حوزه فعالیت خود زنده نگه می دارند. براساس مرام نامه اعضای خوشه سار بوم گردی، برخی ارزش‌های هسته ای و مشترک اعضای این شبکه عبارت است از: انتخاب خانه ای بومی، مرمت و سکونت در آن؛ استفاده از معماری داخلی ساده محلی؛ پذیرایی با غذای اصیل بومی؛ درگیر کردن جوامع محلی در فعالیت‌های خود؛ احترام و زنده نگه داشتن فرهنگ و آیین‌های مردم بومی؛ معرفی هنرها و صنایع خاص منطقه؛ معرفی موسیقی ایرانی، عرفانی و تلفیق آن با موسیقی جهان. فعالان خوشه سار بوم گردی محیطی را برای استفاده گردشگران و مسافران آماده کرده اند تا میهمانان بتوانند علاوه بر اقامت در یک خانه روستایی یا سیاه چادر عشایری، ضمن تجربه یک محیط بومی بتوانند از نوشیدنی‌ها، غذاها، پوشاک محلی و فعالیت‌های سنتی منطقه استفاده کنند. ایجاد اقامتگاه‌های بوم گردی همراه با فعالیت‌ها و خدماتی که برای شناخت و معرفی بوم انجام می شود، در مناطق روستایی و بکر طبیعی یا بافت‌های تاریخی شکل می گیرد و توسط خانواده‌های کارآفرین و جامعه محلی علاقه­مند به گردشگری اداره می شوند. در اصل این شیوه میهمان پذیری و پذیرایی در روستاها، پاسخگوی دغدغه‌های فکری بسیاری بود؛ از یک سو برای روستاییان امکان حفاظت منابع و توسعه و بهره برداری پایدار از جاذبه‌های طبیعی را فراهم و از سوی دیگر با ایجاد درآمد مکمل، از مهاجرت مردم روستایی جلوگیری می کرد. همچنین برای شهرنشینان، امکان گذران تعطیلات با خانواده را با هزینه‌های قابل تحمل در محیطی که ویژه استراحت و آرامش است، فراهم می ساخت. بیشتر این نوع اقامتگاه‌ها منزلی با امکانات در منطقه روستایی بوده که این خانه‌ها در ساختمان‌هایی که کاربری نخستین خود را از دست داده اند، ایجاد یا سامان می یابند.
احداث اقامتگاه‌های بوم گردی در روستای افراچال شهرستان ساری می تواند با تجزیه و تحلیل دقیق و آکادمیک در چهارچوب‌های نظری پارادایم اکوتوریسم، تاثیرات مثبت و منفی زیادی بر محیط و محاط خویش بگذارد. مهم‌ترین تاثیر مثبتی که این اقامتگاه‌ها می تواند بر محیط پیرامونی خویش از خود بر جای بگذارد تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بر معیشت و تنظیم نظم معیشت در یک جامعه محلی است. مراد از جامعه محلی الزاما ساکنان بومی و جغرافیایی در یک سرزمین مادری نیست بلکه شامل هر آن فعال اقتصادی می گردد که در یک محیط با پتانسیل اقتصادی به فعالیت اقتصادی می پردازد و بر طبق تعریف جهانی شغل، یک فعالیت اقتصادی از خود در یک محیط ثابت و در یک رابطه مثبت برنده – برنده انجام می دهد. و تاثیر منفی این اقامتگاه‌ها می تواند تاثیرات منفی زیست محیطی و اجتماعی – فرهنگی باشد. این تحقیق در پی یافتن به این سوالات و بررسی دقیق تاثیرات احداث اقامتگاه‌های بوم گردی بر معیشت جامعه محلی روستای افراچال شهرستان ساری می باشد.
۱-۳ اهداف تحقیق (اهمیت و ضرورت تحقیق)
شناخت پتانسیل‌های طبیعت گردی در روستای افراچال
امکان سنجی احداث اقامتگاه‌های گردشگری در روستای افراچال
بررسی میزان بهره مندی جامعه محلی از درآمد حاصل از گردشگری
شناخت منابع اقتصادی در تثبیت معیشت پایدار جامعه محلی روستای افراچال
۱-۳-۱ کاربرد و نتایج تحقیق
کلیه سطوح تصمیم‌گیری برنامه ریزی در سطح استان مازندران و نهادهای ذیربط شهرستان ساری
مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی
سازمان‌ها و ادارات مرتبط با گردشگری و طبیعت گردی
شهرداری ساری
شرکت‌ها و موسسه خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی فعال در زمینه گردشگری و طبیعت گردی
شرکت‌های مهندسان مشاور فعال در زمینه توریسم و اکوتوریسم
پژوهشگران و محققان
۱-۴ سوالات تحقیق
احداث اقامتگاه‌های بوم گردی در روستای افراچال شهرستان ساری چه تاثیرات مثبت بر روی معیشت پایدار جامعه محلی دارد؟
احداث اقامتگاه‌های بوم گردی در روستای افراچال شهرستان ساری چه تاثیرات مثبت و منفی بر فرهنگ، اقتصاد، اجتماع و زیست محیطی منطقه مورد مطالعه دارد؟
نگرش اعضای جامعه محلی نسبت به احداث اقامتگاه‌های بوم گردی در روستای افراچال شهرستان ساری تا چه اندازه مثبت می باشد؟
چگونه می­توانیم با رعایت جنبه‌های توسعه بوم آورد به توسعه همه جانبه گردشگری به طور عام و اکوتوریسم به طور خاص در منطقه روستای افراچال دست یابیم؟
۱-۵ فرضیه‌های تحقیق
روستای افراچال به دلیل برخورداری از طبیعت بکر و زیبا و آب و هوای مطلوب، پتانسیل جذب گردشگر دارد.
موقعیت جغرافیایی روستای افراچال برای احداث اقامتگاه‌های بوم گردی مناسب می باشد.
احداث اقامتگاه‌های بوم گردی در ثبیت معیشت پایدار جامعه محلی روستای افراچال نقش اساسی دارد.
۱-۶ پیشنیه تحقیق
سابقه مطالعات انجام شده در خارج از کشور :
برخی از محققان و نویسندگان در این زمینه همچون (Dahles & Bras , 1999) و (Thomas Jones & Haven Tang , 2005) به دنبال جمع آوری نتایج پژوهش‌های تحقیقاتی بر روی این موضوع بوده اند و سعی بر ایجاد مسیری برای ادامه تحقیقات بعدی در این راستا داشتند. تحقیقی در سال ۲۰۰۸ میلادی در کشور انگلستان توسط Sherma Raberts & Jan Teraib انجام شد و بر اساس آن ۴ شاخص اصلی برای ارزیابی پایداری کارآفرینی‌های کوچک گردشگری معین شد. Stephen Wanhill در سال ۱۹۹۹ در پژوهشی با عنوان “کارآفرینی‌های کوچک و متوسط گردشگری” به بررسی کسب و کارهای کوچک گردشگری در کشور ولز پرداخت که نتیجه آن ایجاد اشتغال و کارآفرینی در جوامع مختلف و گرایش به گردشگری جامعه محور بود. Rhodri Thomas در سال ۲۰۰۴ در پژوهشی با عنوان “کسب و کارهای کوچک در گردشگری” به بررسی مقالات مختلف پرداخت و به این نتیجه رسید که توسعه کسب و کارها راهی برای گردشگری پایدار در مناطق روستایی است. Rhodri Thomas , Gareth Shaw & Stephen J در مقاله ای با عنوان “درک کسب و کارهای کوچک در گردشگری، چالش‌ها و روندهای تحقیقاتی” به بررسی موج تحقیقاتی در زمینه کسب و کارهای کوچک گردشگری پرداختند و عنوان کردند که کمبود تحقیق در این زمینه وجود دارد و مسئله کسب و کارهای کوچک گردشگری و توسعه پایدار گردشگری اهمیت زیادی دارد و همچنین پیشنهاداتی برای تحقیقات بعدی نیز ارائه دادند.

۲-۵: تحقیقات مرتبط داخلی

• • • خادم عباس (۱۳۸۷) با موضوع رابطه بین رویه های مدیریت دانش و سطح نوآوری در سازمانها، در پژوهش حاضر ۲ فرضیه کلی در نظر گرفته شد: اول اینکه بین رویه های ۳ گانه مدیریت دانش (شامل کسب دانش، انتشار دانش و پاسخگویی به دانش) با یکدیگر رابطه وجود دارد. دوم اینکه بین رویه های مدیریت دانش و نوآوری رابطه وجود دارد. پس از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه های تکمیل شده (با نرخ برگشت ۴۸/۶۵%) با کمک نرمافزار spss، میتوان با ۹۹% اطمینان مدعی شد که اولاً بین رفتارها و رویه های سه گانه مدیریت دانش با یکدیگر و ثانیاً بین این رویه ها و نوآوری همبستگی مستقیم وجود دارد. به عبارتی دیگر، شواهد تجربی لازم برای حمایت از فرضیه های پژوهش فراهم آمد.

  

• • شهبازی (۱۳۸۵) با موضوع ارتباط مدیریت دانش با نوآوری و فناوری اطلاعات و نقش آنها در بهبود کارایی و اثربخشی فرایندها. در این پژوهش مفهوم مدیریت دانش و ارتباط آن با فناوری اطلاعات و نوآوری سازمانی که ماحصل آن کسب، حفظ و ارتقاء مزیت رقابتی پایدار میباشد مورد بحث قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که ایجاد تعهد در بین سطوح مدیریت و کارکنان نسبت به بینش سازمانی موجب تقویت کارکرد آن و تسهیل انجام کارهای تیمی به عنوان یکی از زمینه های اصلی نوآوری می گردد.

• • کریمی (۱۳۸۵) در پژوهشی تحت عنوان توانایی مدیریت دانش به عنوان کلیدی برای کسب رقابت پذیری در سازمانها با تأکید بر مدیریت ارتباط با مشتریان بیان میدارد که تقاضای رو به رشد مشتریان برای کیفیت و نوآورانه بودن کالاها و خدمات شرکتها را تحت فشار قرار داده است. این موضوع به همراه رقابت جهانی شرکتها را وادار کرده است که خود را به سرعت با تغییرات وفق دهند. جامعه آماری را خبرگان صنعت بانکداری آشنا با سیستم مدیریت دانش و مدیریت ارتباط با مشتریان تشکیل می دادند. روش گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و با بهره گرفتن از تحلیل عاملی تأییدی روایی پرسشنامه محاسبه شده و از همبستگی پیرسون برای تحلیل داده ها و نرم افزار لیزرل استفاده کرده است. نتایج نشان داد بین توانایی های مدیریت دانش و رقابتپذیری و همچنین مدیریت دانش و رقابت پذیری و همچنین مدیریت ارتباط با مشتریان رابطه برقرار است.

• • رحیمی (۱۳۸۶) در پژوهشی که با عنوان بررسی رابطه بین مؤلفه های مدیریت دانش سازمانی و میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان انجام داد: هدف از تحقیق حاضر بررسی رابطه بین ابعاد مدیریت دانش و میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی ۸۴-۸۵ بود. سؤالات تحقیق با در نظر گرفتن ایعاد مدیریت دانش (اجتماعی شدن، برونی سازی، ترکیب و درونی سازی) و با توجه به ویژگیهای جمعیت شناختی (سن، جنسیت، رشته تحصیلی، مرتبه علمی و وضعیت استخدامی) مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل ۴۶۶ نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه اصفهان بود که با بهره گرفتن از روش نمونهگیری تصادفی ساده ۸۵ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه مدیریت دانش با ۲۶ گویه و یک پرسشنامه خلاقیت رندسیپ با ۵۰ گویه که ضریب پایایی آن با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب ۹۵/۰ و ۹۲/۰ بدست آمد. نتایج نشان داد که بین ابعاد مدیریت دانش و میزان خلاقیت همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. تفاوت معناداری بین میانگین مدیریت دانش اعضای هیئت علمی بر حسب سن، جنسیت و رشته تحصیلی و تفاوت معناداری بین میانگین میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی بر حسب سن، رشته تحصیلی و وضعیت استخدامی مشاهده نشد.

• • در پژوهشی که توسط مانیان و همکاران (۱۳۹۰) با عنوان نقش مدیریت دانش در عملکرد فرایند توسعه محصول جدید پژوهشی پیرامون شرکت هایSME صنعت نرم افزار استان یزد انجام شد: منشأ اصلی موفقیت در کسب مزیت رقابتی برای شرکتها در آینده، توسعهی موفق و مداوم محصولات جدید و بهبود یافته است. در سی سال اخیر پژوهشهای زیادی بر روی اثربخشی فرآیندهای توسعهی محصول جدید انجام شده و مدل های گوناگونی جهت سیستماتیک کردن این فرآیندها ارائه شده است. در فرایند توسعهی محصول مقدار زیادی از دانش سازمانی ایجاد، ذخیره، بازیابی و مورد استفاده قرار می گیرد. از اینرو بسیاری از پژوهشگران، این فرایند را به شدت دانشی میدانند و داشتن سیستم مدیریت دانش را عامل مهمی در کاهش عدم اطمینان این فرایند و موفقیت عملکرد محصولات جدید محسوب میکنند. در این مقاله نقش مدیریت دانش و عوامل کلیدی موفقیت در عملکرد فرایند توسعهی محصولات جدید نرم افزاری، بر اساس مطالعه
    شرکتهای نرم افزاری استان یزد مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش نوع پیمایشی همبستگی است که بر این اساس اطلاعات جمع آوری شدهی ۴۳ شرکت از طریق پرسشنامه، مورد تحلیل قرار گرفته است و نتایج دلیلی را مبنی بر رد فرضیه های سه گانهی این پژوهش نشان نداد. در پایان پیشنهادهایی بر اساس نتایج حاصل ارائه شده است.

• • در پژوهشی که در هفتمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن توسط مریم رضایی و همکاران با عنوان مدیریت دانش در توسعه محصول جدید انجام شد: نیاز به مدیریت دانش مخصوصاً در توسعه محصول جدید، بسیار مهم و حیاتی و حساس تلقی میشود. زیرا چالش اصلی توسعه محصولات جدید پیشبینی مسائلی است که هنوز اتفاق نیفتادهاند و این پیشبینی میبایست در یک بازار بسیار دینامیک و پویا با متغیرهای بسیار زیادی که تحت کنترل درونی یا بیرونی ما نیستند صورت گیرد. تحقیقات نشان میدهد که تکنولوژی و محصولات جدید عوامل اصلی شکستها نیستند بلکه ۳ عامل عمده عبارتند از: ۱- تغییرات بازار که قابل پیش بینی نیست
    ۲- جایگزین نمودن محصولات جدید به منظور رقابت و ۳- کمبود زمان به علت زمان بیش از
    اندازهای که در فرایند تجاری سازی صرف شده است. همواره نمیتوان درجه تأثیرگذاری هر یک از این عوامل را روی معرفی محصول جدید اندازه گیری نمود چرا که ما در استفاده از تفکر خلاق جهت پردازش حتی مقداری از اطلاعاتی که داشتهایم و تبدیل آنها به دانش ناموفق بودهایم. بدیهی است برای اینکه بتوانیم این پردازش را به نحو صحیح انجام دهیم احتیاج داریم که مفهوم دانش را درک کنیم و کارهایی را که میتوانیم انجام دهیم تا دانش سازمان را بدست آورده و آن را بسوی محصولات جدید موفق سوق دهیم. در این مقاله ابتدا سعی شده است تفاوت مفهوم “اطلاعات” و “دانش” و نیاز به پردازش اطلاعات جهت تبدیل به دانش تشریح گردد. سپس با توجه به فرایند توسعه محصولات جدید و نیازها و ویژگی های خاص آن به مفهوم و نقش دانش و مدیریت دانش در این عرصه پرداخته شده است و اینکه یک سازمان جهت دانشگرا شدن و اندازه گیری و کمی نمودن داده های سازمان چه کارهایی باید انجام دهد. سپس یک مفهوم تفکر خلاق و فرایند خلق دانش و همچنین چگونگی مدیریت در ابهام در مراکز تحقیق و توسعه سازمانها پرداخته شده است و اینکه با توجه به بازار رقابتی موجود در حوزه کسب و کار امروز، مبحث مدیریت دانش و بکارگیری آن، چگونه میتواند به صورت یک مزیت رقابتی برای سازمان تبدیل گردد. سپس نیز پیشنهاداتی جهت چگونگی بکارگیری و پیاده سازی مدیریت دانش در مرکزNPD ایران خودرو به همراه فلوچارت مربوطه ارائه گردیده است.

۲-۶: جمع بندی
پژوهشگر پس از انجام مطالعات لازم در زمینه موضوع و پیش از شروع کار غالب نظریات فرآیندهای مدیریت دانش و عملکرد توسعه محصول جدید را مورد بررسی قرار داده و با توجه به شرایط سازمانهای مورد مطالعه مؤلفه های مدل فرآیندهای مدیریت دانش شفیعی نیک آبادی (۱۳۹۲) را به عنوان متغیر مستقل و مؤلفه های عملکرد توسعه محصول جدید ون پای ونگ (۲۰۰۹) را به عنوان متغیر وابسته برای مدل این پژوهش انتخاب کرده است. در طراحی این مدل از نظریات صاحب نظران مبحث مربوطه بهره گرفته شده است. بررسی ابعاد مدیریت دانش در دوره های مختلف نشان می دهد که در خصوص این موضوع، نگرش و دیدگاه واحدی بوجود نیامده است. بعضی از دیدگاه ها عوامل فنی و تکنولوژیک، برخی دیگر نیز عوامل انسانی و فرهنگی و دسته سوم نیز ترکیبی از این عوامل را در موفقیت مدیریت دانش حیاتی دانسته اند. در ادبیات پژوهش برخی از پژوهشگران رابطه بین مدیریت دانش و توسعه محصول جدید را مورد بررسی قرار دادهاند اما تا به حال پژوهشی در رابطه با فرآیندهای مدیریت دانش و عملکرد توسعه محصول جدید صورت نگرفته است.

فصل سوم:
روش شناسی پژوهش
۳-۱: مقدمه
یکی از ارکان مهم هر فعالیت تحقیقی این است که متدولوژی و روش انجام آن میسر باشد. چناچه یک تحقیق را به ساختمان مسکونی تشبیه کنیم، روش شناسی آن طرح و نقشه اولیه آن است که ساختمان آن بر اساس آن بنا میشود و میتوان انتظار داشت که هر فردی که این نقشه و طرح را مورد بررسی قرار دهد قادر باشد ساختمانی را که مبتنی بر آن ساخته خواهد شد در ذهن تجسم نماید.
لذا ویژگی خاصی که هر روش علمی باید داشته باشد عبارتند از: انتظام، عقلانی بودن، روح علمی، واقعیتگرایی و شکل دستوری (ساروخانی، ۱۳۸۷). برای هر پژوهشی، تلاشی سیستماتیک و روشمند به منظور دستیابی به پاسخها لازم است.
در فصل دوم ادبیات نظری طرح تحقیق مورد توجه قرار گرفت. شرح کاملی در زمینه مبانی نظری، استراتژی مدیریت دانش و عملکرد توسعه محصول جدید ارائه گردید. در این فصل به بررسی روش تحقیق، جامعه آماری، روش اندازه گیری، ابزار جمع آوری اطلاعات، روش تجزیه و تحلیلی داده ها، قلمرو تحقیق، روایی و پایایی پرسشنامه و در انتها متغیرهای تحقیق تعریف خواهد شد.
۳-۲: موضوع و روش تحقیق
روش تحقیق، مجموعهای از شیوه ها و تدابیر است که برای شناخت حقیقت و دوری از خطا بکار میرود (محبوبی، ۱۳۸۹). دستیابی به هدفهای علم یا شناخت علمی میسر نخواهد بود، مگر زمانی که با
روششناسی درست صورت پذیرد. به عبارت دیگر تحقیق از حیث روش است که اعتبار مییابد نه موضوع تحقیق. پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود (خاکی، ۱۳۸۷).
این پژوهش با عنوان بررسی تأثیر فرآیندهای مدیریت دانش بر عملکرد توسعهی محصول جدید در زنجیره تأمین (مورد مطالعه: شرکت عقاب افشان) بررسی فرآیندهای مدیریت دانش و مهمترین مؤلفه های عملکرد NPD در زنجیره تأمین و همچنین تأثیر هر یک از فرآیندهای مدیریت دانش بر عملکرد توسعه محصول جدید ( NPD) میباشد.
روش تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از لحاظ متغیر کیفی است و از لحاظ ابزار جمع آوری داده ها توصیفی - پیمایشی است که به صورت همبستگی - علی انجام خواهد شد که در آن به بررسی تأثیر فرآیندهای مدیریت دانش بر عملکرد توسعهی محصول جدید در زنجیره تأمین شرکت عقاب افشان
میپردازد.
توصیفی همانگونه که از نامش به وضوح میتوان دریافت، توصیف عینی، واقعی و منظم حوادث، رویدادها و موضوعات مختلف میباشد (خلیلی شورینی، ۱۳۷۵). محقق در یک تحقیق توصیفی متغیرها را دستکاری نمیکند یا برای وقوع رویدادها، شرایطی را بوجود نمیآورد بلکه به توصیف میپردازد.
در این تحقیق از نوع همبستگی رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق تحلیل میگردد (سرمد و همکاران، ۱۳۸۰). در تحقیق همبستگی هدف اصلی آن است که مشخص شود آیا رابطهای بین دو یا چند متغیر وجود دارد و اگر وجود دارد اندازه آن چقدر است.
۳-۳: جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (سرمد و دیگران، ۱۳۷۶). در حقیقت جامعه آماری به کل گروه افراد، رویدادها و پدیده های مورد علاقه محقق که قصد بررسی آنها را دارد، اشاره میکند. چارچوب جامعه آماری، فهرستی است از همه عناصر جامعه که نمونه پژوهش از آن استخراج میشود (داناییفرد و همکاران، ۱۳۸۳).
تعریف جامعه آماری باید جامع و مانع باشد، یعنی این تعریف چنان بیان شود که از نقطه نظر زمانی و مکانی همه واحدهای مورد مطالعه را دربرگیرد و در ضمن، با توجه به آن، از شمول واحدهایی که نباید به مطالعه آنها پرداخته شود جلوگیری به عمل میآید.
جامعه آماری این تحقیق کلیه کارشناسان زنجیره تأمین شرکت عقاب افشان میباشد، علت انتخاب این صنعت ماهیت دانش محور آن و نقش اساسی دانایی در تولید و توسعهی محصولات جدید و ارائه خدمات در صنعت اتوبوس سازی میباشد.
۳-۴: نمونه آماری و روش نمونه گیری
به دلایل زیر محققان از سرشماری کل جامعه صرفنظر میکنند و به تعداد محدودی از عناصر جامعه (نمونه) اکتفا میکند و این دلایل به پنج دسته تقسیم میشوند:

• • هزینه: اغلب نمونه اطلاعات قابل اعتماد و مفیدی با هزینه کمتری از سرشماری فراهم میکند.

• • به روز بودن: نمونه اغلب اطلاعاتی بهنگام تر از سرشماری فراهم میکند.

• • درستی: نمونه اغلب اطلاعاتی به درستی و یا حتی درستر از سرشماری فراهم میکند.

• • زمان: سرشماری کل جامعه آماری به زمان طولانی احتیاج دارد (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۰).

• • نمونهگیری هدفمند که نمونهگیری غیراحتمالی، هدفدار، قضاوتی یا کیفی نیز نامیده میشود به معنای انتخاب هدفدار پژوهش برای کسب دانش یا اطلاعات است.

انتخاب مشارکت کنندگان در پژوهشهای کیفی به شکلی انجام میگیرد که بیشترین اطلاعات در مورد پدیده های مورد بررسی به دست آید این نوع نمونهگیری به دنبال ایجاد قوانین ثابت و تعمیمناپذیر و یا تعمیم نتایج نیست بلکه سعی در شناخت بهتر هر پدیده در زمینه خاص و منحصر به فرد خود دارد. یکی از چالشهای اساسی در انتخاب مشارکت کنندگان در پژوهش کیفی تصمیمگیری در مورد پایان آن و چگونگی گزارش نحوه این تصمیمگیری است هرچند پژوهشگران کیفی معتقد به ذهنی بودن فرایند رسیدن به اشباع هستند اما این اتفاق نظر وجود دارد که زمانی میتوان ادعا کرد که داده ها به اشباع رسیدهاند که انجام مصاحبه یا مشاهدات بیشتر به افزوده شدن یا تغییر در تئوری یا نگرش به وجود آمده نمیشود. (رنجبر، ۱۳۹۱).
نمونه از بین افرادی که حداقل سه سال سابقه کار در زمینه مدیریت داشته و یا حداقل یک ویژگی از خصوصیات زیر را داشته باشند.
۱- دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی در رشته مدیریت یا اقتصاد باشند و یا دوره های آموزشی مدیریت دانش یا زنجیره تأمین و یا توسعه محصول را گذرانده باشد.
۲- دارای گزارشات، تحقیقات یا مقالات علمی در حوزه های مدیریت دانش، توسعهی محصول و یا زنجیرهی تأمین باشند.
۳- فعالیت اجرایی آنها در زمینه برنامه ریزی استراتژی، توسعه محصول جدید یا مدیریت دانش باشد.
از آنجایی که موضوع تحقیق از موضوعات جدید در صنایع میباشد و تعداد افراد مطلوب و مرتبط برای پاسخگویی محدود میباشد، نمونه را به نحوی غیرتصادفی، قضاوتی و هدفمند انتخاب خواهد شد.
۳-۵: متغیرهای تحقیق
به هر صفت که قابلیت پذیرش چندین وجه را داشته باشد متغیر میگویند. متغیرهای یک پژوهش باید قابلیت سنجش و اندازه گیری را پیدا کنند، یعنی باید به شاخصها و مفاهیم عینیتری تبدیل شوند که بتوان آنها را مشخص و اندازه گیری نمود در غیر این صورت امکان سنجش و اندازه گیری آنها وجود ندارد و محقق نمیتواند فرضیه های تحقیق خود را ارزیابی نماید. بنابراین شرط اول این است که متغیرها و مشخصات آنها به گونهای تعریف شوند که مشاهدهپذیر و قابل سنجش باشند. شرط دوم این است که معیارهای اندازه گیری در جمعآوری اطلاعات به گونهای به کار گرفته شوند که امکان ارزیابی فرضیه ها وجود داشته باشد. چنانچه این شرایط در مورد تعریف مشخصات متغیرهای مورد مطالعه رعایت شود
میتوان گفت که متغیر تعریف عملیاتی شده است یعنی محقق بعد از انجام آن میتواند اطلاعات خود را گردآوری کند. (حافظ نیا، ۱۳۸۱).