سدیم از عناصر مشخصه خاکهای شور و قلیایست که به فرم یون­های تبادلی یا املاح کلرور، کربنات و بیکربنات در این خاکها وجود دارد. در خاکهای شور مقداری از سدیم به صورت NaCl وجود دارد که حتی گاهی در مناطق خشک تولید رسوبات نمکی در سطح خاک می­نماید. در خاکهای شور و قلیایی بخش مهمی از سدیم به صورت کربنات و بیکربنات یافت می­ شود[ ۱۸].
میزان سدیم از جمله کاتیون­های خاک می باشد که در منطقه مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. تغیرات سدیم خاک در منطقه جزئی بوده و مقدار آن در کل منطقه در دو کلاس قرار گرفته است. مقدار سدیم در نیمه شرقی منطقه بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی اکی والان بر لیتر بوده و هر چه به سمت غربی منطقه پیش می­رویم از مقدار سدیم کاسته شده و مقدار آن به کمتر از ۱۰۰۰ میلی اکی والان بر لیتر می رسد. نقشه میزان سدیم خاک در شکل۴-۹ آورده شده است.
بالا بودن مقدار درصد سدیم باعث تخریب ساختمان خاک شده و نفوذپذیری خاک را به شدت پایین می ­آورد، حتی خاکهای درشت دانه شنی که به خوبی زهکشی می­شوند، اگر بوسیله آبی که دارای ۸۵ درصد یا بیشتر سدیم باشد، آبیاری شوند، پس از مدتی غیر قابل نفوذ می­شوند به این ترتیب آب آبیاری برای خاکهای سنگین بایستی از درصد سدیم پایین تری برخوردار باشد [ ۱۷].

شکل ۴-۸- نقشه میزان کلر خاک در منطقه مورد مطالعه
شکل ۴-۹- نقشه میزان سدیم خاک در منطقه مورد مطالعه
با توجه به مطالعات و بررسی­های به عمل آمده، امتیاز هر شاخص در هر واحدکاری تعیین شد و پس از محاسبه میانگین هندسی شاخص ­ها، امتیاز معیار کیفیت خاک تعیین شد. این امتیازها در جدول ۴-۲ آورده شده است. نقشه معیار خاک نیز در شکل ۴-۱۰ نشان داده شده است.
امتیاز کلی این معیار برابر ۳۲/۱۴۸ محاسبه و پس از تهیه نقشه، کلاس کیفیت معیار خاک در دو کلاس متوسط و پایین تعیین شد. همان گونه که پیش بینی می­شد قسمت­ های جنوب شرقی و شمالی منطقه که بیشتر در واحد پلایا قرار دارند، دارای کیفیت پایین خاک هستند و شامل رخساره ­های زرده، اراضی پف کرده و اراضی گچی می­باشد. به علت کیفیت خاک نامناسب پوشش تاغ در رخساره منطقه حمل همراه با پوشش دست کاشت در واحد پلایا رشد چندانی نداشته و رشد آنها ناموفق بوده است. رخساره اراضی دست کاشت در دشت سر پوشیده نیز علی رغم وجود پوشش تاغ ولی به علت شوری زیاد و کمبود مواد غذایی از کیفیت خاک پایینی برخودار است. این کلاس ۲۸/۲۸ درصد از منطقه را دربر می­گیرد.۷۲/۷۱ درصد از منطقه نیز در کلاس متوسط قرار می­گیرد. نقشه معیار کیفیت خاک در شکل ۴-۱۰ آورده شده است .
جدول ۴-۳- امتیاز شاخص­ های معیار خاک در واحدهای کاری