چگونه انتقال آب ازسرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره باتوجه به شرایط توپوگرافیکی و شیب اراضی مقدور میباشد؟
چگونه انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره با توجه به تفاوت ارتفاع از سطح دریا مقدور می باشد؟
چه تجهیزات و ادواتی را می توان برای انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره تعریف کرد؟

چه شرایطی بایستی کانال انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره داشته باشد؟
۱-۸- فرضیه ‏های تحقیق:
در این تحقیق با توجه به اهداف تحقیق، فرضیاتی مطرح گردیده اند که به شرح ذیل آورده شده اند:
ترتیب فرضیات این تحقیق عبارتند از:
شرایط توپوگرافیکی و شیب زمین از مهمترین چالش های انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره می باشد.
تفاوت ارتفاع از سطح دریا یکی از مهمترین مشکلات در انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره می باشد.
۱-۹- محدودیت های تحقیق:
نظیر بیشتر پژوهش ها، این نیز تابع یک سلسله محدودیت های زمانی و مکانی وبرخی از عوامل بدون کنترل خارجی می باشد.
۱-۹-۱- قلمرو زمانی ومکانی تحقیق:
ضرورت بیان قلمرو زمانی بیشتر به مخاطبین کمک نموده تا با توجه به پارامترهای زمانی یافته هارا تجزیه وتحلیل و از آنها استنتاج نماید.لذا این امکان برای وی فراهم میگردد تا نقش مؤلفه های فنی مهندسی ، اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی را درنتایج تحقیق بهتر بشناسد. یک دوره زمانی یکساله برای این تحقیق یعنی سال۱۳۹۲روی چگونگی انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره به سد سیمره می باشد.
۱-۹-۲ محدودیت های خارج از کنترل:
تعدادی ازمؤلفه های محدود کننده که پژوهشگر کمترین دخالتی درکم وکیف آنها دارد وجود داشته که اهم آنها بشرح ذیل می باشد:
وجود مسیر ها و شیوه های انتقال آب متعدد، اطلاعات ناکافی در رابطه با مسیر های انتقال
عدم حضور برخی از افراد مشخص شده در نمونه آماری تحقیق
دسترسی ناکافی به منابع و مراجع علمی جهت تدوین کار تحقیقی
۱-۱۰- تعاریف کلیدی:
۱-۱۰-۱- سد:
به زبان فارسی دری “بَند"دیواری محکم که به منظور مهار کردن یا تغییر مسیر آب در عرض دره یا میان دو کوه و در مسیر رود ایجاد می گردد. افزایش تراز آب یا سطح ایستابی با ایجاد سازه ای هیدرولیکی نظیر سد وبند عمدتاً با هدف مهار یاتغییر مسیر جریان آب رودخانه ویااستحصال و ذخیره سازی رواناب ها وسیلابهای مخرب در پشت این ابنیه ها برای تأمین نیاز آبی اراضی آبخور وآبرسانی به تونل ها برای گرداندن آسیابها و توربین های مولد برق به شیوه برقآبی از دیگر اهداف طراحی وساخت سدها بوده است^[۶].
ازآنجا که بار آبی ایجاد شده درمخزن سد، پتانسیل عظیمی به بدنه این گونه سازه ها وارد می کند اصلی ترین مسئله استاتیکی (ایستایی) در فاز طراحی از طریق فائق آمدن بر این تنش ها وفراهم نمودن شرایط سازه ای برای رسیدن به تعادل و پایداری ،تخلیه ویا آبگیری می باشد.
سدها را میتوان از منظر استاتیکی به دو گروه بشرح ذیل طبقه بندی نمود:
الف)سدهای وزنی
ب )سدهای قوسی
۱-۱۰-۲- توپوگرافی:
منظور از توپوگرافی ، پستی و بلندیهای سطح زمین و یا همان ارتفاع عوارض زمین از سطح دریا در مکان های اجراء پروژه می باشد. ارتفاع را میتوان بصورت نسبی و یامطلق بیان نمود. لذا هر گونه موضع نگاری وفراز ونشیبی که در منطقه مورد مطالعه مطرح وکلیه عوامل متغیر آن دربررسی موضوع مطالعه اجتناب ناپذیر باشد در ذیل توپوگرافی تجزیه وتحلیل می گردد.
۱-۱۰-۳- ارتفاع از سطح دریا:
فراز از سطح آبهای آزاد ویا فاصله اندازه گیری شده بین سطح آبهای آزاد دریا ومکان مورد مطالعه را به انگلیسی، (AMSL ) که عبارتست‏ از ارتفاع یک عارضه یا نقطه در خشکی یا هوا از سطح متوسط آب‏های آزاد می باشد.
بکارگیری این اصطلاح درعلوم هواشناسی ، هوانوردی، ارتباطات از راه دور و غیره برای برآورد سطح پوشش امواج رایج ومتداول شده است.
۱-۱۰-۴- شیب زمین:
مقدار زاویه سطح زمین با افق ویا به عبارتی سربالایی و سرازیری سطح زمین را شیب آن نامند که در برخی از زبانهای پارسی دری مانند دزفولی برای آن عبارت “بندار” مصطلح است .
بطور کلی شیب هر امتداد عبارت است از نسبت فاصله قائم ( با اختلاف ارتفاع) دو نقطه به فاصله افقی میان همان دو نقطه . وضعیت شیب هر امتداد را به دو صورت شیب درصد و با شیب بر حسب درجه بیان می کنند که شیب درصد متداول ترین روش بیان وضعیت شیب است.
۱-۱۰-۵- شیب در صد:
تعداد واحدهای فاصله قائم یا اختلاف ارتفاع به ازاء هر صد واحد از مسافت افقی.
۱۰۰ ×(مسافت تبدیل شده به مقیاس /اختلاف ارتفاع)=درصد شیب
به طور مثال: اگر ارتفاع منحنی های مربوط به نقاط M و N به ترتیب ۱۰۰ و ۷۰۰ متر باشد و فاصله بین این نقاط ۳ سانتیمتر باشد، در مقیاس ۱:۱۰۰۰۰۰ مقدار درصد شیب چنین خواهد شد.
۰.۰۲۰=۱۰۰*(۳۰۰۰/۱۰۰-۷۰۰)= درصد شیب
۱-۱۱- نوآوری پژوهش:
اگرچه مطالعاتی در زمینه انتقال آب از سرشاخه های رودخانه سیمره انجام گرفته لکن بدلیل اهمیت موضوع در توسعه پایدار منطقه محروم، بهره برداری از تأسیسات وابنیه های ایجاد شده، مطالعاتی وراء آنچه در قالب طرح توجیهی انجام گرفته ضروری بنظر میرسد. برای همین منظور پژوهش حاضر تلاش درصحت انجام یک بررسی و مطالعه کاربردی روی مؤلفه های انتقال آب و بروز نمودن وضعیت هیدرولیکی در سازه مورد مطالعه است.
۲-فصل دوم
((ادبیات و پیشینه تحقیق))
۲-۱مقدمه:
مدیریت بهینه منابع آب تجدید شونده و توسعه پایدار در کشورهایی ­چون ایران که با کمبود منابع آبی دست به گریبان­اند، لازم و ملزوم یکدیگرند. این کشورها در راستای افق­ توسعه پایدار باید ضمن استحصال منابع کافی آب تجدید شونده برای تأمین نیازهای بخش های رقابتی مختلف تمهیداتی نیز در جهت جلوگیری از چالشهایی چون خطر تخریب منابع آبی و اکوسیستم فراهم گردد. ایران در منطقه نیمه­خشک که وارث یک رژیم اقلیمی وآب و هوایی یا توزیع ناهمگن زمانی -مکانی بارش و رواناب می باشد، نظردست اندرکاران وگروه های ذینفع در این زمینه را به چگونگی انتقال بین حوضه­ای آب را معطوف ساخته است.
برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت سامانه‌های منابع آب برای تحقق اهداف توسعه پایدار در یک منطقه، مشارکت همگانی راطلب می نماید. لذا مطالعه تأثیرات سامانه های منابع آب درتغییرات اقتصادی، اجتماعی و همچنین محیط زیست قابل ارزیابی می باشند ^[۷]. تحلیل‌های اقتصادی و زیست محیطی نه تنها باید مرحله توسعه، بهره‌برداری و نگهداری سیستم را در نظر بگیرند، بلکه باید احتمال نیاز به جایگزین‌سازی آن را نیز مطالعه نماید. دراین بخش ماهیت تنش‌های آبی و نحوه برخورد با آن، چالش‌ها و فرصت‌ها، در جهت بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های منابع آب به همراه سیر تحولات تهیه مدل‌های بهره‌برداری برای چند حوزه آبریز کشور را مورد بررسی قرار می دهد. ^[۸]
این تحقیق بر آن است تا روش های انتقال آب از سرچشمه های رودخانه سیمره به سد سیمره را براساس روند فزآینده تقاضای آب در حوضه مقصد را تجزیه وتحلیل کند با تصور این که ابتدا باید کلیه راه­های مدیریت تقاضا در نظرگرفته شود. چه بسا اگر کمبود آبی را بتوان با مدیریت تقاضا و با هزینه­ های معقول حل نمود، به انتقال آب بین ­حوضه­ای نیازی نخواهد بود. زیرا سامانه­های انتقال از طرح­های پرهزینه و با تبعات منفی در توسعه پایدار منابع آب به شمار می ­آید و علاوه بر تحمیل هزینه­ های کلان تبعات مخرب بر منابع آب مبدأ و مقصد وارد می­ کند.
یکی از شیوه های مؤثر در صیانت از منابع، ارزیابی زیست­محیطی طرح­ها بر اساس قوانین حفاظتی بوده که میتواند با انحاء گوناگون درتحکیم وتضمین توسعه پایدار منابع آبی کشور تاثیر گذار باشد. ^[۹]
شاخص ­ها و معیارهای اصول توسعه بعنوان چارچوبی برای سنجش پایداری آنها بشمار می رود که یکی از مؤلفه های تعیین کننده برای حوضه­های مبدأ و مقصد سودمندی این منابع می باشد. لذا در همین راستا میتوان بخشی از انتفاع حاصله از انتقال آب در حوضه مقصد را به حوضه مبدأ تخصیص داد. آنچه در این خصوص میتواند فرایند استحصال آب را بهینه نماید تلاش در ارتقاء راندمان ضمن حفظ زیر ساخت های یک محیطی زیستی و اکوسیستم سالم در حوضه مبداء باشد.که بدلیل ارتباط هیدرولوژیکی دو حوزه بوده که حوضه مقصد نیز از سود حاصله بهره مند خواهد شد .^[۱۰]
آنچه در این خصوص حائز اهمیت است اینست که ظرفیت­های طبیعی و توان اکولوژیکی منطقه را باید در نظر گرفته زیرا انحراف آب از مسیر طبیعی خود بدون رعایت معیارهای علمی، نادیده گرفتن حقوق بهره برداران پایین­دست علاوه برتحمیل تبعات اقتصادی و معیشتی برای این افراد ، جابجایی دموگرافیکی را برای افراد آسیب پذیر بوجودآورده که به نوبه خود ناهنجاریهای حاد اجتماعی و فرهنگی را به ارمغان خواهدآورد.
به همین دلیل گزینه­­ی حذف تونل که تأثیر سوء بر منابع آب زیرزمینی منطقه خواهد گذاشت و مهاجرت و مشکلات اجتماعی و آثار ثانویه طرح را منتفی می­ کند، توصیه می­ شود که مطالعات تکمیلی گزینه انتقال آب بهشت­آباد با کاربرد خط لوله انجام شود و از هرگونه شتاب زدگی در تصمیم ­گیری نهایی، پرهیز شود. (محبی:۲، ۱۳۹۰)
۲-۲-تعریف انتقال بین­حوضه­ای آب:
گزینه انتقال بین حوضه­ای از طریق مرزهای بین ­المللی، ملی، منطقه­ای و محلی، برای تأمین افزایش تقاضا در بخش کشاورزی، صنعت، برق­آبی ،شرب شهری و اخیراً نیز شیلات و تفرجی با هدف رسیدن به اهداف چشم انداز ۲۰ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور بیش از پیش مطرح شده است (صمدیان:۱۱۵، ۱۳۸۹؛هدایت۲۰۱۳).
انتقال فیزیکی آب از یک حوضه به حوضه­ی دیگرعلیرغم رفع کمبودها می ­تواند منشأ تغییرات زیادی درحوضه­های مبدأ و مقصد باشد که باید از دیدگاه­ های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرد.
هدف از مدیریت بین حوضه­ای رسیدن به بهره ­برداری بهینه از منابع آبی بین دو حوضه به نحوی که حداقل چالش در حوضه­ها ایجاد گردد. این امر میتواند با تلفیق رویکردهای فنی -اقتصادی و یا اجتماعی –سیاسی وتاکید مؤکد برملاحظات زیست­محیطی محقق گردد.(حلبیان:۴۷، ۱۳۸۹؛هدایت ۲۰۱۳).
۲-۳- معیارهای جهانی انتقال آب بین حوضه­ای:
گزارش توسط Brundt Land ] 1987[ ارائه شد که در آن پایداری زیست محیطی به مثابه تأمین نیازها و حقوق نسل حاضر و نسل آینده که همزمان نیز ضامن انسجام فرهنگی، اکولوژیکی و هیدرولوژیکی جوامع باشد تبیین گردید.لذا برا اساس همین تعریف سیستم­های منابع آب هنگامی به پایداری میرسند که سه مفهوم طبیعت، نسل حاضر و نسل آینده مدنظر قرار­گیرند .درراستای توسعه پایدار طرح های انتقال آب شاخص های نظیر تطبیق­پذیری، برگشت­پذیری و آسیب­پذیری مدنظر بوده تا اثر بخشی وکارآمدی طرح را در دوره بهره برداری ونگهداری تضمین نماید (ضرغامی:۶۳، ۱۳۸۰؛ هدایت ۲۰۱۲ ؛هدایت۲۰۱۳)