۵-۳) برآورد حجم نمونه

نمونه گیری فرایند انتخاب کردن تعداد کافی از میان جامعه ی آماری است، بطوریکه با مطالعه ی آنها قادر باشیم ویژگی های آن را به جامعه تعمیم دهیم. از آنجا که در طرح­ریزی تحقیق، انتخاب حجم نمونه نشان دهنده ی واقعیت­های جامعه است و از آن تبعیت می­ کند، بنابراین چگونگی انتخاب نمونه یکی از موضوع­های کلیدی بررسی و تحقیق است. انجام این تحقیق علمی بسیار هزینه بر و زمان بر بوده است و امکان بررسی کامل جمعیت به طور “سرشماری^[۳۸]” وجود نداشت، لذا با توجه به چنین واقعیتی از طریق “نمونه گیری^[۳۹]“، اطلاعات احتمالی با بهره گرفتن از تحلیل داده ­های جمع­آوری شده پیرامون نمونه بدست آمد و در نهایت از طریق “تعمیم^[۴۰]“، این اطلاعات به جامعه اصلی نسبت داده شد. حجم نمونه در این تحقیق با بهره گرفتن از فرمول نمونه گیری جامعه محدود که به صورت رابطه(۱-۳) محاسبه می‌شود به دست می‌آید (آذر & مومنی, ۱۳۸۱, ص. ۷۱). فرمول مناسب برای تعداد نمونه (n) عبارت است از:

رابطه(۱-۳):
نمادهای به کار رفته در این رابطه (فرمول) عبارتند از:
N: حجم جامعه که در این تحقیق برابر با ۱۰۰ می باشد.
n: حجم نمونه؛
Zα/۲: میزان برآورد با در نظر گرفتن ضریب اطمینان ۹۵% این مقدار برابر با ۹۶/۱ می­باشد؛
­e: (دقت برآورد) تفاضل نسبت واقعی صفت در جامعه با میزان تخمین محقق برای وجود آن صفت در جامعه است که در تحقیق حاضر با توجه به تحقیقات پیشین، ۰.۰۴ در نظر گرفته شد؛
q: نسبت عدم موفقیت در بین افراد نمونه است که عدد ۵۰% در نظر گرفته شده است، q=1-p؛
p: نسبت موفقیت بر اساس برآورد حداکثر احتیاطی، ۵۰% در نظر گرفته می شود.
بنابراین حجم نمونه مورد بررسی ۸۶ عدد تعیین گردید.

۶-۳) روش و ابزار گردآوری داده ها

ابزار سنجش و اندازه ­گیری وسایلی هستند که به کمک آنها می­توان داده های مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل و بررسی پدیده ی مورد مطالعه و نهایتاً کشف حقیقت گردآوری نمود. از آنجا که به وسیله ی این ابزار می توان به گردآوری داده های مورد نیاز فرضیه ها و سؤالات پژوهش پرداخت، لذا ابزار گرداآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه می باشد که در پایان در بخش ضمائم ارائه شده است.
این تحقیق بر اساس نحوه گردآوری داده ها، توصیفی همبستگی است چراکه رابطه میان متغیر ها بر اساس هدف تحقیق تحلیل می گردد.
اطلاعات لازم در پژوهش حاضر با بهره گرفتن از روش های مطالعات کتابخانه ای شامل کتب، مقالات، مجلات، گزارشات تحقیقی، مدارک و اسناد موجود، و نیز استفاده از اینترنت و همچنین پرسشنامه که بر اساس مطالعات انجام شده در بخش ادبیات موضوع و با راهنمایی اساتید کارشناسان مربوطه تهیه شده و روایی و پایایی آن مورد سنجش قرار خواهد گرفت جمع آوری می شود.

۷-۳) روایی (اعتبار) آزمون

برای کسب اطمینان از اینکه مشخص شود ابزار اندازه گیری (پرسشنامه) تا چه حد توانسته است خصیصه های ده گانه ی تشکیل دهنده ی آن از جمله مزیت هزینه ای، مزیت منفعتی (تمایز)، استراتژی تمرکز، ویژگی های فیزیکی، ویژگی های فنی، معیارهای عینی، توجه به نیاز مشتری، ویژگی ادراکی، معیارهای ذهنی، و موقعیت یابی استراتژیک را بسنجد تا بتوان به دقت داده های حاصل از آن را مورد آزمون قرار داد، از روایی محتوا استفاده شده است.
بر اساس رویکرد اعتبار، برای سنجش میزان اعتبار پرسشنامه به بررسی اجزای ده گانه ی تشکیل دهنده ی آن پرداخته ایم. روایی محتوا در اینجا اطمینان می هدکه نمونه سؤال­های مورد استفاده در آزمون این تحقیق به اندازه ی کافی معرف کل جامعه ی سؤال­های ممکن و مناسبی است که می­توان از محتوا یا موضوع تهیه کرد. بنابراین روایی محتوا ایجاد اطمینان می­ کند که همه­ ابعاد و مؤلفه ­هایی که می ­تواند مفهوم موقعیت یابی استراتژیک را انعکاس دهند در آن سنجه وجود دارد. هرچه وجود این ابعاد و مؤلفه­ ها در سنجه جهت انعکاس مفهوم، بیشتر باشد، روایی محتوا بیشتر می­ شود. بنابراین برای تعیین روایی محتوا در این تحقیق از قضاوت متخصصان، اساتید، و خبرگان، در این‌ باره که سؤال­های آزمون تا چه میزان معرف محتوا و هدف­های برنامه یا حوزه­ محتوایی هستند، استفاده شده است.در این تحقیق جهت طراحی پرسشنامه ابتدا از پیشینه ی تحقیق و سپس از نظرات کارشناسان و اعضای هیئت مدیره ی شرکت نودر استفاده گردیده است. این ارزیابی در اصل بر روایی محتوایی شاخص­ های دهگانه ی ارائه شده برای سنجش ابعاد موقعیت یابی استراتژیک در طرح پژوهش تمرکز داشت. در نهایت پرسشنامه به تأیید اساتید راهنما و مشاور رسیده است. در نتیجه پرسشنامه از روایی لازم برخوردار می باشد.

۸-۳) پایایی (قابلیت اعتماد) آزمون

قابلیت اعتماد یکی از ویژگی های فنی ابزار اندازه گیری (پرسشنامه) است. برای آزمون پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای (α) کرونباخ استفاده شده است. این روش برای محاسبه ی هماهنگی درونی ابزارهای اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمون هایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کنند بکار می رود. برای محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ ابتدا واریانس نمره های هر زیر مجموعه سؤالات پرسشنامه محاسبه و این مقدار بر اساس واریانس کل آزمون مورد سنجش قرار می گیرد. سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه گردید:
رابطه (۲-۳):

مؤلفه های موجود در این رابطه به شرح زیر می باشند :
: تعداد زیر مجموعه سئوالهای پرسشنامه
: واریانس نمرات هر زیرمجموعه
: واریانس کل
عدد حاصل از این فرمول بین صفر و یک است. هرچه این ضریب بیشتر باشد بیانگر اعتبار بیشتر پرسشنامه است. بدین منظور در این پژوهش ۳۰ پرسشنامه ی پیش آزمون(Pilot) تهیه گردید و بین کارشناسان فروش و بازاریابان شرکت نودر توزیع شد. با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل داده های نمونه ی مقدماتی از طریق نرم افزار آماری SPSS ، ضریب آلفای کرونباخ سؤالات پرسشنامه ۸۵.۳% تعیین شد. این مقدار بیشتر از حد قابل قبول است و بنابراین سؤالات پرسشنامه از پایایی مناسب و مطلوبی برخوردار می باشند.
در این تحقیق با توجه به این که بر اساس مدل مفهومی ارائه شده، سؤالات پرسشنامه طراحی شده است. جدول (۳-۳) عوامل مؤثر و تعداد سؤالات هر عامل در پرسشنامه‏ی مورد استفاده را نشان می دهد:
جدول ۳-۳: عوامل مدل و تعداد سؤالات هر عامل در پرسشنامه‏ی تحقیق