فرهنگ کیفیت نگرشی نو به بهبود کارائی و انعطاف درسازمان است.اهداف اولیه آن درگیر کردن همه کارکنان در همه بخشهای سازمان به کارگروهی است،تا خطا حذف شود و از ضایعات جلوگیری شود.درحقیقت فرهنگ کیفیت تضمین میکند که کارها درگام نخست صحیح انجام شود.
مدل فرهنگ کیفیت روش متفاوتی را درنحوه نگرش به شیوه ارائه خدمات و تولید فراهم میسازد ویک نوع فرهنگ مشارکتی را توسعه میبخشد که در آن هر یک از کارکنان میتواند مستقیماًً درحوزه های مرتبط با کارش وتصمیم سازی دراین مورد مشارکت کند.(رادفورد-نوری،۲۰۰۳)
براساس پژوهشی که انجمن دانشگاههای اروپا انجام داده است، فرهنگ کیفیت از دو عنصر مشخص تشکیل می شود.عنصرفرهنگی و روانشناختی که از طریق ارزشهای مشترک،باورداشتها،انتظارات و تعهد افراد به کیفیت شکل می گیرد و عنصرساختاری و مدیریتی که فرایندهای معینی رابرای اجرای ارزیابی و بهبود کیفیت مهیا میسازد.(ژورنال انجمن دانشگاهی اروپا-۲۰۰۸)

درهمین راستا دکتر حسن زارعی متین و همکاران درپژوهشی ابعاد قرهنگ سازمانی شایسته را برای سازمانهای مشتری محور در ۷ بعد و۲۳ مولفه مورد بررسی قراردادند.این ابعاد برگرفته از مجموعه گسترده ای از متون فرهنگ سازمانی و با توجه به انواع مدلهای فرهنگ سازمانی معرفی شده توسط اندیشمندان مدیریت ازقبیل الگوی دیویس ۲۰۰۷،پیترز وداترمن،رابینز،ویلیام جی،اوچی،اویلی وچاتمن،مدل کودین،الگود هافستد وهاریسون،الگوی شاین،الگوی هایمویتز،الگوی چارلز هندی،الگوی دنیسون و… می باشد.
۱-۳-مدل پژوهشی تحقیق
در چند دهه اخیر فرهنگ سازمانی به یکی از مباحث عمده مطالعات سازمانی تبدیل شده است. به طورکلی میتوان اذعان کرد، در جهان امروز هرگاه از بهره وری سازمانی بحث می شود مفهوم فرهنگ سازمانی نیز به ذهن راه می یابد و صاحب نظران می کوشند ضرورت توجه به آن را به
عنوان یکی از عوامل اثرگذار در سازمانها نشان دهند
در قرن بیست و یکم ، به عنوان قرن دانش- بنیان ، آموزش عالی برای تولید دانش ، از اهمیت بسزائی برخوردار است. در این راستا ، دانشگاهها و موسسه های آموزش عالی در توسعه کشورها نقشی بسیار مهمتر از گذشته باید ایفاکنند. بدین جهت است که کیفیت دانشگاهی در قرن بیست و یکم یکی از دغدغه های اصلی کشورها بشمار می رود. دستیابی به کیفیت مستمر فعالیتهای دانشگاهی مستلزم اشاعه این فرهنگ از طریق نو آوری و ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر و بهبود مستمر کیفیت امکان پذیراست.
به طورکلی می توان گفت، کیفیت و تعهد به بهبود مستمر برای موفقیت پایدار ضروری هستند
با توجه به مطالب ذکر شده مدل مفهومی این تحقیق که برگرفته شده از فرهنگ کیفیت محوری از نظر زارعی متین و همکاران (۱۳۹۰) می باشد به صورت زیر می باشد:
شکل (۱-۱) : مدل مفهومی پژوهش
۱-۴ سوال های تحقیق
۱-۴-۱ سوال اصلی
آیا ایجاد فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه ها بر استقرار مدیریت دانش اثری دارد؟
۱-۴-۲ سوالات فرعی

• • آیا ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر ،بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه ها اثری دارد؟

• • آیا نوآوری ، بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه ها اثری دارد؟

• • آیا بهبود مستمر کیفیت ، بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه ها اثری دارد؟

۱-۵ فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی : ایجاد فرهنگ کیفیت محوری بر استقرار مدیریت دانش در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی تاثیر معنی داری دارد.
فرضیه فرعی اول: ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر، بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی تاثیر معنی داری دارد.
فرضیه فرعی دوم: بهبود مستمر کیفیت ، بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی تاثیر معنی داری دارد.
فرضیه فرعی سوم: نوآوری ، بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی تاثیر معنی داری دارد.
۱-۶ اهداف تحقیق
۱-۶-۱ اهداف کلی
هدف کلی از انجام تحقیق حاضر بررسی و ارزیابی نظریه های علمی موجود در زمینه فرهنگ کیفیت محوری و تاثیر آن بر استقرار مدیریت دانش در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی می باشد.
۱-۶-۲ اهداف فرعی
اهداف فرعی تحقیق عبارت است از:
شناخت میزان تاثیر ایجاد نگرش مثبت نسبت به تغییر بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی
شناخت میزان تاثیر بهبود مستمر کیفیت بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی
شناخت میزان تاثیر نوآوری بر فرهنگ کیفیت محوری در دانشگاه های پیام نور استان مرکزی
۱-۷ اهمیت و ضرورت تحقیق
دانش را در سطح سازمان به سریعترین و کارآمدترین شکل ممکن اجرا کنند. دانش نیز همان صورت ذهنی ایده ها، واقعیت ها، مفاهیم ، داده ها و تکنیک های ثبت شده در حافظه انسان است. که از مغز انسان سرچشمه می گیرد و مبتنی بر اطلاعاتی است که با تجربه ، باورها و ارزش های شخصی ، همراه با تصمیم و عمل وی ، دگرگون و بارور می شود. بنابراین سازمان ها باید به طور مداوم دانش جدید را به شکل ایجاد، اعتبار بخشی و کاربرد، در محصولات و خدمات خود به کار گیرند. از این رو سازمان ها باید محیطی را برای اشتراک، انتقال و تقابل دانش در میان اعضای خود به وجود آورند و افراد را در جهت با مفهوم کردن تعاملاتشان آموزش دهند و سعی بر شناسایی موانع پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان ها نماید . از جمله دلایلی که سازمان ها از مدیریت دانش بهره می گیرند می توان به تشخیص کمبودها )خلأها( در دانش سازمانی، بهره وری بیشتر از سرمایه های انسانی، یادگیری کارآمدتر و موُثرتر کارکنان، ارائه کالاها و خدمات با ارزش افزوده بیشتر، رضایتمندی مشتریان و کارکنان، پیشگیری از تکرار اشتباهات، کاهش دوباره کاری، صرفه جویی در وقت، برانگیختن انگیزه خلاقیت و نوآوری، تقویت موقعیت رقابتی سازمان ها، اشاره کرد. از این رو، مدیریت دانش، فرایندی است که طی آن سازمان ها، به تولید ثروت از دانش یا سرمایه فکری خود می پردازد (ملکی پور و همکاران،۱۳۹۲، ۲).
در دهه های اخیر افزایش تقاضا برای آموزش عالی به نحو چشمگیری افزایش یافته است. چنین تقاضایی بیش از هر چیز در پاسخ به نیاز روزافزون به شهروندان آموز شدیده، برای اقتصادی است که بیش از هر چیز به مهارتهای مبتنی بر دانش و تواناییِ به کارگیری اطلاعات وابسته است به دنبال افزایش تقاضا برای آموزش عالی و نیاز کشورهای درحال توسعه به نیروی انسانی ماهر و تولید علم، مراکز آموزش عالی در اکثر کشورها رشد قابل توجهی داشته است. در طول دو دهه گذشته در ایران نیز دانشگاه های دولتی، نیمه دولتی، آزاد و غیرانتفاعی بسیاری تأسیس شده و سپس آمار دانشجو و رشته های مختلف تحصیلی در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری رشد قابل توجهی داشته است. شاید تصور بر این است که افزایش تعداد دانشجو، ساده ترین راه برای توسعه است. کلیه شواهد موجود در کشورهای کم توسعه و درحال توسعه حاکی از آن است که افزایش دسترسی به آموزش عالی بدون توجه به کیفیت، به پیشرفت یک کشور کمک چندانی نمی کند. همزمان با رشد کمّی آموزش عالی، حساسیت و دغدغه متقاضیان آموزش عالی،
ذینفعان، دانشجویان و سایر مراکز مرتبط با آموزش عالی نسبت به کیفیت آن در حال افزایش است (کریمیان و همکاران،۱۳۹۰، ۸-۷)
۱-۸حدود مطالعاتی تحقیق
۱-۸-۱ قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی تحقیق دانشگاه های پیام نور استان مرکزی در نظر گرفته شده است.
۱-۸-۲ قلمرو زمانی تحقیق
حدود زمانی تحقیق از تاریخ اردیبهشت ۱۳۹۳ تا آبان ماه ۱۳۹۳ در نظر گرفته شده است.
۱- ۹ تعریف واژگان و اصطلاحات
فرهنگ کیفیت محوری: زیرمجموعه ای از فرهنگ سازمانی به شمار می رود که هدف آن ارتقاءمستمر کیفیت است(بازرگان، ۱۳۸۷).
نگرش مثبت نسبت به تغییر: تعامل عواطف، شناختها و گرایشهای رفتاری با توجه به چیزی، فردی یا گروهی دیگر، یک رخداد یک فکر و مانند آن است. نگرش را پاسخ از پیش کسب شده کاملا موافق یا مخالف نسبت به یک چیز نیز تعریف کرده اند (۱۹۸۳Ruch,)
نوآوری^[۱]: ریسک‌پذیری سازمان و رغبتی که به این امر نشان می‌دهد و میزان تشویق افراد به خلاقیت و نوآوری است.
بهبود مستمر کیفیت: دیدگاه یا نگرشی است که بهبود را بصورت قدم به قدم وگام به گام دنبال میکند
مدیریت دانش: مک کلند معتقد است که مدیریت دانش یعنی استفاده خلاق و موثر و کارآمد از کلیه دانش ها و اطلاعات در دسترس سازمان به نفع مشتری و در نتیجه به سود خود سازمان.به طور خلاصه مدیریت دانش فرایندی است که سازمان ها ارزش دارایی های فکری خود را براساس دانش تولید می کنند (ملکی پور و همکاران،۱۳۹۲، ۲).