* تصدیق اصالت و مجاز شناسی کاربر.
* محکم سازی بستر سیستم عاملی و سرویس های پایه.
* استفاده از ضد بد افزارها.
* رمزنگاری داده برای حفظ محرمانگی و یکپارچگی .

* حفظ امنیت فیزیکی سرور.
* پیاده سازی خط مشی های راهبری امن سرور.
* مانیتورینگ امنیت سرور.
۲-۲-۱۳-۴. امنیت رسانه انتقال
* پیشگیری از شنود ارتباط با بهره گرفتن از رمزنگاری.
* مقابله با جعل هویت و حملات فردی در میان.
* ایجاد کانال امن بر بستر شبکه های عمومی.
* جلوگیری از تغییرات غیر مجاز داده ها در هنگام انتقال یا شناسایی آن ها.
۲-۲-۱۳-۵. امنیت سمت کاربر
* محافظت در برابر بدافزارهایی مانند keylogger ، ویروس ها با بهره گرفتن از ضد بد افزارها.
* مقابله با Phishing و جملات مبتنی بر مهندسی اجتماعی.
* آگاهی رسانی و آموزش کاربر.
* تصدیق اصالت چند عامله.
* شاخص های امنیتی نرم افزار (لامعی و تعویذی ، ۱۳۹۰).
۲-۲-۱۴.خود اثر بخشی استفاده از رایانه
خود اثر بخشی استفاده از رایانه به معنی میزان توانایی فرد در استفاده از رایانه تلقی می شود. آن ها نشان دادند که خود اثر بخشی استفاده از رایانه یکی از تعیین کنندگان اصلی استفاده از سیستم های اطلاعاتی است (کامپیو و هاگینز ،۱۹۹۵).
در سال ۱۹۸۷ بیان شد که خود اثر بخشی استفاده از رایانه تعیین کننده مهم نیات رفتاری است. به طور کلی ، در تحقیقات گذشته ، رابطه مثبت بین تجربیات کار با فن آوری کامپیوتر و پیامدهای آن مانند تاثیر بر استفاده از کامپیوتر مورد تایید قرار گرفته شده است (هیل و اسمیت و مان،۱۹۸۷).
۲-۲-۱۵. ریسک ادراکی
ریسک ادراکی را می توان به عنوان ادراک از امکان رخداد پیامدهایی مغایر با پیامدهای مطلوب استفاده از
بانکداری اینترنتی در زمینه های روانی ، اجتماعی ، زمان ، حریم شخصی ، مالی و عملکردی تعریف نمود.
ریسک ادراکی در بافت بانکداری اینترنتی به امنیت و قابلیت اعتماد معاملات و تبادلات از طریق اینترنت اشاره دارد.
بسیاری از محققان ، متغیر ریسک ادراکی را به عنوان یکی از عوامل با اهمیت در پذیرش فن آوری شناسایی کرده اند. ادراک از ریسک تاثیر عمیقی بر ارزیابی ، انتخاب و رفتار مصرف کنندگان دارد
( محمودی میمند و فروزنده دهکری ، ۱۳۸۸).
فقدان امنیت و نگرانی در مورد حریم خصوصی به عنوان عمده ترین مانع در پذیرش فن آوری تشخیص داده شده اند. ریسک ادراکی در سطوح بالاتر عدم اطمینان و با افزایش احتمال پیامدهای منفی ، افزایش می یابد ( محمودی میمند و فروزنده دهکری ، ۱۳۸۸).
شواهد نشان می دهد که ریسک ادراکی عامل مهمی در رفتار خرید از طریق اینترنت است. به دلیل عدم وجود تماس شخصی ، عدم امکان ارزیابی محصولات فیزیکی ، عدم عقد قرارداد یا خدمات پس از فروش ، امنیت نامطمئن در تبادلات و عدم حفظ حریم خصوصی ، اینترنت ماهیتاً محیط پر مخاطره ای است.
۲-۲-۱۶. اعتماد مشتری
اعتماد از زمان آغاز تاریخ انسان ها و وجود تعاملات اجتماعی انسان وجود داشته است. تقریبا هر جنبه ای از زندگی یک فرد بر اساس نوعی اعتماد است. با این حال ، در حال حاضر محققان در عملیاتی کردن این که دقیقا چه چیزی اعتماد است مشکل دارند و آن ها حتی در تعاریف اولیه هم با هم اختلاف دارند ( وانگ و امورین^[۷۲]، ۲۰۰۵).
هم چنین ، اعتماد را به عنوان پذیرش و تایید و یا به عنوان ابزاری که منجر به کاهش پیچیدگی می گردد، تعریف می نماید (مارش ،۱۹۹۴).
تعداد تعاریف زیادی که از اعتماد در ادبیات وجود دارد به احتمال زیاد با توجه به دو دلیل است . اول ، اعتماد یک مفهوم انتزاعی است . دوم ، اعتماد یک مفهوم چند وجهی که دارای ابعاد شناختی ، عاطفی و رفتاری است (وانگ و امورین ، ۲۰۰۵).
در رشته مدیریت نیز ، اعتماد به شدت در زمینه های سازمانی مورد مطالعه قرار گرفته است. محققان نقش و اهمیت اعتماد در سازمان ها را مورد بررسی قرار داده اند. همان طور که ترکیب نیروی کار در تغییر تنوع و ساختار سازمانی افزایش می یابد ، اعتماد نیز به عنوان یک مکانیزم کنترل که کارکنان را قادر به همکاری باهم برای تولید بیشتر و موثر می سازد شناخته می شود (مایر ، دیویس ، اسکورمن^[۷۳]، ۱۹۹۵).
با ظهور تجارت الکترونیک و انجام مبادلات گسترده از طریق آن ، بحث اعتماد الکترونیک در تجارت الکترونیک مطرح می گردد و دائما بر اهمیت آن افزوده می شود . اعتماد الکترونیکی به نگرش فردی مورد انتظار در یک وضعیت پر خطر بر خط است که از آسیب پذیری فرد سوء استفاده نخواهد شد. هم چنین اعتماد الکترونیک در بانکداری الکترونیک به تمایل مشتریان به انجام امور بانکی به صورت بر خط است. با این انتظار که بانک به تعهدات خود عمل خواهد کرد و از توانایی های نظارتی و کنترلی خود سوء استفاده نخواهد کرد (یوسافزی^[۷۴] و همکاران ، ۲۰۰۵).
۲-۲-۱۶-۱. اهمیت اعتماد
ایجاد اعتماد الکترونیکی به عنوان اولیه مرحله و زیر بنای شکل گیری یک تعامل الکترونیکی است. دلیل اهمیت اعتماد در مباحث الکترونیک و تعاملات الکترونیکی به دلیل بالاتر بودن سطح عدم قطعیت تراکنش اقتصادی تجارت الکترونیک نسبت به تجارت سنتی و عدم قابلیت کاربرد بسیاری از راه کارهای ایجاد اعتماد دنیای سنتی در فضای تجارت الکترونیک است.
تراکنش های اقتصادی در دنیای اینترنت ، ریسک های متعددی به همراه دارد. این ریسک ها یا در ارتباط با زیر ساخت های تکنولوژی در تبادل اطلاعات ( عدم قطعیت های وابسته به سیستم ) بوده و یا این که در ارتباط با عوامل دخیل در تراکنش های اینترنتی (عدم قطعیت های وابسته به تراکنش) است. اعتماد در فعالیت های الکترونیکی ، عدم اطمینان و ریسک اجتناب ناپذیر است و طرفین در فرایند مبادله غایب هستند. محیط اینترنت دارای تمامی این ویژگی ها است که باعث افزایش عدم اطمینان شده و امکان مشاهده طرف مقابل وجود ندارد و به دلیل اهمیت اعتماد در محیط اینترنت ، اعتماد عامل اصلی در رشد تجارت الکترونیکی و خصوصا بانکداری الکترونیک است ( استلیک ، ۲۰۱۱).
۲-۲-۱۶-۲. مشخصات اعتماد
اعتماد آنلاین دارای ویژگی های مشابه به اعتماد آفلاین است ، اما برخی تفاوت مهم وجود دارد که در یک محیط آنلاین منحصر به فرد هستند. این تفاوت ها می تواند به عنوان نقطه شروع برای جستجوی عمیق تر از ماهیت اعتماد در زمینه های آنلاین باشد. ویژگی های اعتماد آنلاین به شرح زیر است:
اعتماد کننده و اعتماد شونده : این ها دو عنصر حیاتی ایجاد رابطه اعتماد در دنیای آن لاین هستند ، اما آن ها در مورد افراد خاصی کاربرد دارند. در موقعیت آف لاین ، وضعیت اعتماد کننده و اعتماد شونده می تواند توسط اشخاص زیادی پر شود در حالی که در اعتماد آن لاین اعتماد کننده معمولا مشتری است که از وب سایت استفاده می کند و اعتماد شونده نیز کسی است که وب سایت تجارت الکترونیک یا به طور دقیق تر تاجری است که این وب سایت را ارائه کرده است. گاهی اوقات ، فن آوری (عمدتا اینترنت) به خودی خود یک شکلی از اعتماد است.
آسیب پذیری : به خاطر پیچیدگی و ناشناخته بودن تجارت الکترونیک ، تجار می توانند به شیوه ای غیر قابل پیش بینی در اینترنت عمل کنند. مصرف کنندگان اغلب در مورد ریسک های ارائه شده و نتایج کامل آن ها در هنگام معاملات آن لاین اطمینان ندارند.
رفتار ناشی از اعتماد : اعتماد مصرف کننده در تجارت آن لاین باعث ایجاد دو نوع خاص از عمل مصرف کننده می شود. ۱- خرید آن لاین از تاجر که اغلب شامل کارت اعتباری و اطلاعات شخصی در معامله است. ۲- تماشای فروشگاه الکترونیکی بازرگان است.
موضوعیت ذهنی : مانند اعتماد آف لاین که به تفاوت های فردی و عوامل موقعیتی مربوط است. اعتماد آن لاین نیز ذاتا یک موضوع ذهنی است . سطح اعتماد کافی و مورد نظر برای هر فرد جهت انجام مبادلات آن لاین متفاوت است. هم چنین مردم نگرش های متفاوتی به تکنولوژی و ماشین آلات دارند.
۲-۲-۱۶-۳. عوامل موثر بر اعتماد
۲-۲-۱۶-۳-۱. متغیرهای فردی
منظور از متغیرهای فردی متغیرهایی است که در رابطه با خود مشتری بوده و بر اعتماد وی در تجارت الکترونیک موثر است ، آن ها به عوامل شخصیتی ، مهارتی و نگرشی به عنوان عوامل موثر بر اعتماد توجه کرده اند (حسینی و همکاران ، ۱۳۷۸).
هم چنین در مدل فرایند محور چند بعدی ایجاد اعتماد ، به بعد رفتار مصرف کننده اشاره کرده اند و به ویژگی های فردی نظیر ویژگی های جمعیت شناختی ، تجربه و … که بر رفتارهای اعتماد مصرف کنندگان موثر است توجه می کنند (کیم و همکاران، ۲۰۰۵).
سهولت و سودمندی ادراکی از عناصر کلیدی در توصیف پذیرش فن آوری اطلاعات و بانکداری اینترنتی از سوی مشتریان است (موتمنی و همکاران ، ۱۳۹۰).
آن ها سودمندی ادراکی را به صورت زیر تعریف کرده اند : « سودمندی ادراکی میزانی که افراد تصور می کنند استفاده از یک تکنولوژی خاص سبب بهبودی عملکرد وی در سازمان می شود و یا به انجام بهتر کار کمک می کند ، این کمک می تواند از طریق کاهش زمان انجام وظیفه یا ارائه اطلاعات به هنگام باشد.» تحقیقات نشان می دهد که سودمندی ادراکی بر قصد استفاده افراد از خدمات بانکداری الکترونیک تاثیر دارد. در واقع می توان این طور بیان نمود که دلیل استفاده افراد از سیستم بانکداری اینترنتی آن است که آن ها این سیستم را برای انجام معاملات بانکی خود مفید می دانند. با توجه به تحقیقات فوق فرضیات اول و دوم این گونه بیان می شوند:
H1. نگرش مشتریان بر اعتماد مشتریان تاثیر مثبت دارد.
H2. مهارت مشتریان بر اعتماد مشتریان تاثیر مثبت دارد.
۲-۲-۱۶-۳-۲. متغیرهای مربوط به سازمان
متغیرهای مربوط به شرکت ، متغیرهایی که مرتبط با خود شرکت و یا وب سایتی که به ارائه خدمات به صورت بر خط می پردازد می باشند. در برخی مطالعات به نقش و اهمیت عوامل مربوط به طراحی تارنما توجه کرده اند و نوع و شیوه طراحی تارنما را عامل ایجاد اعتماد در مشتریان می دانند (وانگ و امورین ،۲۰۰۵).
چهارچوب ارائه شده توسط این پژوهشگران به این شرح می باشد :
بعد گرافیکی : این بعد بیان گر عوامل طراحی گرافیکی است که مشتریان برای اولین بار با آن برخورد می کنند. بر اساس تحقیقی در کره اعلام کرده اند که نماهنگ های اصلی و رنگ زمینه بر قابلیت اعتماد وب سایت تاثیر می گذارد (کیم و مون ،۱۹۹۸).