(منبع: اشرفی و فهیمی فر، ۱۳۹۰)

• • 1. 1. شاخص شروع یک کسب و کار

     

     

این شاخص کل فرایندی را که یک کارآفرین به منظور تاسیس یک شرکت تا بهره برداری رسمی برای شروع یک کسب و کار تجاری، خدماتی و یا صنعتی انجام می دهد، ارزیابی می کند. نمودار (۲-۵) ارائه دهنده شاخص شروع یک کسب و کار بین کشورهای مورد مطالعه در سال های (۲۰۱۲-۲۰۰۷) می باشد. همان طور که مشاهده می شود پس از عراق کشور تاجکستان بالاترین رتبه و کشور افغانستان کمترین رتبه را دارا می باشند. در بین کشورهای مورد مطالعه، عربستان سعودی بیشترین میزان بهبود را در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۷ با ۱۴۶ پله ارتقاء دارا بوده و کشور کویت با ۳۸ رتبه کاهش در این سالها با بیشترین میزان نزول مواجه بوده است.

نمودار ۲-۵) شاخص شروع یک کسب و کار کشورهای همسایه ایران در سالهای (۲۰۱۲-۲۰۰۴)
در رابطه با رتبه بندی در منطقه در سال ۲۰۰۷ کشور افغانستان رتبه یک و در سال ۲۰۱۲ عربستان و ارمنستان این رتبه را به خود اختصاص داده اند و یمن و عراق به ترتیب در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ بالاترین رتبه را به خود اختصاص داده اند. لازم به ذکر است که رتبه ایران بین کشورهای منطقه برای هر دو سال ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ به ترتیب برابر با ۷ و ۸ بوده است (اشرفی و فهیمی فر، ۱۳۹۰: ۱۸).
.

نمودار۲-۶) رتبه بندی منطقه ای شاخص شروع یک کسب و کار در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲
همان طور که مشاهده می شود جدول (۲-۷) زیر شاخص های مرتبط با شاخص شروع یک کسب و کار را در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۲ در کشورهای مورد مطالعه ارائه نموده است. منظور از تعداد مراحل در شاخص شروع کسب و کار تعداد موانع و مراحل قانونی است که یک سرمایه گذار به منظور شروع کسب و کار با آنها مواجه می شود. از منظر زیر شاخص مراحل در سال ۲۰۰۴ کشور آذربایجان و در سال ۲۰۱۲ کشور کویت بیشترین میزان را دارا بوده، به عبارتی تعداد مراحل شروع یک کسب و کار در این کشورها طولانی‎تر از بقیه می باشد. در سال ۲۰۰۴ کشور لبنان و در ۲۰۱۲ قرقیزستان در رابطه با زیر شاخص مراحل کمترین میزان را به خود اختصاص داده اند. در مقام مقایسه بین سال های (۲۰۱۲- ۲۰۰۴) بیشترین میزان بهبود در رابطه با زیر شاخص مراحل متعلق به کشور عربستان به میزان ۱۰ واحد می باشد به گونه ای که از عدد ۱۳ به عدد ۳ رسیده است و کمترین میزان تغییر مربوط به کشورهای کویت و لبنان با یک واحد تغییر می باشد. کشور ایران نیز با ۳ واحد کاهش در این سال ها مواجه بوده که نشان دهنده بهبود شرایط این زیر شاخص در کشور می باشد (اشرفی و فهیمی فر، ۱۳۹۰: ۲۱).
از زیر شاخص های دیگر شروع کسب و کار، تعداد روزها می باشد که هر چه این عدد بیشتر باشد نشان دهنده طولانی تر بودن زمان لازم برای شروع کسب و کار می باشد. در رابطه با تعداد روزهای کاری لازم برای انجام فرایند شروع یک کسب و کار در سال ۲۰۰۴ کشور ارمنستان و در سال ۲۰۱۲ عربستان کمترین میزان را به خود در بین کشورها اختصاص داده اند. بیشترین میزان این شاخص در سال ۲۰۰۴ متعلق به کشور آذربایجان و در سال ۲۰۱۲ متعلق به کشور عراق می باشد. کشور آذربایجان با کاهش ۹۷ روز از تعداد روزهای کاری لازم برای انجام فرایند بیشترین میزان بهبود را در این شاخص داشته است، به گونه ای که از ۱۰۵ روز در سال ۲۰۰۴ به ۸ روز در سال ۲۰۱۲ رسیده و کشورهای کویت و پاکستان با ۳ روز کاهش کمترین میزان تغییر را به خود اختصاص داده اند. کشور ایران نیز با۲۱ روز کاهش از ۲۹ روز در سال ۲۰۰۸ به ۸ روز در سال ۲۰۱۲ رسیده است.
منظور از هزینه در شروع کسب و کار آن میزان هزینه ای (بر حسب دلار) است که یک کار آفرین طی مراحل شروع یک کسب و کار باید بپردازد و در نتیجه هر چه این مقدار بالاتر باشد احتمال ثبت کسب و کار کاهش می یابد. سهم هزینه شروع یک کسب و کار از درآمد سرانه کشور یمن در سال ۲۰۰۴ برابر با ۲۵۷ و در سال ۲۰۱۲ در کشور عراق برابر با ۷/۱۱۵ می باشد که در مقام مقایسه بیشترین میزان را از این منظر داشته اند. حداقل میزان این زیر شاخص در سال ۲۰۰۴ متعلق به کویت و در سال ۲۰۱۲ متعلق به قزاقستان می باشد. بیشترین میزان تغییر در این زیر شاخص در سال ۲۰۱۲ نسبت به ۲۰۰۴ مربوط به کشور یمن و کمترین میزان تغییر متعلق به کویت می باشد. البته لازم به ذکر است کشور کویت از منظر هزینه کمترین میزان را دارا می باشد. ایران نیز با ۷/۲ کاهش در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۴ مواجه بوده است (اشرفی و فهیمی فر، ۱۳۹۰).
منظور از حداقل سرمایه لازم مقدار سرمایه ای است که سرمایه گذار می بایست پیش از ثبت کسب و کار در حساب بانکی خود سپرده گذاری کند. این حساب در خلال فرایند ورود به کسب و کار مسدود می شود و در بسیاری از کشورها تا زمان انحلال هویت حقوقی همچنان مسدود می ماند و هر چه قانون شروع کسب و کار این مقدار سرمایه بیشتر وضع کند کار آفرینان کوچکتر و دارای سرمایه کمتر از حیطه کسب و کار خارج می شوند. کشور های سوریه و عمان به ترتیب در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۲ بیشترین میزان حداقل سرمایه مورد نیاز به صورت درصدی از درآمد سرانه را دارا بوده اند که این امر گویای آنست که در این کشورها بیشترین میزان سرمایه با دیگر کشورهای مورد بررسی به منظور شروع یک کسب و کار لازم و ضروری است. در مقایسه با سال ۲۰۰۴ کشور سوریه بیشترین میزان کاهش حداقل سرمایه را مواجه بوده که بیانگر بهبود شرایط سرمایه گذاری در این کشور از منظر این شاخص می باشد. کشور ازبکستان نیز با ۲/۴ افزایش در میزان سرمایه گذاری در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۴ مواجه بوده که از این منظر تنها کشور منطقه می باشد که دارای افزایش در این زیر شاخص بوده است. کشور ایران نیز با ۸/۱ کاهش در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۴ مواجه بوده است.
جدول ۲-۷. زیر شاخص های شروع یک کسب و کار کشورهای همسایه ایران در سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۲

(منبع: اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، ۱۳۹۱)

1. 1. شاخص اخذ مجوز

در رابطه با شاخص اخذ مجوزها بیشتر توجه بانک جهانی مبتنی بر فرایند های عملیاتی مربوط به اخذ مجوزهای بخش ساختمان و همچنین امور مربوط به انشعابات آب، برق و گاز می باشد. این شاخص میزان سهولت یا سختی تعامل با مراجع قانونی صادر کننده مجوزهای ساخت را بررسی می کند. نمودار (۲-۷) ارائه دهنده شاخص اخذ مجوزها بین کشورهای مورد مطالعه در سال های (۲۰۱۲-۲۰۰۷) می باشد. همان طور که مشاهده می شود، کشور آذربایجان بیشترین میزان و عربستان سعودی کمترین میزان این شاخص را طی سال ها به خود اختصاص داده اند. در بین کشورهای مورد مطالعه، قرقیزستان بیشترین میزان بهبود را در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۷ با ۸۱ پله ارتقائ دارا بوده به گونه ای که از رتبه ۱۴۳ به ۶۲ رسیده و کشور تاجکستان با ۹۲ رتبه کاهش از رتبه ۸۵ در سال ۲۰۰۷ به رتبه ۱۷۷ رسیده است. ایران نیز با ۳ پله بهبود در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۷ مواجه بوده است.

نمودار ۲-۷) شاخص اخذ مجوزهای کشورهای همسایه ایران در سال های (۲۰۱۲- ۲۰۰۷)
از منظر رتبه بندی منطقه ای در سال ۲۰۰۷ کشور ارمنستان رتبه یک و در سال ۲۰۱۲ عربستان این رتبه را به خود اختصاص داده است و مصر و تاجکستان به ترتیب در سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ بالاترین رتبه را دارا بوده اند. لازم به ذکر است که رتبه ایران بین کشور های منطقه برای هر دو سال ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ برابر با ۱۸ بوده است.

نمودار ۲-۸) رتبه بندی منطقه ای شاخص اخذ مجوز در سال های ۲۰۰۷ و۲۰۱۲
جدول (۲-۸) زیر شاخص های مرتبط با شاخص اخذ مجوز را در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ در کشورهای مورد مطالعه ارائه نموده است. منظور از تعداد مراحل در شاخص اخذ مجوزها آن تعداد مراحل مقرراتی می‎باشد که به منظور عملیاتی نمودن فعالیت، می بایست توسط سرمایه گذار و یا کار آفرین رعایت شود و این فرایندها شامل عملیات بخش ساختمان اعم از اخذ مجوزها، پروانه های لازم، تکمیل فرمها، رعایت دستورالعملهای بازرسی مقررات ایمنی و اقدامات به انشعابات آب، برق، گاز و… می باشد. به تبع آن، هر چه تعداد مراحل بیشتر باشد تمایل برای سرمایه گذاری در کسب و کار کمتر می شود. بیشترین میزان زیر شاخص مراحل در سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ متعلق به کشور قزاقستان و کمترین آن متعلق به کشور پاکستان در سال ۲۰۰۶ و عربستان سعودی در سال ۲۰۱۲ می باشد. در مقام مقایسه بین سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۰۶ بیشترین میزان بهبود در رابطه با زیر شاخص مراحل متعلق به کشور قرقیزستان به میزان ۱۰ واحد است به گونه ای که از عدد ۲۲ به عدد ۱۲ رسیده است.
جدول ۲-۸) زیر شاخص های اخذ مجوز کشورهای همسایه ایران در سا لهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲

(منبع: اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، ۱۳۹۱)
منظور از زمان اخذ مجوزها تعداد روزهایی است که یک کارآفرین برای اخذ مجوز می بایست صرف نماید، بنابراین هرچه این زمان کمتر باشد تمایل برای سرمایه گذاری در کسب وکار بیشتر می شود. در رابطه با زیرشاخص مدت زمان لازم برای انجام فرایندکشور ایران بیشترین میزان بهبود را کسب کرده به گونه ای که با ۳۴۹ واحد بهبود از ۶۶۹ روز به ۳۲۰ روز کاهش یافته که این امر گویای بهبود زمان لازم برای اخذ مجوز در کشورمان نسبت به گذشته می باشد. بیشترین میزان زمان لازم برای اخذ مجوز در سال ۲۰۰۶ متعلق به ایران و کمترین آن مربوط به امارات متحد ه عربی بوده و در سال ۲۰۱۲ بیشترین میزان مربوط به افغانستان و کمترین آن همانند سال ۲۰۰۶ به کشور امارات متحده عربی متعلق می باشد.
منظور از هزینه آن مقدار پولی (برحسب دلار) است که برای اخذ مجوز باید صرف شود و هرچه این هزینه کمتر باشد تمایل کارآفرینان برای ایجاد کسب و کار بیشتر می شود. سهم هزینه شاخص اخذ مجوز ازدرآمد سرانه کشور افغانستان در سا لهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ بیشترین میزان را به خود اختصاص داده و کمترین آن در سال ۲۰۰۶ مربوط به کشور آذربایجان و در سال ۲۰۱۲ متعلق به کشور امارات متحده عربی می باشد. بیشترین میزان بهبود در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۶ متعلق به کشور افغانستان و بدترین شرایط مربوط به کشور آذربایجان است. ایران نیز با۶/۴۸۶ واحد بهبود در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۶ در رابطه با این زیرشاخص روبرو بوده است.
۳) شاخص حمایت از سرمایه گذاران
این شاخص دارای چهار مؤلفه شفافیت معاملات (انتشار اطلاعات)، مسئولیت مدیران، توانایی سهامداران درشکایت علیه سوء رفتار و تدبیر مدیران و مسئولین (سهولت شکایت سهامداران) و حمایت از سرمایه گذاران می باشد. دامنه ارزش گذاری این مؤلفه ها بین ۰ تا ۱۰ می باشد. نمودار(۲-۹) ارائه دهنده شاخص حمایت از سرمایه گذاران در سال های (۲۰۱۲ – ۲۰۰۷) در کشورهای همسایه ایران می باشد. با توجه به نمودار، ایران پس از کشور افغانستان، بیشترین میزان را در رتبه شاخص مذکور به خود اختصاص داده و نشانگر ضعف این شاخص در ایران نسبت به دیگر کشورهای منطقه می باشد. کمترین میزان این شاخص متعلق به قرقیزستان بوده و در نتیجه این کشور دارای عملکرد بهتری نسبت به دیگر کشورهاست. کشور تاجیکستان بین سال های مورد بررسی بیشترین میزان بهبود را در رابطه با این شاخص داشته به گونه ای که از رتبه ۱۷۲ جهانی در سال ۲۰۰۷ به رتبه ۶۵ در سال ۲۰۱۲ رسیده است. کشور عمان نیز بیشترین میزان تنزل را بین این سال ها شاهد بوده به گونه ای که از رتبه ۶۰ در سال ۲۰۰۷ به رتبه ۹۷ رسیده است. کشور ایران نیز با ۱۰ پله نزول از رتبه ۱۵۶ جهانی در سال ۲۰۰۷ به رتبه ۱۶۶ در سال ۲۰۱۲ رسیده که نشانگر بدترشدن شرایط حمایت از سرمایه گذاران است.

نمودار ۲-۹) شاخص حمایت از سرمایه گذاران کشورهای همسایه ایران در سا لهای (۲۰۱۲ – ۲۰۰۷)
همان طور که در نمودا (۲-۱۰) مشاهده می شود، افغانستان در سا لهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ بیشترین رتبه را بین کشورها به خود اختصاص داده است. کویت و پاکستان در سال ۲۰۰۷ و قزاقستان در سال ۲۰۱۲ بهترین رتبه را دارا بود ه اند. ایران نیز از این حیث در سال ۲۰۰۷ دارای رتبه ۱۸ بوده و در سال ۲۰۱۲ با یک پله نزول به جایگاه ۱۹ رسیده است.

نمودار ۲-۱۰) رتبه بندی منطقه ای شاخص حمایت از سرمایه گذاران در سا لهای ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲
جدول (۲-۹) ارائه دهنده زیرشاخص های مرتبط با شاخص حمایت از سرمایه گذاران در سا لهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ می باشد. از زیرشاخص های حمایت از سرمایه گذاران، انتشار اطلاعات می باشد و دارای دامنه صفر تا ده است و هرچه رقم آن بالاتر باشد نشا ن دهنده عملکرد بهتر است. کشور لبنان در رابطه با زیرشاخص انتشاراطلاعات، در سال ۲۰۰۶ بیشترین میزان این شاخص را دارا بوده و در سال ۲۰۱۲ کشورهای ترکیه، لبنان، قزاقستان و عربستان سعودی بیشترین رتبه را به خود اختصاص داد ه اند، بنابراین از منظر این زیرشاخص شرایط خوبی را نسبت به کشورهای دیگر منطقه دارا هستند. در سال ۲۰۰۶ کمترین میزان این زیرشاخص به کشور تاجیکستان و در سال ۲۰۱۲ نیز کشور افغانستان مربوط است. بیشترین میزان بهبود مربوط به کشور تاجیکستان است، به گونه ای که از صفر در سال ۲۰۰۶ به ۸ در سال ۲۰۱۲ رسیده است. ایران نیز از این حیث تغییری را شاهد نبوده به گونه ای که در هر دو سال مورد بررسی میزان ۵ را به خود اختصاص داده است.
دامنه زیرشاخص مسئولیت مدیران از صفر تا ده می باشد، هرچه این رقم بالاتر باشد وسعت بیشتر شاخص مسئولیت مدیر را نشان داده و در نتیجه نشا ن دهنده عملکرد بهتر می باشد. در سال ۲۰۰۶ کشور تاجیکستان و در سال ۲۰۱۲ ازبکستان، لبنان و افغانستان کمترین عدد را به خود اختصاص داده و این امر بیانگر آنست که کشورهای ذکرشده عملکرد خوبی را در رابطه با این زیرشاخص نداشته اند. کویت، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در سال ۲۰۰۶ و عربستان سعودی در سال ۲۰۱۲ بیشترین میزان این شاخص را به خود اختصاص داده و در نتیجه دارای عملکرد بهتری در مقایسه با سایر کشورهای مورد بررسی بود ه اند. بیشترین میزان بهبود مربوط به کشور قرقیزستان بوده که از میزان یک به هفت در سال ۲۰۱۲رسیده است. کشور ایران نیز از منظر این زیرشاخص با تغییری مواجه نشده است.
یکی دیگر از زیرشاخص های حمایت از سرمایه گذاران، شاخص سهولت دادخواست سهامداران می باشد و دارای دامنه صفر تا ده است، به گونه ای که ارقام بالاتر بیان کننده توان بیشتر سهامداران برای تعقیب قانونی سوء رفتار مدیران و عملکرد بهتر شاخص حمایت از سرمایه گذاران می باشد. قرقیزستان درسال ۲۰۰۶ و قزاقستان در هر دو سال ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ بیشترین میزان را در رابطه با زیرشاخص سهولت دادخواست سهامداران داشت ه اند و کمترین میزان این زیرشاخص نیز مربوط به ایران است. این امر نشانگر آنست که در کشور توجه لازم به سهولت و آسانی شکایت از سهامداران نشده است. تاجیکستان و عربستان سعودی با یک پله ارتقاء بیشترین میزان افزایش را بین کشورها داشته اند و قرقیزستان نیز با یک پله کاهش مواجه شده است و دیگر کشورها از لحاظ این شاخص تفاوتی در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۶ نکرده اند. دامنه شاخص حمایت از سرمای ه گذاران از صفر تا ده می باشد، هرچه این ارقام بالاتر باشد جذب سرمایه گذاران در آن کشور بیشتر خواهد بود. کویت و پاکستان در سال ۲۰۰۶ بالاترین رتبه و افغانستان پایین ترین رتبه را بین کشورهای مورد بررسی از منظر شاخص حمایت از سرمای ه گذاران دارا بوده اند و در سال ۲۰۱۲ قراقستان بیشترین و افغانستان کمترین میزان را به خود اختصاص داده اند. آذربایجان با بیشترین میزان تغییر در این سال ها مواجه بوده، به گونه ای که از ¾ به ۷/۶ رسیده است. ایران نیز از این حیث دچار تغییری نشده و در هر دو سال میزان ۳ را به خود اختصاص داده است.
جدول۲-۹) زیرشاخص های حمایت از سرمایه گذاران کشورهای همسایه ایران در سا لهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲

اساتید مشاور: دکتر علی فضل‌آراء – مهندس حسین پاشا

درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: مهندسی شیلات گرایش: فرآوری آبزیان و کنترل کیفی مواد غذایی دریایی

محل تحصیل: دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

دانشکده : علوم دریایی و اقیانوسی

تاریخ فارغ التحصیلی: ۷ / ۳ / ۱۳۸۶

چکیده
در این تحقیق تغییرات برخی شاخص‌های شیمیایی و میکروبیولوژیکی کیفیت در ماهی هامور معمولی (Epinephelus coioides) در روزهای صفر، ۳، ۶، ۹، ۱۲، ۱۵ و ۱۸ به مدت ۱۸ روز نگهداری در یخ مورد بررسی قرار گرفت. از بین شاخص‌های شیمیایی، TMA و pH با گذشت زمان نگهداری روند افزایشی نشان دادند، اما هیستامین در طی دوره نگهداری ابتدا روند افزایشی داشت اما از روز پانزدهم کاهش قابل ملاحظه‌ای در غلظت آن مشاهده گردید که این کاهش تا پایان دوره نگهداری ادامه داشت. بین مقادیر شاخص‌های شیمیایی کنترل کیفیت در اولین روز و آخرین روز نگهداری اختلاف معنی‌داری وجود داشت (۰۵/۰ p<). باکتری‌های سرمادوست تغییرات یکنواخت‌تری نسبت به باکتری‌های مزوفیل نشان دادند و با گذشت زمان باکتری‌های غالب در یخ را تشکیل دادند. باکتری‌های مزوفیل در طی دوره نگهداری نوسانات کاهشی و افزایشی داشتند به طوری که در روز پانزدهم یک کاهش در تعداد آنها مشاهده شد، اما از روز هجدهم مجدداً روند افزایشی در پیش گرفتند. شاخص‌های میکروبیولوژیکی در اولین روز و آخرین روز نگهداری اختلاف معنی‌داری در تعداد آنها مشاهده گردید (۰۵/۰ p<). بر طبق آزمون رگرسیون خطی هیستامین بیشترین ارتباط را با باکتری‌های مزوفیل (۰۵/۰ p<، ۷۶/۰R²=)، TMA با روز نگهداری و باکتری‌های سرمادوست (۰۵/۰ p<، ۹۸/۰R²=)، و pH با روز نگهداری و باکتری‌های مزوفیل (۰۵/۰ p<، ۹۶/۰R²=)، داشت.

کلید واژه: کنترل کیفیت، شاخص‌های شیمیایی، بار باکتریایی، زمان ماندگاری، هامور معمولی Epinephelus coioides

مقدمه
امروزه با توجه به رشد روزافزون جمعیت جهان، مسئله تأمین غذای سالم وکافی یکی از مسائل و مشکلات بحرانی بسیاری از کشورهای جهان، بویژه کشورهای در حال توسعه می باشد. در این میان مواد غذایی با منشأ دریایی از ارزش غذایی بالایی برخوردار بوده و توجه روزافزون بشر نیز برای مصرف چنین محصولاتی به خاطر اهمیت شان در تأمین منابع پروتئین حیوانی و پیشگیری از ناراحتی های قلبی و غنی بودن آنها از نظر اسیدهای چرب غیر اشباع و سایر مواد معدنی و قیمت مناسب و پیشرفت تکنولوژی در تولید انواع فرآورده های غذایی دریایی افزوده شده است (Anonymous, 2003).

ماهی هامور معمولی یکی ‌از مهم‌ترین ماهیان تجاری ‌در حوضه ‌خلیج‌فارس می باشد، این ماهیان به علت بازارپسندی بالا و صید نسبتاً آسان بوسیله تعداد زیادی از ادوات صیادی مانند گرگور در معرض فشار صید می‌باشند و این امر سبب کاهش ذخایر آن شده است. این ماهی با در نظر گرفتن ارزش اقتصادی‌ آن، به عنوان یک ماهی رایج و گرانقیمت در بازارهای خلیج فارس، هند، سنگاپور، هنگ کنگ و تایوان می باشد (Heemstra&Randall ۱۹۹۳ ).
بافت عضلانی از نظر کمی و کیفی مهمترین بافت گوشت ماهی و پروتئین‌های عضله از نظر ارزش تغذیه‌ای و کیفیت خوراکی مهمترین جزء ساختمانی این بافت محسوب می‌گردند. بر خلاف مواد شیمیایی خالص که همواره دارای ترکیبی ثابت هستند، عضلات ماهی همواره تحت تأثیر تغییراتی قرار دارند که در نتیجه بر هم کنش سیستم‌های مختلف ایجاد می‌گردند. در زمان حیات، تعادل بین این سیستم‌ها به صورت طبیعی برقرار می‌گردد ولی پس از صید ماهی و خروج آن از آب و همچنین در طول مراحل مختلف نگهداری در یخ و یا بصورت منجمد، به هم خوردن چنین تعادلی در آنها منجر به تغییراتی بدون بازگشت می‌شود، که این تغییرات می‌توانند بر کیفیت خوراکی و درجه مقبولیت محصول عرضه شده اثرات فراوان داشته باشند و ارزش اقتصادی آن را کاهش دهند (رضوی شیرازی، ۱۳۸۰).
پس از صید ماهی، شرایط نگهداری بر روی عرشه تأثیر زیادی بر روی کیفیت آن و بنابراین ارزش تجاری شان اعمال می نماید، به همین جهت کنترل این تغییرات در جهت حفظ و بهبود کیفیت محصول از جمله نکاتی است که همواره مورد توجه تولیدکنندگان قرار داشته باشد، بنابراین آگاهی کامل از چگونگی بروز این تغییرات به خصوص تغییرات بیو شیمیایی و میکروبی در ماهیان و سایر آبزیان در طی مراحل مختلف نگهداری جهت پیش‌بینی مدت زمان ماندگاری محصول و قابل مصرف بودن آن ضروری می باشد. در مقایسه با سایر مواد غذایی که از نظر پروتئینی غنی هستند غذاهای دریایی قابلیت فساد بیشتری دارند، زیرا این مواد دارای مقادیر زیادی ازت غیرپروتئینی هستند که به راحتی در اختیار باکتری ها قرار می‌گیرد و ایجاد فساد می کنند. از دلایل دیگر فسادپذیری ماهیان، می توان به اثر pH بر روی میکروارگانیسم های عامل فساد اشاره کرد که به علت کمبود کربوهیدرات‌ها در ماهیان، پس از مرگ، اسیدلاکتیک موجود در لاشه که در اثر فرایند گلیکولیز بیهوازی تولید می‌شود، به میزانی نیست که در هنگام جمود نعشی pH را کاملا کاهش دهد و pH معمولا به حدود ۵/۶-۳/۶ تنزل می یابد که در واقع مناسبترین pH برای رشد میکروارگانیسم ها است (فضل آرا و قائم مقامی، ۱۳۸۴).
جوهره علم مواد غذایی بر پایه شناخت عوامل فساد و نحوه کنترل آنها استوار است. توجه به کیفیت غذا، که در گذشته امری تجملی و در انحصار گروهی اندک بود، اکنون با فراوانی نسبی حاصل از پیشرفت های علمی و فنی تعمیم یافته و همگانی شدن آن جزو حقوق اولیه انسانی است. متغیرهای بسیاری، از جمله رعایت نکردن مسائل فنی و بهداشتی، تغییرات نامطلوبی درکیفیت و سلامت مواد غذایی نگهداری شده، ایجاد می کنند که ضمن به هدر رفتن منابع اقتصادی، سلامت جامعه را نیز به خطر می اندازد. در علم جدید بهداشت مواد غذایی، به منظور به دست آمدن نتیجه ای مناسب و قطعی در خصوص وضعیت و کیفیت یک محصول بر اساس روش های آماری و بر اساس آخرین تصمیمات و مطالعات سازمان های بهداشتی بین المللی نسبت به اجرای طرح های گوناگون، نمونه برداری از فرآورده ها و ارزیابی کیفی آنها بر اساس تغییرات میکروبی، شیمیایی، فیزیکی وحسی اقدام می شود که نتایج آن در رد یا قبول محصول و پیش بینی مدت زمان ماندگاری فرآورده ها قابل اطمینان است (فضل آرا، ۱۳۸۴). بنابراین افزایش تقاضای بازار و سودمندی قابل پیش بینی تجارت ماهیان خوراکی جزایر مرجانی که هامور معمولی نیز جزء ماهیان مرجانی می‌باشد، سبب شد که بسیاری از کشورهای آسیای جنوب شرقی و پاسیفیک به تجارت این ماهیان از طریق صید از دریا و آبزی پروری (Sadovy et al., 2003) بپردازند و از طرفی حمل ونقل غذاهای دریایی و سایر موادخام ماهی بطور جهانی افزایش یافته است، بنابراین پیش‌بینی اثرات نگهداری و شرایط توزیع بر روی کیفیت و زمان ماندگاری غذاهای دریایی در مدیریت نگهداری و حمل ونقل و نیز صادرات آنها می‌تواند نقش به سزایی داشته باشد (Tuominen and Esmark, 2003).
در کشور ما با توجه گستردگی منابع دریایی به خصوص در سواحل جنوبی آن ( بندر چابهار، بندرعباس، بوشهر و خوزستان) و امکان استفاده وسیع مردم از آن، متأسفانه تاکنون تحقیقات چندانی در زمینه کنترل کیفیت و مدت زمان ماندگاری ماهیان با ارزش و پرمصرف و سایر آبزیان و فرآورده‌های غذایی دریایی صورت نگرفته است، لذا در این تحقیق که می‌تواند زمینه‌ساز مطالعات بیشتر برای ارائه راهکارهای دقیق‌تر و مطمئن‌تر تعیین کیفیت منابع غذایی دریایی باشد، روند تغییرات شاخص‌های شیمیایی و میکروبیولوژیکی کیفیت در ماهی هامور معمولی مورد بررسی قرار گرفته است.
دلایل انتخاب ماهی هامور معمولی جهت انجام آزمایش
۱ - یکی از ماهیان خوش خوراک و مورد پسند برای مصرف‌کنندگان می‌باشد (INFOFISH, 1989).
۲ - از مهمترین ماهیان تجاری در حوضه خلیج‌فارس می‌باشد (Randall, 1995).
۳ - صید نسبتاً آسان آن در منطقه بوسیله ادوات صیادی مانند گرگور و قلاب (Huntsman et al., 1999).
۴ - نزدیک بودن به محل صید (هندیجان) به منظور دسترسی به نمونه های تازه.
اهداف
با توجه به اهمیت موضوع از برخی شاخص‌های شیمیایی و میکروبیولوژیکی کنترل کیفیت شامل هیستامین، تری‌متیل‌آمین و pH و نیز بار باکتریایی سرمادوست و مزوفیل به عنوان فاکتورهای مورد نظر در تعیین کیفیت ماهی هامور معمولی جهت رسیدن به اهداف ذیل در این پروژه استفاده شده است:
۱- اندازه‌گیری مقادیر عددی فاکتورهای مذکور و چگونگی تغییرات آنها در ماهی هامور معمولی در طی نگهداری در یخ
۲- بررسی تغییرات هیستامین، TMA، pH به همراه بار میکروبی در ماهی هامور معمولی در محدوده زمانی مورد نظر
۳- تعیین میزان همبستگی فاکتورهای شیمیایی(هیستامین، تری‌متیل‌آمین و pH ) با فاکتورهای میکروبیولوژیکی
۴- استفاده از اندیس های فوق به منظور تعیین میزان فساد بر اساس نتایج آزمون بار میکروبی.
۵- تعیین مدت زمان ماندگاری درماهی هامور معمولی نگهداری شده در یخ به صورت تازه که در مدیریت نقل و انتقال و فروش آنها بصورت تازه مد نظر قرار می گیرد.
۶- به خاطر اهمیت هیستامین و تغییرات میکروبی در تعیین میزان تازگی آبزیان سنجش آنها در سلامتی انسان از اهمیت بالایی برخوردار است.
فصل اول
کلیات
۱-۱- رده بندی خانواده هامورماهیان
ماهی هامور معمولی به راسته سوف ماهیان و خانواده هامورماهیان^[۱] تعلق دارد. تا کنون حدود ۳۲۰ گونه ماهی هامور متعلق به ۴۸ جنس از سه زیر خانواده در سراسر دنیا شناخته شده است (شکل ۱-۱) ، که از این بین ۱۵۹ گونه آنها وابسته به پنج جنس از زیرخانواده هامورها^[۲] می باشند (Heemstra and Randall, 1993).

شکل ۱-۱- دیاگرام رده بندی خانواده هامورماهیان
جدول ۱-۱- جایگاه هامور معمولی در رده بندی جانوری ( Hamilton, 1822 )

مستقیم

معوقات بانکی به میلیون ریال

۴۹۳/۲-

۰۵۲/۰-

مستقیم

با جای گذاری پارامترها در رابطه پارامتریک خطی، تابع تولید میزان جذب سپرده های به صورت زیر در آمده است:
Y2 = 2338 + 4350x1 + 2.127 x2 + 7.9x3 2.493x4
و با حذف عرض از مبدا و به عبارتی در حالت استاندارد تابع تولید میزان جذب سپرده ها صرفا بر اساس متغیرهای تعداد کارکنان هر شعبه به نفر، هزینه جاری به میلیون ریال، معوقات بانکی هر شعبه به میلیون ریال و سود پرداختی به سپرده ها به میلیون ریال، به صورت زیر تعریف شده است:
Y2 = 0.0000 + 0.143x1 + 0.076x2 +0.826x3 – ۰٫۰۵۲x4
بر مبنای روابط برآوردی ملاحظه می شود که :

• بین تعداد کارکنان به نفر و میزان جذب سپرده ها در هر شعبه به میلیون ریال رابطه مستقیم وجود داشته است.

• بین هزینه های جاری هر شعبه به میلیون ریال و میزان جذب سپرده ها در هر شعبه به میلیون ریال رابطه مستقیم وجود داشته است.

• بین سود پرداختی به سپرده ها به میلیون ریال و میزان جذب سپرده ها در هر شعبه به میلیون ریال رابطه مستقیم وجود داشته است.

• بین میزان معوقات بانکی هر شعبه به میلیون ریال و میزان جذب سپرده ها در هر شعبه به میلیون ریال رابطه معکوس وجود داشته است.

اعتبار سنجی رابطه برآوردی بر مبنای استقلال خطاها و ضریب تعیین انجام گرفته و به شرح جدول شماره ۱۰-۴ خلاصه شده است:
جدول شماره ۴-۱۰: اعتبار سنجی رابطه برآوردی

رابطه

دوربین واتسون

خطای برآورد

ضریب تعیین

ضریب تعدیل شده

جذب سپرده ها

۱٫۶۷۳

۲۵۷۹۲

۰٫۹۷۱

۰٫۹۷۰

بر مبنای نتایج محاسبات خلاصه شده به شرح جدول شماره ۱۰-۴ ملاحظه می شود که:

• آماره دوربین واتسون ۱٫۶۷۳ و در فاصله بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ قرار گرفته و لذا خطاهای رابطه برآوردی از یک دیگر استقلال خطی داشته اند.

• • ضریب تعیین رابطه برآوردی ۰٫۹۷۱ و در حالت استاندارد ۰٫۹۷ بوده و نشان می دهد ۹۷ درصد تغییرات در میزان جذب سپرده ها بر مبنای رابطه برآوردی بین جذب سپرده ها و نهاده های هر شعبه مشتمل بر تعداد کارکنان، هزینه جاری، سود پرداختی به سپرده ها و نهایتا معوقات بانکی هر شعبه بیان شده است. با عنایت به اینکه ضریب تعیین یاد شده به سمت ۱+ میل نموده است می توان حکم کرد رابطه قوی خطی بین متغیرهای مستقل و تابعی وجود داشته است. بنابراین رابطه برآوردی توانسته ۹۷ درصد از واقعیت ها را بیان نماید.

• با عنایت به عدم استفاده از نمونه تصادفی و مطالعه همه شعبه های بانک کشاورزی استان اصفهان به روش سرشماری، نیازی به تعمیم نتایج نبوده و لذا از استقرای آماری مشتمل بر آزمون تی استیودنت به ازای تک تک پارامترهای رابطه برآوردی یا آزمون فیشر به منظور تعمیم کل رابطه برآوردی، استفاده ای به عمل نیامده است.

آماره کولموگروف

۳۴/۱

۵۱/۱

۰۸/۱

سطح معنی­داری آزمون

۰۵۳/۰

۰۲۱/۰

۱۸۹/۰

نتیجه آزمون

نرمال است

نرمال نیست

نرمال است

نتیجه طبق حد مرکزی

نرمال است

نرمال است

نرمال است

منبع: داده ­های پژوهش
تحلیل جدول ۴-۶ و ۴-۷ :
متغیر تعاملات اجتماعی با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال می­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۰۵۲/۰ بوده و این مقدار بزرگتر از ۰۵/۰ می­باشد. از طرفی حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر کنترل رفتاری با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال می­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۱۶/۰ بوده و این مقدار بزرگتر از ۰۵/۰ می­باشد. از طرفی حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر هنجارهای ذهنی با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال نمی ­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۰۴/۰ بوده و این مقدار کوچکتر از ۰۵/۰ می­باشد. ولی چون حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر عادت رسانه ای با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال می­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۱۳/۰ بوده و این مقدار بزرگتر از ۰۵/۰ می­باشد. از طرفی چون حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر لذت ادراک شده با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال نمی ­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۰۴/۰ بوده و این مقدار کوچکتر از ۰۵/۰ می­باشد. ولی چون حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر سودمندی ادراک شده با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال می­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۰۵۳/۰ بوده و این مقدار بزرگتر از ۰۵/۰ می­باشد. از طرفی چون حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر وابستگی روانی با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال نمی ­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۰۲/۰ بوده و این مقدار کوچکتر از ۰۵/۰ می­باشد. ولی چون حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
متغیر اثربخشی فعالیت های تبلیغاتی با توجه به نتیجه آزمون کلموگروف- اسمیرنف دارای توزیع نرمال می­باشد چون سطح معنی­داری به دست آمده از این آزمون برابر ۱۸/۰ بوده و این مقدار بزرگتر از ۰۵/۰ می­باشد. از طرفی چون حجم نمونه برابر ۳۶۰ بوده و بیشتر از ۳۰ می­باشد؛ طبق قضیه حد مرکزی توزیع این متغیر نرمال است.
۴-۴ محاسبه همبستگی بین متغیرهای پژوهش
برای محاسبه همبستگی بین کلیه متغیرهای تحقیق از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد.

ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه (مستقیم یا معکوس) را نشان می­دهد. این ضریب بین ۱ تا ۱- می­باشد و درصورت عدم وجود رابطه بین دو متغیر برابر صفر می­باشد. این آزمون باتوجه به فرضیات زیر به بررسی ارتباط بین دو متغیر می ­پردازد.
فرض (H₀): همبستگی معنی­دار بین دو متغیر وجود ندارد.
فرض (H₁): همبستگی معنی­دار بین دو متغیر وجود دارد.
نحوه داوری در مورد وجود یا عدم وجود ارتباط براساس سطح معنی­داری به­دست آمده صورت می­پذیرد. بدین ترتیب که اگر sig آزمون کوچکتراز ۰۵/۰ باشد فرض H₀رد شده و بین دو متغیر ارتباط معنی­داری وجوددارد.
جدول ۴-۹ نتایج آزمون همبستگی

متغیرها

تعاملات اجتماعی

کنترل رفتاری

هنجارهای ذهنی

عادت رسلنه ای

لذت ادراک شده

سودمندی ادراک شده

وابستگی روانی

اثربخشی تبلیغات

در فرضیه فرعی نخست ، بر آن بودیم تا تاثیر استرس شغلی بر عملکرد کارکنان را برآورد کنیم. طبق یافته های حاصل از انجام پژوهش در نمونه مورد بررسی و آزمودن فرضیه ، به این نتایج نائل شدیم که استرس شغلی بر عملکرد کارکنان تاثیر منفی و معنی داری وجود دارد و این فرضیه با ضریب مسیر-۰/۳۱۴و آماره t به مقدار ۵۶۶/۴ در سطح اطمینان ۹۹/۰تایید شد.
الف-۲) نتیجه گیری فرضیه فرعی دوم
فرضیه فرعی دوم پژوهش بیان می­دارد که بی ­تفاوتی سازمانی بر عملکرد کارکنان تاثیر معناداری وجود دارد. با توجه به یافته های حاصل از پژوهش و آزمون فرضیه، تاثیر منفی و معنی داری وجود دارد و این با ضریب بتای -۰/۵۶۹و آماره t به مقدار ۳۲۶/۶ در سطح اطمینان ۹۹/۰تایید شد.
الف-۳) نتیجه گیری فرضیه فرعی سوم
در فرضیه فرعی سوم ، بر آن بودیم تا تاثیر استرس شغلی بر بی تفاوتی سازمانی برآورد کنیم. طبق یافته های حاصل از انجام پژوهش در نمونه مورد بررسی و آزمودن فرضیه ، به این نتایج نائل شدیم که استرس شغلی بر بی تفاوتی سازمانی تاثیر مثبت و معنی داری دارد و این فرضیه با ضریب مسیر۵۱۵/۰و آماره t به مقدار ۲۰۲/۷ در سطح اطمینان ۹۹/۰تایید شد.
الف-۴) نتیجه گیری فرضیه فرعی چهارم
فرضیه چهارم پژوهش بیان می­دارد که بی تفاوتی سازمانی تاثیر، استرس شغلی بر عملکرد کارکنان را تعدیل می کند.با توجه به یافته های حاصل از پژوهش و آزمون فرضیه، دریافتیم که متغیر تعدیل کننده بی تفاوتی سازمانی دارای تاثیر کامل بر رابطه این دو متغیر می باشد و این فرضیه با ضریب مسیر بین این دو متغیر به مقدار ۰۱۱/۰- کاهش پیدا کرد.

۳-۵ بحث و نتیجه گیری

هدف از انجام پژوهش حاضر طبق آنچه در ادبیات پژوهش بررسی شد،"تاثیر استرس شغلی و بی تفاوتی بر عملکرد کارکنان” در بین کارکنان بانک سپه است تا بر اساس آن مشخص شود که استرس شغلی و بی تفاوتی سازمانی بر عملکرد کارکنان تاثیرگذار می­باشد. بر همین اساس در این مطالعه پرسشنامه استاندارد تهیه و بین کارکنان توزیع شد.
در نهایت سوال تحقیق “تاثیر استرس شغلی و بی تفاوتی بر عملکرد کارکنان” پاسخ تاثیر معناداری را نشان می­دهد که این نتیجه با نتایج به­دست آمده از پژوهش­های ذیل حاکی از آن است که:
پژوهشی که در ترکیه توسط سکمسلیو ^[۵۰](۲۰۱۱) صورت گرفته است. هدف این مقاله توصیف و تجزیه و تحلیل روابط متقابل میان استقلال، استرس شغلی، خلاقیت و عملکرد شغلی از هر دو دیدگاه نظری و عملی استرابطه منفی میان استرس شغلی و عملکرد شغلی وجود دارد.
تحقیق دیگری که در ترکیه توسط یزگات ^[۵۱](۲۰۱۳) ودیگران انجام شد. این تحقیق به بررسی رابطه استرس شغلی و عملکرد شغلی با توجه به متغیر تعدیل کننده هوش هیجانی پرداخته است. رابطه منفی بین استرس شغلی و عملکرد شغلی در بخش دولتی وجود دارد.
محمد جمال (۲۰۱۱) به مطالعه تجربی استرس شغلی ، ارزیابی عملکرد و تعهدسازمانی در دو کشورهای چندملیتی پرداخته است. رابطه منفی میان استرس شغلی و عملکرد شغلی وجود دارد.
در تحقیق حاضر نیز مشخص شد که استرس شغلی بر عملکرد کارکنان تاثیر معنا دار و منفی دارد. همانطور که تحقیقات پیشین گویای رابطه منفی بین استرس شغلی و عملکرد سازمان است.
عمدتاً مطالعاتی که تا کنون در مورد بی­تفاتی انجام شده، به بررسی سطح بی ­تفاوتی و تاثیرات آن بر افراد پرداخته­اند(برای مثال دانایی­فرد و همکاران،۱۳۸۹ ؛ طبائیان،۱۳۸۱؛ دیویسون و بینگ ۲۰۰۸ و مارکوفسکی،۱۹۸۵). در رابطه با عوامل تاثیرگذار بر بی تفاوتی کارکنان در کشور ما تحقیقات کمی صورت گرفته است. تحقیقاتی که در مورد بی ­تفاوتی انجام شده، تحقیق اسلامی(۱۳۸۷)، عامل اصلی بی ­تفاوتی کارکنان را ، بی­توجهی و ضعف مدیریتی دانسته شده است. در تحقیق حاضر نیز مشخص شد که استرس شغلی بر بی تفاوتی سازمانی تاثیر معناداری دارد.

همچنین، نتایج نشان داد که بیشترین میزان بی ­تفاوتی کارکنان توسط دو بعد بی ­تفاوتی به کار و بی ­تفاوتی به ارباب رجوع تبیین می­ شود. با توجه به اینکه توجه به کار و ارباب رجوع نقشی اساسی در فرایند ایجاد ارزش و ارائه­ خدمت به مشتریان دارد، توجه به علل بی ­تفاوتی کارکنان بسیار حائز اهمیت می­باشد.

۴-۵ محدودیت های پژوهش

معمولاً در پژوهش­های اجتماعی همیشه محدودیت­های خاصی وجود دارد که در علوم دیگر کمتر مشاهده می­ شود. این مشکلات و محدودیت­ها از آن­جا ناشی می­ شود که یک طرف مسئله همیشه انسان بوده و همانطور که می­دانیم جمع­آوری اطلاعات از انسان و رفتارهای او به جهت پیچیدگی امور و به جهت حساسیت خود نوع انسان در مقابل سؤالات انگیزشی و نظرسنجی مشکلاتی را برای پژوهشگر ایجاد می­نماید و بالتبع جمع آوری اطلاعات در یک سازمان با مشکلاتی فراتر از این هم روبروست. همچنین انجام هر نوع پژوهش کاربردی به دلیل وجود متغیرهای خارجی و داخلی اثرگذار، محدودیتهایی را برای پژوهشگر ایجاد می­ کند که غیرقابل کنترل می­باشد. از اینرو می ­تواند در نتیجه ­گیری تاثیر قابل ملاحظه­ای داشته باشد.
محدودیت های این تحقیق که لازم است مخاطبین ضمن خواندن نتایج مدنظر قرار دهند عبارت است از:
در این تحقیق از فقط پرسشنامه با سؤالات بسته به عنوان ابزار سنجش استفاده شده است.
محقق امکان کنترل تمامی متغیرهای موثر دیگر را نداشته است و به همین جهت تحقیق با محدودیت حاصل از شرایط اجرای تحقیق همراه است. در تحقیق حاضر نیز همچون سایر تحقیقات ، مشکل کمبود زمان و کمبود امکانات تحقیقات وجود داشته است.
یکی دیگراز محدودیت­های این پژوهش، محدودیت در روش نمونه گیری می­باشد.

۵-۵ پیشنهادها بر اساس ادبیات ، مشاهدات محقق و نتایج پژوهش

بر اساس یافته­های تحقیق پیشنهاداتی ارائه شده است.
با توجه به ادبیات بی ­تفاوتی، در این پژوهش بی ­تفاوتی سازمانی معادل بی­انگیزگی قرار داده شده است بنابراین مدیران با در نظر گرفتن تئوری­های انگیزش متناسب با محیط و سازمان خود گامی در ارتقاء عملکرد و کاهش بی تفاوتی کارکنان بر دارند.
با توجه به اینکه در سازمان­های دولتی سیاست­های کلان ضعیف دولت شرط علی فرایند بی­تفاوت شدن کارکنان است، بهتر است سازمان ها به سمت خصوصی سازی هدایت شوند و یا اینکه در سطوح پایین سازمانی تفویض اختیار صورت گیرد.
مدیران با ایجاد کارگاه­ها و سمینارها ، اطلاعات کافی در مورد نقش­های کارکنان در اختیار آنان قرار داده و متناسب با توانایی کارکنان خود مهارت­ های درون فردی، مهارت­ های میان فردی ، مهارت­ های سازگاری و کنترل استرس را به کارکنان خود آموزش دهند تا استرس و بی ­تفاوتی را در بین کارکنانشان از بین ببرند.
مهارت­ های سه­گانه مدیران باید بهبود یابد. یکی از این مهارت ­ها، مهارت­ های انسانی است. مدیران با ارتباطات بهتر و صمیمی تر با کارکنان می توانند این مهارت را تا حدودی بهبود بخشند. کارکنان یک سازمان مشتریان درون سازمان هستند که در زنجیره ارزش به سازمان سود می­رسانند. مدیران با مهارت­ های انسانی قوی­تر باعث رضایت بیشتر این مشتریان درونی سازمان می­شوند و رضایت کارکنان نیز به ایجاد ارزش افزوده بیشتری می­انجامد.
مسائل خانوادگی و شخصی خواه و ناخواه بر کار و بازدهی کارکنان اثر می­ گذارد و می ­تواند باعث بی تفاوتی کارکنان و استرس کارکنان می­گردد. برای فائق آمدن بر این مشکل می­توان با کمک مطالعه تطبیقی از تجربیات سایر ارگان­ها و بانک­ها بهره جست.