مسئولیت اجتماعی برای فعالیت های شرکت

تنظیم تدافعی و استثمار گرایانه؛ به حداکثر رساندن بیرونی سازی هزینه ها

استراتژی اجرا

دورنمای عمومی را کمی حفظ می کند، اما اگر تحریک شود، از روش روابط عمومی ورسانه ای استفاده می کند تا افکار عمومی را در مورد خودش ارتقاء دهد؛
هرگونه عدم اثر بخشی را رد می کند؛ نارضایتی عمومی را در مورد بی اعتنایی یا شکست در درک عملکرد شرکت را سرزنش می کند؛ تنها زمانی اطلاعات فراهم می کند که از نظر قانونی ملزم شده باشد.

واکنش به رفتارهای اجتماعی

قویاً در برابر هرگونه نظارت بر فعالیت هایش مقاومت می کند، مگر اینکه برای حفاظت از موقعیت بازاری اش مفید باشد؛ از ارتباطات خودداری می کند؛ در برابرهر گونه ارائه اطلاعات که فراتر از التزام قانونی باشد، مقاومت می کند.

فعالیت هایی که شایسته اقدامات دولت است

به دنبال حفظ وضعیت موجود است ؛ کاملاً مخالف قوانینی که هزینه های بیرونی سازی شده قبلی را درونی سازی می کند است؛ به دنبال ادامه فعالیت های مخفی نفوذی است.

فعالیت های سیاسی و قانونی

تنها زمانی کمک می کند که آن منافع مستقیم و آشکاری را در پی داشته باشد؛ در غیر این صورت کمک ها را به عنوان مسئولیت در قبال کارکنان شخصی می پندارد.

بشر دوستی

رویکرد ۲: مسئولیت اجتماعی تجویزی

اهمیت و ابعاد رفتاری

جستجو برای مشروعیت مایل به بررسی و پذیرش گسترده تر ملاکهای فرا بازاری و فرا قانونی جهت ارزیابی عملکرد شرکت و نقش اجتماعی آن است

جستجو برای مشروعیت

معیارهای مربوط به جامعه را توصیف می کند: برای مثال شهروندی شرکتی خوب؛ ازاقدام اخلاقی در مورد مسائلی که ممکن است به منافع اقتصادی صدمه بزند یا برخلاف معیارهای اجتماعی (دیدگاه اکثریت) غالب باشد، خودداری می کند.

معیارهای خلاقی

تا حدی منحصر به اهداف قانونی است، اما آن قدر گسترش یافته که شامل گروه هایی می شود که تحت تاثیر اقدامات قرارگرفته اند؛ مدیریت بیشتر بصورت ظاهری است

مسئولیت اجتماعی برای فعالیت های شرکت

تنظیم واکنش؛ هر جا که قابل شناسایی باشد، هزینه های قبلی را درونی سازی می کند؛ استانداردهای جاری محیط زیست اجتماعی و فیزیکی را حفظ می کند؛ به قربانیان آلودگی ها و دیگر فعالیتهای مربوط به شرکت غرامت میپردازد، حتی درصورت عدم وجود قوانین واضح در این زمینه؛ استانداردهای گسترده صنعتی را توسعه می دهد

استراتژی اجرا

مسئولیت حل مشکلات جاری را می پذیرد؛ عدم اثربخشی را در اقدامات قبلی می پذیرد و تلاش می کند تا جامعه را متقاعد کند که اقدامات کنونی اش مطابق معیارهای اجتماعی است؛ تلاش برای دلجویی از منتقدان؛ ارائه اطلاعات آزادانه تر به جامعه

واکنش به رفتارهای اجتماعی

فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
از سال­های آخر قرن بیستم، سازمان­ها از جمله دانشگاه­ها و مؤسسات و مراکز آموزش­عالی در معرض تغییرات شدید محیطی ناشی از پیشرفت­های علمی، فناوری و تحولات سیاسی و اقتصادی جهان قرار گرفتند، که منجر به دگرگونی بسیاری از مفاهیم از جمله مشتری و نقش آن در سازمان گردید (یمنی، ۱۳۸۲؛ محمدی، ۱۳۸۲؛ جانسون،گاستیفسون، اندرسون، لِرویک و چا^[۱]، ۲۰۰۱). در چنین شرایطی آنچه برای دانشگاه­ها و مؤسسات و مراکز آموزش­عالی ارزش می­آفریند، ایجاد ارتباط مستمر با مشتریان از طریق پاسخگویی به نیازها، خواسته ­ها و نظرات آنها است (اسکات^[۲]، ۱۹۹۸).

زمانی­که دانشجویان به دانشگاه می­پیوندند، مجموعه ­ای از خواسته ­ها، نیازها و تجربیات گذشته که انتظارات آنها را از دانشگاه را تشکیل می­دهد، با خود به همراه می­آورند. عکس­العمل و پاسخ­هایی که دانشگاه در مقابل خواسته‌های آنها فراهم می ­آورد، تعیین­کننده­ نگرش مثبت یا منفی آنها نسبت به دانشگاه و میزان رضایت یا نارضایتی آنان خواهد بود (ویلم، بولنز و جانگه^[۳]، ۲۰۰۷). بر این اساس، توجه به خواسته ­ها و انتظارات دانشجویان از طریق ایجاد بستر مناسب، از اصلی­ترین مأموریت‌های دانشگاه­ها و مؤسسات و مراکز آموزش­عالی به شمار می ­آید. یکی از مهم­ترین عواملی که می ­تواند در تحقق این بستر مناسب نقش داشته باشد، سرمایه اجتماعی^[۴] است که از آن به عنوان کیفیت روابط بین ذی­نفعان آموزشی، گروه­ ها و نهادهای رسمی و غیررسمی یاد­ می­ شود (سلطانی و جمالی، ۱۳۸۷).
سرمایه اجتماعی مجموعه ­ای از هنجارها، شبکه­ ها و اعتماد اجتماعی موجود در یک سیستم (دانشگاهی) است که همچون یک نیروی ارتباطی قوی کل سیستم و عناصر آن را به هم مرتبط و از طریق تسهیل همیاری بین گروه­ ها و کاهش هزینه­ های مبادله، به تقویت رفتارهای همیارانه، نشر دانش و نوآوری، توسعه مسئولیت­ پذیری و در نهایت جلب رضایت دانشجویان از جنبه‌های مختلف آموزشی و دانشگاهی منجر می­گردد (کمیسیون بهره­وری استرالیا، ۲۰۰۳؛ فوکویاما^[۵]، ۱۹۹۸). با این وصف، امروزه سرمایه اجتماعی نقشی بسیار مهمتر از سرمایه ­های فیزیکی و انسانی در سازمان­ها و مراکز آموزش­عالی ایفا می­ کند، به نحوی که در غیاب آن، نه تنها سایر سرمایه­ها اثربخشی خود را از دست می­ دهند، بلکه پیمودن راه­های توسعه و تکامل سازمانی نیز ناهموار و دشوار می­گردد (بیکر^[۶]، ۱۳۸۲).
علاوه بر سرمایه اجتماعی که از طریق تسهیل روابط و افزایش سطح اعتماد بین ذی‏نفعان آموزشی، به ایجاد بستر مناسب جهت افزایش میزان رضایت تحصیلی دانشجویان کمک خواهد کرد، نوع ساختار سازمانی دانشگاه که از آن به عنوان کالبد اصلی سازمان یاد می‏شود، بر میزان رضایت دانشجویان از تحصیل مؤثر خواهد بود. ساختار سازمانی از طریق ارائه­ الگوهایی از روابط رسمی و غیررسمی بین افراد در سازمان (دانشگاه)، از یک سو بر کیفیت و سطح سرمایه‏ی اجتماعی دانشگاه تأثیر خواهد­گذاشت، و از سوی دیگر بر میزان خلاقیت، نوآوری، توانمندی، تعهد و رضایت ذی­نفعان آموزشی مؤثر خواهد بود (پاول^[۷]، ۲۰۰۲). البته این تأثیرات بسته به نوع و ویژگی­های کارکردی ساختار سازمانی، می ­تواند تواناساز^[۸] یا بازدارنده^[۹] باشد. ساختار تواناساز ترکیبی از اقتدار و اختیار است که در آن افراد هم احساس اعتماد می­ کنند و هم برای استفاده از قدرت در نقش خود توانمند هستند. در مقابل در ساختار بازدارنده، سلسله‏مراتب و قوانین و رویه­ ها به نحوی است که مانع خلاقیت و نوآوری است و مدیران از قدرت خود جهت کنترل و دستوردهی به مرئوسین استفاده می­ کنند (هوی و سوئیتلند^[۱۰]، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱؛ هوی و میسکل^[۱۱]، ۲۰۰۸).
بر اساس شواهد پژوهشی، تعاملات سازمانی که نقش تبادل اطلاعات را در درون و بیرون سازمان بر عهده دارند، نیروی حیاتی سازمان به شمار می­آیند. به­ نحوی­که اگر این الگوی ارتباطات بر قوانین منعطف، مشارکت، نوآوری و ایجاد جوّی از اعتماد بین اعضا مبتنی باشد، به بقای سازمان، افزایش میزان کارایی و اثربخشی آن و در نهایت به جلب رضایت ذی­نفعان آموزشی از دانشگاه کمک خواهد­کرد (گایزر و سایمسیک^[۱۲]، ۲۰۰۵). لذا انتظار می­رود ساختار سازمانی تواناساز با توسعه قوانین و فرایندهای منعطف، جلب مشارکت، خوش­بینی و تعهد افراد، شفاف­سازی اهداف و رسالت­های علمی و دانشگاهی و همچنین حمایت از افراد در فضایی مملو از اعتماد، زمینه­ توسعه عملکرد افراد و همچنین جلب رضایت فراگیران که به عنوان اصلی­ترین مخاطبان و مشتریان دانشگاه محسوب می­شوند را فراهم آورد. در مقابل در ساختار بازدارنده به دلیل تاکید بیش از حد بر ارتباط یک­طرفه (از بالا به پایین)، عدم پذیرش تفاوت­ها، توسعه جوّی از بی ­اعتمادی و استفاده از سلسله­مراتب اداری جهت کنترل، نظارت و نظم­دهی به افراد و زیردستان زمینه­ نارضایتی افراد (اساتید و دانشجویان) و ضعف عملکرد آنها فراهم می ­آید. بنابراین، با نظر به آنچه گفته شد و با توجه به نقش ساختار سازمانی تواناساز در جلب رضایت افراد و به خصوص دانشجویان از دانشگاه و نیز نقشی که در زمینه­سازی برای عملکرد مطلوب دانشگاه دارد، مدیران و برنامه­ ریزان دانشگاهی باید با توسعه ساختار سازمانی مناسب و سوق دادن آن به سمت ساختار سازمانی تواناساز، به ایجاد بستر مناسب جهت اثربخشی و حفظ و بقای خود در محیط پررقابت کنونی یاری رسانند.
با این وصف، نظر به اینکه نوع ساختار سازمانی و نیز میزان و کیفیت سرمایه اجتماعی در جلب رضایت تحصیلی دانشجویان مؤثر خواهد بود، بررسی رابطه­ بین این متغیرها و نتیجه­ حاصل از آن، می ­تواند در اصلاح و بهبود راهبردها و برنامه‌ریزی­های دانشگاهی جهت جلب رضایت دانشجویان ـ به عنوان مخاطبان و مشتریان اصلی دانشگاه ـ یاری رساند. به علاوه از طریق فراهم آوردن اطلاعاتی پیرامون ویژگی­های ساختار سازمانی دانشگاه و کیفیت سرمایه‏ی اجتماعی حاکم در بخش­ها، می ­تواند در توسعه­ و بهبود این دو متغیر به عنوان دو عامل مؤثر بر انسجام درونی و اثربخشی دانشگاه، به ارتقای سلامت سازمانی و در نتیجه افزایش موفقیت دانشگاه و بهبود وجهه­ آن در جامعه نیز یاری رساند.
۱ ـ ۱ ـ بیان مسأله
مأموریت دانشگاه­ها، مؤسسات و مراکز آموزش­عالی علاوه بر انتقال دانش، کمک به رشد و بهسازی همه جانبه­ی دانشجویان می­باشد (آستین^[۱۳]، ۱۹۹۳). از جمله اقداماتی که به مراکز دانشگاهی جهت انجام احسن این مأموریت یاری می­رساند، گردآوری اطلاعاتی پیرامون رضایت­ تحصیلی دانشجویان می­باشد، که از آن به عنوان یک پیامد (آستین، ۱۹۹۳ب؛ سندرز و چن^[۱۴]، ۱۹۹۶) یا ابزار طراحی­شده جهت بهبود کیفیت تجارب دانشجویان (هاروی، پلیمر، مونو گیِل^[۱۵]، ۱۹۹۷؛ آلدریج و رولی^[۱۶]، ۱۹۹۸) یاد ­­می­ شود. بر اساس یافته­های پژوهشی رضایت تحصیلی دانشجویان هم به افزایش تعهد آنها نسبت به یادگیری مستمر و بهبود عملکرد تحصیلی آنها منجر می­ شود (واکر، شلتون و اسکرودر^[۱۷]، ۲۰۱۰)؛ و هم از طریق تاثیرگذاری بر کیفیت و اثربخشی دانشگاه به ارائه­ تصویر مطلوبی از دانشگاه به محیط بیرونی و موفقیت­های بعدی آن نیز کمک خواهد­ نمود (راکِرت^[۱۸]، ۱۹۹۲؛ دِشپَند، فارلی و وِبستِر^[۱۹]، ۱۹۹۳؛ دی^[۲۰]، ۱۹۹۴؛ دِشپَند و فارلِی^[۲۱]، ۱۹۹۸الف؛ تسه و ویلتون^[۲۲]، ۱۹۹۸). البته تحقق این امر، منوط به فراهم آوردن بستر مناسب، از جمله وجود شبکه­ هایی گسترده از روابط مثبت و مشارکتی بین ذی­نفعان آموزشی می­باشد که از آن به عنوان سرمایه‌ی اجتماعی یاد می­ شود.
سرمایه اجتماعی به عنوان ذخیره­ای از حس اعتماد، همکاری و مشارکت در بین افراد یک گروه یا جامعه محسوب می­ شود که همانند یک نیروی ارتباطی مؤثر اجتماعی، اعضای یک گروه یا اجتماع را به هم متصل می­ کند و در عین حال نظیر یک مایع اجتماعی، مبادلات میان آنها را سریع، راحت و کم­هزینه می­نماید (رنانی و مؤیدفر، ۱۳۸۷). مطالعات انجام شده پیرامون سرمایه اجتماعی نشان می­دهد، سیستم­ها یا گروه­ ها و جوامعی که از سرمایه اجتماعی بالایی برخوردار می­باشند، نه تنها میزان تعهد و مسئولیت­ پذیری، انعطاف­پذیری و مدیریت مناسب کنش جمعی در آن­ها، در سطح بالایی قرار دارد (بولینو، ویلیام و جیمز^[۲۳]، ۲۰۰۲)، بلکه کاهش فقر و توسعه اقتصادی (پوتنام^[۲۴]، ۲۰۰۰)، تسهیل مبادله و هماهنگی فعالیت­ها (شجاعی باغینی، ۱۳۸۷ :۲۴۱)، توسعه میزان مشارکت و تعلق اجتماعی (کاسارد و جانویتز^[۲۵]،۱۹۸۶)، پیشرفت تحصیلی و در نهایت تأمین رضایت تحصیلی دانشجویان (کلمن^[۲۶]، ۱۹۹۰، ازرایل، بایلیو و هِرتلِس^[۲۷]، ۲۰۰۰) از دیگر پیامدهای آنها می­باشد.
شایان ذکر است که تحقق انتظارات مشتریان و توسعه سرمایه اجتماعی در سازمان‏ها و به­ ویژه در دانشگاه­ها، تحت تأثیر عوامل چندی قرار می­گیرد که از مهم­ترین آن نوع ساختار سازمانی تواناساز یا بازدارنده می­باشد. بر اساس نظر هوی، بلازوسکی و نیولند^[۲۸] (۱۹۸۳) در ساختار سازمانی بازدارنده به­ دلیل تأکید بر کنترل متمرکز امور، اجرای دقیق استانداردها و عدم توجه به انتظارات و خواسته‌های فراگیران، نه تنها بستر مناسب جهت توسعه سرمایه اجتماعی فراهم نمی­گردد، بلکه به­ دلیل مهم­بودن اهداف دانشگاه، به تأمین رضایت تحصیلی دانشجویان نیز توجهی نمی‌شود. حال آنکه بر اساس یافته­های پژوهشی، چنانچه ساختار سازمانی از نوع تواناساز باشد، به­ دلیل تأکید بر قوانین و فرایندهای پویا و منعطف، هم زمینه­ ارتقاء میزان اعتماد، انگیزش و وفاداری اعضا به سازمان فراهم می­گردد (هوی و سوئیتلند، ۲۰۰۱؛ آدلر و بورایز^[۲۹]، ۱۹۹۶؛ هوی و میسکل، ۲۰۰۸) و هم بستر مناسب برای افزایش رضایت (میکائیل، کرون، رابینِسکی و جوچیم استالر^[۳۰]، ۱۹۸۸)، افزایش نوآوری (دامنپور^[۳۱]، ۱۹۹۱؛ کرایج^[۳۲]، ۱۹۹۵)، کاهش تعارض نقش (سناترا^[۳۳]، ۱۹۸۰) و کاهش احساس بیگانگی در محیط‏های آموزشی (جکسون و اسکولر^[۳۴]، ۱۹۸۵) را فراهم می ­آورد.
چنانچه ساختار سازمانی از نوع سلسله مراتبی، ایستا و بازدارنده باشد، نه تنها باعث از بین رفتن سرمایه اجتماعی می­ شود، بلکه از طریق الزام افراد به پیروی از قوانین و فرایندهای تعیین شده و تأکید صرف بر نتایج، زمینه­ بی ­اعتمادی اعضاء نسبت به یکدیگر را فراهم می‏آورد. از طرفی، چنانچه افراد در یک سازمان نسبت به یکدیگر بی­اعتماد باشند، حتی اگر ساختار سازمانی به نحوی باشد که آنها را به مشارکت، همکاری و تبادل اطلاعات تشویق و ترغیب نماید، افراد نه تمایلی به برقراری ارتباط با یکدیگر دارند و نه از تبادل اطلاعات خود با دیگران احساس امنیت و راحتی می­ کنند. بدین ترتیب تعامل این دو مفهوم با یکدیگر، جوّی را به وجود خواهد­آورد که از طریق تأثیرگذاری بر نگرش اعضاء و ذی­ربطان آموزشی هم عملکرد آنها و کیفیت خدمات آموزشی و پژوهشی را تحت تأثیر قرار خواهد داد و هم بر میزان رضایت یا نارضایتی تحصیلی دانشجویان مؤثر خواهد­بود.
بر این اساس، با توجه به مفهوم نوع ساختار سازمانی و سرمایه اجتماعی و وجود نوعی هم­پایانی میان این دو متغیر در توسعه یا جلوگیری از شکل‌گیری جوّی تؤام با اعتماد، مشارکت، صمیمیت، مسئولیت­ پذیری و …، و همچنین با توجه به تأثیر مستقیم و تعاملی هر دو مفهوم در ایجاد بستر مناسب جهت تأمین و جلب رضایت تحصیلی دانشجویان، در تحقیق حاضر تلاش خواهد شد، با ارائه­ چارچوبی (شکل ۱) به بررسی رابطه­ این سه متغیر پرداخته شود. لذا در حالی­که سرمایه اجتماعی دارای سه بعد پنهان شبکه­ اجتماعی، هنجار اجتماعی و اعتماد و نوع ساختار سازمانی نیز دارای دو بعد پنهان توانمندساز و بازدارنده می‏باشد، ضمن بررسی رابطه­ مستقیم هر یک از این متغیرها با رضایت تحصیلی دانشجویان که دارای شش بعد^[۳۵] می­باشد، به بررسی رابطه­ تعاملی هر دو متغیر جهت پیش‌بینی میزان رضایت تحصیلی دانشجویان پرداخته شده است.
نوع ساختار سازمانی
سرمایه اجتماعی
رضایت تحصیلی
شکل شماره­ ۱: چارچوب مفهومی رابطه­ بین متغیرهای پژوهش
۱ ـ ۲ ـ ضرورت و اهمیت پژوهش
از آنجا که رضایت مشتریان منجر به وفاداری آنان به سازمان میگردد، همه سازمان­ها از جمله دانشگاه­ها در جهت نیل به مزیت­های رقابتی و دستیابی به موفقیت­، مایل به ارائه­ خدماتی می‌باشند که رضایت مشتریان خود را تأمین کنند (آتناسپولوس، گوناریز، اِستادکوپولوس^[۳۶]، ۲۰۰۱). به عبارتی چون مشتریان وفادار و راضی به‌دلیل تجربیات خوشایند قبلی در مواجهه با اشتباهات احتمالی سازمان اغماض بیشتری دارند و به آن سازمان وفادار می­مانند (جانسون، ۱۹۹۵)، عجیب نیست که توجه به جلب رضایت مشتریان از اصلی­ترین وظایف هر سازمانی از جمله دانشگاه­ها به شمار آید (جان^[۳۷]، ۱۹۹۸). با این وجود، تأمین رضایت تحصیلی دانشجویان به عنوان مهم­ترین ذی­نفعان دانشگاه، به خودی خود و بدون وجود جوّ یا بستری مناسب جهت ارائه­ خدمات متناسب با انتظارات دانشجویان محقق نمی­ شود. سرمایه اجتماعی که شامل مجموعه ­ای از شبکه­ ها، هنجارها، ارزش­ها و ادراکی است که همکاری درون و بین­گروه­ ها را در جهت کسب منافع متقابل تسهیل می­ کند (امین­بیدختی، ۱۳۸۸)، از جمله­ عوامل بسترساز محسوب می­ شود. سرمایه اجتماعی به عنوان یک کالای عمومی و دارایی اجتماعی می­باشد که به تمام افراد یک سیستم یا گروه تعلق دارد، لذا چنانچه خدشه­ای در آن ایجاد شود، نه تنها افراد، بلکه کل گروه یا سیستم آسیب می­بینند و در صورت تقویت همگان، همه از منافع آن برخوردار خواهند شد (کاظم­زاده، ۱۳۸۹). بنابراین سرمایه‌ی اجتماعی نقشی مهم­تر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمان­ها ایفا می­ کند و مانند سایر اشکال مولّد، تحقق اهدافی را ممکن می­سازد که بدون آن نمی­ توان بدان­ها دست یافت (منوریان، ۱۳۸۷؛ تاجبخش، ۱۳۸۴).
شایان ذکر است که سرمایه اجتماعی به تنهایی منجر به تحقق انتظارات دانشجویان نخواهد ­شد، بلکه در تعامل با سایر عناصر سازمانی از جمله نوع ساختار سازمانی دانشگاه، به تحقق این مهم کمک خواهد­کرد. به عبارت دیگر نه تنها کیفیت سرمایه اجتماعی، گشودگی ارتباطات، ایجاد جوّی تؤام با اعتماد، صمیمیت، مسئولیت‌پذیری و مشارکت که از مؤلفه­ های سرمایه اجتماعی محسوب می­شوند، به نوع ساختار سازمانی دانشگاه بستگی دارد، بلکه تحقق رضایت تحصیلی دانشجویان نیز تا حد زیادی به کیفیت و نوع ساختار سازمانی دانشگاه وابسته می­باشد (نورالسناء، سقایی، شادالویی و صمیمی، ۱۳۸۷). در واقع، ساختار سازمانی که به عنوان رکن اصلی و اساسی سازمان محسوب می­ شود، با طرح­ریزی صحیح الگوهای ارتباطی و ایجاد هماهنگی بین عناصر سازمانی به بهبود عملکرد ذی­ربطان آموزشی و کیفیت خدمات آموزشی جهت جلب رضایت تحصیلی دانشجویان خواهد انجامید.
با وجود موارد فوق و در حالی­که امروزه نقش ارتباطات در تسهیل جریان اطلاعات و زمینه‏سازی برای تصمیم‌سازی و تصمیم ­گیری بر کسی پوشیده نیست (شاهی، نوه­ابراهیم و مهر­علیزاده، ۱۳۸۷)، سازمان­ها و به خصوص دانشگاه­ها و مؤسسات و مراکز آموزش­عالی، با اصرار بر وفاداری نسبت به ساختارهای مکانیکی و ایستا (بازدارنده) و تمرکز بر کنترل امور حرفه­ای به صورت متمرکز (هوی و همکاران، ۱۹۸۳)، نه تنها حصول قابلیت ­های لازم جهت پاسخگویی به ذی­نفعان را از خود سلب کرده ­اند، بلکه با توسعه بی ­اعتمادی در بین ذی‌ربطان آموزشی، بقای خود را در شرایط پر رقابت امروز، به مخاطره انداخته­اند.
بدین­ترتیب، از آنجا ­ که دانشجویان به عنوان مهم­ترین و اصلی­ترین دریافت­کنندگان خدمات دانشگاهی محسوب می­شوند (وارن و تیو^[۳۸]، ۲۰۰۱)، پایش مستمر رضایت تحصیلی آنها، جهت اتخاذ سیاست­های مناسب نه تنها به پیشرفت و موفقیت علمی آنها کمک خواهد کرد، بلکه منجر به حفظ و بقای دانشگاه در محیط رقابتی نیز خواهد­شد (دشیلدز، کارا و کایناک^[۳۹]، ۲۰۰۵؛ هِلگِسن و نِسِت^[۴۰]، ۲۰۰۷). بر این اساس، دانشگاه­ها و مؤسسات و مراکز آموزش­عالی ناگزیر باید بکوشند تا با ایجاد جوّی تؤام با اعتماد و حمایت از فرایندهای منعطف و پویای یاددهی ‌ـ یادگیری از طریق توسعه سرمایه اجتماعی و طراحی ساختارهای تواناساز، جهت جلب رضایت دانشجویان و حفظ بقای خود در محیط تلاش کنند.
در تحقیق حاضر تلاش خواهد شد تا ضمن بررسی رابطه­ سرمایه اجتماعی و نوع ساختار سازمانی دانشگاه با رضایت تحصیلی دانشجویان به بررسی رابطه­ تعاملی این دو متغیر جهت پیش بینی میزان رضایت تحصیلی دانشجویان پرداخته شود. البته با توجه به ­اینکه کیفیت آموزش­عالی به شدت متأثر از مجموعه عوامل و شرایط محیط درونی و بیرونی مراکز دانشگاهی می­باشد، نتایج حاصل از این تحقیق می ­تواند نوعی چارچوب کلی برای مدیران و مسئولان دانشگاهی به منظور تلاش جهت تأمین و تضمین رضایت تحصیلی دانشجویان از طریق بهبود برنامه ­های دانشگاهی، تجدید­نظر در ساختارهای متمرکز دانشگاهی، تغییر در برخی از سیاست­های تمرکزی و دست وپاگیر و توسعه شبکه ­های ارتباطی در بخش­ها یا گروه ­های آموزشی جهت توسعه سرمایه اجتماعی را فراهم آورد.
۱ ـ ۳ ـ اهداف پژوهش
هدف کلی تحقیق، بررسی رابطه­ بین نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه اجتماعی بخش­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان بود. در این راستا اهداف جزئی زیر دنبال شده است:
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ اهداف اصلی
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ ۱ ـ تعیین نوع ساختار سازمانی غالب در دانشگاه شیراز
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ ۲ ـ ارزیابی وضعیت سرمایه اجتماعی بخش­های (گروه ­های) آموزشی
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ ۳ ـ ارزیابی وضعیت رضایت تحصیلی دانشجویان
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ ۴ ـ بررسی رابطه بین نوع ساختار سازمانی دانشگاه با رضایت تحصیلی دانشجویان
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ ۵ ـ بررسی رابطه­ بین سرمایه اجتماعی بخش­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان
۱ ـ ۳ ـ ۱ ـ ۶ ـ بررسی رابطه­ تعاملی نوع ساختار سازمانی دانشگاه و سرمایه اجتماعی بخش­ها با رضایت تحصیلی دانشجویان
۱ ـ ۳ ـ ۲ ـ اهداف فرعی
۱ ـ ۳ ـ ۲ ـ ۱ ـ مقایسه­ ابعاد رضایت تحصیلی دانشجویان
۱ ـ ۳ ـ ۲ ـ ۲ ـ مقایسه­ دیدگاه اساتید گروه ­های مختلف درباره نوع ساختار سازمانی دانشگاه
۱ ـ ۳ ـ ۲ ـ ۳ ـ مقایسه­ دیدگاه اساتید گروه ­های مختلف درباره سرمایه اجتماعی بخش‏های آموزشی
۱ـ ۳ ـ ۲ ـ ۴ ـ مقایسه­ رضایت تحصیلی دانشجویان در گروه ­های مختلف آموزشی
۱ ـ ۴ ـ سؤالات پژوهش
۱ـ ۴ ـ ۱ ـ سؤالات اصلی
۱ ـ ۴ ـ ۱ ـ ۱ ـ نوع ساختار سازمانی غالب در دانشگاه شیراز کدام است؟
۱ ـ ۴ ـ ۱ ـ ۲ ـ آیا سرمایه اجتماعی بخش­ها در وضعیت مطلوبی قرار دارد؟

۳-۸-۳-۱تصمیم گیری چند هدفه(MODM)^[26]:
تصمیم گیری چند هدفه برای مسائلی به کار گرفته می شود که تصمیم گیرنده می خواهد با توجه به اهداف چندگانه میزان هر فعالیت را مشخص کند اگر مجموعه جواب ها قابل قبول ،غیر قابل شمارش باشد در این صورت مسئله چند هدفه نامیده می شود مانند تعیین عمر بهینه یک قطعه برای تعویض ،به طور که هزینه کاهش یافته و قابلیت اطمینان حداکثر شود .در مدل های تصمیم گیری چند هدفه ،چندین هدف به طور همزمان برای بهینه شدن مورد بررسی قرار می گیرند.مقیاس سنجش برای هر هدف مشخص است و ممکن است برای اهداف متفاوت ،یکسان نباشد .بهترین

روش تصمیم گیری چند هدفه ،برنامه ریزی آرمانی است که اولین بار توسط چارنز و کوپر ارائه شده است (عطایی ،۱۳۸۹)
روش تابع مطلوبیت روش اهداف حددار
بدون وجود اطلاعات از ترجیحات DM
روش معیار کلی
اطلاعات مخلوط کمی و کیفی
اطلاعات کمی
روش لکسیکو گرافیک برنامه ریزی آرمانی روش دستیابی به مقصد
روش گفرین و GPتعاملی روش تابع ارزش ضمیمه روش مقاصد رضایت بخش روش زیونتز
اطلاعات اولیه از ترجیحات DM
MODM
اطلاعات پیش رونده از ترجیحات DM
جرح و تعدیل عینی بین اهداف
روشSTEM روش SIGMOP روش ایده آل جابه جا شده روشGPSTEM
اطلاعات نهایی از ترجیحات DM
جرح و تعدیل ضمنی بین اهداف
روش پارامتریک،روش تجسس تطبیقی ،روش محدودیت ،روش MOLP
جرح و تعدیل ضمنی بین اهداف
نمودار (۳-۱) مدل های تصمیم گیری چند هدفه - آریا نژاد و همکاران ۱۳۸۸
۳-۸-۳-۲ تصمیم گیری چند شاخصه(MADM ):
در حالت چند شاخصه با مسائلی سرو ار داریم که تصمیم گیرنده می خواهد با توجه به عوامل چندگانه ،از بین چندین گزینه یکی را انتخاب و یا گزینه ها را رتبه بندی کند .اگر مجموعه جواب های قابل قبول،قابل شمارش باشد ،مسائل چند شاخصه نامیده می شود مانند انتخاب تکنولوژی مناسب از بین چند تکنولوژی موجود و یا انتخاب یک خانه از بین چند خانه .در این مسائل شاخص ها به صورت کمی یا کیفی بیان شده تصمیم هایی مانند ارزیابی ،اولویت گذاری و یا انتخاب از بین گزینه های موجود مد نظر هستند(عطایی ،۱۳۸۹)
اطلاعات در دسترس نیست
تسلط
MAXI-MIN
بدبینانه
اطلاعات در مورد محیط
نمودار (۳-۲)مدل تصمیم گیری چند شاخصه- امیری ،۱۳۹۲
SAW
VIKOR
TOPSIS
ELECTRE
کلسیکوگراف
رضایت بخش شمول
اصلی
ترتیبی
در سطح استاندارد
MAXI-MAX
خوشبینانه
اطلاعات در مورد شاخص
MADM
مدل های تصمیم گیری چند شاخصه را می توان به دو دسته مدل های جبرانی و غیر جبرانی طبقه بندی کرد:
مدل جبرانی: مدل غیر جبرانی :تغییر در یک شاخص توسط تغییر در شاخص دیگر جبران می شود این مدل شامل: Topsis,electre,SAW,AHPو تخصیص خطی
مدل غیر جبرانی: تغییر در یک شاخص توسط تغییر در شاخص دیگر قابل جبران نیست این مدل شامل :تسلط، کلسیکوگراف، حذف ، رضایت بخش خاص ،رضایت بخش شمول ،Maxi-Min و Maxi- Max(امیری ،۱۳۹۲)
۳-۸-۵منطق فازی
از آن زمان که انسان اندیشیدن را آغاز کرد همواره کلمه ها و عبارت هایی نظیر خوب ،بد ،جوان ،پیر ،بلند ،کوتاه و….. را بر زبان جاری ساخته که مرزهای روشن و مشخصی نداشته اند .برای مثال در گزاره “علی باهوش است” یا “گل رز زیباست ” نمی توان مرز مشخصی برای باهوش بودن و زیبا بودن در نظر گرفت. در واقع مغز انسان با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف و براساس تفکر استنتاجی، جمله ها را تعریف و ارزش گذاری می کند ،که مدل سازی آن به زبان و فرمول های ریاضی اگر غیر ممکن نباشد ،کار بسیار پیچیده ای خواهد بود.منطق فازی تکنیک جدیدی است که شیوه هایی را که برای طراحی و مدل سازی یک سیستم نیازمند ریاضیات پیچیده و پیشرفته است ،با بهره گرفتن از مقادیر زبانی و دانش فرد خبره جایگزین می سازد و یا تا حدود زیادی آن را تکمیل می کند
ریاضیات کلاسیک در مواردی که با جهان دو ارزشی سرو کار داشته باشد ابزار مناسبی برای بیان مفاهیم مختلف است اما با رشد اندیشه انسانی و پیشرفت های علمی و فنی نیاز به ابزارهای مناسب تر علمی برای بیان مفاهیم پیچیده تر زندگی و محیط انشان آشکار تر شده است ..
تفکر فازی به دنبال ایراد وارد بر منطق ارسطویی است منطق ارسطویی دقت را فدای سهولت می کند نتایج منطق ارسطویی می تواند مطالب ریاضی و پردازش رایانه ای را ساده کند. .

۳-۸- رابطه ایران و مصر بعد از انقلاب مصر

قیام مردم مصر در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ (۴ بهمن ۱۳۸۹)بر علیه حکومت حسنی مبارک آغاز شد. در روز ۱۵ بهمن آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی مردم مصر را دعوت به مقاومت کردند که پیام ایشان ۷ بار در میدان التحریر قاهره پخش شد و در روز ۲۲ بهمن خبر استعفای مبارک نیز به انتشار در آمد.

سخنرانی دکتر احمدی نژاد در اولین کنفرانس مطبوعاتی در سال ۹۰ به روابط ایران و مصر و نیز چشم اندازهای این روابط مربوط می شد که از سوی خبرنگاران نیز مورد توجه قرار گرفت که نشان دهنده تمایل ایران برای از سرگیری روابط با مصر بود.

مدتی بعد طی توافقی که بین مصر و ایران صورت گرفت دو ناو نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی از کانال سوئز برای رسیدن به سواحل سوریه استفاده کرد. این اقدام نیز نقطه امیدی در مورد چشم انداز روابط ایران و مصر به وجود آورد. این عمل از سوی برخی از ناظران بین المللی به عنوان نشانه ای از عادی سازی روابط دو کشور مطرح گشت. در نهایت وزیر امورخارجه مصر، نبییل العربی، در اولین نشست مطبوعاتی اش عنوان کرد دیگر ایران را دشمن خود نمی دانند و ابراز امیدواری کرد روابط دوجانبه از سر گرفته شود و حتی از تبادل سفیر سخن گفت.

به این ترتیب علی اکبر صالحی وزیر خارجه ایران هم از علاقه ایران برای برقراری روابط برادرانه با مصر سخن گفت و پیش از آن مجتبی امانی رئیس دفتر حفاظت از منافع ایران در قاهره پیام دعوت صالحی برای سفر به تهران را به همتای مصری اش تسلیم کرد.

بعد از آن محمد ططاوی رئیس شورای عالی نظامی مصر در مصاحبه با نشریه اشپیگل آلمان عنوان کرد که ایران دشمن مصر نیست و در مورد برقراری رابطه با ایران اظهار امیدواری کرد.

محمد خزاعی، نماینده ایران در سازمان ملل، بعد از این اظهارات به مصر سفر کرد. این سفر با توجه به تحولات سیاسی منطقه و اظهار نظرات دو طرف، امید ها برای عادی سازی روابط را افزایش داد.

بعد از این موارد کشورهای حاشیه خلیج فارس از این روابط اظهار نگرانی کردند اما منحه باخوم سخنگوی رسمی دولت مصر اعلام کرد: هم اکنون تماس های دیپلماتیک بین تهران و قاهره برقرار است. (جام جم، ۱۳۹۰)

صالحی در آخرین واکنش خود در گردهمایی منطقه ای روسای نمایندگی های سیاسی ایران با اشاره به تحولات اخیر در مورد روابط اظهار امیدواری کرد تا هر چه سریع تر این ارتباط میان تهران و قاهره برقرار شود و ارتقا یابد. او هم چنین گفت: ما آمادگی خود را اعلام کردیم و می دانیم که فشارهایی اعمال می شود اما عزیزان در مصر پاسخ این فشارها و استدلال های نابجای دیگران را دادند. صالحی در ادامه اظهار کرد که مصر از جایگاه ویژه ای در منطقه و جهان اسلام برخوردار است و ایران مصر دو رکن عمده جهان اسلام و مکمل همدیگرند. او در ادامه افزود:

تعامل بین این دو کشور در عرصه های مختلف به صلح، ثبات و امنیت منطقه ای کمک شایانی خواهد کرد. (جام جم، ۱۳۹۰)

۳-۹-رابطه ایران و مصر و تحولات مصر بعد از مبارک

انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ در مصر در حالی اتفاق افتاد که گروه‌های مختلف، از سکولار و لیبرال و ملی‌گرا تا اخوانی و سلفی و قبطی و شیعه، هم‌صدا با یکدیگر خواهان حق تعیین سرنوشت خود شدند. با پیروزی انقلاب و سقوط حسنی مبارک، مردم مصر در کنار رهبران گروه‌های مختلف، مقدمات برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری را آماده کردند و این انتخابات، بعد از کش‌وقوس‌های فراوان، با پیروزی محمد مرسی، نماینده‌ی اخوان‌المسلمین، برگزار شد.اما ظاهراً انتخابات پایان کار انقلاب مصر نبود و درست یک سال بعد از آن، در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳، مردم مصر با برگزاری رفراندوم غیررسمی (جمع‌ آوری بیش از ۱۵ میلیون امضا)، خواهان برکناری رئیس‌جمهوری شدند که خود انتخاب کرده بودند.
مردم مصر محمد مرسی، رئیس‌جمهور قانونی این کشور رابه کمک ارتش و در حالی که تنها یک سال از به قدرت رسیدن وی می‌گذشت با تشکیل جنبش «تمرد» برکنار کردند. ارتش با یک کودتای نرم و پس از تصرف مراکز حساس مثل رادیو تلویزیون و با حمایت مردم این بار علیه مرسی انقلابی، انقلاب کردند.
فروپاشی رژیم مبارک، در نتیجه‌ی خیزش مردمی سال ٢٠١١، مصر را وارد مرحله‌ی جدیدی از حیات سیاسی و اجتماعی خود کرده است. مرحله‌ی جدیدی که می‌توان آن را دوره‌ی پس از مبارک یا دوره‌ی پس از انقلاب محسوب کرد که باعث تغییرات سیاسی جدی در این کشور شده است. هرچند که انقلاب مصر باعث ورود گروه‌های مردمی و احزاب و جریان‌های سیاسی مختلف در عرصه‌ی سیاسی و تلاش بسیاری از گروه‌ها برای کسب سهم مهمی از قدرت شد و همچنین در دوره‌ای، به صورت محسوس، نقش‌آفرینی ارتش را بسیار افزایش داد؛ اما در این میان، شاید بتوان اصلی‌ترین تحول را کنار رفتن مبارک و ریاست‌جمهوری محمد مرسی در این کشور دانست.
در حالی که هنوز برخی از ساختارهای سیاسی و نظامی‌امنیتی و حتی شخصیت‌های رژیم سابق در مصر به حیات و فعالیت خود ادامه می‌دهند، به قدرت رسیدن محمد مرسی کانونی‌ترین دگرگونی در مصر بوده است که خود، حاصل رقابت‌ها و منازعه‌ی قدرت گسترده در این کشور و برآیند روند تحولات و تلاش‌های گروه‌های مختلف در دوره‌ی جدید مصر بوده است.
بعد از پیروزی محمد مرسی در انتخابات مصر، مخالفانی که سالیان متمادی در رنج و سختی و زندان به سر می بردند به قدرت رسیدند.
امریکایی ها پس از انتخاب مرسی بلا فاصله با تدارک سفر به مصر تلاش کردند که هم پیمان خود را در منطقه از دست ندهند. هیاتی عالی رتبه و در راس آن وزیر خارجه آمریکا را به مصر فرستاده شد تا هم اوضاع مصر را از نزدیک رصد و برآورد کند و هم بتواند مصر را مانند گذشته هم پیمان و در جهت خواست منافع آمریکا نگه دارد. این سفر نشان دادکه مصر، مصر سابق نیست که روسا و مسئولین آن تابع امریکا باشند چرا که رئیس جمهور مصر به صورت دیپلماتیک و رسمی با وزیر خارجه امریکا برخورد داشت و حتی برای استقبال رسمی خود به سمت فرودگاه نرفت بلکه وزیر خارجه مصر مراسم استقبال را در فرودگاه قاهره اجرا نمود.
پس از انتخاب مرسی به عنوان رئیس جمهور مصر همگان چه در داخل و چه در خارج منتظر بودند ببینند روابط میان مصر و فلسطینی ها به کجا می انجامد و نیز با گذشت چند ماه از انتخاب مرسی شاهد اعزام گروه های فلسطینی به مصر درقالب رسمی نظیر سفر اسماعیل هنیه با چند تن از وزرای خود به مصر، سفر خالد مشعل (دبیر کل جبهه حماس) و ابو مازن (رئیس تشکیلات خودگردان به مصر ) بودیم. دیدارهای صورت گرفته میان طرفهای فلسطینی و مصری حول محورهای زیر بود:
ضرورت تسریع در تحقق آشتی فلسطینیان به منظور یکی کردن صفوف و گروه ها برای یاری فلسطین.
مطرح شدن قضیه فلسطین به عنوان یک قضیه محوری برای اخوان المسلمین از زمان تاسیس این جماعت.
دستیابی ملت فلسطین به حقوق مشروع خود از جمله تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف.
ارائه راهکارها برای برداشتن محاصره غزه و پایان دادن به درد و رنج مردم غزه، تسهیل تردد فلسطینیان در گذرگاه رفح بر اساس قوانین و ضوابط مربوط به ویزاها به منظور کاهش مشکلات شهروندان فلسطینی
پرداختن به موضوع سوخت برای کاهش حجم بحران سوخت و برق غزه.
کسب نتایج مثبت به ویژه در موضوع آزادی تردد مسافران نوار غزه از طریق گذرگاه رفح و ارائه تسهیلات جدید برای تردد مسافران.
همه این موارد حاکی از آن است که مرسی و اخوان المسلمین به دنبال نزدیک شدن هرچه بیشتر به فلسطینی ها و فاصله گرفتن از رژیم صهیونیستی می باشند. که البته این امر موجبات خشنودی اسلامی ها و انقلابی ها در داخل مصر و ناخرسندی جبهه های مخالف به ویژه کسانی که مخالف کمک مصر به فلسطین در داخل می باشند( ازجمله شورای نظامی و بازماندگان رژیم سابق می گردد و در خارج نیز رژیم صهیونیستی و همپیمانان او در منطقه به ویژه امریکا و غرب) را فراهم می سازد .
پیروزی آقای محمد مرسی را می توان بعد از سقوط مبارک در ردیف اتفاقات بزرگی دانست که در تحولات داخلی و روابط خارجی این کشور تأثیرگذار بود. ایران مشکلات زیادی را در روابط با مصر در زمان حسنی مبارک داشته است . ولی به نظر می رسید که روابط مصر با ایران در شرایط اخیر تغییر خواهد کرد و البته این تغییرات بستگی به مولفه های مختلفی نیز داشت:
الف) آمریکایی ها از طریق نظامی ها در تلاش بودند که همه ابزارها از دست شان خارج نشود و از این جهت آنها علاقه ای به عادی سازی روابط بین دو کشور ایران و مصر نشان نمی دادند.
ب) تعدادی از کشورهای عربی به دنبال این بودند که روابط ایران و مصر وضعیتی عادی پیدا نکند.
ج) رژیم صهیونیستی مانع دیگر بود . این رژیم اگر در هر صورت حتی اگر نمی توانست مستقیما روی عملکرد اخوان تاثیر بگذارد از طریق غیر مستقیم تلاش می کرد.
د) مانع دیگر سلفی ها بودند که در داخل پارلمان مصر بعد از اخوانی ها دارای بیشترین نفوذ و آراء بوده و به شدت هم متاثر از عربستان سعودی هستند.
مجموعه موارد ذکر شده را باید مزاحمت هایی دانست که همواره بر سر راه بر قراری روابط ایران و مصر وجود دارد، البته عوامل مثبتی را هم برای بهبود روابط فی مابین می توان نام برد.
الف) مردم کشور مصر را می توان یکی از عوامل مثبت مهم دانست که همواره علاقه مند به برقراری روابط کشورشان با جمهوری اسلامی ایران هستند.
ب) از سوی دیگر باید به بزرگان اخوان المسلمین اشاره کرد که البته دارای تفاوت دیدگاه بسیاری با سلفی ها هستند و اساسا اخوانی ها نگاهشان به روابط با ایران و روابط خارجی نگاه متعادلی بود. سفر محمد مرسی به ایران و شرکت در اجلاس سران جنبش عدم تعهد نیز در این راستا قابل ارزیابی است.
یکی از مهمترین مسائل تنش‌زا میان دو کشور ایران و مصر را غلبه نگاه امنیتی و اطلاعاتی مقامات دو کشور در رابطه با از سر گیری روابط با یکدیگر است. به عنوان مثال، ماجرای بازداشت “محمد قاسم الحسینی” دیپلمات ایرانی در قاهره که به اتهام جاسوسی از سوی نیروهای امنیتی انجام گرفت، مانع بزرگی در مسیر توسعه روابط فیمابین گردید. این در حالی بود که مجتبی امانی کاردار [دفتر حافظ منافع] ایران در قاهره ضمن تاکید بر عدم صحت اخبار منتشر شده در این ماجرا اذعان داشت: هدف از این اقدامات در شرایط کنونی تخریب چهره هیئت دیپلماسی مردمی مصر و بی‌نتیجه نمودن دستاوردهای سفر آنها است. در نهایت دولت مصر اقدام به اخراج دیپلمات ایرانی با هواپیمای حامل هیئت دیپلماسی مردمی مصر به تهران نمود.
علاوه بر این، به اعتقاد دولتمردان ایرانی تداوم سیاست‌های آمریکا بر دولتمردان مصری از دیگر موانع از سرگیری روابط میان دو کشور محسوب می‌گردد. این بدان معناست که تداوم فشارهای غربی بر دولتمردان مصری باعث افزایش حمایت‌های امنیتی از رژیم صهیونیستی به ویژه در سایه استمرار نا‌امنی‌های داخلی در مصر و انتقال آن به صحرای سیناء، به مثابه نقطه ثقل سیاست‌های راهبردی ایالات متحده آمریکا در برقراری توازن نظامی میان مصر و رژیم صهیونیستی، می‌گردد. از این‌رو، سیاستمداران ایرانی مصادره انقلاب مصر توسط مقامات آمریکایی را خطری جدی برای آینده روابط “تهران – قاهره” قلمداد می‌نمایند.
همچنین، فقدان مدیریت مستقل دولت مصر در از سرگیری روابط میان دو کشور از دیگر عوامل عدم توسعه روابط فیما بین محسوب می‌گردد.
یکی از مسائل دیگر که باعث دور شدن

۳-۱۰- رابطه ایران و مصر در دوران محمد مرسی

با پیروزی انقلاب مردم مصر و سپس واگذاری قدرت به محمد مرسی که یکی از اعضای اخوان‌المسلمین مصر می‌باشد، خیلی‌ها انتظار داشتند روابط ایران و مصر که با پیروزی انقلاب اسلامی قطع شده بود رو به بهبودی گذارده و روابط دیپلماتیک از سر گرفته شود.
محمد مرسی دیدگاه خود را در مورد برقراری رابطه با ایران این گونه توصیف می کند:
« این سیاست به برقراری رابطه با تمام کشور‌ها از جمله کشورهای منطقه و به خصوص جمهوری اسلامی ایران استوار است.
وی تاکید می‌کند که روابط ایران و مصر در دوران حاکمیت سه دهه‌ای حسنی مبارک، رئیس مخلوع مصر دچار بحران و مشکل شد اما به اعتقاد من این روابط و به ویژه روابط دیپلماتیک و استراتژیک با ایران و تمام کشورهای اسلامی در سراسر جهان باید دوباره از سرگرفته شود. »
به اعتقاد مرسی، سیاست خارجی مصر دوران مبارک سیاست بیمارگونه‌ای بوده است که برپایه تامین منافع اسرائیل و آمریکا متمرکز بوده است، به همین منظور تاکید دارد که باید در روابط خارجی و سیاست خارجی مصر پس از انقلاب به طورکلی تجدید نظر کرد.
وی احتمال اجرای سناریوی حمله نظامی به ایران و سوریه توسط آمریکا، انگلیس و اسرائیل را با توجه به شرایط حساسی که منطقه با آن مواجه است را بعید دانسته و تاکید می‌کند که ایران کشور قدرتمندی است که در برابر این اقدامات دست بسته نخواهد بود و همین موجب می‌شود تا غرب در عملی کردن این سناریو تامل بسیار داشته باشند.
مرسی با بیان اینکه خواهان روابط گسترده و متمایزی با ایران است، می‌گوید: در این راه تلاش می‌کنیم، روابط خوبی با ایران و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نیز داشته باشیم.^[۱۱]
آمریکایی ها در این دوران و بعد از پیروزی مرسی در پی حفظ جایگاه خود و جلوگیری از، از دست دادن موقعیت خود در این کشور بودند و رابطه با ایران می توانست منافع آن ها را تهدید کند. به همین دلیل تلاش کردند تا در این دوران با نزدیکی بیش از پیش به مرسی مانع از این ارتباط شوند.
یکی از مواردی که سبب شد این نزدیکی آن چنان که انتظار می رفت پیش نرود مسئله رابطه مرسی با اسرائیل بود. وزنامه صهیونیستی هاآرتص در گزارشی اعلام کرد: اسرائیل به چهار علت مختلف از برکناری “محمد مرسی” رئیس جمهور سابق مصر خشمگین و ناراضی بوده است.
بنابراین گزارش، با روی کارآمدن مرسی همگان فکر می کردند وی سیاستهای ضدصهیونیستی دارد، اما وی با تقویت روابط تل آویو - قاهره در طول مدت ریاست جمهوری خود، تمام شک و شبهات در این باره را از بین برد.
نخست اینکه مرسی پایبندی کامل خود را به پیمان کمپ دیوید اعلام کرد و تلاشی در جهت تعدیل آن انجام نداد. دوم اینکه با توجه به روابط خوب خود با اخوان المسلمین از پرتاب موشکهای حماس به اراضی اشغالی جلوگیری به عمل آورد. سوم اینکه دولت مرسی اکثر تونلهای زیرزمینی میان شبه جزیره سینا و غزه را منهدم کرد که این مسئله سبب توقف قاچاق سلاح برای گروه های فلسطینی شد و چهارمین و مهمترین مسئله هم تقویت اختلافات میان شیعیان و اهل سنت در خاورمیانه توسط مرسی با حمله به محور مقاومت در منطقه بود.^[۱۲]

ق-۱-۳

میز پاک گوهر

نگهداری اسناد دارای اطلاعات طبقه بندی شده صندوق نسوز
حفاظت از دستگاه های نمابر اتوماتیک بدون متصدی
کنترل اطلاعات ارسالی به چاپگرها و اسکنرها

ن-۱ – اقدامات رفع رخدادها

ن – ۱-۱

کنترل اقدامات گوهر

بررسی گزارش های خطا جهت تضمین اینکه خطاها به صورت رضایت بخش مرتفع گردیده اند یا خیر .
بررسی اقدامات اصلاحی و کنترل اینکه اقدامات انجام شده جهت رفع رخدادها مجاز می باشند یا خیر.

۲-۸-۱-مراحل ایجاد و مدیریت رخدادهای امنیتی رایانه ای
زمانی که یک رخداد کشف میشود، تصمیم گیری عجولانه در مورد آن موثر و کارآ نخواهد بود. با مدون کردن سیاستها، روالها و توافقهای مناسب، احتمال انجام اشتباهات فاجعه آمیز به حداقل خواهد رسید. علاوه بر این با در نظر گرفتن معیارهای پیشگیرانه، قادر خواهید بود تعداد رخدادها را نیز کم کنید.
استفاده از تکنیکهای پیشگیرانه برای جلوگیری از رخدادهای رایانه ای

بهترین راه برای مدیریت یک رخداد این است که در گام اول از روی دادن آن جلوگیری نماییم. برای انجام این کار، نیاز به تدوین سیاستها، کنترل و تحلیل ترافیک شبکه، به کارگیری یک برنامه اصلاح آسیب پذیریها، تشخیص آسیب پذیریها، ارتقای مهارتهای امنیتی فنی کارمندان، پیکربندی آگاهانه سیستمها و ایجاد برنامه های آموزش مدیریت رخداد است. ترکیب این اعمال، کار نفوذگران را برای دسترسی به سیستمها و ضربه زدن به آنها سختتر میکند. به این منظور فعالیتهای زیر را می توان انجام داد.

اصلاح اسیب پذیری های شناخته شده سیستم ها
حجم گسترده ای از نفوذهای کامپیوتری از طریق آسیب پذیریهای شناخته شده اتفاق می افتند. برای جلوگیری از نفوذ به سیستم، هیچ کاری مهمتر از پیکربندی امن سیستمهای جدید و اصلاح آسیب پذیریهای شناخته شده وجود ندارد. یک پروسه رسمی برای بازبینی هشدارهای امنیتی و تست و اعمال اصلاحیه ها ایجاد نمایید. با مدیران سیستمهای خود کار کرده و اطمینان حاصل کنید که اصلاحیه های مهم در کوتاهترین زمان ممکن اعمال میشوند. اصلاحیه ها را پیش از اتصال سیستمهای جدید به اینترنت، بر روی آنها نصب کنید.

توسعه مهارتهای امنیتی فنی کارشناسان
در مقیاس بزرگ معمولا آسیب پذیریها حذف نمیشوند، چرا که مدیران سیستمها و شبکه ها و حتی متخصصین امنیتی از این آسیب پذیریها آگاه نبوده یا نمیدانند با آنها چه کنند. عاقلانه است که از تک تک مدیران سیستم و مدیران شبکه و تک تک افرادی که مسئولیت مستقیم امنیت و عملکرد سیستم را بر عهده دارند بخواهید که مهارتهای خود را افزایش دهند و این مساله را از طریق دریافت گواهیهای معتبر ثابت کنند.

ایجاد سیاستی در خصوص محرمانگی
سازمان باید سیاستی در مورد محرمانگی تدوین کرده و رعایت آن را اجباری کند. این سیاست باید به سوالاتی مانند این پاسخ دهد: “آیا ایمیلهای ذخیره شده بر روی فایل سرور شما جزو داراییهای سازمان به حساب می آید یا جزو داراییهای هر یک از کاربران سیستمها؟". این سیاست همچنین باید مشخص کند که رمزگذاری در چه زمانی مجاز بوده و تحت چه شرایطی مورد نیاز است. بخش رمزگذاری باید افرادی را که کلیدها را نگهداری میکنند نیز مشخص کرده باشد.

نمایش پیغام های هشدار دهنده
از دید حقوقی، نمایش پیغامهای هشدار دهنده یکی از مهمترین گامهایی است که میتوانید برای ایجاد آمادگی برای یک رخداد انجام دهید. هر سیستمی باید یک پیغام هشدار دهنده قابل مشاهده برای کاربرانی که سعی میکنند به آن وارد شوند، نمایش دهد. این پیغام باید بیان کننده این نکات باشد که این سیستم جزو داراییهای سازمان شماست، در معرض کنترل قرار دارد و استفاده بدون مجوز از آن ممنوع است. مشاور حقوقی شما باید پیغام هشدار دهنده شما را بازبینی نماید. این پیغام نباید سیستم عامل یا هدف این کامپیوتر را مشخص کند.

ایجاد یک راهکار سازمانی برای مدیریت رخدادهای امنیتی
زمانی که یک رخداد کشف میشود، شما بین دو روش مدیریت رخداد باید تصمیم گیری کنید. اولین و ساده ترین روش «منع، حذف و رد دسترسی» است. تمرکز این روش بر ریشه کن کردن مشکل با سرعت هرچه تمامتر و بازگشت به کار عادی است. روش دیگر که به مهارت فنی و برنامه ریزی بیشتری نیاز دارد، عبارتست از «کنترل و جمع آوری اطلاعات». در اینجا شما به فرد نفوذگر اجازه میدهید که به حمله خود ادامه دهد. البته ممکن است این کار را با محدودیتهای زیرکانه که خرابی را به حداقل میرسانند انجام دهید. اغلب، تصمیم گیری بین این دو روش به این بستگی دارد که شما مایلید فرد نفوذگر را تعقیب کنید یا خیر. روش اول شواهد لازم برای شناسایی و تعقیب مجرم را در اختیار شما نمیگذارد.
زمانی که روش اول انتخاب میشود، یک سازمان از مجموعه ای از تکنیکها مانند رد کردن دسترسی به «آدرسهای IP بد»، ایجاد محدودیت برای سرویسها با بهره گرفتن از یک فایروال یا مسیریاب برای فیلتر کردن ترافیک، یا فقط قطع کردن سیستمهای هدف از شبکه را مورد استفاده قرار میدهد.
هر دو روش مزایا و معایبی دارند. بهتر است که سیاست خود را با توجه به یک رخداد جدی تعیین کنید. مدیریت سازمان را وارد این تصمیم گیری نمایید. هر سیستم یا برنامه ای بسته به حساسیت آن، میتواند یک روش مدیریت رخداد مخصوص به خود داشته باشد. این تصمیم به مدیریت رده بالا وابسته است، اما باید پیش از وقوع یک رخداد این تصمیم گیری انجام شود و در روالهای مدیریت رخداد رسمی سازی گردد.

ایجاد سیستم تشخیص نفوذ خودکار
یک سیستم تشخیص نفوذ میتواند یک مکانیزم هشدار دهی اولیه در هنگام وقوع نفوذ به یک سیستم ارائه دهد. از عاملهای مبتنی بر میزبان بر روی سرورهای حیاتی استفاده کنید تا در هنگام احتمال وقوع حمله به سیستمهای شخصی، هشدار دهند. هشدارها را اولویت بندی نموده و سیستم تشخیص نفوذ را تنظیم کنید تا تعداد گزارشهای خطای نادرست را کاهش دهید و هشدارهای با کیفیت تولید نمایید.

ایجاد سیاستی برای ارتباط با سازمانها و افراد خارج از سازمان
یک گروه از رخدادهای کامپیوتری که به شدت در حال گسترش هستند، حملات انکار سرویس مبتنی بر شبکه هستند که از کلاهبرداری استفاده میکنند. در این حالت یک فرد در بیرون از سازمان شما میتواند کاری کند که کامپیوترهای شما به یک سازمان دیگر حمله کنند. سازمان شما باید سیاستی را تدوین کند که مشخص نماید با چه کسی، در چه زمانی و چگونه در سازمانهای بیرونی تماس گرفته شده و در این باره اطلاع رسانی شود. بسیار مهم است که درست مانند زمانی که سازمان شما هدف قرار میگیرد، در زمانی که سازمان شما به منبع مشکلات تبدیل میشود نیز پاسخگو و مسئولیت پذیر باشید. در این رخدادهای مدرن، سازمان شما میتواند منبع حملاتی به نظر بیاید که در حقیقت نیست. روالهایی بنویسید که ارتباطات با سایتهای منبع و سایتهای هدف را تعریف کنند.
سیاستی برای برخورد با رخدادهایی که کامپیوترهای راه دور شما و رخدادهایی که کامپیوترهای پیمانکاران و سایر کارمندان غیر تمام وقت را درگیر میکنند، تدوین کنید. هر چه تعداد بیشتری از کارمندان از راه دور کار کنند، رخدادهای امنیتی بیشتری سیستمهای راه دور را تحت تاثیر قرار داده یا توسط این سیستمهای ایجاد میشود. سیاستی تدوین کنید که کار جستجو و ضبط این سیستمها را انجام دهد. سیستمهای مشاوران، کارمندان موقتی و زیر پیمانکاران در دسته این سیستمها قرار میگیرند. اطمینان حاصل کنید که سیاستهای استفاده قابل قبول سازمان شما، شامل کامپیوترهای خانگی و کامپیوترهای قابل حمل نیز میشود. سیستمی را ایجاد کنید که از طریق آن به طور روتین هر فرد خارجی که به سیستمها و اطلاعات دسترسی دارد مانند مشاور را ثبت نمایید. این رکوردها باید جزئیات دسترسی مورد قبول را مشخص کند. به عنوان بخشی از این سیاست، راهکارها و مکانیزمهایی را تعریف کنید که دسترسی آنها را پس از اتمام کار با سازمان شما یا انتقال به جای دیگر یا در صورت عدم نیاز، قطع کند.

ایجاد توافق نامه هایی با سازمانهای بیرونی
توافق نامه هایی را با تمامی سازمانهای بیرونی مرتبط با شبکه خود ایجاد کنید که به سازمان شما این حق را بدهد که در صورت نیاز ارتباط آنها را قطع کرده و یا کنترل نمایید. برخی سازمانها ترجیح میدهند از زبان پیمانکاران خود استفاده کنند که نیاز دارد تمامی طرفها در صورت وقوع یک رخداد، به سایرین اطلاع رسانی کنند. اطمینان حاصل کنید که ملزومات امنیتی در توافق نامه های سطح سرویس در نظر گرفته شده باشند.

مشخص نمودن داراییها و سرورهای حساس