منبع:پدر سالاری جدید،قاسمی،۱۳۹۲: ۱۰۳
با عنایت به نکات فوق (که در جدول تلخیص شده است)، میتوان گفت:
یک. در تونس حاکم دیکتاتور و متظاهر به دموکراسی،در فقدان حمایت بین المللی قابل توجه و در پرتو رشد نهادهای مدنی و پیوستگی قابل توجه با جهان خارج،نتوانست به سرکوب شدید ادامه دهد و مجبور به ترک قدرت شد.از این رو،احتمال استقرار حکومت دموکراتیک تر و پایدارتر در این کشور بیش از سایر کشورهای دستخوش قیام است.
دو.در مصر،حسنی مبارکدیکتاتوری متظاهر به دموکراسی و سکولاریسم بود و در خصوص آزادی نسبی عناصر جامعه مدنی و در پرتو ارتباطات جهانی کشورش با جهان خارج،نتوانست مانع اطلاع رسانی مخالفین از طریق شبکه های تلویزیونی،ماهواره ای و اینترنت شود و از این رو تحت فشار افکار عمومی جهانی و دولتهای اروپایی و منطقه ای از قدرت کناره گرفت.اگر تصمیم ارتش در بی طرف ماندن در اعتراض ها را معلول القای آمریکاییان بدانیم،در آن صورت مداخله خارجی عامل مهم در پیروزی قیام بوده است(همان: ۱۰۳).
مطالب فوق نشان می دهد که حکومتها جهت صحت و سلامت رابطه خود با جامعه و شهروندان،باید اجازه مشارکت سیاسی را به افراد جامعه بدهند.بنابراین،هرچقدر حکومت جلوه ای واقعی و حقیقی از جامعه مدنی باشدمشارکت سیاسی مسالمت آمیز و سازمان یافته افراد جامعه نیز افزایش می یابد.بیات در خصوص نقش متقابل دولت و مردم معتقد است که ابتکارات توسعه توده ای و اقدامات مستقیم بدون ارتباط با سیستم برنامه ریزی دولت نمی تواند به موفقیت برسد. تهی دستان در کنار سر پناه نیاز به مدرسه،جاده و پارک عمومی دارند.و دست فروشان علاوه بر یک محل در خیابان، به امنیت، اعتبار و اطلاعات از وضعیت بازار نیاز دارند.این نیازها به علاوه امنیت شغلیو اجتماعی به سختی می تواند بدون همکاری دولت به دست آید.بنابراین،بن علی و مبارک در تونس و مصر خود تخم این جنبشها را با نوع حکومتشان که دیکتاتورهایی مستبد بودند و فاصله زیادی رابا بطن جامعه گرفته بودند و به خواست های به حق طبقات متوسط و فقیر شهری توجهی نداشتند از مدتها پیش کاشته بودند،همین طبقات با پیش روی آرام خود زمینه های جنبشی را فراهم کردند که پایه های حکومت چند دهه ای حاکمان دیکتاتور را لرزانده و به سقوط آنها منجر شد.

۴-۶ واکنش ارتش در تحولات
مصر و تونس که در آنها ارتش به عنوان یک نهاد در کنار معترضان قرار گرفت جزو همگن ترین کشورها در جهان عرب محسوب می شود.در هر دوی این کشور ها اکثریت سنی مذهب هستند(اقلیت قبطی مسیحی در حوزه اجتماعی نقش مهمی در مصر ایفا می نمایند اما دارای نفوذ سیاسی اندک است). ارتش های هر دو کشور نسبتاً حرفه ای بودند و هیچکدام به عنوان ابزار شخصی حاکم عمل نمی کردند.رهبران ارتش هر دو کشور دریافتند که نهادهای آنها می تواند در رژیم های جدید نقش مهمی را ایفا کند فلذا ریسک تغییر وضعیت را پذیرفتند. بدین ترتیب در مصر و تونس بی طرفی و استقلال نهاد ارتش موجب سقوط جمهوری های مادام العمر گردید و زمینه اصلاحات حقوقی- سیاسی را فراهم نمود.
ارتش تونس پس از آغاز موج تظاهرات مردمی به بن علی پیغام داد که مردم به زودی کاخ ریاست جمهوری را تصرف خواهند کرد و ارتش نیز توانایی مقابله با آنان را ندارد.این موضع ارتش باعث گردید جنبش های انقلابی از یک طرف گذار خونینی را از نظام دیکتاتوری تجربه نکنند و از طرف دیگر زمینه دگرگونی ساختارهای نهادهای بروکراتیک و انقلاب اجتماعی را پیدا نکنند.
در مصر نیز ارتش در همان نخستین روزهای آغاز تجمعات اعتراض آمیز یعنی اول فوریه ۲۰۱۱ با صدور بیانیه ای رسمی اعلام بی طرفی نمود و اطمینان داد علیه تظاهر کنندگان به زور متوسل نخواهد شد و خواسته های مردم مصر را که از یک هفته پیش در خیابان های این کشور علیه دولت تظاهرات می کنند قانونی می داند، دلیل این موضع نیز این است که ارتش مصر بر مبنای قرارداد کمپ دیوید سالانه کمک های مالی قابل توجهی را به طور مستقیم از ایالت متحده دریافت می کند که براساس آن می تواند از نوعی استقلال نسبی برخوردار شود.این ویژگی ها باعث شد فرماندهی ارتش مصر و هم ایالت متحده،برخلاف مبارک،چاره کار را اعلام بی طرفیارتش از همان روزهای نخست ببینند.
لازم به ذکر است که بسیاری از روسای جمهور عرباز جمله بن علی و مبارک،قبل از به قدرت رسیدن خود صاحب یونیفورم نظامی بودند.مبارک از افسران و نظامیان عالی رتبه ارتش مصر بوده است در واقع مبارک خاستگاه نظامی داشت و از طریق توازن میان نخبگان نظامی و غیر نظامی به حکومت خویش استمرار می بخشید .جدول زیر در خصوص واکنش ارتش نسبت به تحولات در دو کشور تونس و مصر همراه با چند شاخص دیگر می باشد.
جدول شماره ۶ -گونه شناسی عوامل موثر بر گزار به دولت نوین در جنبش های تونس و مصر

باتوجه به جدول (۴-۱۱) در تمامی متغیرها مقدار P-Value کمتر از ۰۱/۰ است بنابراین متغیرهای مورد بررسی با مقدار آزمون (یعنی عدد۳) تفاوت معناداری دارد،و چون مقدار میانگین تمام متغیرها از ۳ بزرگتر است، می توان گفت تمامی عوامل به صورت قوی در نمایندگی های بیمه البرز شهرستان رشت وجود دارد.

۴-۳) آمار استنباطی
۴-۳-۱) آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تحلیل رگرسیون خطی ساده:
در رگرسیون به دنبال برآورد رابطه ای ریاضی و تحلیل آن هستیم، بطوری که با آن بتوان کمیت متغیری مجهول را با بهره گرفتن از متغیرهای معلوم تعیین کرد. جهت آزمون فرضیه های فرعی تحقیق و بررسی وجود رابطه خطی بین تک تک متغیرهای مستقل و متغیرهای وابسته از آزمون رگرسیون خطی ساده استفاده شده است.مقدار R Square نشان دهنده این است که چند درصد از تغییرات متغیر وابسته ، تحت تاثیر متغیر مستقل است. در قسمت ANOVA اگر Sig. کمتر از ۰٫۰۱ باشد، معادله رگرسیون خطی می باشد و اگر Sig. بیشتر از ۰٫۰۱ باشد، معادله رگرسیون خطی نمی باشد. به کمک قسمت Coefficients می توان معادله خط رگرسیون را نوشت.
جدول نتایج آزمون رگرسیون خطی در قسمت پیوست ۲ آمده است.
۴-۳-۱-۱) تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه فرعی اول
فرضیه اول تحقیق حاکی از آن است که” اعتمادسازی توسط بیمه البرز با رضایت مشتریان این بیمه در شهرستان رشت رابطه دارد". همانطور که در جدول(۴-۱۲) مشاهده می نمایید مقدار ANOVA (Sig.) کمتر از ۰٫۰۱ می باشد که نشان دهنده وجود رابطه خطی بین اعتماد سازی و رضایت مشتری می باشد. مقدار R Square برابر ۰٫۱۴۲ می باشد که بیانگر این مطلب است که ۲/۱۴% از تغییرات رضایت مشتری ، تحت تاثیر اعتمادسازی می باشد.بنابراین با ۹۹% اطمینان فرضیه فرعی اول تایید می شود. معادله خط رگرسیون را می توان بصورت زیر نوشت :
x + 0.402 2.417= y
جدول۴-۱۲) نتایج آزمون رگرسیون خطی ساده بین اعتماد و رضایت مشتری

۴-۳-۱-۲) تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه فرعی دوم
فرضیه دوم تحقیق حاکی از آن است که” تعهد بیمه البرز در ارائه خدمات با رضایت مشتریان این بیمه در شهرستان رشت رابطه دارد.". همانطور که در جدول(۴-۱۳) مشاهده می نمایید مقدار ANOVA (Sig.) کمتر از ۰٫۰۱ می باشد که نشان دهنده وجود رابطه خطی بین تعهد بیمه و رضایت مشتری می باشد. مقدار R Square برابر ۰٫۲۲۴ می باشد که بیانگر این مطلب است که ۴/۲۲% از تغییرات رضایت مشتری ، تحت تاثیرتعهد بیمه می باشد. بنابراین با ۹۹% اطمینان فرضیه فرعی دوم تایید می شود. معادله خط رگرسیون را می توان بصورت زیر نوشت :
x + 0.552 1.822= y
جدول۴-۱۳) نتایج آزمون رگرسیون خطی ساده بین تعهد بیمه و رضایت مشتری

۶۲

فصل اول
مقدمه
۱-۱: مقدمه
در طول چند دهه گذشته پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوبی یک موضوع چالش برانگیز و مهم بوده است [۱۷]. آشــوب^* در لغت به معنای هرج‌و‌مرج و بی­نظمی است. ریشه لغوی آشوب به کلمه رومی «کائــوس^*» برمی­گردد. محیط عمل پدیده آشـوب، سیستم‌های دینامیکی است. سری‌های زمانی آشوب‌گونه می‌توانند به عنوان زیرمجموعه‌ای از فرآیندهای غیرخطی که نتایج بسیار پیچیده و نامنظم ایجاد می‌کنند، در نظر گرفته شوند [۱۸]. تئوری آشوب به عنوان یک بخش اساسی تئوری غیرخطی، یک ابزار مناسب برای نشان دادن ویژگی‌های سیستم‌های دینامیکی و پیش‌بینی روند سیستم‌های پیچیده فراهم کرده است [۱۷]. در واقع نظریه آشوب به سیستم‌هایی اشاره دارد که حاوی روابط غیرخطی، پیچیده و رفتار آشفته هستند. رفتار آشفته دو ویژگی مهم دارد به طوری که اینگونه رفتار از یک دید غیرقابل پیش‌بینی ولی از دید دیگر دارای الگوی نهفته در درون خود است. طبق این نظریه، رویدادها در جهان چنان پیچیده و پویا هستند که به نظر بی‌نظم می‌رسند اما در حقیقت نظام آشوب‌گونه دارای نظم زیربنایی است که شناسایی این نظم زیربنایی و نهفته اگرچه غیرممکن نیست ولی مشکل است زیرا عوامل و پارامترهای متعددی در تعامل پویا و غیرقابل پیش‌بینی رفتار پدیده‌ها را شکل داده و الگوی رفتاری آینده آن‌را به وجود مـی‌آورند [۲]. خلاصه اینکه آشوب‌گونه بودن رفتارها و حرکات پدیده‌های مختلف فیزیکی، انسانی، اجتماعی و سازمانی همه خبر از نظم غائی می‌دهند، لذا می‌توان گفت که آشوب‌گونه بودن به معنای تصادفی بودن نیست بلکه بیانگر نظمی در درون بی‌نظمی‌هـا و قاعده‌ای در درون بی‌قاعدگی‌های ظاهری است [۳].

تحلیل سری‌های زمانی آشوب‌گونه^* سه فاز اصلی دارد: ۱) بررسی ویژگی‌های سیستم ۲) تشخیص پارامترهای فضای‌حالت^* برای جاسازی^* سری‌زمانی ۳) پیش‌بینی سری‌زمانی ]۱۹[. فاز یک بررسی می‌کند که آیا یک سری‌زمانی آشوب‌گونه است؟ همچنین این فاز ممکن است شامل تشخیص این باشد که آیا سیستم قطعی است یا تصادفی؟ آیا خطی پویاست یا غیرخطی؟ جاسازی سری‌زمانی آشوب‌گونه در فضای‌حالت کمک زیادی به شناسایی سیستم می‌کند. روش‌های زیادی برای جاسازی فضای‌حالت وجود دارد. در غیاب یک معادله حاکم برای سیستم، نقاط فضای‌فاز یا همان فضای‌حالت، از سری‌زمانی اصلی با بهره گرفتن از یک روش جاسازی^* تولید می‌شوند ]۲۰[. تاکنز^* در سال ۱۹۸۱ میلادی در یک مقاله مفصل و جامع ]۱۹,۲۱[، پایه‌های ریاضی برای کارکردن روی سری‌های زمانی آشوبی را بنیان نهاده است. در انتها مسئله پیش‌بینی سری‌زمانی است که شامل مطالعه رفتار گذشته و حال سیستم برای پیش‌بینی آینده است.
پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوبی در زمینه‌های مختلف از جمله سیستم‌های بازاریابی، مدیریت زنجیره تأمین، پردازش سیگنال، جریان ترافیک، پیش‌بینی هوا، پیش‌بینی لکه‌های خورشیدی و بسیاری از زمینه‌های دیگر مشاهده شده است [۱۷]. به علت اهمیت همه این زمینه‌ها دقت روش‌های پیش‌بینی نیز مورد توجه و حائز اهمیت خواهد بود.
امروزه روش‌های هوش محاسباتی^* و محاسبات نرم^* به طور گسترده برای شناسایی و پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوب استفاده می‌شوند. در ادامه تعدادی از روش‌های پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوب را که در پژوهش‌های مختلف توسعه داده شده‌اند، معرفی می‌کنیم. برای مدل‌سازی و پیش‌بینی سری‌های زمانی غیرخطی چندین روش وجود دارد همانند روش حدآستانه، مدل نمایی، مدل خطی محلی، رگرسیون، نزدیکترین همسایه و شبکه‌های عصبی مصنوعی^* که به طور فزاینده‌ای برای پیش‌بینی استفاده ‌شده است ]۲۲,۲۳[. کایرونِسینگ و لایانگ^* ]۱۹[ تحقیقی روی کارایی شبکه‌های عصبی مصنوعی به عنوان یک مدل عمومی و مدل‌های محلی همچون روش میانگین محلی و چند جمله‌ای محلی، در پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوب‌گونه انجام داده‌اند. هان و ونگ^* ]۲۲[ یک روش چند متغیره غیرخطی برای مدل‌سازی و پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوب‌گونه پیشنهاد کرده اند. ژانگ و چاندرا^* ]۲۴[ کاربرد دو روش تجزیه مسئله با شبکه‌های عصبی بازگشتی را برای مسئله پیش‌بینی سری‌های زمانی مکی‌گلاس، لورنز و لکه‌های خورشیدی ارائه داده‌اند. ونگ و هانگ^*]۲۵[ یک رویه بهینه سازی برای مدل شبکه عصبی پس انتشار^* مبتنی بر الگوریتم وراثتی، به منظور پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوبی پیشنهاد کرده‌اند. زین^* و همکارانش ]۲۶[ یک مدل شبکه عصبی مصنوعی با الگوریتم ترکیبی، پیشنهاد داده‌اند. سمنتا^* در مقاله خود ]۲۷[ دو روش هوش محاسباتی، مدل عصب تک ضربی (SMN)^* و سیستم استنتاج فازیֵعصبی انطباق‌پذیر (ANFIS)^* برای پیش‌بینی سری‌زمانی آشوبی پیشنهاد و با یکدیگر مقایسه می‌کند. کوا^* ]۲۸[ شبکه- موجک^* را برای پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوبی معرفی می‌کند. در مطالعه صورت گرفته توسط بدونسکای^* ]۲۹[ یک معماری پنج لایه سیستم ترکیبی موجک^*- عصبی- فازی انطباقی که نرون- موجک^* را استفاده می‌کند، پیشنهاد شده است. حسین میرزایی در تحقیق خود ]۳۰[ الگوریتم یادگیری لونبرگ- مارکوارت^* را برای آموزش شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با سه لایه پنهان، روی سری‌زمانی آشوبی مکی‌گلاس بکارگرفته است. دیاکنسکو^* ]۳۱[، کارایی مدل شبکه عصبی بازگشتی ^*NARX را برای چندین سری‌زمانی آشوبی و فراکتال^* با تعداد نرون‌های مختلف، الگوریتم‌های آموزشی و حافظه جاسازی شده، به طور تجربی مورد ارزیابی قرار می‌دهد. محمود اردلانی فرسا و سعید ذوالفقاری ]۱۷[ سهم تجزیه و تحلیل خطا همراه با ترکیب شبکه‌های عصبی المان و NARX را برای افزایش کارایی روش‌های پیش‌بینی بررسی کرده‌اند. همچنین با توجه به تاثیر پارامترهای فضای حالت در پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوبی، دو پژوهش انجام گرفته توسط مریم پری زنگنه ]۴[ و چانگ^* ]۳۲[ برای ارائه روش‌هایی در جهت انتخاب بهینه این پارامترها، قابل ذکر است.
امتیاز شبکه‌های عصبی اینست که بدون یک دانش اولیه از فرایند فیزیکی واقعی قادر است تا نگاشت از ورودی به خروجی را یادگیری کرده و مقیاس بزرگی از مسائل غیر خطی را توصیف کند. در حقیقت پیش‌بینی شبکه‌های عصبی مصنوعی یک تقریب کلی است که همه مقادیر گذشته را برای پیش‌بینی بکار می‌گیرد. این شبکه‌های عصبی شامل شبکه‌های پیش‌خور^*، شبکه‌های تابع محوری^*، شبکه‌های بازگشتی^* و … است ]۳۳[. همانطور که از مرور پژوهش‌ها بر‌می‌آید، در سال‌های اخیر همچنین انگیزه‌ای در جهت ترکیب الگوریتم‌های محاسباتی تحت عنوان هوش محاسباتی و شبکه‌های عصبی مصنوعی توسعه یافته است.
آنچه در این‌جا قابل توجه می‌باشد این‌ است که در روش‌های پیش‌بینی، تحلیل خطا کمتر مورد توجه بوده است. خطا را می‌توان تفاوت میان داده‌ی واقعی و ارزشی که یک معادله‌ی برآوردی ارائه کرده است، تعریف کرد. در برخی موارد، خطا‌ها همبستگی بالایی را نشان می‌دهند، معنای آن این است که مدل پیش‌بینی کاملا ویژگی‌های سیستم را بدست نیاورده است یا به عبارتی خطاهای پیش‌بینی به علت تصادفی بودن نیستند. مواردی وجود دارند که خطا‌ها ویژگی‌های سیستم اصلی را به ارث می‌برند ]۳۳[. پس می‌توان با بهره بردن از سهم تجزیه و تحلیل خطا‌ها در مدل‌های پیش‌بینی، این روش‌ها را بهبود بخشید.
همچنین با توجه به این‌که سری‌های زمانی^* به طور کلی شامل مؤلفه‌های خطی و غیرخطی می‌باشند ]۳۴[. ارائه روش‌های ترکیبی که بتواند هر دو مؤلفه را مدل کند در جهت بهبود کارایی مدل پیش‌بینی مفید خواهد بود.
۱-۲: هدف تحقیق
بکارگیری ترکیب روش‌های هوش محاسباتی در جهت جداسازی بخش خطی و غیرخطی سری‌زمانی آشوبی و پیش‌بینی جداگانه آن‌ها به همراه تجزیه و تحلیل خطا‌ها است، به‌طوری‌که بتوان به نتایج امیدوارکننده در پیش‌بینی سری‌های زمانی آشوب‌گونه، نسبت به روش‌های گذشته دست یافت.
۱-۳: ساختار پایان‌نامه
ادامه مباحث به شرح زیر است: در فصل دوم سری‌های زمانی آشوبی، ویژگی‌های آن، نحوه تجزیه‌ و تحلیل و برخی معادلات آشوبی معرفی می‌شوند. فصل سوم مروری بر پژوهش‌های صورت گرفته در زمینه تحلیل سری‌های زمانی آشوبی است. در فصل چهارم انواع شبکه‌های عصبی مصنوعی و الگوریتم‌ بهینه‌سازی جمعیت ذرات را بیان می‌کنیم. فصل پنجم ارائه روش پیش‌بینی پیشنهادی در این پژوهش می‌باشد. فصل ششم مشتمل بر نتایج شبیه‌سازی روش پیشنهادی روی سری‌های زمانی آشوبی مختلف است و در انتها، فصل نتیجه‌گیری و پیشنهادات آمده است.
فصل دوم
سری‌های زمانی آشوبی
۲-۱: معرفی سری‌های زمانی
سری زمانی^* مجموعه‌ای از مشاهدات است که براساس زمان مرتب شده‌اند ]۱[، به عبارت دیگر می‌توان گفت یک سری‌زمانی مجموعه‌‌ای از داده‌‌های آماری است که در فواصل زمانی مساوی و منظمی جمع‌ آوری شده باشند ]۵[. در تقسیم‌بندی کلی سری‌های زمانی را به پیوسته و گسسته تقسیم‌بندی می‌کنند. یک سری‌زمانی را پیوسته گویند هرگاه مشاهدات به صورت پیوسته در زمان ایجاد شده باشند. سری‌زمانی را گسسته گویند هرگاه مشاهدات فقط در زمان‌های معینی که معمولا به فواصل مساوی از یکدیگر قرار دارند، ثبت شده باشد ]۶[.
تغییرات سری‌زمانی می‌تواند به علت تغییرات بعضی از عوامل زیر باشد که تعدادی از آن‌ها طبیعی و برخی ناشی از عوامل اقتصادی و اجتماعی هستند. معمولا برای تحلیل یک سری‌زمانی فرض می‌کنیم این تغییرات نتیجه‌ی چهار مؤلفه اصلی هستند. این اجزاء یا مؤلفه‎ها در ادامه معرفی می‌شوند ]۶[. یک سری زمانی مشخص، ممکن است از هر چهار جزء و یا فقط برخی از این اجزاء تشکیل شده باشد ]۱,۵[:
روند^*: روند یا تمایل بلندمدت عبارتست از تحول متغیر مورد مطالعه در یک دوره طولانی‌مدت، بدون در نظر گرفتن تغییرات دوره‌ای، فصلی و نامنظم. در این صورت افت‌وخیزهای سری‌زمانی را نادیده گرفته و نمای کلی آن را مورد توجه قرار می‌دهیم. در شکل ۲-۱ روند درازمدت به صورت خط مستقیم نشان داده شده است.
شکل ۲-۱. روند درازمدت سری‌زمانی ]۶[
تغییرات فصلی^*: تغییراتی هستند که در دوره تناوبی کوتاه پیش می‌آیند. این تغییرات مربوط به عواملی هستند که به طریقی منظم و چرخه‌ای روی یک دوره‌ی کمتر از یک سال عمر می‌کنند اگر مشاهدات سری‌زمانی به صورت هر سه ماه، ماهانه، هفتگی، یا روزانه و غیره ثبت شوند، تغییرات فصلی در سری‌زمانی وجود دارد. در شکل ۲-۲ تغییرات فصلی و خط روند رسم شده است.
شکل ۲-۲. روند و تغییرات فصلی سری‌زمانی ]۶[
تغییرات دوره‌ای^*: تغییرات دوره‌ای عبارتست از تکرار حرکات رو به بالا و پایین حول سطوح روند. این نوع تغییرات دارای دوره نوسان بیشتر از یک سال می‌باشند. نوسانات دوره‌ای ممکن است دقیقا از طرح‌های مشابهی بعد از فواصل زمانی مشابه پیروی ‌کنند ولی همیشه این‌طور نیست. یک دوره‌ی کامل را که معمولا ۷ تا ۹ سال طول می‌کشد، اصطلاحا یک «دوره» می‌نامند. می توانید در شکل ۲-۳ این نوع تغییرات را مشاهده کنید.
تغییرات دوره ای
خط روند
y
x
شکل ۲-۳. تغییرات دوره‌ای سری‌زمانی ]۶[
تغییرات نامنظم^*: در هر سری‌زمانی عامل دیگری وجود دارد که آن را تغییرات نامنظم یا تصادفی می‌نامند. این تغییرات کاملا تصادفی بوده و نتیجه‌ی عواملی غیرقابل پیش‌بینی هستند که به طریقی نامنظم عمل می‌کند. این گونه تغییرات طرح منظمی را نشان نمی‌دهند و دوره‌ی زمان وقوع آن‌ها منظم نیست، به این دلیل است که آن‌را تغییرات نامنظم می‌نامند. این تغییرات به وسیله‌ی عواملی مانند سیل، زلزله، اعتصاب‌ها و … به وجود می‌آیند که رفتار آن‌ها نامنظم و غیر‌قابل پیش‌بینی است. این تغییرات به طور معمول کوتاه‌مدت هستند ولی گاهی اوقات اثر آن‌ها به اندازه‌ای زیاد است که باعث پیدایش تغییرات دوره‌ای و تغییرات دیگر می‌شود.
شکل ۲-۴. تغییرات نامنظم سری‌زمانی ]۶[
با توجه به ماهیت رابطه بین اجزاء سری، می‌توان دو الگو را در نظر گرفت ]۷[:
(الف) الگوی جمعی: در الگوی جمعی فرض می‌شود که چهار مؤلفه تشکیل‌دهنده سری از یکدیگر مستقل هستند. با فرض استقلال اجزاء سری این الگو به صورت معادله (۲-۱) نوشته می‌شود:

(۲-۱)

در رابطه فوق، T_i: مؤلفه روند، C_i: مؤلفه تغییرات دوره‌ای، S_i: مؤلفه تغییرات فصلی و I_i: مؤلفه تغییرات نامنظم می‌باشند.
(ب) الگوی ضربی: در این الگو فرض می‌شود که چهار مؤلفه تشکیل‌دهنده سری به یکدیگر وابسته‌اند. در نتیجه این الگو به صورت معادله (۲-۲) نوشته می‌شود:

(۲-۲)

و ضَحکُهُم یَئزُّ کاللّهیبِ فی الحَطَبِ
خطاهُمُو تُریدُ أن تَسوخَ فی التُرابِ
و یقتلونَ ، یسرقونَ ، یشربونَ ، یجَشَأون
لکنَّهُم بشرٌ
و طیبونَ حینَ یملکونَ قبضتَی نُقُودُ
و مومنونَ بالقدرِ
و عند بابَ قَریَتی یَجْلِسُ عمی ” مصطفی “
و هو یحبُ المصطفی
و هو یُقضِّی ساعهً بین الأصیلِ و المَساءِ
و حولَهُ الرجالُ واجِمون
یحکی لَهُم حکایهً … تجربهَ الحیاه
حکایهً تثیرُ فی النفوسِ لوعَهَ العدمِ
ما غایهُ الإنسانُ من أتعَابهِ ، ما غایهُ الحیاهِ
یا أیّها الإلهُ
کَمْ أنتَ قاسٍ موحشٌ یا أیّها الإلهُ
( عبدالصبور ؛ ۱۹۹۸ : ۱/۲۹ )
ترجمه :
مردم سرزمین من چون عقابها زخم می زنند
نغمه هایشان چون لرزش زمستان در گیسوان باران
و خنده هایشان چون زبانه کشیدن آتش است در هیزم
گام هایشان می خواهد در خاک فرو رود
می کشند ، می دزدند ، می نوشند ، آروغ می زنند
اما بشرند
و چون صاحب پول می شوند پاکند
و به قضا و قدر ایمان دارند
و بر دروازه روستایم عمویم مصطفی می نشیند
او پیامبر (ص) را دوست دارد
او هنگام غروب ساعتی را آنجا می گذراند
و مردان روستا پیرامون او سرد و مأیوس
برای آنها قصه ای را حکایت می کند … تجربه زندگی را

قصه ای که غم نیستی را در جانها بر می گزیند
هدف انسان از دردها و رنج هایش چیست ؟ فلسفه زندگی چیست ؟
ای خدا
تو چه سنگدل و ترسناکی
در ابیاتی دیگر صلاح عبدالصبور به طبع در پی یافتن اعتقاد و ایمانی راسخ و ناب با افراد و گروه های متفاوتی معاشرت نموده است ؛ اما سیر رسیدن او به این حقیقت با فراز و نشیب های مختلفی همراه بوده است ، به طوری که در مرحله ای از زندگی اش به وادی ، انکار توحید گام می نهد ؛ اما مدتی پس از آن انوار ایمان به خداوند در قلب شاعر نور افشانی می کند و پایه های خالص ایمان را در زندگی او مستحکم ترمی نماید . عبدالصبور در ابیان زیر لذت پرستش را پس از مرحله ی انکار با وصف زیبایی های مخلوقات به معرض نمایش می گذارد و از این طریق با ستایش مخلوقات به مدح و ثنای خالق این زیبایی ها می پردازد . او در آغاز با بهره گرفتن از واژه ی صبح در پی بیان این مفهوم است که با رسیدن صبح ایمان ، شب های ضلالت و کفر به پایان رسیده و قدرت ایمان و نیروی حق آشکار شده و راه و رسم بهتر زیستن را پیش روی انسان نمایان می سازد :
کذلکَ کانَتْ
و ذاتَ صباحَ
رأیتُ حقیقۀَ الدُنیا
سمعتُ النجمَ و الأمواهَ و الأزهارَ موسیقی
رأیتُ اللهَ فی قلبی
لأنی حینَما استیقظتُ ذاتَ صباحَ
رمیتُ الکتبَ للنیرانِ ، ثم فتحتُ شُباکی
و فی نَفَسِ الضُحی الفواحِ
خرجتُ الأنظر الماشین فی الطرقاتِ ، و الساعینِ للأرزاقِ
………

روان‌رنجورخویی
سازگاری
وظیفه‌شناسی
شکل ‏۵‑۱- مدل نهایی تحقیق
محدودیت‌های تحقیق
تحقیق یک کوشش حساب شده برای کشف مجهولات است. این تلاش به منظور یافتن راه‌های کمک به بشریت انجام می‌گیرد، بدیهی است که نیت یک محقق، انسانی است و تلاش او نیز در همین راستا صورت می‌گیرد. از بعدی دیگر، کاری طاقت‌فرسا و پرزحمت است و علت ان وجود موانع و محدودیت ها در این زمینه است.

کمبود مطالعات داخلی انجام شده در زمینه خرید آنی و محدودیت در دسترسی به منابع لاتین.
استفاده از سنجه‌های کوتاه برای سنجش متغیرهایی مثل شخصیت برای کاهش سوالات پرسشنامه.
محدودیت ناشی از مقیاس درجه‌بندی لیکرت، که تمایل به پاسخ‌های ممتنع را در پاسخ‌دهندگان ایجاد می‌کند.
محدودیت در سنجش همه متغیرهای فردی تاثیرگذار بر خرید آنی مثل ارزش‌ها، اهداف فردی.
این تحقیق در یک جامعه آماری کوچک و درباب یک رده محصول معین (پوشاک) انجام شده و برای تعمیم آن به همه مصرف‌کنندگان ایرانی و سایر محصولات، باید بررسی‌های بیشتری صورت گیرد.
برخی از مشکلات نیز به توزیع پرسشنامه‌ها، میزان همکاری پاسخگویان با محقق و نحوه پاسخگویی به سؤالات برمی‌گردد.
پیشنهاد‌های تحقیق
بر مبنای نتایج حاصل از این پژوهش، محدودیت‌های تحقیق و همچنین بررسی‌های محقق، یکسری پیشنهادها به مدیران و محققان آینده ذیلا ارائه می‌گردد:
پیشنهاد‌های کاربردی
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه اول
در این پژوهش اثرگذاری برون‌گرایی بر تمایل کلی به خرید آنی مورد تایید واقع نشد. ازآنجاکه مشخصه‌ های عامل برون‌گرایی، تجربه هیجانات مثبت، قاطعیت و جرأت‌ورزی، هیجان‌خواهی، اجتماعی‌بودن و نشاط می‌باشد، به تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک توصیه می‌شود برای شناسایی خریداران آنی به این ویژگی‌ها تکیه ننمایند.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه دوم
عامل وظیفه‌شناسی اساساً صفات رفتاری هدف‌گرا را در بر می‌گیرد. ویژگی‌هایی چون وظیفه‌شناسی و مسؤولیت‌پذیری، نظم و ترتیب، کفایت و تمایل به پیشرفت مشخصه‌ی عامل وظیفه‌شناسی است.
از این‌رو به فروشندگان پوشاک توصیه می‌شود برای ترغیب افراد دارای ویژگی وظیفه‌شناسی بالا به انجام خریدهای آنی، از اهرم تخفیفات به خوبی بهره گیرند. این بدان علت است که از این طریق مصرف‌کننده احساس می‌کند مقداری پول پس‌انداز می‌کند. تخفیف‌ها ادراک روانی مصرف‌کننده را ارضا می‌کنند. تخفیف‌های پیش‌بینی‌نشده تأثیر بیشتری روی خرید آنی دارد. در نتیجه این نوع تخفیف‌ها، مصرف‌کننده بیشتر از میزانی که هدفش بوده، دست به خرید می‌زند.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه سوم
در این پژوهش اثرگذاری بازبودن به تجربه بر تمایل کلی به خرید آنی مورد تایید واقع نشد. ازآنجایی‌که عامل باز بودن به تجربه، به گستردگی، عمق، و پیچیدگی وجوه فکری، ذهنی و تجربیات فرد مربوط است و مشخصه‌ های آن، انعطاف‌پذیری در برابر تجارب، خلاقیت، کنجکاوی، تخیل، ابتکار، درک احساسات و پذیرش ارزش‌ها و ایده‌های جدید می‌باشد، به تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک توصیه می‌شود برای شناسایی خریداران آنی به این ویژگی‌ها تکیه ننمایند.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه چهارم
سازگاری، صفاتی چون نوع دوستی، هم‌دردی، خویشتن‌داری، بخشندگی و وفاداری را شامل می‌شود. از این‌رو به فروشندگان پوشاک پیشنهاد می‌شود در قبال مشتری، رفتاری صمیمانه و صادقانه درپیش گیرند و از راهنمایی و ارائه اطلاعات به مشتری، مضایقه ننمایند. از این طریق مشتریان سازگار، خود را به نوعی مدیون فروشنده احساس کرده و سعی در جبران او نموده و برای جلوگیری از رنجش فروشنده، دست به خرید آنی می‌زنند. اما از طرفی این افراد، وفاداری بالایی دارند و اگر رضایتشان به‌درستی تامین شده باشد نسبت به فروشگاه، وفاداری پیدا می‌کنند. و خریدهایشان را تکرار خواهند کرد.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه پنجم
این پژوهش در هماهنگی با پژوهش‌های قبلی نشان دادکه ویژگی شخصیتی روان‌رنجورخویی بر تمایل افراد به خرید آنی تاثیرگذار است روی دیگر سکه آن است که افراد مستعد افسردگی و احساسات منفی، برای رهایی از این شرایط به خریدهای آنی دست می‌زنند. این مطلب هم برای فروشندگان (با شناخت بهتر خریداران آنی) قابل بهره‌‌برداری است و هم برای مصرف‌کنندگان مفید است تا در پی جلوگیری از هزینه‌کردهای غیرضرور و جستجوی راه‌های دیگری برای فرار از احساسات منفی خود باشند.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه ششم
به تولیدکنندگان و به‌ویژه فروشندگان پوشاک توصیه می‌شود بر بالا بردن تمایل افراد به خرید آنی تمرکز نمایند، این مهم می‌تواند از طریق حفظ رضایت افراد از این گونه خریدها و کاهش ندامت پس از خرید و در نتیجه بهبود ارزیابی هنجاری مثبت تحقق یابد.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه هفتم
به تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک توصیه می‌شود به انحاء مختلف سعی در افزایش درگیری ذهنی افراد نمایند تا از این رهگذر میزان خریدهای آنی افراد افزایش یابد برای نمونه در اکثر خریدهای آنی و بطور خاص خرید‌های آنی یادآور و برنامه‌ریزی‌شده با افزایش دانش محصول، درگیری ذهنی با آن محصول افزایش خواهد یافت. تجربه‌های قبلی خرید و تبلیغات، راه‌های اصلی کسب آگاهی از کالای مورد نظر مصرف‌کننده است
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه هشتم
با افزایش تمایل به خرید آنی پوشاک، تصمیم خرید آنی پوشاک افزایش خواهد یافت. برای افزایش تمایل به خرید آنی پوشاک به تولیدکنندگان پیشنهاد می‌شود از محرک‌های بازاریابی (به‌ویژه تخفیفات) به نحو مناسبی استفاده نمایند و با ارائه اطلاعات درباره محصول و روش‌های دیگر به افزایش درگیری مصرف‌کننده با پوشاک کمک نمایند.
پیشنهاد‌های مبتنی بر فرضیه نهم
جنبه‌های هنجاری در رفتار فردی، ارائه‌دهنده رهنمودهای اجتماعی برای قابل قبول بودن رفتار در یک موقعیت خاص است. خرید آنی (به‌سبب ایجاد هزینه‌های مالی، نارضایتی از محصول، احساس گناه و مخالفت اجتماعی) همواره می‌تواند عملی پرهزینه و پرریسک قلمداد شود. با این وجود برای ببسیاری از افراد، پیامدهای خرید آنی، مسئله چندانی ایجاد نمی‌کند و بسیاری از خریدهای آنی، انحرافی حداقلی از هنجارهای مربوطه دارند. از این گذشته چه بسا موقعیت‌هایی هم هستند که در آن، تأثیرات هنجاری، خود مشوق خرید آنی بوده، آن‌را بهترین اقدام بدانند. از این‌رو و برای کاهش احساس گناه و نارضایتی پس از خرید، به فروشندگان پوشاک پیشنهاد می‌گردد محصولاتی را در معرض دید و برای خرید آنی افراد قرار دهند که از کیفیت مناسب و قیمت منصفانه‌ای برخوردار باشند یا از طرق دیگری مانند تخفیفات مختلف و هدایا، سعی در تامین رضایت مشتری نمایند.
پیشنهاد‌ها برای تحقیقات آتی
پیشنهاد می‌شود که از مدل مفهومی این پژوهش برای بررسی خرید آنی سایر محصولات استفاده شود
پیشنهاد می‌شود که محققین به بررسی تاثیر سایر ابعاد و مدل‌های شخصیت (مانند مدل مایرز- بریگز و مدل تلجن) روی خرید آنی بپردازند.
برخی متغیرهای فردی دیگر به‌دلیل محدودیت زمانی و اجتناب از پیچیدگی مدل و همپوشانی متغیرها، در این پژوهش لحاظ نشده‌اند. پیشنهاد می‌شود محققین، به بررسی عوامل دیگر تاثیرگذار بر خرید آنی، خواه فردی (مثل ارزش‌های فرهنگی) و خواه غیرفردی (عوامل مربوط به محصول مثل قیمت، عوامل مربوط به محیط خرید مثل کمک فروشنئه، طراحی محیط خرید، عوامل موقعیتی مثل زمان و پول در دسترس) بپردازند.
در این تحقیق تنها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. پیشنهاد می‌شود در تحقیقات آتی از روش‌های کیفی مانند مصاحبه‌های عمیق، گروه‌های کانون و یا تکنیک‌های بازارایابی عصبی استفاده گردد (برای نمونه جهت سنجش متغیر تصمیم خرید آنی در این رساله از روش سناریو و در قالب پرسشنامه استفاده شد که به جای آن می‌توان به افراد سیاهه خرید آنی داده شود تا آزمودنی‌ها کلیه موارد خرید آنی روزانه خود را، طی مدتی معین یادداشت نمایند).
در اغلب پژوهش‌های انجام گرفته در زمینه خرید آنی، جامعه از میان افراد بزرگسال یا دانشجویان انتخاب شده است و نوجوانان مورد غفلت واقع شده‌اند در حالیکه این افراد بیشتر از سایر گرو‌ه‌های سنی مستعد تاثیرپذیری از محرک‌های بازاریابی و انجام خرید آنی هستند (براتک و بوتکوویچ، ۲۰۱۳). از این‌رو بررسی مدل مفهومی تحقیق حاضر در میان نوجوانان به محققین پیشنهاد می‌شود.
نتیجه‌گیری فصل پنجم
در این فصل ابتدا یافته‌های توصیفی مورد مرور قرار گرفت، سپس نتایج آزمون فرضیه‌های تحقیق مورد بحث قرار گرفت و مدل نهایی و مبتنی بر یافته‌ها ارائه گردید. در ادامه پیشنهاهای کاربردی و پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی طرح گردید و در پایان نیز، محدودیت‌ها و مشکلات تحقیق مورد اشاره واقع شد.
منابع و مراجع
منابع فارسی
ﺑﺎﺑﺎﻳﻲ، ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ. احدی، پری. (۱۳۸۹). “ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪی وﻳﮋﮔﻲﻫﺎی ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ و رﻓﺘﺎر ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در اﻳﺮان"، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت، دوره ۲، ﺷﻤﺎره ۴، ﺻص ۳۹ ﺗﺎ ۵۸٫
پروین، لارنس، ا؛ جان، الیور، بی(۱۳۸۱). روانشناسی شخصیت نظریه و پژوهش. ترجمه: محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: نشر آییش.
حیدرزاده، کامبیز. حسنی‌‌پارسا، الهام. (۱۳۹۱). “بررسی تأثیرات لذت‌جویانه بر رفتار خرید مصرف‌کنندگان". مدیریت بازاریابی، شماره۱۷٫
خاکی، غلامرضا.(۱۳۸۴)، روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه، چاپ دوم. تهران: انتشارات بازتاب
ساترلند، ماکس (۱۹۹۳) روانشناسی تبلیغات تجاری. ترجمه سینا قربانلو. تهران: مبلغان، ۱۳۸۰٫
سکاران، اوما. ۱۳۸۵، روش های تحقیق درمدیریت، ترجمه محمد صائبی و محمود شیرازی، چاپ چهارم. تهران: موسسه عالی و آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی
ﺻﻤﺪی، منصور. ﺣﺴﻴﻦزاده، ﻋﻠﻲﺣﺴﻴﻦ. ﻧﻮراﻧﻲﻛﻮﺗﻨﺎﻳﻲ، محمد. (۱۳۸۹). “ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎی ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎی زﻧﺠﻴﺮهای و رﻓﺘﺎر ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن"، ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ، دوره ۲، ﺷﻤﺎره ۴، ﺻص ۹۳ ﺗﺎ ۱۱۰٫