- مدت طولانی قراردادهای واگذاری،
- تغییر در شرایط کاری سازمان در طول زمان،
- دشواری بازگشت به شرایط پیش از واگذاری ،
- دشواری های انتقال نیروی انسانی،
- کاهش احساس امنیت شغلی در کارکنان،
- افزایش هزینه ها،
- در نظر گرفتن سود از سوی پیمانکاران،
- نیاز به ساماندهی یک تیم برای نظارت بر پیمانکاران،

- تغییر ماهیت هزینه ها،
- افزایش ریسک از نظر مالیاتها.
۲-۲-۳-۲۸تفاوت پیمانکاری فرعی با واگذاری
تفاوت بین پیمانکاری فرعی با واگذاری در این است که در واگذاری تجدید ساختار یک سری فعالیت های ویژه با بهره گرفتن از منابع بیرون از سازمان که توانمندی های ویژه ای را دارا می باشند صورت می پذیرد، در حالی که در پیمانکاری فرعی قسمتی از فعالیت های سازمان با کمک پیمانکار انجام می شود و تجدید ساختاری صورت نمی گیرد.
۲-۲-۳-۲۹ روند واگذاری
در گذشته، واگذاری زمانی مورد استفاده قرار می گرفت که سازمان ها نمی توانستند خوب عمل کنند . در رقابت ضعیف بودند، کاهش ظرفیت داشتند، با مشکل مالی روبرو بودند و یا از نظر فناوری عقب و شکست خورده بودند. امروزه سازمان هایی که کاملاً موفق هستند نیز از این ابزار برای تجدید ساختار سازمان هایشان استفاده می کنند و مدیران این سازمان ها به عنوان یک موضوع حیاتی این موضوع را درک کرد ه اند که ایجاد قابلیت های کلیدی برای برآورده نمودن نیازهای مشتری ضروری است و باید دراین راه تلاش نمایند.
۲-۲-۳-۳۰ دلایل عمده واگذاری
- افزایش اثر بخشی از طریق تمرکز روی آنچه سازمان در انجام دادن آن بهترین است،
- بدست آوردن تخصص ها، مهارت ها و تکنولوژی هایی که قبلاً قابل دستیابی نبوده است،
- بدست آوردن ایده های جدید و نوآورانه،
- کاهش سرمایه گذاری روی دارایی ها و استفاده بهتر برای سایر اهداف،
- بدست آوردن سهم بازار و فرصت های کسب و کار از طریق شبکه ارائه دهندگان،
- تغییر هزینه های ثابت به هزینه های متغیر.
- هزینه های فعلی بخوبی درک نشده اند، ارائه دهندگان خدمتی که در مقایسه با واحد داخلی فعلی خیلی برجسته باشد، ندارند،
- کاهش کنترل برروی ارائه دهنده خدمت،
- وابستگی به ارائه دهندگان خدمت،
- ارائه دهندگان خدمت می توانند در کسب و کار ما توسعه پیدا کنند (رقیب ما باشند)،
- ممکن است واگذاری به وفاداری کارکنان صدمه بزند (واگذاری برای کارکنان باقیمانده چه پیامی به همراه خواهد داشت).
۲-۲-۳-۳۱ فرایند واگذاری استراتژیک
برای ارائه فرایند واگذاری، روند های مختلفی ارائه شده است . نمونه ای از یک شرایط عمومی را می تواند به صورت زیر در نظر گرفت:

شکل ۲-۴ فرایند واگذاری استراتژیک

۲-۲-۳-۳۲ مراحل اجرای یک سیستم مدیریت واگذاری موفق:

۲-۲-۳-۳۲-۱ تعریف شاخص‌ها و فرآیندهای کلیدی سازمان

اولین گام در واگذاری فعالیت‌ها تعیین قابلیت‌های کلیدی سازمان و فعالیت‌هایی است که بایستی در حیطه عملکردی سازمان باقی مانده یعنی تعریف حدود واگذاری فعالیت‌ها و بایدها و نبایدهایی که در این مسیر باید مشخص گردد.
یکی از اهداف واگذاری فعالیت‌ها رهایی از فعالیت‌های غیراصلی و آزادسازی توان فکری سازمان از این نوع فرآیندها می‌باشد تا از فرصت بدست آمده در جهت توجه به شاخصه‌های اصلی سازمان سود جست. لذا شناخت شاخصه‌های اصلی ومأموریت در شرکت‌به عنوان اولین قدم در تهیه برنامه واگذاری محسوب می‌گردد.

۲-۲-۳-۳۲-۲ شناسایی ریسک‌ها و دسته‌بندی مربوط به آنها

ریسک‌هایی که در خصوص واگذاری فعالیت‌ها با آن مواجه می‌شویم را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم نمود:
۱- ریسک‌هایی که ناشی از بازخوردهای داخلی در سازمان برای یک فعالیت بوجود می‌آید.
۲- ریسک‌هایی که مربوط به ماهیت فعالیت می‌باشد.
۳- ریسک‌هایی که ناشی از عوامل بیرونی بوده که وابسته به منابع خارجی و یا ارائه کننده فعالیت واگذاری شده باشد. شناسایی و برنامه‌ریزی در خصوص رفع و یا کاهش مخاطرات ریسک‌های مختلف یک الویت در واگذاری محسوب می‌شود. لذا بایستی در کلیه فعالیت‌ها شناسایی و در خصوص آن چاره‌اندیشی و در حین فرایند واگذاری عملکرد آن بررسی و بازنگری شود.
برای ایجاد یک روند منسجم در خصوص شناسایی ریسک‌های واگذاری و رعایت الگوی یکسان در واحدهای شرکت در جستجوی ریسک‌ها، پیشنهاد می‌گردد با هدف پیگیری چهار رکن در اصول هر فعالیت به عنوان ریسک‌های پرخطر نسبت به دسته‌بندی ریسک‌ها اقدام گردد:
به مخاطره افتادن حاکمیت اصلی شهرداری یا سازمان.
کاهش کیفیت فعالیت.
افزایش هزینه در فعالیت.
مدیریت و نگهداشت اطلاعات پایه مورد نیاز (حراست از اطلاعات).
لازم به ذکر است که در بعضی از فعالیت‌ها احتمال دارد موارد ذکر شده به عنوان ریسک پر خطر تلقی نگردد و یا گریزی از آن نباشد و یا در زمان متفاوت و یا جایگاه دیگی تلقی ریسک پرخطر مفهوم نیابد که در بررسی میدانی بایستی به آن توجه کرد.

هرپژوهشی باید دارای قلمرو و دامنه ی مشخصی باشد تا پژوهشگر در همه ی مراحل پژوهش، برموضوع تسلط کافی داشته باشد و بتواند نتایج حاصل از نمونه انتخابی را به جامعه تعمیم دهد (هومن،۱۳۸۲). این پژوهش نیز مانند سایر پژوهش ها دارای دامنه های زیر می باشد:
قلمرو مکانی تحقیق
مکان انجام تحقیق بورس اوراق بهادارتهران می باشد و بدین جهت انتخاب گردیده است که دسترسی به اطلاعات مورد نیاز تحقیق درشرکتهای پذیرفته شده در بورس آسانتر است و همچنین اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تحت نظارت و بررسی قرار می گیرد و به نظر می رسد از کیفیت بالاتری برخوردار باشد.
قلمرو زمانی تحقیق
قلمرو زمانی این تحقیق یک دوره ی زمانی ۱۱ ساله براساس صورتهای مالی سالهای ۱۳۸۲ الی ۱۳۹۲ درنظرگرفته شده است.
جامعه آماری
باتوجه به قلمرو مکانی تحقیق، جامعه آماری شامل کلیه شرکتهای غیرمالی پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۸۲ هجری شمسی تا پایان سال۱۳۹۲ هجری شمسی می باشد که متشکل از دو گروه کلی شرکتهای دارای تجدید ارائه درصورتهای مالی و شرکتهای فاقد تجدید ارائه درصورتهای مالی بوده که دارای اطلاعات لازم جهت محاسبه متغیرهای تحقیق درطی دوره مورد بررسی می باشند.
باتوجه به ماهیت و طبقه بندی متفاوت اقلام صورتهای مالی شرکتهای سرمایه گذاری، بیمه و واسطه گری مالی نسبت به شرکتهای تولیدی، شرکتهای جامعه آماری نباید جزء شرکتهای سرمایه گذاری، بیمه، لیزینگ و بانکها باشند.
روش نمونه گیری وحجم نمونه
نمونه گیری عبارت است از انتخاب درصدی از یک جامعه به عنوان نماینده ی آن. مزیت انتخاب یک نمونه از یک جامعه جلوگیری از اتلاف وقت محقق و صرفه جویی در منابع مالی است. (دلاور،۱۳۸۳،ص ۱۲۲)
نمونه انتخابی تحقیق حاضر شامل تعداد ۲۱۹ شرکت (متشکل از ۱۲۷ شرکت تجدید ارائه شده و ۹۲ شرکت فاقد تجدید ارائه) از کل شرکتهای جامعه آماری می باشد که شرکتهای تجدید ارائه شده نیز خود به دو گروه تقسیم می شوند. از مجموع ۱۲۷ شرکت، تعداد ۱۰۰ شرکت تجدید ارائه ناشی از خطای اندازه گیری حسابداری و تعداد ۲۷ شرکت تجدید ارائه ناشی از وجود تخلفات مالی دارند. منظور از خطای اندازه گیری حسابداری، تغییر در رویه حسابداری و اصلاح اشتباهات می باشد و تخلف مالی هم موارد عدم پرداخت بموقع تعهدات مالی شرکت مانند : بازپرداخت تسهیلات بانکی ، بدهی های مالیاتی، بدهی های تأمین اجتماعی، سایر بدهی های با اهمیت و جرایم در نظر گرفته شده است. هر شرکت دارای یک مشاهده در سال قبل از ارائه مجدد و یک مشاهده در سال بعد از ارائه مجدد می باشد که در مجموع ۴۳۸ مشاهده سالانه با در نظر گرفتن محدودیتهای زیر انتخاب شده است:
۱) شرکت تاپایان اسفند ماه سال۱۳۸۱ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشد.
۲) سال مالی شرکت منتهی به اسفندماه باشد.
۳) اطلاعات مالی مورد نیاز از جمله صورتهای مالی سالانه (۱۲ماهه،حسابرسی شده،غیرتلفیقی) به منظور استخراج داده های مورد نیاز جهت محاسبه ی متغیرهای به کار رفته در مدلهای تحقیق در دسترس باشد.
۴) نمونه انتخابی در طی دوره مورد رسیدگی هم زمان متشکل از دو گروه شرکت دارای تجدید ارائه درصورتهای مالی و فاقد تجدید ارائه در صورتهای مالی می باشد.
۵) سال تجدید ارائه از نمونه حذف شده باشد.
نحوه ی جمع آوری داده های مورد نیاز
دراین تحقیق از روش مطالعه کتابخانه ای برای جمع آوری مبانی نظری و پیشینه تحقیق استفاده شده است. همچنین داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه های تحقیق از طریق آرشیوهای بورس، پایگاه های اینترنتی و بانکهای اطلاعاتی بسته های نرم افزاری مختلف مانند ره آورد نوین و تدبیر پرداز جمع آوری شده است.

روش های آماری
در این تحقیق برای آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. ابتدا مدل برازش می‌شود سپس آزمون های مربوط به معنی دار بودن کل مدل و معنی دار بودن متغیرهای مستقل توضیح داده می‌شود. در آخر نیز پس از تشریح آزمون های مربوط به مفروضات رگرسیون کلاسیک، نحوه تصمیم گیری در مورد رد یا پذیرش فرضیه های تحقیق بیان می گردد. لازم به ذکر است در این مطالعه برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Eviews و SPSS بهره گرفته شده است.
آزمون معنی دار بودن مدل
برای بررسی معنی دار بودن مدل رگرسیون از آماره F استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون F به صورت زیر خواهد بود:

که بوسیله آماره زیر صحت آن مورد بررسی قرار می گیرد:

برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد فرضیه صفر، آماره F به دست آمده با F جدول که با درجات آزادی K-1 و N-K در سطح خطای (  ) ۵% محاسبه شده، مقایسه می شود، اگر F محاسبه شده بیشتر از F جدول باشد (  ) مقدار عددی تابع آزمون در ناحیه بحرانی قرار گرفته و فرض صفر (  ) رد می شود. در این حالت با ضریب اطمینان ۹۵% کل مدل معنی دار خواهد بود. در صورتی که مقدار F محاسبه شده کمتر از F جدول باشد فرض  پذیرفته شده و معنی داری مدل در سطح اطمینان ۹۵% مورد تأیید قرار نمی گیرد.
آزمون معنی دار بودن متغیرهای تحقیق
برای بررسی معنی دار بودن ضرایب متغیرهای مستقل در هر مدل از آماره t استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون t به صورت زیر خواهد بود:

که بوسیله آماره زیر صحت آن مورد بررسی قرار می گیرد:

برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد فرضیه صفر، آماره T به دست آمده با t جدول که با درجه آزادی N-K در سطح اطمینان ۹۵% محاسبه شده مقایسه می شود، چنانچه قدرمطلق T محاسبه شده از t جدول بزرگتر باشد  ) (، مقدار عددی تابع آزمون در ناحیه بحرانی قرار گرفته و فرض صفر (H₀) رد می شود. در این حالت با ضریب اطمینان ۹۵% ضریب مورد نظر (  ) معنی دار خواهد بود که دلالت بر وجود ارتباط بین متغیر مستقل و وابسته دارد.
آزمون های مربوط به مفروضات مدل رگرسیون خطی
مدل کلاسیک رگرسیون خطی دارای مجموعه ای از فروض تحت عنوان فروض کلاسیک می‌باشد که بیشتر آنها در مورد جمله اخلال مدل مطرح می گردند؛ برای اینکه در مدل رگرسیون خطی، تخمین زن های حداقل مربعات معمولی ضرایب رگرسیون، بهترین تخمین زن های بدون تورش خطی (BLUE) باشند لازم است تا مفروضات این مدل بررسی و آزمون شوند. در ادامه نحوه آزمون این فرضیات بیان می گردد.
فرض نرمال بودن متغیرها و باقیمانده ها:
از جمله مفروضات در نظر گرفته شده در رگرسیون آن است که خطاها دارای توزیع نرمال با میانگین صفر می‌باشند. نرمال بودن خطاها بدین معنا است که میانگین خطاها صفر و واریانس خطاها ثابت باشد. بدیهی است در صورت عدم برقراری این پیش فرض، نمی‌توان از رگرسیون استفاده کرد. بدین منظور باید مقادیر استاندارد خطاها محاسبه شود و نمودار توزیع داده و نمودار نرمال آن رسم شود و سپس مقایسه‌ای بین دو نمودار صورت گیرد. این فرض با رسم نمودار مستطیلی و نمودار احتمال نرمال انجام می‌شود .
فرض مستقل بودن باقیمانده ها:
این فرصیه مدل کلاسیک رگرسیون خطی بیان می دارد که بین جملات اخلال رگرسیون همبستگی وجود ندارد. اگر این فرض نقض گردد کواریانس بین دو جمله اخلال i و j برابر صفر نخواهد بود. برای بررسی استقلال باقیمانده ها از آماره دوربین-واتسن^[۳۵] استفاده شده است. با توجه به استفاده از روش داده های پانل آماره این آزمون بصورت زیر تعریف می شود:

اگر مقدار آماره دوربین واتسن نزدیک به عدد ۲ باشد، می توان استقلال باقیمانده ها را بپذیریم. برای رفع مسئله خود همبستگی می توان از روش رفع خود همبستگی مرتبه اولAR(1) یا روش خود تصحیح استفاده کرد.
همچنین برای بررسی این فرض از نمودار خطاها در مقابل ترتیب زمانی برای فرض مستقل بودن استفاده می‌شود بدین ترتیب که اگر روند این نمودار دارای نظم خاصی باشد (مثلا روند سینوسی و …) خطاها مستقل نیستند.
فرض ثابت بودن واریانس باقیمانده ها:
یکی از پیش‌فرض‌های مدل ثابت بودن واریانس خطا است برای بررسی این فرض هم از نمودار استفاده می‌کنیم. نمودار خطاها در مقابل مقادیر برآورد شده برای آزمون ثابت بودن واریانس استفاده می‌شود بدین صورت که اگر شکل کلی (دامنه تغییرات) نمودار بصورت افزایشی یا کاهشی باشد (اصطلاحا نمودار به شکل قیفی به سمت چپ یا راست باشد) واریانس ثابت نیست.
تحلیل همبستگی
تحلیل همبستگی ابزاری آماری است که به وسیله آن می توان درجه ای که یک متغیر از نظر خطی به متغیر دیگر مرتبط است را اندازه گیری کرد. همبستگی را معمولا با تحلیل رگرسیون بکار می برند ومعیاری است که برای تعیین میزان ارتباط دو متغیر استفاده می شود . در همبستگی درباره دو معیار ضریب تعیین و ضریب همبستگی بحث می شود.
ضریب تعیین(R²):
یک ملاک برای قدرتمند بودن رابطه خطی استفاده از مقدار مربع ضریب همبستگی یا اصطلاحا ضریب تعیین می باشد . این مقدار برابر با نسبت تغییرات توجیه شده توسط مدل به تغییرات کل می باشد و هر چه مقدار آن به ۱ نزدیکتر باشد رابطه قویتری بین دو متغیر وجود دارد . در این تحقیق، هرگاه رابطه معنی داری بین بازده غیرعادی و هر یک از متغیرهای مستقل وجود داشته باشد از مقدار مربع ضریب همبستگی برای انتخاب قویترین رابطه استفاده شده است .
ضریب همبستگی®:
اگر از ضریب تعیین ریشه دوم بگیریم، به مقدار بدست آمده ضریب همبستگی می گوییم و آن را با R نشان می دهیم. از آنجا که ریشه دوم می تواند یک عدد مثبت یا منفی باشد، علامت ضریب همبستگی R همان علامت شیب خط رگرسیون b می باشد. یعنی اگر شیب خط رگرسیون منفی باشد، ضریب همبستگی نیز منفی و اگر شیب خط رگرسیون مثبت باشد ، ضریب همبستگی نیز مثبت می باشد. همچنین اگر شیب خط رگرسیون صفر باشد (b =0) ، ضریب همبستگی نیز صفر می شود.
ضریب همبستگی شدت رابطه و همچنین نوع رابطه، مستقیم یا معکوس، را نشان می دهد . از آنجا که R² همواره بین ۰ و ۱ است بنابراین ریشه دوم آن همواره بین ۱ و ۱- خواهد بود. ضریب تعیین نسبت به ضریب همبستگی معیار گویاتری است. برای روشن شدن مطلب فرض کنید برای یک دسته داده ها R = 0.8 و برای دسته دیگر R = 0.4 باشد . در این صورت می گوییم ضریب ۸/۰ دو برابر بهتر از ضریب ۴/۰ است . وقتی R = 0.8 باشد ، R² = ۶۴ است یعنی ۶۴ درصد تغییرات y ناشی از تغییرات x است . وقتی R = 0.4 باشد ، R² = ۰٫۱۶ است یعنی ۱۶ درصد تغییرات y ناشی از تغییرات x است. بنابراین ضریب همبستگی ۸/۰چهار برابر قویتر (بهتر) از ضریب همبستگی ۴/۰ است.
تصمیم گیری برای رد یا پذیرش فرضیه ها
با توجه به موارد عنوان شده فوق در این تحقیق برای آزمون فرضیات ابتدا با بهره گرفتن از آزمونF مقید، درستی ادغام داده ها مورد آزمون قرار گرفته و سپس بر اساس آزمون هاسمن نوع روش آزمون (اثرات ثابت یا اثرات تصادفی) تعیین گردیده و با توجه به نوع روش نسبت به برآورد مدل اقدام شده است. جهت بررسی معنی دار بودن کل مدل از آماره F استفاده شده است. بطوریکه با مقایسه آماره F و F جدول که با درجات آزادی K-1 و N-K در سطح خطای ۵% محاسبه شده، کل مدل مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین برای بررسی معنی دار بودن ضریب متغیرهای مستقل از آماره t استفاده شده است. آماره t به دست آمده با t جدول که با درجه آزادی N-K در سطح اطمینان ۹۵% محاسبه شده مقایسه می شود، چنانچه قدرمطلق t محاسبه شده از t جدول بزرگتر باشد، ضریب مورد نظر معنی دار خواهد بود که دلالت بر وجود ارتباط بین متغیر مستقل و وابسته دارد. همچنین به عنوان روشی جایگزین جهت تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد یک فرضیه بر اساس مقدار احتمال یا سطح معنی داری نیز عمل شده است. بدین صورت که اگر مقدار احتمال محاسبه شده بزرگتر یا مساوی مقدار خطای نوع اول (  ) باشد فرض صفر پذیرفته می شود و اگر مقدار احتمال کوچکتر از مقدار خطای نوع اول (  ) باشد فرض صفر رد می شود.
۴-۱- مقدمه

۱-۲-۱۱ شهرنشینی در جهان سوم
شهرنشینی جهان سوم نیز چون بسیاری از پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی وارد شده به این کشورها، به‌نوعی وارداتی و در نتیجه غیربومی و نهایتاً آسیب‌زا و بر هم زننده فرایند رشد متعادل در این کشورها بوده است.
نواحی شهری که اکنون به‌سرعت در کشورهای جهان سوم توسعه می‌یابند به‌گونه چشمگیری با شهرهای کشورهای صنعتی تفاوت دارند. مردم در کشورهای جهام سوم یا از آن روی به شهرها کشانده می‌شوند که نظام‌های سنتی تولید روستایی آن‌ها از هم پاشیده، ‌یا به‌دلیل آنکه نواحی شهری فرصت‌های شغلی برتری ارائه می‌کنند. مهاجران به محله‌های مهاجرنشین هجوم می‌برند که در حاشیه شهرها مانند قارچ رشد می‌کند. در نواحی شهری غربی تازه‌واردان بیشتر ممکن است نزدیک به قسمت‌های مرکزی شهر سکونت اختیار کنند،‌ اما در کشورهای جهان سوم معمولاً عکس آن اتفاق می‌افتد و مهاجران در جایی که حاشیه گندابی ، ‌نواحی شهری نامیده شده است،‌ ساکن می‌شوند.
۱-۲-۱۲ دلایل وجود شهر
شهرها، خاصیت مشترکی دارند و آن، تمرکز افراد در یک فضا، برای برآوردن خواسته های مشترک شان است. بنابراین، تفاوت خواسته های مشترک افراد، در دوران گوناگون تاریخ است که باعث پیدایش نظریه های مختلف، درباره دلایل به وجودآمدن شهر، شده است؛ برای مثال، فوستل دوکولانژ، تاریخ نگار فرانسوی، معتقد است که شهرهای قدیمی را نباید، با شهرهای جدید، مقایسه کرد. در عصر حاضر، دلایل برتر، برای اثبات وجود شهر، دلایل اقتصادی است.(عابدین، ۱۳۸۹، ۲۲)

۱-۲-۱۳ اثرات احداث شهر
عمده ترین اثر انسان برروی کره خاکی ایجاد مجتمع های زیستی بالاخص شهرهامی باشد.چرا که اغلب آثاربه دلیل وجود شهرها و گسترش انهاست که به وجود می آیند و رشد می کنند.(داریوش،بابک، ،۱۳۸۹)
اثرات شهر درمحیط
تغییرمنظره(امیختن محیط طبیعی ومحیط مصنوعی)که درصورت ناهماهنگی این دومحیط،میتواند به زشتی مبدل گردد.
ایجاد ارتفاعات مصنوعی ودرنتیجه اثرگذاری روی سرعت ومسیرحرکت هوا.
بوجود آمدن وانباشتگی زباله ها که طبیعت قادر به هضم آنها نبوده وبرای نابودی آن بایدتدابیری اندیشید.
گرم شدن محیط دراثرفعالیتهای مختلف شهرها.
انهدام محیط زیست مناسب برای برخی گیاهان وموجودات زنده.
به وجود آمدن تغیرات جوی درنتیجه تغیرات پوشش های گیاهی.
افزایش آلودگی محیط.
تغیر درتوپوگرافی زمین محل احداث شهرها.
تغیرات در سطح آبهای زیرزمینی.
افزایش انواع مختلف آلودگی های صوتی.
افزایش انواع مختلف آلودگی های بصری.
افزایش انواع مسیرهای ارتباطی.
۱-۲-۱۴ نظریات شهرشناسی
نظریه های شهرشناسی در جهان: مانند تداوم دوره های تاریخی، شیوه تولید آسیایی، استبداد شرقی و … می باشد.
نظریه های شهرشناسی ایرانی: مانند راهبرد و سیاست سرزمینی جامعه ایران، از نظریه شهر به آبادی، رابطه شهروندی و ناشهروندی، مقیاس شهری و مقیاس تک بنا و … می باشد.
انواع شهر ها
۱(بازار شهر)؛ ۱۰-۵ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: دهستانی
۲( روستا-شهر)؛ ۲۵-۱۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: بخش
۳(شهر کوچک)؛ ۵۰-۲۵ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: شهرستان
۴(شهر متوسط کوچک)؛ ۱۰۰-۵۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: شهرستان
۵( شهر متوسط)؛ ۲۵۰-۱۰۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: ناحیه ای
۶(شهر بزرگ میانی)؛ ۵۰۰-۲۵۰ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: استانی
۷( شهر بزرگ)؛ ۱۰۰۰-۵۰۰ ؛ هزار نفر جمعیت. ( عملکرد: منطقه ای
۸(کلان شهر) (متروپل)؛ ۱-۵/۲ میلیون نفر جمعیت. ( عملکرد: کلان منطقه ای
۹( کلان شهر) (متروپل ملی)؛ ۵/۲ میلیون نفر جمعیت و بیشتر.( عملکرد: ملی
۱-۲-۱۵ پیدایش شهر در ایران
۱-۲-۱۵-۱ مقدمه - شهرنشینی
شهرنشینی، شهر به مفهوم اخص آن از اواخر هزاره چهارم ق. م. و خصوصاً هزاره سوم ق. م. در ایران موجودیت یافت. شهر شوش یکی از قدیمیترین (۴۰۰۰ سال پ. م.) سکونتگاه های شناخته شده منطقه‌است. شهرهای مهم ایران در هزاره سوم ق. م. عبارت‌اند از: تپه حسنلو و هفتوان تپه در آذربایجان - تمدن تپه سیلک (در کاشان) –تپه حصار در دامغان - تپه گیان نهاوند، - گودین، کنگاور - شاه‌تپه و تورنگ تپه گرگان - تپه قبرستان بویین زهرای قزوین - شوش، خوزستان - تمدن جیرفت، تپه یحیی و شهداد، کرمان - ملیان، فارس - شهر سوخته در زابل.
پایان عصر مفرغ و کشف آهن (شروع دوره آهن) مقارن است با رویدادهای مهم تاریخی و فرهنگی که در هزاره دوم ق. م. زمینه‌ساز تشکیل سلسله‌ها و ظهور نخستین حکومتهای مستقل در هزاره‌های دوم و اول ق. م. همچون: ماننا، اورارتو و ماد و سرانجام امپراتوری وسیع هخامنشی شدند عبارت‌اند از مهاجرت آریایی‌ها به فلات ایران، روی کار آمدن دولتهای مستقل به جای دولت شهرهای پیشین، و تجمع اقوام و قبایل مختلف (مقیم و مهاجر) خصوصاً در مناطق غربی و شمال غربی ایران که هر کدام قلمرو خاص خود را داشتند. این اقوام در شمال غربی ایران با اورارتو و آشور همسایه شدند.
۱-۲-۱۵-۲ عاملسرزمینی )جغرافیائیطبیعیواقلیمی(
شرایططبیعیاقلیمیمناسبوقرارگرفتندرمسیرراههایترددعاملمؤثریدرروندشکلگیریاستقرارشهریبودهاست. استقراربیشترشهرهایایرانتابعشکلخاصفلاتایراندرمناطقمخروطافکنههایبزرگدرمنطقهپایکوهی،بینکوههاوبیابانهااست. درمراحلبعدماندگاریزندگیشهرینیزبهشیوۀدسترسی،انطباقوهماهنگیشهربامنابعافزونترآبوعواملدیگر ربطداشت.(خیرآبادی،۱۳۷۶،۳۰)
۱-۲-۱۵-۳ توزیع جغرافیائی جمعیت شهری
توزیع شهرها و به تبع آن تمرکز جمعیت نقاط شهری درنقاط مختلف کشور ما یکسان نیست. مناطق شمالی ، غربی و جنوب غربی کشور علاوه بربرخورداری از آب و هوای خوب و موقعیت جغرافیایی خاص ، مهد نخستین کانونهای یکجانشینو تمدن شهری بوده و همواره از نقاط پرجمعیت کشور محسوب می‌شده‌اند و در حال حاضرنیز بیشترین نسبت از جمعیت کشور را دارا می‌باشند.
به دلیلموقعیت خاص جغرافیائی ، میزان بارندگی در ایران با طول جغرافیایی ارتباط مشخصیدارد. شدت باران از غرب به شرق کاهش می‌یابد و نصف‌النهار ۵۲ درجه تفکیک کننده آب وهوای گرم و خشک شرقی از آب و هوای معتدل و مرطوب غربی می باشد. همچنین بهبود وضعیتاقلیمی از عرض جغرافیایی پایین به بالا موجب شده است که درصد قابل توجهی از جمعیتشهری کشور در عرض جغرافیایی ۳۵ تا ۴۰ درجه استقرار یابند .
۱-۲-۱۵-۴ ظهورشهربهمثابهتکاملمناسباتاجتماعی
شماریازاستقرارگاههایشهریدرایراندرنتیجۀرشدوتکامل، تقسیماجتماعیکار،ظاهرشدهاند.رشدمناسباتکشاورزی،ظرفیتهایجدیدیرادرراستایپشتیبانیمادیوخدماتیاززندگیشمارافزونتریازمردمانفراهممیکردواینامرمقدماتشکلگیریوتکاملبرخیازجوامعشهریوروابطمبادلهبراساساینروالراامکانپذیرمیکرد. بهعنوانمثالدرجریاناحیایبرخیکانونهایشهریایراندرحدودقرنسوممیلادی،شماریازشهرهایجدیدنیزپدیدآمدوروندگسترشروزافزونمناسباتبازرگانیورشدبازارداخلیدارایبنیانهایمستحکمترشد.اینشهرهادوکارکردمشخصداشتند: یکم،الزاماتناشیازجداییحرفهوپیشههاازجماعاتروستاییوتقسیمکارمجدداجتماعیراپدیدآوردند،دوم،مانندمراکزاقتصادیبرسرراه هایترانزیتوبازرگانیعملکردند. چنینتجاربهایباردیگردرقرنششممیلادی،کهدورۀبعدیرشدمناسباتبازرگانیایراندرسطحبینالمللیرویداد،برمبنایرشدتولیدکالاییسادهوگسترشراههایمبادلاتیمحققشد.
برایناساستحولدانشفنی،جداییپیشههاازکارکشاورزی،ونیلبهسازماناجتماعیمبتنیبرتقسیمکاراجتماعی )شهر(،بهعنوانیکیازعلتهایپیدایششهرهادرایرانبهشمارمیرفت.دراینوضعیتشهرمکانیبودباکارکردتجاریوتولیدکالاییکهدرشانتکمیلیورشدیافتهتریازاقتصادکشاورزیونهرقیبآنبهشمارمیرفت.
۱-۲-۱۵-۵ حکومت،بانیشهر
درتاریخشهریایراننقشحکومتدرروندتأسیسوتکاملمناسباتشهرنشینیبهمانندعلتیمهمدرنظرگرفتهمی شود. حکومتهابنابهضرورتهاییچندسیاستگذاریشهرهارادرپیشمیگرفتند:
الف- گاهشهربهعنوانمرکزاداریوسیاسیومحلاستقرارحکمراندرآن )پایتخت(،تأسیسمیشد. ممکنبودپیدایشیکشهرباشکلگیریحکومتتوأممیشد. نمونۀشهرهایهگمتانه)ماد(،پارسه )هخامنشیان(،شهرهایدورۀیونانیان،دورۀاشکانی،هکاتومپولیسونظایرآن،فیروزآبادوگورونظایرآن )ساسانیان( قابلذکرند.دردوراناسلامیواسط،بغداد،قاهرهوفاسچونانمراکزسیاسیوپایتختیپایهگذاریشدند. اینشهرهاازنظرسیاسیواقتصادیویژگی هایخاصیداشتند.
ب- گاهتاسیسشهربنابهضرورتهایناشیازگسترشقلمروحکومتونیازبهسازماندهیآنصورتمیگرفت.ابنخلدوناینراهبردراچنینجمعبندیکردهاست: تاسیسشهرهایکوچکوبزرگپسازپدیدآمدنپادشاهیاست.
واکاویروایتهایتاریخیمربوطبهتأسیسشهرهاوروستاهایتاریخی،نشانازاینباوردارندکهبیشترآنانتوسطشاهانیانمایندگانشانبرپامیشدندواینرامیتوانبازتابیازشیوعوتکراراینتجربهدرتاریخشهریایراندانست. (یوسفیفر، ۱۳۸۹)

فرایند جریانی ساده­شده­ای از یک فرایند تبرید در شکل ‏۳‑۳ آورده شده است. گاز ابتدا وارد مبدل گاز/گاز می‌شود تا کمی سرد شود. ادامۀ فرایند سرد شدن در واحد تبرید انجام می­گیرد. سپس گاز وارد جوش­آور واحد تبرید، که به آن‌ چیلر^[۱۲۹] می­گویند، شده و با گرم شدن مبرد، جریان گاز، سرد می­ شود.
برای جلوگیری از انجماد (یخ یا هیدرات) و جداکردن آب مایع، گلایکول هم به درون مبدل گاز/گاز و هم به درون چیلر اسپری می­ شود. گلایکول انتخابی برای این­کار، اتیلن­گلایکول (EG) است، زیرا نسبت به گلایکول­های دیگر، در دمای کم کارکرد بهتری دارد.

مخلوط وارد یک جداساز دما پایین^[۱۳۰] (LTS) می­ شود، که در آن‌ گاز از بالا، مایع هیدروکربنی از وسط و مخلوط گلایکول و آب از پایین آن‌ (بخش چکمه­ای^[۱۳۱]) خارج می­شوند. مایعات هیدروکربنی برای فرآیندهای بیشتر فرستاده می­شوند. مخلوط گلایکول- آب برای بازیابی و استفادۀ مجدد فرستاده می­ شود.
گاز فروش، گازی که از بالای LST خارج می­ شود، بسیار سرد است. بنابراین دوباره به درون مبدل گاز/گاز فرستاده می­ شود، تا قسمتی از انرژی خود را بازیابی کند. اگر پروپان مادۀ مبرد باشد، که به­ طور معمول در صنعت گاز طبیعی نیز به این­صورت است، دمای چیلر بین ۱۰- تا ۴۰- درجۀ سلسیوس (۱۵+ تا ۴۰- درجۀ فارنهایت) است. یکی از مزیت­های بزرگ این نوع فرایند این است که، گاز خروجی آن‌ هم از نظر نقطۀ شبنم هیدروکربن و هم از نظر محتوای گاز، براساس استانداردهای ماست و دیگر نیازی به جداکردن طبیعی واحد نم­زدایی و واحد کنترل نقطۀ شبنم هیدروکربن نیست.
شکل ‏۳‑۳ : فرایند جریان ساده شده برای یک واحد تبرید به همراه تزریق گلایکول
تشکیل هیدرات حین شروع پدیده
برای جلوگیری از تشکیل در‌حین پدیده باید به دنبال مقاومت‌های سر‌راه تشکیل باشیم. با بدست آوردن مقاومت‌های حین شروع پدیده هم‌می‌توان برای اولین بار به تشریح مقاومت‌های پدیده بپردازیم و هم برای محققین بعدی، پدیده را توجیه‌تر کنیم. با توجه به اینکه پدیده تابعی از دما، فشار، غلظت ترکیب و واکنش تشکیل هیدرات است بررسی حول این مقاومت‌ها صورت گرفته است. فشار و غلظت در بحث جرم به‌راحتی می‌توانند به یکدیگر تغییر پیدا ‌کنند که با مرور کتاب‌های انتقال جرم و حرارت فقط عوامل مقاومتی دما، غلظت و واکنش تشکیل پرداخته‌ایم. در کنار بررسی تعادلی تشکیل هیدرات، بررسی مقدار تولید هیدرات پس از عبور از نقطه تعادل و وابستگی آن‌ به عوامل مختلف دارای ارزش بسیار مهمی خواهد بود که به این بررسی اصطلاحاً سینتیک هیدرات گفته می‌شود. از آنجایی که فرایند تشکیل هیدررات مشابه فرایند کریستالیزاسیون می‌باشد، سه مرحله را می‌توان برای آن‌ در نظر گرفت :
۱- هسته‌زایی (Nucleation)
۲- فرایند رشد هسته‌ها (Growth)
۳- فرایند تجزیه (Dissociation)
از میان سه فرایند فوق، به فرایند رشد هیدرات پس از زمان هسته‌زایی پرداخته می‌شود.
از آنجایی که در فرایند تشکیل هیدرات مولکول‌ها از فازی به فاز دیگر نفوذ کرده و سبب تشکیل فاز جامد به همراه آزاد نمودن حرارت می‌گردد، سه پدیده انتقال حرارت، انتقال جرم و واکنش تشکیل هیدرات دارای نقش مهمی هستند. انتقال حرارت یکی از مهم‌ترین مباحث در بررسی تشکیل هیدرات است که برخی مطالعات نیز بر روی آن‌ انجام گرفته است. مراحل انتقال حرارت را می‌توان به دو مرحله تقسیم نمود که در شکل ‏۳‑۴ نشان داده شده‌اند]۵۷[ :
۱- انتقال حرارت بین سطح سرد که این سطح می‌تواند سطح سیال یا دیواره سرد باشد.
۲- انتقال حرارت در لایه نزدیک به سطح هیدرات
شکل ‏۳‑۴ : شمای کلی تغییرات دما در فاز مایع (از جداره ظرف تا سطح هیدرات) و کریستال هیدرات
در این شکل T_S دمای سطح هیدرات، T_B دمای توده سیال اطراف کریستال هیدرات و T_w دمای دیواره یا هر سطح مشترک دیگری می‌باشند. در مورد مقاومت مربوط به انتقال حرارت بر روی سطح کریستال هیدرات، آقای هاشمی نشان داده که مقدار اختلاف دما در لایه انتقال حرارت اطراف ذره هیدرات (T_B-T_s) در حدود ^۷-۱۰ تا ^۵-۱۰ درجه سانتی‌گراد است که نشان‌دهنده ناچیز بودن مقاومت حرارتی در لایه نفوذ حرارتی در اطراف کریستال می‌باشد. در صورتی که بتوان فاز مایع را با بهره گرفتن از همزن مناسب به خوبی همسان نمود، توزیع دمای یکسانی در محلول به وجود خواهد آمد که به‌معنای از بین بردن مقاومت حرارتی (از بین بردن پروفایل دما) در فاز مایع می‌باشد. سرد‌کردن تدریجی دما نیز می‌تواند به از بین بردن اثر مقاومت حرارتی در مسیر تشکیل هیدرات کمک کند. همانطور که در قبل گفته شد، هیدرات به صورت یخ است و برای ما یخ به معنای دمای صفر درجه سانتی گراد و کمتر از آن‌ تداعی می‌شود به همین خاطر نباید دمای خط لوله پایین باشد.
شکل ‏۳‑۵ نمای کلی از پدیده انتقال جرم و واکنش تشکیل هیدرات به صورت یک واکنش درجه اول را نشان می‌دهد. در این شکل شش مرحله برای نفوذ مولکول‌ها از درون فاز گاز به فاز مایع و تشکیل هیدرات را می‌توان فرض نمود]۵۸[ :
۱- انتقال جرم در فاز گاز از توده گاز به سطح مشترک
۲- تعادل ترمودینامیکی در سطح مشترک گاز- مایع
۳- انتقال جرم در فاز مایع از سطح مشترک به توده مایع
۴- انتقال جرم در توده مایع
۵- انتقال جرم در سطح مشترک مایع و هیدرات
۶- واکنش بر روی سطح هیدرات
شکل ‏۳‑۵ : پروفایل غلظت در مسیر نفوذ گاز تا رسیدن به سطح هیدرات
پارامتر‌های استفاده شده در شکل بالا :
C_G : غلظت مولکول‌های نفوذ کننده گاز در درون گاز
C_I : غلظت مولکول‌های نفوذ کننده گاز در سطح مشترک در تعادل با فاز مایع
C_BI : غلظت مولکول‌های نفوذ کننده گاز در درون فاز مایع در نزدیکی سطح مشترک
C_B : غلظت مولکول‌های نفوذ کننده گاز در درون توده مایع
C_S : غلظت مولکول‌های نفوذ کننده گاز در سطح مشترک مایع و کریستال
C_EQ : غلظت مولکول‌های نفوذ کننده گاز در تعادل با هیدرات
k_G : ضریب انتقال جرم در فاز گاز
k_L : ضریب انتقال جرم در فاز مایع
k_D : ضریب انتقال جرم بیرون ذره هیدرات
k_B : ضریب انتقال جرم در سطح مشترک مایع و کریستال
k_R : ثابت واکنش درجه یک
با نگاهی به مطالعات انجام شده بر روی فرایند تشکیل هیدرات از دیدگاه انتقال جرم، می‌توان نتیجه گرفت که عمده این فعالیت‌ها بر اساس در نظر گرفتن یک یا چند مقاومت‌های زیر استوار می‌باشند :
۱- مقاومت مربوط به انتقال جرم در سطح مشترک گاز- مایع در سمت مایع
۲- مقاومت مربوط به انتقال جرم در سطح مشترک مایع- هیدرات
۳- مقاومت مربوط به واکنش شیمیایی در سطح هیدرات
در سال ۱۹۹۴، اسکوبوگ^[۱۳۲] با بررسی بر روی آزمایشات محققین دیگر ادعا نمود که می‌توان مقاومت اصلی را در سطح مشترک گاز- مایع فرض نمود. مدل وی با دقتی حدود ۲۰ درصد می‌تواند مقدار مصرف گازهای متان و اتان برای تشکیل هیدرات را محاسبه نماید. برخی محققین نیز مراحل اول و سوم را در رشد هیدرات مؤثر دانسته‌اند. هر چند که اکثر تحقیقات انجام گرفته با در نظر گرفتن دو یا سه مقاومت در مسیر تشکیل هیدرات می‌باشند، امّا توجه به موارد زیر می‌تواند در تشخیص مقاومت اصلی از مقاومت‌های ذکر شده در تشکیل هیدرات بسیار مفید باشد:
۱- بررسی بر روی فرآیندهای جذب گاز به فاز مایع نشان می‌دهد که همواره دو مقاومت انتقال جرم یکی از درون فاز گاز به سطح مشترک و دیگری از سطح مشترک به درون فاز مایع در رقابت با یکدیگر هستند. بررسی جامعی از نقش این رقابت‌ها را می‌توان در مرجع ]۵۸[ مشاهده نمود. به صورت کلی اگر ضریب کلی انتقال جرم در سطح مشترک را بر مبنای فاز مایع، ضریب مربوط به فاز مایع و ضریب مربوط به فاز گاز را به ترتیب با نمادهای K_L ،k_L و k_G نشان دهیم، می‌توان رابطه زیر را بین آنها بیان نمود:

۲-۸-۱ نظریه‌های هوش هیجانی
تاکنون بحث‌های متفاوتی درمورد چیستی هوش مطرح شده است و نظریه‌های متعددی در پاسخ به این پرسش‌ها که “آیا هوش یک توانایی کلی است یا مجموعه‌ای ازتوانایی‌ها ؟” و یا این‌که “آیا هوش ذاتی است یا می‌توان آن را آموخت؟ ” شکل گرفته است.
فیلسوفانی چون افلاطون، ارسطو، دکارت و کانت علاقه‌مند به موضوع نقش هیجانات در تفکر و رفتار بودند. افلاطون عقیده داشت که هیجانات، جنبه ابتدایی وحیوانی انسان هستند و با عقل و منطق ناسازگارند (سیاروچی و همکاران ۱۳۷۴، ۷۷).
“فروید^[۲۴]” (نظریه پرداز روانکاوی) معتقد بود که هیجانات تفکر منطقی را تضعیف می‌کنند و “آرتور کاستلر^[۲۵]” اظهار کرد که ناتوانی ما در آگاهی به واکنش‌های هیجانی، خشم و کنترل آن‌ها به علت بروز اشکالاتی در رشد سلسله اعصاب مرکزی در دوران جنینی می‌باشد که خود ناشی از یک اشتباه تکاملی است و جنبه‌های حیاتی نوع انسان را تهدید می‌کند (سیاروچی و همکاران ۱۳۷۴، ۷۷).
در سال‌های ۱۹۴۱–۱۹۷۸ هوش و هیجان به صورت جداگانه مورد بررسی قرارگرفتند و هوش به عنوان توانایی استدلال انتزاعی درنظر گرفته شد. دیدگاه‌های متعددی نیز در این زمینه به وجود آمد. برخی از نظریه پردازان، هوش را توانایی منحصربه فردبرای یادگیری دانستند و برخی دیگر معتقد بودند که افراد در زمینه‌های مختلف، توانایی‌های گوناگون دارند. “ورنون^[۲۶]” و “اسپرمن^[۲۷]” هوش را به عنوان یک کل تعیین کردند، “ترستون^[۲۸]“، “گیلفورد^[۲۹]” و “گاردنر” نیز مطرح کردند که هوش مجموعه‌ای ازتوانایی‌های ذهنی جداگانه‌ای است که کم و بیش مستقل عمل می‌کنند.

طی سال‌های۱۹۵۱-۱۹۶۹پژوهشگران زیادی در پی شناسایی هوش هیجانی بودند. درسال ۱۹۵۰ “ثرندایک” (روانشناس رفتارگرا) در دانشگاه کلمبیا از عبارت “هوش اجتماعی” برای توصیف مهارت سرکردن با دیگران استفاده کرد. او توانمندی‌های اجتماعی را یکی از عنصرهای مهم هوش می‌دانست (هدلند و استنبرگ^[۳۰] ۱۳۷۹، ۱۱۲).
“دیوید” و “کسلر” هوش را یک توانایی کلی معرفی کرد که فرد را قادر می‌سازد تا به‌طور منطقی بیندیشد، فعالیت هدفمند داشته باشد و با محیط خود به طور موثر به کنش متقابل بپردازد (سیف ۱۳۸۰، ۴۴).
“کرانباخ^[۳۱]” عقیده داشت که “هوش اجتماعی” را نمی‌توان تعریف کرد و اندازه گیری هم نشده است.
درسال‌ ۱۹۵۰ شکاف‌هایی در تجزیه وتحلیل ماهیت هوش ظاهرشد. به این ترتیب دیدگاه‌های جدید، هوش شناختی سنتی را به چالش کشیدند و بیشتر روانشناسان به نتیجه مشابهی رسیدند که بر اساس آن مفاهیم قدیمی هوش تنها محدود به مهارت‌های کلامی و ریاضی و عملکرد خوب در محیط های تحصیلی است. اما در زمینه‌هایی که با این محیط ها فاصله دارند، پیش بینی کننده قدرتمندی نیستند. معروف‌ترین این دیدگاه‌ها نظریه‌های “استنبرگ” و به‌ خصوص “گاردنر” و “سالوی” می‌باشند که هوش را از منظر فراختری نگریستند.
۲-۹- هوش هیجانی؛ مهارت‌های اجتماعی- هیجانی
واژه هوش هیجانی (EI)‌ و بهره هیجانی (EQ) به ‌عنوان پرکاربردترین لغات ومفاهیم جدید درسال ۱۸۶۹ از سوی جامعه دیالکت امریکا انتخاب شدند. ازآن پس تاکنون نیز تحقیقات درمورد هوش هیجانی رو به افزایش است.
درسال ۱۳۶۵میلادی “رون بار- آن"، برای اولین بار مخفف “بهره هیجانی” یا “EQ” را برای این دسته توانایی‌ها به کار برد و اولین آزمون در این مورد را ساخت. در سال ۱۹۹۰ “پیترسالوی” استاد دانشگاه ییل و “جان مایر” مفهوم اساسی تئوری خود را برای اولین بارتحت عنوان “هوش هیجانی” به چاپ رساندند. در سال ۱۹۹۵ این مفهوم در پرفروش‌ترین کتاب سال ۱۹۸۰ نوشته “دانیل گلمن” تحت عنوان “هوش هیجانی” ظاهر شد و عمومیت یافت (اکبرزاده ۱۳۶۲، ۹۳).
“سالوی” و “مایر"(۱۳۶۵) هوش هیجانی را به عنوان توانایی درکاحساسات در خود و دیگران معرفی نمودند.
“مایر” و “سالوی” اظهار می‌دارند: ‌گرچه بعضی اوقات درکاربرد عملی، لازم‌ است که هوش هیجانی به عنوان یک سازه واحد محسوب شود، اما در بیشتر کارهای ما پیشنهاد می‌شود که هوش هیجانی می‌تواند به چهارشاخه تقسیم گردد:
الف) اولین شاخه، احساس و بیان هیجان، شامل بازشناسی و وارد کردن اطلاعات کلامی و غیرکلامی از سیستم هیجانی است.
ب) شاخه دوم تسهیل تفکر به‌وسیله هیجان، (بعضی اوقات به کارگیری هوش هیجانی نامیده می‌شود)، و عبارتست از به کارگیری هیجان‌ها در تکالیف شناختی مانند خلاقیت و حل مساله.
هوش از نظر ترستون (۱۳۸۴) ترستون اظهارداشت که هوش ازشش عامل تشکیل شده است عبارتنداز :
۱- عامل عددی: توان انجام عملیات ریاضی باسرعت وبه طورصحیح.
۲-عامل کلامی: توان انجام آزمون های درک کلامی.
۳-عامل فضایی: توان کاربرد ماهرانه اشیا در فضای تخیلی.
۴-عامل روانی کلمات: توان تفکرسریع درباره کلمات.
۵-عامل استدلال: توان کشف قواعدازطریق تفکرقیاسی واستقرایی.
طبق نظرترستون این شش عامل توانایی های اولیه مغزاست . باتوجه به نظرات صاحب نظران یچون گاردنرگلمنوترستون نمی توان استعداد و هوش کسی را فقط محدود درمهارت انجام عملیات ریاضی دانست که اگرکسی دراین مهارت موفقیت پندارم، آدمیک ما ستعداد وکم هوش است و لذا در فراگیری مهارت های دیگرمانند یادگیری زبان دوم دچارمشکل می شود. دراثبات این ادعانگاهی به دور و اطراف خود بیندازید. آیا فقط کسانی که توانسته اند تحصیلات عالی داشته باشند صاحب مهارت های زندگی شده اند و بقیه افراد جامعه ازهوش واستعداد تهی وخالی هستند؟ درصورتی که چنین نیست هرکسی باتوجه به علایق فردی وشخصی توانسته مهارتی را فراگیرد و در زندگی به کار ببندد . بنابرین این وظیفه مربیان است تا فراگیران را به استعداد و علایق وتوانمندی های خودشان آشنا سازند (بار - اون،ترجمه سموعی ۱۳۸۱).
۲-۱۰- نقش هیجان ها در هوش
با اینکه جنبش هوش بهره در مجموع هیجان ها را شامل نمی شود، چنین نبود که همه روان شناسان هیجان ها را نادیده بگیرند. در واقع پیش از یک قرن محققان ونظریه پردازان سعی کردند هیجان ها را درک کنند. این که چه چیزی باعث بوجود آمدن آنها می شود. معنی و مفهوم وعواقب نتایج آنها چیست؟ با این حال متضاد آنها هستند. تفکر عمده در مورد هیجان ها این بود که آنها معمولا باعث می شوند تا مردم حواس شان پرت شود و نتوانند بطور منطقی ودر آرامش روی اطلاعات انتزاعی فکرکنند. یعنی نتوانند هوش خود را بکار ببرند .
۲-۱۱- هوش هیجانی: دو نظریه
این تعبیر که هیجان ها نوعی اطلاعات هستند کمک کرد تا در سال ۱۹۹۰مفهومی کاملا پروبال گرفته از هوش هیجانی ظاهر شود. دو روان شناس آمریکایی مالووی و جان مایر اولین کسانی بودند که این اصطلاح را بکار بردند وکارهای آکادمیک آنها را در این زمینه پایه و برای کارهای بعدی فراهم کردند .
مالوی و مایر در رساله بی نظیر خود به سال ۱۹۹۰هوش هیجانی را نوعی از هوش توصیف کردند که توجه به احساسات و هیجان های خود فرد و دیگران فرق گذاشتن بین آنها و استفاده از این اطلاعات برای هیجان های افکار و اعمال فرد شامل می شود. با اینکه مقیاس های هوش هیجانی از روی ضریب هوش برداشته شده است.که به آن ضریب هوش هیجانی یا هوش بهره میگویند .
نظریه سالووی و مایر بر این باور استوار بود که تعدادی از مهارت های ویژه وجود دارد که در همه آنها یا دقت مهم است یا کارآیی. دقت در شناخت و درک حالات هیجانی خود و دیگران وکارایی در تنظیم وکنترل استفاده از هیجان ها در رسیدن به اهداف. به نظر سالووی و مایر در هوش هیجانی چهار جنبه اساسی وجود دارد :۱-شناخت هیجان ها ۲-درک هیجان ها ۳–تنظیم هیجان ها ۴-استفاده از هیجان ها.
بنابراین داشتن این مهارت ها میتواند برای فرد نتایج مثبت به همراه آورد. برعکس نداشتن آنها می تواند مشکلات جدی ایجاد کند. تحقیقات در روان شناسی آکادمیک معمولا پایان غم انگیزی دارد. آنها ابتدا در مجله تخصصی چاب می شوند و فقط عده کمی از همکاران و دانشجویان آنرا می خوانند. آنچه در مورد تحقیقات هوش هیجانی روی داده به کلی از این وضع متفاوت بود. آنچه اتفاق افتاد انیل گاسن بود.گاسن چندسالی نویسنده مطالب علمی در نیویورک بود اوچندبار درباره پژوهش های مربوط به هوش هیجانی مقاله نوشت ودر سال ۱۹۹۵ یک کتاب کامل بنام هوش هیجانی چاب کرد که موفقیت های بالایی یافت .
۲-۱۲- تنظیم و کنترل هیجان ها
مهارت های شناسایی و درک هوش هیجانی با همه اهمیت هایی که دارند معمولا ما را وادار نمی کنند که درباره هیجان ها کاری انجام دهیم. معنای جمله این نیست که شناسایی و درک هیجان ها به هیچ تلاشی نیاز ندارند، بلکه مهارت ها بیشتر در این باره اند که چگونه در برابر هیجان های زندگی واکنش نشان می دهیم. سومین مهارت در هوش هیجانی یعنی توانایی در تنظیم وکنترل هیجان های از حد مهارت های نسبتا منفعلانه ای که تا کنون درباره آنها صحبت کردیم برابر می رود.
چگونه می توان هیجان خود را تنظیم کرد؟
امتیازهای تنظیم موفقیت آمیز و بسیار واضح وجذاب است وبرای کمک به این تنظیم تکنیک های بسیاری وجود دارد. به نظر سالووی پنج روش کلی وجود داردکه خیلی مورد استفاده مردم است. هر کدام از آنها اگر در زمان مناسب و به شیوه مناسب بکار گرفته شوند می توانند بسیار موثر باشند. اما بعضی از آنها بطور کلی مفیدتر از بقیه هستند.
۱-جلوگیری: یکی از فنون ساده و آسان خوداری استفاده از روش سرکوبی یاخفه کردن احساسات ناخوشایند به هنگام بروزکنترل یا از بین بردن علایم خارجی هیجان ها ی نا خواسته از طریق تلاش آگاهانه و ارادی است. این فن مخصوصا زمانی می تواند مفید واقع شود که در وضعیتی قرار بگیرد که نشان دادن هیجان ها از نوع نامناسب باشد.
۲- ارزیابی مجدد شناختی: دومین فن تنظیم هیجانها ارزیابی شناختی است این فن کلی می توانند چند روش ویژه را در خود جای دهد اما وجه مشترک همه این ویژگی ها این است که در همه آنها سعی می کنید وضعیت را در ذهن خود تغییر دهید تا حالات هیجانی خوشایندتری بدست آید.
۳- تغییر جهت توجه :در این روش شما هیجان های منفی را به این صورت کنترل می کنید که توجه خود را از محرک های استرس زا بر می دارید و به سوی چیزی بهتر معطوف می کنید.
۴-برنامه ریزی فعال: در این فن واکنش های هیجانی خود را از این طریق به کنترل در می آورید که برای کنار آمدن با علل هیجان ها برنامه های شخصی را طرح ریزی می کنید.
۵-کمک خواهی: آخرین فن که برای برنامه ریزی فعال شباهت دارد کمک خواهی است که در این فن تنظیم هیجان ها از طریق کمک خواهی از دیگران انجام می گیرد که ممکن است مادی و عملی باشد.
۲-۱۳- رابطه هوش هیجانی با هوش اجتماعی
ناتوانی در بروز به موقع مهارت های هیجانی می تواند سلامت فکری، جسمانی و روانی افراد را تهدید کند و سازگاری فرد را در تعامل با دیگران بویژه در مهارت های اجتماعی به چالش بکشد. گاهی هیجان های نابجا با شناخت و دانش غلط می شود و زندگی اجتماعی و شغلی و خانوادگی افراد را در معرض خطر قرار می دهد. اخبار هر روز جوامع انسانی مملو از گزارش های است که حاکی از متلاشی بودن رفتار صحیح امنیت بوده و یورش انگیزه های آتی را نشان می دهد. اما اخبار مذکور که به گونه ای آشکارتر به حضور برخی از هیجان های کنترل نشده در زندگی ما و کسانی که در اطراف ما زندگی می کنند اشاره دارد.
هیچ کس نمی تواند خود را از حالت عصبانی شدن و سپس پشیمانی مستثنا کند . همه ما بارها به طریقی به این دام افتاده ایم و باز هم خواهیم افتاد (پارسا ۱۳۸۳، ۷۷). دنیای امروز با به تصویر کشیدن ناتوانی عاطفی و ناامیدی و بی پروایی در خانواده ها و اجتماعات و جوامع بشری خشم و یاس برآینده ای را در ابعاد مختلف زندگی ثبت نموده اند. توجه به هوش هیجانی به ویژگی های هوش اجتماعی افراد از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بنابراین فعالیت در زمینه هوش هیجانی به منظور شناسایی عواملی غیر از عوامل عقلانی در زندگی افراد موثر و راه گشاست زیرا هوش هیجانی بالا در موفقیت افراد تاثیر فراوانی دارد.
۲-۱۴- توانایی لذت بردن از زندگی
توانایی لذت بردن از زندگی اساس بهداشت روانی است در واقع از زندگی لذت بردن ازحرکت آن است. رها ساختن از نگرانی های مربوط به آینده و یا دغدغه های گذشته یکی از راه های لذت بردن از زندگی است. البته ما نیاز داریم برای آینده خود برنامه ریزی کنیم و نیز نیازمند ان هستیم که از گذشته بیاموزیم ولی غالباً این یادآوری ها به جای لذت بردن و حرکت سرگرمی ما را زیاد می کند.
۲-۱۵- توانایی جهیدن
توانای از ناملایمات و بازگشت پذیری جهت شروع مراحل دیگر زندگی اشاره به توانایی ارتجاعی بودن دارد. این در میان همه آنهایی که در حل وقایع استرس زا موفق ترند، مشترک می باشد به همین دلیل یک موقعیت استرس زا برای دو نفر پیامد و نتایج متفاوتی دارد.
۲-۱۶- تعادل
تعادل در جنبه های زندگی ضروری است. از جمله تعادل در تنها بودن و معاشرت با دیگران- کار و تفریح- خواب و بیداری- استراحت و ورزش و…
۲-۱۷- انعطاف پذیری
همه ما افرادی را می شناسیم که به دور از هرگونه استدلال و منطق در عقاید و افکارشان بسیار متعصب اند. هیچ گفتگویی نگرش آنی را تغیر نمی دهد و کور کورانه و توام با خشکی و تعصب به خواسته و عقاید خود چسبید ه اند. این گونه تعصب و خشکی در عقیده و رفتار سبب استرس برای خودشان و دیگران می شود. انعطاف پذیری عقاید و عواطف سبب ارتقائ هوش افراد می گردد.