وفاداری، از نگرش مطلوب‌تر نسبت به یک برند در مقایسه با دیگر برندها و تکرار رفتار خرید حاصل می‌شود. حفظ تعهد عمیق مشتری به خرید مجدد یا انتخاب کالا محصول یا خدمات از یک برند و انجام آن به‌طور مستمر در آینده وفاداری است، البته با قبول این وضعیت که تأثیرات موقعیتی و تلاش‌های بازاریابی، به‌صورت بالقوه می‌تواند باعث تغییر در رفتار مشتری شود (جوانمرد و سلطان‌زاده، ۱۳۸۸).
سوییدن و همکارانش در سال ۲۰۰۶ دریافتند که شهرت یک سازمان هنگام ارزیابی مشتریان از محصولات بادوامی همچون اتومبیل، به‌شدت تأثیرگذار است درحالی‌که شهرت سازمان تصمیمات عده‌ای از مشتریان را پیرامون سازمان و برند به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است برای بقیه بی‌اهمیت باشد؛ که این امر حاکی از تنوع نتایج، تأثیر تصویر شرکت و شهرتش بر مشتریان می‌باشد (Souiden et al, 2006).

مورگان و هانت در سال ۱۹۹۴ اظهار داشته‌اند که وفاداری نگرشی به یک شرکت، بسیار شبیه به مفهوم تعهد رابطه مند است. یافته‌های ایشان این را نشان می‌دهد که اعتماد به شرکت، عامل تعیین‌کننده‌ای برای تعهد رابطه مند به شرکت می‌باشد.
آنیسیموا در پژوهشی که در سال ۲۰۰۷ به انجام رساند به این نتیجه رسید که در مورد خریدهای پیچیده و گاه‌گاه برای خرید کالاهای بادوامی همچون اتومبیل، برند سازمان یک عامل تعیین‌کننده برای وفاداری مصرف‌کننده، به‌حساب می‌آید. همچنین، اتصال میان فعالیت‌های سازمان و تصویر سازمان در ارتباط با حافظه مشتریان و وفاداری نگرشی آنان، مستقیم نیست؛ اما این امر بدان معنا نیست که سازمان‌ها نباید برای افزایش شهرت و بهبود تصویر سازمان خود بکوشند، سازمان‌ها از افزایش ضمنی هم‌افزایی میان تصویرسازمان و محصولاتش بهره‌مند، می‌گردند. به‌علاوه وفاداری نگرشی و رفتاری، از طریق ایفای نقش سازمان در جامعه، احتمالاً افزایش می‌یابد. همچنین وی دریافت که امور داخلی سازمان همچون (ارزش‌های هسته‌ای) در ایجاد وفاداری مشتریان مهم هستند؛ و اینکه نوآوری در محصول عامل تعیین‌کننده‌ی موفقیت در بازار محصولات بادوامی همچون اتومبیل، به‌حساب می‌آید. به‌طورکلی نتایج نشان دادند که امور نمادین همچون برند نقش بسیار مهمی را در وفاداری مشتریان ایفا می‌کنند (Anisimova, 2007).
ایسمن (۱۹۹۴) وفاداری رفتاری را رضایت مصرف‌کننده توأم با خرید منظم یک برند خاص تعریف می‌کند و وفاداری برند را به دو جزء وفاداری واقعی برند و وفاداری بدلی تقسیم نموده است. وفاداری بدلی به زمانی اطلاق می‌گردد که مصرف‌کننده خرید مجدد از یک برند را انجام می‌دهد به این دلیل که انتخاب دیگری ندارد. از سوی دیگر در وفاداری واقعی، مصرف‌کنندگان بایستی تعهد روانی و عاطفی را به همراه خرید مجدد مداوم، از خود نشان دهند Yi Lin,2010)).
نمودار ‏۲‑۱: مدل وفاداری
تاج‌زاده نمین و همکارانش (۱۳۸۸) در پژوهش خود بیان نموده‌اند که شرکت‌ها به‌منظور کسب رضایت مشتریان وفادار لازم است از انتظارات آنان فراتر روند، در غیر این صورت ممکن است مشتریان به عرضه‌کننده‌ی دیگری متمایل شده و احتمالاً بر اساس کیفیت کالا و خدمتی که از رقبا دریافت کرده‌اند، بتوانند باعث تغییر نظر دیگر مشتریان گردند. با همه‌ی این‌ها فرا رفتن از انتظارات مشتری نشان‌دهنده‌ی تمام ابعاد وفاداری نمی‌باشد. برخی از عوامل مؤثر بر وفاداری را استون و جکوبز(۲۰۰۰) به شرح زیر فهرست کرده‌اند: (تاج‌زاده نمین و همکاران، ۱۳۸۸).
۱-تحویل درست و به‌موقع
۲-داشتن موجودی انبار
۳-دقت صورت‌حساب‌ها
۴-اطلاعاتی که برای مشتریان تأمین می‌شود
۵-پاسخ‌دهی به سؤالات و درخواست‌ها
مزایای وفاداری مشتری
۱- قصد و نیت مشتری برای توصیه کردن مارک تجاری یا شرکت با دیگران.
۲- ارتباط افقی (مشتری به مشتری) به‌ویژه ارتباط سینه‌به‌سینه.
۳- مخالفت مشتری با پیشنهاد‌ها رقیب و تاکتیک‌های متقاعدکننده برای جذب مشتریان جدید.
۴-پرداخت هزینه کمتر سرویس‌دهی به مشتریان وفادار.
۵-کاهش هزینه‌های جذب مشتریان جدید.
۶- پرداخت هزینه بالاتری توسط مشتریان وفادار برای محصول.
۷- منافع حاصل از ارزش طول عمر مشتری.
۸- عملکرد مثبت از طریق افزایش قدرت پیش‌بینی.
۹- افزایش موانع برای ورود رقبای جدید.
۱۰-آن‌ها به‌عنوان یک آژانس بازاریابی برای شرکت عمل می‌کنند.
اما با تمام این‌ها مزایا و منافعی که در اثر بلوغ مشتریان در شرکت‌ها و در بلندمدت حــاصل می‌شود دارای اجزای زیر است:
۱-هزینه‌های جذب
این هزینه‌ها شامل قیمتی است که شرکت در بار اول برای جذب هر مشتری متحمل می‌شود. این قیمت شامل هزینه‌های تبلیغات مستقیم، کمیسیون فروش، نیروهای فروش، ترفیعات و… است که مستقیماً برای جذب این مشتریان پرداخت می‌شود این هزینه در سال اول نمی‌تواند توسط درآمدهای حاصله تسویه گردد.
۲- سود پایه
به مابعد تفاوت درآمدهای حاصل از فروش نهایی شرکت و هزینه‌های شرکت در سال دوم مربوط می‌شود.
۳- رشد درآمد
سود واقعی در حقیقت ازآنجا شروع می‌شود که مشتری خریدهایی به مقدار و انواع بیشتر انجام می‌دهد و ارزش‌های حاصل از وفاداری خود را نشان می‌دهد.
۴- صرفه‌جویی
شرکت‌ها و مشتریان هردو با افزایش تجربه یاد می‌گیرند که چطور عملکرد مؤثرتری داشته باشند و صرفه‌جوئی‌های اقتصادی در خصوص سرعت و زمان و… صورت می‌گیرد.
۵- مراجعات
افزایش قدرت پیش‌بینی شرکت‌ها از طریق مشتریان وفادار و کاهش ریسک مشتریان برای بازگشت مجدد برای خرید، در کل به بهبود نرخ بازگشت سرمایه شرکت و افزایش سود عملیاتی شرکت‌ها منجر می‌گردد.
۶- صرف قیمت
مشتریان وفادار اغلب تمایل به پرداخت دارند و برای استفاده از کوپن‌های تخفیف و دیگر ابزارهای ترفیعی علاقه اندکی از خود نشان می‌دهند در حقیقت آن‌ها به قیمت‌ها حساس نیستند.
مفهوم رضایتمندی
رضایتمندی: کلمه رضایت در بسیاری از زمینه‌ها تعریف‌شده است درزمینه بازاریابی این کلمه دارای معنای خاص متعددی می‌باشد بعضی از این معانی عبارت‌اند از:
برآورده ساختن نیازها و مطلوبیت‌های مشتری.
رضایت یعنی لذت بردن.
رضایت عبارت است از مشعوف ساختن مشتری.
رضایت ارزیابی مشتری از کیفیت کالاها و خدمات است.
رضایت مشتری نگرش کلی مصر ف کننده می‌باشد، که بر اساس تجربه پس از خرید و استفاده از یک محصول یا خدمت در مصرف‌کننده شکل می‌گیرد (الیور و همکاران، ۷۲:۲۰۱۱).
بر اساس تعریف تس و ویلتون (۱۹۹۸) رضایت مشتری عبارت است از پاسخ مشتری به ارزیابی تفاوت ادراک‌شده بین انتظارات قبلی یا برخی هنجارهای عمل کرد و عمل کرد واقعی محصول، که بعد از مصرف ادراک می‌شود (کارونا، ۸۱۵:۲۰۰۲).
امروزه سازمان‌های تولیدی یا خدماتی، میزان رضایت مشتری را به‌عنوان معیاری مهم برای سنجش کیفیت کار خود قلمداد می‌کنند و این روند همچنان در حال افزایش است. اهمیت مشتری و رضایت او چیزی است که به رقابت در سطح جهانی برمی‌گردد.
رابطه بین رضایتمندی و وفاداری
نتایج به‌دست‌آمده عملی نشان داده که رابطه رضایت -وفاداری با محصول آغاز می‌شود و محصول- برند را شامل می‌شود و با برند به اوج می‌رسد. مطالعات مربوط به رضایت مشتری و وفاداری بیشتر بر روی برند متمرکز هستند تا محصول. مشتری معمولاً در مورد یک محصول دست به قضاوت میزند تا از منافع آن و رضایتی که تعهد کرده است آگاهی پیدا کند. با افزایش تجربه، مشتری ممکن است بر روی یک برند تمرکز کند. مدل زیر به‌طور خلاصه اجزاء رفتاری و نگرشی و رضایت مصرف‌کننده از خرید را به‌عنوان عناصر کلیدی وفاداری به برند نشان می‌دهد (Russel-Benet et al,2007).
شکل ‏۲‑۳: تأثیر رضایت بر وفاداری نگرشی و وفاداری رفتاری به نام تجاری
مشتریان تازه، محصولی را انتخاب می‌کنند که با نیازهای آن‌ها بهترین تناسب را دارد و آن‌ها را ازنظر احساسی،
ذهنی و نمادی راضی می‌کند. با افزایش تجربه، مشتریان محدودهای از برندها را بر اساس ارزش و قیمت به کار می‌برند، درحالی‌که مشتریان باتجربه خیلی بالا به یک برند وفادار می‌مانند (Torres-Moraga et al,2008).
رابطه بین رضایتمندی و سودآوری مشتریان
در رابطه با مفهوم رضایتمندی مشتری تعاریف مختلفی از سوی نظریه‌پردازان بازاریابی ارائه‌شده است. کاتلر نیز، رضایتمندی مشتری را به‌عنوان درجه‌های که عملکرد واقعی یک شرکت انتظارات مشتری را برآورده کند، تعریف می‌کند. به نظر کاتلراگر عملکرد شرکت انتظارات مشتری را برآورده کند، مشتری احساس رضایت و در غیر این صورت احساس نارضایتی می‌کند. رضایتمندی مشتری نتیجه اصلی فعالیت بازاریاب است که به‌عنوان ارتباطی بین مراحل مختلف رفتار خرید مصرف‌کننده عمل می‌کند. برای مثال اگر مشتریان به‌وسیله خدمات خاصی رضایتمندی شوند، به‌احتمال‌زیاد خرید خود را تکرار خواهند کرد. مشتریان رضایتمندی همچنین احتمالاً با دیگران درباره تجارب خود صحبت می‌کنند که درنتیجه در تبلیغات دهان‌به‌دهان (شفاهی- کلامی) مثبت درگیر می‌شوند. در مقابل مشتریان ناراضی احتمالاً ارتباط خود را با شرکت قطع می‌کنند و در تبلیغات دهان‌به‌دهان منفی درگیر می‌شوند. به‌علاوه رفتارهایی از قبیل تکرار خرید و تبلیغات دهان‌به‌دهان مستقیماً بقا و سودآوری یک شرکت را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
نوشته‌های مربوط به روابط بین رضایت مشتری، سلیقه مشتری و سوددهی بیان می‌کنند که رضایت مشتری روی سلیقه مشتری اثر می‌گذارد و همین تأثیر به‌نوبه خود روی سوددهی اثر می‌گذارد. طرفداران این تئوری، پژوهشگرانی چون آندرسون و فورنل (۱۹۹۴)، گامسون (۱۹۹۳)، اسکلت و دیگران (۱۹۹۵)، شنیدلر و باون (۱۹۹۵)، استورباکا و دیگران (۱۹۹۴) و زیتامل و دیگران (۱۹۹۰) هستند.

تعداد ردیفهای گلدهی از ۴ تا ۹ متفاوت و بیشتر ۶ ردیف است. تعداد بذور پوک بیش از ۵۰ درصد بذور تولیدی در روی بوته گزارش شده است که با توجه به شرایط بارندگی این میزان افزایش یا کاهش مییابد.
زمان رسیدگی بذر از دهه دوم اردیبهشت شروع و تا دهه دوم خرداد به تدریج ادامه دارد. پس از رسیدن بذر ابتدا ساقه های بذری شروع به زرد شدن کرده و به تدریج برگها زرد میشوند. این مرحله توقف رشد از اواسط و اواخر خرداد شروع و تا اوایل پاییز ادامه دارد. ساقهها و برگها چنانچه مورد چرای دام تا قبل از این زمان قرار نگیرند، امکان ماندن در روی گیاه تا سال بعد وجود دارد ولی معمولاً بر اثر عوامل جوی و تردد دام و یا چرا، بوتهها بدون شاخ و برگ شده و در ابتدای سال بعد رشد رویشی خود را آغاز میکنند. در بسیاری از سالها در اواخر تابستان و اوایل پاییز با توجه به وضعیت جوی ممکن است رشد رویشی دیده شود که این مورد با شروع فصل سرد متوقف میگردد. رشد مجدد گیاه از اواخر و اواسط اسفند ماه شروع میگردد [۴۰].
عملکرد علوفه و بذر
میانگین تولید علوفه تر در بوتههای چندساله بین ۸۲۰ تا ۱۳۵۰ گرم بر بوته بوده که بیش از ۷۰ درصد آن را رطوبت تشکیل میدهد. بنابراین میزان تولید علوفه در هر هکتار (در مناطق با پراکنش مناسب بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ بوته) در کمترین مقدار ۸۲ الی ۱۳۲ کیلوگرم و در بیشترین مقدار ۴۱۰ تا ۶۷۵ کیلوگرم علوفه تر خواهد بود [۴۰].

بررسیهای انجام گرفته نشان میدهد که حدود ۳۰-۱۰ درصد وزن خشک گیاه را بذر و حدود ۹۰-۷۰ درصد را شاخ و برگ تشکیل میدهد. هر بوته به طور متوسط ۵۰۰-۱۵۰ عدد بذر دارد. وزن هزار دانه بذر از ۵۰ تا ۸۸ گرم متفاوت است، بنابراین هر بوته به طور متوسط ۴۰-۱۵ گرم بذر تولید میکند. در هر هکتار (در مناطق با پراکنش مناسب بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ بوته) میزان بذر تولیدی از ۵/۱ تا ۲۰ کیلوگرم در هکتار در نوسان خواهد بود. بذور با توجه به وزنی که دارند چنانچه توسط حشرات و پرندگان حمل نگردند، در داخل بوته باقی ماند و در انتهای فصل امکان جمعآوری از داخل بوتهها به میزان کم مقدور میباشد [۴۰].
در مرحله رسیدگی بذر که معمولاً به تدریج است، بذور از پایین به بالا شروع به ریزش مینمایند. رنگ بذور سبز روشن و هر چه به سمت مرحله رسیدن پیش میرود، رنگ آن تیره میشود، تا در مرحله کامل رسیدگی سیاه میگردد. بذور قبل از مرحله ریزش و در هنگامی که حدود اکثر بذور به مرحله رسیدگی رسیدهاند، توسط روستاییان جمع آوری شده و مصرف میگردد. بذر این گیاه در مرحله خمیری و قبل از سفت شدن مورد استفاده وحوش و دامهای اهلی قرار میگیرد [۴۰].
سیستم ریشه‌ای گیاه
سیستم ریشه به صورت ریشه اصلی (که در یک کلنی به نظر میرسد که به هم بافته یا مجتمع شده باشند) قرار دارد، که ریشه های مویینه در قسمتهای انتهایی دیده میشوند. این نوع ریشه در اغلب گونه های بوته ای مناطق خشک دیده میشود.حداکثر عمق نفوذ ریشه گیاه به صورت رشته ای (بافته شده) تا عمق ۸۰ سانتیمتر است که بیشتر در عمق ۳۰ سانتیمتری گسترده شده. دامنه گسترش ریشه تا ۱۶۰ سانتیمتر و بیشتر هم میرسد. در خاکهای مارنی ریشه تا عمق خاک که ممولاً حدود ۳۰ سانتیمتر است در سطح گسترده شده و تا عمق حداکثر ۸۰ سانتیمتری لایه های سخت شده در درز و شکافها نفوذ نموده و استقرار یافته است. در مکانهایی که عمق خاک بیشتر است، تا عمق ۱۰۰-۸۰ سانتیمتری گسترش ریشه دیده میشود ولی عموماً از یک متر تجاوز نمیکند [۴۰].
کاربرد نوروزک در زراعت
در زمینه کاربرد گونه نوروزک در زراعت طرحهای مختلفی تعریف گردیده که برخی اجرا و برخی دیگر متوقف گردیده است. از مهمترین طرحهای انجام گرفته میتوان به این موارد اشاره نمود: حسینی [۲] با بررسی اثر عوامل محیطی بر جوانه زنی بذر گیاه نوروزک در شرایط آزمایشگاهی نتیجه گرفته است که بذر گیاه نوروزک در صفر درجه سانتیگراد شروع به جوانهزنی کرده و در ۴ تا ۸ درجه سانتیگراد حداکثر جوانهزنی را داشته است. سرعت جوانهزنی در شوری (NaCl) صفر بار در حداکثر و با افزایش فشار پتانسیل اسمزی کاهش داشته است. به عبارتی صفر بار (شاهد) با سایر تیمارها اختلاف آماری داشته است.
حسینی [۲۲] با مطالعه خصوصیات رشد و نمو گیاه نوروزک در شرایط زراعی، مناسبترین زمان کاشت را نیمه اول اسفند در خاکی با بافت سبک عنوان نموده و میافزاید که گیاه نسبت به کمبود آب حساس میباشد. برای زراعت کشت ردیفی توصیه شده است.
بررسی خصوصیات جوانه‌زنی بذر
خواب بذر پدیدهای است که جوانه زنی بذر را در طول زمان توزیع میکند. هر چند خواب بذر نقش حیاتی در ادامه بقا گیاهان دانهدار دارد اما در نهایت خواب بذر باعث تاخیر در جوانهزنی بذر میشود. به طور کلی در بذر گیاهان دو نوع خواب وجود دارد: خواب ناشی از پوسته سخت بذر (خواب بیرونی) و خواب درونی ( به علت وجود برخی شرایط فیزیولوژیک). طبق نظر انجمن بین المللی آزمون بذر با بهره گرفتن از روش های مختلف از جمله سرمادهی مرطوب، وارد آوردن ضربات مکانیکی دقیق جهت شکاف پوسته بذر، شستشوی پوسته بذور در آب جاری به مدت چندین روز، تیمار بذور با ترکیبات شیمیایی از جمله جیبرلیک، اسید سولفوریک و نیترات پتاسیم و همچنین استفاده از تیمارهای ترکیبی می توان موجب افزایش جوانهزنی بذر شد [۵۵].
جوانهزنی بذر شامل فعالسازی متابولیسم، هضم مواد ذخیرهای و انتقال به جنین، تقسیم سلولی و رشد است. مشخص شده است که اسیدجیبرلین در این فرایند نقش اساسی را ایفا میکند و به عنوان تحریک کنندهای قوی و موثر در جوانهزنی بذر گونه های مختلف گیاهی پذیرفته شده است. سرمادهی مرطوب اغلب برای افزایش جوانهزنی بذور در حال خواب استفاده میشود و اعتقاد بر این است که مکانیسم عمل سرما به این صورت است که تعادل بین اسید جیبرلین و آبسیزیک اسید را بر هم میزند [۸].
شستشو برای برطرف کردن مواد بازدارنده محلول در آب موجود در پوسته و رویان بذر مورد استفاده قرار میگیرد. تیمارهای خراشدهی، شکافدهی بذر، استفاده از اسید سولفوریک به منظور برطرف کردن رکود مکانیکی و فیزیکی که ناشی از پوسته سخت میباشد، انجام میگیرد. در اثر این نوع تیمارها پوسته سخت بذر نازک شده و نفوذپذیری برای جذب آب و اکسیژن افزایش مییابد. همچنین چنانچه پوسته سخت بذر به عنوان یک عامل مکانیکی در برابر خروج ریشهچه عمل کند، این تیمارها باعث از بین بردن این نوع رکود در بذر میشود [۵۵].
حسینی و همکاران [۲۱] در آزمایش اثر دماهای ۴، ۸ و ۱۲ درجهی سانتیگراد بر جوانه زنی بذور گیاه نوروزک، به این نتیجه رسیدند که بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی بذور در دمای ۴ درجه سانتیگراد ایجاد شد.
حاجبی و همکاران [۱۳] در آزمایش اثر تیمارهای اسیدسولفوریک ۹۸ درصد به مدت ۱۵ و ۳۰ دقیقه بر جوانه زنی بذور گیاه S. mirzaianiگزارش کردند که بیشترین سرعت و درصد جوانه زنی در بذوری که با تیمار اسید سولفوریک۹۸ درصد به مدت ۱۵ دقیقه قرار گرفته بودند، حاصل شد.
مدرس و همکاران [۵۰] از تنظیمکنندههای رشد ۲,۴-D با غلظتهای mg/l (0، ۱، ۵/۱، ۲، ۵/۲ و ۳) و Kin با غلظتهای mg/l (0، ۱/۰ و ۳/۰) برای رشد رویان گیاه نوروزک در محیط کشت MS استفاده کردند، که بهترین نتیجه با بهره گرفتن از mg/l 2 2,4-D همراه با mg/l 1/0 Kin در تکثیر گیاه نوروزک با بهره گرفتن از کشت رویان به دست آمد.
اکولوژی نوروزک
بررسیهای انجام گرفته توسط محققان و بومشناسان موید این نظریه است که گونه های گیاهی و جانوری به طور اتفاقی و تصادفی در مناطق مختلف پراکنده نشدهاند و عوامل محیطی و اقلیمی در این خصوص موثر بودهاند. به عبارت دیگر زیستگاه طبیعی و رویشگاه جانوران و گیاهان به وسیلهی پارامترهای ادافیکی و اقلیمی مشخص میگردد [۳۹].
عرصه های منابع طبیعی با توجه به گوناگونی اقلیمی در آنها در ایران دارای توانمندیهای بسیاری در عرصه رویشگاهی میباشند. شناخت این توانمندیها در راستای بهره وری مناسب از آنها میتواند راه را برای گسترش گونه های مناسب هر منطقه هموار کند [۳۹].
با توجه به گونه های گیاهی در کشور ما، شناخت گونه های مرتعی بومی از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که در طی سالهای متمادی این گونه ها با شرایط اقلیمی و ادافیکی هر منطقه سازگار شده و توانستهاند در برابر عوامل محیطی نظیر چرای دام مقاومت و به حیات خود ادامه دهند. گونه های گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک دارای تنوع خاص خود بوده و از این رو هر گونهای که در اینگونه مناطق بتواند قسمتی از علوفه مورد نیاز دام را در فصول مختلف تامین کند، حایز اهمیت است [۳۹].
آفات و بیماری‌های نوروزک
بذر این گیاه به شدت مورد علاقه پرندگان، جوندگان و نیز حشرات است. قبل از سفت شدن بذر ملخ از آن تغذیه میکند و پس از رسیدن و سخت شدن توسط موشهای صحرایی جمع آوری و مورد تغذیه قرار میگیرد. انگل گیاهی سس در روی این گیاه دیده میشود و در هر منطقهای که حضور داشته، منطقه را به شدت آلوده کرده است. برگهای این گیاه نیز توسط حشرات از جمله ملخ مورد حمله قرار میگیرد [۴۰].
گیاهان همراه
این گونه به همراه تیپهای گیاهیArtemisia-Ferula, Cuosinia-Astragalus, Artemisia-Cuosinia Artemisia-Salsola, Artemisia-Peterpyrum, Artemisia-Sieberi دیده میشود. سایر گونه های همراه با این گونه عبارتند از [۴۰]:
Ephedra sp- Astragalus squarrosus- Alhagi caomelarum- Tamarix sp- Pteropyrum oucheri- Scariola orientalis- Erysimum crassicaule- Stipa sp- Acantholimon sp- Verbascum alcoides- Peganum harmala- Poa bulbosa- Amygdalus lycioides- Stipa barbata- Cousinia sp- Salsola tomentosa- Noaea mucronata- Prosopis stephoina- Kochia prostrata- Convolvulus sp- Artemisia scoparia- Phragmites sp- Launaea aconthodes- Iris songarica- sophora pachycarpa- Cousinia sp- Salsola aucheri- Eremurus persicus- tulipa sp- Stachys trinervis- Eryngium bungei.
مطالعات سیتوژنتیکی گیاه نوروزک
در رابطه با مطالعات سیتوژنتیکی این گیاه تنها گزارش مربوط به گزارش شمارش و تعیین نوع کروموزومها توسط حسینی [۲۱] است. شمارش کروموزومی بیش از ۵۰ سلول مریستمی انتهای ریشه در مرحله متافاز نشان داد که این گونه دیپلوئید با عدد کروموزومی X=11 بوده و دارای مجموعه کروموزمی ۲n=2x=22 میباشد. همچنین آنالیز کاریوتیپ نشان داده است که این گونه دارای دو جفت کروموزوم متاسانتریک بزرگ و نه جفت کروموزوم سابمتاسانتریک میباشد [۲۱].
مواد شیمیایی موجود در گیاه نوروزک
چهار دسته ترکیبات شیمیایی مهم گیاهی شامل آلکالوئیدها، ساپونینها، ترپنها و تاننها در این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. در اسانس این گیاه ۱۷ نوع ترپن با درصدهای متفاوت وجود دارد. ترکیبات بورنئول ۲۶٪، ایونول با ۱۵٪ و ۱ و ۸ – سینئول با ۹٪ بیشترین سهم را به خود اختصاص میدهند [۳۵]، همچنین وجود شالکونی به نام بوتئین در برگ [۳۷] و ریشه گیاه [۱۷] گزارش شده است.در بررسیهای انجام شده بر روی بخش هوایی گیاه نوروزک وجود ترکیبات فلونوئیدی ۵ – هیدروکسی ۴ و ۶ و ۷ – تری متوکسی فلاون (I) و دی ترپن لابرانی (II) با روش های اسپکتوفتومتری مشخص شده است [۱۴].
بررسی ترکیبات شیمیایی بذر
چربیها و روغنها بخش مهمی از رژیم غذایی انسانها را تشکیل میدهند که بیشتر از ۸۰ درصد آنها از منابع گیاهی تولید میشود [۱۱۱]. برخی از اسیدهای چرب چند غیر اشباعی از قبیل لینولئیک و لینولنیک اسید که از گیاهان بهدست میآیند برای زندگی جانداران ضروری هستند. امروزه به خوبی مشخص شده است که بسیاری از جانداران از جمله انسانها میتوانند میزان اسیدهای چرب تک غیر اشباعی مورد نیاز بدن را از قندهای موجود در بدن بهدست آورند، اما به دلیل فقدان آنزیم مربوطه در بدن انسان، انسان قادر نیست اولئیک اسید (یک اسید چرب تک غیر اشباعی) را به لینولئیک و لینولنیک اسید تبدیل کند، بنابراین انسان ناچار است برای تامین اسیدهای چرب چند غیر اشباعی مورد نیازش، این گروه از اسیدهای چرب را به صورت مستقیم به رژیم غذاییاش اضافه کند تا بدن دچار کمبود این نوع اسیدهای چرب نشود [۵۵].
لینولئیک، اولئیک، پالمیتیک و استئاریک از مهمترین اسیدهای چرب است که برای گیاهان مختلف مریم گلی گزارش شده است [۱۰۹]. بیشتر بودن نسبت اسیدهای چرب غیراشباع به اسیدهای چرب اشباع یکی از ویژگیهای بارز خانواده نعناع میباشد [۹۶].
ارزش و اهمیت گیاه نوروزک
خواص دارویی نوروزک
گزارشهای مختلفی در رابطه با خواص درمانی گیاه نوروزک وجود دارد. برای مثال مشخص شده است که عصاره آبی و الکلی ریشه این گیاه دارای خاصیت محافظتکنندگی عصبی در برابر ایسکمی فراگیر مغزی در موش میباشد. اختلال در خونرسانی به مغز سبب کاهش رسیدن اکسیژن و گلوکز به این بافت میگردد، این امر سبب اختلالات عصبی نظیر فراموشی، هزیان، اختلال تکلم و غیره میشود. داروهایی که سبب کاهش آسیبهای فوق گردند، در بهبود اختلالات ایسکمیک ایجاد شده متعاقب سکته مغزی نیز موثر خواهد بود [۳۰].
طبق بررسیهای انجام شده با میکروسکوپ نوری- الکترونی عصاره ریشه و دانه این گیاه علیه ایسکمی ناشی از بستن چهار رگ، آثار محافظتی از خود نشان میدهد. همچنین وجود ترکیبات ساپونین و تانن در ریشه این گیاه باعث فعالیتهای ضدایسکمی و ضدهیپوکسی میشود. احتمال دارد تاثیر محافظتی بر سلولهای عصبی ناشی از وجود این دو ترکیب باشد [۸۷].
بررسیهای فیتوشیمیایی نشان داده است که هر دو عصاره حاوی تانن بوده و علاوه بر آن عصاره برگ حاوی ساپونین نیز میباشد. عصاره آبی دانه به طور واضح سبب کاهش میزان آسیب سلولهای عصبی در ناحیه هیپوکامپ گردیده و به طور چشمگیری با ایسکمی مقابله میکند [۸۷].
عصاره آبی برگ گیاه نوروزک تاثیر خوابآور و شلکننده عضلات بر موش داشته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داده است که عصاره جوشانده آبی این گیاه خوابآور است [۸۳]. در مطالعهای حسینزاده [۱۹] اثرات عصاره برگ نوروزک را بر روی تغییر شکل بعضی آنزیمها در جگر موش مورد بررسی قرار داده و نتیجه گرفته است که عصاره رقیق شده روی آنزیم نشان داده نمیشود و در صورت بالا بودن در آنزیم خودش را نشان میدهد.
عصاره جوشانده برگ گیاه ضد التهاب حاد و مزمن است. عصاره آبی و الکلی دانه و برگ گیاه نوروزک، مانند تترازول دارای فعالیت ضد تشنجی هستند و ممکن است این اثر در کنترل صرع، موثر باشد. همچنین عصاره آبی و الکلی برگ، به طور قابل ملاحظهای از توسعه و انتشار زخم معده ناشی از اتانول و اسیدکلریدریک در موش ممانعت مینماید و کارایی آن مشابه داروی سوکرالفات میباشد. همچنین تجویز خوراکی عصاره آبی برگ با جلوگیری از ترشح اسید اثر محافظت روی معده دارد [۸۳]. همچنین فدیشه ای و همکاران اثر سمیت عصاره نوروزک را بر روی میگوی آب شیرین مورد بررسی قرار دادهاند [۳۶].
حداد خداپرست و همکاران [۱۸] با بررسی امکان استفاده از برگ نوروزک و عصاره آن در افزایش ماندگاری خیار در سردخانه به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از عصاره رقیق برگ نوروزک اثر قابل توجهی بر افزایش ماندگاری خیار در سردخانه دارد.
خواص ضد میکروبی نوروزک
فضلی بزاز و پیشقدم [۳۸] اثرات ضد باکتریایی نوروزک را مطالعه نمودهاند و با بررسی میزان عصاره برگ نوروزک بیان کردند که اثرات جهشزایی و ضدباکتریایی متفاوتی مشاهده شده است. عصاره و اسانس برگ گیاه نوروزک دارای خواص ضد میکروبی قابل توجه است. اثر اسانس آن برCandida albicans با داروی ضد قارچی کلوتریمازول، که امروزه به طور وسیع در درمان عفونتهای کاندیایی استفاده میشود، قابل قیاس است. خاصیت ضد میکروبی در ریشه این گیاه نیز گزارش شده است [۴۹].
خواص آنتی‌اکسیدانی گیاه نوروزک
فعالیت آنتیاکسیدانی عصاره متانولی برگ گیاه نوروزک با آنتی‌اکسیدان تجاری BHT (بوتیل هیدروکسی تولوئن) برابری دارد و این ویژگی به حضور متابولیتهای ثانویه از نوع شالکونها نسبت داده شده است [۳۷]. عصاره ریشه نوروزک نیز دارای فعالیت آنتیاکسیدانی است که ترکیبی از عصاره ریشه گیاه نوروزک با BHT اثرات مشابهی در جلوگیری از اکسیداسیون روغنها دارد. همچنین عصاره ریشه در غلظت‌های بالا دارای مقاومت حرارتی بیشتری نسبت به BHT و آلفاتوکوفرول است. بخش آنتی‌اکسیدانی فعال موجود در ریشه نوروزک بوتئین می‌باشد [۱۷].

۱۲

۲۰

۳۰-۲۶

۱۳

۶۶/۲۱

۱۰

۶۶/۱۶

بالاتر از ۳۰

۲

۳۳/۳

۳

۵

۴-۳-ابزارهای تحقیق :
۱-۴-۳-پرسشنامه طرح واره ناسازگار یانگ:
یک پرسش‌نامه ۷۵ سوالی است که برای سنجش ۱۵ طرح واره های شناختی اولیه طراحی شده است این طرح واره‌ها عبارتنداز محرومیت هیجانی، رها شدگی،بی‌اعتمادی، بدرفتاری، انزوای اجتماعی، نقص- شرم، بی‌کفایتی، آسیب‌پذیری نسبت به ضرر- خود تحول نیافته و گرفتار اطاعت، فداکاری ، بازداری داری عاطفی- معیارهای سرسختانه، استحقاق یا بزرگ منشی، خود کنترل ناکافی و شکستولبرن و همکاران ( ۲۰۰۲)، هر یک از ۷۵ عبارت این پرسشنامه مقیاس لیکرت ۵ نقطه‌ای از «اصلاً در مورد من صدق نمی‌کند» تا. «دقیقاً مرا توضیف می‌کند» نمره گذاری می‌شود (عباسیان و فاتحی زاده، ۱۳۸۲). نمره فرد در هر طرح واره‌با جمع نمرات پنج سوال مربوط به آن طرح واره حاصل می‌شود که دامنه آن در هر طرح واره از ۵ تا ۲۵ است نمره بالاتر نشان دهنده حضور پررنگ‌تر طرح واره ناکارآمد است و در این پرسشنامه از نمره کل می‌توان هم در سطح هر طرح واره و هم در سطح نمره کل پرسشنامه با هم مقایسه کرد. این پرسشنامه توسط یانگ و برون^۲ (۱۹۹۴) طراحی شده است فرم اولیه ۲۰۵ آیتم بود. به منظور ساختن آزمونی کوتاهتر، فرم کوتاه این پرسشنامه در سال ۱۹۹۸ طراحی شد (ولبرن و همکاران، ۲۰۰۲).

پایایی ، در مطالعه ولبرن و همکاران(۲۰۰۲) . کلیه خرده مقیاس‌های ۱۵ گانه فرم کوتاه پرسشنامه طرح واره‌ها از همسا نی درونی کافی بسیار خوبی برخوردار بودند.
آلفای کرونباخ کلیه‌طرح‌واره‌ها از (۷۶/۰ تا ۹۳/۰) محاسبه شد ناشی (۱۹۷۸) ضریب آلفای بالای ۷۰/۰ را خوب محسوب می‌کند (همان منبع) .
در مطالعه عباسیان و فاتحی زاده (۱۳۸۲) که به منظور اعتباریابی فرم کوتاه پرسش‌نامه طرح‌واره‌های شناختی روی دانشجویان اصفهان قرار گرفت پایایی پرسشنامه به روش همسانی درونی از طریق آلفای کرونباخ ۹۴/۰ محاسبه شد همچنین در این تحقیق پایایی فرم کوتاه پرسشنامه به روش باز آزمایی ۶۴/۰ محاسبه گردید. آزمون t عدم تفاوت میانگین نمرات دو جنس را نشان داد. روایی: در مطالعه ولبرن و همکاران (۲۰۰۲) نتایج عاملی از ساختار درونی پرسشنامه قویاً حمایت می‌کند در مطالعه ولبرن رابطه خرده مقیاس‌های(۲۰۰۲) نتایج عاملی از ساختار درونی پرسشنامه قویاً حمایت می‌کند در مطالعه ولبرن رابطه خرده مقیاس‌های پرسشنامه طرح واره با علائم اضطراب، افسردگی و پارانویا سنجیده شد که نتایج از روایی ساختاری پرسشنامه حمایت می‌کند و نشان می‌دهد که طرح واره‌های شناختی با علائم آسیب شناختی ویژه مرتبط هستند .
بارون اف، (۱۹۹۴) همسانی درونی و تحلیل عاملی این پرسشنامه را در کره و استرالیا مورد بررسی قرار داد و نتیجه گرفت که ۱۳ طرح واره از ۱۶ طرح واره دارای نمرات خوبی بودند (بارون اف، ۲۰۰۶). در ایران نیز عباسیان وفاتحی زاده (۱۳۸۲)، روایی همزمان پرسشنامه طرح واره‌ها را از طریق بررسی رابطه آزمون طرح وراه‌ها با آزمون باورهای غیر منطقی (IBT) بررسی کرده‌اند که همبستگی حاصله ۳۶/۰ و معنادار بود. همچنین روایی صوری پرسش نامه توسط ۱۲ نفر از اساتید دانشگاه اصفهان مورد تأیید قرار گرفت (عباسیان وفاتحی زاده، ۱۳۸۲). صدوقی و همکاران (۱۳۸۷) خصوصیات روان سنجی پرسشنامه یانگ را با حجم نمونه ۳۷۰ نفر بررسی کردند آن‌ها به این نتیجه رسیدند که هر ۱۵ طرح واره یانگ در ایران دارای جهات درونی خوبی می‌باشند در این تحقیق ثبات درونی برای ۱۷ عامل بوسیله ضریب آلفای کرنباخ در دامنه‌ی ۶۲/۰ تا ۹۰/۰ بدست آمد آلفای کرنباخ برای مقیاس کلی ۹۴/۰ بود .
همچنین در بررسی حاضر ضمن محاسبه آلفای کرونباخ جهت تمامی ابعاد طرح واره های ناسازگار اولیه نتایج زیر بدست آمد:
جدول ۴-۳ :ضریب آلفای کرونباخ ابعاد پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه

ابعاد طرح واره

ضریب آلفای کرونباخ

محرومیت هیجانی

چکیده انگلیسی ۱۶۶
جدول ۱-۱ مدلهای مختلف تجارت الکترونیکی ۴
جدول ۱-۲ جمع بندی تعداد استعلام دستگاه ها از یکدیگر ۷
جدول ۱-۳ مدل دولت الکترونیک گروه گارتنر ۱۴
جدول ۲-۱ مدلهای پیاده سازی دولت الکترونیک ۱۹
جدول ۲-۲ (سند جامع دولت الکترونیک ۱۲/۰۶/۱۳۸۹) ۴۵
جدول ۲-۳ مدل مفهومی تحقیق ۵۱
جدول ۲-۴ ۵۶
جدول ۲-۵ دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ۵۷
جدول ۳-۱ گزارش آلفای کرونباخ ۶۶
جدول ۴-۱ نسبت جنسیت پاسخگویان ۷۲
جدول ۴-۲ فراوانی ودرصد تحصیلات پاسخگویان ۷۳
جدول ۴-۳ ارتباط رشته تحصیلی ۷۵
جدول ۴-۴ دامنه سنی پاسخگویان ۷۶
جدول ۴-۵ سمت شغلی ۷۷
جدول ۴-۶ سنوات خدمت پاسخگویان ۷۸
جدول ۴-۷ تعدادشاغلین IT 79
جدول ۴-۸ درصدآموزش دیدگان ICDL 80
جدول ۴-۹ تجمیع استعلام ۸۱
جدول ۴-۱۰ دستگاه های دارای شبکه داخلی ۸۱
جدول ۴-۱۱ دستگاه های دارای اتوماسیون اداری ۸۲
جدول ۴-۱۲ دستگاه های دارای اینترنت پرسرعت ۸۲
جدول ۴- ۱۳ توزیع اینترنت ۸۳
جدول ۴-۱۴ وضعیت اتصال اینترنت و اتوماسیون ۸۴
جدول ۴-۱۵ اتصال به شبکه دولت ۸۵
جدول ۴-۱۶ فیبرنوری ۸۶
جدول ۴-۱۷ شبکه ملی اطلاعات ۸۷
جدول ۴-۱۸ ابعاد اصلی توصیفی تحقیق ۸۸
حدول ۴-۱۹ آمار توصیفی مربوط به بعد کیفیت ۸۸
جدول ۴-۲۰ آمار توصیفی مربوط به بعدحقوقی – قانونی ۸۹
جدول ۴-۲۱ آمار توصیفی مربوط به بعد فنی وتکنولوژیکی ۸۹
جدول ۴-۲۲ آمار توصیفی شاخصهای بعد اقتصادی ۹۰
جدول ۴-۲۳ آمارتوصیفی شاخصهای بعد منابع انسانی ۹۰
جدول ۴-۲۴ آمار توصیفی شاخصهای بعد عملیاتی ۹۱
جدول ۴-۲۵ آمار توصیفی شاخصهای بعد زمان ۹۱
جدول ۴-۲۶ ارزیابی سطح معنی داری ابعاد و شاخصهای تحقیق ۹۳
جدول۴-۲۷ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعدمنابع انسانی ۹۵

جدول۴-۲۸ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعدفنی تکنولوژیکی ۹۶
جدول ۴-۲۹ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعدعملیاتی ۹۶
جدول ۴-۳۰ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعداقتصادی ۹۷
جدول ۴-۳۱ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعدحقوقی -قانونی ۹۸
جدول ۴-۳۲ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعدکیفیت ۹۸
جدول ۴-۳۳ نتیجه آزمون میانگین یک جامعه مستقل برای بعدزمان ۹۹
جدول ۴-۳۴ وضعیت کلی امکان استعلام الکترونیک ۱۰۰
جدول ۴-۳۵ رتبه بندی فریدمن ۱۰۱

۲-۲- اعلان سود و سودمندی محتوای اطلاعاتی آن :
سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورتهای مالی است که در نوشته های مختلف کاربردهای متفاوت دارد. معمولاً سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات، عاملی برای تدوین سیاست پرداخت سود تقسیمی، راهنمایی برای سرمایهگذاران و تصمیمگیری و عاملی برای پیش‌بینی در نظر گرفته می‌شود.

یکی از کاربردهای اصلی سود، استفاده از آن به عنوان ابزاری برای پیش‌بینی است که افراد را در امر پیش‌بینی سودها و رویدادهای اقتصادی آینده یاری میکند. در واقع ثابت شده است که برای پیش‌بینی مقادیر هر نوع سود میتوان از مقادیر سود در گذشته استفاده کرد. (بلکوئی، ۱۳۸۱).
مفهوم سود حسابداری در بیانیه شماره یک هیأت استانداردهای حسابداری مالی^[۲۱] فرض شده که سود حسابداری معیار خوبی برای ارزیابی عملکرد واحد تجاری است و میتواند برای پیش‌بینی گردش آتی نقدی مورد استفاده قرار گیرد. دیگر صاحب نظران فرض میکنند که سود حسابداری از لحاظ کلی، اطلاعاتی مربوط در مدلهای تصمیمگیری سرمایهگذاران و اعتباردهندگان محسوب می‌شود. امّا اعتبار این فرضیات از طریق تحقیقات مشاهدهای تأیید نشده است.
برخی دیگر از پژوهشگران حسابداری اظهار داشتهاند که استفادهکنندگان از گزارشهای سود باید توجه داشته باشند که تنها در صورتی سود حسابداری قابل‌درک و استفاده است که نحوه اندازه گیری و قواعد عملیاتی مربوط به آن نیز روشن باشد (شباهنگ، ۱۳۸۷).
شاید بتوان گفت که سود یکی از مفاهیمی است که حسابداری از اقتصاد به عاریت گرفته است. اگر چه از دیدگاه اطلاعاتی، مفهوم سود، بیشتر فعّالیّتهای حسابداری را توصیف میکند امّا از لحاظ ملاک اندازه گیری بنیادی کماکان مورد تردید است. بر اساس مفروضات بازار کالای سرمایه، تحقیقات علمی نیز مؤید این دیدگاه است که سود حسابداری محتوای اطلاعاتی دارد (اسماعیلی، ۱۳۸۵).
نتایج مطالعه ارتباط بین سود، نرخ بازده غیرعادی و حجم فعالیت که از سوی بال و براون انجام گرفت این بود که بین سود و بازده غیرعادی رابطه معناداری وجود دارد و سود اطلاعاتی را به بازار سهام منتقل میکند. از طرفی سود میتواند عاملی در تعیین قیمت سهام باشد، زیرا بر اساس فرضیه بازار کارا، اطلاعات ممکن است از منابع دیگر کسب شوند و تأثیر لازم را بر قیمت سهام بگذارند. اگر چه از دیدگاه محتوای اطلاعاتی، مفهوم سود سودمندی فعالیت حسابداری را توصیف میکند، امّا از دیدگاه معیار اندازه گیری بنیادی ارزش سهام، کماکان مورد تردید است. بر اساس مفروضات بازار کارای سرمایه که پژوهشهای تجربی نیز مؤید آن است، سود حسابداری دارای محتوای اطلاعاتی است (خالقی مقدم، ۱۳۷۷).
ما انتظار داریم پس از اعلام سود خالص شاهد این موضوع باشیم که معامله بر روی سهام شرکت افزایش یابد. گذشته از این، هر قدر تفاوت در باورهای پیشین سرمایهگذاران و تفسیرهایی را که بر اساس اطلاعات مالی کنونی انجام میدهند، بیشتر باشند، حجم این معاملات بیشتر خواهد شد. اگر سرمایهگذاران سود خالص گزارش‌شده را به عنوان خبر خوب تفسیر کنند (و در نتیجه بر انتظاراتی که درباره بازده و سوددهی آینده شرکت دارند بیفزایند) کسانی را تحت‌الشعاع قرار خواهند داد که اعلام سود خالص را به عنوان خبر بد تفسیر میکنند. در چنین شرایطی ما انتظار داریم شاهد افزایش قیمت سهام شرکت باشیم. بنابراین سود به عنوان یکی از اطلاعاتی است که تغییرات قیمت سهام را موجب می‌شود. بازده سهام شامل سود تقسیمی و قیمت سهام است در نتیجه هر عاملی ثروت سهامداران را افزایش خواهد داد که سبب افزایش قیمت سهام واحد تجاری شود، از این رو سود همواره مورد توجه سرمایهگذاران است. (نوروزبیگی، ۱۳۸۶).
۲-۳: مفهوم عدم تقارن اطلاعاتی:
در دهه ۱۹۷۰ میلادی سه دانشمند به نام‌های مایکل اسپنس، جرج اکرلوف و جوزف استیلیتز برندگان جایزه نوبل اقتصاد در سال (۲۰۰۱) در زمینه اقتصاد اطلاعات، نظریه‌ای را پایه‌گذاری کردند که به نظریه عدم تقارن اطلاعاتی موسوم گردید.
اکرلف ^[۲۲]( ۱۹۷۰ ) با ارائه نظریه‌ای به عنوان بازار” لمون ها ^[۲۳] ‟ یا اجناس بنجل توجه صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف اقتصادی را به مسئله عدم تقارن اطلاعاتی بین مشتری و فروشنده و نیز پیامدهای آن جلب کرد. اکرلوف نشان داد که عدم تقارن اطلاعاتی میتواند موجب افزایش انتخاب ناسازگار در بازارها شود که این امر قبل از وقوع معامله برای افراد به وجود می‌آید. اصل و ماهیت عدم تقارن اطلاعاتی این نکته است که افراد درون سازمانی آگاهی بیشتری در مورد آینده شرکت، خطرها و ارزش شرکت نسبت به سرمایه‌گذاران خارجی دارند. عدم تقارن اطلاعاتی به گزینش مغایر و مشکلات اخلاقی منجر خواهد شد. عدم تقارن اطلاعاتی به کارآمد نبودن بازارها منجر خواهد شد. ریشه و پایه این نظریه بر این اصل استوار است که در یک معامله، چنانچه یکی از طرفین از شرایط واقعی کالاهای مورد نظر آگاهی نداشته باشد. طرف دوم می‌تواند سود بیشتری به دست آورد. در چنین وضعیتی گونه‌ای از نبود اطمینان و عدم قطعیت بر فضای معامله حاکم خواهد بود که در نهایت به تضعیف جریان می‌ انجامد. (نهندی وملکی نژاد، ۱۳۸۹).
گزینش مغایر به وضعیتی اطلاق می شود که در آن فروشندگان، اطلاعاتی در اختیاردارند که خریداران از آن بی‌اطلاع هستندو بالعکس و از این اطلاعات در معاملات خود به منظور به دست آوردن بازده بیشتر استفاده می‌کنند. این عدم اطمینان سبب می شود که خریداران هیچ‌گاه از ارزش واقعی دارایی مالی مورد معامله آگاه نباشند و در نتیجه معامله در قیمتی دور از ارزش ذاتی مبادله شود. زمانی که معامله گران در بازار از وجود افراد غیر مطلع آگاه شوند، مشکل گزینش مغایر افزایش می‌یابد. در این حالت افزایش سطح عدم تقارن اطلاعاتی از طریق گسترش تفاوت دامنه قیمت درخواستی خرید و قیمت پیشنهادی فروش سهام نشان داده می شود و بازارگردانها از افزایش این تفاوت برای جبران ریسک گزینش مغایر بهره می‌گیرند، به عبارت دیگر، حضور افراد ناآگاه در بازار سرمایه این امکان را فراهم می‌سازد تا سرمایه‌گذاران حرف‌های میزان بازده بیشتری به دست آورند. (بادآورنهندی و ملکی نژاد، ۱۳۸۹).
۲-۳-۱ فرضیه عدم تقارن اطلاعاتی مبتنی بر مدل بارون^[۲۴]
در این مدل بین انتشاردهندگان سهام و مؤسسات تأمین سرمایه عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد. بارون، ۱۹۸۲ مطرح میکند که مؤسسات تأمین سرمایه نسبت به شرکت‌های انتشاردهنده سهام اطلاعات تأمین سرمایه و انتشاردهندگان سهام نسبت به آگاهی از میزان تقاضای سرمایه‌گذاران وجود دارد. علاوه بر این وجود مؤسسات تأمین سرمایه به لحاظ شهرت و اعتباری که دارند میتواند به ایجاد تقاضای بیشتر و تأیید کیفیت سهام کمک نماید. معمولاً زمانی که انتشاردهندگان سهام از قیمت تعادلی سهامشان اطمینان ندارند تصمیمات قیمتگذاری را به مؤسسات تأمین سرمایه که دارای اطلاعات بیشتر و کامل‌تری از وضعیت بازارهای سهام هستند واگذار مینمایند. در هر حال این امر موجب میگردد که انتشاردهنده سهام در قبال استفاده از اطلاعات مؤسسات تأمین سرمایه به او اجازه میدهد که سهامشان را به قیمتی پایینتر از قیمت مورد انتظار در بازار اولیه عرضه کنند. در مدل بارون میزان تخفیف در قیمت سهام جدید تابعی صعودی از عدم اطمینان انتشاردهنده سهام نسبت به تقاضای بازار برای سهامش محسوب میگردد. به عبارت دیگر افزایش تخفیف تابعی از افزایش عدم اطمینان انتشاردهنده سهام نسبت به تقاضای بازار برای سهامش می‌باشد.
بنابراین میتوان گفت طبق این مدل سهام جدیدی که در معرض عدم اطمینان بیشتر قرار دارد با تخفیف بیشتر عرضه میگردد؛ اما شواهد تجربی به دست آمده توسط (موسکارلا و وتسوی پنز، ۱۹۸۷)^[۲۵] فرضیه بارون را تأیید نمیکند. نتایج تحقیق آنها حاکی از این است که سهام جدید عرضه اولیه شرکتهایی که برای انتشار سهامشان از وجود مؤسسات تأمین سرمایه استفاده نمیکنند، نسبت به سهام جدیدی که انتشاردهنده به عنوان مدیر راهنما^[۲۶] عمل نمیکند به مقدار زیادی زیر قیمت عرضه‌شده‌اند. درحالی‌که طبق مدل بارون بین مؤسسات تأمین سرمایه و انتشاردهندگان سهام عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد. بنابراین سهام جدید شرکتهایی که توسط خودشان تضمین فروش میشوند نباید زیر قیمت عرضه شوند زیرا عدم تقارن اطلاعاتی در مورد آن ها مصداقی نخواهد داشت.
۲-۳-۲فرضیه عدم تقارن اطلاعاتی مبتنی بر مدل راک
راک^[۲۷]، ۱۹۸۶ نیز نوعی عدم تقارن اطلاعاتی را مطرح نمود اما در مدل وی بر خلاف مدل بارون، بین انتظار دهندگان سهام و مؤسسات تأمین سرمایه عدم تقارن اطلاعاتی وجود ندارد. بلکه بین سرمایه‌گذاران مطلع و نا مطلع عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد. راک فرض میکند که دو گروه سرمایه‌گذاران بالقوه در بازار وجود دارند:
سرمایهگذاران مطلع^[۲۸]، این گروه از سرمایهگذاران برای جمعآوری و به دست آوردن اطلاعات سرمایه زمان صرف میکنند و در نتیجه بر اساس اطلاعاتی که به دست آوردهاند فقط سهام جدیدی را خریداری میکنند که انتظار دارند پس از معامله در بازار ثانویه دچار افزایش قیمت گردند.
سرمایه‌گذاران نامطلع^[۲۹]، این گروه از سرمایه‌گذاران هر سهم جدیدی را که وارد بورس میگردد بدون استثناء خریداری میکنند. راک معتقد است که در تمام عرضه های اولیه سهام در بورس سرمایه‌گذاران نا مطلع بخش اعظم سهام جدید را خریداری خواهند کرد و حال اگر سهام جدید به قیمت گران عرضه گردد سرمایه‌گذاران نا مطلع متضرر میگردند. لذا مؤسسات تأمین سرمایه به منظور حفظ سرمایهگذاران نا مطلع باید سهام جدید را به قیمتی پایین تر از قیمت مورد انتظار در بازار به فروش برسانند و این امر موجب میگردد که سرمایه‌گذاران نا مطلع نیز نرخ بازده قابل قبولی روی سهام جدیدی که خریداری نمودهاند به دست آورند.
از آن جایی که همواره نوعی عدم اطمینان بر قیمتهای سهام جدید حاکم است اگر انتشاردهندگان سهام و مؤسسات تأمین سرمایه بخواهند که سهام جدید را به قیمت مورد انتظار در بازار عرضه نمایند سبب می‌شود که سرمایهگذاران نا مطلع مقدار زیادی سهام گران را خریداری نمایند. این موضوع به «مصیبت برندگان» اشاره دارد. بنابراین مؤسسات تأمین سرمایه به منظور نگه‌داشتن سرمایهگذاران نا مطلع در بازار سهام جدید مجبورند برای سهام جدید تخفیفی قائل گردند و در نتیجه سرمایهگذاران نا مطلع نیز به نرخ بازده مورد انتظار خود بر روی سهام جدید دست خواهند یافت. بنابراین طبق این مدل، مؤسسات تأمین سرمایه برای حفظ سهامداران نا مطلع که بخش اعظم سهام گران‌قیمت را خریداری خواهند کرد باید سهام جدید را به قیمتی پایینتر از قیمت مورد انتظار در بازار به فروش برسانند.
برای تشریح اصلاح «مصیبت برندگان» میتوان گفت کسی که بالاترین قیمت پیشنهادی خرید را در یک حراج ارائه میکند بالاترین ارزش را بر روی جنس خریداری‌شده قرار میدهد. بنابراین احتمالاً برنده حراج یک فرد خیلی خوش‌بین در مورد ارزش واقعی شیء مورد حراج است و برنده شدن در حراج دلالت بر این دارد که برنده حراج، بیش از ارزشی که آن شیء دارد برای آن پول پرداخت نموده است، به این حالت «مصیبت برندگان» میگویند. در مورد سهام جدید نیز توانایی برنده شدن در تخصیص سهام میتواند علامت این باشد که قیمت سهام گران است. بنابراین حالت مصیبت برندگان زمانی اتفاق میافتد که قیمت سهام گران است و سرمایهگذاران نا مطلع بخش بزرگی از سهام جدید را به خود اختصاص دادهاند بنابراین اگر سرمایهگذاران نا مطلع میتوانند تمام یا بخش عمدهای از سهام را به خود تخصیص دهند به خاطر این است که سرمایهگذاران آگاه حاضر به خرید این سهام نبودهاند و تنها سرمایهگذاران ناآگاه هستند که حاضر به خرید سهام جدید بودهاند به عبارت دیگر از آن جائی که سرمایه‌گذاران آگاه احتمالاً زمانی اقدام به خریداری سهام جدید مینمایند که سهام جدید با تخفیف عرضه شده باشد، بنابراین میزان تقاضا برای سهام جدیدی که زیر قیمت عرضه‌شده باشند بالا خواهد رفت و در نتیجه سرمایهگذاران نا مطلع قادر به خرید بخش اندکی از سهام مطلوب هستند، لذا سرمایهگذاران نا مطلع زمانی موفق میگردند که بخش بزرگی از سهام جدید را به خود تخصیص دهند که سهامداران مطلع اقدام به خرید سهام جدید، مانع از بروز پدیده «مصیبت برندگان» و زیان دیدن سرمایهگذاران نا مطلع گردند.
راک بیان میدارد که مؤسسات تأمین سرمایه باید همواره در ایجاد تخفیف قیمت نوعی تعادل را ایجاد نمایند. چرا که اگر مؤسسات تأمین سرمایه تخفیف بیشتری از میزان تعادلی قائل شوند باید انتظار از دست دادن مشتریان خود داشته باشند. مؤسسات تأمین سرمایهای که تخفیف کمتری از میزان تعادلی قائل شوند با پدیده «مصیبت برندگان» مواجه میگردند بنابراین مؤسسات تأمین سرمایه باید تعادل در تخفیف قیمت اولیه را به گونهای ایجاد نمایند که هم مشتریان خود را حفظ نمایند و هم سرمایهگذاران نا مطلع را در بازار سهام جدید حفظ نمایند (عبداله زاده، ۱۳۸۱).
۲-۳-۳- مبانی نظری تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش اوراق بهادار
زمانی که اوراق بهادار انتشار می‌یابد و به موجودیت خود در بازار ادامه می‌دهد تا بازخرید شوند یا به سررسید پرداخت برسند اما برخی دیگر از انواع اوراق بهادار را عده‌ای فروخته و عده‌ای دیگر آن را خریداری می‌کنند بنابراین دو نوع بازار خواهیم داشت، نوع اول بازاری است که برای تمامی اوراق بهادار وجود دارد و نوع دوم بازاری است که جریان خرید و فروش همان اوراق بهادار را در طی زمان پیگیری می‌کنند. در نمودار شماره ۱ این بازار نحوه به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا در آنها نشان داده شده است.
نمودار ۱-۲ نحوه تعادل در دو بازار (فدایی نژاد، ۱۳۷۸ )
نمودار سمت چپ که بازار موجودی را نشان می‌دهد، نمایانگر یک عرضه ثابت و تقاضایی به شکل اریب رو به پایین با توجه به قیمت اوراق بهادار می باشد. هر چه قیمت اوراق بهادار کمتر باشد تقاضا برای آن بیشتر خواهد بود. نمودار سمت راست بازاردرجریان را در هر واحد نشان می‌دهد. اگر زمان یک روز باشد این نمودار نمایانگر تقاضایی رو به پایین است. در این نمودار، عرضه ثابت نخواهد بود و به صورت اریب رو به بالا می باشد. تعادل در نمودار سمت چپ زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت در سطح p_e باشد. در نمودار سمت راست جریان عرضه و تقاضا در نقطه‌ای همدیگر را قطع می‌کنند. آن نقطه جایی است که عرضه اوراق بهادار یا تقاضای آن به تعادل رسیده است که این تعادل در نقطه p_e تشکیل شده است. اگر هر دو بازار به تعادل برسد، تعادل کلی ایجاد خواهد شد. در تعدل کلی قیمت اوراق بهادار در هر دو بازار یکسان خواهد بود.
نمودار شماره ۲-۲-تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش
در نمودار شماره ۱-۲-نیز همچنان قیمت تعادلی برقرار می باشد اما در بازار واقعی این قیمت‌های معاملاتی است که مورد توجه قرارمی گیرد. این قیمت‌ها، تفاوت پیشنهاد خرید و فروش بازار سازها است قیمتی که بازار ساز اوراق بهادار را می خرد"، قیمت پیشنهادی خرید “^[۳۰] و قیمتی که با آن اوراق بهادار را می‌فروشد، “قیمت پیشنهادی فروش^[۳۱]” نامیده می شود. اختلاف بین دو قیمت” شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش^[۳۲]“خواهد بود. اگر بیشتر از یک بازار ساز وجود داشته باشد، تفاوت بالاترین قیمت پیشنهادی خریدو پایین‌ترین قیمت فروش را شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازار می‌نامند و نقطه تعادلی جایی بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازار قرار می‌گیرد. در یک بازار مالی سازمان‌یافته، نقش بازار سازان ایجاد جریان دو طرفه قیمت برای پیشنهاد خرید و پیشنهاد فروش در تمام شرایط می باشد. به طور خلاصه، بازار سازها مسئولیت تنظیم بازار را به عهده خواهند داشت و برای اجرای این وظیفه آنان باید موجودی مناسبی از اوراق بهادار را داشته باشند تا بتواند نوسانات قیمت‌ها را کنترل نمایند. نگهداری موجودی برای این افراد هزینه‌هایی در بر خواهد داشت که از طریق اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش اوراق بهادار، این هزینه‌ها را جبران می‌کنند. در نمودار شماره ۱-۲درآمد بازا ر سازان به صورت هاشور زده نشان داده‌شده، در واقع به بیان ریاضی می‌توان گفت که:(P_a – P_b ) Q درآمد بازار سازان می باشد.
هزینه‌ها و ریسک عملیات بازار سازها به ویژگی‌های خاصی از قبیل افت و خیز بازار و یا وسعت بازار^[۳۳]، “عمق بازار^[۳۴]“و “انعطاف‌پذیری بازار^[۳۵]” بستگی دارد. در ضمن، ریسک عملیات بازار سازی به تعداد افرادی که بر اساس انگیزه اطلاعاتی و نه انگیزه نقدینگی، اقدام به انجام مبادله می‌نمایند، بستگی دارد. در نمودار شماره ۲-۳ به این رابطه پرداخته می شود. (فدائی نژاد، ۱۳۷۸)
نمودار شماره ۳-۲- یک بازار پر افت و خیز
۲-۳-۴: عمق بازار:
در تحلیل‌های مختلف از وضعیت بازارهای سرمایه، گاه از اصطلاحی به نام «عمق بازار» استفاده می‌شود و بورس تهران در زمره بازارهای کم‌عمق طبقه‌بندی می‌شود. بازار عمیق به بازاری گفته می‌شود که در آن خرید و فروش به آسانی انجام می‌شود و مدت زمان انتظار برای فروش (خرید) سهام به حداقل ممکن کاهش یابد. در بازار عمیق، برای تغییر قیمت (صعود یا سقوط)، حجم سفارش باید به مقدار قابل‌توجهی افزایش یابد. بنابراین می‌توان گفت بازار‌های عمیق دارای نقد شوندگی بسیار بالا هستند. در این بازارها صف‌های خرید و فروش هرگز پایدار نمی مانند.
اگر در بازاری به حد کافی برای اوراق بهادار، حجم خرید و فروش به قیمت تعادلی وجود داشته باشد می‌توانیم بگوییم که این بازار دارای وسعت کافی می باشد و به عبارت دیگر روان^[۳۶] است. بازارهایی که تعداد خریداران و فروشندگان در آن کم است به بازارهای کم عمق^[۳۷] معروف می‌باشند.
عوامل تعیین‌کننده عمق بازار : یکی از این عوامل، اختلاف قیمت پیشنهادی عرضه و تقاضا است که هر چه این اختلاف قیمت، کمتر باشد، بازار دارای عمق بیشتری است. عوامل دیگر عبارت‌اند از: تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده، ‌ تعداد سهامداران حقیقی، نهادهای مالی فعال در بازار، محدودیت نوسان قیمتی سهام وجود بازار سازان و شفافیت اطلاعاتی. عامل دیگر موثر در عمق بازار، وجود ابزارهای مالی متنوع و گوناگون است که بتواند بین خانوار به عنوان سرمایه‌گذار در بازارهای مالی و شرکت به عنوان تامین‌شونده منابع مالی پیوند برقرار کند. حرکت در مسیر تحقق این هدف‌ها موجب می‌شود تا در این بین صنعت واسطه‌گری مالی ظهور کند. این صنعت با تبدیل اوراق بهادار ساده شرکت‌ها به اوراق بهادار فنی یا پیچیده که مناسب تقاضای مشتریان است، بین تمایلات این دو گروه (شرکت‌ها و خانوارها) پیوند برقرار کرده و حفره بازار در انتشار و خرید اوراق بهادار را از بین می‌برد.
نقدینگی اوراق بهادار به درجه روان بودن بازار بستگی دارد. شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازار سازها در یک بازار روان کمتر از شکاف قیمت پیشنهادی در بازار کم عمق می باشد. زیرا در بازارهای روان، حجم مبادلات بالاتر و در یک آن کمتر است.
بازاری دارای عمق^[۳۸] است که قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازار ساز نزدیک به قیمت تعادلی باشد که تغییرات قیمت در چنین بازاری غالباً پیوسته می باشد؛ اما در بازار کم عمق تغییرات قیمت به صورت جهشی و ناپیوسته می باشد. تغییر قیمت‌ها در بازارهای عمیق پایین‌تر از تغییر قیمت‌ها در بازارهای کم عمق^[۳۹] می باشد. بنابراین ریسک بازار سازها در بازارهای عمیق کمتر از بازارهای کم عمق است. اگر بازار عمیق باشد اوراق بهادار نیز دارای قابلیت برگشت^[۴۰] زیاد خواهد بود.
می‌توان عمق بازار را در سه سطح تعریف کرد؛ در سطح کلیت بازار، در سطح صنعت و در سطح تک سهم‌ها. یعنی ممکن است در بازاری که عمق کمی دارد، سهامی پیدا شود که به دلایل مختلف از معاملات پرحجمی برخوردارند.
تغییر قیمت‌ها در بازارهای عمیق پایین تر از تغییر قیمت‌ها در بازارهای کم عمق است. بنابراین ریسک بازارسازها در بازارهای عمیق کم تر از بازارهای کم عمق است. اگر بازار عمیق باشد اوراق بهادار نیز دارای قابلیت برگشت زیاد خواهد بود. (قائمی، ۱۳۸۴)
در ارتباط میان عمق بازار به عنوان یکی از معیارهای اندازه‌گیری نقد شوندگی و موفقیت قراردادهای آتی مطالعات گسترده‌ای انجام شده است. عمق بازار در مطالعات پیشین از مجموع تعداد قراردادهای قابل معامله در بهترین قیمت‌های خرید و فروش، محاسبه می‌شود.
بیشتر مطالعات انجام‌شده در زمینه‌ی عمق بازار در بازارهای آتی به بررسی رابطه‌ی این متغیر با حجم معاملات و نوسان پذیری قیمت‌ها پرداخته‌اند. بسمبایندر و سگوین با مطالعه بر روی هشت بازار فیزیکی و آتی مالی بیان نمودند که ارتباط میان عمق بازار و نوسان پذیری معکوس و با حجم معاملات به صورت مستقیم است. کردیا و دیگران نیز با بهره گرفتن از داده‌های مربوط به بازار سهام نیویورک در مطالعه‌ای به تشریح سهم هر یک از متغیرهای حجم معاملات، نوسان پذیری و سطح قیمت‌ها بر معیارهای مختلف نقد شوندگی از جمله عمق بازار پرداخته‌اند. در این پژوهش‌ها حجم معاملات و نوسان پذیری قیمت‌ها به ترتیب دارای اثرات مثبت و منفی بر عمق بازار بوده و تأثیر سطوح قیمت‌ها نیز بر این متغیر به صورت منفی نشان داده شده است. (فرتوکزاده، ۱۳۸۹)
۲-۳-۵ عدم تقارن اطلاعاتی و دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام
تحقیقات تجربی که اخیراً صورت گرفته است، تاثیر اعلان سود بر رفتار دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام را به صورت کلی مورد توجه قرار داده‌اند. بر طبق مطالعاتی که اوشمن و مورس^[۴۱] (۱۹۸۳) بر روی ۲۵ شرکت انجام دادند به تغییر دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در زمان اعلان سود پی بردند. ویکنتاش و چیانگ^[۴۲] (۱۹۸۶) نیز تغییرات مهمی را در دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام پس از اعلان سود، تنها زمانی که هیچ اطلاعات مهمی از جانب شرکت در ظرف ۳۰ روز قبل از اعلان سود منتشر نشده باشد مشاهده نمودند.
پاتل^[۴۳] (۱۹۹۱) مدعی شد که پس از اعلان سود، دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام افزایش می‌یابد. لی، مک لاو ردی^[۴۴] (۱۹۹۳) با بهره گرفتن از اطلاعات بین روزی شواهدی را ارائه نمودند که بر مبنای آن دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام در دوره پس از اعلان سود به مدت یک روز دارای وسعت بیشتری می باشد و قبل از اعلان سود شاهد کاهش قیمت پیشنهادی بودند.
کرینسکی ولی^[۴۵] (۱۹۹۶) در یافتند که اعلان سود عدم تقارن اطلاعاتی را در بازار افزایش می‌دهد. بر طبق مدل عدم تقارن اطلاعاتی که کاپلند و گالی^[۴۶] (۱۹۸۳) و میلورام و گلشتن^[۴۷] (۱۹۸۵) ارائه نمودند، در بازار می‌توان دو نوع معامله گر را متصور شد:
(الف ) معامله گران نقد^[۴۸] (ب) معامله گران مطلع^[۴۹].
معامله گران مطلع به این خاطر اقدام به انجام معامله می‌کنند که دارای اطلاعات محرمانه‌ای هستند که در قیمت‌ها منعکس نشده است.
درحالی‌که معامله گران نقد (سرمایه‌گذارن غیر مطلع) تنها به دلیل دارا بودن نقدینگی به انجام مبادله اقدام می‌کنند. البته این مدل ها بر روابط بین تفاوت قیمت خرید و فروش و افراد مطلع در بازار اشاره دارند. بازارسازها از انجام معامله با افراد مطلع دچار زیان می‌شوند و این زیان را از طریق گسترش دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام جبران می‌کنند. بر اساس این مدل عدم تقارن اطلاعاتی در بازار منجر به افزایش دامنه قیمت‌های پیشنهادی می شود.
در مدل کیم و ورچیا^[۵۰] ( ١٩٩۴) برخی افراد مطلع در بازار از قبیل سهامداران عمده، اطلاعات عمومی (مانند اعلان سود) را به سمت اطلاعات محرمانه سوق می‌دهند. بدیهی است که این افراد دارای مزیت اطلاعاتی نسبت به سایرین هستند و از این رو قادرند تا ارزیابی بهتری نسبت به عملکرد موسسه از طریق اعلان سود داشته باشند. البته تمرکز اصلی آن ها بر چگونگی تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی در مبادلات افراد مطلع پیرامون زمان اعلان سود است. از نظر آنان اعلان سود منجر به افزایش حجم مبادله و گسترش عدم تقارن اطلاعاتی می شود. کیم و ورچیا اثرات این اعلان‌ها را به دو صورت بیان می‌کنند: اول این که، اعلان‌های سود زمینه را برای معامله‌ای برابر و یکسان در بازار فراهم می‌کند زیرا منجر به انتشار اطلاعات برای همه افراد حاضر در بازار می شود و بدین ترتیب باید شاهد افزایش عدم تقارن اطلاعاتی در روزهای قبل از اعلان سود باشیم. دوم این که، بازار متشکل از افرادی است که توانایی‌های متفاوتی در پردازش اطلاعات دارند. طبق این دیدگاه عدم تقارن اطلاعاتی نباید قبل از اعلان سود افزایش یابد بلکه باید در یک سطح صعودی در پی اعلان سود باقی بماند. زیرا، برخی از معامله گران قادر به پردازش بهتر اطلاعات هستند و این پردازش اطلاعات است که موجب افزایش حجم مبادلات در یک محیط دارای نقدینگی کم‌ترمی شود، نه عدم تقارن اطلاعاتی. در این زمان معامله گران غیر مطلع به دلیل افزایش دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام از انجام مبادله خودداری می‌کنند.