(۵۳) (۵۲) (۴۶)
طرح (۱-۱۰)
مشتقات اسپیرو دی­هیدروفوران فلورن با حلقه زایی اکسایشی ]۲+۳[ ترکیبات ۱، ۳-دی­کربونیل و ۹-بنزیلیدن-۹H- فلورن در محیط سریک آمونیوم نیترات سنتز شده ­اند (طرح ۱-۱۱) ]۲۸[.

(۵۶) (۵۵) (۵۴)
طرح (۱-۱۱)
از طریق حلقه­زایی اکسایشی (۲+۳) ترکیببات ۱، ۳- دی­کربونیل با مشتقات ۳-بنزیلیدین-۱- متیل اکسیندول و ۳- (فنیل-۲-اکسواتیلیدین)-۱- متیل اکسیندول، مشتقات اسپیرو دی­هیدروفوان اکسیندول سنتز شده ­اند (طرح ۱-۱۲) ]۲۹[.

(۵۹) (۵۸) (۵۷)
طرح (۱-۱۲)
روشی مؤثر و ایمن برای سنتز ترکیبات اسپیرو به روش تک ظرف و سه جزئی از واکنش آلدهید­های آروماتیک و باربیتوریک اسیدها در مجاورت کمپلکس یوروتروپین- برومین (UB) در آب و دمای اتاق گزارش شده است. واکنش از طریق تراکم نوناگل آلدهیدهای آروماتیک با باربیتوریک اسیدها شروع شده و دومین اکی­والان از مشتقات باربیتوریک اسیدها با افزایش مایکل اضافه گشته است، سپس در مجاورت کاتالیست محصول مورد نظر تولید گشته است (طرح ۱-۱۳) ]۳۰[.

(۶۱) (۵۲) (۶۰)
طرح (۱-۱۳)
کمپلکس­های آلنیلیدن- روتنیوم که با HOTf پروتون­دار شده ­اند به کمپلکس­های ایندنیلیدین- روتنیوم نوآرایی می­ کنند، کاتالیست مناسبی برای بستن حلقه­های سوبستراهای مختلفی مورد استفاده قرار گرفته­اند. در این واکنش ۳و۴- دی­هیدروفوران­های اسپیرو محصول واکنش بوده ­اند (طرح ۱-۱۴) ]۳۱[.
(۶۴) (۶۳) (۶۲)
طرح (۱-۱۴)
زانتن­ها
ویژگی­های زانتن­ها
زانتن یک ترکیب پلی آروماتیک حلقوی می­باشد که دارای ساختار اتری است. دو حلقه بنزن به تتراهیدروپیران، که یک حلقه اتری شش عضوی است و دارای پنج کربن و یک اکسیژن می­باشد، متصل شده ­اند. نام آیوپاک آن ۹-H-زانتن و نام­های دیگر آن، دی­بنزو[a,e] پیران و نیز ۱۰-H-9-اکساآنتراسن می­باشد.
زانتن یک ترکیب آلی هتروسیکل زرد رنگ است که دارای فرمول شیمیایی C₁₃H₁₀O و ساختار زیر می­باشد (شکل ۱-۳۱).

(۶۵)
شکل (۱-۳۱)
زانتن در دی اتیل اتر محلول است. نقطه ذوب آن °C 102-101 و نقطه جوش آن °C 312-310 است. از زانتن به عنوان قارچ کش استفاده می­ شود و یک حدواسط ارزشمند در سنتز ترکیبات آلی می­باشد.
کاربرد زانتن­ها
زانتن­ها و بنزوزانتن­ها طبقه مهمی از ترکیبات هتروسیکل هستند که در مولکول­های فعال بیولوژیکی فراوانی وجود دارند. این ترکیبات دارای طیف وسیعی از خواص دارویی مانند ضد باکتری [۳۲]، ضد التهاب [۳۳] و ضد ویروس [۳۴] می­باند. همچنین این ترکیبات می­توانند در مواد فلورسانس حساس به pH، برای شناسایی مولکول­های زیستی [۳۵] و نیز به علت خواص طیف سنجی آنها در تکنولوژی لیزر [۳۶, ۳۷] به کار روند.
به طور ویژه ساختار زانتن دی اون در محصولات طبیعی متعدد وجود دارد [۳۸] و جزئی از رنگ­ها [۳۹] می­باشد. کاربردهای این ترکیبات برای مقاصد مختلفی نظیر فیبرهای نوری می­باشد که اغلب بسته به استفاده از حلال­های سورفکتانت [۴۰, ۴۱]، پلیمرها [۴۲, ۴۳] یا حلال­های آلی است [۴۰, ۴۴].
مشتقات زانتن یک طبقه از رنگ­ها را تشکیل می­ دهند که شامل فلوئوروسین­ها، آئوزین­ها و رودامین­ها می­باشند [۴۵]. تعداد زیادی از رنگ­های زانتنی می­توانند از واکنش تراکمی مشتقات فتالیک انیدرید با مشتقات رزوسینول و یا ۳-آمینوفنول تهیه شوند. فلوئورسین یک ترکیب آلی سنتز شده است که به صورت پودر قرمز-نارنجی تیره مشاهده می­ شود و قابل حل در آب و الکل می­باشد. اولین بار فلوئورسین توسط آدولف وان بایر در سال ۱۸۷۱ کشف شد. وی موفق شد از واکنش یک مولکول فتالیک انیدرید و دومول رزوسینول در حضور سولفوریک اسید غلیظ طی یک واکنش فریدل-کرافتس، فلوئورسین را سنتز کند (طرح ۱-۱۵).

(۶۸) (۶۷) (۶۶)
طرح (۱-۱۵)
روش دیگر برای تهیه فلوئورسین، استفاده از متان سولفونیک اسید به عنوان کاتالیست می­باشد. استفاده از این روش در شرایط ملایم واکنش، راندمان بالایی داشته است [۴۶].
فلوئورسین به عنوان یک ردیاب فلوئورسانس برای محیط­های سلولی خاص و اهداف بیولوژیکی عمل می­ کند. کاربردهای فراوان این ترکیب به دلیل جذب بالای آن در ناحیه مرئی، درجه پایین سمیت آن و برهمکنش قوی آن با مولکول­های زیستی می­باشد.
آئوزین یکی دیگر از رنگ­های زانتن است که حاصل واکنش برومین و فلوئورسین می­باشد و به رنگ قرمز درخشان مشاهده می­ شود. از این ترکیب می­توان برای لکه دار کردن سیتوپلاسم، کلاژن و فیبرهای عضلانی استفاده کرد. همچنین سلول­های قرمز خون را به شدت به صورت قرمز رنگ، لکه­دار می­ کند.
ساختارهایی که توسط آئوزین لکه­دار می­شوند، آئوزینوفیلیک نامیده می­شوند. عملا دو ترکیب مرتبط به هم به طور متداول به عنوان آئوزین وجود دارند [۴۷]: آئوزین Y و آئوزین .B
آئوزین Y (69)، یک مشتق تترا برومو از فلوئورسین می­باشد که به صورت زرد کمرنگ مشاهده می­ شود (شکل ۱-۳۲). دیگر ترکیب آئوزین، آئوزین B (70) است که مشتق دی برومو دی نیترو از فلوئورسین می­باشد و به صورت آبی کمرنگ مشاهده می­ شود (شکل ۱-۳۳).

(۷۰) (۶۹)
شکل (۱-۳۳) شکل (۱-۳۲)
رودامین یک خانواده وابسته به ترکیبات شیمیایی است که جزء رنگ­های فلوئورن می­باشد (شکل ۱-۳۴). رنگ­های رودامین درخشان هستند. این رنگ­ها معمولا سمی هستند و در آب، متانول و اتانول انحلال­پذیر هستند.
این ترکیبات به عنوان رنگ و به عنوان یک حدواسط افزایش رنگ لیزر و نیز به عنوان یک ردیاب رنگ به کار برده می­شوند. به علاوه می­توانند به طور گسترده در سیستم­های بیولوژیکی نظیر میکروسکوپ فلوئورسانس به کار برده شوند. نمونه ­ای از آن رودامین ۶G و رودامین B است.

(۷۱)
شکل (۱-۳۴)
رودامین B یک ترکیب شیمیایی و یک نوع رنگ می­باشد (شکل ۱-۳۵) که از آن در بیولوژی به عنوان لکه رنگی فلورسانسی استفاده می­ شود. محلول­های رودامین B به سطح پلاستیک­ها جذب می­شوند، به همین دلیل باید در شیشه نگهداری شوند.

سدیم از عناصر مشخصه خاکهای شور و قلیایست که به فرم یون­های تبادلی یا املاح کلرور، کربنات و بیکربنات در این خاکها وجود دارد. در خاکهای شور مقداری از سدیم به صورت NaCl وجود دارد که حتی گاهی در مناطق خشک تولید رسوبات نمکی در سطح خاک می­نماید. در خاکهای شور و قلیایی بخش مهمی از سدیم به صورت کربنات و بیکربنات یافت می­ شود[ ۱۸].
میزان سدیم از جمله کاتیون­های خاک می باشد که در منطقه مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. تغیرات سدیم خاک در منطقه جزئی بوده و مقدار آن در کل منطقه در دو کلاس قرار گرفته است. مقدار سدیم در نیمه شرقی منطقه بین ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی اکی والان بر لیتر بوده و هر چه به سمت غربی منطقه پیش می­رویم از مقدار سدیم کاسته شده و مقدار آن به کمتر از ۱۰۰۰ میلی اکی والان بر لیتر می رسد. نقشه میزان سدیم خاک در شکل۴-۹ آورده شده است.
بالا بودن مقدار درصد سدیم باعث تخریب ساختمان خاک شده و نفوذپذیری خاک را به شدت پایین می ­آورد، حتی خاکهای درشت دانه شنی که به خوبی زهکشی می­شوند، اگر بوسیله آبی که دارای ۸۵ درصد یا بیشتر سدیم باشد، آبیاری شوند، پس از مدتی غیر قابل نفوذ می­شوند به این ترتیب آب آبیاری برای خاکهای سنگین بایستی از درصد سدیم پایین تری برخوردار باشد [ ۱۷].

شکل ۴-۸- نقشه میزان کلر خاک در منطقه مورد مطالعه
شکل ۴-۹- نقشه میزان سدیم خاک در منطقه مورد مطالعه
با توجه به مطالعات و بررسی­های به عمل آمده، امتیاز هر شاخص در هر واحدکاری تعیین شد و پس از محاسبه میانگین هندسی شاخص ­ها، امتیاز معیار کیفیت خاک تعیین شد. این امتیازها در جدول ۴-۲ آورده شده است. نقشه معیار خاک نیز در شکل ۴-۱۰ نشان داده شده است.
امتیاز کلی این معیار برابر ۳۲/۱۴۸ محاسبه و پس از تهیه نقشه، کلاس کیفیت معیار خاک در دو کلاس متوسط و پایین تعیین شد. همان گونه که پیش بینی می­شد قسمت­ های جنوب شرقی و شمالی منطقه که بیشتر در واحد پلایا قرار دارند، دارای کیفیت پایین خاک هستند و شامل رخساره ­های زرده، اراضی پف کرده و اراضی گچی می­باشد. به علت کیفیت خاک نامناسب پوشش تاغ در رخساره منطقه حمل همراه با پوشش دست کاشت در واحد پلایا رشد چندانی نداشته و رشد آنها ناموفق بوده است. رخساره اراضی دست کاشت در دشت سر پوشیده نیز علی رغم وجود پوشش تاغ ولی به علت شوری زیاد و کمبود مواد غذایی از کیفیت خاک پایینی برخودار است. این کلاس ۲۸/۲۸ درصد از منطقه را دربر می­گیرد.۷۲/۷۱ درصد از منطقه نیز در کلاس متوسط قرار می­گیرد. نقشه معیار کیفیت خاک در شکل ۴-۱۰ آورده شده است .
جدول ۴-۳- امتیاز شاخص­ های معیار خاک در واحدهای کاری

جز با گروهی از مجسمه‌های پریده رنگ
و چند رفتگر
که بوی خاکروبه و توتون می‌دادند
و گشتیان خسته خواب آلود
با هیچ چیز روبرو نشدم…
«تولدی دیگر – دیدار در شب»
او اوضاع سیاسی روزگار خود را با دیدی طنزآلود به تصویر می‌کشد :
من می‌توانم از فردا
با اعتماد کامل
خود را برای ششصد و هفتاد و هشت دوره به یک

دستگاه مسند مخمل پوش
در مجلس تجمع و تأمین آتیه
یا مجلس سپاس و ثنا میهمان کنم
زیرا که من تمام مندرجات مجله ی هنر و دانش _ و
تملق و کرنش را می‌خوانم
و شیوه ی «درست نوشتن» را می‌دانم…
«تولدی دیگر – ای مرز پرگهر»
و بعد از بیان واقعیتهای عینی و ملموس روزگار خود، به حدیث نفس می‌پردازد :
حق با شماست
من هیچگاه پس از مرگم
جرأت نکردهام که در آئینه بنگرم
و آنقدر مردهام
که هیچ چیز مرگ مرا دیگر
ثابت نمی‌کند…
«تولدی دیگر – دیدار در شب»
علاوه بر تمام اینها، آن خصیصه‌ای که در شعر فروغ از همه بارزتر است، زنانه بودن شعرهای اوست. فروغ اولین و تنها شاعر زن است که احساسات زنانه را در شعر خود وارد می‌کند ؛ به این معنی که مثلاً وقتی شعری از یک شاعر زن دیگر به دست ما می‌رسد و ما نمی‌دانیم که آن شعر از کیست، با خواندن آن پی به زن بودن شاعر نمی‌بریم، در حالی که هر یک از شعرهای فروغ را اگر بخوانیم و ندانیم که شاعرش کیست، در خواهیم یافت که شاعر آن به طور قطع و یقین، زن است.
بعضی‌ها این خصیصه را مایۀ ضعف شعرهای فروغ دانسته‌اند؛ اما وقتی از خود او در این باره می‌پرسند، با لبخندی پاسخشان را چنین می‌دهد : «برای اینکه خوشبختانه من زن هستم !» (دیوان فروغ فرخ‌زاد، ۱۳۸۴: ۱۲ – ۱۰).
«فروغ فرخ‌زاد یک چهره دارد با دو نیمرخ. نیمرخی که آینۀ چهرۀ شاعر «اسیر» و «دیوار» و «عصیان» است و نیمرخی که آینۀ چهرۀ شاعر «تولدی دیگر» و «ایمان بیاوریم…» و هر دو بی زنگار و نمایندۀ ذهنیات زنی صمیم و اصیل، که در دورۀ شعر خود (که بخشی از دائره بزرگ «شعر زمان» ماست) بی هیچ تنوع، و به عبارت دیگر بی هیچ موضوع از پیش‌اندیشیده و مشخص، تنها حرفهای ویژه و مختص خود را می‌زند و فقط به تبیین و تصویر خود و موقعیت خود می‌پردازد و در حقیقت همۀ شعرهایش بازتاب حس‌ها و عاطفه‌ها و‌اندیشه‌های او به زبان ویژۀ اوست.
آینۀ نیمرخ اول، آینهای است کوچک در خانه‌ای محدود، نمایندۀ زنی تنها و معترض، با تموّج و تلاطم احساسات زنانه و مادرانه، در قیام در برابر آداب و سنن معمول و معهود خانوادگی در شعرهایی به قالب چارپاره با خط محتوایی که در سطح می‌گذرد و از آنجا که بی هیچ ایستگاه و منزل توقف و تعمقی است، خواننده را تنها بر خط افقی و در ازای شعر به پیش می‌برد. و آینۀ نیمرخ دوم، آینهای است در جهانی نامحدود، نمایندۀ زنی همچنان تنها، با سریان و جریان تخیل و تفکری جهانی، در شعرهایی آزاد و با خط محتوایی که در عمق حرکت دارد. با ایستگاهها و منازل توقف و تعمق بسیار، که خواننده را ضمن پیشبرد بر خط افقی شعر، گاه تا ژرفای آن نیز فرو می‌برد» (حقوقی، ۱۳۸۷ : ۱۲ – ۱۱).
او زنی بود که گستاخانه و آشکارا به بیان حرفهای ضد سنّت خود ادامه می‌داد و جز بر محور «من» خاص خود نمی‌گشت.همان مَنی که در همۀ آثار او تجلّی داشت. تا آنجا که می‌توان گفت «فروغ» از همان آغاز، یک شاعر «من» سرا بود و شعرهایش جز در جهت تبیین و تعریف این «من» به پیش نمی‌رفت. «من» فردی و شخصی و ایرانیی که بعدها در دورۀ دوم شاعری او وسعت یافت و به «من» اجتماعی و عمومی‌و جهانی او مبدل گردید.
او از همان اوان شاعری نیز شاعری با تخیّلی دیگر بود. و شاید بتوان گفت که کمتر ترکیبی در شعر او یافت می‌شد که از خیال پردازیهای تازۀ او نشان نداشت. به ویژه برخی از آن ترکیب‌ها، قدرت نوجوئی و نیروی جاذبۀ ذهن او را در جذب صفتها و مضافٌ الیه‌های تازه، آشکارا نشان می‌دهد.
شاعری که برای «مرداب»، صفت «چهرۀ فشرده» و برای «بهار»، صفت «سپید» و برای «بوسه»، صفت «خاموش» و برای «گیسوان»، گاه صفت «بیهده» و گاه «مضطرب» (به اعتبار حضور شاعر در لحظات بیهودگی و اضطراب) قائل شود و در کمال مناسبت صفت و موصوف، «ستارگان» را در «سکوت سپید» شان تماشا کند و… . و ترکیب‌های نویی از این دست که هر یک به نوعی نشان می‌دهند که ذهن خلاق و پویای او از همان آغاز، هرگز اجازۀ توقف و نمونه برداری از تصاویر دیگران را به او نمی‌داد و او را لزوماً از این مرز قناعت و رضایت می‌گذراند و رد می‌کرد. چرا که «فروغ» بر خلاف دیگر شاعران آن ایام، از همان زمان با دنیای بیرون خود کمترین فاصله‌ای نداشت. بلکه این دنیا همواره در آینۀ درون او منعکس بود و او تصویر را از اعماق وجود خود بیرون می‌کشید و به نمایش می‌گذاشت و این را خود نیز می‌دانست که قراردادهای شعر کلاسیک را توانایی تسلط بر او نیست. زیرا نه آنچنان غرق ادبیات دیروز میهنی و سرزمینی بود و نه آنچنان ادبیات امروز فرنگی و زمینی که طبق گفتۀ خودش، «… یکی از خوشبختی‌های من این است که نه زیاد خودم را در ادبیات کلاسیک غرق کردهام و نه خیلی زیاد مجذوب ادبیات فرنگی شدهام. من دنبال چیزی در درون خودم و دنیای اطراف خودم هستم » (حرفهایی با فروغ، ۱۳۵۶ : ۱۲).
فروغ همیشه به ذهن خلاق خود متکی بود وهمواره در آمادگی حلول شعر در خویشتن خویش به سر می‌برد. بنابراین از چنین شاعری جز این انتظار نمی‌رفت که در حرکت از مرز معمول، به قصد رسیدن به دنیای تازۀ دورۀ دوم شعر خود، با حدّت و شدّت بیشتر همچنان نیروی جذب کلمات و همنشینی صفتها و مضافٌ الیه‌های تازه را با موصوف‌ها و مضاف‌های گوناگون در میدان ذهن خود احساس کند و خود را صاحب نگاهی نشان دهد که کاشف جدیدترین روابط شاعرانه‌ای است که نهایتاً در حکم مصالح نمونه ذهن و زبان ویژۀ اوست. او که در حقیقت پس از عبور از کانال دورۀ اول با پشتوانۀ شش عامل مؤثر، یعنی آمادگی و استعداد، جسارت و شهامت، ارتباط با نخبگان، مطالعات مداوم، سفرهای خارج و آشنایی با سینماست که به جوهر معنوی و شکل صوری شعر والای خود پس از «تولدی دیگر» دست می‌یابد. عرصه‌ای که همان دنیای ذهنی وسیع و پهناور «فروغ» است و در آن بیش از هر چیز، نگرانی و اضطراب، تنهایی و بیهودگی، هول و وحشت و تاریکی و ظلمت موج می‌زند. امواجی که همواره در دوائر جاذبه و دافعۀ درونمایه اصلی شعر او یعنی «دلهرۀ زوال» در رفت و آمدند. و «فروغ» در درگیری با این موجها، مدام در تلاش گریز از جاذبۀ این گرداب فرو برنده به سر می‌بَرَد. وگاه از فراز موجی بلند به سوی روشنایی پرتاب می‌شود و در حرکت پرتابی خود پیروزی بر زوال و مرگ را احساس می‌کند. اصلی که در پایان بسیاری از درخشانترین شعرهایش در تصویرهای مختلف، عینیّت می‌یابد و ما از درون این تصاویر، رویش و بالش دوبارۀ او را می‌بینیم و اعتراف می‌کنیم که شاعر نه تنها این زوال را باور نداشته و تسلیم آن نشده، بلکه آن را با استمداد از نیروی عشق به هستیای جوشان تبدیل کرده است. هستی جوشان در فضای شعر زنده‌ای که چون امواج دریا همواره در حال تموّج و تلاطم است و این همان جوهر حرکتی است که در همه شعرهای «فروغ» دیده می‌شود. تا آنجا که دیگر شعر او، خود او و خود او، شعر اوست و در حقیقت این یگانگی وقتی کاملاً تحقق می‌پذیرد که دیگر از دورۀ اول شعر خود – دوره‌ای که در راه پرسش‌های بی پایان می‌دوید و به پاسخی نمی‌رسید – بسیار فاصله گرفته است. از زمانی که سالهای نادانی اوست. سالهای که نمی‌داند چه می‌خواهد و به دنبال چه می‌گردد. و اکنون به دوره‌ای پای نهاده است که دیگر می‌داند در جستجوی چیزی نیست. بلکه تنها چهره‌های گوناگون خود را می‌جوید. چون شعر او در حکم آینۀ اوست. او که بی هیچ توقّفی، مدام در شعر خود حرکت می‌کند و چهره‌های متفاوت خود را در آینۀ تصویرهای گوناگون باز می‌یابد. چرا که در نهایت ادراک صمیمانه‌ای از انسان و‌اشیاست و در حقیقت این ما هستیم که گهگاه همراه حرکت شاعر بر جاده‌های شعرش، برای راه یافتن به عمق فکر او، در منازل مختلف شعر، ناچار از تأمل و توقف می‌شویم ولی او هیچگاه از حرکت باز نمی‌ایستد.
«فروغ فرخ‌زاد» در گذر از کانال دورۀ اول، با استخدام کلمات گوناگون که در حرکت به سوی بیابانهای نو، جایگاههای جدید خود را می‌یابند و در خطوط ‌اندیشگی او جوهر تابندۀ خود را می‌نمایانند، به دورۀ دوم شاعری خود پای می‌نهد و خود را به عنوان شاعری بزرگ با سبکی خاص و شعری که بی امضاء شاعر نیز شناخته می‌شود، معرفی می‌کند. شاعری که دیگر نیک می‌داند که قالب محدود «چارپاره» و کلمه‌ها و ترکیب‌ها و تصویرهای معمول و متداول شعر رمانتیک آن روزگار، توانایی تبیین و تشریح و تعیین بُردهای ذهنی او را نمی‌توانند داشت. او با جسارت و شهامت و نیروی جاذبۀ نگاه تازه‌اش، بارهای معنائی نو را در مدار شعر پویای خود به حرکت درآورده است. (حقوقی، ۱۳۸۷ : ۴۲ – ۳۷)
۲-۲-۱ مختصات مهم شعر «فروغ» :
در شعر فروغ، پنج مختصۀ ‌آشکار دیده می‌شود :
۱ – زبان گفتار و تخاطب :
به این معنی که این شیوۀ استفاده از زبان، لازمۀ بیان جهان بینی وسیع «فروغ» بود. جهان بینی‌ای که به همۀ کلمات گوناگون پارسی اعم از شاعرانه و غیرشاعرانه، نیاز داشت تا بتواند به ساده ترین وجه، همه حرفهای خود را بیان کند :
حق با شماست
من هیچگاه پس از مرگم
جرأت نکردهام که در آئینه بنگرم
و آنقدر مردهام
که هیچ چیز مرگ مرا دیگر
ثابت نمی‌کند.
۲- وزن طبیعی گفتاری :
به این معنی که زبان گفتاری شعر «فروغ» جز وزن طبیعی و مناسب این زبان را نمی‌پذیرد. وزنی که گاه از قالبهای دقیق اوزان نیمائی، خود به خود خارج می‌شود و گاه کلمات جاری در آن به سختی از ریسمان وزن می‌گذرند.
حس می‌کنم که وقت گذشته است
حس می‌کنم که «لحظه» سهم من از برگهای تاریخ است
حس می‌کنم که میز فاصلۀ کاذبی است در میان گیسوان من

۱۶

جاورسیان

۳۲۶

۱۴

۲۹/۲۳

ماخذ: نگارنده
شکل(۳-۵): ناهمواری های شهرستان خنداب
۳-۲- ویژگی های طبیعی
یکی از ویژگی های مهم بخش کشاورزی، وجود ریسک بالا در این بخش است. به طورکلی تولید محصولات کشاورزی به شدت وابسته به فرایندهای طبیعی و بیولوژیکی است و در مواجهه با فرایندهای طبیعی و بیولوژیکی نظیر تغییرات آب و هوایی، انواع بیماری ها و سایر حوادث قهری که به صورت تصادفی رخ می دهد، به شدت آسیب پذیر است(کبیری و برزنده،۶۰۱:۱۳۸۳). میزان بارندگی، خشکسالی، دسترسی به آب، سرما، توفان، تگرگ، آفات و بیماری ها، سیل، زمین لرزه و دیگر متغیرهایی نظیر این ها، تولید در بخش کشاورزی را از طریق خطرپذیری تولید و سرمایه گذاری، تحت الشعاع قرار می دهند(دهقان و حسینی،۵:۱۳۸۵). برهمین اساس، مخاطرات طبیعی و اکولوژیکی مجموعه شکننده و آسیب پذیری برای تولیدکنندگان این بخش فراهم می آورد و ریسک سرمایه گذاری در فعالیت های مولد اقتصاد کشاورزی را تشدید و منجر به ضعف اقتصاد مبتنی بر تولید در روستاها می گردد. بنابراین، فعالیت های کشاورزی به طور ذاتی توام با ریسک هستند و کشاورزان مجبور به تصمیم گیری در چنین محیطی اند. بطورکلی، ویژگی های طبیعی دخیل در فعالیت کشاورزی مربوط به منابع خاک، آب، شرایط آب و هوایی و عوامل زیستی می شود. در بخش منابع خاک شاخص هایی که رشد گیاه را متاثر می سازند در ارتباط با بافت، عمق، شوری، فرسایش، مواد آلی و کلاس بندی اراضی می باشد که هرگونه نقفص و محدودیتی در این ویژگی ها مانع از رشد و بهره وری تولیدات کشاورزی می شود. در بخش منابع آب به ظرفیت های آبی پرداخته می شود و ویژگی هایی نظیر نیاز آبی و کیفیت آب مورد بررسی قرار می گیرد و هرگونه کمبود و نقصی در این ارتباط میزان بهره وری تولید را در بخش کشاورزی متاثر می سازد. وضعیت آب و هوایی به خصوصیات بارش، دما، رطوبت، یخبندان، تبخیر و ارتفاع اشاره دارد و تغییرات اقلیمی را به عنوان عامل اختلال گر در رشد و بهره وری گیاه مطرح می سازد. عوامل زیستی به ویژگی های مفید و خسارت زای بیولوژیکی در مزرعه می پردازد و مجموعه ای از حشرات مفید و مهاجم و شیوع بیماری را در بخش کشاورزی مورد بررسی قرار می دهد.

۳-۲-۱- منابع خاک
براساس مطالعات صورت گرفته وضعیت عمومی منابع خاک در شهرستان خنداب شرایط مناسبی را برای گسترش و توسعه فعالیت بخش کشاورزی فراهم آورده و مجموعه ویژگی هایی که جهت رشد و نمو گیاه و محصول نیاز هست را در حدی مناسب و تاحدودی ایده آل در اختیار کشاورزان قرار داده است.
بطورکلی، در مطالعات صورت گرفته و بازخوانی نقشه های خاک شناسی، بافت خاک شهرستان خنداب لوم رسی- شنی (sandy – clay – loam) و در طبقه ۷ مثلث بافت خاک قرار می گیرد. این طبقه از خاک ها ۲۰ تا ۳۵ درصد رس داشته و مقدار سیلت آن ۲۸ درصد کمتر و شن آن نیز بیش از ۴۵ درصد می باشد. بطورکلی، خاک های شنی دارای ضریب نگاهداری رطوبت و ظرفیت تبادلی کمتر، ولی نفوذپذیری بیشتری هستند. در عوض خاک های رسی دارای ضریب نگهداری رطوبت و ظرفیت تبادلی زیاد بوده، ولی نفوذپذیری کمتری دارند(جعفری و طویلی، ۹۸:۱۳۸۹). خاک های سیلت حالتی بینابین دارند و ترکیبی از خاک های شنی- رسی می باشند که هم قابلیت نگهداری رطوبت و هم قابلیت نفوذپذیری آب را دارند. بنابراین، طبقه لوم رسی- شنی یکی از بهترین انواع بافت های خاکی برای فعالیت باغبانی در بخش کشاورزی محسوب می شوند.
شکل(۳-۶): بافت خاک شهرستان خنداب
عمق خاک کشاورزی در شهرستان خنداب بیش ۱۲۰ سانتیمتر می باشد و بهترین شرایط را در صورت فراهم آوردن سایر نهاده برای فعالیت کشاورزی دارا می باشد. این عمق از خاک ها توان بالایی برای نگهداری رطوبت دارند و با قدرت زیاد حفظ رطوبت میزان آب مصرفی و تعداد دفعات آبیاری را پایین می آورند. ضمن اینکه، عمق بالای خاک در تامین مواد غذایی و آلی برای گیاه موثر است. میزان شوری خاک در شهرستان خنداب کوچکتر از ۵/۱ در واحد دسی زیمنس بر متر است که در طبقه بندی خاک های شور جز گروه غیر شور قرار می گیرد و اثر آن در کاهش محصول ناچیز است. شوری خاک مهمترین معضل رشد گیاه محسوب می شود و در کاهش بازده و میزان کیفیت محصول موثر واقع می شود. میزان کربن آلی خاک در شهرستان خنداب ۵/۱ درصد و جز خاک هایی با مقدار مواد آلی زیاد محسوب می شود. فرسایش خاک در شهرستان خنداب بنابر مطالعات صورت گرفته و نظرات کارشناسی شده ۱۱ تن در هکتار می باشد و از متوسط کشوری بالاتر است.
شکل(۳-۷): فرسایش خاک در شهرستان خنداب
بیشتر زمین های شهرستان خنداب در کلاس اراضی ۲ و ۳ توزیع شده اند که دارای محدودیت متوسط و تاحدودی زیاد برای انجام فعالیت کشاورزی هستند که با تامین به موقع آب و اجرای عملیات خاک ورزی مطلوبیت لازم را جهت کشت پیدا می کنند.
شکل(۳-۸): کاربری اراضی در شهرستان خنداب
۳-۲-۲- منابع آب
شرایط عمومی منابع آب در بخش کشاورزی کشور نشان از کاهش شدید آب های سطحی و زیرزمینی دارد و کمبود منابع آب توسعه بخش کشاورزی را با مشکلات فراوانی روبرو ساخته و حتی غیر ممکن کرده است. این درحالی است که وضعیت منابع آب مصرفی در شهرستان خنداب از شرایط مناسبی برخوردار است و وجود رودخانه فصلی قره چای و ذخایر آب زیرزمینی غنی جایگاه کشاورزی این منطقه را در حد ایده آلی قرار داده است. اگرچه در سال های اخیر بنابر سیاست های غلط و برداشت های بی رویه سطح آب سفره های زیرزمینی کاهش پیدا کرده و تراز آبی شهرستان را منفی نموده است ولی با وجود رودخانه فصلی و نوع تیپولوژی منطقه این معضل تاحدودی جبران می شود. بطورکلی، وضعیت عمومی منابع آبی شهرستان خنداب به شرح جدول زیر می باشد.
جدول(۳-۵): وضعیت منابع آب شهرستان خنداب

میزان بارش سالانه (م م )

۲۸۲

تعداد رودخانه دایمی

۱

تعداد چاه عمیق ونیمه عمیق (حلقه)

۷۴۰

استخر ذخیره آب (باب)

۴۰

تعداد چشمه (رشته)

۹۰

تعداد قنات (دهنه)

۱۰۰

میزان آب مصرفی بخش کشاورزی (م م م)

۲۳۱

۱-۱مقدمه
کیفیت سود و به عبارتی کیفیت گزارشگری مالی، مورد علاقه کسانی است که از این گزارش ها برای تصمیم گیریهای سرمایه گذاری و انعقاد قراردادهای مختلف استفاده می کنند. علاوه بر این، می توان گفت که از دیدگاه تدوین کنندگان استاندارد، کیفیت گزارش های مالی به صورت غیر مستقیم نشان دهنده کیفیت استانداردهای گزارشگری مالی می باشد. سود گزارش شده و روابط بدست آمده از آن، معمولاً در قراردادهای حقوق، پاداش و قراردادهای استقراض مورد استفاده قرار می گیرد.

تصمیم گیری برای قراردادی که براساس کیفیت سود پایین باشد، باعث انتقال ناخواسته ثروت خواهد شد. برای مثال سودهای بیش از حد نشان داده شده که به عنوان معیار ارزیابی عملکرد مدیریت قرار می گیرد، منجر به انتقال حقوق و مزایای بیش از اندازه به مدیریت خواهد شد. به گونه ای مشابه ، سودهای متورم ممکن است ورشکستگی ناگهانی شرکت را پنهان سازد که این خود باعث اعتبار دادن نادرست از سوی اعتبار دهندگان خواهد شد. از این رو، ضروری است که اطلاعات حسابداری خصوصیات کیفی مندرج در مفاهیم نظری استانداردهای حسابداری را احراز نماید، تا موجب جابجایی غیرمنصفانه منافع ذینفعان نگردد.
از دیدگاه سرمایه گذاری،کیفیت سود پایین مطلوب نیست، چرا که نشانگر وجود ریسک در تخصیص منابع به آن بخش می باشد. کیفیت سود پایین کارایی نداشته، چرا که باعث کاهش رشد اقتصادی از طریق تخصیص نادرست سرمایه ها خواهد شد. از طرفی کیفیت سود پایین باعث انحراف منابع از طرح های با بازدهی واقعی به طرح های با بازدهی غیر واقعی می شود و در نهایت، کاهش رشد اقتصادی را در پی خواهد داشت.
گزارش های مالی از مهمترین فرآورده های سیستم حسابداری است که اهداف عمده آن فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی عملکرد و توانایی سودآوری بنگاه اقتصادی است. یکی از اقلام حسابداری که تهیه و ارائه می شود سود خالص است و کاربردهای متفاوتی دارد. از آنجایی که سود از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین کننده ارزش بنگاه اقتصادی تلقی می گردد، موضوع کیفیت سود مورد توجه محققان و دست اندرکاران حرفه حسابداری و مدیریت سرمایه گذاری قرار گرفته است.
۱-۱-۱معیارهای ارزیابی کیفیت سود
با عنایت به این که تعریف یکسانی از کیفیت سود ارائه نشده است، معیار ارزیابی یکسانی نیز وجود ندارد. بطور کلی می توان معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوط به آن را که در سال ۲۰۰۳ توسط توسط کاترین و وینسنت ارائه شده، به صورت زیر طبقه بندی کرد : )اسماعیلی، ۱۳۸۵(
الف )مفهوم کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی ویژگی های سود :
۱- پایداری سود.^[۱]
۲- قابلیت پیش بینی سود.^[۲]
۳- نوسان پذیری سود.^[۳]
ب )مفهوم کیفیت سود بر اساس رابطه بین سود و اقلام تعهدی و وجه نقد
۱- نسبت وجه نقد حاصل از فعالیتهای عملیاتی^[۴] به سود
۲-تغییر در کل اقلام تعهدی
۳-پیش بینی اجزای اختیاری اقلام تعهدی به کمک متغیر های حسابداری
۴- پیش بینی روابط بین اقلام تعهدی و جریانات نقدی^[۵]
ج) مفهوم کیفیت سود بر اساس ویژگی های کیفی چارچوب نظری هیات استاندارد های حسابداری مالی^[۶] :
۱- مربوط بودن^[۷]
۲- قابلیت اتکا^[۸]
د)مفهوم کیفیت سود بر اساس تاثیر گذاری در تصمیم
۱- قضاوتها و برآوردها، معیاری معکوس از کیفیت سود .
۲- رابطه معکوس بین کیفیت سود و تغییر استاندارد های حسابداری
۱-۲تشریح و بیان مسأله
در سال های اخیر تجدید ارائه صورت های مالی توجه بسیاری از صاحب نظران را به خود جلب کرده است.. مطالعات انجام شده در سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۶ بر روی تعدادی از شرکت ها در بخش خزانه داری امریکا حاکی از این است که تعداد اقلام تجدید ارائه شده رو به افزایش می باشد و تعداد این اقلام تا کنون به هفده قلم رسیده است.تحقیقات مشابه ای که در ایران انجام شده نیز اشاره به این دارد که، درصد بالایی از شرکت‌های ایرانی، به دلیل اصلاح اشتباهات حسابداری، صورت‌های مالی را تجدید ارائه و رقمی را تحت عنوان تعدیلات گزارش می‌کنند.
ازآنجا که به نظر می‌رسد این روند همچنان ادامه می یابد، می‌توان انتظار داشت که صورت‌های مالی دوره جاری نیز در سال‌های بعد دستخوش اصلاح اشتباه شود و سودی که به عنوان سود خالص دوره جاری به سود (زیان) انباشته ابتدای دوره اضافه شده و مبنای تقسیم سود بین سهامداران و اعطای پاداش به مدیران قرار گرفته است، با رقم تعدیلات اصلاح گردد. بنابراین، درصورت افزایش یا ثابت ماندن تعداد این قبیل شرکت‌ها، به‌ویژه با توجه به وجود شرکت‌هایی که تقریبا همه ساله چنین رقمی را گزارش می‌کنند و نیز با توجه به اهمیت رقم تعدیلات نسبت به سود خالص دوره، این تصور می‌تواند به ذهن برسد که اشتباه حسابداری و اصلاح آن در دوره‌های آتی منافعی را برای مدیریت شرکت‌ها به همراه دارد و اطلاعات حسابداری، علاوه بر این که عاری از اشتباه نیست،‌ از تمایلات جانبدارانه نیز عاری نمی‌باشد.
این موضوع می تواند تاثیر مستقیمی بر اتکا پذیری اطلاعات مالی داشته و نیازمند توجه و بررسی دقیق تری می باشد. همراه با تجدید ارائه در شرکتها و افزایش تعدیلات، از قابلیت توان صورتهای مالی کاسته شده و تاثیر منفی بر بازار می گذارد، یعنی مدیران با تهیه صورتهای مالی تجدید ارائه شده قصد فریب بازار و جلب رضایت سرمایه گذاران را دارند. با توجه به اهمیتی که به سود تجدید ارائه شده معطوف می شود، تحقیقاتی نیز برروی ماهیت سود تجدید ارائه شده، انجام شده است و بیشتر این تحقیقات به تاثیر سود تجدید ارائه شده بر بازار، متمرکز بوده است. تجدید ارائه تعداد زیادی از اقلام صورت های مالی در شرکتها، نه تنها بر روی ارزش بازار شرکتها تاثیر می گذارد بلکه بر روی کیفیت داده های مالی آن شرکت هم موثر است زیرا این امر در دوره‌های قبل تبعات منفی متعددی را به همراه دارد.
رقم سود، مبنای محاسبه پاداش مدیریت، مالیات، و سود تقسیمی به سهامداران است. علاوه بر این، ‌سود هر سهم(EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم(P/E) از جمله شاخص‌هایی است که مورد استفاده تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. بنابراین، رقم سود بر مناسبات اقتصادی ذینفعان تاثیرگذار است. محتوای اطلاعاتی این تعدیلات، اصلاح یا تعدیل سودی است که در دوره‌های قبل مبنای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی قرار گرفته، اما این تعدیل، با تاخیر و پس از اتخاذ تصمیمات مرتبط ارائه می‌شود. از این رو،‌ در بسیاری از موارد امکان بازاندیشی در تصمیمات گذشته و یا اصلاح جریانات نقدی مبتنی بر این اطلاعات وجود ندارد.
تحقیق حاضر درصدد است تا به این سوال پاسخ دهد که آیا سود تجدید ارائه شده با ارائه تعدیلات، بر روی کیفیت سود