۷۱

۱- دستورات و توصیه ها در زمینه خاص

۲- دستورات و توصیه ها به شکل عام

نمودار بخش۲-۱-۵: نقاط تلاقی خطوط فرعی

۶۱
۱
۶۹
در این خط ارتباطی آیات«۱-۱۲-۱۵-۱۶-۲۰-۲۱-۲۴-۲۵-۲۷-۲۹-۳۸-۳۹-۴۰-۴۱-۴۵-۴۶-۴۷-۵۷-۵۸-۶۰-۶۱-۶۲-۶۵-۶۶-۶۷-۶۸-۶۹-۷۰-۷۱-۷۲-۷۴-۷۵» ذیل دو عنوان اصلی دستورات و توصیه ها مورد بررسی قرار می گیرند.

۲-۱-۵-۱- دستورات و توصیه ها در زمینه خاص

آیات مرتبط با این موضوع عبارتند از:«۱-۱۲-۱۵-۱۶-۳۸-۳۹-۴۰-۴۱-۴۵-۴۶-۴۹-۵۷-۵۸-۶۰-۶۱-۶۲-۶۵-۶۷-۶۸-۶۹-۷۰-۷۱-۷۲-۷۴».

۲-۱-۵-۱-۱- انفال

آیات«۱-۴۱-۶۹» به این موضوع پرداخته اند.
آیه ۱ ﴿یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْأَنْفالِ قُلِ الْأَنْفالُ لِلَّهِ وَ الرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَصْلِحُوا ذاتَ بَیْنِکُمْ وَ أَطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ﴾^[۲۸۵] حکم انفال را بیان نموده است. بنا بر آیه، انفال و غنائم جنگی به خدا و رسول۹ اختصاص دارد.
از آنجا که غنایم نیز قسمی از انفال محسوب می شوند می توان آیه ۴۱﴿ وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى‏ وَ الْیَتامى‏ وَ الْمَساکِینِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ ما أَنْزَلْنا عَلى‏ عَبْدِنا یَوْمَ الْفُرْقانِ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ وَ اللَّهُ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ﴾^[۲۸۶] را در این رابطه در نظر گرفت. آیه سفارش می کند هر غنیمتی که به دست مسلمانان می رسد می بایست خمس آن را پرداخت کنند.
آیه از حکم غنائم جنگی فراتر رفته و به همه درآمدها اشاره کرده است. بنابراین هرگونه غنیمتى نصیب شما مى‏شود یک پنجم آن، متعلق به خدا و پیامبر۹و ذى القربى (امامان اهل بیت:) و یتیمان و مسکینان و واماندگان در راه (از خاندان پیامبر۹) مى‏باشد.^[۲۸۷]

غنایم به دست آمده طبق آیه ۶۹﴿ فَکُلُوا مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلالاً طَیِّباً وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ﴾^[۲۸۸] از جهت حلال و طیب بودن نیز باید مورد دقت قرار گیرد. لازم به ذکر است کلمه «غنم» و« غنیمت» به معناى غنیمت جنگی و فایده می باشد.^[۲۸۹]و به در آمد، از راه تجارت، صنعت و یا جنگ نیز غنیمت گفته می شود.^[۲۹۰]

۲-۱-۵-۱-۲- هجرت

موضوع هجرت در آیات«۷۲-۷۴-۷۵» بیان گردیده است.
بنا بر آیه ۷۲ ﴿ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یُهاجِرُوا ما لَکُمْ مِنْ وَلایَتِهِمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ حَتَّى یُهاجِرُوا وَ إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ إِلاَّ عَلى‏ قَوْمٍ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ مِیثاقٌ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ﴾^[۲۹۱]، و آیه ۷۴﴿ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ الَّذِینَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِکَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ مَغْفِرَهٌ وَ رِزْقٌ کَرِیمٌ﴾^[۲۹۲] بر مسلمانان لازم است مهاجرین در راه خدا را، یاری داده و آنها را تحت حمایت خود قرار دهند.
در آیه ۷۲ تکلیف مؤمنانی که در بلاد کفر می مانند و دست به هجرت نمی زنند نیز بیان کرده است. محبت و دوستی با آنها شایسته نیست مگر اینکه مهاجرت نمایند. لذا در صورت هجرت و درخواست یاری، بر مسلمانان لازم است که آنها را کمک نمایند.
آیه ۷۵﴿ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْ بَعْدُ وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا مَعَکُمْ فَأُولئِکَ مِنْکُمْ وَ أُولُوا الْأَرْحامِ بَعْضُهُمْ أَوْلى‏ بِبَعْضٍ فِی کِتابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلِیمٌ﴾^[۲۹۳]، مهاجرین مؤمن را همراه و یاور سایر مؤمنان و جزئی از ملت مسلمان می داند. به تعبیر دیگر اگر فردی از جامعه غیر دینی مؤمن شود و به جوامع اسلامی هجرت نماید، لازم است که مهاجر مؤمن را همچون سایر مؤمنین دانست و او را جزئی از خود پنداشت.

۲-۱-۵-۱-۳- جهاد