شاخص

۱۳۳۵

۱۳۴۵

۱۳۵۵

۱۳۶۵

۱۳۷۵

۱۳۸۵

۱۳۹۰

شاخص تمرکز هرفیندال

۳۲۹/۰

۳۳۲/۰

۳۰۱/۰

۳۴۵/۰

۳۱۵/۰

۲۹۷/۰

۲۹۷/۰

شاخص آنتروپی نسبی

۴۹۸/۰

۴۷۶/۰

۵۷۰/۰

۵۹۱/۰

۵۹۶/۰

۶۱۰/۰

۶۱۴/۰

شاخص عدم تمرکز هندرسون

۹۷۸/۲

۰۱۱/۳

۳۲۷/۳

۸۹۶/۲

۱۷۰/۳

۳۶۲/۳

۳۶۵/۳

منبع: یافته‌های تحقیق
شاخص تمرکز هرفیندال و شاخص عدم تمرکز هندرسون بیان می­ کنند که استان خراسان در سال ۱۳۶۵، دارای بیشترین تمرکز نسبت به دوره­ های دیگر سرشماری است. بر اساس این دو شاخص، استان خراسان در سال­های ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰، کمترین میزان تمرکز را نسبت به سال­های دیگر، دارد. همچنین بررسی شاخص آنتروپی در شبکه­ شهری استان خراسان در سال ۱۳۳۵ با رقم ۴۹۸/۰ شروع و در سال ۱۳۹۰ به رقم ۶۱۴/۰ خاتمه می­یابد که بیشترین درجه نظم در توزیع شهرها مربوط به سال ۱۳۹۰ است.
نمودار ۴-۲ شاخص‌های تمرکز و تعادل در استان خراسان بدون در نظر گرفتن تقسیمات
منبع: جدول۳-۹
اگر چه نتایج به دست آمده از به کارگیری شاخص­ های نخست­شهری و شاخص­ های عدم تمرکز برای استان خراسان بدون در نظر گرفتن تقسیمات آن خیلی زیاد با هم هماهنگ نبوده، اما درکل در شاخص­ های نخست­شهری، اندازه­ این شاخص ­ها در آخرین دوره (۱۳۹۰) تقریباً برابر با دوره قبلی (۱۳۸۵) بوده و همین­که افزایش چندانی نداشته، خود نوعی تعادل در حفظ وضعیت موجود است. اما در شاخص­ های عدم تمرکز در سه دوره آخر روند رو به بهبودی را در استان شاهد هستیم.

بعد از بررسی پدیده­ نخست­شهری در استان خراسان بدون در نظر گرفتن تقسیمات آن، با بهره گرفتن از همان شاخص­ هایی که جهت مطالعه نخست­شهری در کشور و استان مورد استفاده قرار گرفت، در این مرحله وضعیت نظام شهری استان خراسان رضوی را مورد مطالعه قرار می­دهیم و مبنای محاسبات در این مرحله تفکیک شهرهای استان خراسان­رضوی، طبق تقسیمات سال ۱۳۸۲ قرار می­گیرد. بدین منظور از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۵ شهرهای خراسان­رضوی را از خراسان بزرگ تفکیک کرده و سپس شبکه شهری، طبق شاخص ­ها، مورد بررسی قرار می­گیرد.
برای بررسی میزان نخست­شهری در استان خراسان­رضوی که درصد عمده جمعیت شهری بعد از تقسیم استان خراسان در این استان قرار دارند، در طی سال­های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۰، از همان شاخص­ هایی که توسط آن­ها میزان نخست­شهری و عدم تمرکز در کشور و استان خراسان بزرگ قبل از تقسیم شدن مورد بررسی قرار گرفت، استفاده گردیده است. نتیجه این محاسبات در جدول (۴-۳) و نمودار (۴-۳) منعکس گردیده است.
جدول ۴-۳ شاخص‌های نخست‌شهری در استان خراسان‌رضوی، ۹۰- ۱۳۳۵