• رابطه‌ی سن با عوامل خونی

مطالعه‌ی دونایف و همکاران (۱۹۹۸)، نشان داده است که زنان PCOS از سنین ۳۵ سالگی نشانه‌های اختلالات متابولیکی شامل افزایش گلوکز، هیپرکلسترولمی و افزایش LDL را بیش از زنان سالم نشان می‌دهند. یافته‌های مطالعه‌ی حاضر نشان می‌دهد که سن در بیماران PCO می‌تواند ارتباط مستقیمی با سطح گلوکز، کلسترول، LDL و تری‌گلیسرید داشته باشد. از این رو مطالعه‌ی حاضر تایید می‌کند که افزایش سن بیماران می‌تواند با افزایش سطح این عوامل خونی همراه باشد. همین رابطه‌ی مستقیم در گروه کنترل نیز نشان داده شده است و می‌توان گفت، صرف نظر از این که زنان مبتلا به PCOS باشند یا نباشند، افزایش سن آنان می‌تواند عوارض متعددی چون دیابت نوع دوم، هیپرلیپیدمی و افزایش فشار خون را به همراه داشته باشد (DeUgarte et al., 2005). البته این روابط در مورد HDL گروه‌های بیمار و کنترل در این مطالعه معکوس می‌باشد. تحقیق انجام شده توسط دونایف و همکاران (۱۹۹۸) نشان داده است که افزایش سطح گلوکز ناشی از مقاومت به انسولین، می‌تواند هیپرانسولینمی جبرانی ایجاد کند که بسیاری از تظاهرات بالینی PCOS به این مکانیسم جبرانی ارتباط پیدا می‌کند. علاوه، نتایج حاصل از مطالعات کلایتون^[۲۱۳] و همکاران (۱۹۹۲)، نشان می‌دهد که افزایش گلوکز آزاد، مقاومت به انسولین و هیپرانسولینمی در زنان PCOS و در مقایسه با گروه کنترل هم سن چاق یا غیر چاق، بیش‌تر بروز می‌کند (Clayton et al., 1992؛ Legro et al., 2004).

• اثرات متقابل متغیرهای دموگرافیکی، هورمونی و خونی در بیماران PCOS

در دختران از حدود ۱۱ سالگی لایه‌های بافتی آدیپوز شکل می‌گیرند و بیش‌ترین تجمع این بافت‌ها مربوط به ۲۲ سالگی است. تجمع این لایه‌ها در بیماران PCOS از الگوی سنی زنان سالم تبعیت نمی‌کند و توزیع چربی احشایی در کل بدن این زنان تابع شکل سیب apple-like)) است (Moeller et al., 2000). تحقیقات باربر^[۲۱۴] و فرانک^[۲۱۵] (۲۰۱۰)، نشان داده است که زنان چاق PCOS ضمن دچار بودن به مجموعه‌ای از اختلالات هورمونی و متابولیکی که گاه بر یکدیگر اثرات هم‌افزایی دارند، علایم بالینی شدیدتری نسبت به زنان PCOS غیر چاق نشان داده‌اند. چاقی مرضی و افزایش توده‌ی بدنی تاثیرات بسیار عمیقی بر تظاهرات بالینی مقاومت انسولین، PCOS و دیابت نوع دوم دارد. به این عوارض می‌یاید مسائل جسمی و مختل شدن حس جذابیت زنانه و کاهش روابط جنسی را افزود که بر کیفیت زندگی آنان اثر خواهد داشت (Barber and Frank, 2010).
همان گونه که مطالعه‌ی حاضر نیز نشان می‌دهد، مقاومت به انسولین و افزایش سطح گلوکز آزاد خون یکی از اختلالات خونی – هورمونی مرتبط با PCOS است. وارد نشدن گلوکز به سلول‌ها در پی مقاومت به انسولین می‌تواند تجمع چربی را بیش‌تر کند. افزایش سطح انسولین در خون عوارض مختلفی دارد که عوارضی مانند بیماری‌های عروق کرونری، پرفشاری خون، دیابت و نازایی از آن جمله هستند. سطح بالای انسولین حتی در دختران جوان با چاقی شکمی همراه است. از این رو حتی به زنان و دختران جوان PCOS توصیه می‌شود تا کاهش وزن و به‌ویژه چربی‌های مجتمع در ناحیه‌ی شکم را جدی بگیرند ( (Hrzystek et al., 2011. متغیرهای افزایش وزن و تجمع چربی به قدری مهم هستند که اقدام به کاهش آن‌ها می‌تواند سایر علایم بالینی از جمله هیرسوتیسم، آکنه، نازایی و عوارض روانی و احساسی مرتبط با PCOS را بهبود بخشد (Elsenbruch et al., 2003).
همچنین مکانیسم جبرانی هیپرانسولینمی که دونایف و همکاران (۱۹۹۸) از آن یاد می‌کنند، می‌تواند منجر به بروز اختلالات استروئیدوژنز تخمدانی، ترشح گونادوتروپین‌ها و تولید گلوبولین متصل به هورمون جنسی شود (Ehrmann, 2005). انسولین می‌تواند استروئیدوژنز تخمدانی را افزایش داده و به طور مستقیم و بی واسطه منجر به بالارفتن آندروژن میانجی LH شود و درست به همین دلیل است که هیپرانسولینمی و هیپرآندروژنمی دو ویژگی اصلی PCOS به شمار می روند (Bremer and Miller, 2008). اثرات متقابل این دو هنوز هم مورد مطالعه قرار دارد با این حال برخی مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که هیپرانسولینمی دلیل اصلی ایجاد هیپرآندروژنمی تخمدانی است (Dunaif et al., 1998).

• کیفیت زندگی بیماران PCOS

در مطالعه‌ی حاضر کیفیت زندگی زنان ایرانی مبتلا به PCOS بررسی نشده است، اما بنا بر تحقیقات انجام شده، کیفیت زندگی این بیماران به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش نشان می‌دهد (Himelein and Thatcher, 2006). چاقی و پرمویی(هیرسوتیسم) مهم‌ترین عواملی هستند که روی کیفیت زندگی بیماران تاثیر می‌گذارند (Swallen et al., 2005). به علاوه، شیوع بالای آکنه، دیابت، اختلالات قاعدگی و نازایی از دیگر عواملی هستند که کیفیت زندگی این بیماران را کاهش می‌دهند. افزایش حجم در نواحی چانه، لب‌ها، شکم و شانه‌ها همراه با ایجاد آکنه، روی تصویر ذهنی بیماران تاثیر می‌گذارد و در مقایسه با گروه زنان سالم تنش روان‌شناختی بیش‌تری گزارش کرده‌اند Thomson et al., 2010)). در یک بررسی انجام شده توسط مانسون و همکاران (۲۰۰۸)، بیش‌ترین علایم روانی بیماران PCOS پس از تشخیص قطعی عبارت بودند از: تنیدگی(۶۷ درصد)، اضطراب (۱۶ درصد)، و ناراحتی (۱۰درصد). لیپتون^[۲۱۶] و همکاران (۲۰۰۶) نشان دادند که زنانPCOS مبتلا به پرمویی زمان زیادی (حدود ۱۰۴ دقیقه در هفته) را صرف رسیدگی به بهبود وضع چهره‌ی خود می‌کنندو نیمی از مبتلایان دست کم ۴ روش حذف موهای زاید را تجربه کرده‌اند.
با توجه به مکانیسم‌های روان‌شناختی می‌توان گفت که کاهش کیفیت زندگی روان‌شناختی در زنان PCOS به سبک منفعلانه ‌یا راهبردهای ناسازگارانه، اضطراب و افسردگی در این بیماران بستگی دارد (Benson et al., 2009). افسردگی به دلیل احساس کاهش ارزش شخصی و عزت نفس و تخریب تصویر ذهنی از بدن (Body Image)، عدم تناسب بدنی و ارزیابی‌های ظاهری و پایین رفتن کیفیت زندگی و ناسازگاری با شرایط روانی-اجتماعی روی می‌دهد (Benson et al., 2010).
تحقیقات انجام شده توسط دی نایت^[۲۱۷] و همکاران (۲۰۱۰)، افزایش سطح اضطراب اجتماعی را در مبتلایان PCOSنسبت به گروه زنان سالم گزارش کرده‌اند. اضطراب مبتلایان نه تنها به دلیل افزایش وزن و پرمویی است، بلکه ترس از برداشت‌های دیگران درباره‌ی ظاهر بیماران و آمنوره، و ترس از دست دادن زنانگی است (Kitzinger and Wilmott, 2002). بنا بر نتایج تحقیقات کیتزینگر و ویلموت (۲۰۰۲)، ترس از دست دادن زنانگی بیش‌تر به علایمی چون هیرسوتیسم و اختلالات قاعدگی ارتباط دارد (Kitzinger and Wilmott, 2002). در مطالعه‌ای که توسط لیواداس و همکاران (۲۰۱۱) پیرامون چگونگی پیوند اضطراب با ویژگی‌های هورمونی و متابولیکی انجام شده، زنان PCOS بسیار افسرده در مقایسه با زنان PCOS مبتلا به درجات جزئی افسردگی، مقاومت به انسولین و افزایش آندروژن‌های آزاد بالاتری را نشان دادند و این یافته هیچ ارتباطی با نمایه‌ی توده‌ی بدنی در آن‌ها نداشت و ارتباط معنی‌داری با مقدار هورمون‌هایی چون تستوسترون، آندروستندیون، هورمون‌های جنسی و استرادیول به دست نیامد (Livadas et al., 2011). اما از سوی دیگر، در مطالعه‌ی مانسون و همکاران (۲۰۱۱)، ارتباط بین مقدار بالای آندروژن‌های آزاد و سطح بالاتری از اضطراب گزارش شده بود و اقدام به خودکشی در زنان مورد مطالعه‌ی مانسون و همکاران، هفت برابر بیش از گروه کنترل بود که ارتباطات مستقیمی با افسردگی و اضطراب داشت. مانسون و همکاران در همین مطالعه نشان دادند که قدرت سازش بیمار با محیط به شدت کاهش یافته و واکنش‌های خشم در آنان بارزتر بود.
اختلالات خواب از جمله کم خوابی به دلیل وقوع آپنه حین خواب در زنان چاق PCOS نیز یافته‌ی یکی دیگری از مطالعات انجام شده در این زمینه است (Vgontzas et al., 2001). اختلال پرخوری عصبی یا بولیمیا^[۲۱۸] در زنان PCOS نسبت به گروه کنترل بالاتر بوده است (Manson et al., 2008). اختلالات جنسی ناشی از تغییرات آندوکرینی در بیماران PCOS شیوع بالایی دارد و می‌تواند در سلامت روانی و کیفیت زندگی جنسی آنان تاثیر بگذارد. پیرامون کیفیت زندگی جنسی بیماران بیش‌ترین تحقیقات معطوف بر ارضای جنسی بوده و کم‌تر به کارآیی عمل جنسی تکیه شده است. زنان PCOS در مقایسه با گروه زنان سالم عملکردها و روابط جنسی خود را دیرتر شروع می کنند. همچنین نزدیکی دردناک و کاهش ارضای جنسی نیز در این زنان بیش‌ترگزارش شده است (Elsenbruch et al., 2003). زنان PCOS نسبت به گروه کنترل در مطالعه‌ای که توسط بانکرافت^[۲۱۹] (۲۰۰۲) صورت گرفت، تمایل کم‌تری برای برقراری ارتباط با شریک جنسی خود داشته‌اند، اما در دو مطالعه‌ی دیگر تمایل به نزدیکی و برقراری ارتباط در زنان PCOS بالاتر بوده است (Gorzynski and Katz, 1977؛ Mansson et al., 2011). این تناقضات را می‌توان با مطالعه‌ی بیش‌تر روی عوامل روان‌شناختی مبتلایان توجیه کرد.

• نتیجه‌گیری کلی

مطالعه‌ی انجام شده با تکیه بر بروز سندرمهای متابولیکی و اختلالات هورمونی متعاقب شروع PCOS، به حوزه‌ی مطالعات ژنتیکی بر سندرم تخمدان پلی کیستیک در زنان ایرانی وارد نشده است. پیشنهاد می‌شود در مطالعات پژوهشگران به اصول ژنتیکی آن که در سال ۱۹۶۸ توسط کوپر^[۲۲۰] و اسپیلیسی^[۲۲۱] پیشنهاد شده است پرداخته شود. علاوه بر تاریخچه‌ ژنتیکی و خانوادگی این نشانگان، سبک زندگی، رژیم غذایی و فعالیت‌های مناسب نیز از جمله عوامل مهم دیگر تاثیرگذار بر آن هستند. از آنجایی که وقوع سندرم در زنان می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری‌های مزمن چون پرفشاری خون، بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت را افزایش دهد، شناخت دقیق اپیدمیولوژیک شیوع و بروز آن در ایران می‌تواند موضوع مطالعات آینده باشد. مطالعه‌ی انجام شده بر جمعیت زنان ایرانی تایید می‌کند که PCOS نشانگانی است که به ویژه با مقاومت به انسولین و هیپرآندروژنیسم شناخته می‌شود. افزایش وزن یا چاقی مرضی و به ویژه چاقی دور شکمی، در بیش از ۸۰ درصد زنان مهم‌ترین نشانه‌ی ظاهری است. مقاومت به انسولین که به ویژه در زنان چاق مبتلا دیده می‌شود، یکی از عوامل خطرزا برای عدم مقاومت به کربوهیدرات و بروز دیابت نوع دوم است. هیپرآندروژنیسم که از نخستین عوارضی است که در مبتلایان بروز می‌کند، علاوه بر تاثیرات درونی از جمله اختلالات در سیکل‌های قاعدگی و نازایی، منجر به اثرات ظاهری از جمله هیرسوتیسم و آکنه می‌شود که می‌تواند مسائل روان‌شناختی به دنبال داشته باشد و کیفیت زندگی مبتلایان را کاهش دهد. بسیاری از نشانه‌ها و عوارض متابولیکی و هورمونی این سندرم، ماهیت دراز مدت و همیشگی دارند و با وجودی که تاکنون تحقیقات و مطالعات گسترده‌ای پیرامون آن‌ها صورت گرفته است، اما همچنان زوایای ناشناخته‌ی بسیاری وجود دارند. همان گونه که به آن اشاره شد، آن چه بیش از هر چیزی روی آن تاکید شده مقاومت به انسولین یا هیپرانسولینمی است که ارتباط مستقیمی با سبک زندگی زنان از کودکی تا میانسالی دارد.
شناخت به موقع نخستین نشانه‌ها و عوامل خطرزای آن، می‌تواند مدیریت درست عوارض مربوط به آن را تسهیل کرده و در درازمدت هزینه‌های درمانی و مراقبت را در سیستم بهداشتی کشور و بیماران کاهش دهد. درمان‌های علامتی شامل تجویز عوامل حساس کننده به انسولین، می‌تواند با کاهش قابل توجه سایر علایم حتی تخمک‌گذاری و بارداری را در زنان مبتلا امکان‌پذیر سازد، اما تنها یکی از روش‌های بهینه کردن شرایط عمومی بیماران است و مدیریت همه‌ی مشکلات ناشی از آن، نیاز به راهبردهای چند بخشی و مشاوره‌های گوناگون با متخصصین در عرصه‌های گوناگون دارد. روش‌های رفتاری و روان‌شناختی آن گونه که فارل^[۲۲۲] و آنتونی^[۲۲۳] (۲۰۱۰) نشان داده‌اند، بسیار سودمند است و می‌تواند استراتژی‌هایی برای سازگاری محیطی مبتلایان طرح و آماده کند. بهبود و اصلاح سبک زندگی دختران و زنان جوان، توجه به رژیم‌های غذایی و ورزش و به کارگیری روش‌های درست کاهش وزن یکی از بهترین و کم هزینه‌ترین روش‌هاست که توصیه می‌شود. رافی^[۲۲۴] و همکاران (۲۰۰۹)، گزارش کرده‌اند که کاهش وزن همراه با شرکت در برنامه‌های رفتار درمانی، کاهش افسردگی مبتلایان را در پی خواهد داشت. بنا به مطالعه‌ی پرسی^[۲۲۵] و همکاران (۲۰۰۹)، حضور زنان مبتلا در برنامه‌های اجتماعی، دریافت هر چه بیش‌تر اطلاعات و آگاهی از روش‌های نوین درمان و مداخله در عوارض سندرم، انزوا و گوشه‌گیری، ترس و اضطراب اجتماعی آنان را کاهش می‌دهد. مطالعات بیش‌تر روی جمعیت زنان ایرانی می‌تواند ریسک فاکتورهای احتمالی دیگر را شناسایی کرده و با مداخلات درست در مراحل اولیه، به میزان چشمگیری در کاهش سطح آندروژن‌ها و توده‌ی بدنی به ویژه بافت آدیپوز نقش موثر ایفا کند، انگیزه‌ی زنان مبتلا را برای مشارکت فعال در برنامه‌های درمانی بهبود بخشد و با ارتقای کیفیت زندگی، عوارض روانی-اجتماعی ناشی از سندرم را کم کند. شناخت هر چه بیش‌تر پیجیدگی‌های سندرم و نشانه‌های آن، هم برای کارکنان تیم بهداشتی و هم برای مبتلایان می‌تواند مدیریت هر چه بهتر آن را به دنبال داشته باشد.

• منابع

Adams J, Polson DW, Franks S. 1986. Prevalence of polycystic ovaries in women with anovulation and idiopathic hirsutism. British medical journal (Clinical research edition), 293(6543): 355–۳۵۹٫
Ansarin, H., Aziz-Jalali, M. H., Rasi, A., Soltani-Arabshahi, R. 2007. Clinical presentation and etiologic factors of hirsutism in premenopausal Iranian women. Archives of Iranian Medicine, 10(1):7-13.
Arshad, M., Moradi, S., Ahmmadkhani, A. & Emami, Z. 2012. Increased Prevalence of Depression in women with polycystic ovary Syndrome. Iranian Jrurnal of Endocrinology and Metabolism, 13(6): 582-586.
Azziz, F., Salehi, P., Etemadi, A., Zahedi-Asl, S. 2003. Prevalence of metabolic syndrome in an urban population: Tehran Lipid and Glucose study. Diabetes Research and Clinical Practice, 61(1): 29–۳۷٫
Azziz, R. & Kashar-Miller, M. D. 2000. Family history as a risk factor for the polycystic ovary syndrome. J Pediatr Endocrinol Metab, 13(Suppl. 5): 1303-1306.
Azziz, R. & Zacir, H. 1989. 21 Hydroxylase deficiency in hypera ndogenism screaning and diagnosis. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, 69(3): 577-584.
Azziz, R. 2003. The evaluation and management of hirsutism.Obstetrics Gynecology, 101(5 Part 1): 955-1007.
Azziz, R. 2004. PCOS: a diagnostic challenge. Reproductive BioMedicine Online, 8: 644–۴۸٫
Azziz, R. 2005. Diagnostic criteria for polycystic ovary syndrome: a reappraisal. Fertility and Sterility, 83: 1343–۱۳۴۶٫
Azziz, R., Carmina, E. & Sawaya, M. E. 2000. Idiopathic hirsutism. Endocrine Reviews, 21(4): 347-362.
Azziz, R., Carmina, E., Dewailly, D., Diamanti-Kandarakis, E., Escobar-Morreale, H. F., Futterweit, W., Janssen, O. E., Legro, R. S., Norman, R. J., Taylor, A. E. & Witchel , S. F. 2009. The Androgen Excess and PCOS Society criteria for the polycystic ovary syndrome: the complete task force report. Fertility and Sterility, 91(2):456-488.

۳-۵-ابزار سنجش ۶۱
۳-۵-۱-پرسش نامه رضایت زناشویی ۶۱
۳-۵-۲-پرسش نامه کمال گرایی اهواز ۶۲
۳-۵-۳-پرسش نامه سرسختی ۶۲
۳-۶-روش اجرا ۶۳
۳-۷-روش های آماری تحلیل داده ها ۶۳
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ۶۴
الف) یافته های توصیفی ۶۵
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری ۷۲
۵-۲ بحث و تفسیر نتایج ۷۴
۵-۳ محدودیت ها ۷۷
۵-۴-پیشنهادات ۷۷
۵-۴-۱-پیشنهاد های کاربردی ۷۷
۵-۴-۲-پیشنهادهای پژوهشی ۷۷
منابع ۷۸
Abstract 86
فهرست جداول
جدول ۴-۱ میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش ۶۵
جدول ۴-۲- برآوردها و مشخصات کلی مدل ۶۷
جدول ۴-۳- شاخص های نیکویی برازش مدل ارتباط بین کمالگرایی مثبت و منفی با فرسودگی شغلی ۶۷
جدول ۴-۴- تحلیل واریانس مربوط به رگرسیون سرسختی بر کمالگرایی مثبت و منفی ۶۸
جدول ۴-۵- ضرایب معادله پیش‌بینی سرسختی با بهره گرفتن از کمالگرایی مثبت و منفی ۶۹
جدول ۴-۶- تحلیل واریانس مربوط به رگرسیون رضایت زناشویی بر کمالگرایی مثبت و منفی ۷۰
جدول ۴-۷- ضرایب معادله پیش‌بینی رضایت زناشویی با بهره گرفتن از کمالگرایی مثبت و منفی ۷۱
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه کمالگرایی با سرسختی و رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه ی دانشجویان متاهل مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد کرمانشاه بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای ۳۴۶ (۱۷۳ نفر زن و ۱۷۳ نفر مرد) انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس رضایت زناشویی انریچ (۱۹۸۸)، پرسش نامه کمال گرایی اهواز (APS) کیامرثی و نجاریان (۱۳۷۶) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز کیامرثی و نجاریان (۱۳۷۶) بود. نتایج نشان داد که بین کمال گرایی و سرسختی با رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل رابطه وجود دارد. همچنین بین کمال گرایی و سرسختی در دانشجویان متاهل رابطه معنادار دارد و همچنین نتایج نشان داد که بین کمال‫گرایی و رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل رابطه وجود دارد.
کلید واژه: کمالگرایی، رضایت زناشویی، سرسختی، دانشجویان متاهل
فصل اول
کلیات پژوهش
این فصل با مقدمه آغازمی شود و سپس بیان مسئله و ضرورت انجام پژوهش مورد بررسی قرارمی گیرد و در ادامه فرضیه های پژوهش تشریح می شوند و در پایان تعریف مفهومی و عملیاتی کمالگرایی، سرسختی و رضایت زناشویی ارائه می گردد.
۱-۱-مقدمه
خانواده را مؤسسه یا نهاد اجتماعی معرفی کرده اند که ناشی از پیوند زناشویی زن و مرد است. از جمله مظاهر زندگی اجتماعی انسان، وجود تعامل سالم و سازنده میان انسان ها و برقرار بودن عشق به همنوع و ابراز صمیمیت و همدلی به یکدیگر است. خانواده محل ارضای نیاز های مختلف جسمانی و عقلانی و عاطفی است. رضایت یک فرد از زندگی زناشویی به منزله رضایت وی از خانواده محسوب می شود و رضایت از خانواده به مفهوم رضایت از زندگی بوده و در نتیجه تسهیل در امر رشد و تعالی و پیشرفت مادی و معنوی جامعه خواهد(باغبانی سیچانی، احمدی علون آبادی و غلامعلیان، ۱۳۸۶). رضایت زناشویی یک ارزیابی کلی از وضعیت رابطه زناشویی یا رابطه عاشقانه کنونی فرد است. رضایت زناشویی می تواند انعکاسی از میزان شادی افراد از روابط زناشویی و یا ترکیبی از خشنود بودن بواسطه بسیاری از عوامل مختص رابطه زناشویی باشد. می توان رضایت زناشویی را به عنوان یک موقعیت روان شناختی در نظر گرفت که خود به خود به وجود نمی آید بلکه مستلزم تلاش هر دو زوج است. به ویژه در سال های اولیه، رضایت زناشویی بسیار بی ثبات است و روابط در معرض بیشترین خطر قرار دارند(بنائیان، پروین و کاظمیان، ۱۳۸۵).
۱-۲- بیان مسأله
رضایت زناشویی را بر قراری ارتباط مؤثر با طرف مقابل، عدم عصبانیت، حفظ استقلال فردی زن و مرد ضمن مشارکت با هم، ارزش قائل شدن به خواسته ها و علایق همسر، همراهی و همدلی، داشتن هدف و آرمان مشترک ، قبول سختی ها و آمادگی ها برای مواجه با مشکلات زندگی و کنار هم بودن در روز های خوشی و سختی و تأکید و توجه بر نکات مثبت شخصیت همسر ، ابراز دوستی و اهمیت دادن به یکدیگر را از عوامل در استمرار زندگی مشترک و رضایت زن و مرد تعریف کرده اند (پویا منش، احدی، مظاهری و دلاور، ۱۳۸۷). ارتباط صحیح کلامی و غیر کلامی اساس یک زندگی زناشویی موفق است و ویژگی های شخصیتی زوجین در این امر کمک کننده است. زوج هایی که دارای خصلت های شخصیتی سرسختی روانشناختی هستند و در شرایط سخت زندگی قادر به کنترل شرایط هستند، می توانند موفق تر باشند(حفاظتی، فیروز آبادی و حق شناس، ۱۳۸۵) .

یکی از عواملی که می تواند بر رضایت زناشویی مؤثر باشد کمال گرایی است. کمال گرایی یک سبک شخصیتی چندبعدی است که با شمار زیادی از مشکلات روان شناختی، بین فردی و مسائل مربوط به رضایت زناشویی ارتباط دارد (گروسارث و آیسنک،^[۱] ۲۰۰۹).
کمال گرایی یک اختلال نیست اما عامل آسیب زایی است که مشکلات بسیاری را برای کودکان و بزرگسالان و خصوصا در ارتباط زناشویی ایجاد می کند (کیامرثی، نجاریان و مهرابی زاده، ۱۳۷۷). کمال گرایی از ویژگیهای روانشناختی است که مورد علاقه بسیاری از روانشناسان دنیا می باشد و منزله تمایل پایدار فرد به وضع معیارهای کامل و دست نیافتنی و تلاش برای تحقق آنها است (والان^[۲]، ۲۰۱۳). کمال گرایی به افکار و رفتار های خود تخریب گرانه ای اشاره می کند که هدف آنها نیل به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه است. در جامعه امروزی به اشتباه کمال گرایی چیزی مطلوب و حتی لازم برای موفقیت در نظر گرفته می شود( فریدمن و بوث^[۳]، ۲۰۱۱).
ملکی (۱۳۹۲) در پژوهشی به بررسی رابطه کمال گرایی با سازه دیگری به نام سرسختی پرداخت و به این مسئله اشاره نمود که افراد کمال گرا، در شرایط مختلف سرسختی بیشتری از خود نشان می دهند و چون آرزوهای بزرگی دارند، در شرایط فشار و استرس سرسختانه مقاومت به خرج می دهند. از طرفی مقوله سرسختی روانشناختی یکی از موضوعات جدیدی است که ذهن بسیاری از پژوهشگران را به خود مشغول کرده بود. فرد سرسخت، کسی است که قادر باشد حوادث را کنترل کند و یا بر آنها تاثیر داشته باشد و عوامل فشارزا را قابل تغییر بداند و نسبت به فعالیتهایی که انجام می دهد متعهد باشد و انتظار داشته باشد که این تغییر یک مبارزه هیجان انگیزی برای رشد بیشتر است و آن را جنبه ای عادی از زندگی بداند. سرسختی روانشناختی از سه بعد تعهد، کنترل و مبارزه جویی تشکیل شده است (گوردون و دیموک^[۴]، ۲۰۱۳).
سواری (۱۳۹۱) در پژوهشی تحت عنوان رابطه ساده و چندگانه سرسختی روانشناختی و کمالگرایی با سلامت روانی به این نتایج دست یافت که سرسختی روانشناختی و کمالگرایی به ترتیب با سلامت روانی رابطه دارند. همچنین احتشام زاده، مکوندی و باقری (۱۳۹۱) در پژوهشی دیگر به بررسی رابطه بخشودگی ، کمال گرایی و صمیمیت با رضایت زناشویی در جانبازان و همسران آنها پرداختند و نتایج حاکی از وجود رابطه چندگانه بین بخشودگی، کمال گرایی و صمیمیت با رضایت زناشویی بود و بخشودگی بهترین پیشبینی کننده میزان رضایت زناشویی زوجین گزارش شد. از این رو هدف پژوهش حاضر پاسخ گویی به این سئوال است که آیا بین کمالگرایی و سرسختی با رضایت زناشویی در دانشجویان متاهل رابطه وجود دارد؟
۱-۳-اهمیت و ضرورت مسئله
در سال ۱۳۶۵ در برابر هر ۳۴۰ هزار و ۳۴۲ ازدواج، ‌۳۵ هزار و ۲۱۱ طلاق در کشور ثبت شده است. این آمار در سال ۱۳۷۵ به ۴۷۹هزار و ۲۶۳ ازدواج در برابر ۳۷ هزار و ۸۱۷ طلاق و در سال ۱۳۸۱ به ۶۵۰هزار و ۹۶۰ ازدواج در برابر ۶۷هزار و ۲۵۶ طلاق می‌رسد (محمد، ۱۳۹۲).
اگر چه آمارهای مربوط به طلاق به دلایل مختلف از جمله ثبت نشدن در دفاتر، جاری کردن صیغه شرعی طلاق بدون درج محضری آن و…با کم شماری مواجه می‌شوند و چندان قابل استناد نیستند، ولی بررسی همین آمار و محاسبه شاخص‌هایی چون نسبت طلاق به ازدواج و یا نسبت طلاق به کل جمعیت نشان دهنده آن است که این آمار طی سال‌های مختلف با نوساناتی روبه‌رو بوده است. بررسی رقم مطلق طلاق طی سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۸۱ نشان دهنده افزایش آمار طلاق طی سال‌های مورد بررسی است اما محاسبه شاخص‌های آماری نشان می‌دهد در سال ۱۳۶۵ شاخص طلاق با افزایش روبه‌روست ، سپس طی سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۷ به‌تدریج کاهش می‌یابد و از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ این آمار مجدداً افزایش می‌یابد. به عبارتی آماره نشان دهنده این امر است که در طی سالهای اخیر میزان طلاق رو به افزایش است ( محمدی، ۱۳۹۲).
این امر، گویای آن است که اگرچه به گفته جمعیت‌شناسان افزایش طلاق با افزایش ازدواج رابطه‌ای مستقیم دارد، ولی به صورت غیر‌مستقیم نوسانات شاخص‌های طلاق تحت تأثیر عواملی زیادی همچون عوامل اقتصادی و اجتماعی و همچنین نارضایتی زندگی و نارضایتی زناشویی است ( عارفی، ۱۳۹۰). کیفیت زندگی مطلوب همواره آرزوی بشر بوده و هست و کیفیت زندگی مفهومی پویاتر و وسیع تر از سلامتی است. ایجاد رضایت از زندگی همیشه یکی از اهداف جوامع بوده است(آرگیل و لو^[۵]، ۲۰۱۰).
به نظر می رسد که در گذشته با وجود اینکه امکانات زندگی کمتر بوده است، میزان رضایت از زندگی و به خصوص رضایت زناشویی بیشتر بوده است. ولی امروزه رضایت از زندگی زناشویی کمتر شده است(آرگیل، ۲۰۰۹). با توجه به مطالب بیان شده به نظر می رسد که شناسایی عواملی جز عوامل اقتصادی که باعث می شود رضایت زندگی زوجین افزایش یابد، مهم تلقی می شود. امروزه شاید یکی از دلایل کاهش رضایت زناشویی زوجین نسبت به گذشته کمال گرایی زوج ها باشد (رحیمی و شمس خرم آبادی، ۱۳۸۵).
کمال گرایی یک اختلال نیست اما عامل آسیبزایی است که مشکلاتی را برای بزرگسالان، نوجوانان و کودکان به وجود می آورد. اغلب مردم، کمال گرایی را با موفقیت طلبی یا وظیفه شناسی اشتباه می گیرند. کمال گرایی با این نگرشها تفاوت دارد. کمال گرایی یک الگوی نابهنجار از رفتار هاست، که می تواند منجر به اختلالات زیادی شود. کمال گرایی مستلزم سطوح نامناسبی از انتظارات و اهداف ملموس و فقدان دائمی خشنودی است( رایس و دلو^[۶]، ۲۰۱۲). بنابراین با توجه به مطالب بیان شده اهمیت پژوهش حاضر احساس می شود.
۱-۴ اهداف پژوهش

قطار شهری و حومه­ای

۵/۴۵

۲/۱۳

۱۰

خودروی سواری

۱۲۰

۲۰

۴۰

قطار بین­شهری

۲۲۸

۴/۲۶

۱۰۰

هواپیما جت

۱۱۴۰

۸/۵۲

۱۰۰۰

تراکم راه ها در ایران حدود ۱ کیلومتر در هر ۱۰ کیلومترمربع است. تأمین نیازهای جابجایی آنها یک مشکل اساسی به ویزه در شهرهای بزرگ است. سرانه تقاضای سفر سواره، بسته به جمعیت شهر از ۹/۰ تا ۶/۱ متغیر است ولی با توجه به رشد سریع مالکیت خودرو احتمال افزایش آن وجود دارد (امینی،۱۰:۱۳۸۳).
۳-۱۹. بررسی وضعیت شبکه ارتباطی کرمانشاه و سلسله مراتب آنها
با توجه به میزان جمعیت و افزایش عبور و مرور و حمل و نقل در نتیجه، میزان فضاهای شهری که به این فعالیت­ها اختصاص دارد هم به تبع آن بیشتر شده است (people.hofstra.edu).
مجموع سطح شبکه ­های ترافیکی در شهر کرمانشاه معادل ۹/۲۰۲۸ هکتار است که ۲۰/۲۱% از سطح کل شهر را شامل می­ شود و سرانه برابر ۵۰/۲۴ مترمربع است (گزارش طرح جامع شهر کرمانشاه،۱۳۷۶). ویژگیهای عمومی شبکه معابر شهر کرمانشاه به تفکیک انواع معابر درون­شهری بدن ترتیب می­باشد: طول کل معابر درون­شهری ۲۱۴ کیلومتر است که از این مقدار سهم دسترسی محلی و جمع­کننده ۱۰۳ کیلومتر، شریانی درجه۱، ۱۴ کیلومتر، شریانی درجه۲، ۴۷ کیلومتر و بزرگراه ۵۰ کیلومتر است (۳-۱۴). کل مساحت حریم معابر درون­شهری حدود ۶ میلیون مترمربع می­باشد که ۲/۲ میلیون مترمربع آن پیاده­رو، فضای­سبز و رفوژ میانی است. ۸/۳ میلیون مترمربع آن آسفالت است، که ۵/۰ میلیون مترمربع از این آسفالت فضای پارکینگ حاشیه­ای است (گزارش حمل و نقل و ترافیک شهرداری کرمانشاه،۱۳۹۳). کرمانشاه در کل دارای ۶۵۵ خیابان و ۱۰۳ بلوار می­باشد.
جدول (۳-۱۴) : نظام طبقه ­بندی معابر درون ­شهری و ویژگیهای عمومی شبکه خیابانی شهر کرمانشاه ۱۳۸۴

^*مأخذ: (معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری کرمانشاه، ۱۳۹۳)
نقشه (۳-۸) : معابر شهر کرمانشاه
^*مأخذ: (معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری کرمانشاه،۱۳۹۳)
محورهای شهری گذرگاه­های شهری هستند که ضمن تسهیل امکان حرکت و جابجایی از عملکردهای ویژه، با مقیاس­های بالای شهری در پیرامون خود برخوردارند شامل محورهای طبیعی در امتداد رودها و دره­ها، محورهای عملکردی و حرکتی و محورهای پیوند­دهنده است. در کل این محورها ساختاری شبکه­ ای به سازمان فضایی شهرها بخشیده­اند. محورهای شهری در کرمانشاه عبارتنداز:
- محورهای طبیعی محور شمالی- جنوبی در امتداد رودخانه قره­سو (بلوار شهید بهشتی که محور شمالی– جنوبی شهر) است.
- محورهای عملکردی– حرکتی در انطباق با معابر اصلی شرقی- غربی و شمالی- جنوبی شامل (بزرگراه و کمربندی­های منطقه­ای غربی و شرقی). موجب بوجود آمدن شکل خطی در شبکه ارتباطی کرمانشاه شده است.
- محورهای پیوند­دهنده که عمدتاً به شکل مشاعی در درون و پیرامون هسته تاریخی و حوزه مرکزی شهر کرمانشاه شکل گرفته و بدنه شهر قدیم را به فضاها و بافت­های نوین شهری متصل می­سازند (خیابانها، محورها و دسترسی).
شکل (۳-۹): سطح­های مختلف عملکردی شبکه معابر شهر کرمانشاه در وضع موجود
^*مأخذ: (معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری کرمانشاه،۱۳۹۳)
۳-۲۰. تحلیل و ارزیابی قابلیت‌ها و امکانات محدوده مورد مطالعه
شهر کرمانشاه مرکز استان، شهرستان (پاره­ناحیه)، ناحیه و منظومه کرمانشاه می­باشد. در تقسیم کار ملی به عنوان مرکزیت خدمات برتر در غرب کشور تعیین شده است. با ایجاد کلان­شهر کرمانشاه سطح عملکردها جنبه کلان­شهری، منطقه­ای، فرامنطقه­ای، ملی و حتی فراملی پیدا کرده است. از اینرو با توسعه کلان­شهری دارای نقشها، قابلیت‌ها و امکاناتی است که در ذیل به اختصار به آنها پرداخته شده است:
۱- ارتقاء عملکردهای کنونی شهر کرمانشاه به سطح منطقه­ای.
۲- نقش بازرگانی- خدماتی شهر ارتقای بیشتری یافته و سطوح منطقه­­ای- ملی و سطوح فراملی نیز به آن افزوده ­شده است.
۳- با گشایش ارتباطات مراکز دانشگاهی استان کرمانشاه (رازی) نقش فراملی پیدا کرده ­اند.
۴- از نظر صنعتی کرمانشاه در سالهای اخیر توسعه قابل توجهی یافته است این صنایع قطعاً نقش ملی و فراملی می­یابند. بنابراین نقش صنعتی کرمانشاه در حال گذار از مرحله استانی و منطقه­ای به ملی و فراملی است.

۵- وجود بازارچه­های مرزی و با گشایش مرز عراق و نیز اهمیت اقتصادی بسیار بالای ترانزیت کالا ارتباطات تجاری از دو محور کردستان عراق به ترکیه و حوزه مدیترانه و از طریق بغداد به شمال آفریقا دایر شده و نقش بازرگانی بسیار بزرگی را برای استان و کلان­شهر کرمانشاه به دنبال دارد.
۶- در کنار توسعه فعالیتهای بازرگانی و گمرکات، مراکز گرایش به استقرار در جوار حوزه ­های صنعتی و شبکه ­های ارتباطی منطقه­ای را دارند.
۷- استان کرمانشاه قابلیت ­های گردشگری فراوانی داردبه طوری که مرکز منطقه سوم گردشگری کشور است. مرکزیت ایجاب می­ کند که ساختارهای مرتبط با توسعه گردشگری در ناحیه کرمانشاه واقع شده و یا پیشنهاد خواهند شد که متعاقب آن عملکردهای جدیدی را در سطح منطقه و شهر کرمانشاه در پی دارد.

در این پژوهش به منظور گردآوری اطلاعات ثانویه، پیشینه تحقیق و مطالعه ادبیات و تئوری‌های مربوط به موضوع ، از کتابخانه‌های مجازی (اینترنت) و سنتی، مقالات علمی و تحقیقاتی، پایان‌نامه‌های دانشگاهی و سایر پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده شده است. همچنین برای گردآوری اطلاعات اولیه، از پرسشنامه که به عنوان یکی از متداولترین روش‌های جمع‌ آوری اطلاعات اولیه می باشد، استفاده شده است و نیز با توجه به سوالات، فرضیات و مدل مفهومی تحقیق جهت اندازه‌گیری هر یک از عوامل موثر بر شیفتگی به برند در مورد اجزاء و شاخص‌های هر یک از این عوامل سوالاتی با بهره گرفتن از طیف هفت گزینه‌ای لیکرت تدوین شده و بر این اساس فرضیات آزمون شدند.

۳-۹-۱- جامعه آماری تحقیق
جامعه به مجموعه واحدهایی گفته می‌شود که حداقل در یک صفت مشترک باشند (خاکی، ۲۸۵:۱۳۹۰).
در این پژوهش، جامعه آماری خریداران برند آدیداس در سطح شهر تهران می‌باشند.محقق با مراجعه به فروشگاه‌های آدیداس پرسشنامه تحقیق را در اختیار آنها گذاشته و اطلاعات مورد نیاز را بدست آورده است.
۴-۹-۱- روش نمونه‌گیری
نمونه و نمونه‌گیری انواع و روش‌های مختلف دارد. در این تحقیق نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای تصادفی بوده است. بدین صورت که ابتدا کل نمایندگی‌های آدیداس– در سطح شهر تهران – به عنوان یک خوشهانتخاب شدند. سپس به طور تصادفی چند نمایندگی از این خوشه انتخاب گردیده و در آخر برای توزیع پرسشنامه‌ها با بهره گرفتن از روش نمونه در دسترس، پرسشنامه در میان تعدادی از خریداران در دسترس شعب انتخابی توزیع گردید.
نمایندگی‌های انتخاب‌شده عبارتند از : فروشگاه آدیداس قیطریه (پل رومی)، سیدخندان، منیریه، هایپراستار، جردن، میلادنور (شهرک‌ غرب).
۵-۹-۱- حجم نمونه
در حالت کلی برای تعیین حجم نمونه بسته به اینکه حجم جامعه معلوم باشد یا نه دو فرمول کلی وجود دارد. در این تحقیق از آن جائی که حجم جامعه آماری نامشخص و مقیاس داده‌ها از نوع کیفی هستند ، از فرمول مورگان برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است.
که بر این اساس حجم نمونه تقریبا برابر با ۳۸۴ نفر تخمین زده شد.
۶-۹-۱- مقیاس مورد استفاده
مقیاس‌ها وسایلی هستند که محقق به کمک آنها قادر است اطلاعات مورد نیاز خود را گردآوری ، ثبت و کمی نماید (حافظ‌نیا، ۱۳۸۹: ۱۴۶).
در این پژوهش با توجه به نوع پرسشنامه و سوالات آن از مقیاس رتبه‌ای موردی استفاده شده است. در واقع محقق برای بررسی و تجزیه و تحلیل نظرات پاسخ‌دهندگان از طیف لیکرت ۷ گزینه‌ای استفاده کرده است و به این ترتیب داده‌های حاصله از نوع فاصله‌ای خواهند بود.
شکل کلی و امتیازبندی این طیف برای سوالات مثبت به صورت ذیل می‌باشد :
کاملا مخالفم (۱) مخالفم (۲) تاحدودی مخالفم (۳)نه کاملا موافقم و نه کاملا مخالفم (۴)تاحدودی موافقم (۵) موافقم (۶) کاملا موافقم (۷)
۷-۹-۱- روش‌های تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها
روش‌های آماری مورد استفاده در این تحقیق به دو صورت می‌باشد. روش‌های آماری توصیفی و روش‌های آماری استنباطی. گرچه در موردداده‌هایی که به صورت نمونه‌ای جمع‌ آوری شده‌اند تاکید بر آمار استنباطی است اما برای یک شمای کلی از داده‌ها و خلاصه‌کردن آن، از آمار توصیفی نیز استفاده می‌شود. بخش‌های عمده مورد استفاده در آمار توصیفی با بهره گرفتن از جداول توزیع فراوانی و لیست داده‌ها و نمودارهای مختلف خواهد بود. در قسمت دوم یعنی آمار استنباطی با بهره گرفتن از روش‌های آماری نتایج نمونه‌گیری به کل جامعه تعمیم داده خواهد شد.
روش تحلیل داده‌ها در این تحقیق تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تائیدی از نوع معادلات ساختاری است و در آن از ضریب همبستگی، رگرسیون و همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی و روایی داده‌ها استفاده می‌شود.
۱۰-۱- قلمرو تحقیق
۱-۱۰-۱- قلمرو موضوعی تحقیق
این تحقیق به شناسایی عوامل موثر بر شیفتگی به برند در مصرف‌کنندگان برند آدیداسبا استفاده از مدل راجیو باترا، آرون اهوویا و ریچارد پ . باگوزی (۲۰۱۲)می‌پردازد.
۲-۱۰-۱- قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی این تحقیق نمایندگی‌هایآدیداس در سطح شهر تهران می‌باشد و جامعه آماری آن از خریداران این فروشگاه ها تشکیل شده است.
۳-۱۰-۱- قلمرو زمانی تحقیق
این تحقیق در فاصله ابتدا تا پایان تیر ماه سال ۱۳۹۲ انجام شده است.
۱۱-۱ – شرح واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق

• • برند:یک نام، عبارت یا اصطلاح، نشانه، علامت، نماد، طرح یا ترکیبی از آن هاست که هدف آن معرفی کالا یا خدمتی است که یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان عرضه می‌کنند و بدین وسیله آن‌ها را از محصولات شرکت‌های رقیب متمایز می‌سازد (کاتلر و آرمسترانگ^[۲۳] ، ۱۹۹۹:۳۵۲).

در تعریفی دیگر از برند یا همان نام تجاری می‌توان گفت نام و یا نمادی است که با هدف فروش محصولات و خدمات به کار برده می‌شود. همچنین گراندر و لوی^[۲۴] در سال ۱۹۵۵ یکی از بهترین تعاریف از برند را ارائه دادند و بر این اساس نام تجاری (برند) نمادی پیچیده است که دامنه متنوعی از ایده‌ها و ویژگی‌ها را در بر می‌گیرد. نام تجاری نه تنها با بهره گرفتن از آهنگ خود (و معنی و مفهوم لغوی) بلکه مهم‌تر از آن با بهره گرفتن از هر عاملی که در طول زمان به نحوی با آن درآمیخته و در جامعه به صورت هویتی اجتماعی و شناخته شده نمود یافته ، با مشتری سخن می‌گوید (بحطایی و درگی، ۱۳۸۵: ۱۴-۱۳).

• • شیفتگی به برند: شیفتگی به برند یک مفهوم جدید در حوزه مفاهیم بازاریابی است که بر اساس تعریف راجیو باترا و همکاران می‌توان آن را به گونه‌ای که مصرف‌کنندگان در الگوهای ذهنی خود تجربه می‌کنند به عنوان مرتبه بالاتری از اداراکات، احساسات و رفتارها نسبت به یک برند تعریف کرد. این مفهوم فراتر از یک وابستگی احساسی صرف با برند است و خود، وابستگی احساسی را در برمی‌گیرد(Batra et al, 2012).

• • رفتارهای مبتنی بر اشتیاق: این رفتارها شامل تمایل و خواست شدید به استفاده از محصول، هزینه‌کردن پول و زمان برای داشتن آن و تعاملات مکرر با برند است. لزوم خلق تمایل شدید برای استفاده از برند می‌تواند با به کارگیری تکنیک‌های طراحی و بسته‌بندی که مصرف‌کننده را مشتاق استفاده از آن می‌کند ایجاد شود. همچنین اشتیاق به هزینه‌کردن پول و زمان و تعاملات مکرر با برند می‌تواند با ارائه مزایای اضافی و شخصی‌کردن این مزیت ها برای مصرف‌کننده ایجاد شود(Batra et al, 2012).

• • یکپارچگی خود-برند:این واژه به قابلیت یک برند در بیان هویت فعلی و نیز دلخواه مصرف‌کنندگان و همچنین به توانایی آن در برقراری ارتباط با آنچه افراد به عنوان معنای عمیق‌تری از زندگی درک می‌کنند و ارزش‌های حیاتی آنها اشاره می‌کند. بر این اساس مصرف‌کنندگان از یک برند بواسطه پاداش‌های درونی که خود احساس می‌کنند و نه فقط پاداش‌های بیرونی و آشکار استفاده می‌کنند(Batra et al, 2012).

• • پیوند عاطفی مثبت:این مفهوم چیزی بیش از داشتن یک احساس مثبت صرف است و شامل نوعی احساس وابستگی به برند (مانند پیوند با یک دوست قدیمی) و یک حس شهودی نسبت به شایسته و خوب‌بودن برند است. این پیوند می‌تواند شامل احساساتی چون حس خویشاوندی و نزدیکی با منشاء و تاریخچه برند، سازندگان و فرهنگ آن نیز باشد. مطالعات نشان داده است که برندهایی که از قلب سازندگان آنها برخاسته‌اند توانسته‌اند جایگاه خود را در قلب مصرف‌کنندگان نیز سریعتر پیدا کنند(Batra et al, 2012).

• • رابطه درازمدت با برند:این رابطه طولانی‌مدت با برند که مفاهیمی همچون تعهد و وفاداری به برند را در بر می‌گیرد، می‌تواند با بهره گرفتن از برنامه‌های وفاداریشرکت‌ها ایجاد شود، برنامه‌هایی که با هدف قراردادن انگیزه‌های باطنی به جای انگیزاننده‌های بیرونی اجرا می‌شوند (Batra et al, 2012).

• • اندوه ناشی از احتمال جدایی از برند:احساس پیوند با یک برند و یا وابستگی احساسی با آن به عنوان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های شیفتگی به برند مطرح است. علاوه بر این احساسات مثبت، سایر محققان به این واقعیت اشاره کردند که مصرف‌کنندگان تمایل شدیدی دارند که خود را به برندهایی که شیفته آنها هستند نزدیک نگه دارند و در زمانی که پیش‌بینی کنند که احتمال دارد از برند مورد علاقه‌شان دور شوند از این جدایی احساس اضطراب می‌کنند. در مصاحبه‌های انجام‌شده این پیوند و وابستگی اغلب در نظرات پاسخ‌دهندگان مشهود است، چرا که آنها برند مورد علاقه‌شان را منحصربه‌فرد و غیرقابل جایگزینمی‌دانند بنابراین در صورتی که از آن دور شوند احساس دلتنگی خواهند کرد(Batra et al, 2012).

• • نگرش کلی:این نگرش دربرگیرنده احساساتی چون رضایت، مقایسه برند با محصول ایده‌آل، دوست‌داشتن یا دوست‌نداشتن برند و احساسات مثبت و منفی نسبت به آن و درجه پاسخ‌گویی به انتظارات مصرف‌کننده توسط برندی خاص است(Batra et al, 2012).

• • اعتماد/اطمینان :این مفهوم در برگیرنده احساسات و ارزیابی‌های مثبت شدید نسبت به برند است که به سرعت به ذهن مصرف‌کننده ای که شیفته برندی خاص است خطور می‌کند، یعنی اعتماد و اطمینانی عمیق نسبت به کارایی و صلاحیت برند (Batra et al, 2012).

• • حس تعلق به جامعه برند:حس تعلق جمعی به صورت یک احساس خویشاوندی یا وابستگی که یک مصرف‌کننده نسبت به سایر افراد شیفته یک برند خاص احساس می‌کند تعریف می‌شود. این مفهوم مشابه ابعادی چون خود رده‌بندی و جایگاه‌یابی هویت اجتماعی است(Bergkvist&Bech-Larsen, 2010).

بخش دوم
۱۲-۱- تاریخچه صنعت

• • تاریخچه پوشاک در جهان

انسان از دورانی که آگاهانه و با ابزارهای طبیعی و ابتدایی به کار پرداخت جامعه نخستین بشری را پی‌ریخت و در راهی گام نهاد که او را از زندگی حیوانی جدا می‌ساخت . به شکار حیوانات پرداخت ، از گوشت آنها خوراک و از پوستشان پوشاک تهیه کرد. تمدن‌های بزرگ باستان ، در سرزمین‌های حاصلخیز و گرمسیر هند و کرانه‌های فرات و نیل که دارای شرایط مساعدی چون وجود جنگل‌ها ، رودخانه‌ها و آب و هوای خوب و مناسب بود پدید آمد. از این رو عجیب است اگر در این تصور بمانیم که انگیزه ابتدایی انسان برای لباس پوشیدن ، تنها برای محافظت از سرما و گرما بوده است . بلکه باید جویای علل دیگری شویم که نقش تعیین‌کننده داشته‌اند.
انسان اولیه از ماهیت پدیده‌های طبیعی که بقای او به آنها وابسته بود شناختی نداشت. بنابراین آنها را با نیروی فراطبیعی و جادویی مربوط دانست ، به آنها ایمان آورد و برخی از آنها را مورد پرستش قرار داد. این پرستش در قالب مراسم و آئین‌های ویژه‌ای به اجرا در می‌آمد. انسان صورتک بر چهره گذاشت و پوششی شبیه به جانواران بر تن کرد تا از این راه بتواند روح آنها را تسخیر کند ، یا با آنها ارتباط منطقی برقرار کند و برای موفقیت در شکار یا پیروزی در جنگ از آنان یاری طلبد. آدمی از این پوشش به عنوان یک پشتیبان و حامی جادویی بهره جست.
پدیدآمدن پوشاک امری تصادفی یا خواستی فردی نبوده است. پوشاک بر مبنای تفکرات و نیازهای اقلیمی ، مادی و معنوی اقوام بوجود آمد و آئینه تمام‌نمایی از تاریخ زندگی بشر شد و در طی قرون و اعصار ، در همه سرزمین‌های گوناگون شکل گرفت و تحول یافت. نظم و هماهنگی پوشاک دوره باستان، در قرون وسطی جای خود را به شکل و ظاهری شکوهمند داد. در عهد رنسانس پرزرق‌وبرق شد و صورتی تجملی پیدا کرد و سپس در عصر نوین شکلی نامشخص و رمزگونه به خود گرفت. در کنار گونه‌گونی سلیقه‌های ساکنان زمین ، لباس اروپایی شاهد تکامل همیشگی بوده است و این امر بدون‌شک به تغییر و تحول دائم در اروپا مربوط می‌شود. در آستانه قرن نوزدهم ، عناصر پوشاک غربی شکل خود را بدست آوردند ، اسامی آنها معین و رده‌بندی شده و زمینه و مسیر اصلی تکامل لباس تا آغاز قرن بیستم مشخص گردید. نیم قرن بعد ، با آغاز جنگ جهانی دوم ، جنگی که بنیان تمدن را تکان داد تکامل لباس شکلی انقلابی به‌خود گرفت. لباس که بازتابی است از توان اقتصادی ، نگرش سیاسی ، قابلیت‌های فرهنگی و اجتماعی ، باورهای مذهبی و فلسفی و پای‌بندی‌های رسمی و سنتی ، در روند تکامل خود زیر نفوذ و سیطره نظام نقشه‌دار سرمایه قرار گرفت. در این نظام پوشاک جایگاهی دیگر یافت و به کالا تبدیل شد و همانند کالا ارزشی دوگانه پیدا کرد. به دیگر سخن هم برآورنده نیازهای بشری گردید و هم محصولی شد برای فروش. پس می‌بایست مانند هر محصول دیگر حداکثر سودآوری را داشته باشد و زمانی به این هدف دست می یافت که به گونه ای ساخته نشود که مدت زمان طولانی قابل مصرف باشد. دیگر آن‌که کالا باید وسیع ترین بازار ، یعنی بیشترین مصرف‌کننده و مشتری را دارا باشد.
به این نیازها طراحان و دوزندگان لباس پاسخ گفتند. آنها با بهره‌گیری از گرایش مردم به تنوع‌طلبی و نوجویی و با بهره گرفتن از جریان هایی چون جنگ ، بحران‌های اقتصادی ، تحولات فرهنگی و سیاسی ، طرح‌های تازه ای را ارائه دادند، و برخلاف سده‌های پیشین که نوآوری‌های خود را در کسوت مانکن‌های چوبی و مومی لباس بر تن به نمایش می‌گذاشتند ، اکنون به یاری رسانه‌های گروهی چون سینما و تلوزیون و نشریات مد که بردی کاملا جهانی دارند ، مورد پذیرش همگان قرار می‌دهند. و از این راه سلیقه‌ای جهانی در شیوه لباس پوشیدن پدید می‌آورند. واقعیتی که در هنر و ادبیات و معماری نیز مصداق دارد. دیگر کمتر ملتی را می‌توان یافت که در حیطه تمدن امروز قرار گرفته باشد و باز بتواند پوشاک سنتی و احیاناً دست‌وپاگیر خود را حفظ کند . چرا که لباس امروز خاص مردمان امروز است. مردمانی که زمان در زندگی اجتماعی‌شان عنصری است تعیین‌کننده و این نکته‌ایست که طراحان لباس نیز به آن توجه دارند. لباس‌ها بر تن راحت‌اند. سریع پوشیده می‌شوند ، اغلب پارچه‌های قابل‌شستشو دارند ، دست‌وپاگیر نیستند ، جنبه‌های زیبایی و هنر در آنها رعایت می‌شود و از همه مهم‌تر با بودجه‌های متفاوت نیز امکان دستیابی به آنها وجود دارد.
اینکه در آینده چه جنبه‌هایی به لباس افزوده و چه چیزهایی از آن کاسته خواهد شد مقوله‌ای مجرد نیست و بی‌تردید تحولات اقتصادی، سیاسی، علمی، فرهنگی و هنری عوامل تعیین‌کننده آن خواهند بود و ناگزیر بازتاب خود را در زمینه پوشاک جلوه‌گر خواهند ساخت (وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۱۳۸۷: ۴).

عبارتند از میانگین نمره ای است که آزمودنی ازپاسخ به سوالات ۸-۱۱پرسشنامه بدست می آورد .

• • فراهم نمودن اطلاعات

عبارتند از میانگین نمره ای است که آزمودنی ازپاسخ به سوالات ۱-۳ پرسشنامه بدست می آورد .

• • داشتن اهداف روشن

عبارتند از میانگین نمره ای است که آزمودنی ازپاسخ به سوالات ۱۲-۱۴پرسشنامه بدست می آورد .
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه
دنیای امروز دنیای سازمانهاست و نیروی انسانی بعنوان باارزش‌ترین منابع سازمانی محور رویکردها و فعالیتهای سازمانی بوده و در اعتلای اهداف و آرمان سازمان نقش اساسی ایفا می‌کنند . منابع انسانی به سازمان معنا و مفهوم بخشیده و زمینه‌های تحقق اهداف سازمانی را فراهم می‌کنند.
لستر تارو اقتصاد دان معروف در کتاب « ثروت آفرینان» مهمترین مزیت رقابتی را برای سازمانها در هزاره سوم میزان هوش و دانایی و دانش خردمندانه انسانی می‌داند . او معتقد است که دیگر نفت و منابع طبیعی نمی‌توانند منابع ثروت آفرینی باشند ، بلکه هوش و خرد انسانهاست که میتواند جامعه را به سمت رشد و تعالی حرکت دهد . اگر انسانها می‌خواهند در این چالش جدید داشته باشند هیچ راهی ندارند مگر اینکه به نقش دانایی و هوشمندی در توسعه جامعه خود تمام عیار اندیشه کنند . (ابیلی ، ۱۳۸۰)

از طرفی هدف تئوریهای توانمندسازی آن است که چگونه با بکارگیری اجزاء محیط، دانش ، ادراکات و خصیصه‌های فردی آنان ، قدرت را به آنان منتقل و توانایی‌های بالقوه آنان را به بالفعل تبدیل کرد . (زیمرمن ۱۹۹۰)
با به کارگیری ارتباط درست میان این عوامل، فرایند توانمند سازی نیروی انسانی سریعتر به اهداف مورد نظر نایل می‌شود و فرد، جامعه و سازمان به صورت بهینه تری از اهداف توانمند سازی بهره‌مند می‌شوند. در حقیقت فلسفه توانمندسازی می‌گوید که سازمان می‌تواند افراد خود را راضی کند و در عین حال آنچه را که نیاز دارد به دست آورد. این رابطه می‌تواند یک برد – برد^[۹] باشد.(اسکات و جف ۱۹۹۱)
۲-۲ تعاریف توانمند سازی:
ابعاد چند گانه توانمند سازی کارکنان، ارائه یک تعریف مفهومی از آن را مشکل ساخته است. بعلاوه نویسندگان مختلف از اصطلاحات گوناگونی برای تعریف توانمند سازی استفاده کرده اند.
در فرهنگ وبستر Empowerment^[10] به سه جزء تقسیم شده است که :
Em : در اول اسم به معنی قرار دادن در داخل ، عازم کاری شدن ، رفتن به داخل ، که em‌ سبب تغییر اسم به فعل می‌شود .
Power‌: به افراد اجازه می‌دهد که دیگران را قانع کنند تا فعالیتها یا موارد مورد بحث را طبق انتظار تغییر دهند و به دارنده قدرت فرصت می‌دهد تا دیگران را قبل از درگیر شدن به عواقب یا جریان عمل آگاه کرده یا باز دارد .
Ment : موقعیت یا وضعیت ناشی از یک عمل خاص مثل شروع کردن ، تکامل دادن ، گسترش دادن و توانمند کردن است .
همچنین در فرهنگ آکسفورد ^[۱۱] اصطلاح لاتین Empower‌ به معنای قدرت شدن ، مجوز دادن ، قدرت بخشیدن و توانا شدن تعبیر شده است . این واژه د ر برگیرنده قدرت و آزادی عمل بخشیدن برای اداره خود است و در مفهوم سازمانی به معنای تغییر در فرهنگ و شهامت در ایجاد و هدایت یک محیط سازمانی است؛ به بیان دیگر توانمدسازی،به معنای طراحی ساختار است ؛ به نحوی که در آن افراد ضمن کنترل خود ، آمادگی پذیرش مسئولیت‌های بیشتر در آینده دست می‌یابند . (لاولر ، ۱۹۹۴)
توانمندسازی، به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن مدیر به کارکنان کمک می‌کند تا توانایی لازم برای تصمیم‌گیری مستقل را بدست آورند . این فرایند نه تنها در عملکرد افراد بلکه در شخصیت آنان نیز موثر است . مهمترین مفهوم توانمندسازی تفویض اختیار به سطوح سازمان است. فرایند تصمیم‌گیری باید ازدرجه بالای عدم تمرکز برخوردار باشد و افراد یا گروه‌های کاری نیز باید مسئول یک قسمت کامل از فرآیندهای کاری باشند .( لاولر ، ۱۹۹۴)
توانمندسازی کارکنان، یک راه اساساً متفاوت برای کارکردن انسانها با یکدیگر است ، بدین معنی که ۱- کارکنان احساس می‌کنند که نه فقط در مورد انجام دادن کار و وظایف خودشان ، بلکه نسبت به بهتر کار کردن کل سازمان نیز مسئولیت دارند . ۲- تیم‌های کار ، بطور مستمر برای بهبود عملکرد و دستیابی به سطح بالاتری از بهره‌وری ، با هم کار می‌کنند . ۳- ساختار سازمان‌ها به گونه‌ای طرح‌ریزی شده است که آدمها در می‌یابند که میتوانند برای دستیابی به نتایج مورد نظرشان و آنچه انجام دادنش لازم است ، کار کنند ، نه این که صرفاً ادای تکلیف کنند و از بابت آن پاداش دریافت دارند . (اسکات و ژافه،۱۳۸۳ ‌)
توانمند سازی فقط قدرت بخشیدن به افراد نیست ، افراد ممکن است هم قدرت داشته باشند و هم توانمند شوند . اگر چه کسی می‌تواند به کس دیگری قدرت ببخشد، اما فرد باید خود توانمند شدن خود را احساس کند . کسب قدرت بر عوامل شخص متعدد و برخی ویژگی‌های شغلی مبتنی است و در هر حالتی ، نیاز است که دیگران قدرت شما را به رسمیت بشناسند، از رهبری شما پیروی کنند و در برابر نفوذتان تسلیم شوند ؛ به بیان دیگر ، منبع اصلی قدرت شما دیگران هستند ، اما در مورد توانمندسازی ، فرد میتواند حتی اگر هیچ کسی ویژگی‌های شخصی، شغلی و شخصیتی او را به رسمیت نشناسد،توانمند باشد و علت این امر آن است که منبع توانمند شدن در درون افراد است . (وتن و کمرون ، ۱۳۸۱ ‌)
توانمندسازی فقط کلامی جدید نیست بلکه مقدمه تصوری از تمایلات جاری علم مدیریت اخیر است ؛ حکایتی از کار با مردم و تغییر جهت سبک مدیریت از بالا به پایین است که امروزه با مطرح شدن بحث‌های جدیدی نظیر مهندسی مجدد و تغییر ساختار بر اهمیت آن افزوده شده است .
بسیاری از مدیران به توانمندسازی از این دیدگاه می‌نگرند که به افراد قدرت تصمیم‌گیری می‌دهد . بسیاری از کارکنان نیز منظور از توانمندسازی را کسب آزادی بی قید و شرط برای اجرای هر کار می‌دانند . همچنین توانمندسازی آزاد کردن نیروی دورنی افراد برای کسب دستاوردهای شگفت‌انگیز است . توانمندسازی به معنای قدرت بخشیدن است و این یعنی به افراد کمک کنیم تا احساس اعتماد به نفس خود را بهبود بخشند ، بر توانایی^[۱۲] یا درماندگی ^[۱۳] خود چیره شوند ، و در افراد شور و شوق فعالیت ایجاد و انگیزه‌های درونی آنان را برای انجام دادن وظیفه بسیج کنیم .
کانگر و کاننگو^[۱۴] توانمندسازی را به منزله یک سازه ارتباطی و انگیزشی مورد بررسی قرار دادند . توانمندسازی به مثابه یک رویکرد ارتباطی فرآیندی است که طی آن مدیر قدرتش را با زیردستان تقسیم می‌کند . در این مفهوم ، قدرت به معنای دارا بودن اقتدار و کنترل رسمی بر منابع سازمانی تعبیر می‌شود .
باروچ معتقد است توانمندسازی به مفهوم تفویض اختیار است و در منابع علمی و آثار نوشتاری مربوط به تفویض اختیار و عدم تمرکز،توجه اصلی بر توانمندسازی متمرکز است . اما از دید انگیزشی ، در منابع علمی روانشناختی ، از توانمندسازی به منزله یک حالت درونی انگیزشی در افراد یاد می‌شود . به زعم مک کللند ^[۱۵] افراد به قدرت و تمایل درونی برای نفوذ و کنترل بر سایر افراد نیاز دارند . قدرت برخورداری از یک نیاز درونی و حق تعیین است و توانمندی سازی ریشه در تمایلات انگیزشی افراد دارد.هرگونه راهبری که به افزایش حق تعیین سرنوشت است وبه کفایت نفس کارکنان منجر شود، موجبات توانمندی سازی رافراهم می آورد.توانمندی سازی در حقیقت ایجاد شرایط لازم برای ارتقای انگیزش افراد در انجام دادن وظایفش از طریق پرورش احساس کفایت نفس است.کانگرو کاننگو معتقدند توانمندی سازی عبارتند از افزایش کفایت نفس افراد سازمان از راه شناسایی و معرفی شرایطی است که باعث احساس برخوردار نبودن از قدرت در آنان می شود .همچنین تلاش در جهت بر طرف کردن آنها با فعالیت های سازمانی رسمی و فنون و شیوه های غیر رسمی و فراهم کردن اطاعات اثر بخش است.(ابطحی عابسی،۱۳۸۶) توانمندی سازی در حقیقت واگذاری اختیارات رسمی و قدرت قانونی به کار کنان است.() توانمندی سازی ،فرایند افزایش قدرت بین افراد و قدرت سیاسی است؛ بطوری که افراد خانوادهه و اجتماعات بتوانند برای اصلاح امورشان اقدام نمایند(گاتیرز ۱۹۹۲ ) .
در سطح فردی، توانمندی سازی به احساس تسلط ،رقابت و قدرت فردی مربوط می گردد.در سطح بین فردی ،بر روی توانایی نفوذ بر افرادی تایید می شودکه فرد با آنان در ارتباط است ودر سطح سیاسی،بر روی قدرت اجتماعی یا دسترسی به منابع و فرصت، برای شکل دادن به آنها تاکید می گردد.(گاتیرز ۱۹۹۵)
توانمندی سازی ، فرایند نیل به بهبود مستمر در عملکرد سازمانی است که از طریق توسعه و گسترش نفوذ افراد و تیم های شایسته و باصلاحیت ،در بیشتر جنبه ها و وظایفش محقق می شود و این به نوبه خود در عملکرد فردی و عملکرد کل سازمان اثر گذار است.(ابطحی و عابسی،۱۳۸۶)
توانمندی سازی از راه چالش های داخلی و خارجی سازمان به دست می آید.چالش های خارجی ،شامل افزایش شتاب تغییرات محیط رقابتی ،انتظارات جدید مشتریان و شرایط جدید بازار کار است و چالش های داخلی بیشتر بر حفظ و نگهداری نیروی انسانی موجود ،افزایش سطح انگیزش ،رشد و شکوفایی استعداد و مهارت های کارکنان تاکید دارد(سیگال ،۲۰۰۰)
توانمندی سازی شیوه ای است کخ برای ایجاد روحیه مشارکت درکارکنان از طریق فرایند دخالت و واگذاری مسئولیت به آنها ، این شیوه کارکنان را تشویق می کند که در مورد کار های خویش،خود تصمیم بگیرند و امکان کنترول بیشتر را بر کار داشته باشند.(ویچیو ،۱۹۹۶)
توانمندی سازی اصطللاحی است که به ترتیبات سازمانی گفته می شود که بر اساس آن خودمختاری،آزادی عمل ومسئولیت تصمیم گیری بیشتری به کارکنان واگذار می شود.به عبارت دیگر پربارسازی عمودی وسایر روش های مشابه برای افزایش آزادی عمل کارکنان توانمندی سازی نامیده می‌شود.(هاچیسکی و باچانان ۲۰۰۰).
توانمندسازی عبارت است از تقویت عقاید افراد و ایجاد اعتماد به نفس در آنها نسبت به خودشان و تلاش در جهت اثربخشی فعالیتهای سازمانی ( گردن، ۱۹۹۳).‌
در واقع توانمندسازی اصطلاحی وسیعتر ازخود کنترلی است ، توانمندسازی به مجموعه تکنیک‌های انگیزشی اطلاق می‌شود که بدنبال افزایش سطح مشارکت کارکنان به منظور بهبود عملکرد آنان است . ویژگی‌ اصلی توانمندسازی کارکنان همسو نمودن اهداف فردی و سازمانی است(ویچیو ،۲۰۰۰) .
۲-۳ مفاهیم توانمندسازی
توانمندسازی مفهومی است که به منظور بهبود روش استفاده سازمان از افراد خود بکار می‌رود . این ایده‌ای است که ریشه در نظریه‌ها و راهبردهای قدیمی‌تر سازمان داد . توانمندسازی بعنوان ایده‌های مرتبط با عملکرد و نوسازی سازمانی ؛ آشکارترین ریشه‌هایش را در تشریح نظریه Y داگلاس مک گریگور^[۱۶] دارد.
توانمند سازی ایده‌ای است که در تجاربی مانند رهبری دموکراتیک ،مدیریت مشارکتی ،دوایر کیفیت و درگیری کارکنان در کار تجلی یافته است.
نظریهy مک گریگور و سایر عقاید و تجربیات به منظور توانمند سازی کارکنان مفروضات مشترکی دارند که نمایان ترین آنها عبارتند از:
۱- سازمانهای تجری و صنعتی فقط بخشی از منابع فکری کارکنان را به کار می‌گیرند .
۲- کنترل،تنها با بهترین شیوه برای رسیدن به اهداف سازمانی نیست.افراد هنگامی موثرتر و کاراتر عمل می‌کنند که فرصت اعمال حداکثر نظارت در کارشان به آنها داده شود.
۳- شایستگی و صلاحیت مختص تعدادی افراد متخصص نیست .بلکه به طور وسیعی در همه سطوح یک سازمان پخش می‌شود.
۴- کارکنان نسبت به اموری که نفوذ داشته و از آنها تجاربی کسب کرده اند احساس مالکیت شخصی و مسئولیت بیشتری دارند.
از مدتها قبل توانمند سازی به عنوان یک ایده متداول شد و این اصطلاح بخشی از توسعه سازمانی و مدیریت گردید.مشارکت کارکنان ،راهبردی مورد تایید به منظور بهبود عملکرد و حتی بقاء سازمان بوده است.(ایران نژاد)
مادام که توانمند سازی صرفاً‌واگذاری قدرت از طرف بالا دست یا سهیم کردن پایین دست در قدرت تعریف شود،بهبود عملکرد از طریق آن تحقق نمی یابد .هنگامی که توانمند سازی محدود به تبادلات یک سویه از جانب افراد قدرتمند به طرف افراد فاقد قدرت باشد ،معنای آن تحریف می‌شود .چنین برداشتی از توانمند سازی ،این اشاره ضمنی را به همراه دارد که آنچه داده شده است،می تواند پس گرفته شود .قدرتی که بتوان آن را واگذار کرد و باز پس گرفت،افراد را در موقعیتی قرار می‌دهد که با اجازه دیگری عمل کنند.این ایده‌ی توانمند سازی یقیناً‌نمی تواند نیاز سازمان را به داشتن اعضایی که فعالانه در جست و جوی اجاد صلاحیت شخصی و همچنین یافتن روش های نوین به ابتکار خودشان جهت کاربدر شایستگی های جدید شان هستند برآورده سازد.(یاری،۱۳۸۵)
توانمند سازی،فرآنید تقسیم مقداری از قدرت نیست،بلکه فرآندی است که قدرت نسبی هر فرد به واسطه آن افزایش می یابد و قدرت جدیدی برای سازمان ایجاد می‌شود .توانمند سازی ،نفوذ مبتنی بر صلاحیت است که باید ایجاد شود.این قدرت ،بسیار فراتر از تصور قدرتی است که تقسیم یا تسهیم می‌شود ؛قدرتی نشأت گرفته از این اندیشه که قدرت می تواند و باید از راه ارتقای مداوم شایستگی و کاربرد آن ایجاد شود.(چمبرلاین، ۱۹۹۷)