از نگاه دیگر، پژوهشهای علمی بر اساس گردآوری داده ها به دو دسته تقسیم می گردند: پژوهش توصیفی (غیر آزمایشی) و پژوهش آزمایشی. پژوهش توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای پژوهش توصیفی می تواند صرفا برای شناخت شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری است. پژوهش توصیفی را به پنج دسته تقسیم می کنند: پژوهش پیمایشی ، پژوهش همبستگی ، اقدام پژوهی ، بررسی موردی و پژوهش پس رویدادی ( علی – مقایسه ای). برای بررسی توزیع ویژگیهای یک جامعه آماری روش پژوهش پیمایشی بکار می رود. (سرمد،۷۹ ص ۸۲) از این منظر پژوهش حاضر از نوع پژوهش توصیفی - پیمایشی است.

از دیگر منظر، روش شناسی، مطالعه منظم، منطقی و اصولی است که کاوش علمی را راهبری می‌کند. از این دیدگاه، روش‌شناسی به عنوان شاخه‌ای از منطق و یا حتی فلسفه است. دیدگاهی دیگر روش‌شناسی را شاخه‌ای از علم می‌داند. در مقابل، تالکوت پارسونز معتقد است که روش‌شناسی در اصل با روش‌های پژوهش تجربی نظیر آمارشناسی، مطالعه موردی، مصاحبه و غیره سروکار ندارد، بلکه ملاحظه زمینه‌های کلی برای اعتبار کار علمی است. روش‌شناسی نه دقیقاً یک رشته فلسفی و نه دقیقاً رشته‌ای علمی است. اندیشمندان مختلف براساس معیارهای گوناگون از قبیل هدف، زمان، ژرفایی، وسعت، کاربرد و میزان کنترل پژوهشگر تقسیم‌بندی‌هایی انجام داده و انواعی از پژوهش‌ها را در آثار خود ارائه داده‌اند (طبیبی و همکاران، (۱۳۸۸: ۱۱۵-۱۱۳).
نمودار۱-۳)طبقه بندی روش های پژوهش
کاربردی
بنیادی
توسعه‌ای
مقطعی
طولی
کمی
کیفی
ترکیبی
استقرایی
قیاسی
از نظر فرایند اجرای پژوهش
از نظر نتایج پژوهش
از نظر هدف پژوهش
از نظر منطق اجرای پژوهش
از نظر زمان انجام پژوهش
انواع پژوهش
توصیفی
تحلیلی
اکتشافی
پیش‌گویانه
مطالعه میدانی
در این پژوهش با در نظر گرفتن اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه‌های توزیع شده بین کارمندان، به
پاسخگویی به فرضیه ها پرداخته تا براساس این اطلاعات به ارزیابی عملکرد کارمندان پرداخته شود.
۳-۳) جامعه و نمونه­آماری
جامعه­ آماری عبارت است از افراد یا واحد­هایی که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهش، جامعه­ مورد بررسی، یک جامعه­ آماری است که پژوهش­گر مایل است درباره صفت (صفت­ها) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد (سرمد و همکاران ، ۱۳۸۳).
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی مستقر در ساختمان مرکزی واقع در تهران می‌باشد. هدف پژوهشگر شناسایی جامعه و تعیین پارامترهای مربوط به آن است. برای این کار یا باید به کلیه­ افراد جامعه مراجعه کند و صفت و ویژگی مورد نظر پژوهش خود را در آن­ها جویا شود، یا باید تعدادی از افراد جامعه را مورد مطالعه قرار دهد و از طریق جمع کوچک­تری و روش معینی، پی به صفات و ویژ­گی­های جامعه ببرد. بدیهی است اگر جامعه­ مورد نظر کوچک و حجم و تعداد افراد آن کم باشد، می ­تواند آن را به طور کامل مطالعه نماید. ولی اگر جامعه بزرگ باشد و امکانات و مقدورات وی اجازه ندهد، ناچار است از بین افراد جامعه تعداد مشخصی را به عنوان نمونه برگزیند و با مطالعه این جمع محدود، ویژگی­ها و صفات جامعه را مطالعه کرده، شاخص ­ها و اندازه­ های آماری آن را محاسبه کند.
بنابراین از آن­جا که جوامع آماری معمولاً از حجم و وسعت جغرافیایی زیادی برخوردارند و پژوهشگران نمی ­توانند به تمام آن­ها مراجعه کنند، بنابراین ناگزیرند به انتخاب جمعی از آن­ها به عنوان نمونه و تعمیم نتایج آن به جامعه مورد مطالعه اکتفا کنند
به طور کلی در پژوهش­های علوم انسانی متداول­ترین روش­های نمونه گیری به شرح ذیل است:
الف) نمونه گیری تصادفی ساده
ب) نمونه گیری تصادفی نظام مند
ج) نمونه گیری طبقه ­بندی­شده
د) نمونه گیری خوشه­ای
ه) نمونه گیری چندمرحله­ای
از آنجائی که جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی در تهران بوده و بر اساس آخرین آمار، تعداد آنها ۳۰۰۰ نفر و محدود و معین می باشد، جهت تعیین حداقل حجم نمونه لازم، از فرمول کوکران استفاده می شود:

بنابراین، حداقل حجم نمونه لازم ۳۴۰ نفر می‏باشد که این تعداد مبنای تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. شایان ذکر است روش نمونه گیری در پژوهش حاضر روش نمونه گیری تصادفی ساده است.
۴-۳) روش و ابزار گردآوری داده‌ها
در فرایند پژوهش، یکی از مهمترین بخش‌ها را گردآوری داده‌ها و شیوه‌های آن تشکیل می‌دهد. قدر مسلم، ابزار گوناگونی برای گردآوری داده‌ها وجود دارد و هر پژوهشگر بنا به نوع پژوهش و ضرورت، یکی از روش‌های کلی گردآوری داده‌ها شامل: مرور بر پژوهش‌ها، پرسشنامه‌ها، مصاحبه‌ها و یا مشاهدات را انتخاب می‌کند (طبیبی و همکاران،۱۳۸۸، ۲۰۳).
پرسشنامه یکی از رایج‌ترین ابزارهای پژوهش و روش مستقیم برای کسب داده‎‌های پژوهش است. برای گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری، تدوین ادبیات پژوهش و شناسایی مؤلفه‌ها از روش مطالعه کتابخانه‌ای و مصاحبه با اساتید و صاحبنظران استفاده شده است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های مطالعات کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی استفاده خواهد شد. لذا با توجه به گردآوری داده‏ها دو نوع ابزار بررسی اسناد و مدارک و پرسشنامه نیز به شرح زیرخواهیم داشت:
در بررسی اسناد و مدارک، جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات پژوهش موضوع، از منابع، مقالات و کتابهای مورد نیاز استفاده خواهد گردید.
پرسشنامه: از پرسشنامه نیز به منظور توصیف دیدگاه پاسخ دهندگان بهره گرفته خواهد شد. پرسشنامه مذکور شامل سه بخش می باشد. بخش اول پرسشنامه شامل توضیح مختصری از پرسشنامه و نحوه تکمیل آن جهت ایجاد وضوح بیشتر پاسخ دهندگان می باشد. بخش دوم پرسشنامه شامل اطلاعات شخصی که دارای سوالات جمعیت شناختی نظیر سن، سطح تحصیلات، جنسیت، وضعیت تأهل و … پاسخ دهندگان می باشد. بخش سوم شامل سوالات مرتبط با بررسی نظام ارزیابی عملکرد می باشد. جهت سنجش پایایی پرسشنامه موجود از روش آلفای کرونباخ استفاده خواهد شد و همچنین جهت سنجش روایی پرسشنامه موجود از روش تایید اساتید محترم راهنما و مشاور و خبرگان استفاده می شود. همچنین پرسشنامه مورد استفاده دارای مقیاس لیکرت می باشد، بدین صورت که برای هر سوال از ۵ گزینه استفاده شده است.
۵-۳) روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون‎‌های مورد استفاده
تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از پژوهش حاضر شامل دو بخش به شرح زیر می باشد:
الف. آمار توصیفی
به منظور توصیف یافته‏ها، از جداول فراوانی استفاده خواهد شد. ضمن این که به منظور توصیف بهتر داده‏ها از شاخص‏های مرکزی و همچنین شاخص‏های پراکندگی بهره گرفته خواهد شد.
ب: آمار استنباطی
برای انجام آماره استنباطی از آزمون Tتست تک نمونه ای و به دست آوردن جداول مربوطه، از نرم‌افزارSPSS و EXCEL که قابلیت های زیادی در زمینه انجام آزمونهای آماری دارند، استفاده شده است.

۲-جلوگیری از پیدایش و تشدید انگیزه مجرمانه:
بسیاری از راهبردها و شیوه های پیشگیری با هدف ناتوان سازی مجرمان و برخی از آن ها منحصراً با هدف منصرف نمودن مجرمان و جلوگیری از پیدایش و تشدید انگیزه ها و وسوسه های مجرمانه به کار گرفته می شوند بالا بردن خطر شناسایی ودستگیری بزه کار کاهش جاذبه ای وسوسه انگیز و تحریک کننده محیطی، نصب دوربین های مخفی و چشم های الکترونیکی، حفظ حجاب و پرهیز از آرایش توسط زنان در بیرون از خانه و امثال آن ها از جمله مواردی است که با هدف جلوگیری از پیدایش و تشدید انگیزه مجرمان و منصرف نمودن مجرمانه بالقوه از ارتکاب جرم صورت می گیرد.
نظریه ها بخش عمده ای محاسبه بزهکار بر اساس سن، شغل و هویت اجتماعی بزه دیده شکل
می گیرد (نجفی ایرند آبادی ۱۳۸۷ ، ۲۰۷۰).
کلارک به همراه کرنبش نظریه گزینش عقلانی را بیان کردند این رویکرد می پندارد که بزه کاران احتمالی تصمیم گیرندگان عاقلی هستند که به دنبال تامین منافع اقتصادی خویش پس از ارزیابی میزان خطر و منافع حاصله از طریق ارتکاب بزه هستند. بدین سان، مجرمان احتمالی افرادی عاقل،حسابگر و منطقی اند که با حسابگری مرتکب بزه کاری می شوند. این رهیافت از دیدگاه های اندیشمندان پیشین علوم جنایی مانند بکاریا،بنتام و پیکر الهام می گیرد بکاریا بر این باور بود که انسان ها با اثر پذیری از خواسته ها و منافع خویش از خود رفتاری را بروزمی دهند. بنتام نیز بر این باور بود که همه ی افراد به طور خودآگاه بر اساس حسابگری و بر آورد لذت و رنج ناشی از رفتار، انجام کردار یا بیان گفتاری را بر می گزینند. بنابراین، در زمینه ی بزه کاری نیز همین امر حاکم است، بدین معنا که ، بزه کار با بررسی نتیجه ی کردار و رفتار خویش در صورت سودآور بودن، مرتکب رفتار بزه کارانهمی شود پس از این دو، بیکر در سال ۱۹۶۸ میلادی با نگارش مقاله ای با عنوان بزه و کیفر، بزه کاری را رفتاری اقتصادی معرفی کرد. وی بر این باوربود که بزه کار انسانی است عادی و حسابگر که به دنبال یک سلسله معاملات مصمم به ارتکاب و یا عدم ارتکاب جرم می گردد. در این معادله فعالیت ها ی بزه کارانه به دیگر فعالیت های مشروع اجتماعی مانند تجارب تشبیه می گردد. تجارتی که سود آن همان فایده ای است که از وقوع جرم به دست می آید و زبان آن همان فایده ای است که در امکان کشف جرم، خطر دستگیری مجرمان و مجازات آن نهفته است. بدین ترتیب، بر اساس این رویکرد، میزان بزهکاری تابعی از احتمال دستگیری ، نوع و میزان کیفر است(نیازپور به نقل از نجفی ایرند آبادی، ۱۳۸۷: ۱۸۶ - ۱۸۵).

کلارک به همراه کرنیش خالق نظریه انتخاب عقلانی بزهکار در جرم شناسی هستند که بارهیافت اقتصادی به رفتار جنایی کاملاً منطبق می باشد. این رویکرد می پندارد که مجرمین بالقوه تصمیم گیرندگان عاقلی هستند که به دنبال امین منافع اقتصادی خود، پس از ارزیابی میزان خطر و منافع حاصله از طریق ارتکاب جرم می باشند.
۲-۷-۲-۴-اصول کلی پیشگیری وضعی:
پیشگیری وضعی یا موقعیت مدار بر ۲ محور مبتنی است:
۱-دخالت کردن از وضعیت های پیش از بزهکاری:
وضعیت های پیش از بزهکاری اوضاع و احوالی هستند که در شرایط عادی و معمولی جرم در آن رخ می دهد.کین بزرگ وضعیت های پیش از بزهکاری را به سه گونه تقسیم کرده است.
الف-وضعیت های ویژه یا موقعیت های خطرناک:
در این موقعیت ها نیازی برای جستجوی موفقیت و مناسبت به منظور ارتکاب بزه نیست. این مناسبت ممکن است از اوضاع و یا از روابط بین افراد(موقعیت مناسب برای زنا یا جرائم پدر کشی) ناشی شود (نجفی ابرند آبادی و هاشم بیگی ۱۳۷۷ ،۲۶۹ ).
ب-وضعیت های غیر ویژه:
موقعیت هایی هستند که رد آنها باید فرصت مناسب برای وقوع جرم را پیدا کرد تا بر اساس آن به منظور ارتکاب بزه، برنامه ریزی لازم انجام پذیرد. از این رو طرح نقشه شناسایی مکان وقوع بزه ، فراهم کردن ابزار برای ارتکاب جرم و گزینش همکاران-شرکا و معاونان- در این موقعیت مطرح است.
ج-وضعیت های بینابین:
چنین موقعیت هایی در اثر فشار یک رخداد یا یک دخالت عملی پدید می آیند. برای نمونه بیکار شدن فرد به دلیل اخراج از کار از پدید آمدن موقعیت های مختلط یا وضعیت های بینابین سخن به میان
می آید. پیش گیری موقعیت مدار در تلاش است با بهره گرفتن از تدابیر وضعیت محور- که جنبه غیر کیفری دارند –وضعیت های پیش از بزهکاری را تغییر دهد. این تدابیر بر موقعیت های مناسب برای ارتکاب جرم اثر میگذارند تا این طریق فرصت های مساعد بزهکاری کاهش یابد و فرایند تصمیم گیری بزهکار با تردید مواجه شود بدین سان، پیشگیری مزبور با به کارگیری اقدامات تا مساعد کننده موقعیت های پیش از بزهکاری، ایجاد اختلال در فرایند گذر از اندیشه به فعل مجرمانه را مد نظر قرار می دهند. پس باید بزهکار احتمالی را در شرایطی قرار داد که بزهکاری را فعالیتی زیان آور و بدون سود تلقی کند(نیاز پور،۱۳۸۴).
۲-مصون سازان آماج جرم از خطر بزه دیدگی:
آماج همان هدف جرم است . این واژه موضوع بزه و وسیله یا ابزار دسترسی به آن مشخص می کند. بدین سان جسم انسان و یا اموال افراد آماج ، موضوع بزه تلقی می شوند. برای نمونه، گاهی که فردی معتاد می شود، جسم انسان آماج بزه واقع شده است. یا وقتی که افرادی را توسل به وسایل متقلبانه، مال دیگری را به دست می آورد. آماج رفتار مجرمانه مال دیگری است. آماج(موضوع بزه) به دو دسته مادی و غیر مادی تقسیم می شود. آماج مادی جسم انسان و اموال افراد و آماج غیر مادی(فکری یا معنوی) ، حیثیت افراد، کرامت بشری، خلوت زندگی خصوصاً اشخاص، آفرینش های فکری، آگاهی ها و داشته های افراد و غیره را در بر می گیرد. آماج- وسیله، وسیله هایی هستند که با گذر آنها می توان به موضوع جرم دست یافت بدین ترتیب تولید و قاچاق مواد مخدر آماج-وسیله محسوب می شود.
زیرا تولید و قاچاق آن سبب می شود تا معتادین به راحتی به آن دسترسی پیدا کند(گسن۱۳۷۶ ،۶۱۷)بنابراین آماج ، هدفی است که مرتکب برای رسیدن به آن ارتکاب بزه می پردازد. پیشگیری موقعیت مدار در صدد است با ایمن سازی آماج جرم، از وقوع بزه و بزه دیده شدن هدف جرم جلوگیری کند. زیرا همه ی افراد و همه ی اموال بزه ددیه اجتمالی هستند؛ یعنی استعداد بزه دیده واقع شدن را دارند و برای ممانعت از تبدیل شدن آنها به بزه دیده واقعی، شناسایی و حمایت از آنها ضروری است(همان، ۶۱۷).
۲-۸-تقسیم بندی نوع دیگر پیشگیری جرم:
۲-۸-۱-پیشگیری از منظر زمان اجرا
پیشگیری از نظر مدت زمان اجرای آن به دو نوع پیشگیری کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می شود.
۲-۸-۱-۱-پیشگیری کوتاه مدت
پیشگیری کوتاه مدت به مجموعه راهکارهایی گفته می شود که در مدت زمان کمتری ایجاد می شود. نظیر تجهیزات پلیس و نیروی انتظامی فراهم نمودن روشنایی بیشتر خیایان ها، کوچه ها و اماکن عمومی،تدوین قوانین جزایی متناسب و بازدارنده ایجاد موسسات ممدکاری، فراهم نمودن فضاهای مناسب برای گذراندن اوقات فراغت حمایت از کودکانی که مورد اذیت و آزار و بدرفتاری خانواده قرار می گیرند. انهدام یا بستن و اماکن جرم زا ممانعت از پخش برنامه های خشونت زا در تلویزیون و… تا فرصت های وقوع انحراف یا جرم را کاهش دهد.
هدف از برنامه های کوتاه مدت، اقدامات پیشگیرانه سریع و ضربتی در جهت کنترل و مهار جرایم است تا بستر و زمینه های برنامه ریزی فراهم گردد(بیات،۱۳۸۷ ،۲۷).
۲-۸-۱-۲-پیشگیری بلند مدت:
پیشگیری بلند مدت به سازو کارهایی اطلاق می شود که در یک فرایند زمانی مدت دارد صورت گیرد تا در آینده فرصت های وقوع جرم را کاهش دهد از قبیل فراهم نمودن بسترهای مناسب برای دسترسی افراد به موقعیت های مناسب و کافی آموزش و پرورش، تدوین و اجرای سیاست های کلی جهت ایجاد اشتغال برای اعضای جامعه،تشکیل کلاس های آموزشی خانواده برای بالابردن مهارت های زندگی، تقویت نقش پیشگیرانه مدارس از طریق ارتقاء محتوا و کیفیت برنامه های آموزشی و تربیتی، تلاش برای کاهش شکاف اقتصادی در بین اقشار مختلف جامعه و دستیابی به عدالت اجتماعی این نوع پیشگیری ، سرمایه گذاری در راه های است که هدف آن جلوگیری از ایجاد مسائل و مشکلات است. از جمله رویکردهای پیشگیرانه بلند مدت، پیشگیری جرم از طریق توسعه ی اجتماعی می باشد استفاده از این نوع تقسیم بندی پیشگیرانه(برنامه ریزی کوتاه مدت و بلند مدت) در اماکن نظامی و انتظامی روش مناسبی می تواند باشد. اکثر کلانتری ها و پاسگاههای انتظامی از نظر زمانی در مقطع کوتاه مدت و بلند مدت برنامه ریزی می کند. کلانتری ها و پاسگاه های انتظامی برای پیشگیری از جرایم گوناگون از قبیل سرقت،مزاحمت خیابانی،شرارت،کلاهبرداری و… لازم است(با توجه به امکانات و شرایط موجود) از برنامه ریزی های بلند مدت بهره برداری نمایند(همان،۲۸).
۲-۸-۲-پیشگری کیفری و غیر کیفری:
۲-۸-۲-۱- پیشگیری کیفری:
اولین واکنش که جوامع بشری در برخورد با پدیده یا بزهکاری بدان دست زدند مبارزه سرکوبگرانه بود که مدتها به عنوان تنها روش مبارزه علیه جرم تلقی می شد. توسل به کیفر و مجازات های صعب و سخت از مشخصات دیرینه سیاست کیفری جوامع برای ایجاد رعب و وحشت در افراد متسعد بزهکاری و جلوگیری ازارتکاب جرم می باشد.
در تعریف پیشگیری کیفری می توان گفت«پیشگیری کیفری عبارت از مجموعه تدابیر و اقداماتی است که هدف از اعمال آن کاهش جرم و بزه ترس و ارعاب در مجرمان برای عدم تکرار جرم های بعدی، جلوگیری از مجرم شدن مجرمان بالقوه ، تادیب جامعه علی الخصوص مجرمان با هدف افزایش نظم و امنیت عمومی و فردی ، کاهش انگیزه ها و فرصت های مجرمانه در افراد جامعه، دفاع از حقوق قربانیان جرم، در چارچوب قانون می باشد» (همان،۱۳۸۷ ،۳۰) پیشگیری کیفری به دو شاخه عام و خاص تقسیم می گردد(گل محمدی ۱۳۸۵ ،۲۶).
الف)پیشگیری قضائی:
مطابق بند «ب» ماده یک لایحه «پیشگیری قضایی عبارت است از تدابیر و اقدام های دستگاه قضایی در خصوص اصلاح مجرمان و استفاده مناسب از قرار های تامین و ضمانت اجراها و جلب اعتماد عمومی نسبت به نهادهای عدالت کیفری»(شیری،۱۳۸۶ ،۱۹).
ب)پیشگیری انتظامی:
در بند «ج» ماده یک لایحه در تعریف پیشگیری انتظامی آمده است «پیشگیری انتظامی عبارت است از تدابیر و اقدام های نیروی انتظامی و سایر دستگاه هایی که به حکم قانون در این زمینه موظف هستند با هدف حمایت از شهروندان آسیب پذیر در برابر خطر وقوع جرم، افزایش آگاهی های عمومی و رائه خدمات مشاوره ای پیشگیرانه ، نظارت و مراقبت بر اماکن عمومی و مناطق جرم زا و افزایش هزینه های ارتکاب جرم(شیری،۱۳۸۶ ،۲۲).
در پیشگیری انتظمی و نیز در سطح ملی و عمومی (اجتماعی) انتظار است که پلیس و نیروهای حافظ امنیت به جای مبارزه با معلول با انجام تحقیقات علمی برای ریشه یابی علت ها تلاش نمایند. در این زمینه پلیس در انجام چنین وظیفه مهمی نیازمند ابزار کار است که یکی از این ابزار ، داشتن اختیارات قانونی و سازمانی منسجم می باشد که لازم است اقدامات بنیادی اصلاح سازمانی و طراحی جدید در راستای روش های پیشگیرانه از جرم صورت پذیرد (گل محمدی ۱۳۸۴ ،۲۱).
ج)پیشگیری غیر کیفری:
بررسی پدیده بزهکاری و مطالعه بزهکاران، وجود رابطه را بین جرم و بزه ارتکابی و علل و عوامل موثر بدان را به اثبات می رساند. جرم شناسان می گویند: هر نوع وضعیت و موقعیت جسمانی و روانی و اجتماعی و … که می تواند در پیدایش و یا افزایش جرم نقش داشته باشد، عاملی جرم زا است. هر چند این تاثیر مطلق نمی باشد و در تمامی موارد قطعیت نام ندارد. (بیات به نقل از کی نیا ۱۳۷۶ ،۶۲) پیشگیری کیفری(رسمی و دولتی) اثرات محدود تری در پیشگیری از جرائم داشته است. لذا جرم شناسان و صاحبنظران برای پیشگیری از جرم ها فعالیت خود را بر منافع غیر رسمی و غیر کیفری متمرکز نمودند.(گل محمدی،۱۳۸۵ ،۲۸) روزنبام در کتاب پیشگیری از جرم خود می گوید: سخت گیریها و بکارگیری طبقه بندی کیفری شدید جرم ها باعث افزایش زندانیان در زندان و بازداشتگاهها گردیده است. همچنانکه هزینه های سیستم قضایی چندین میلیون دلار افزایش یافته و زندانها مکانی برای جمع کردن جوانان رنگین پوست شده است تردید کمی باقی مانده است که تفکر فعلی ما برای کنترل جرم هم پر هزینه و هم غیر منصفانه است از اوایل سال ۱۹۸۰ –متخصصین ودانشمندان زیادی بر روی این شیوه مطالعه و به طرز تفکر جدیدی در مورد کنترل جرم رسیده اند که سیستم قضایی به تنهایی نمی تواند مشکلات جرم و مواد مخدر را حل نماید(روزنبام،۱۳۸۴، ۵-۴).
بر اساس چنین عقایدی پیشگیری غیر کیفری تحت عنوان پیشگیریهای جدید پایه ریزی گردید البته ظهور چنین عقایدی به این سادگی نبوده است و اندیشمندان بزرگ مکاتبی مثل فایده اجتماعی ، عدالت مطلق، کلاسیک ، تحققی،دفاع اجتماعی نوین،نئوکلاسیک نوین،دیده شناسی و… در شکل گیری این روند سهم بسزایی داشته اند . پیشگیری غیر کیفری هم به دو شاخه اجتماعی و وضعی تقسیم می شود(گل محمدی،۱۳۸۵ ،۲۸).
۲-۹-تاریخچه پیشگیری از جرم در جهان:
افلاطون فیلسوف نامی یونان یکی از نخستین کسانی است که درباره مفهوم پیشگیری از جرم سخن گفته است. وی معتقد بود که از مجازات نباید به منظور انتقام گرفتن از گذشته استفاده شود، بلکه باید آتیه را از آن طریق مهیا ساخت.او اعتقاد داشت که اگر فردی دست به ارتکاب جرم زد قانون باید به وی بیاموزد که چگونه اقدام به تکرار آن جرم نکند. بعد از قرون وسطی و با تجدید حیات فرهنگی و اجتماعی در اروپا در جرم شناسی نیز تحولاتی بسیار مهم و با ارزش به وقوع پیوست. بکاریا دانشمند ایتالیایی قرن ۱۸ در کتاب معروف خود «جرم و مجازات» از زمره اولین پایه گذاران علم جرم شناسی است که تحقیقات با ارزشی در این زمینه دارد. او در اثر خود ضمن انتقاد از مجازاتهای سنگین اروپا پیشنهاد تغییر آنها را می نماید.
وی در سال ۱۷۶۴ اندیشه پیگیری خاص از جرم را که مستقل از حقوق جزاست،مطرح نمود. جرم شناسی دوران علمی خود را با انتشار کتاب لمبرزو تحت عنوان «انسان بزهکار» در سال ۱۸۷۶ آغاز نمود. انریکوفری در سال ۱۸۸۱ معادل هایی را برای مجازات ها، یعنی جانشین ها یا جایگزین های کیفری که برنامه گسترده سیاست اجتماعی در مبارزه علیه جرم را تشکیل می داد، توصیف کرد(وهایی ۱۳۸۲ ،۱۴۶-۱۴۵).
اولین کنگره بین المللی سازمان ملل، در پیشگیری از وقوع جرایم در سال ۱۹۵۰ تشکیل شد، در واقع در قلمرو بین المللی، سازمان ملل متحد جایگاه خاصی برای تحقیقات جرم شناسی و علی الخصوص پیشگیری از جرم قائل شده است که اهم اقدام های سازمان ملل را می توان به این شرح خلاصه کرد: برگزاری کنفرانس های منطقه ای و بین المللی،تعیین و تدوین اصول راهبرد و رهنمودها در قلمرو عدالت کیفری و پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان برای کشورهای عضو، نشر دست کم یک مجله تخصصی به نام نشریه بین المللی سیاست جنایی، در نهایت هدف هماهنگ سازی خط مشی های کنترل جرم و پیشگیری از آن در کشورهای عضو دنبال می نماید. تاسیس مراجع مرکزی برای انجام تحقیقات جرم شناسی از قبیل کمیسیون پیشگیری از جرم و عدالت کیفری و نیز برگزاری کنگره های ۵ ساله پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان و دیگر فعالیت های سازمان ملل متحد که در پیشگیری از جرم در سطح بین المللی کمک شایان نموده است در سطح منطقه ای و قاره ای می توان به عنوان نمونه به کمیته اروپایی مسائل جنایی شورای اروپا اشاره کرد. این شورا که در سال ۱۹۴۹ ایجاد شد و اکنون حدود چهل عضو دارد . فعالیت های گسترده ای را در زمینه پیشگیری از جرم در اروپا معمول داشته است. گسترش این علم(جرم شناسی) در بعد علمی آن در کشورهای انگلوساکسون برهمه دست اندرکاران علوم جنایی روشن است . به عنوان نمونه «کاندار» به گشایش موسسه ای به نام مرکز بین المللی جرم شناسی در اون زوئن ۱۹۶۹ دست زده است که در زمینه های جرم شناسی و دفاع اجتماعی و پیشگیری از جرم فعالیت پژوهشی و آموزشی دارد. در کشورهایی چون فرانسه، دولت در سال ۱۹۶۷ و ۱۹۸۲ به تشکیل کمیته های مطبوعاتی در سطحملی و کمیسیون های تحقیقاتی در سطح چند شهر مبادرت نمود که موضوع کار مبارزه علیه خشونت و پیشگیری از جرم بود(نجفی ایرند آبادی،۱۳۷۶ ،۱۱۹ -۱۱۶).
۲-۹-۱-تاریخچه پیشگیری از جرم در ایران:
در سطح ایران آموزش و پژوهش در زمینه جرم شناسی و پیشگیری از جرم ابتدا در موسسات دانشگاهی عملی و سپس در مراجع اجرایی قضایی آن هم تا کنون در حد تصویب مقررات وآیین نامه ها مورد توجه قرار گرفته است.
الف)اقدامات صورت گرفته در زمینه پیشگیری در موسسات دانشگاهی علمی در قبل از انقلاب:

۱ – با ورهای ما
۲ – اینکه تا چه حد به توانایی خود در انجام کارها اطمینان داریم . ( کریم زاده ۸۸)
نشانه های اعتماد به نفس در افراد
الا بذکرا.. تطمئن القلوب ….«دل به یاد خدا آرام می گیرد».(سوره رعد آیه ۲۸)
کسانی که دارای اعتماد به نفس هستند :
- بادیگران تفاهم دارند واز مصاحبت با افراد آگاه لذت می برند.
- نسبت به عملکردشان خوش بین و راضی می باشند و حداکثر استفاده ازتوایهای خودشان را به عمل می آورند.
- به شخصیت خودشان پایبند هستند و خود را باور دارند.
- به پیروزی آینده ی تصمیمشان مطمئن هستند.
- درتصمیم گیری های فردی و اجتماعی دارای ثبات رأی و اطمینان خاطرمی باشند .
- راز دارهستند .
- ازمسخره کردن دیگران دوری می کنند و به دیگران در حد توان کمک می نمایند .
- اهداف خود را د رزندگی به درستی می دانند و خود را سزاواربه حقیقت پیوستن رویاهایشان می دانند.
- به خود احترام می گذارند و متقابلا ً به دیگران نیز احترام می گذارند و روابط خود را با دیگران ارتقا می بخشند و آرامش روحی خود را حفظ می کنند.
- با ترس خود رو به رو می شوند و با رویارویی با ترس خود ، اعتماد به نفس بیشتری به دست می آورند .
- دارای احساس خود باوری و اعتماد به نفس و اعتماد به اراده و خواست خود هستند.
- دارای سجایا و مشخصات روحی خاص می باشند و اسیر خود نمی باشند و اسیر احساسات نیستند و روی اصول دوستی رفتارمی کنند.
- از جنب وجوش وفعالیت زیاد لذت می برند ودر رسیدن به نتیجه شیرینی احساس می کنند.
- افرادی آرام مطمئن وسنگین وبا ثباتی هستند.
- از خطا واشتباه خود درس می گیرند وازتکرارآنها جلو گیری می کنند وخود را محدود نمی کنند.
- خود آگاهی دارند وتلاش می کنند برای شناخت وپرورش استعدادهای نهانی خود.

- احساس کنترل برزندگی خود وپشتکارواراده در رسیدن به نیازها واهداف خود دارند.
- شکست ناپذیری واستقامت وپایداری در مشکلات وحوادث زندگی .(بیابانگرد،۱۳۷۲).
اعتماد به نفس یکی از عوامل اساسی موفقیت انسان در زندگی است. کسی که اعتماد به نفس دارد خود را به درستی می شناسد وازتواناییها ومحدودیت های خود آگاه است .وخود را همانگونه که هست ،می پذیرد نسبت به خویش نگرش مثبت دارد.وبا شناخت وپذیرش خود برای تقویت توانمندی ها وکاهش محدودیت های خویش تلاش می کند.
به خود متکی است ودر انجام کارها از تجربیات دیگران استقلال عمل دارد. همچنین روحیه شاد وامیدوار دارد ودر برابر مشکلات پایداری بیشتری نشان می دهد. (کریم زاده،۸۸).
روش های تقویت اعتماد به نفس در کودکان
عوامل متعددی درپرورش وتقویت حس اعتماد به نفس در کودکان ونوجوانان به ویژه آنهایی که دچار کمرویی ویا ناتوانایی های ذهنی هستند .باتوجه به ویژگی های جسمانی وقابلیتهای ذهنی وتوانمندی های عمومی آنها دخیل می باشد. خانواده ها ومربیان مدارس ومراکز آموزشی می بایست اطمینان حاصل کنند که همه ی کودکانی که با ایشان محشور هستند.در اتخاذ تصمیمات وانجام فعالیت های مختلف ازاعتماد به نفس کافی برخوردارمی باشند.
باید تلاش نمود تا احساس کارا بودن ،مفید واقع شدن ،وبالطبع خودارزشمندی وقابل احترام بودن را در آنها واقعاً تقویت گردد.
باید توجه داشت که رفتارهایی از قبیل بی توجهی ،تحقیر، تهدید، وایجاد موانع ومحدودیتها ی بی جهت برای فعالیتهای کودکی که ازاعتماد به نفس کافی برخوردارنیست. واز آفتهای رشد این ویژگی دراومحسوب می شوند . طبیعی است ازکودکی که فاقد اعتماد به نفس کافی باشد، نمی توان پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در امر تحصیل ، فعالیتهای شغلی وحرفه ای ومهارتهای ارتباطی انتظار داشت.
کودکی که احساس کارایی ،ارزشمندی واعتماد به نفس نداشته باشد ،چگونه می تواند با انگیزه ای قوی وتصمیم واراده ای استوارکه احساس پیشرفت در هر کاری است در امرتحصیل وکسب مهارت لازم موفق شود.(افروز۸۷).
ازآنجا که رفتارهای ما ازکودکی شکل می گیرد.برای پرورش اعتماد به نفس نیز بهتراست ازکودکی آغازکنیم .
با استفاده ازشیوه های زیر می توان اعتماد به نفس کودکان را پرورش داد.
۱- سعی نمائید همیشه توانمندیهای کودک خود را مدنظرقراردهید نه ضعف وناتوانی اورا.
لازم است همواره با دید وبازخورد مثبت وسازنده به کودک نگریست،فرزند هبه الهی است وباید با دیده ی منت به اونگریست. تقدیر الهی درخلقت وجود انسان همیشه دراحسن تقویم است،به عبارت دیگر آنچه خداوند هبه می کند درراستای بهترین صورتها بوده است،لذا باید نقاط قوت وتوانمندی های اورا مد نظر قرار داده ،برای شکوفایی استعدادهای بالقوه اش تلاش نمود.
۲- برای کودکان تجارب خوشایندی ازفعالیت ها ی مستقل وآزاد فراهم نمائید.
به کودک فرصت دهید تا فعالیت های مستقل ،بازی کردن ،احساس مسئولیت ومراقبت ازخویشتن را بیابد. برای این کارایجاد انگیزه های لازم برای تحرک وفعالیت های داوطلبانه بسیار حائز اهمییت است.
۳- تجارب موفقیت آمیز کودک را افزایش دهید .
یکی از مهمترین عوامل ایجاد وتقویت حس اعتماد به نفس در کودکان به ویژه کودکان کمرو ویا نا موفق،فراوانی موفقیت ها ی آنها درانجام فعالیت های مختلف است. حس کارایی وارزشمندی وبالطبع اعتماد به نفس دراوتقویت می شود. تجارب موفق کودک، انگیزه،جرأت،تلاش،پشتکارو اعتمابه نفس آنها را تقویت می کند،پس محیط زندگی کودک درخانه ومدرسه را زمینه ای برای تلاش وموفقیت او سازیم.
۴- تحمل کودک ونوجوان رابرای مواجه شدن با ناکامی ها افزایش دهید.
تجارب ناشی ازناکامیهای وسرخوردگیها به کودک ونوجوان می آموزد که دیدی واقع بینانه نسبت به توانایی های خود وفعالیتها وامورمختلف زندگی داشته یاشد. برخورداری کودک ونوجوان ازنگرش واقع بینانه نسبت به توانمندی خود به مسائل ومشکلات که با آن مواجه می شود، موجب تقویت کارایی وارزشمندی شخص واعتماد به نفس او خواهد شد.
۵- رفتار مصمم ومطمئن ودر عین حال مطلوب کودک را تقویت نمائید.
ترغیب وتقویت رفتار کلامی وغیر کلامی مطمئن کودک که دچارکمرویی یا ضعف شخصیت است. اعتماد به نفس اورا بیشتر خواهد کرد.
۶- مهارت اجتماعی کودک فاقد اعتماد به نفس لازم، را تقویت نما ئید.
توان برقراری وحفظ ارتباط مثبت با دیگران موجب افزایش احساس ارزشمندی واجتماعی واعتماد به نفس کودکان می شود.
۷- آشنایی کودکان ونوجوانان با الگوهای رفتاری مطلوب
وجود الگوهای رفتاری درانسان،حرکت وتعالی وجود ایجاد نموده وموجب شکوفا شدن ابعاد مختلف شخصیت می شود وموجب تقویت حس اعتماد به نفس می شود.(همان منبع).
۸-ارائه الگوهای مناسب به کودکان:
کودکان بیش از گفتاراز رفتارما تأثیر می پذیرند. بنا براین باید سعی کنیم ،ابتدا اعتماد به نفس رادر خود تقویت کنیم تا الگوی شایسته ای برای فرزندانمان باشیم.
۹- محبت وتوجه کافی به کودک :
یکی ازنیازهای اساسی کودک محبت است. اگر به اندازه ی کافی به فرزندان خود محبت کنیم ،آنها خودودیگران رادوست خواهند شد ودرنتیجه نسبت به خویش نگرش مثبت پیدا کرده وبا دیگران سازگاری بیشتر وبهتری خواهند داشت.
۱۰-احترام به کودک:
تحقیر کودکان به هر شکل سبب می شود که آنها درخود احساس بی ارزشی کنند. نامیدن کودکان با اسامی والقاب تحقیرآمیزومسخره کردن آنها موجب می شود که آنها نیز نسبت به خود نگرش منفی داشته باشند واحساس بی کفایتی کنند.

۲-۵-۱- حداکثر اکسیژن مصرفی (Vo₂max)
حداکثر ظرفیت مصرف اکسیژن هنگام ورزش بیشینه، حداکثر اکسیژن مصرفی نامیده می­ شود. واژه ­هایی مانند ظرفیت هوازی، توان هوازی، حداکثر اکسیژن مصرفی جذب شده و ظرفیت استقامت قلبی- تنفسی نیز به همین مفهوم به کار رفته است(۹۸). عموما چنین فرض می­ شود که، حداکثر اکسیژن مصرفی نماینده­ی ظرفیت فرد در دوباره سازی هوازی ATP است(۵۳). میزان حداکثر اکسیژن مصرفی بستگی به عملکرد ۳ دستگاه مهم بدن داردکه عبارتند از: ۱- دستگاه تنفسی که اکسیژن را از هوا به داخل ریه­ها و از آن­جا به خون انتقال می­دهد. ۲- دستگاه قلبی- عوقی که خون را به حرکت در می ­آورد و در قسمت­ های مختلف بدن توزیع می­ کند. ۳- دستگاه عضلانی که اکسیژن را برای تهیه­ انرژی از کربوهیدرات و چربی، مصرف می­ کند(۹۹). این عامل فیزیولوژیک تا حد زیادی به حداکثر برون­ده قلبی وابسته است. از آنجا که سیستم انتقال اکسیژن شخص، هنگام اجرای ورزش بیشینه هوازی یا فعالیت بدنی تا سر حد واماندگی به حداکثر ظرفیت هوازی فرد می­رسد؛ از این رو ظرفیت هوازی را به روش­های مستقیم یا باواسطه می­توان برآورد کرد (۱۰). پژوهشگران حداکثر اکسیژن مصرفی را یک معیار آزمایشگاهی و بهترین نشانه برای ظرفیت استقامتی قلبی- تنفسی قلمداد می­ کنند(۱۰۰).

ارزش­های Vo₂max به شکل حجم مطلق (لیتر در دقیقه)، یا به نسبت وزن بدن (میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه) بیان می­ شود. بیان مطلق برای آن دسته از ورزش­هایی استفاده می­ شود که در آن­ها وزن بدن از سوی عوامل خارجی حمایت می­ شود (برای مثال، دوچرخه­سواری) و بیان نسبی برای آن دسته از ورزش­هایی استفاده می­ شود که در آن­ها وزن بدن از سوی خود فرد حمایت می­گردد و در نتیجه در شدت فعالیت ورزشی سهیم می­ شود (برای مثال، دویدن) (۷۵).
۲-۵-۲- عوامل موثر بر حداکثر اکسیژن مصرفی
وراثت: تغییرات حداکثر اکسیژن مصرفی در افراد مختلف با ظرفیت­های عملکردی گوناگون، از افراد مبتلا به بیماری مزمن تا اسکی بازان صحرانوردی نخبه، صرفا در نتیجه­ تمرین نیست؛ زیرا عوامل وراثتی گوناگونی در حداکثر اکسیژن مصرفی موثرند، مثل واحدهای حرکتی و ظرفیت­های قلبی- عروقی مرکزی، این عوامل مبنای پتانسیل وراثتی هستندکه اندازه­ پیشرفت تمرینی را تعیین می­ کنند (۵۲). یافته­های تحقیقات بوچارد و همکارانش نشان داد که، مقدار حداکثر اکسیژن مصرفی دوقلوهای همسان تقریبا برابر است، در صورتی که تغییرپذیری در دوقلوهای غیر همسان خیلی بیشتر است. آنان به این نتیجه رسیده ­اند که وراثت تعیین کننده ۵۰-۲۵ % دامنه تغییرات حداکثر اکسیژن مصرفی است بدین معنی که از بین کل عوامل موثر در مقادیر حداکثر اکسیژن مصرفی، وراثت به تنهایی مسئول یک چهارم تا نیمی از کلیه­ این اثرات است (۷۰).
سن: اکسیژن مصرفی بیشینه (لیتر در دقیقه) در طول سال­های رشد سریعا افزایش پیدا می­ کند. متوسط حداکثر اکسیژن مصرفی دختران در حدود ۱۴ سالگی به اوج خود می­رسد و پس از آن شروع به کاهش می­ کند. در ۱۴ سالگی تفاوت حداکثر اکسیژن مصرفی بین دختران و پسران تقریبا ۲۵ درصد و در ۱۶ سالگی به ۵۰ درصد می­رسد. عمده­ترین توضیح اختلاف حداکثر اکسیژن مصرفی نسبی بین پسران و دختران با افزایش سن، تجمع چربی نسبتا زیاد در زنان است. پس از سن ۲۵ سالگی حداکثر اکسیژن مصرفی به طور ثابت در حدوود ۱ در صد در سال کاهش می­یابد(۵۳، ۹۸). تحقیق درازمدتی به مدت ۱۰ سال بر روی دو گروه از ورزشکاران مرد مسن انجام شد. یک گروه شدت تمرینات خود را حفظ کردند و گروه دیگر شدت تمرینات خود را کاهش دادند. در گروهی که شدت تمرینات خود را حفظ کرده بودند، میزان کاهش حداکثر اکسیژن مصرفی کمتر از گروهی بود که شدت تمرینات خود را کاهش داده بودند. این موضوع نشان می­دهد که کاهش حداکثر اکسیژن مصرفی ناشی از سن تا حدودی در نتیجه کم شدن میزان فعالیت بدنی به علت سن ورزشکار است(۷۰).
جنسیت: توان هوازی بیشینه زنان در حدود ۱۵ الی ۲۵ درصد کمتر از مردان است. در برخی از مطالعات حتی تا ۳۰ درصد کمتر از مردان گزارش شده است (۱۰۱). حداکثر اکسیژن مصرفی دختران و زنان تندرست تمرین نکرده خیلی کمتر از پسران و مردان تندرست تمرین نکرده است(۲۰ تا ۲۵ درصد کمتر). با این وجود حداکثر اکسیژن مصرفی ورزشکاران استقامتی زن که در اوج آمادگی هستند خیلی به حداکثر اکسیژن مصرفی مردان ورزشکار نزدیک است (درحدود ۱۰ درصد کمتر است) (۷۰). تفاوت بین توان هوازی مردان و زنان در سنین نوجوانی بسیار ناچیز است و در سنین جوانی و میانسالی کاملا بارز می­گردد (۱۰۲). تفاوت جنسی آشکار در حداکثر اکسیژن مصرفی به تفاوت در ترکیب بدن و میزان هموگلوبین نسبت داده می­ شود. زنان جوان تمرین نکرده معمولا حدود ۲۶ درصد چربی بدن دارند، در حالی که مقدار معادل آن در مردان دارای میانگین برابر با ۱۵ درصد است. مردان قهرمان تمرین کرده دارای درصد چربی کمتری هستند، زنان همتراز آن­ها به طور معناداری چربی بیشتری دارند؛ بنابراین، مردان فقط به دلیل داشتن توده عضلانی نسبتا بیشتر و چربی کمتر از زنان، عموما قادر به تولید کل انرژی هوازی بیشتری هستند(۵۳).
غلظت هموگلوبین مردان ۱۰ تا ۱۴ درصد بیشتر از زنان است. این تفاوت درظرفیت حمل اکسیژن خون، مردان را به طور بالقوه قادر می­سازد تا اکسیژن بیشتری را هنگام تمرین به گردش درآورده و در نتیجه به آن­ها اندک برتری در ظرفیت هوازی می­دهد. تفاوت در سطح فعالیت جسمانی طبیعی بین متوسط مردان و متوسط زنان نیز یکی دیگر از دلایل تفاوت بین دو جنس می ­تواند باشد. چرا که به دلیل محدودیت­های اجتماعی، زنان نسبت به مردان به طور قابل توجهی از موقعیت­های شرکت در تمرین­های ورزشی محرومند(۵۳).
ترکیب بدنی: برآورد شده است که ۶۹ % از تفاوت در امتیازات حداکثر اکسیژن مصرفی بین افراد را می­توان به آسانی به تفاوت­های موجود در توده بدن، ۴ درصد تفاوت­های موجود در جثه و ۱ درصد اختلافات در وزن بدون چربی گذاشت. مقایسه مقدار مطلق اکسیژن مصرفی بین افرادی که از نظر اندازه و ترکیب بدن متفاوتند بی معنی به نظر می­رسد. در صورتی که حداکثر اکسیژن مصرفی در ارتباط با وزن بدن بیان شود یعنی (میلی لیتر در کیلوگرم در دقیقه)، زنان نسبت به مردان ۲۰ % پائین تر قرار دارند. با این حال، اگر ظرفیت هوازی بر حسب وزن بی­چربی بدن بیان شود، تفاوت بین آن دو بیش از این کاهش می­یابد. این یافته­ ها حاکی از آن است که تفاوت­های موجود در ظرفیت­های هوازی بین مردان و زنان عمدتا تابعی از حجم توده عضلانی در حال انقباض است (۵۳).
وضعیت تمرین: امتیازات حداکثر اکسیژن مصرفی باید متناسب با وضعیت تمرین فرد در زمان اندازه ­گیری ارزیابی شود. چرا که مقدار گسترش حداکثر اکسیژن مصرفی به ارزش اولیه و پیش از تمرین بستگی دارد. درافرادی که حداکثر اکسیژن بالاتری دارند، احتمال گسترش آن ناشی از تمرین استقامتی درازمدت کمتر از ۵ % می­باشد. بزرگ­ترین پاسخ تمرینی معادل ۵۷ % و به کسانی اختصاص دارد که به انفارکتوس عضله قلبی مبتلا بوده و سپس به تمرین پرداخته­ و توانسته ­اند در دو ماراتون شرکت کنند(۱۰۳).
۲-۶- فشارخون
فشارخون سیستولی: هنگام استراحت بالاترین فشار تولید شده به وسیله قلب در حدود ۱۲۰ میلی­متر جیوه طی انقباض یا سیستول^[۴۴] بطن چپ است. فشار سیستولی برآوردی از کار قلب و فشار روی دیواره­ های سرخرگی به هنگام انقباض بطن را ارائه می­دهد. هنگامی که قلب به استراحت می ­پردازد و دریچه­های آئورتی بسته­اند، بازگشت ارتجاعی طبیعی دستگاه سرخرگی هدایت فشار به تداوم برای حفظ جریان خون یکنواخت به بخش­های پیرامونی بدن را تا حد ایجاد موج تلاطم بعدی امکان­ پذیر می­سازد(۱۰۴).
فشارخون دیاستولی: فشارخون دیاستولی نشان دهنده بازتاب فشار سرخرگی هنگام استراحت قلب و پائین­ترین فشار درون سرخرگ­هاست که در حدود ۷۰ تا۸۰ میلی­متر جیوه می­باشد. این فشار نشان­دهنده مقاومت محیطی یا روانی حرکت خون از سرخرگچه­ها به مویرگ­هاست. هنگامی که مقاومت محیطی بالاست، فشار داخل سرخرگ­ها پس از سیستول از بین نمی­رود و برای مدت زمان طولانی از دوره­ قلبی در حد بالایی باقی می­ماند(۱۰۴).
تغییرات فشارخون به طور عمده به وسیله تغییرات ویژه­ای که در سرخرگ­ها، شریانچه­ها و سیاهرگ­ها رخ می­دهد، کنترل می­ شود. انقباض عموم رگ­ها فشارخون را زیاد می­ کند و اتساع آن­ها فشارخون را کاهش می­دهد (۷۰). خاصیت ارتجاعی سرخرگ­ها به اضافه­ی مقاومت موجود در برابر جریان خون (خصوصا در شریانچه­ها) باعث جریان خون یکنواختی در مویرگ­ها خواهد شد. این یکنواختی جریان خون، هدفی ضروری را درپی دارد، زیرا به طوری که می­دانیم انتشار گازها و سایر مواد مغذی در مویرگ­ها به وجود می­پیوندد (۵۱).
۲-۶-۱- عوامل موثر بر فشارخون
سن: فشارخون در طول زندگی به تدریج افزایش می­یابد. فشار سیستولی معمولی برای بزرگسالان در جوامع صنعتی غربی حدود ۱۴۰ میلی­متر جیوه و فشار دیاستولی حدود ۹۰ میلی­متر جیوه است. در کشورهای توسعه نیافته میانگین فشارخون پائین­تر از جوامع غربی است. لازم به ذکر است که از لحاظ فردی فشار بالای ۱۴۰ میلی­متر جیوه نشان دهنده حالت غیر عادی فشارخون نیست. زیرا دامنه­ طبیعی فیزیولژیکی برای بعضی از افراد ممکن است گاهی به حد دامنه­ غیر طبیعی برای کل جمعیت برسد. در واقع برای افراد مسن­تر ارزش سیستولی معادل ۱۷۰-۱۶۰ میلی­متر جیوه به عنوان طبیعی پذیرفته شده است (۸۲).
جنسیت: تا قبل از یائسگی فشارخون سیستول و دیاستول برای زنان معمولا ۱۰-۵ میلی­متر جیوه پائین­تر از مردان و پس از این دوران، فشار زنان کمی بیشتر از مردان می­ شود. همچنین فشار در زنان حامله کمتر است (۱۰۵).
وزن: اضافه وزن غالبا همراه با شروع فشار بالا بخصوص بعد از سن ۴۰ سالگی است. یک مقدار کار اضافی بر روی دستگاه قلبی- عروقی شخصی که باید یک اضافه وزن ۹-۶ کیلوگرمی را هر جا که می­رود با خود حمل کند تحمیل می­گردد (۱۰۶).
احساسات و عواطف: به خوبی معلوم شده است که موقعیت­های عاطفی مانند اشتیاق، ترس و بی­قراری، فشارخون سرخرگی را افزایش می­دهد. در حقیقت کمترین درگیری­های عاطفی ممکن است سبب افزایش کاذب فراوانی در فشارخون شود. روشن نیست که تأثیر احساسات و عواطف تا چه حد به واسطه آزاد شدن اپی­نفرین است، به هر حال در میان صاحب نظران تصور بر این است که موج تحریک عصبی از کرتکس مغز به مراکز میانی ممکن است نقش مهمی را در این ورد داشته باشد (۸۲).
وضعیت بدن: فشارخون در حالت ایستاده ۴ میلی­متر جیوه بیش از حالت نشسته است و در حالت نشسته هم ۴ میلی­متر جیوه بیش از حالت درازکش است (۱۰۵).
تمرین عضلانی: تغییرات قابل ملاحظه­ای در فشارخونه بخصوص از فشار سیستولی هنگام تمرینات عضلانی حادث می­ شود. یکی از عوامل کمک کننده­ عمده در این حالت افزایش حجم ضربه­ای است که ناشی از انقباض عضلات اسکلتی است و همچنین فعالیت شدید دستگاه تنفس که هر دوی این عوامل منجر به افزایش میزان بازگشت وریدی می­شوند (۱۰۶).
۲-۶-۲- پرفشارخونی
پرفشارخونی یا هپرتانسیون^[۴۵] واژه­ای بالینی است که علامت افزایش فشارخون بالاتر از حد طبیعی است. و به فشارخون سیستولی که به طور مداوم بالاتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه و فشار دیاستولی که به صورت پایدار باشد، اطلاق می­گردد (۱۰۴). در مورد افرادی که به سبب رسوب مواد چربی در درون دیواره سرخرگ­هایشان (یا به دلیل ضخیم شدن لایه بافت همبند عروق) دچار سختی سرخرگ­ها شده ­اند و یا به دلیل فشار عصبی یا نارسایی کار کلیه با مقاومت زیادی در جریان خون محیطی مواجهند، فشار سیستولی هنگام استراحت ممکن است به حد ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلی متر جیوه برسد و فشار دیاستولی نیز ممکن است به بیش از ۹۰ میلی متر جیوه برسد (۵۳). چنین برآورد شده که ۱۵ % کل جمعیت ایالات متحده از پر فشارخونی رنج می­برند. در بین بزرگسالان این کشور در حدود ۲۰ % مردان و زنان سفید پوست دارای پرفشارخونی بوده، در حالی که این نسبت در مورد مردان و زنان سیاه پوست به ۳۰ % افزایش پیدا می­ کند(۵۱). در این بیماری مزمن فشار خون پیوسته و مداوم، بالاتر از سطح فیزیولوژیکی متناسب با سن و جثه فرد تندرست می­باشد. در یک فرد بالغ، اندازه فشارخون سیستولی بین ۱۴۰ و ۱۵۹ میلی متر جیوه و فشار دیاستولی بین ۹۰ و ۹۵ میلی متر جیوه در آستانه­ هیپرتانسیون جای دارد. فشار سیستولی برابر یا بیش از ۶۰ میلی متر جیوه و نیز فشار دیاستول معادل یا بالاتر از ۹۶ میلی متر جیوه به منزله حد پر فشارخونی اطلاق می­گردد(۱۰). فشار خون بالا به عنوان یک عامل خطر عمده در نارسائی قلبی، سکته مغزی، بیماری عروق کرونر شناخته می­ شود. همچنین فشارخون بالا ۷۵ % علل قلبی را تشکیل می­دهد (۱۰۷). فشارخون بالا در جوامعی که در رژیم غذایی آن­ها دریافت کلرید سدیم (نمک طعام) آن­ها بیشتر است؛ شایع­تر می­باشد. عوامل ژنتیکی و چاقی نیز نقش مهمی در بروز آن دارند استعمال دخانیات، مصرف الکل و برخی داروها از قبیل قرص­های ضد بارداری و غیر استروئیدی ضد التهاب هم زمینه ساز بروز این بیماری هستند (۳۲).
هیپرتانسیون به دو رده تقسیم می­ شود:
۱- اولیه: ۹۵ % موارد فشارخون بالا، اولیه یا اساسی می­باشند که به معنای نامشخص بودن علت هیپرتانسیون (ایدیوپاتیک) است(۲۵) ولی ممکن است در نتیجه عوامل ارثی، غلظت زیاد سدیم برنامه غذایی، چاقی، کم تحرکی، فشارهای روانی و ترکیبی از عوامل مزبور و یا سایر عوامل دیگری که هنوز شناخته نشده­اند، باشد(۱۰).
۲- ثانویه: سایر علت­های ثانوی فشارخون، مانند بیماری مزمن کلیوی (۴ %)، بیماری عروق کلیه (۱ %)، تنگی آئورت (۱ %) و آلدوسترونیزم خفیف (۱ %) را در بر می­گیرد(۱۰).
فشارخون را به کمک دستگاه فشار سنج می­توان به آسانی اندازه ­گیری کرد. فشارخون تابعی از برون­ده قلبی و مقاومت محیطی کل می­باشد. برون­ده قلبی به وسیله فاکتوهایی نظیر ضربان قلب، وضعیت اینوتروپیک، پیش­بار و پس­بار (که به نوبه خود بستگی به تأثیرات هورمونی و عصبی که از سیستم­های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک متأثر می­ شود)، کنترل می­گردد (۸۱).
اصولا تغییرات فشارخون به تنگ و گشاد شدن عروق محیطی بدن بستگی دارد. عواملی که به تنگ و گشاد شدن عروق محیطی اثر می­گذارند عبارتند از: ۱- ایمپالس­های عصبی صادر شده از مغز، ۲- تغییر در نظم کار قلب، ۳- تغییر مقدار آب بدن، ۴- تغییر تعادل هورمونی، ۵- ایمپالس­های سمپاتیک و ۶- تغییر مقدار مواد میانجی که از انتتهای فیبرهای عصبی به داخل ماهیچه­های عروقی ترشح می­شوند (۸۴).
داروهای ضد فشارخون اگر چه موثرند، ولی بدون عوارض جانبی نیستند (۱۰۸). ورزش هوازی می ­تواند فشارخون بالا را کاهش دهد و عمل قلبی- عروقی را به طور کلی بهبود بخشد. روش­های غیر دارویی بهترین روش اولیه برای درمان فشارخون خفیف است. از بین این روش­ها هر سال فواید ورزش مشخص­تر می­ شود (۱۰۹).
۲-۷- عوامل موثر بر ضربان قلب
حالت بدن: اگر چه میزان این تغییرات در افراد مختلف متفاوت است ولی حالت بدن تأثیر منفی در ضربان­های قلب دارد. به طوری که در حالت درازکش نسبت به حالت نشسته و در موقعیت نشسته نسبت به حالت ایستاده ۱۲-۱۰ بار در دقیقه ضربان قلب بیشتر است. این افزایش به علت تأکید نیروی جاذبه است که حجم خون بررگشتی به قلب (در نتیجه­ حجم ضربه­ای) را هنگام تغییر حالت از خوابیده به ایستاده کاهش می­دهد. در افرادی که دارای آمادگی جسمانی هستند تفاوت کمتری بین حالات درازکش و ایستاده نسبت به افراد کم فعالیت مشاهده می­ شود (۸۶).
جنسیت: تعداد ضربان قلب زنان بزرگسال ۱۰-۵ بار سریع­تر از مردان بزرگسال است. میانگین ضربان قلب استراحتی در مردان بزرگسال به مقدار تقریبی ۷۸ بار در دقیقیه و در زنان بزرگسال ۸۴ بار در دقیقه است (۱۱۰).
سن: در انسان، اثر سن بر روی تعداد ضربان قلب بدین گونه است که از حدود ۴۰ بار در دقیقه برای جنین، به ۱۲۰ بار در دقیقه برای نوزادان، ۹۰ بار در کودکان و ۷۰ بار در افراد بالغ کاهش می­یابد (۱۰۶). با افزایش سن کارائی سیستم قلبی- عروقی کاهش می­یابد و از شدت واکنش دستگاه قلبی- عروقی به تحریکات بتاآدرنرژیک کاسته می­ شود. همچنین با افزایش سن، ضربان قلب بیشینه کاهش یافته و ضربان قلب هنگام بازگشت به حالت اولیه با تأخیر انجام می­ شود (۸۴).
احساسات: فشار عاطفی در هنگام استراحت و ورزش موجب تند شدن ضربان­های قلب می­ شود. اگر چه افزایش ضربان­های قلب در نتیجه­ این عامل در حالت استراحت (هنگامی که ورزشکار شرکت در فعالیت را پیش بینی می­ کند) آسان­تر قابل مشاهده است، اما عواطف و احساسات ممکن است منجر به تطابق بیش از حد سیستم­های قلب و گردش خون و تنفس در هنگام فعالیت­های ورزشی سبک شود. به عنوان مثال در چنین شرایطی پاسخ ضربان­های قلب به یک مقدار کار معین (کار سبک) ممکن است به واسطه تأثیر متقابل ورزش و فشار عاطفی (پیش بینی فعالیت ورزشی) بیش از حد معمول شود. به عبارتی دیگر احساس عواطف احتمال تأثیر بسیار ناچیزی بر حداکثر ضربان­های قلب دارد. تصور عمومی این است که افزایش ضربان­های قلب هنگام پیش بینی فعالیت احتمالا به واسطه تحریک مرکز عصبی تند کننده قلب در پیاز مغز تیره و همچنین افزایش مقدار هورمون­های اپی نفرین و نور اپی نفرین که از بخش مرکزی غده فوق کلیوی به جریان خون راه می­یابد (۸۲).
عوامل محیطی: بالا رفتن درجه­ حرارت و افزایش ارتفاع، افزایش شدید ضربان قلب در حالت استراحت را در پی دارد. در عین حال برای هر درجه­ حرارت استاندارد و مقدار کار معین، در صورت ساکن بودن هوا و بالا بودن رطوبت، افزایش ضربان قلب بیشتر خواهد بود و همچنین هوای گرم و ارتفاع زیاد ممکن است باعث طولانی­تر شدن دوره­ بازگشت به حالت اولیه شود(۸۲، ۷۰).
۲-۷-۱- مکانیسم­های کنترل کننده­ قلب
۲-۷-۱-۱- مکانیسم­های عصبی
کار قلب به وسیله سیستم عصبی خود مختار تنظیم می­ شود. سیستم خود مختار سمپاتیک (آدرنرژیک) و پاراسمپاتیک (کلینرژیک)، شبکه­ عقده­ای (نرون­های خارج از نخاع و مغز) و عصب­های مجاور نخاع و قلب را تشکیل می­ دهند. انتهای این رشته­ های عصبی در مجاور دیواره­ های قلب قرار دارند و به داخل آن­ها نفوذ نمی­کنند. سیستم عصبی سمپاتیک تا قاعده بطن­ها ادامه دارد و دیواره دهلیزی اغلب از سیستم پاراسمپاتیک عصب می­گیرند. پایانه ­های عصبی سمپاتیک اپی نفرین و نور اپی نفرین (بیشتر نور اپی نفرین) ترشح می­ کنند، که این مواد باعث سریع­تر شدن گره سینوسی- دهلیزی و سرعت هدایت جریان می­گردد و سبب می­ شود تا قلب تندتر بزند. همچنین تحریک سمپاتیکی نیروی انقباضی میوکارد را نیز افزایش می­دهد.
برخلاف سیستم عصبی سمپاتیک با ترشح بازدارنده­ی قلبی استیل­کولین میزان تخلیه­ی سینوسی را به تأخیر می­ اندازد و ضربان قلب را آهسته می­ کند. ابتدای رشته­ های عصبی پاراسمپاتیک از مغز میانی عصب دهم جمجمه­ای (عصب واگ)، شروع می­ شود. تحریک واگی اساسا تأثیری روی انقباض­پذیری میوکارد ندارد(۱۱۱، ۵۳).
۲-۷-۱-۲- مکانیسم­های کنترلی هورمون­ها
دستگاه غدد درون ریز اثرات خود را از طریق هورمون­های بخش مرکزی غده­ی فوق کلیوی یعنی نوراپی نفرین و اپی نفرین اعمال می­ کنند. به این هورمون­ها کاتکولامین­ها هم می­گویند. نوراپی نفرین و اپی نفرین همانند دستگاه عصبی سمپاتیک قلب را به تحریک می­ کنند که منجر به افزایش ضربان آن می­ شود. در واقع هنگام بروز فشار، آزاد شدن این هورمون­ها به وسیله تحریک سمپاتیک رخ می­دهد که اعمال هورمون­های یاد شده، واکنش عصبی سمپاتیک را طولانی­تر می­ کند(۷۰).
۲-۷-۱-۳- درون­دادهای محیطی
مرکز قلبی- عروقی در بخش قدامی جانبی بصل­النخاع داده ­های حسی را از گیرنده­های محیطی عروق خونی، مفاصل و عضلات دریافت می­ کند. محرک­های حاصل از این گیرنده­های مکانیکی و شیمیایی که نشان دهنده وضعیت عضله فعال است، جریان خروجی واگ یا سمپاتیک را جهت ارائه­ پاسخ قلبی- عروقی مناسب تغییر می­دهد. گیرنده­های واقع در قوس آئورت و سینوس سبات به تغییرات فشارخون پاسخ می­ دهند و یا از اعصاب کنترل کننده قلب از بخش خاص در پیاز مغز تیره سرچشمه می­گیرند که مراکز بازدارنده و تسریع کننده قلب نامیده می­شوند. به عبارتی دیگر کنترل ضربان­های قلب عمدتا از طریق بازتاب عصبی صورت می­گیرد. این مراکز یک سیستم بازخوردی را کنترل می­ کنند که کار آن ثابت نگه داشتن میانگین فشارخون سرخرگی در شرایط استراحت است. مراکز یاد شده تحت تأثیر چند منبع تحریک حسی که به نام افزایش دهنده فعالیت و کاهش دهنده فعالیت نامیده می­شوند قرار می­گیرند. بعضی از منابع حسی افزایش دهنده فعالیت عبارتند از: ۱- بازتاب­های گیرنده­های عمقی منشأ گرفته از عضلات و مفاصل فعال، که همه این موارد باعث افزایش ضربان قلب می­ شود. ۲- امواج تحریکی منشأ گرفته از گیرنده­های شیمیایی (گیرنده­های حساس به مواد شیمیایی) سرخرگ­های آئورتی و کاروتید در نتیجه کاهش PH یا افزایش CO₂ ۳- امواج تحریکی منشأ گرفته از کورتکس مغز قبل از مسابقه یا یک رقابت ورزشی ۴- علائم سرچشمه گرفته از بخش مرکزی فوق کلیوی که باعث آزاد شدن هورومون­های اپی­نفرین و نور اپی نفرین به درون جریان می­گردد. منابع اصلی فعالیت حسی بازدارنده گیرنده­های حساس به کشش در سینوس کاروتید و قوس آئورتی که فعالیت این گیرنده­ها که موجب تند شدن ضربان قلب می­ شود (۸۲).
۲-۸- تنفس
فرایند تهویه­ی ریوی که شامل حرکت هوا به داخل و خارج ریه­ها است، را تنفس می­نامند. در واقع تنفس روشی است که توسط آن مبادلات گازی بین یک سلول زنده و محیط آن به انجام می­رسد (۱۱۲).

۴- کنترل
۵- فروش و سایر وظایف
مدیر به عنوان بازاریاب باید فروش و سهم بازار، قیمت گذاری محصول و چگونگی توزیع را به عهده گیرد(۲۹).
مدیر بازاریابی مؤظف است، «مقدار تقاضای بازار» ، «زمان نیاز به محصولات» ، و «ویژگیهای محصولات مورد تقاضا» را به گونه ای با هم هماهنگ سازد که اهداف سازمان به بهترین نحو تحقق یابد(۱۴).
۲- ۱-۵- مفهوم بازاریابی اجتماعی
دیدگاه بازاریابی اجتماعی بر این پایه قرار دارد که کار تخصصی سازمان ها این است که نیازها، خواست ها و منافع بازارهای مورد هدف را تأمین کنند و بکوشند به شیوه ای که به رفاه یا بهبود جامعه و مصرف کننده صدمه ای زده نشود، محیط زیست حفظ گردد و رفاه نسبی مصرف کننده و جامعه افزایش یابد، نسبت به شرکت های رقیب، به شیوه ای اثر بخش تر و کارآتر بازارهای مورد هدف را ارضا نمایند. دیدگاه مبتنی بر بازاریابی اجتماعی ایجاب می کند که بازاریاب ها، در عمل، توجه بیشتری به جنبه های اجتماعی و اخلاقی بازاریابی بنمایند. آن ها باید بین معیارهای متضاد مربوط به سود شرکت، تأمین خواست های مصرف کننده و منافع عموم جامعه نوعی توازن و تعادل برقرار کنند(۲۶). هر سازمانی باید نخست نیازها، خواسته ها و منافع بازارهای هدف را تعیین کرده سپس در مقایسه با رقبا این نیازها و خواسته ها را به صورت کارآمد تری تأمین کند بنحوی که بقا و بهبود رفاه مشتری و جامعه هر دو فراهم گردد البته باید گفت در عصر ما مشکلاتی نظیر کمبود منابع، رشد فزاینده جمعیت، تورم جهانی و فراموشی خدمات اجتماعی وجود دارد. مفهوم بازاریابی اجتماعی، مفهوم بازاریابی محض، تضادهای ممکن بین خواسته های کوتاه مشتری و رفاه بلند مدت او را از نظر دور می دارد. بازاریابان باید در تعیین سیاست گذاریهای بازاریابی بین ملاحظات سه گانه منافع شرکت، خواسته های مشتریان و منافع جامعه تعادل لازم را برقرار سازند. در ابتدا شرکت ها اهداف بازاریابی خود را بر اساس سود شرکت در کوتاه مدت قرار می دادند اما بتدریج به اهمیت تأمین بلند مدت خواسته های مشتریان پی بردند و این امر منجر به ظهور مفهوم بازاریابی اجتماعی شد(۲۷).
فلسفه بازاریابی اجتماعی مستلزم این است که بازاریابان نه تنها خواسته های مشتریان را به حساب آورند، بلکه خواسته های مردم دیگر را نیز که رفاهشان به عملیات شرکت بستگی دارد در نظر بگیرند(۱۸).
۲- ۱-۶- فرایند بازاریابی
بازاریابی، فروش و تبلیغات ساده نیست، بلکه عبارتست از فرایند کامل برای هماهنگ کردن سازمان با بهترین فرصتها(۵۹). این فرایند در نگاره شماره ۱ نشان داده شده است. بنابراین فرایند بازاریابی شامل موارد زیر است :

نگاره شماره ۱- فرایند بازاریابی (کاتلر ، ۲۰۰۰)
۲-۱-۶-۱-تجزیه و تحلیل فرصتهای بازار
تجزیه و تحلیل موقعیت های بلند مدت موجود در بازار کمک مؤثری در بهبود عملکرد مؤسسات است(۱۸).