معرفی نقش عضویت آلمان در اتحادیه اروپا بر ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران
ارائه راهکار های لازم در جهت نقش آلمان در ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران
۱-۴ فرضیه تحقیق
بنظر می رسد جایگاه آلمان بر ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران تاثیر دارد.
بنظر می رسد جایگاه آلمان به عنوان عضو موثر اتحادیه اروپا بر ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران تاثیرگذار می باشد.

1. 1. ۵ محدوده مورد مطالعه

محدوده مورد مطالعه در این تحقیق کشور ایران و کشور آلمان است که ایران از نظر سیاسی و از مشرق به کشورهای پاکستان و افغانستان، از شمال به جمهوریهای ترکمنستان، ارمنستان ، آذربایجان، نخجوان و دریای کاسپین از مغرب تا ترکیه و عراق و از جنوب به خلیج پارس و دریای عمان محدود می شود.
آلمان (به آلمانی: Deutschland) با نام رسمی جمهوری فدرال آلمان (به آلمانی: BRD:Bundesrepublik Deutschland)، کشوری در قاره اروپا با پایتخت برلین است. آلمان از شمال با دریای شمال، دانمارک و دریای بالتیک، از شرق با لهستان و جمهوری چک، از جنوب با اتریش و سوئیس و از غرب با فرانسه، بلژیک، لوکزامبورگ و هلند مرز دارد. مساحت آن۴۱/ ۳۵۷۱۲۱ کیلومتر مربع است و با ۸۲ میلیون نفر، پرجمعیت‌ترین کشور اروپا است.
۱-۵-۱ ویژگیهای جغرافیایی ایران
موقعیت
نام ایران خاستگاه قومی دارد و معرف قوم و نژادی است که بر اساس نظریه های باستان شناسی و تاریخی اجداد و نیاکان ساکنان سرزمین ایران بوده اند. این قوم که به آریائیها معروفند، در اواسط هزاره دوم قبل از میلاد وارد فلات ایران شدند و از طریق محو کردن یا راندن تمدن های پراکنده و کوچک بومی و یا ادغام در آنها، تمدن و فرهنگ جدیدی را در سرزمین ایران مستقر ساختند که در دوره های بعد به درجاتی از تکامل نائل آمد و هویت سکنه سرزمین ایران را شکل داد. (اران منسوب به قوم نجیب زاده «ار» با پسوند آن) (حافظ نیا، ۱۳۸۶، ص ۱۰)
کشور ایران بین عرض های ۲۵ و ۴۰ درجه شمالی و طول های ۴۴ و ۶۳ درجه شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته و محدوده ای را به وسعت ۱۹۵/۶۴۸/۱ کیلومتر مربع از فلات ایران که وسعت آن یک میلیون بیش از کشور ایران است در بر می گیرد.ایران از مشرق به کشورهای پاکستان و افغانستان، از شمال به جمهوریهای ترکمنستان، آذربایجان، نخجوان و دریای کاسپین از مغرب تا ترکیه و عراق و از جنوب از جنوب خلیج پارس و دریای عمان محدود می شود. این کشور نزدیک به ۸۰۰۰ کیلومتر مرز خشکی و آبی دارد که تقریباً  آن را مرزهای خشکی و بقیه را مرزهای آبی تشکیل می دهد.
قلمرو جغرافیای ایران هم به لحاظ طبیعی و هم به لحاظ انسانی و فرهنگی هویت خاصی دارد که با مرزهای مشخص طبیعی و انسانی از فضاها و قلمروهای پیرامون خود جدا و متمایز می شود. به لحاظ طبیعی، قلمرو جغرافیایی فلات ایران در شمال از فضاهای ماورای قفقاز، سیبری و آسیای مرکزی در شرق از فضاهای فلات ایران تبت و فلات دکن (هند) و دشت سند و پنجاب، در جنوب از فضاهای آبی اقیانوس هند، خلیج پارس و شبه جزیره عربستان و در غرب از فضاهای فلات آناتولی و دشت های بین النهرین متمایز و جدا می شود و فضای محصور میان این مناطق دارای هویت طبیعی مشخص است. به لحاظ انسانی و فرهنگی نیز فضای جغرافیایی فلات ایران، ساختار انسانی و فرهنگی خاص دارد که بوسیله قلمروهای فرهنگ و انسانی پیرامونی متمایز می باشد. قلمروی فرهنگی – انسانی ایران در شمال با قلمرو ترک و توران از یک سو و قلمرو روسی – اسلامی از سوی دیگر، در شرق با قلمروی فرهنگ چینی و هندی و در جنوب و غرب با فرهنگ و قلمروی تمدن عربی و سامی محدود می شود. بنابراین ایران هویت فرهنگی و تمدن خود را در میان قلمروهای فرهنگی و تمدنی پیرامون حفظ کرده و در سطح گسل و تماس قلمروی ایران با سیار قلمروها، نواحی فرهنگی سنتزی یا ترکیبی پدید آمده ایت که هویت ترکیبی آنها را خصلتهای فرهنگی – تمدن ایران و تمدن مجاور آن تشکیل می دهد. به طور نمونه می تواند به پاکستان در شرق، بین النهرین در غرب و قفقاز و آسیای مرکزی در شمال اشاره کرد.به لحاظ موقعیت ارتباطی، فضای جغرافیای ایران در محور شمال – جنوب دو عرصه جغرافیای آب و خشکی را به هم پیوند می دهد و در مسیر عمومی ارتباط قاره های اروپا و آسیا و اقیانوسیه، بویژه آسیای جنوبی و جنوب شرقی قرار داد. قاره آسیا بزرگرترین قاره کره زمین با وسعتی حدود ۴/۴۴ میلیون کیلومتر مربع می باشد (مشیری، ۱۳۸۷،ص۲) از اینرو ایران درمعرض تعاملات، استراتژیها، جابه جایی هاوپدیده هایی قرار دارد که به هر نحو با موقعیت ارتباطی ایران مرتبط می باشد. ایران از لحاظ ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک، طی دو قرن اخیر، دقیقاً در حد فاصل استراتژی های دو قدرت بزرگ جهانی رقیب قرار داشته و نقش حائل را در فرایند رفتارهای رقابت آمیز قدرت های جهانی بازی کرده است (حافظ نیا، ۱۳۸۱، ص ۱۵)

کشور کنونی ایران دارای مساحتی حدود ۶۲۸۰۰۰ مایل مریع ( ۱۶۴۸۰۰۰) کیلومتر مربع (ثابت فر، ۱۳۸۴، ص۱۹) که حدود یک سیصد و نهم کره زمین و یک نودم خشکی های زمین و یک بیست و هفتم قاره آسیاست و در دسته بندی جزء کشورهای خیلی بزرگ محسوب می شود. (ملکوتیان، ۱۳۸۳،ص ۲۰۸) و شرقی ترین نقطه آن کوهک در مرز پاکستان و غربی ترین نقطه آن بازرگان در مرکز ترکیه است. اختلاف ساعت شرقی ترین باغربی ترین نقطه آن قریب ساعت و ۱۸ دقیقه است (بیات، ۱۳۷۹،ص ۱)
مرزهای فلات ایران در جنوب شامل جنوب خلیج پارس و دریای عمان و در غرب جلگه بین النهرین و دامنه های غربی رشته کوههای زاگرس. در شمال بخش علیای رود جیحون و دریای مازندران، استیپ های صحرای ترکمن و رودکورا (کوروش) درشرق جلگه رود سند کوههای پامیر می باشد.(کیانی، ۱۳۷۰،ص ۱)
این توده مرتفع که بطور متوسط ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ متر ارتفاع دارد و از نظر همبستگی ناهمواری ها و شیکه آبها بخش وسیعی از همسایع شرقی یعنی کشور افغانستان را نیز در بر می گیرد، از تمام جهات به وسیله رشته کوه های مرتفعی احاطه شده است (اهلرز، ۱۳۷۲،ص ۳۳)
ایران در چهارگوشه خود به چهار جلگه مستعد و غنی از نظر تولیدات کشاورزی نزدیک است که قسمت هایی از فلات ایران را تشکیل می دهند. این جلگه ها عبارتند از:
۱- جلگه ارمنستان که در شمال غربی فلات ایران واقع شده
۲- جلگه ماورالنهر که در شمال شرقی این فلات قرار دارد.
۳- جلگه پنجاب و یا جلگه سند که جنوب شرقی فلات ایران را تشکیل داده.
۴- جلگه بین النهرین که در جنوب غربی فلات ایران واقع شده و این جلگه ها آبادترین و حاصلخیزترین بخش های فلات ایران را شامل می شوند. تاریخ زندگی اجتماعی در ایران معلوم نیست. اما می توان گفت از ورود آریائیها به این سرزمین احتمالاً بومیانی در آن زندگی می کرده اند و این زندگی در سرزمین هایی پرآب و علف که منبع غذای انسان را تشکیل می دهند بوده است. تاریخ ورود ارائیها به سرزمینی که نام خود را از آنان گرفته است به بیش از ده ها قرن قبل از میلاد می رسد و پایان ورود آنان به قرن هشتم قبل از میلاد ختم می گردد. آریائیها پس از استقرار در این سرزمین به تدریج یکجا نشین شدند و به مرور تشکیل امپراطوریهایی را دادند که حدود و ثغور آنها به قسمتهایی از سرزمین های بسیار دور دست مرزهای کنونی می رسید. این مردمان اولین واحدهای سیاسی را با عرف و عادات و قوانین مخصوص به خود به وجود آوردند.این سرزمین با موقعیت جغرافیایی و عامل استراتژیک ویژه ای که داشت و اتصال سه قاره آسیا در مشرق، اروپا در مغرب و آفریقا و در جنوب غربی بوده، مرکز تجمع توده ها و اقدام و قبایل مختلفی گردرد. ارتباط اقوام مختلف در محدوده داخلی ایران از یک طرف و رابطه آنان با مردم سایر ملل که از محدوده ایران و بین قاره ها حرکت می کردند. از طرف دیگر سبب پیشرفت قابل ملاحظه ای در کسب فرهنگ و تمدن گشته و زبان فارسی که معرف سرزمین و مردم ایران از هنگام ورود آنان به این قلمرو بوده است، یکی از لطیف ترین ادبیات جهان را در محدوده ی وسیع ایران بوجود آورد. این زمان در طول تاریخ ایرانیان با مناسبت های مختلف و از جمله دادو ستد و کشورگشایی امپراطوری ایران از مرزهای سیاسی کشور فراتر رفت و از همین راه بود که منش و شخصیت ایرانی ابدی و پایدار گردید. احساس یکپارچگی و اتحاد زمانی در بین مردم ایران قویتر شد که قریب به اتفاق ایرانیان این پیش اسلام را پذیرفته و در سایه آن امتیازات طبقاتی اقویا محو و نابود گردید. زیرا چنانکه می دانیم کشورهای عرب همسایه و ترکیه در مغرب و نیز همسایگی شرقی ایران یعنی افغانستان و پاکستان و ترکمنستان و در شمال شرقی مسلمانند لیکن در میان همه کشورهای اسلامی تنها ایرانیان هستند که مذهب شیعه را در مذهب رسمی خود انتخاب کرده اند.براین اساس این جنبه های مذهبی و فرهنگی زبانی است که سرزمین ایران معنویت اسلامی و ایرانی محکمی پیدا کرده و تاریخ سیاسی خاصی را در صفحه جهان پایه گذاری می کند.
- توپوگرافی
سرزمین ایران فلات نسبتاً مرتفعی است که در بخش میانی کمربند چین خورده آلپ هیمالیا قرار دارد این رشته ارتفاعات عظیم که از اروپا تا آسای مرکزی ادامه پیدا می کند در ایران به دو شاخه کوه های البرز و زاگرس تقسیم می شود (نظری، ۱۳۷۲،ص ۱۵)
پیدایش چین خوردگیها و ناهمواریهای ایران نتیجه حرکت کوهزایی اواخر دوران سوم است که پیدایش این چین خوردگیها همزمان با پیدایش کوههای جنوب اروپا و آسیا بوده است.
در ایران نمونه های مشخص ناهمواری به صورت کوهستانهای بلند و پُرحجم با دامنه های پرشیب و دره های تنگ و گذرگاهها یا به صورت سرزمینهای کما بیش هموار و یکنواخت دیده می شود.
ناهمواریهای ایران را می توان از نظر طبیعی و جهت برحستگی و شرایط خاص منطقه به چند دسته تقسیم کرد:
کوههای شمالی،کوههای غربی و جنوبی، کوههای شرقی، کوههای مرکزی،جلگه های ساحلی، چاله های داخلی.( عفیفی ،۱۳۸۹،ص۴۲)
نقشه شماره ۲-۳- توپوگرافی ایران
- اقلیم
ایران در منطقه معتدله خشک شمالی و در عرض متوسط روی کره زمین در ناحیه جنب استوایی و استوایی قرار دارد. همین موقعیت جغرافیایی با دوری از دریاهای بزرگ، به ویژه جریانات هوایی موجب شده است تا آب و هوای ایران خشک و بَرّی باشد. اما به سبب وسعت بسیار وجود عوارض گوناگون طبیعی مانند ارتفاعات بلند در شمال و مغرب و پستی های وسیع، چون دشت های مرکزی در داخل فلات و افزودن بر آن، مجاورت دریای کاسپین و خلیج پارس و اقیانوس هند – که هر یک از این افق ها، اقلیمی جداگانه می سازند. ایران از اقلیم مختلف و آب و هوای متنوع برخوردار است. ایران فلاتی مرتفع، نزدیک به دشتهای وسیع اسیا که ارتفاع متوسط آن حدود ۱۲۰۰ متر از سطح دریاست. وضع چین خوردگی ها و ارتفاعات که بلندی برخی از آنها ۴۰۰۰ متر بیشتر است و وجود دریاهای شمال و جنوب که دور از نواحی مرکزی قرار دارند. به ویژه وضع قرار گرفتن کوه های که برگرد ایران حلقه زده اند. این کشور را از جمله کشورهای نادر جهان کرده است که می توان در آن انواع آب و هوا را شاهد نمود(سعیدیان، ۱۳۸۳، ص ۳۵۰).
- ویژگیهای انسانی
در مبحث عوامل انسانی به وجوه مختلف آن می پردازیم نژاد – دین و مذهب – زبان و خط و پرچم و تقویم– زبان و خط فارسی، زبان و خط رسمی ایران است بیش از نصف مردم به زبان فارسی و ۲۰% به زبان و لهجه آذری و حدود ۶% گیلکی و ۸/۵% لری و بختیاری و حدود ۷/۵% کردی و ۵% مازندرانی و بقیه به زبان عربی و لهجه بلوچی و محلی و لهجه‌های دیگر سخن می گویند، تاریخ ایران هجری شمسی و اول سال ایران اول بهار یعنی فروردین ماه است که با نوروز باستانی آغاز می‌شود (سعیدیان، ۱۳۸۳، ص ۳۵۱)
- زبان و خط
زبان و خط فارسی، زبان و خط رسمی ایران است بیش از نصف مردم به زبان فارسی و ۲۰% به زبان و لهجه آذری و حدود ۶% گیلکی و ۸/۵% لری و بختیاری و حدود ۷/۵% کردی و ۵% مازندرانی و بقیه به زبان عربی و لهجه بلوچی و محلی و لهجه های دیگر سخن می گویند (سعیدیان، ۱۳۸۳،ص۳۵۱).
- دین و مذهب
ایرانیان تا ظهور اسلام بیشتر پیرو آئین زرتشتی بودند و اکنون دین رسمی ایران است. ۸/۹۸% مسلمانان که ۹۱% آن شیعه دوازه امامی و ۸/۷% اقلیت های مسلمان حنفی، شافعی، مالکی، جنبلی و ۲/۱% مسیحی و زرتشتی و یهودی هستند (سعیدیان، ۱۳۸۳،ص ۱۳)
- نژاد
آریایی ها اقوام کوچ نشینی بودند که با دامداری روزگار می گذراندند. مسکن اولیه آنها، سرزمین ها و چراگاه های شمال فلات ایران بود، آریایی ها مردمی چادر نشین بودند و همراه با دام هایشان در کنار رودخانه ها و چراگاه ها زندگی می کردند. در حدود ۴۵۰۰ سال پیش، مهاجرت آریایی ها از سرزمین شمال فلات ایران آغاز شد گروهی از آریایی ها به سمت اروپا، گروهی به سمت هند و گروهی هم به طرف فلات ایران رهسپار شدند. آریایی ها سرزمینی را که وارد شده بودند ایران یعنی سرزمین آریایی ها نامیدند. آن ها شامل سه گروه بزرگ ماد، پارس، پارت بودند. مادها در غرب، پارس ها در جنوب و پارت ها در شمال شرقی فلات ایران ساکن شدند. این سه گروه از آن پس ایرانیان نامیده شدند(سعیدیان، ۱۳۸۳، ص ۳۵۲).
۱-۵-۲ ویژگیهای جغرافیایی آلمان
کشور آلمان در مختصات جغرافیایی ۵۲°۳۱′ عرض شمالی و ۱۳°۲۳′ طول شرقی قرار داشته وبا نام رسمی جمهوری فدرال آلمان کشوری در قاره اروپا با پایتخت برلین است. آلمان از شمال با دریای شمال، دانمارک و دریای بالتیک، از شرق با لهستان و جمهوری چک، از جنوب با اتریش و سوئیس و از غرب با فرانسه، بلژیک، لوکزامبورگ و هلند مرز دارد. مساحت آن ۳۵۷۱۲۱٫۴۱ کیلومتر مربع است و با ۸۲ میلیون نفر، پرجمعیت‌ترین کشور اروپا است(جغرافیای آلمان». سفارت آلمان در تهران، ۲۰۱۳ به نقل از ویکی پدیا).
اولین حضور جامعه انسانی در سرزمین آلمان به ۵۰۰ هزار سال پیش و انسان‌های نئاندرتال بازمی‌گردد. رمی‌ها اولین گروه از انسان‌های متمدن بودند، که در آلمان ساکن شدند. تا سال ۸۰۰ میلادی آلمان حکومت مقتدری نداشت و مورد تاخت و تاز همسایه‌ها بود. در این سال شارلمانی توانست کشورهای رم را متحد کند، اما این اتحاد کوتاه مدت بود. از سرزمین‌های متعلق به وی، سه پادشاهی شکل گرفت، که یکی از آن‌ها به آلمان امروزی ختم می‌شود. اولین پادشاه آلمانی‌زبان در این سرزمین، لودویگ شاه آلمانی بود. دیگر کشورها از آن پس، مردم این سرزمین را با زبان آلمانی می‌شناختند. پس از این دوره، حکومت به امپراطوری مقدس روم رسید، این دوره که شامل قرون وسطی می‌شود با قدرت گرفتن کلیسای کاتولیک همراه بود. ظهور کلیسای پروتستان و مارتین لوتر را می‌توان از رویدادهای مهم آن زمان برشمرد. پس از آن در اوایل قرن ۱۹ام امپراطوری پروس از اتحاد مناطق آلمانی در کنگره وین شکل گرفت. با پایان جنگ جهانی اول، قیصر مجبور به استعفا شد، این دوره تا برآمدن فاشیسم را دوران جمهوری وایمار می‌نامند. با بدتر شدن وضعیت اقتصادی در آلمان پس از جنگ جهانی اول و گسترش نژادپرستی، حزب نازی در این کشور به قدرت رسید. این حزب تا پایان جنگ‌جهانی دوم و شکست آلمان در این کشور حاکم بود. پس از جنگ‌جهانی دوم، کشور آلمان، به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شد، تا در سال ۱۹۹۰ آلمان غربی و شرقی متحد گشته و جمهوری فدرال آلمان را تشکیل دهند(کشور و مردم تاریخ آلمان از جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم، ۲۰۱۳ به نقل از ویکی پدیا)
آلمان دارای نظام سیاسی جمهوری فدرال دموکراتیک پارلمانی بوده و دارای ۱۶ ایالت است. این ایالت‌ها می‌توانند در برخی مسایل مستقل عمل کنند. آلمان هم اکنون یکی از صنعتی‌ترین کشورهای جهان است و به عنوان ثروتمندترین عضو اتحادیه اروپا، موتور اقتصادیِ حوزه پولیِ یورو محسوب می‌شود. شهرهای بزرگ آلمان برلین، هامبورگ، مونیخ و فرانکفورت می‌باشند(جغرافیای آلمان». سفارت آلمان در تهران، ۲۰۱۳ به نقل از ویکی پدیا).
آلمان در دو جنگ جهانی اول و دوم نقش گسترده‌ای داشت و در پی این دو جنگ خسارت‌های زیادی را متحمل شد. پس از پایان جنگ با وام‌هایی که از کشورهای متفق گرفت، توانست کشور را بازسازی کند. جمهوری فدرال آلمان هم‌اکنون یکی از اعضای سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج بوده و از بنیانگذاران اتحادیه اروپا است( آلمان در جهان، ۲۰۱۳، به نقل از ویکی پدیا).
واژه آلمانی (دویچ) (به آلمانی: Deutsch) دارای معنای اولیه متعلق به مردم بوده‌است. در سده پانزدهم میلادی، نام رسمی حکومت این سرزمین، تویتونیکوم رگنوم (به لاتین: Teutonicum Regnum) یعنی حکومت کشورهای آلمانی به وجود آمد. واژه Deutschland از همین نام گرفته شد. در زبان فارسی نام آلمان بر می‌گردد به قبیله آلامان‌ها که در گذشته‌های دور در این کشور می‌زیسته‌اند. در زبان‌های فرانسوی و اسپانیایی نیز نام این کشور به آلامان‌ها بر می‌گردد.
جغرافیای طبیعی