جنگ استعماری
جنگ منطقه ای
جنگ داخلی
جنگ های همه جانبه

قدرت های بزرگ
قدرت های بزرگ
کشور کوچک
دولت کشور کوچک
قدرت های بزرگ

قدرت های بزرگ
کشورهای مستعمره
کشور کوچک
گروه های داخلی
کشور کوچک

متحدین
فرانسه
ایران
السالوادور
آمریکا و متحدین

متفقین
الجزایر
عراق
نیروهای شورشی
عراق

مدل های نیروی نظامی نیز می تواند برگرفته از مدل اشرافی (نخبگان سیاسی ونظامی) مدل مردم سالاری، مدل متمرکز، مدل پادگانی یا دولتی و مدل ارتش عمومی باشد. (اداره کل عضو و پیشگیری از وقوع جرم:۲۷) .
از طرف دیگر نوع ارتش می تواند متأثر از چهار عمل راهبردی بازدارندگی، پیشگیری، تهاجم و یا دفاع بعنوان سیاستهای دفاعی باشد (Conceruption into military…:۷۲).
هنگامی که کشوری درگیر جنگ بوده، یا فاقد زمان و توان لازم جهت ایجاد ارتش حرفه ای باشد و یا قدرت تربیتی بالا در ارتش وجود داشته، کمیت بالا باشد، هزینه ها متوسط بوده و یا زمانی که قصد تقویت روابط اجتماعی جوانان یا هماهنگی مردم با ارتش و مواردی همانند مد نظر باشد اقدام به استفاده از سربازان مردمی و بهره گیری از مشمولان در قالب نظام وظیفه عمومی می نماید(Draft to Armed …: ۳۹-۴۲). اما زمانی که کشوری با کاهش موالید، لورفتن اطلاعات(جنبه های حفاظتی)، هزینه های سربازی بالا، عدم تعهد کافی در سربازان (عدم احساس مسئولیت یا مسئولیت پذیری)، تمایل کم به خدمت در ارتش (ابعاد اجتماعی و فرهنگی)، قدرت دفاع متوسط، نابرابری جنسیتی، وجودتکنولوژیهای نظامی پیشرفته، وجود آسیب های اجتماعی بالا در پرسنل، کاهش منازعات بین المللی، حضور در پیمان های نظامی، کاهش نقش نیرو در جنگ، قدرت بالای حقوق بشر و مواردی همانند روبرو باشد، اقدام به تعریف ارتش حرفه ای^[۴۶] می نماید (INR,1999).
ارتش حرفه ای در کنار مزایای عدیده ای که دارد، برخورداری از کسری معایب نظیر انعطاف پذیری پایین، خطر شکل گیری کاست نظامی و کودتا، کاهش همبستگی مردمی با ارتش و مواردی همانند است. بررسی تطبیقی شرایط کشورهای مختلف نشان می دهد که در حال حاضر، خدمت نظام وظیفه در ۷۰ کشور جهان حذف شده است (نظیر استرالیا، بلژیک، کانادا، هند، ایرلند، زلاند نو، آفریقای جنوبی، آمریکا، ژاپن، اردن، عمان، قرقیزستان، پاکستان، امارات متحده عربی، مالزی، هلند، قطر، عربستان سعودی و…) در ۱۳ کشور داوطلبانه می باشد (نظیر آرژانتین، چین، اندونزی و…) در ۲۶ کشور استفاده از پرسنل وظیفه در خدمات غیر نظامی می باشد (نظیر اتریش، چک، فنلاند، ایتالیا، اکراین، برزیل، دانمارک، فرانسه، نروژ، پرتغال، بلغارستان، مجارستان، لهستان، اسپانیا و….) و در پنج کشور، سربازان در قسمت غیر رزمی فعالیت می نمایند(نظیر کرواسی، یوگسلاوی، بوسنی و هرزگوین، روسیه، سوئیس و…) (Military service workshop, p 4).
۲-۱۸- سابقه طرح سربازان
در اول مارس ۱۹۶۱ فعالیت سپاهیان صلح رسماً در امریکا آغاز شد. سارجنت شرایور^[۴۷] اولین رئیس سپاهیان صلح، سه روز پس از آن منصوب شد. وی در عرض ۶ سال، برنامه‌ها را برای ۵۵ کشور با بیش از ۱۴۵۰۰ داوطلب گسترش داد.

اولین سؤالی که جان اف کندی برای تأسیس سپاهیان صلح و به منظور ایجاد انگیزه در داوطلبان مطرح کرد: “چند نفر از شما حاضرید به عنوان سپاهیان صلح در کشورهای در حال توسعه کار و زندگی کنید؟”
واکنش بسیار قابل توجه بود، بطوری که از ابتدا تا حال حاضر بیش از ۱۶۸۰۰۰ امریکایی در ۱۳۶ کشور به سپاهیان صلح پیوسته‌اند. به عنوان مثال، برای کمک به مردم نپال جهت افزایش بهره‏وری فعالیتهای کشاورزی، سپاهیان صلح در بخش های مختلف نظیر باغبانی و حفاظت خاک کار می‏کنند. داوطلبان به بیش از ۵۰۰ کشاورز به منظور افزایش مهارتها و توانایی‏ها‏یشان در تولید هر چه بیشتر میوه و سبزیجات کمک می‏کنند و آنها به بیش از ۴۰۰ کشاورز روش های حفاظت از خاک را می‏آموزند. یک داوطلب سپاهی صلح، در یکی دیگر از نواحی نپال به طور نزدیکی با گروهی از کشاورزان به منظور بالا بردن سطح استاندارد زندگی‏شان از طریق بهبود تولیدات غذایی برای خانواده‏شان کار می‏کند. این داوطلب، فنون جدید تولید را از طریق ایجاد مزارع نمایشی، توزیع بذور سبزیجات و ایجاد گلخانه‏ها ترویج می‏کند. وی همچنین، در بین کشاورزان برای رقابت با یکدیگر در تولید هر چه بهتر محصول کمک می‏کند (Peace Corps,2003).
بیش از ۹۰ سپاهی صلح از فعالیت های روزانه خود در افریقا، کاربرد آب و منابع آبی و اهمیت فرهنگ و جشن‏های مذهبی، روش های انتقال و فعالیت هایی که به بازسازی جوامع کمک می‏کنند، عکس گرفته و آنها را ثبت می‏کنند. داوطلبان صلح، همچنین، به دانشجویان تحصیلات تکمیلی در انجام فعالیتهای میدانی طرح‏های پژوهشی خود در قالب پایان نامه‏های تحصیلی کمک می‏کنند.
سپاهیان صلح در سنگال تلاش می‏کنند تا مردم را از نیازهای کشاورزی، توسعه فعالیت های اقتصادی، محیطی و بهداشت فردی آگاه کنند. در ماداگاسکار، سپاهیان صلح به حفاظت منابع طبیعی کمک می‏کنند. سپاهیان صلح به ویژه به حفاظت منابع آبی می‏پردازند (Peace Corps World Wise Schools. Water in Africa, 2003a,b).
در نپال، سپاهیان صلح در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار، جنگل زراعی^[۴۸] و بهبود عملکرد برنج تلاش می‏کنند. گروه دیگری از سپاهیان صلح در این کشور در جهت حاصلخیزی خاک و افزایش تولید محصولات بومی و غیربومی تلاش می‏کنند. کارهای گروهی (بویژه برای زنان) کمک می‏کند به بهبود عملکرد برنج در نواحی جنوبی این کشور. گروه سوم سپاهیان صلح در جهت آموزش کشاورزان برای مدیریت منابع طبیعی و فنون حفاظت از منابع تلاش می‏کنند (Peace Corps Kids World. Explore the World,2003).
در سال ۲۰۰۰، سپاهیان صلح به آموزش نزدیک به ۶۰۰ کشاورز برای آموزش فنون کشاورزی پایدار تلاش کردند. کشاورزان از ۱۰۰ منطقه روستایی سنگال در این جلسات شرکت کردند. یک داوطلب با ۱۴ گروه کشاورز مرد و ۳ گروه کشاورز زن در زمینه روش های کشت، کار کرد. داوطلبی دیگر به همراه کشاورزان منطقه به کاشت ۳۳۸۱ درخت مثمر اقدام کرد (Peace Corps Countries, 2003).
لازم به ذکر است که سپاهیان صلح تنها به بخش کشاورزی فعالیت های خود را محدود نمی‏کردند و در بخش‏های اقتصاد، محیط زیست و بهداشت نیز فعالیت داشتند.
بسیاری از سپاهیان صلح پس از بازگشت و اتمام خدمت خود به عنوان یک سپاهی صلح، با توجه به دارا بودن تجارب غنی، قادرند به بسیاری از سؤالات افراد مختلف در مورد فرهنگ و نحوه زندگی مردم کشوری که در آنجا به خدمت مشغول بوده‏اند، پاسخ دهند. همانطور که ذکر شد، این امر خود یکی دیگر از اهداف متعالی سپاهیان صلح است (Peace Corps World Wise Schools Educators,2003).
وقتی سپاهیان صلح درمی‏یابند که محل خدمت آینده‏شان کجاست، آنها با کنجکاوی فراوان می‏خواهند درباره کشور مقصدشان اطلاعات کسب کرده و بیاموزند. بسیاری از این اطلاعات از نقشه‏های مختلف بدست می‏آید. از این نقشه‏ها، می‏توان برخی اطلاعات را حدس زد و برخی دیگر نیاز به تفحص بیشتر دارد. در نتیجه مجموعه‏ای از اطلاعات را می‏توان از منابع مختلف نظیر نقشه‏های مذکور بدست آورد(Peace Corps Returned Volunteers,2003).
۲-۱۹- پیشینه پژوهشی تحقیق
ولچ^[۴۹] معتقد است که آموزش تخصصی و رسمی باعث افزایش دو سری کارایی و اثربخشی فنی یا کارگری (افزایش محصول بر حسب تغییر در تحصیلات، به شرط ثابت بودن سایر نهاده‌ها) و تخصیصی^[۵۰] (توانایی افراد دارای تحصیلات بیشتر جهت رمزیابی مطلوبتر اطلاعاتی) می شود(Welch,P42) کوتلر نیز جنبه محوری اثر تحصیلی را عبارت از توانایی ارزشیابی و بکارگیری فن آوری های جدید و سودآوری می‌‌داند (Cotlear, P75) پژوهشهای لاکهیلد و همکاران (۳۷ مجموعه اطلاعاتی از ۱۸ بررسی درباره ۱۳ کشور در زمینه آموزش های تخصصی کشاورزی) نشان داد که آموزش در سطح احتمال ۵ درصد در ۱۵ آزمون از ۳۷ آزمون با میزان اثربخشی تولید همبستگی مثبت داشته، ۱۶ بررسی معنادار نبوده و در شش بررسی، ضریب همبستگی کوچک اما منفی بوده است(Lockheedandetal,P57).
کرامر^[۵۱](۲۰۰۲) ضمن بررسی نظامهای بهره گیر و غیر بهره گیر از خدمت نظام وظیفه عمومی (سربازی اجباری، داوطلبانه و وجود ارتش حرفه ایی) و شرایط آموزشی سربازان بیان می دارد که در نظامهای غیربرخوردار از سربازی اجباری، ارتباط چندانی بین بخش های نظام ها و کشاورزی بغیر از مواردی همانند مداخله در بحران، انتقال یافته های جدید از تکنولوژی های چندمنظوره (همانند مواد شیمیایی و آفت کشها) و پایلوت کردن اولیه آنها و همچنین استفاده از نیروهای متخصص در کشت و صنعت های مرتبط با ارتش وجود نداشته و استفاده از نیروهای سرباز در بخشهای عمرانی (نظیر کشاورزی) صرفاً مربوط به کشورهایی است که اولاً نظام خدمت وظیفه عمومی اجباری در آنها وجود داشته باشد و ثانیاً در شرایط صلح برخوردار از مازاد نیرو باشند، مطالب فوق به شکل قویتری توسط جانسون^[۵۲](۲۰۰۱) مورد تأیید قرار گرفته و معتقد است که فعالیتهای کشاورزی بدلیل خصوصی بودن، بهره گیری از تکنولوژی جدید، تمرکزپذیری بر بخش اندکی از تولید ناخالص ملی و تقاضامدار بودن بخش های اجرایی، عمدتاً مورد توجه حوزه های نظامی نبوده و در صورتی که در کشور خاصی به چنین فعالیت هایی پرداخته شود میزان دخالت و سطح تخصصی آموزشهای ارائه شده، بستگی به جمعیت، خدمات کشاورزی غالب در مناطق و مواردی همانند خواهد داشت  .