ارتقای مسیرهای موثر و پیگیری برتری عملیاتی

بعد رشد و یادگیری

حفظ نوآوری و توانایی تغییر از طریق بهبود مستمر

دانش مشتری

درک مشتری و تحلیل اطلاعات آن ها

رویکرد کارت امتیازی متوازن سنتی دارای چهار دیدگاه مالی، مشتری، فرایند های داخلی و رشد و یادگیری است که برای انعکاس فلسفه مشتری محوری در ارزیابی مدیریت ارتباط با مشتری می توان چهار بعد سنتی را تغییر داد. این الگوی اصلاح شده شامل چهار بعد دانش مشتری، تعامل، ارزش مشتری و رضایت مشتری است. در شکل زیر این مطلب به صورتی کامل تر بیان شده است(الهی و حیدری،1384).

جدول2-1: کارت امتیازی سازمان محور در مقابل مشتری محور (الهی و حیدری، ص 134)
2-2-4-3) بعد فرایند های داخلی:
این دیدگاه مترکز بر عملیات درونی سازمان است که با ایجاد ارزش برای مشتریان، دیدگاه مشتری و با افزایش ثروت سهام داران، دیدگاه مالی را به پیش می برد (هورنگرن و همکاران،2000). در بعد فرایندهای داخلی، سازمان ها باید فرایند هایی را مشخص کنند که با برتری یافتن در آنها بتوانند به ارزش آفرینی برای مشتریان و نهایتا سهام داران خود ادامه دهند. تحقق هر یک از اهدافی که در بعد مشتری تعیین می شود، مستلزم انجام یک یا چند فرایند عملیاتی به صورتی کارا و اثربخش است. این فرایند ها باید در بعد فرایند های داخلی تعیین شده و سنجه های مناسبی برای کنترل پیشرفت آنها توسعه یابد. ممکن است برای برآورده ساختن انتظارات مشتریان و سهام داران، به مجموعه کاملا جدیدی از فرآیندهای عملیاتی نیاز باشد. توسعه محصولات و خدمات جدید، تولید، خدمات پس از فروش و مهندسی مجدد فرآیندهای تولیدی نمونه هایی از این قبیل فرایند ها هستند. برخی از سازمان ها برای ارائه محصولات و خدمات خود به مشتریان، تا حد زیادی به تامین کنندگان مواد و قطعات اولیه خود متکی بوده و عملیات تولیدی خود را عمدتا با برون سپاری انجام می دهند. این سازمان ها باید در بعد فرایند های داخلی خود، به روابط با تامین کنندگان توجه داشته و سنجه های مناسبی به جهت کنترل این روابط توسعه دهند(کاپلان و نورتن،1996). در منظر فرایند های داخلی، سازمان ها می بایست فرآیندهایی را مشخص کنند که با برتری یافتن در آنها بتوانند به ارزش آفرینی برای مشتریان و نهایتا سهام داران خود ادامه دهند. تحقق هر یک از اهدافی که در منظر مشتری تعیین می شود مستلزم انجام یک یا چند فرایند عملیاتی به صورتی کارا و اثربخش است. این فرآیندها باید در منظر فرایندهای داخلی تعیین شده و معیارهای مناسبی جهت کنترل پیشرفت آن ها توسعه یابد. برای برآوده ساختن انتظارات مشتریان و سهام داران ممکن است به مجموعه کاملا جدیدی از فرایند های عملیاتی نیاز باشد. توسعه کالا ها و خدمات جدید، تولید خدمات پس از فروش و مهندسی مجدد فرایند های تولیدی نمونه هایی از این قبیل فرایند ها هستند. برخی سازمان ها برای ارائه کالا ها و خدمات خود به مشتریان، تا حد زیادی به تامین کنندگان مواد و قطعات خود متکی هستند و عملیات تولیدی خود را عمدتا از طریق برون سپاری انجام می دهند. این سازمان ها می بایست در منظر فرایند های داخلی خود روابط با تامین کنندگان را مدنظر قرار دهند و معیارهای مناسبی جهت کنترل این روابط توسعه دهند(نیون،1386). در زیر یک مدل اصلی زنجیره ارزشی به عنوان الگویی که همه سازمان ها می توانند با بهره گرفتن از آن فرایند های داخلی کسب و کار خود را طراحی کنند، ارائه شده است.
فرایند نو آوری
فرایند خدمات پس از فروش
فرایند عملیات
شناسایی بازار
تولید محصول و
پیشنهاد خدمات
ارائه خدمات
به مشتریان
تحویل محصولات
و خدمات
ساخت محصولات
و خدمات
شکل2-3:شاخص­ های بعد فرایند داخلی منبع: (کاپلان و نورتن،1996)
زنجیره ارزش فرایند های داخلی که به شرکت ها در آماده سازی بعد فرایند های داخلی یاری می رساند شامل 3 فرایند اصلی است.
ابداع و نوآوری:
واحد تجاری به جست و جوی نیازهای اخیر یا در حال پدیدار شدن مشتریان می پردازد و خدمات و گالاهایی را ایحاد می کتد که این نیازها را برطرف سازد. در حقیقت این فرایند شامل ایجحاد محصولات، خدمات و فرآیندهایی است که نیاز مشتریان را مرتفع می سازد. این فرایند خود از دو جزء تشکیل شده است. ابتدا مدیران به تحقیق بازار جهت تعیین اندازه یازار، ماهیت ترجیهات مشتریانو مسائل مربوط به قیمت برای کالاها و خدمات هدف می پردازند. دومین مرحله شامل طراحی کالاها و خدمات و فرایند های توسعه است که داده آن اطلاعات بازار و مشتریان می باشند. در خلال این مرحله گروه توسهخ تحقیقات سازمان بایستی:
الف- تحقیقات ابتدایی جهت توسعه سریع کالاها و خدمات جدید برای انتقال ارزش به مشتریان انجام دهند.
ب- تحقیقات کاربردی جهت به کارگیری تکنولوژی موجود برای نسل بعدی کالا ها و خدمات انجام دهند.
ج- تلاش های توسعه ای مترکز بر آوردن محصولات و خدمات جدید به بازار داشته باشند(لایپ و سلتریو^[50]،2003).
فرایند عملیاتی:
به معنی تهیه و ارسال کالاها و خدمات موجود به مشتریان می باشد. این فرایند به صورت تاریخی بیشترین نقطه تمرکز سیستم های ارزیابی عملکرد سازمان ها می باشد. هنوز هم تعالی عملیاتی و کاهش هزینه ها در فرایند های تولید و ارسال خدمات از اهداف مهم می باشند(کاپلان و نورتن،1996). فرایند عملیاتی موج کوتاهی از ایجاد ارزش در سازمان به وجود می آورد و با دریافت سفارش از مشتری آغاز شده به تحویل کالا یا خدمت به مشتری خاتمه می یابد.
خدمات پس از فروش:
سومین مرحله زنجیره ارزش فرایند های داخلی ارائه خدمات به مشتریان پس از فروش اصلی یا تحویل کالا و خدمات است(هورن گرین،2000). خدمات پس از فروش شامل فعالیت های گارانتی و تعمیراتی، مواجهه با نواقص و برگشتی ها، فرایند های پرداختی از طریق کارت اعتباری و … می باشد (کاپلان و نورتون،1996).
2-2-4-4) بعد رشد و یادگیری
در این بعد مهمترین سئوال ها این است که چگونه می توان به اهداف بلند پروازانه تعیین شده در بعد فرایند های داخلی، مشتری و در نهایت سهام داران، جامه عمل پوشاند و اینکه چگونه می توانیم به بهبود و ایجاد ارزش ادامه دهیم؟ پاسخ به این پرسش ها در اهداف و سنجه های مربوط به بعد یادگیری و رشد نهفته است. در واقع اهداف و سنجه ها، توانمندسازهای اهداف تعیین شده در سه بعد دیگرند و اهدافی که در ابعاد مالی، مشتری و فرایند های داخلی و کسب و کار مطرح شد راهنمای مسیری است که سازمان برای نیل به یک عملکرد شاخص برتر باید در آن گام بردارد. اما اهدافی که در منظر یادگیری و رشد عنوان می شود، فراهم کننده زیر ساختار لازم برای دستیابی به اهداف نهایی در سه بعد اولیه است (ملماسی و سیفی،1386 به نقل ازباقری، 1389). در این بعد کارت امتیازی متوازن سه دسته شاخص اصلی را پیشنهاد می کند که عبارتند از:
1- قابلیت های کارکنان 2- قابلیت های سیستم اطلاعاتی 3- انگیزش، تفویض اختیار و همتراز سازی
شکل2-4:مدل رشد و یادگیری (نورتن و کاپلان،1992)
عملکرد سازمانی
بهره وری کارکنان
رضایت کارکنان
نگهداری کارکنان

آزمودنی به حالت طاقباز می خوابد در حالی که زانوها خم هستند و کف پاها روی زمین است. سپس در حالیکه بدون چرخش لگن، عمل تو دادن شکم را انجام می دهد لگن را از روی زمین بلند کرده وبدن را در یک وضعیت صاف نگه می دارد. (۳ نوبت و هر نوبت ۱۰ثانیه)

آزمودنی به صورت چمباتمه قرار می گیرد و همزمان دست وپای مخالف را بالا آورده و صاف نگه می دارد.(برای هر دست وپای مخالف ۳ نوبت و ۱۰تکرار)

آزمودنی ابتدا به حالت دمر می خوابد. سپس با تکیه بر آرنج ها و ساعد، تنه خود را از کمر بلند کرده و انقباض عضله عرضی شکم را (تو دادن شکم) انجام می دهد. در مرحله بعدی تنه ولگن را به آرامی همرا تو دادن شکم از زمین بلند می کند. (۳ نوبت و هر نوبت ۱۰ثانیه)
آ زمودنی در هفته هفتم و هشتم حرکات انقباض عضله عرضی شکم (در حالات طاقباز، دمر و پهلو) که در این چند هفته انجام داده است را به کمک توپ سوئیسی انجام می دهد.
منابع
Raschke V.,chaffin DB.,(1966)."Trunk and hip muscle recruitmcntin response to external, anterior tumbosacral shear and moment loads.”
Panjabiu M., Abumi K., Du ranceau J.,et al.(1989).” Spinal stability and intersegmental muscle forces: a biomechanical model".Spine; 14 : 194 – ۱۹۹ .
Clark MA.,Fater D.,Reuteman P.(2000).” Core (trunk) stabilization and its importance for closed kinetie chain rehabilitation",Orthop Phys Ther Clin North Am; 9 : 119 - 13 .
Brandon R.(2002)."Core stability training".peak perf, 165 : 8 – ۱۱ .
دانشمندی ، حسن.(۱۳۸۳) . حرکات اصلاحی، شناسایی و تجویز تمرین ها. انتشارات سمت. ص ۱۳ .
Bergk . (1989).” Balance and its measure in the eldery": A review.
Piegaro AD.(2003).” The Comparative Effects of Four-week Core stabilization & Balance – Training Programs in Semidynamic & Dynamic Balance". Masters Thesis, Morgantown WV: west Virginia university.
دستگاه اعصاب، ۱۳۸۳ زهرا مشتاق، تهران، سالمی، ص، ۳۲۶
لطافت کار ، خداداد . (۱۳۸۹). حرکات اصلاحی و درمانی ، انتشارات بامداد کتاب ص ۵۳ و ۵۴ و ۶۱-۲
Neuro rehabilitation for the physical therapist assistant. 1ed . slack in corporate 2006 p.198 – ۲۰۲۰
سسیل، مبانی طب داخلی. (۱۳۷۹)، ترجمه وفا طباطبائی، تهران ، اشتیاق ، ص ۱۲۴۱
سلطان زاده ، اکبر. (۱۳۸۹)، بیماری های مغز و اعصاب و عضلات، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ص ۴۰۸
قاسمی ،احسان. (۱۳۹۰). مقاله تأثیر تمرینات نورومسکولار بر تعادل بیماران ام اسی. پژوهش در علوم توانبخشی/سال ۷ / شماره ۲٫
Wollacott M,Shumway – Cook. A (1999).” Change in posture control across the life span: a system approach” , phythe. V : 799-867
Free man JA , Gear M,Pauli A,etal.” The effect of core stability training on balance and mobility in ambulant hndividuals with multiple sclerosis: amult-center series of core studies. Mult scle (2010); 16 (11) : 13,77 -83
Jeffegs I. (2002).” Develophng aprogressive core stability program", strength cond J ;, 24 : 65 – ۷۳٫
Russell WR, palfrey G.Disseminated sclerosis therapy – a progress report. Physiotherapy 1969 : 55(8) : 30610
Leeu Ndt ,(2004).” Core stability measures as risk factor for Lower extremity in athletes". Med Sciports Exere, 36 : 926 – ۳۴٫

۱-۵-۱-۱ بعد یادگیری مستمر: شرکت ها همواره برای حفظ مزیّت رقابتی خود باید دائماً در حال یادگیری باشند و سریع تر از رقبای خود یاد بگیرند.

۱-۵-۱-۲-بعد گفتگو و پرسش: به عنوان روشی مناسب برای هم فکری کردن با یکدیگر است. گفت و گو عالی ترین و کیفی ترین شکل ارتباط خلّاقانه و دو طرفه می باشد(بهنامی، ۱۳۸۴، ۲۵).
۱-۵-۱-۳- بعد همکاری و یادگیری گروهی و تیمی: به عنوان یک پیشنهادی برای گروهی کار کردن می باشد. ارتباط با یکدیگر و هم فکری کردن باعث می شود که توانایی و ظرفیّت گروه یا تیم افزایش یابد.
۱-۵-۱-۴- بعد ایجاد سیستم ها: ایجاد سیستم به عنوان تلاشی برای ارتباط سازمان با محیط داخلی و خارجی خود می باشد(محرابی و همکاران، ۲۰۱۳، ۱۳۳).
۱-۵-۱-۵- بعد اختیاردهی به افراد: مدیر همواره می بایست بخشی از کار خود را به زیر دستان واگذار نماید، زیرا افراد مهره های اصلی شرکت هستند و افزایش انگیزه مهم ترین عامل در یادگیری آنها می باشد و در نتیجه سازمان سریع تر به اهداف خود دست می یابد(انوری و همکاران، ۲۰۱۱، ۳).
۱-۵-۱-۶- بعد ارتباط با محیط: همواره تغییرات محیطی بر سازمان تأثیرات زیادی می گذارد و همواره سازمان می بایست دائماً با محیط خود در ارتباط باشد تا از رقباء پیشی بگیرد.
۱-۵-۱-۷- بعد رهبریّت استراتژیک: رهبریّت استراتژیک اشاره به این نکته دارد که رهبران چگونه از یادگیری برای ایجاد انگیزه و خلّاقیّت در سازمان استفاده می کنند و همچنین فرایند یادگیری را در سازمان سرعت می بخشند(محرابی، ۲۰۱۳، ۱۳۳).
۱-۵-۲- تعهّد کارکنان: فرد متعهّد همواره به عهد وپیمان خود وفادار است و تعهّد نشان دهنده وابستگی افراد به سازمان می شود، علاوه بر وابستگی بیان کننده نگرش آنها نیز نسبت به سازمان می باشد(وارن وهمکاران، ۲۰۰۷، ۱۱۷).
۱-۵-۲-۱- اشتیاق به تلاش بیش تر: بر اساس گفته مرتضی مطهّری یک فرد متعهّد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد وبرای دستیابی به اهداف تلاش کند(باقری و همکاران، ۱۳۸۹، ۷۴).
۱-۵-۲-۲- اهمیّت به اهداف وارزشها: یعنی اعتقاد راسخ و وابستگی عاطفی فرد نسبت به ارزش ها و اهداف می باشد.
۱-۵-۲-۳- تمایل به حفظ عضویّت: افراد تمایل دارند در سازمان بمانند و همواره از ترک آن گریزانند، زیرا تعهّد به عنوان یک وابستگی روانی است که تصمیم به ادامه عضویّت را در افراد ایجاد می کند(آکار، ۲۰۱۲، ۲۱۸).
بر اساس تحقیقات تسینگ (۲۰۱۱) وی اظهار داشت که متغیر روش های یادگیری استراتژیک و ابعاد آن با متغیر تعهّد کارکنان ارتباط مؤثّری دارد، یعنی روش های یادگیری استراتژیک با ایجاد محیطی مناسب در سازمان باعث افزایش تعهّد کارکنان در سازمان می شود(تسینگ، ۲۰۱۱، ۷). شکل ۱-۲نشان دهنده الگوی نظری تحقیق می باشد.
بعدیادگیری پیوسته
بعدگفتگووپرسش
بعدهمکاری ویادگیری گروهی گروهی گروهی
بعدایجاد سیستمها
بعداختیاردهی به افراد
بعدارتباط بامحیط
بعد رهبریّت استراتژیک
بعداشتیاق به تلاش بیش تر
بعداهمیّت هدف وارزش ها
به حفظ عضویّت
شکل۱-۲ الگوی نظری تحقیق (تسینگ، ۲۰۱۱، ۷)
۱-۶- فرضیه
همواره بعد از این که بین متغیر مستقل روش های یادگیری استراتژیک با متغیرهای وابسته تعهّد کارکنان رابطه برقرار کردیم، اکنون می بایست به کمک فرضیه که اظهاری آزمون پذیر است رابطه بین متغیرها را پیش بینی نموده و دریابیم که آیا روابطی که بر پایه نظریه ای معین بیان شده اند واقعیّت دارد یا نه. در این پژوهش همواره یک فرضیه اصلی جهت دار و بیست و دو فرضیه فرعی بیان شده است.
فرضیه اصلی
۱- ابعاد روش های یادگیری استراتژیک بر تعهّد کارکنان تأثیر مثبت دارد.
فرضیه های فرعی:
۱- روش های یادگیری استراتژیک با تعهّد کارکنان رابطه معنادار دارد.
۲- ایجاد فرصت های مداوم یادگیری رابطه معنادار با تمایل به تلاش بیش تر در کارکنان دارد.
۳- ایجاد فرصت های مداوم یادگیری رابطه معنادار با پذیرش اهداف و ارزش های موجود دارد.
۴- ایجاد فرصت های مداوم یادگیری رابطه معنادار با حفظ عضویّت کارکنان دارد.
۵- تقویّت گفتگووپرسش رابطه معنادار با تمایل به تلاش بیش تر دارد.
۶- تقویّت گفتگو و پرسش رابطه معنادار با اهداف و ارزش های موجود دارد.
۷- تقویّت گفتگو و پرسش رابطه معنادار با تمایل به حفظ عضویّت کارکنان دارد.
۸- تشویق به همکاری و یادگیری گروهی و تیمی رابطه معنادار با تمایل به تلاش بیشتر در کارکنان دارد.
۹- تشویق به همکاری و یادگیری گروهی و تیمی رابطه معنادار با پذیرش اهداف و ارزش های موجود دارد.
۱۰- تشویق به همکاری و یادگیری گروهی و تیمی رابطه معنادار با تمایل به حفظ عضویّت کارکنان دارد.
۱۱-فراهم آوردن سیستم هایی در جهت کسب و مشارکت در یادگیری، رابطه معنادار با تمایل به تلاش بیشتر در کارکنان دارد.
۱۲- فراهم آوردن سیستم هایی در جهت کسب و مشارکت در یادگیری، رابطه معنادار با پذیرش اهداف و ارزش های موجود دارد.
۱۳- فراهم آوردن سیستم هایی در جهت کسب و مشارکت در یادگیری، رابطه معنادار با تمایل به حفظ عضویّت کارکنان دارد.
۱۴- اختیاردهی به افراد در جهت بینش مشترک رابطه معنادار با تمایل به تلاش بیش تر در کارکنان دارد.
۱۵- اختیاردهی به افراد در جهت بینش مشترک رابطه معنادار با پذیرش اهداف و ارزش های موجود دارد.
۱۶- اختیاردهی به افراد در جهت بینش مشترک رابطه معنادار با تمایل به حفظ عضویّت کارکنان دارد.
۱۷- ارتباط شرکت با محیط خود رابطه معنادار با تمایل به تلاش بیش تر در کارکنان دارد.
۱۸- ارتباط شرکت با محیط خود رابطه معنادار با پذیرش اهداف وارزش های موجود دارد.
۱۹- ارتباط شرکت با محیط خود رابطه معنادار با تمایل به حفظ عضویّت کارکنان دارد.

کلیات و مفاهیم
۱-۱٫ بیان مسئله
توسعه گردشگری امروزه یکی از محورهای اساسی هر شهر برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‎باشد. در هر سرزمین و هر فرهنگی جلوه ها و عناصر منحصربفردی به چشم می خورد که برای مردم سرزمینها و فرهنگهای دیگر تازگی داشته و همین امر بهانه ای می شود برای تحقق فعالیت گردشگری. این عناصر که آنها را به نام جاذبه های گردشگری می شناسیم در چند دسته کلی جاذبه های طبیعی، فرهنگی-تاریخی، فن آوری و تجاری قرار می گیرند(سید مهدی الوانی، معصومه پیروزبخت، فرایند مدیریت گردشگری). علاوه براین شهرها به لحاظ کارکردها و نقش هایی که دارند و شرایط مناسب خدماتی همواره توانسته اند به عنوان مقاصد گردشگران مطرح بوده و آنان را به سمت خویش جذب نمایند.

سرزمین پهناور ایران با طبیعت رنگارنگ و استثنائی خود و همچنین فرهنگ و تمدن باستانی که ریشه در تاریخ کهنسال این مرز و بوم دارد در ردیف یکی از ده کشور نخست جهان به لحاظ جاذبه های گردشگری می باشد(کتایون فهیمی، ۱۳۸۷، پایان نامه کارشناسی ارشد ). یکی از بخشهایی که در صنعت توریسم مورد توجه گردشگران و جهانگردان قرار گرفته است اکوتوریسم است که در کنار جاذبه های شهری می تواند بخش قابل توجه ای از گردشگران را به سمت خود جلب نماید.
بر اساس اعلام یونسکو، ایران از لحاظ تنوع زیست محیطی و نوع جاذبه های طبیعی رتبه پنجم جهان را داراست (کتایون فهیمی، ۱۳۸۷، پایان نامه کارشناسی ارشد). در کشور ما نقاط خوش آب و هوا نسبتا زیاد است. یکی از مناطق مستعد توریسم کشور مناطق کوهستانی می باشد. در استان گیلان نیز در کنار آب و هوای معتدل، وجود دو رشته کوه تالش و البرزتوانسته به توسعه بیشتر گردشگری کمک نماید.
در مطالعه پیش رو، مقایسه و تطبیق دو بام سبز استان گیلان (بام سبز لاهیجان و بام سبز ماسال) به عنوان مکانهایی برای تفریح و گذران اوقات فراغت و جذب گردشگر انجام شده و این تحقیق به دنبال پاسخی برای این سوالات است که آیا بام سبز لاهیجان و ماسال از لحاظ مقایسه مکانی- فضایی با هم تفاوت دارند؟ آیا نقش این دو بام سبز در جذب گردشگر به یک اندازه بوده و در صورت منفی بودن پاسخ، چه عواملی بر تفاوت این دو مکان در توسعه گردشگری شهر و میزان جذب گردشگر نقش اساسی ایفاء نموده‎اند؟
۱-۲٫ اهمیت و ضرورت تحقیق
امروزه شهرها به واسطه جاذبه های که برای مردم دارند یکی از قطبهای مهم گردشگری محسوب می شوند. توجه به زیرساختهای موجود و همچنین ایجاد و ساخت مراکز جالب توجه بر اساس شرایط محیطی و همچنین سازه هایی منطبق با تفکر علمی، سنتی و پیشرفته… در شهرها می تواند به توسعه گردشگری شهری کمک نماید.
در شهرستان لاهیجان و در قلب این شهر وجود شیطان کوه که قسمتی از رشته کوه البرز است باعث شده که گردشگران بی شماری برای استفاده از این جاذبه طبیعی در کنار سایر جاذبه های شهری به این مکان روی بیاورند.
در شهرستان ماسال نیز چنین شرایطی وجود دارد. این شهرستان که در دامنه رشته کوههای تالش قرار دارد دارای جاذبه های طبیعی بسیار خوبی بوده و از آب و هوای مناسبی نیز برخوردار می باشد. در سالهای اخیر تلاش شده که با الگو برداری از بام سبز لاهیجان در بخش کوهستانی شهرستان ماسال نیز چنین مرکزی ایجاد شود، اما متاسفانه به دلیل عدم مطالعات کافی و همچنین نبود زیرساختهای مناسب این پروژه نتوانسته حداقل انتظارات لازم را برآورده سازد.
قابل ذکر است که هر دو شهر که در بستر سلسله جبال البرز قرار داشته دارای تفاوتهایی از بابت عوامل و عناصر آب و هوایی و انسانی می باشند که ما در پی کشف و مشخص نمودن تفاوتهای اثرگذار آن بر جذب توریسم و توسعه گردشگری می باشیم.
همچنین در این تحقیق سعی شده است تا با بررسی همه جانبه توانهای گردشگری منطقه لاهیجان و ماسال، پیشنهاداتی در زمینه گسترش و توسعه گردشگری در مناطق کوهستانی بالاخص بام های سبز این دو شهرستان ارائه شود.
۱-۳٫ اهداف تحقیق
بررسی تفاوتهای کارکردی بام سبز لاهیجان و ماسال در توسعه گردشگری
مقایسه عملکرد بام سبز لاهیجان و ماسال در توسعه گردشگری ناحیه مورد مطالعه
۱-۴٫ فرضیه ها
۱-بام سبز لاهیجان به دلیل کارکرد بیشتر تجمع پذیری بیشتری در مقایسه با بام سبز ماسال دارد.
۲-وجود امکانات رفاهی و پذیرایی مناسب در شهرها در جذب توریست موثر است.
۱-۵٫ روش تحقیق
این تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی انجام می شود و هدف از این تحقیق بررسی تفاوتهای کارکردی بام سبز شهر لاهیجان و ماسال در راستای توسعه گردشگری می باشد.
۱-۶٫ روش گردآوری اطلاعات
-جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای(بررسی کتب- مقالات – نشریات و اسناد ملی و منطقه ای) و سایر منابع مرتبط با موضوع مورد مطالعه
- کار میدانی(مشاهده و بررسی و جمع آوری داده ها بطور مستقیم از محدوده های مورد مطالعه، عکس، فیلم، فیش برداری)
- استفاده از شبکه اینترنت( به دلیل کمبود منابع علمی و تحقیقاتی در داخل کشور)
۱-۷٫ ابزار گردآوری اطلاعات
برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شده است.
۱-۸٫ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
با بهره گرفتن از اطلاعات جمع آوری شده، مطالب طبقه بندی می شود.
بر اساس فرضیه های پیشنهادی و داده ها مطالب تجزیه و تحلیل می شود.
ارائه راهکار و پیشنهادات و اقدامات اجرایی در قالب نوشته، جدول، نمودار، نقشه و عکس.
استفاده از نرم افزارهای آماری EXCEL و G. I. S برای ترسیم جداول و نمودارها
۱-۹٫ قلمرو تحقیق
محدودهای مورد مطالعه در این تحقیق شامل دو شهرستان لاهیجان و ماسال در استان گیلان می باشد.
۱-۱۰٫ پیشینه تحقیق
سلیمان عزیزی(۱۳۸۷) در تحقیقی با عنوان “بررسی توانهای گردشگری شهرستان ماسال به منظور ارائه راهبردهای توسعه” ضمن معرفی توانها و جاذبه های گردشگری شهرستان ماسال از جمله جاذبه های طبیعی (کوهستان، ییلاق، جنگل و… )، جاذبه های مذهبی و اقتصادی و فرهنگی، به تنگناها و مشکلات گردشگری شهرستان اشاره می کند و پیشنهاداتی را جهت برطرف نمودن این تنگناها ارائه می کند. در این تحقیق عمده ترین و اصلی ترین قابلیت گردشگری شهرستان ماسال جهت توسعه گردشگری وجود منابع طبیعی شهرستان بویژه کوهستان و مناطق ییلاقی معرفی شده است.
سورج غلامی (۱۳۸۰) در تحقیقی تحت عنوان ” مکان یابی سایت های توریستی در گیلان، نمونه موردی مکان یابی سایتهای توریستی و تدوین نمونه برنامه ریزی استفاده از سایت ماسال و شاندرمن” ۱۴ منطقه توریستی در منطقه ماسال و شاندرمن شناسائی کرده و نقاط قابل توسعه به روش گاتمن(نمره گذاری ساده) ارزش گذاری و به شکل ماتریس طبقه بندی می شوند. معیار ارزش گذاری با توجه به موقعیت و میزان بهره‎مندی هر یک از مکانها از امکانات، تاسیسات و تجهیزات زیرساختی می باشد. از ۱۴ نقطه، ۳ نقطه دارای امتیاز بالای ۴۰ می باشند به عبارتی از امکانات زیرساختی بالاتری برخوردار هستند.
طرح تحت عنوان نتایج مطالعات طرح توسعه گردشگری استان کیلان به درخواست معاونت عمرانی استانداری گیلان توسط شرکت مهندسین مشاور شهرسازی و معماری شمال در پائیز ۱۳۸۲ انجام گرفته که در آن هدف مکانیابی و امکان سنجی بسترهای مستعد توریستی استان بوده است.
مهدی نوان هادی لاهیجی (۱۳۸ در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان بررسی سیمای طبیعی لاهیجان با تاکید بر اقلیم می گوید نتایج مطالعات نشان داد که شهرستان لاهیجان از نظر توپوگرافی از دو ناحیه هموار و مرتفع تشکیل شده است و بیشتر تشکیلات زمین شناسی منطقه مربوط به دورانهای اول و دوم و چهارم می باشد که با توجه به سایرشرایط طبیعی می توان با در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی از توان بالقوه ای جهت بهره برداری معدن برخوردار باشد پوشش جنگلی منطقه علاوه بر انکه توان بالایی برای گردشگری ایجاد کرده در صورت رعایت اصول بهره برداری جهت صنایع چوب بطور بالقوه مناسب می‎باشد.
دو تن از استادان دانشگاه پاریس به نامهای ژرژ کازس و فرانسوا پوتییه (۱۳۸۲) در کتاب ” جهانگردی شهری” به تفصیل از نقش جهانگردی شهری در جهان امروز و آثار پرباری که در عمران و آبادی شهرها دارند سخن گفته اند و درباره آمایش جهانگردی در مناطق شهری هم بحث کرده اند.
علی موحد(۱۳۸۶) در کتاب “گردشگری شهری” به موضوعات مربوط به گردشگری شهری می پردازد از منابع و جاذبه های طبیعی مانند؛ رودخانه، دریاچه در شهر به عنوان عناصر اولیه جاذبه های گردشگری شهر نام می برد.
علی اصغر رضوانی (۱۳۷۹) در کتاب ” جغرافیا و صنعت توریسم” به بررسی محیط های شهری و صنعت توریسم می پردازد و انواع شهرهای توریستی و نقشی که بر عهده دارند را مورد مطالعه قرار می دهد و در این بین شهرهای تفرجگاهی و ییلاقی و برف شهرها را که از جاذبه های طبیعی موجود در خود شهر استفاده توریستی می نمایند، را معرفی کرده است.
کتایون فهیمی (۱۳۸۷) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان ” بررسی پتانسیل های اکوتوریستی منطقه کوهستانی مریان تالش با بهره گیری از تجربه موفق در منطقه کوهستانی گنتینگ در کشور مالزی” قابلیت های اکوتوریستی منطقه کوهستانی مریان را معرفی کرده و به برنامه های موفق توریستی منطقه گنتینگ مالزی اشاره می کند و با توجه به شباهت هایی که بین این دو منطقه وجود دارد به این نتیجه می‎رسد که می توان از برخی از الگوهای رشد توریسم گنتینگ برای توسعه اکوتوریسم در مریان استفاده نمود.
۱-۱۱٫ مسائل و مشکلات تحقیق
نبود اطلاعات زیست محیطی- اکولوژیکی مناسب
عدم ارائه اطلاعات لازم توسط ادارات مربوطه در زمینه تحقیق که باعث اتلاف وقت و انرژی می باشد.
عدم همکاری مسئولین محلی
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
۲-۱٫ توریسم، توریست، تعاریف و مفهوم آن
واژه توریسم از دو بخش تور و ایسم تشکیل شده که” تور” به معنای سفر، مسافرت و سیاحت و “ایسم” پسوندی که به مکتب فلسفی، مذهبی، سیاسی، ادبی و… . اشاره دارد. بنابراین توریسم یعنی مکتبی که پایه فکری آن سیاحت و گردشگری است. ریشه یونانی این واژه ” توریست ” است کهاز یونان به اسپانیا و سپس به فرانسه و از آنجا به انگلیس وارد شده است. در قرن چهاردهم میلادی کلمهTOUR به معنای” نوبت ” یا ” دوره خدمت “، در قرن پانزدهم به معنای ” حرکت دورانی ” و در قرن هفدهم به معنای ” مسافرت کردن به اطراف ” به کاررفت و در قرن هجدهم و نوزدهم کلمات ” توریسم ” و ” توریست ” از آن گرفته شد. توریسم نه تنها در زبان فرانسوی و انگلیسی، بلکه دراکثر زبانهای زنده دنیا با اندکی اختلاف در تلفظ، مفهوم مشترکی را می رساند. در زبان فرانسه، تور علاوه بر ” نوبت ” به مفهوم ” حرکت “، ” مسافرت ” و ” گردش” است، خواه این گردش به دور دنیا و یا حرکت به دور یک محور باشد. درفرهنگ لغات فارسی، گردشگری را چنین تعریف کرده اند: در اقطار عالم سفر کردن و شناختن، مسافرت برای تفریح و سرگرمی، و سفری که در آن مسافربه مقصدی می رود و سپس به محل سکونت خود باز می گردد. (کاظمی-۱۳۸۵-ص۱۴)
۲-۲٫ پیشینه جهانگردی در ایران
آثار به دست آمده در برخی از مناطق باستانی فلات ایران نشان می دهد که از دیرباز رفت و آمد در میان اقوام پیش از تاریخی که در این فلات می زیسته اند رایج بوده است. افزون بر این، پیش از ورود و سکنا گزیدن آریایی ها، اقوامی مانند عیلامی ها در غرب، گوتی ها، لولوئی ها و کاسی ها در خوزستان، اوراتوها و مان تاها در شمال، و کاسپی ها، آماردها و تپورها در حاشیه جنوبی دریای مازندران زندگی می کردند. تمدن های کاسی، اوراتو و به ویژه عیلام از دیگر تمدن های فلات ایران مهمتر بوده اند. اطلاعات به دست آمده از آثار بر جای مانده از عیلامی ها نشان می دهد که یقینا راه های ارتباطی مطلوب و مناسبی داشته اند.

طی دهه‌ های اخیر، تغییرات اقتصادی، سیاسی، جغرافیایی و فناوری تأثیر شگرفی بر سازمان‌ها داشته است. سرعت این تغییرات، همراه با افزایش رقابت جهانی، سازمان‌ها را مجبور کرده است تا در شیوه‌های انجام کار خود تفکری دوباره کرده و فعالیت‌های خود را مجددا سازماندهی کنند. شناخت و پرورش ظرفیت‌ها، شایستگی‌ها و قابلیت‌های نیروی انسانی نقش بسیار تعیین کننده‌ای در بقا و ادامه حیات سازمان در محیط‌های رقابتی دارد و هرگونه بی‌توجهی به این قابلیت‌ها و صلاحیت‌های نیروی انسانی به عنوان منابع استراتژیک و سرمایه‌های دانشی، موجب خلع امتیاز رقابتی می‌شود. از این رو، سازمان‌هایی که برنامه نظام‌مند و استراتژیکی برای توسعه سرمایه‌ها و دارایی‌های نامشهود دارند، مسلم است که می‌توانند ارزش بیشتری برای مخاطبان خود تولید کنند.

ساختار این فصل از سه بخش تشکیل یافته است. بخش اول به تشریح چارچوب نظری پژوهش می‌پردازد. در بخش دوم پیشینه ادبیات پژوهش مشترک میان سه موضوع سرمایه انسانی، شایستگی‌محوری و عملکرد شغلی به صورت خلاصه بیان می‌شود. بخش سوم به تشریح مطالبی در رابطه با صنعت بیمه و نیز اهمیت شایستگی نیروی کار شاغل در این صنعت می‌پردازد و در نهایت در انتهای این فصل، به جمع بندی و مرور مدل مفهومی پژوهش خواهیم پرداخت.
بخش اول: چارچوب نظری پژوهش

۲٫۲٫ سرمایه فکری

توافق عمومی راجع به این مساله وجود دارد که نامشهودها را می‌توان به تعدادی انواع متمایز از دارایی‌های سرمایه غیرمالی تقسیم کرد. این دارایی‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. 1. دارایی‌های نامشهودی که تحت حمایت قانون قرار داشته و به عنوان مالکیت معنوی شناخته می‌شوند و شامل حق الامتیازها، کپی رایت‌ها، فرانشیز، علائم و نام تجاری می‌باشند. برخی از این موارد در ترازنامه منعکس می‌شوند.

1. 1. سایر دارایی‌های نامشهود که شامل سرمایه‌های فکری بوده و تحت اصول اقتصاد فراوانی عمل می‌کنند. به بیان دیگر با استفاده بیشتر از ارزش آن‌ها کاسته نمی‌شود و معمولا در ترازنامه منعکس نمی‌شوند (Tayles et al, 2002).

ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮی از دﻫﻪ ۱۹۹۰ م. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده‌ای ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ (Cheng et al, 2010). در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻋﻼﻗﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺴﺘﺮده ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮی ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ داراﯾﯽ‌ها و ارزش‌های ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮد (Roose et al, 2005). ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ در اﻗﺘﺼﺎد اﻣﺮوز ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ‌رسد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس ﻧﻘﺶ مهم‌تری در ارزش ﺑﺎزار ﺷﺮﮐﺖ‌ها دارﻧﺪ. در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻠﻤﻮس در ﺑﺎزار آزاد ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش می‌ﺷﻮﻧﺪ و می‌توانند‌‌ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ رﻗﺒﺎ کپی‌برداری شوند، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس ﻧﻤﯽ‌توانند ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ رﻗﺒﺎ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﺷﻮﻧﺪ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺮض میﺷﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس، ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ (امینی، ۱۳۸۷).
نیروهای متخصص منبع درونی برای نظام توسعه مهارت‌ها و حتی سازمان تلقی می‌شوند. این نیروها منابع درونی ارزشمند، کمیاب و غیرقابل تقلید هستند که می‌توانند پایه و اساس مزیت رقابتی پایدار و عملکرد برتر در تحقق چشم‌اندازها و استراتژی‌های توسعه ملی باشند. از این رو، مزیت رقابتی پایدار با منابعی با این ویژگی‌ها: باارزش، کمیاب، غیرقابل تقلید و غیرقابل جایگزینی به دست می‌آید. در کنار این چهار ویژگی، ویژگی‌های شایستگی‌ها، قابلیت‌ها، توانمندی‌ها و مهارت‌ها در راستای رسیدن به یک منبع مزیت رقابتی پایدار نیز نقش حیاتی ایفا می‌کند. منابع انسانی ارزش محور هنگامی در ایجاد مزیت رقابتی پایدار مشارکت می‌کنند که دارای دانش کافی، مهارت‌ها، قابلیت‌ها و توانایی‌های لازم باشند و آن‌ها را در جهت اجرای یک استراتژی منحصر‌به‌فرد صنعت و بنگاه به کار گیرند (marr, 2004). در سال ۱۹۹۱ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻴﻤﻪ ﺳﻮﺋﺪﻱ ﺍﺳﮑﺎﻧﺪﻳﺎ، ﻟﻴﻒ ﺍﺩﻭﻳﻨﺴﻮﻥ ﺭﺍ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﮐﻨﻨﺪﻩ‌ی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﮑﺮﻱ ﻣﻌﻴﻦ کرد. ﺍﺩﻭﻳﻨﺴﻮﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﮑـﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﮑﻞ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮐﺮﺩ: “ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺍﻧﺶ، تجربه به کار گرفته شده، ﺗﮑﻨﻮﻟﻮﮊﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ، ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﻱ ﻭ ﻣﻬﺎﺭت‌های ﺣﺮﻓـﻪ‌ای ﮐـﻪ ﻳـﮏ حاشیه رقابتی برای AFS ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻓﺮﺍﻫﻢ میﮐﻨﺪ".AFS ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﮑﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﻴﻦ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﻓﺘﺮﻱ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ‌دهد. ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻭﺍﮊه‌ی ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﻓﮑـﺮﻱ ﺑـﺮﺍﻱ ﮔـﺮﻭﻩ‌بندی ﻫﻤـﻪ ﺩﺍﺭﺍیی‌های ﻧﺎﻣﺸﻬﻮﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ است (Ortiz, 2007).
در ﺧﺼﻮص ﻣﯿﺰان ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺎ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‌های ﻓﮑﺮی ﺗﻮاﻓﻖ ﭼﻨﺪاﻧﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‌های ﻓﮑﺮی اﮔﺮﭼﻪ در ﻗﺒﻞ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﯽ اﮐﻨﻮن ﺑﻪ اشکال مختلف در فرایند توسعه اقتصادی، مدیریتی، ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ اﯾﻔﺎی ﻧﻘﺶ می‌پردازد (انواری رستمی و سراجی، ۱۳۸۴). بنابراین تاکنون از سرمایه فکری تعاریف متنوعی ارائه شده است. در سال‌های اخیر افراد و گروه‌های زیادی از رشته‌های گوناگون سعی کرده‌اند تا تعریفی استاندارد از سرمایه فکری که مورد توافق همه باشد را ارائه دهند (Nazari and Herremans, 2007). سرمایه‌های فکری ابعاد متفاوت معنایی و کارکردی دارد که به شرح زیرند:

1. 1. تفاوت و تمایز بین ارزش بازار یک سازمان و ارزش دفتری دارایی‌های آن سازمان تعریف می‌شود. این سرمایه در واقع سرمایه پنهان سازمان، معرفی می‌شود (Marr, 2004).

1. 1. دانش و دانستن توانایی یک تجمع اجتماعی مانند سازمان، روابط فکری و فعالیت‌های حرفه‌ای است (Dess et al, 2000).

1. 1. موجودیتی پیچیده و گریزان که توانمندساز سازمان برای ارتقای سطح رقابت است (Roose et al, 1997).

1. 1. کلیه فرایند‌ها و دارایی‌هایی است که به طور معمول و سنتی در ترازنامه نشان داده نمی‌شود و همچنین شامل آن دسته از دارایی‌های نامشهود است که روش‌های حسابداری مدرن آن‌ها را در نظر می‌گیرد. سیت هارمن و همکارانش سرمایه فکری را تفاوت میان ارزش بازار یک شرکت و هزینه جایگزینی دارایی‌های آن می‌دانند.

1. 1. سرمایه فکری، مجموعه‌ای منحصر‌به‌فرد از منابع مشهود و نامشهود سازمان است (Seetharman, 2002).

1. 1. سرمایه فکری، مجموعه‌ای از اطلاعات و دانش کاربردی برای خلق یک ارزش در سازمان است (Mintzberg, 1987).

1. 1. برخی سرمایه فکری را به صورت شایستگی‌های یک سازمان در نظر گرفته‌اند که این شایستگی‌ها عمدتا با تجربه و تخصص افراد داخل یک سازمان در ارتباط است. در واقع این دانش و تجربه افراد درون سازمان است که می‌تواند ارزش ایجاد کند که این کار از طریق فرایندهای مبادله دانش و خلق دانش جدید صورت می‌گیرد و باید توجه داشت که این شایستگی‌ها فقط به وسیله افراد درون سازمان ایجاد نمی‌شود بلکه گاهگاهی به وسیله یا به واسطه محیطی که سازمان در آن قرار دارد خلق می‌شود، مثلا شبکه همکاری بین شرکت‌ها در یک منطقه خاص (Hamel & Parahalad, 1990).

۲٫۲٫۱٫ اهمیت سرمایه فکری

سرمایه فکری در اقتصاد دانش محور امروزی که به شدت به تکنولوژی وابسته است، یک دارایی ناملموس باارزش محسوب می‌شود. این سرمایه جهت برانگیختن خلاقیت، نوآوری، تمایل به رقابت، ایجاد ارزش و ارتقای عملکرد سازمانی و مدیریت به کار گرفته می‌شود (Abdullah & Sofian, 2012).
بنابر نظر دیسپرس و چاول^[۴] مفهوم مزیت رقابتی با بهره گرفتن از دانش، ایده‌های جدید اقتصادی، ایده‌های سازمانی و سرمایه فکری به وجود آمده است (Alipour, 2012). امروزه سرمایه فکری و سرمایه‌های مالی، در کنار یکدیگر از عوامل اصلی سودآوری شرکت‌ها به حساب می‌آیند (انگل به نقل از علی پور، ۲۰۱۲). بر اساس نظر کاویدا و سیواکوما ادبیات موجود در مورد اقتصاد دانشی و سرمایه فکری مبین این مطلب است که سرمایه فکری منبع اصلی اقتصاد دانش محور به حساب می‌آید (Ling, 2012). بنابر نظر فورنل^[۵] ۸۰ درصد و حتی بیش از ۸۰ درصد ارزش بازار شرکت‌ها وابسته به سرمایه فکری است (ََAlipour, 2012). طبق نظر بونفور^[۶] و ادوینسون سرمایه فکری نه تنها برای شرکت‌ها بلکه برای ملت‌ها نیز عامل کلیدی عملکرد به حساب می‌آید (Salonius & Lönnqvist, 2012).
عالم تبریز و همکاران در سال ۱۳۸۸ علل افزایش توجه به سرمایه فکری را اینگونه برمی‌شمارند:

1. 1. پدیده اقتصاد کلان^[۷]، شامل:

• • گسترش حمایت‌های قانونی از حق ثبت^[۸]

• • افزایش رقابت‌ها

• • افزایش ارتباطات در میان بازیگران موجود در بازار

• • توجه به دارایی‌های مالی شرکت

• • توجه بیشتر به افراد

• • نهادهای مشاوره ای^[۹] و فعالیت‌های شرکت

1. 1. خصوصیات موجود در منابع نامشهود، شامل:

• • مقیاس پذیری^[۱۰]

• • بازده فزاینده^[۱۱]

• • مشکل در تقلید کردن^[۱۲]

۲٫۲٫۲٫ اجزای سرمایه فکری

از منظر صاحب‌نظران و محققان متعددی سرمایه فکری به سه جزء سرمایه انسانی، ساختاری و مشتری تقسیم می‌شود. به بیان دیگر سرمایه فکری به عنوان مقوله‌ای که دارای سه جزء اساسی به هم وابسته است نشان داده می‌شود: سرمایه انسانی^[۱۳]، سرمایه ساختاری^[۱۴] و سرمایه مشتری^[۱۵] / رابطه ای (Ramirez et al, 2007).

۲٫۲٫۲٫۱٫ سرمایه ساختاری (سازمانی)

ﺳﺮﻣاﯾﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﻪ سازوﮐﺎر و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ واﺣﺪ ﺗﺠﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ و ﻣﯽ‌تواند ﮐﺎرﮐﻨﺎن را در ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻓﮑﺮی ﯾﺎری ﮐﻨﺪ و ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺎدر خواهد بود عملکردش را بهتر کند (Chen et al, 2004). روس و همکاران سرمایه ساختاری را شامل کلیه ذخایر غیر‌انسانی دانش در سازمان می‌دانند که در‌بر‌گیرنده‌ی پایگاه‌های داده، نمودارهای سازمانی، دستورالعمل‌های اجرایی فرایند‌ها، استراتژی‌ها، برنامه‌های اجرایی و هر چیزی است که ارزشش برای سازمان بیش از ارزش مادی آن است و معتقدند که سرمایه ساختاری عبارت از هرچیزی است که پس از خروج کارکنان در شب درون سازمان باقی می‌ماند. همچنین آن‌ها سرمایه ساختاری را شامل سرمایه سازمانی (همچون دارایی فکری، نوآوری، فرایندها و دارایی فرهنگی) و نیز سرمایه نوسازی و توسعه (مثل حق ثبت محصولات و تلاش‌های آموزشی) می‌دانند (‌قلیچ‌لی، ۱۳۸۸). سرمایه ساختاری به این دلیل یک بخش بنیادی از سرمایه فکری به حساب می‌آید که چارچوب و الگویی برای انتقال دانش در سازمان را فراهم می‌آورد (Harris, 2000).
این سرمایه بنابر نظر لیو و ونگ^[۱۶] (۲۰۱۲) چیزی است که عمیقا در تار و پود سازمانی قرار دارد و حافظه سازمانی را ایجاد می‌کند. آن‌ها همچنین معتقدند که این سرمایه از پایگاه‌های داده، سیستم فن آوری اطلاعات تا مالکیت معنوی، مدل‌های کسب‌و‌کار، فرهنگ سازمانی و رویه‌ها را در بر می‌گیرد.
طبق نظر ادوینسون^[۱۷] (۱۹۹۷) نقش کلیدی رهبری سازمان تبدیل سرمایه انسانی به سرمایه ساختاری است. علاوه بر این، سرمایه انسانی قابل تصاحب نیست و تنها می‌تواند تحت اجاره سازمان قرار گیرد. از منظر صاحبان سهام، سرمایه ساختاری قابل خرید و فروش است.