جدول ۴-۹- مقایسه میانگین اثر کودهای آلی بر روی صفات بیوشیمیایی ۶۵
جدول ۴-۱۰- مقایسه میانگین اثر اسیدسالیسیلیک بر روی صفات بیوشیمیایی ۶۵
جدول ۴-۱۱- مقایسه میانگین اثر نوع اندام بر روی صفات بیوشیمیایی ۶۵
«فهرست شکل‌ها»
عنوان صفحه
شکل ۲-۱- سایر مشتقات اسیدکافئیک ۱۸
شکل ۲-۲- ساختمان کلی فلاونوئیدها ۲۵
شکل ۲-۳- اسیدکافئیک ۱۷
شکل ۲-۴- مسیرهای انتقال پیام به وسیله اسیدسالیسیلیک ۳۳
شکل ۳-۱- بذور کشت شده سرخارگل ۳۶
شکل ۳-۲- مراحل کشت سرخارگل ۳۶
شکل ۳-۳- اندام­های سرخارگل ۴۱
شکل ۳-۴- دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) 42
شکل ۳-۵- کروماتوگرام نمونه اسید­کلروژنیک ۴۳
شکل ۳-۶- کروماتوگرام نمونه اسید­کافئیک ۴۴
شکل ۳-۷- منحنی استاندارد اسیدکافئیک ۴۵
شکل ۳-۸- منحنی استاندارد اسیدکلروژنیک ۴۶
شکل ۳-۹- اندازه ­گیری فعالیت آنتی­اکسیدانی ۴۷
شکل ۳-۱۰- اسپکتروفتومتر ۴۸
شکل ۳-۱۱- منحنی استاندارد کوئرسیتین ۴۸
شکل ۳-۱۲- منحنی استاندارد اسیدگالیک ۴۹
شکل ۴- ۱- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و نوع اندام بر وزن ­تر گیاه ۴۸
شکل ۴- ۲- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و نوع اندام بر وزن خشک گیاه ۴۸
شکل۴- ۳- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ساقه ۴۹
شکل ۴- ۴- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول برگ ۵۰
شکل ۴- ۵- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر عرض برگ ۵۱
شکل ۴- ۶- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر نسبت طول به عرض برگ ۵۲
شکل ۴- ۷- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر گل ۵۳
شکل ۴- ۸- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر تعداد کل برگ در بوته ۵۴
شکل ۴- ۹- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر میزان کلروفیل ۵۵
شکل ۴- ۱۰- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر نهنج ۵۷
شکل۴- ۱۱- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول دمبرگ ۵۸
شکل ۴- ۱۲- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر ارتفاع گیاه ۵۹
شکل ۴- ۱۳- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر طول ریشه ۶۰
شکل ۴- ۱۴- اثر متقابل کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر قطر ریشه ۶۱
شکل ۴- ۱۵- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فعالیت آنتی­اکسیدانی ۷۲
شکل۴- ۱۶- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فلاونوئید کل (mg/gr) 73
شکل ۴- ۱۷- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان فنل کل (mg/gr) 73
شکل۴- ۱۸- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان اسیدکلروژنیک (mg/gr) 74
شکل ۴- ۱۹- اثر متقابل کودهای آلی، اسیدسالیسیلیک و اندام بر میزان اسیدکافئیک (mg/gr) 74
فصل اول
مقدمه
۱-۱- مقدمه
رویکرد روز افزون به استفاده از گیاهان دارویی در سطح جهان، اهمیت کشت و تولید این گیاهان را روشن­تر می­سازد. در حال حاضر تقاضا برای گیاهان دارویی به عنوان تولیدات قابل مصرف در صنایع بهداشتی و دارویی در حال افزایش است (آقاعلیخانی و همکاران، ۱۳۹۲). گیاهان دارویی از گیاهان مهم اقتصادی به شمار می­آیند، که به صورت خام یا فرآری شده در طب­سنتی و مدرن صنعتی مورد استفاده و بهره ­برداری قرار می­گیرند (شعبان زاده و همکاران، ۱۳۹۰). استفاده از داروهای طبیعی و گیاهی در اکثر کشورهای جهان مورد توجه و انجام تصاعدی پژوهش­های سم­شناسی، فارماکولوژی و بالینی در امر شناسائی خواص درمانی گیاهان مختلف موجب شناخت آثار جدید و بارز درمانی گیاهان و مواد طبیعی شده است (مدرسی و همکاران۹۱). همچنین نقش بارزی در حفظ سلامت و بیماری­های متنوع ایفا می­ کنند (اسدی­سامانی و همکاران۹۱). شناسایی و معرفی گیاهان دارویی یک منطقه، ثبت گیاهان استفاده شده در طب سنتی و ارزیابی دارویی این گیاهان می­توانند منجر به توسعه داروهای گیاهی جدیدی برای درمان برخی بیماری­های کشنده گردد (اسدی­سامانی و همکاران، ۱۳۹۱). گیاهان دارویی برخلاف دیگر محصولات زراعی گیاهانی هستند که در آنها کیفیت مواد در مقایسه با کمیت آنها به مراتب مهم تر و ضروریتر می­باشد. لذا جهت رسیدن به حداکثر کیفیت، علم و آگاهی از عوامل مؤثر بر رشد و نمو گیاهان دارویی بسیار حائز اهمیت می­باشد. شناخت عوامل محیطی، گیاهی و زراعی نقش مهمی در موفقیت کشت گیاهان دارویی دارد (محمدی­بابازیدی و همکاران، ۱۳۹۲). استفاده از کودهای شیمیایی مشکلاتی را به همراه دارد که از مهمترین آنها می­توان به کمبود کودهای حاوی عناصر کم­مصرف، هزینه بالا و آلودگی محیط زیست اشاره نمود. با توجه به استفاده غیرقابل اجتناب از سموم دفع آفات و انواع کودهای شیمیایی، سالانه حجم قابل توجهی پساب کشاورزی حاوی مقادیر زیاد باقی­مانده این مواد شیمیایی وارد منابع مهم آب شرب در نقاط مختلف کشور می­ شود که می ­تواند مشکلات زیست محیطی فراوانی را در منابع آبی ایجاد نموده و همچنین سلامتی موجودات زنده از جمله انسان را تهدید کند (شریفی و همکاران، ۱۳۹۰). اهمیت گیاهان دارویی، وجود ماده مؤثره در آنهاست. کاربرد صحیح و مناسب عناصر و مواد غذایی در طول مراحل کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی، نه تنها نقش عمده­ای در افزایش عملکرد دارد بلکه در کمیت و کیفیت مواد مؤثره آنها نیز بسیار مؤثر است. کاربرد کود مناسب یک عامل اصلی در کشت موفقیت­آمیز گیاهان دارویی می­باشد. استفاده ا

ز کود دامی در سیستم ارگانیک و مدیریت پایدار خاک مرسوم می باشد (نیک­نژاد و همکاران، ۱۳۹۲). همچنین مطالعات نشان می‌دهد؛ مسیرهای انتقال پیام متعددی در القای تجمع متابولیت‌های ثانویه بر اثر محرک‌ها دخالت دارند و در میان آن‌ها اسید­سالیسیلیک^[۱] به عنوان یکی از سیگنال‌­های حد­واسط مشخص شده‌ است. این مولکول‌های علامت‌رسان در برخی از سیستم‌های انتقال علامت درگیرند و منجر به القای فعالیت آنزیم‌های ویژه‌ای می‌شوند که واکنش‌های بیوسنتزی مربوط به تولید ترکیبات دفاعی از قبیل پلی‌فنل‌ها، فلاونوئیدها و… را کاتالیز می‌کنند؛ که نتیجه آن القاء طیف وسیعی از واکنش‌های دفاعی است (راوایا و میکائیل،۲۰۰۴).
سرخارگل^[۲] یکی از گیاهان تیره میناسانان است که به منظور درمان بیماری­های گوناگون از قبیل آنفولانزا، التهاب و ناهنجاری­های سیستم ایمنی می­باشد (کینگ لینگ، ۲۰۱۳). ریشه­ها و بخش­های هوایی این گیاه استفاده تجاری داشته و برای افزایش سیستم ایمنی و درمان سرماخوردگی استفاده می­ شود (سلیمان و همکاران، ۲۰۱۳). برای تحقیق بخشیدن به افزایش تقاضا برای این گیاه دارویی مهم، راهکارها و روش­های مختلفی ابداع شده است (زبرجدی و همکاران، ۱۳۹۲).
در این پژوهش با بهره گرفتن از کود­های آلی و یکی از القاء کننده‌های مکانیسم‌های دفاعی مثل اسید سالیسیلیک سعی می‏شود، روند تغییرات ترکیبات موثره گیاه سرخارگل مورد مطالعه قرار گیرد.
۱-۲- فرضیات
- بسترهای کاشت و اسید­سالیسیلیک روی مواد­ثانویه در اندام­های مختلف تأثیر معنی­داری ندارد.
- بسترهای کاشت و اسید­سالیسیلیک روی مواد­ثانویه در اندام­های مختلف تأثیر معنی­داری دارد.
۱-۳- اهداف تحقیق
- ارزیابی استفاده از کودهای آلی و اسیدسالیسیلیک بر روی میزان برخی متابولیت­های­ثانویه و عملکرد گیاه دارویی سرخارگل

الف) وکالت مطلقه در طلاق
وکالت مطلق تحقق امری در عالم خارج شرط نمی باشد بدین صورت که زوج به زوجه وکالت می دهد هر وقت که بخواهد خود را از جانب زوج مطلقه سازد هر چند در موارد نیز در حقیقت زوج است که طلاق می دهد ولی اثری آن با موارد که زوجه راساً مبادرت به طلاق می کند یکسان است و زوجه نیز حق داشت رابطۀ زوجیت خود را به مردی که ادامۀ نکاح بادی را مضر به حال خود می بیند خاتمه دهد این امر صریحاً در قانون مدنی پیشد بینی نشده است ولی از قواعد عمومی مربوط به وکالت و یا نکاح و طلاق در حقوق مدنی می توان چنین امکاناتی را تأئید نمود. مضاف بر اینکه فقهیانی چون امام خمینی(ره) نیز بر صحت آن تصریح نموده اند. البته شاید وجود مصالحی با گسترش نهضت یا عقلانیت غیری طفی. موجود چنین شرطی را توجیه کند ولی بر نویسنده دقیقاً مکشوف نیست کدام مردی و تحت چه انگیزه هایی حاضر می شود در ضمن عقد نکاح چنین وکالت بی قید و شرطی را به زوجه خود بدهد.
معمولاً زوجه وکالت مطلق برای مطلقه ساختن خود نمی دهد بلکه آن رابه شروطی مقید می سازد که اگر آن شروط محقق شد زوجه بتواند خود را مطلقه کند.

در وکالت مقید تمسک به شروط و استفاده از وکالت زوجه مقید به تحقق امری در خارج می شود که موارد
عمدۀ آن در مادۀ ۱۱۱۹ ق.م. آمده اند.
این ماده مقرر می دارد که طرفین عقد ازدواج یا عقد لازم دیگری بنمایند مثل اینکه شرط شود که هرگاه شوهر زن دیگری بگیرد یا در مدت معینی غائب شود یا ترک انفاق نماید و یا بر علیه زن سوء قصد یا رفتار نماید که زندگی آنها غیر قابل تحمل شود. زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه سازد ممکن است امر اثبات تحقق شرط در محکمه و در شرط اصلی یعنی شرط وکالت در طلاق درج نشود در این صورت زن بنا به تشخیص خود مبنی بر تحقق شرایط فوق مبادرت به طلاق خویش می نماید البته اگر مرد شرایط مذکور را محقق نداند می تواند تا مراجعه به دادگاه عدم تحقق شرط مذکور را مدعی شود و بدین وسیله طلاق مذبور را باطل نماید.
تمام فقهای مذاهب بر این سله اتفاق نظر دارند که شرط مطلقه آن است که زوجه باشد. چنانچه در مادۀ ۱۳۶ق.م. افغانستان آمده: طلاق تنها بالای زوجه ایکه در نکاح صحیح و یا در عدت طلاق رجعی باشد واقع می گردد و فقهای حنفی نیز این مسله را یاد آور شده اند و در کتاب احکام نکاح و و طلاق دو شرط برای مطلقه محل طلاق بیان کرده اند:
۱-به عقد صحیح به ازدواج مرد در آمده باشد
۲-دارای شرایط فسخ نباشد اما شرط دیگری که فقهای امامیه برای مطلقه مطرح کرده اند ذکر نکرده اند. اما فقهای امامیه این شروط را برای مطلقه بیان کرده اند که عبارتند از :۱- پاکی زن ۲- واقع شدن طلاق در طهر غیر مواقعه
ب) وکالت مفید یا مخصوص به مورد معین
وکالت مقید که در این نوع وکالت مورد وکالت معین و مشخص است و وکیل باید در همان مورد معین
عمل نماید. مثل خرید خانه یا فروش ماشین.
وکالت از جهت شکل به وکالت رسمی ویا عادی یا شفاهی تقسیم می شود.
هریک از طرفین عقد باید اهلیت تمتع و استیفاء داشته باشند.^[۵۴]
مورد وکالت باید امری باشد که به موجب قانون یا طبیعتاً در اعضاء شخص نباشد. مثل وکالت در مجلس معامله که باید خودش عمل نماید و نمی تواند دیگری را وکیل نماید و دیگر اینکه خود شخص موکل بتواند آن را انجام دهد. به عنوان مثال شخص ور شکسته که از دخالت در اموال ممنوع است نمی تواند در مورد آن به دیگری وکالت دهد.^[۵۵]
۳-۲- طلاق به درخواست زوجه در اقوال و مذاهب اهل سنت
فقهای اهل سنت طلاق را به دو نوع تقسیم می کنند طلاق سنت و طلاق بدعت، در کتاب المغنی تالیف ابن قوامه جلد هفتم صفحه۹۸ چاپ سوم عیناً چنین آمده است. طلاق سنت طلاقی است که با فرمان خدا و پیامبر مطابق باشد و در طهری واقع شود که شوهر با زن نزدیکی نکرده باشد و در صفحۀ ۹۹ همین کتاب آمده است (طلاق بدعت، طلاقی است که زن را در حال حیض یا طهری که شوهر با وی نزدیکی کرده باشد طلاق دهد.)
بر این اساس طلاق زوجه درحال حیض و یا در طهری که زوج با زوجه نزدیکی کرده باشد طلاقی است غیر شرعی و حتی بدعت به شمار می رود و هر بدعتی گمراهی و هر گمراهی انسان رادر آتش می اندازد اما طلاق زن در طهری که شوهرش با وی نزدیکی نکرده باشد بر طبق سنت خدا و با رسول اوست.^[۵۶]
با این بیان رمز سخت خدای متعال که می فرماید: «ولایحل لهن ان یکتمن ما خلق ا… فی اءرهاسهن» و مقصود از آن طهر و حیض است روشن می شود چراکه شناخت وقوع صادق بر طبق سنت خدا و رسول او ویا بر طبق بدعت و گمراهی به شناخت حال مطلقه و اینکه آیات او حیض است و یا پاک بستگی دارد و بدیهی است که شناخت این دو صفت یعنی حیض و پاکی به خون زن منحصر می شود و جز او کسی دیگر نمی تواند از این دو صفت آگاهی پیدا کند و از این جهت مادام که دروغ او آشکار نشود سخنش در این باره پذیرفته می شود.
در شریعت یهود به مجرد اینکه مرد از زنش ناراضی باشد مطلقاً می تواند او را رها سازد پیوند زناشویی به مجرد نیت و نیاز به اثبات و ابراز نیت شرایط و تشریفات خاصی ندارد با این وجود به مردم توصیه شده تنها به هنگام عذر همسر خویش را طلاق دهند. در دیانت مسیح برای هیچ یک از زن و مرد حق طلاق وجود ندارد و پیوند زناشویی تنها زمانی قابل گسست است که زن مرتکب زنا شده باشد.^[۵۷][۵۸]
شاید عدم مشروعیت طلاق در آئین مسیحیت بدین علت باشد که زن و مرد به حضرت مریم و مسیح، اقتدا نکرده وبا انعقاد پیمان زناشویی، جرم بزرگی را مرتکب شده اند بنابراین لازم است به پای این عمل ناروا بسوزند و با این بندی که خود برخویشتن نهاده اند عذاب شوند و در نتیجه پیوند زناشویی عملی است نامقدس و تقدس در ربانیت است و عدم مشروطیت طلاق برای مجازات و مکافات است نه حفظ خانواده
۳-۲-۱- مفهوم طلاق خلع اختیار و یا عدم اختیار زوج در قبول و رد آن
فقها در تعریف خلع گفته اند خلع آن است که مرد در مقابل دریافت مالی از همسرش از او جدا شود این
عوض فدیه و افترا نامیده می شود.^[۵۹]
قرآن کریم راجع به طلاق خلع می گوید.
«فان خفتم الا یقیما حدودا مله ضل جناح علیها فیما افترت به تملک حدودالله فلا تعتدوها …»^[۶۰]
اما هرگاه دانستید آن در حدود خدا را رعایت نمی کنند اگر آن، خود را از شوی بازخرد، گناهی بر آن دو نیست اینها ؟ خداست از آن تجاوز می کند که ستمکاران از حدود خدا تجاوز می کنند براساس این آیه اگر زن تمایل به رابطه زندگی زناشویی نداشته باشد و دو همسراز این بترسند که با ادامۀ زندگی زناشویی حدود الهی را بر پا ندارند زن می تواند در ازای پرداخت ؟ طلاق بگیرد. در حقیقت در اینجا سرچشمه جدایی زن است و او باید غرامت این کار را بپردازد و به مردی که مایل است با او زندگی کند اجازه دهد با همان مهر همسر دیگر انتخاب کند.
بنابراین طلاق خلع در مذاهب امامیه صحیح بوده و مستند به قرآن کریم است.
مذاهب چهارگانۀ اهل سنت نیز دراین باره بر این باور هستد که صلاق ضلع صحیح و تمام احکام بر آن مترتب است ولی آن را مکروه می دانند^[۶۱]
ابوحنیفه گفته است خلع صحیح است عوض لازم و شوهر گناهکار است. شافعی و مالکی گفته اند¬ ضلع باطل و عوض باید برگردانده شود و دلیل آنها این است که … و تا قسمتی از آنچه را که به آنها داده اید باز پس ستانید و بر آنها سخت مگیرید.^[۶۲]
از نظر محمد بن مسلم در روایات معتبر از امام صادق (ع): که حضرت فرمود: «المختلعه التی تقول
لزوجها، اخلعنی و انا اعطیک ما اخذت منک فقال لایحل له ان یلخذ منها شیئاً حتی تقول …» به موجب این روایت هرگاه زوجه خطاب به زوج خویش کند برنافرمانی و کراهت کند و برای رهایی خود مالی را به او پیشنهاد دهد گرفتن مال توسط زوج جایز است و زوجه به صرف توافق جدا می گردد.^[۶۳]
به محض توافق بر جدایی خلع حاصل به اجرای طلاق نیازی نیست و در این صورت خلع جایگزین طلاق است و در ادامۀ کلام بسیاری از فقها بر همین نظر هستند ذکر می کند و دلیل این ادعا را اجماع و روایت مربوط به جدایی زوجه قیس بن ثابت می داند که به موجب آن صرف توافق جدا شدن و حضرت رسول اکرم (ص) به زوجه او گفتند عده نگه دار شیخ مفید در کتاب مقنعه می گوید: در خلع جدای زوجین با توافق یکدیگر و پس از پرداخت مالی از ناحیه زوجه به زوج واقع می شود.
الف) از نظر فقهای شافعی و حنبلی
خلع در اصطلاع شرعی عبارت است از لفظی است که دال بر جدایی زوجین در مقابل عوض باشد و هر لفظی که به طور صریح یا کنایه براین معنا دلالت کند کافی است^[۶۴].
در مذاهب حنبله عبارت است از جدایی مرد با الفاظ مخصوص از زوجه اش در مقابل مالی که از او یا غیر از او دریافت میکند و این الفاظ صریح در خلع هستند ویا کنایه از آن و در هر صورت نکاح فسخ می شود.
بنابراین به طور مسلم برای تحقق خلع زوج باید عوض را پرداخت نماید وبه دلیل آیه و قرآن باید تنفر و کراهت هم وجود داشته باشد هر چند در تعریف فقهیان عامه به این نکته توجه نشده است و در تفضیل بحث مسالۀ مورد توجه ویا اختلاف نظر آنها واقع شده است.
ب) ازنظر فقهای مالکی
از نظر مذاهب مالکی خلع دراصطلاح شرعی عبارت از طلاق به عوض است ویا با الفاظ صریح و کنایه واقع می شود گروهی دیگری از ایشان خلع را چنین تعریف نموده اند «عقد معاوضه ای است بر نفع که زوجه به سبب خودش مالک شده و از قید زوجیت رها می گردد و در مقابل زوج عوض را مالک می شود.^[۶۵]
ج)از نظر فقهای حنفی
عبارت است از آنکه زوج با قبول زوجه به وسیله لفظ ضلع و الفاظی که در این معنا هستند مانند بارانک، بانتیک، فارقتک و حتی الفاظی که از بیع و شرا گرفته شده است رابطۀ زوجیت را از بین ببرد. ^[۶۶]
در مذاهب حنبله: عبارت است از جدایی مرد با الفاظ مخصوص از زوجه اش در مقابل مالی که از او یا غیر
از او دریافت می کند واین الفاظ با صریح در خلع هستند و یا کنایه از آن، در هر صورت نکاح فسخ می شود. ^[۶۷]

۲۵

۱۲

۰

۱

قبول

با توجه به اینکه ضریب CVR محاسبه شده در همه متغیرها بالاتر از ۵۶/۰ می‌باشد، لذا پرسش‌نامه پژوهش از روایی محتوای لازم برخوردار است
۳-۱۰-۲- پایایی (قابلیت اعتماد) ^[۹۹] ابزارتحقیق
پایایی یکی از ویژگیهای فنی ابزار اندازه گیری (پرسش‌نامه ) است. مفهوم یاد شده با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسان به دست می‌دهد. به عبارتی منظور از پایایی آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار و به گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصله نزدیک به هم می‌باشد(فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۵، ۲۳۱). برای محاسبه ضریب پایایی ابزار اندازه گیری، شیوه‌های مختلفی به کار برده می‌شود. از جمله:

الف)اجرای دوباره آزمون یا روش بازآزمایی(Test – Retest)
ب) روش موازی یا روش آزمونهای همتا(Equivalence)
ج) روش تنصیف یا دونیمه کردن آزمونSplit – half))
د) روش کودر _ ریچاردسونKuder – Richardson))
ه) روش آلفای کرونباخ(Cronbach Alpha)
آلفای کرونباخ یکی از روش های محاسبه قابلیت اعتماد پرسش‌نامه می‌باشد. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسش‌نامه‌ها یا آزمونهایی که خصیصه‌های مختلف را اندازه گیری می‌کنند به کار می‌رود در این گونه ابزارها پاسخ هر سوال می‌تواند مقادیر عدد مختلف را اختیار کند.
برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره‌های هر زیر مجموعه سوالهای پرسش‌نامه و یا سایر آزمونها و واریانس کل را محاسبه کرد سپس با بهره گرفتن از فرمول زیر مقدار ضریب آلفا را محاسبه نمود.
j= تعدادزیرمجموعه سوالهای پرسش‌نامه یاآزمون.
=   واریانس زیرآزمون j ام.
=   واریانس کل آزمون
مقدار صفراین ضریب نشان دهنده عدم قابلیت اعتماد و ۱+ نشان دهنده قابلیت اعتماد کامل است(فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۵، ۲۴۹).
در پژوهش مربوطه نیز یک بار برای ۳۰ عدد پرسش‌نامه و یک بار هم برای ۲۲۸ پرسش‌نامه از طریق نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس آلفای کرونباخ محاسبه گردید که در هر دو آزمون مقدار آلفای کرونباخ بیشتر از ۷/۰ بدست آمد که نشان دهنده قابلیت اطمینان بالای پرسش‌نامه می‌باشد که در جدولهای زیر نشان داده شده است.
جدول آلفای‌کرونباخ نمونه پیش‌آزمون و کل نمونه

ضریب محاسبه شده

تعداد سوالات

تعداد پاسخ ‌گویان

نوع ضریب

۸۰۳/۰

۲۵

۳۰

آلفای‌کرونباخ(پیش‌آزمون)

۹۱۵/۰

۲۵

۲۲۸

آلفای‌کرونباخ (کل نمونه)

سطح معناداری

۲۹۶

تعداد معتبر

فرضیه ۲: بین میزان استفاده از پیامک و جنست افراد ارتباط معناداری وجود دارد.
ابتدا در اولین گام توزیع متغیر میزان استفاده از پیامک با اجرای ازمون برابری میانگینها برای نمونه های مستقل (independent sample test) بدست آمد.

جدول ذیل نشان می دهد که نمونه مورد بررسی مرکب از ۱۴۷پسر و ۱۴۸ دختر می باشد. همانگونه که ملاحظه می شود در اینجا میانگین میزان استفاده از پیامک در بین دختران اندکی (۰۲/۰) بیش از پسران است (میانگین ۳۵/۲ در برابر ۳۳/۲). شاخص انحراف معیار نیز حاکی از آن است که پراکندگی میزان استفاده از پیامک در بین دختران بیش از پسران است ( ۹۱/۰ در برابر ۸۲/۰). مقایسه خطای میانگین نیز حاکی از آن است که مقدار این شاخص در بین دختران اندکی بیشتر از پسران است ( ۰۷/۰ در برابر ۰۶/۰). نتایج فوق توصیف متغیر کمی در سطح نمونه مورد بررسی بود. برای پاسخ به این سوال که ایا تفاوتهای موجود در بین این دو گروه ، قابلیت تعمیم به جامعه اماری را دارد یا خیر نتایج آزمون معناداری را مقایسه می کنیم:
جدول ۵۳ : نتایج آزمون t دو نمونه مستقل پیرامون میزان استفاده از پیامک بر حسب جنسیت

میزان استفاده از پیامک

تعداد

میانگین

انحراف معیار

خطای معیار میانگین

ازمون اماری

پسران

۱۴۷

۳۳/۲

۸۲/۰

۰۶/۰

۲۵۶/۰t= -

دختران

۱۴۸

۳۵/۲

۹۱/۰

۰۷/۰

۳۲۵/۰S=

چنانچه ملاحظه می شود آماره ۲۵۶/۰ t= - و سطح معناداری حاصل ۳۲۵/۰S= مطلوب نمی باشد. پس این فرضیه تایید نمی گردد. بنابراین می توان نتیجه گرفت میزان استفاده از پیامک در میان دختران و پسران تقریبا یکسان است.
فرضیه ۳: بین میزان استفاده از پیامک و میزان تحصیلات افراد ارتباط معناداری وجود دارد.
نتایج بررسی های آماری بین دو متغیر میزان استفاده از پیامک و میزان تحصیلات افراد ، نشانگر آن است که میانگین نمره میزان استفاده از پیامک کسانی که در مقطع لیسانس تحصیل می کنند برابر با ۴۰/۲ و کسانی که در مقطع فوق لیسانس ، دانشجو هستند برابر با ۲۱/۲ و در بین دانشجویان دکتری ۴۴/۲ می باشد.
در این راستا آزمون تحلیل واریانس یکطرفه معنادار نگردید چراکه مقدار آزمون ۵۶/۱ f= برابر با ۲۱/۰ و سطح معناداری برآورد شده قابل قبول نیست. پس می توان گفت بین میزان استفاده از پیامک و میزان تحصیلات افراد به لحاظ آماری تفاوت معناداری وجود ندارد و این فرضیه مورد تایید نمی باشد.
جدول ۵۴ : توصیف آماری میزان استفاده از پیامک بر حسب مقطع تحصیلی

مقطع تحصیلی

تعداد

در فن کیفیت خدمات مقدماتی چند شکاف وجود دارد که عبارتند از :
شکاف ۱- تفاوت بین ادراکات مدیریت از آنچه مشتریان انتظار دارند و انتظارات واقعی مشتریان.
شکاف ۲- تفاوت بین ادراکات مدیریت و مشخصات کیفیت خدمات ( استانداردهای کیفیت خدمات )
شکاف ۳- تفاوت بین مشخصات کیفیت خدمت و ارائه خدمت واقعی؛ آیا استانداردها به طور مداوم رعایت شده اند؟
شکاف ۴- تفاوت بین ارائه خدمت و آنچه که در خارج از سازمان موردنظر است؛ آیا به تعهدات به صورت مداوم عمل شده است؟
شکاف ۵- تفاوت بین آنچه که مشتریان از یک خدمت انتظار دارند و آنچه را که عملاً دریافت می کنند.
ابعاد موجود در فن کیفیت خدمات (SERVQUAL) مقدماتی عبارتند از :
الف- ملموسات
تجهیزات مدرن
تسهیلات مدرن از لحاظ ظاهری
ظاهر پاکیزه کارکنان
جذابیت مواد موجود ( مثل نشریات و فاکتورها ) از لحاظ ظاهری
ب- ادب و اعتماد
- پرسنل مجاب به دقت و تعاملات صمیمانه
- پرسنل مؤدب
- کارکنان توانمند در پاسخ به درخواستهای مشتریان
- کارکنان القا کننده صمیمیت به مشتریان
ج- قابلیت اطمینان
- حفظ سفارش های عاری از خطا
- قابلیت اطمینان در بررسی مشکلات خدمت به مشتریان
- ارائه خدمات تعهد شده
- ارائه خدمات در زمان قول داده شده
- اجرای خدمات به صورت صحیح و در اول وقت
د- مسئولیت و پاسخگویی
- آمادگی برای پاسخگویی به سؤالات مشتریان

- نگهداری مشتریان به صورت مطلع در هنگامی که خدمات انجام می شوند
- ارائه سریع خدمات به مشتریان
- خواستار مند بودن در جهت کمک به مشتریان
ح- همدلی
- راحت بودن ساعات کاری اداری و تجاری
- توجه منحصر فرد به مشتریان
- کارکنانی که نیازهای مشتریان را بفهمند
- مد نظر قرار دادن بهترین علاقه های مشتریان
- کارکنانی که با مشتری به صورت مشتاقانه مواجه شوند (سلطانی، صارمی، ۲۰۰۷ ).
۲-۱۲ روش جوران
یکی از مواردی که باعث کاهش هزینه های محصول می شود، کاهش هزینه های کیفیت است. به هر حال روش جوران^[۱۶] اولین روشی است که در زمینه هزینه یابی کیفیت ارائه شده که امروزه به روش سنتی معروف شده است. در این روش هزینه های کیفیت به چهار بخش به شرح زیر تقسیم می شوند :
الف- هزینه های شکست داخلی : هزینه هایی که برای ارزیابی، تصحیح و یا جایگزینی محصول قبل از اینکه محصول به دست مشتری برسد را شامل می شود.
ب- هزینه شکست خارجی : هزینه ای است که برای ارزیابی، تصحیح و یا جایگزینی بعد از اینکه محصول به دست مشتری رسید، صورت می گیرد.
ج- هزینه های ارزیابی : هزینه مربوط به سنجش یا ممیزی محصولات یا خدمات به منظور اطمینان از استانداردهای کیفی در این دسته قرار دارد.
د- هزینه های پیشگیری : هزینه ای است که برای پیشگیری از وقوع ضایعات کالاها و یا جلوگیری از تولید محصولات با کیفیت بد باید پرداخت شود.
آنچه که مسلم است، هزینه کردن در سطح پیشگیری همواره مقرون به صرفه تر از سطح ارزیابی و شکست خواهد بود. این مدل بر بسیار زیاد و غیر قابل مقایسه بودن هزینه های کیفیت برای محصولات در دست مشتریان تأکید می کند (امامی، ۲۰۰۷).
دکتر جوزف جوران نیز همانند دکتر دمینگ به دلیل توصیه هایی که به ژاپنی ها داشت شهرت یافت. او بیشتر بر مشتری تاکید می کرد، همچنین یکی دیگر از نظرات وی این بود که سازمانها بایستی هزینه کیفیت را کاهش دهند که با رویکرد دمینگ که هزینه کیفیت را نادیده می گیرد تفاوت دارد. جوران کیفیت را « مناسب برای استفاده» تعریف می کند و یک رویکرد ده ماده ای به کیفیت دارد که عبارتند از :
از نیاز به ارتقا آگاه شده و برای آن فرصتی فراهم نمایید
برای ارتقا هدف تعیین نمایید
برای دستیابی به هدف سازماندهی نمایید
آموزش دهید
برای حل مشکل، پروژه اجرا نمایید
پیشرفت را گزارش دهید
تقدیر کنید
نتایج را منتقل نمایید
موفقیت را حفظ نمایید
برنامه ریزی سالانه حرکت را حفظ نمایید
شهرت جوران نتیجه ی مفهوم هایی مانند « نقاط ضعف»، «وجوه سه گانه کیفیت» و « مشتری درون سازمانی» می باشد که توسط وی ارائه شده اند. وی همچنین به خاطر تحلیل پاره تو در شرکتها اعتبار دارد. وجوه سه گانه کیفیت جوران عبارتند از :